Prof. A. van Braam op politiecongres:
INFORMATIES FALEN
DREIGENDE ACTIES
BIJ
Openbaar vervoer is
politiek probleem
HAGENAARS ER ALS DE KIPPEN BIJ
l
Grootse t.v.-actie voor
nieuw Rode-Kruisschip
Beheerder gaat naar bejaardentehuis
Czaa r-Pete rh u is je dich tge ti mmerd
Overval op
bejaarden
Justitie wil
onderzoek
uitzending
VPRO
Zuidmolukse jongen
mag nu ons land in
Voorzitter K.N.V.T.O.:
Ook studiebeurs
geweigerd aan
Utrechters
Premier gaat niet
in op toespraak
prins Bernhard
In de trant van Open het Dorp"
Snelle verlichting
van pijn in spieren
en gewrichten
Kamerlid Harmsen
meldt „plan voor
massa-immigratie
AntillianerT
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1970
2
Onzekerheid
Brand langs spoorbaan
stremt treinenloop
Prof. Locher overleden
Mentaliteit
TN
Militairen spraken
over sabotage
Ladri Astro is intussen in het ouder
lijk huis aangekomen.
DES HAAG. De minister van Justitie
heeft nu goedgunstig beslist op het ver
zoek van de 29-jarige Indonesische Zuid-
molukker Ladri Astro tot het krijgen van
een machtiging tot voorlopig verblijf in
ons land. Hij wil een bezoek brengen aan
zijn ouders, die de Nederlandse nationali
teit hebben en in Dieren wonen.
De vader van de jongeman was in dienst
van de Koninklijke Marine in het toen
malige Nederlands-Indië. In 1962 kwam
het echtpaar Astro naar Nederland. De
zoon was in Indonesië gebleven, zijn ou
ders kregen eerst in 1963 de zekerheid dat
hun zoon nog leefde.
De jonge had enkele keren een visum
gevraagd om naar Nederland te mogen
reizen, hetgeen werd geweigerd. Tenslotte
kreeg hij een toeristenvisum voor Duits
land, waar zijn ouders hem in Elten kon
den bezoeken.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Het beter functioneren van politiële inlichtingen
diensten kan het de politieman op straat by het handhaven van de openbare
orde veel makkelijker maken, meent de socioloog prof. dr. A. van Braam.
H(j hield gisteren een lezing op de eerste dag van het congres in Amster
dam van de Internationale Unie van Politie-organisaties. Ruim honderd
politiemannen uit een aantal landen, meest afgevaardigden van hun lande
lijke organisaties, zjjn voor het congres naar Amsterdam gekomen. In ons
land is van de drie verenigingen van politiepersoneel alleen de Nederlandse
Politiehond de grootste van de drie lid van de unie.
Prof. Van Braam laakte de Nederland
se politie-organisatie om hun falen bij
het verkrijgen van informatie omtrent
dingen die te gebeuren staan. Vlak bij
huis had hij voorbeelden genoeg: De bij
de politie niet verwachte onlusten in Am
sterdam na het slaapverbod voor de
Dam, en de bezetting van de ambassa
deurswoning in Wassenaar.
„Men werd verrast door deze acties.
De informatie over op handen zijnde ac
ties bleek tekort te schieten of niet te
worden benut. De Nederlandse politie is
nog te weinig informatief uitgerust, be
schikt nog te weinig over wetenschappe'
lijke kennis en directe concrete informa
tie over wat er in de samenleving gaan
de is. Zij moet hierdoor wel tekort
schieten, met name in haar preventieve
taak: ordeverstoringen die op komst
zijn, v r te zijn.
Prof. Van Braam constateerde ook veel
onzekerheid bij de politieman in de uit
oefening van zijn taak. Veel van die on
zekerheid vloeit voort uit de bewuste of
onbewuste weerstand van de ambtenaar
tegen veranderingen in de maatschappe
lijke opvattingen. Eén van die maat
schappelijke opvattingen raakt het ge
zag, maar zodra dat in discussie is, zijn
ook de gezagsmiddelen, de wettigheid er
van en de doeltreffendheid in discussie.
