machtig nieuw wapen in
dienst mer geneeskunde
NEDERLANDSE VINDING REDDE
REEDS VELE ERNSTIG ZIEKEN
UIT DE GREEP VAN DE DOOD
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1970
Erbij
21
(Van onze medische medewerker dr. J. Kater)
ZONDER ZUURSTOF ZOU ER GEEN MENSE
LIJK EN DIERLIJK LEVEN BESTAAN; HET IS
ONZE ALLEREERSTE LEVENSBEHOEFTE. NOR
MAAL HEBBEN WIJ VOLDOENDE AAN DE
ZUURSTOF IN DE LUCHT MAAR IN NOOD
GEVALLEN IS DIRECTE TOEDIENING VAN
GEVAL BIJ ALLERLEI VERGIFTIGINGEN, BIJ
EEN HARTAANVAL EN ZELFS AAN HET
PRILLE BEGIN VAN HET LEVEN, ALS EEN
PASGEBOREN KIND ADEMHALINGSMOEILIJK
HEDEN HEEFT. ZO WORDT B.V. AAN COU
VEUSEKINDEREN STEEDS EXTRA ZUURSTOF
EXTRA ZUURSTOF GEBODEN. DIT IS O.A. HET TOEGEDIEND.
Overdruk kamer
Volkomen genezing
Mobiele eenheid
H ersenblokkade
Schaduwkanten
lil
Zuurstof ouder
overdruks
ENKELE JAREN geleden heeft
de geneeskunde zuurstof leren ge
bruiken bij de bestrijding van
ziekten die door bepaalde bacteriën
worden veroorzaakt, en die tot dan
toe niet of onvoldoende bestreden
konden worden. Daardoor waren
zij dikwijls dodelijk. Door gebruik
te maken van het feit dat deze bac
teriën alleen kunnen gedijen in een
zuurstofarme omgeving, gelukte
het, hun ontwikkeling, en de daar
mee gepaard gaande ernstige ver
giftigingsverschijnselen af te rem
men. IVIen bereikte dit door patiën
ten die met deze bacteriën zijn be
smet in een ruimte te brengen die
zeer rijk was aan zuurstof. Deze
methoden werd ontdekt en uitge
werkt door de Nederlandse chirurg
professoT 1. Boerema en zijn naaste
medewerkei op dit gebied dr P.
H A. Groeneveld, in het Wilhel-
minagasthuis in Amsterdam.
ZO ONTSTOND DE „overdrukka-
mer" waaraan ook reeds vele slacht
offers van tetanus-infectie hun leven te
danken hebben. Want ook de tetanus-
bacil gedijt bij voorkeur in een zuur
stofarme omgeving (zoals straatvuil),
en kan daardoor bij een verwonding
heel gemakkelijk in het lichaam te
rechtkomen. De vergiften die deze
bacteriën afscheiden maken de getrof
fene in een zeer snel tempo ernstig
vaak dodelijk ziek. Alle ter beschik
king staande geneesmiddelen, ook de
antibiotica, faalden dikwijls, en alleen
een regelmatige bescherming door
vaccinatie en toediening van antistof
fen bleken vrij afdoende te werken.
Wanneer dit echter werd verzuimd, of
te laat werd toegepast, kon het teta-
nusgif zijn fatale werking ontplooien.
DANK ZIJ de zuurstof-therapie
staat de geneeskunde nu veel machti
ger tegenover deze inf etie, en tevens
die met de andere zogenaamde „anae
robe" micro-organismen, waaronder
die welke gasgangreen veroorzaken.
Dit is ook een zeer gevreesd ziekte
beeld dat zich na allerlei ongevallen
kan ontwikkelen, en dat vooral tijdens
oorlorsn talrijke slachtoffers maakte.
Nederlands succes
4
OVER DE ERVARINGEN die beide
Nederlandse specialisten in negen jaar
met hun „hyperbare zuurstofthera
pie" hebben verkregen spraken zij
enige tijd geleden op een medisch con
gres in Japan. Tot nu toe ontbrak een
uitvoerige klinische studie, waardoor
deze methode nog te weinig algemeen
werd toegepast.
Van de 118 patiënten met gasgran-
green die in Amsterdam werden be
handeld genazen er 94. een ongekend
groot succes bij dit vroeger bijna on
geneeslijke ziektebeeld.