De ervaring leert, aldus prof. Van
Braam, dat bepaalde machtsmiddelen,
die de politieman altijd heeft gebruikt,
tegenwoordig niet meer werken, althans
niet blijvend werken. Het gebruik van
geweld lost in bepaalde situaties de con
flicten niet op en herstelt de orde niet.
Integendeel, het werkt eerder tegenge
steld. Het toepassen van geweld als mid
del van machtsuitoefening door de over
heid is een wezenskenmerk van maat
schappijen waarin de macht zeer onge-
UTRECHT Tijdens de jaarlijkse bui
tengewone algemene ledenvergadering van
de Koninklijke Nederlandse Vereniging
van Transportondernemingen heeft de
algemeen voorzitter, mr. D. van Setten, de
problemen van het openbaar vervoer be
sproken en o.m. opgemerkt, dat men het
openbaar vervoer vooral dient te zien als
een politiek probleem.
Men kan het openbare vervoer niet
langer zien als een onderneming in econo
mische zin. Indien men dat wel zou doen,
zou een gevolg zijn een beperking van de
diensten en een drastische verhoging van
de tarieven. Wij zullen daarom bij het
beleid ten aanzien van het openbare ver
voer een geheel andere koers dan tot nu
toe het geval was, moeten gaan varen,
meende de voorzitter.
De politieke partijen moeten nu hun
keuze bepalen. Als zij het belang van een
goed openbaar vervoer inzien, moeten zij
er een duidelijke prioriteit aan geven.
Hij toonde zich verheugd over de totale
verhoging va'- de bijdrage aan het open
bare vervoer, maar hij legde er de nadruk
op, dat het voor het streekvervoer uitge
trokken bedrag van 25 miljoen gulden vol
gens berekeningen van het economisch
Bureau voor het Wegvervoer nog niet vol
doende is om de exploitatietekorten te
dekken. Vervolgens nam hij stelling tegen
de mening, dat het loslaten van een be
drijfseconomische aanpak bij de openbare
vervoerondememingen ook het loslaten
van een doelmatig beheer zou betekenen.
Ook de minister is deze gedachte nog toe
gedaan en naar mr. Van Setten meende
volkomen ten onrechte. Bij alle besluiten
moet uitgegaan worden van een zo
doelmatig mogelijke vervoersvoorziening,
waarbij overheid en -onderneming de no
dige garanties moeten scheppen voor een
efficiënt beheer.
Ook zag mr. Van Setten met angst de
gevolgen tegemoet voor het openbare
vervoer van de nieuwe loongolf.
Voorts bepleitte hij met klem de opbouw
van een nieuwe struktuur van het open
bare vervoer in Nederland, waarbij de
K.N.V.T.O. denkt aan het instellen van
regionale vervoersautoriteiten in sommige
ZAANDAM. Tussen half zeven en
kwart over zeven dinsdagavond is het
treinverkeer tussen de stations Zaandam
en Koog-Bloem wijk gestagneert geweest
als gevolg van een felle uitslaande brand
in de onmiddellijke nabijheid van de
spoorbaan in een oude houtloods.
LEIDEN. Prof. dr. Th. J. G. Locher
is dinsdag in Leiden op 70-jarige leeftijd
overleden. Hij was sinds 1 september
emeritus-hoogieraar in de algemene ge
•chiedenis en de wijsbegeerte der ge
schiedenis aan de Leidse universiteit.
delen van ons land en aan het oprichten
van vervoersgemeenschappen. In deze
nieuwe opzet zag hij ook grotere moge
lijkheden voor samenwerking tussen de
verschillende vormen van openbaar ver
voer.
BEHEERDER SCHOL
lijk is verdeeld, zei prof. Van Braam.