Deze patiënten waren tevoren zon
der resultaat met antibiotica behan
deld Bij velen hunner was reeds een
arm- of beenamputat.ie verricht, of
was dit zelfs vanuit het aangrenzend
gewricht verwijderd. Bovendien wa
ren de meeste dezer patiënten chirur
gisch hopeloze gevallen. Een groot
aantal van hen was al diep bewuste
loos en vertoonde ernstige verschijn
selen van sepsis, zoals zware geel
zucht en zeer geringe van urinepro-
duktie.
IN HET W.G. werd bij alle patiën
ten een uitgebreid onderzoek verricht,
waarbij hun wonden opnieuw werden
behandeld en bacteriologische cultures
werden vervaardigd. Verder werden
bloedbeeld, hoeveelheid bloedkleur-
stof electrolyten en ureum bepaald en
andere belangrijke gegevens verza
meld. Vóór de eerste behandeling in
de overdrukkamer kregen de patiën
ten een bloedtransfusie en een clysma
met een gram chloralhydraat. Op de
eerste behandelingsdag werden zij
driemaal gedurende twee uur behan
deld met 100 percent zuurstof onder
drie atmosferen druk, die door een ge-
laatmasker werd toegediend.
OP DE TWEEDE en derde dag volg-
amputaties of andere ingrijpende ope
raties toegepast, maar werd pas na de
bestrijding van de infectie, een nood
zakelijke kleine chirurgische ingreep
verricht bij een klein deel der patiën
ten.
BIJ DE bestudering van de grootste
groep gasgangreenpatiënten, bij wie
tot nu toe zuurstoftherapie werd toe
gepast bleek dat gasgangreen lang
niet zo zelden voorkomt als men te
voren meende. Het had destijds zes
jaar geduurd voor het eerste geval
werd ontdekt, maar de onderzoekers
hebben intussen ervaren dat de dia
gnose in de meeste gevallen te laat
wordt gesteld. Wanneer men in het al
gemeen niet zo snel zou overgaan tot
amputeren van door gasgangreen ge
troffen ledematen, maar eerst de me
thode van zuurstoftoediening onder
overdruk toe zou passen, zou het aan
tal patiënten dat geneest beslist hoger
zijn, aldus prof. Boerema in een in
terview met een Engels medisch tijd
schrift.
INTUSSEN heeft ook het „Whipps
diagnose gasgangreen nog niet zeker
is. Hoewel 13 patiënten die in dit cen
trum behandeld waren, binnen een
maand overleden, bleek bij hen de in
fectie met Clostridium Welchii niet de
doodsoorzaak te zijn geweest.
ER ZIJN dus wel enkele geschilpun
ten over het nut van gelijktijdige toe
diening van antibiotica, maar Neder
landse en Britse onderzoekers zijn
het niet met elkaar eens dat men niet
moet wachten met toediening van hy
perbare zuurstof ook al is de dia
gnose gasgangreen nog niet gesteld, of
door bacteriologische gegevens be
vestigd.
In alle gevallen waarbij deze werk
wijze werd toegepast kon de patiënt
worden gered. Als er een andere „tak-
tiek" wordt gevolgd kan dit ernstige
gevolgen hebben en op grond hiervan
zal in elk geval, waar het vermoeden
of de mogelijkheid van gasgangreen
bestaat, dadelijk met de hyperbare
de overige ruimte bedraagt 2% bij 2%
meter in breedte en hoogte.
Framewerk en de eindplaten zijn
van een metaalalliage en in de zijwan
den bevinden zich twee ronde ven
sters, waardoor men de patiënt van
buitenaf kan observeren. De kamer
kan volgens de tot nu toe verrichte
test, 950 dagen lang bij een tempera
tuur van 20 graden Celcius voortdu
rend worden gebruikt, en is zodanig
beschermd dat er geen statische elec-
triciteit in kan worden gevormd. On
getwijfeld vormt dit toestel een grote
aanwinst, omdat het de mogelijkheid
schept overal waar zich een gas-gan-
greenpatiënt bevindt, terstond levens
reddend op te treden.
IN BUFFALO in de Verenigde Sta
ten werd tijdens een internationaal
congres over hyperbare geneeskunde
aan de plaatselijke universiteit een
ander aspect van overdrukzuurstof-
behandeling gedemonstreerd, name
lijk bij patiënten met een blokkade in
de hersen-bloedvaten.
nnnnnnnnnnnrnr,nrrnrv,r-""—-----■■■■■■■■■■■■■■■■■'■M'iiiiiMuwMiyyMiwwMMiiwiMMMMMMiywMllMWMWMMWlMWWWMMWllwwtMMWWWMWWWWMMMWWMMWWwywMMMWlMMM*
niuuuuxniwinririnnfinnfrinn^fwvwrpfffr----""""'>w","li*l'llllwl,""wllliilllwylwlwwlwllMWMMIWtllwllw<lwwllll'MWIM<l"'w>MWIWWI'w'i*^^
»iuu>«A»ll«A«<>»iyyiiyWMI«WMWMWWMWAWWWMWMMWWW^^
nfumRfulfmnntvuulnnj^
den twee „zittingen" met zuurstof, die
elk twee uur duurden. Alle patiënten
die met de beruchte verwekker van
gasgangreen, Clostridium Welchii. ge
ïnfecteerd waren, genazen door deze
vijf behandelingen. Bij 12 patiënten
die stierven, voor de gehele behande
ling kon worden verricht, werd bij
sectie in hun weefsel een Clostridia-
infectie gevonden. Bij 12 andere
slachtoffers dl» na de zuurstoftherapie
overleden, werd bij de autopsie geen
Clostridia gevonden. De conclusie
luidt dan ook. dat een patiënt die lang
genoeg leeft om vijf behandelingen
met overdruk-zuurstof te ondergaan,
vrijwel 100 percent kans heeft om ge
heel te genezen.
De produktie door Clostridium Wel
chii van alpha-toxine stopt bij drie at
mosferen overdruk van zuurstof,
waardoor de groei van de bacteriën
wordt geremd. Hierdoor kan het li
chaam een eigen verdedigingsmecha
nisme opbouwen. Zelfs werden bij 18
patiënten die een infectie met Clostri
dium Welchii vertoonden geen antibio
tica. maar uitsluitend de zuurstofthe
rapie toegepast, met volledige gene
zing als resultaat Ook werden vóór
deze behandeling geen wondexcisies,
Cross Hopital" in Londen onlangs de
resultaten bekend gemaakt, die in zijn
„hyperbaric unit" ter bestrijding van
gasgangreen en andere „anaerobe"
infecties (veroorzaakt door bacteriën
die het best in een zuurstofarme omge
ving gedijen) werden verkregen. Het
betrof hier 44 patiënten die met zuur
stof onder ÏVz atmosfeer-druk werden
behandeld. Negen dezer patiënten ble
ken gasvormende, anaerobe strepto-
kokkeninfecties te hebben. Alle pa
tiënten kregen dadelijk sterk-werkza-
me antibiotica ingespoten, hetgeen vijf
dagen lang elke zes uur werd herhaald
Deze onderzoekers menen dat de zuur
stof-behandeling en antibiotica elkaar
bij gasgangreen aanvullen.
Een vermindering der vergiftiging
door bacteriën en de belemmering van
hun verdere 'oei zou in dit stadium
een grotere kans opleveren voor het
slagen der verdere behandeling Deze
laatste bestaat uit chirurgische ingre
pen, zodra de algemene toestand van
de patiënt is verbeterd. Volgens de
Britse artsen heeft toediening van an
tiserum met hvperhare th*-*-aoie wei
nig zin. Ook deze onderzoekers raden
tenslotte aan. zonder uitstel hy
perbare zuurstof te geven, ook als de
zuurstofbehandeling moeten worden
begonnen.
ER ZIJN NOG slechts weinig zie
kenhuizen waar een hyperbare zuur
stofinrichting met alle technische
voorzieningen, en een op deze behan
deling getraind team, ter beschikking
staat. Daarom moet de patiënt die
daarvoor dringend in aanmerking
komt, eerst naar een bestaande zuur-
stof-overdrukkamer worden vervoerd,
met alle risico's en moeilijkheden die
daaraan zijn verbonden, ook al zijn de
afstanden in ons land betrekkelijk
klein.
IN JAPAN heeft men nu een ver
plaatsbare overdrukkamer geconstru
eerd, die bestemd is voor spoedeisen
de gevallen. De apparatuur kan snel
uit elkaar worden genomen en in vier
kisten vervoerd. Eén der uitvinders,
prof. Juro Wada, van het Sapporo-zie-
kenhuis. u°eft zijn vinding gedemon
streerd op een congres over hyperbare
geneeskunde. Het toestel weegt 75
kilo.
De patiënt wordt op een roestvrije
stalen brancard in het toestel ge
bracht dat 8 meter lang is. De wan
den van de overdrukkamer zijn ver
vaardigd van een soort kunstrubber,
Dr. Peter Winter bracht daar ver
slag uit over 13 patiënten van 60 tot
70 jaar. Zij werden allen behandeld
met 100 percent zuurstof onder 2V»
atmosfeer druk. Elke behandeling
duurde anderhalf uur en werd twee
maal per dag gedurende twee weken
toegepast. Alle patiënten werden daar
na psychologisch onderzocht met be
hulp van de z.g. Wechsler-herinne-
ringstest, de Bender- en de Tientest.
Daarbij bleek, dat er een duidelijke
geestelijke verbetering was opgetre
den en dat ook de patiënten zelf, die
goeddeels aan artertosclerose in de
hersenen leden, een flinke vooruit
gang in hun eigen gedrag vertoonden.
BIJ DIT onderzoek werden de ver
schillende tests verricht door een psy
choloog die niet wist welke patiënten
wel, en welke niet tevoren met zuur
stof waren behandeld. Bovendien wer
den alle resultaten nog eens door an
dere psychologen van de universiteit
van Buffalo nagegaan. Tenslotte werd
bij vijf patiënten een mengsel van
stikstof en zuurstof toegediend, om
ongeveer dezelfde zuurstofdruk in de
longblaasjes te verkrijgen als bij ge
wone ademhaling onder een atmo
sfeer druk, zodat de psychologische in
vloed van de „echte" behandeling kon
worden bestudeerd.
Bij deze laatste groep werden de
zelfde tests verricht als bij de overige
behandelde patiënten, maar geen en
kele verbetering geconstateerd. Dit is
een eerste stap om de invloed van
zuurstoftherapie op de hersenwerking
klinisch na te gaan. Men kan de reeds
behandelde patiënten niet nogmaals
aan dezelfde tests onderwerpen, om
dat zij theoretisch de inhoud daarvan
reeds kennen, zodat deze proeven
eerst op veel groter schaal herhaald
moeten worden, aldus dr. Winter. Ook
behelst de termijn van 12 uur na het
einde der behandeling slechts een
éénmalige observatie, hoewel zij ge
durende deze periode al gebruikt zou
kunnen worden om mensen die door
een „beroerte" zijn getroffen weer
gedeeltelijk te leren praten. Of de
verkregen verbetering in herinne
ringsvermogen, gedrag en andere
waargenomen psychologische voor
uitgang blijvend zijn blijft voorals
nog een open vraag. Maar op zichzelf
is dit toch een nieuwe mogelijkheid
voor het gebruik van zuurstof in de
geneeskunde.
NADAT de ernstige gevolgen van
overmatige zuurstoftoediening aan
couveusekinderen bekend waren ge
worden, heeft men door beperkende
maatregelen dergelijke ontstellende,
onvoorziene complicaties kunnen voor
komen. In de ernstigste gevallen was
blindheid het gevolg geweest. In het
New England Journal of Medicine we
zen dr. C. W. Nichols en dr. C. J.
Lambertsen uit Philadelphia vorig
jaar nogmaals op de invloed van hy
perbare zuurstof op het oog. Wel zijn
de teweeggebrachte stoornissen in het
menselijk oog „omkeerbaar", dat wil
zeggen dat zij zich later weer herstel
len. maar bij dieren waren de afwij
kingen blijvend.
De hoge zuurstofspanning blijkt
vooral op het netvlies in te werken.
Ook de bloedvaten in het oog zijn zeer
gevoelig voor zuivere zuurstof onder
normale druk. Wel heeft men bij men
sen kunnen vaststellen dat inademing
van zuivere zuurstof bij normale druk.
en ook bij een druk van drie atmosfe
ren (indien deze korte tijd wordt toe
gediend) de gezichtsscherpte, het ge
zichtsveld en andere oogfuncties
schaadt. Ook bij langere toediening
van zuurstof wordt alles weer nor
maal nadat de behandeling Is gestaakt.
IN SCHOTLAND is een uitvoerig
rapport verschenen over „het gebruik
en de gevaren van de zuurstofthera
pie". Daarin wordt onder meer aan
bevolen, in elk groot ziekenhuis een
„gastechnicus" aan te stellen en
voorts een technisch adviseur op het
gebied van de inademings-therapie in
de staf van ieder streekziekenhuis op
te nemen, die toezicht kan uitoefenen
op alle activiteiten op dit gebied.
Tenslotte wordt aangeraden, de
huisartsen te steunen en aan te moe
digen, zelf een zuurstofapparaat aan
te schaffen voor gebruik in hun eigen
praktijk Wan' Hikwiils kan snelle toe
diening van zuurstof levensreddend
zijn.