In samenlevingen met een democratisch
machtsevenwicht schieten de fysieke
machtsmiddelen steeds meer tekort en
neemt de twijfel aan hun toelaatbaar
heid en nuttigheid toe. De taak van de
politie wordt door deze ontwikkelingen
niet eenvoudiger. „De politieman wordt
dikwijls geconfronteerd met de keuze:
wèl of geen geweld. Dat roept gevoelens
van onmacht en onzekerheid op. De poli
tieman die het werk op de straat moet
doen. dient duidelijk het beleid van zijn
superieuren te kennen".
Daarnaast zal men volgens prof. Van
Braam moeten werken aan een ombui
gen van de mentaliteit van de politie
man. Veel politiemensen hebben de nei
ging om zich, bij het waarderen van de
huidige democratiseringstendens in de
samenleving, vast te klampen aan wat
zij traditioneel als gezag of als wenselij
ke gezagsuitoefening hebben leren aan
vaarden. Zonder zo'n mentaliteitsveran
dering loopt elke reorganisatie en her
oriëntatie dood.
„Geestelijke vrijheid en persoonlijke
identiteit van de burger dienen gewaa\-
borgd te worden. Dat zal weerspiegeld-
móeten worden in het gedrag van de po
litieman. Zijn optreden moet voor de
burger doorzichtig en te begrijpen zijn.
Eerbiediging van de menselijke per
soonlijkheid moet voor de politieman bij
alle optreden richtsnoer blijven en hij
zal altijd moeten blijven handelen zon
der onderscheid van de persoon", zei
prof. Van Braam.
UTRECHT Na een groep Groningse
heeft nu ook een groep Utrechtse studen
ten geen studiebeurs gekregen. De weige
ring betreft hier 74 studenten. Een aantal
van deze studenten is al ver gevorderd
met de studie en heeft in voorgaande jaren
altijd wel beurzen gekregen.
Het bestuur van de faculteit wordt sinds
vorig jaar november uitgeoefend door een
faculteitsraad en de studieresultaten van
de studenten worden niet meer als voor
heen uitgedrukt in cijfers. Omdat men in
Den Haag toch graag cijfers had is aan
iedereen die in de termen viel voor een
beurs het cijfer acht toegekend. Daarop
kwam er een brief uit Den Haag waarin
werd opgemerkt dat normaal het percen
tage achten tussen tien en twintig percent
is en dat er dus iets niet klopte. Men moest
maar nieuwe cijfers insturen, die beter
overeenstemden met het normale percen
tage van de cijferverdeling. Ook werden
opmerkingen gemaakt over het predikaat
voltooid" bij sommige onderdelen. Vol
gens prof. dr. J. H. Dijkhuis is hier iets
vreemds aan de hand omdat nu eenmaal
niet alle studie-onderdelen met een cijfer
kunnen worden beloond. In het verleden
zijn volgens prof. Dijkhuis nooit opmer
kingen gekomen als bij de bewuste onder
delen „voltooid" stond.
De studenten hebben nog geen cent ont
vangen hetgeen volgens prof. Dijkhuis
voor een aantal grote moeilijkheden met
zich mee brengt. Afgesproken is dat er
geen cijfers veranderd zullen worden, dat
aan Den Haag gevraagd wordt voorlopig
een studiebeurs uit te keren volgens het
60-40 principe (60 pet. renteloos voorschot
en 40 percent a fonds perdu) en dat ver
volgens met het ministerie in Den Haag
overleg zal worden geopend over de toe
kenning van een volledige beurs.
Een honderdtal leden van de Neder
landse Vereniging van Legpluimvee-
houders (NVL) heeft dinsdagochtend
in Den Haag een demonstratieve
tocht gemaakt van het Malieveld
naar de Haagse binnenstad. Zij voer
den leuzen mee als „Protest tegen
lage eierprijzen", „De toeslag op het
graan is het eind van ons bestaan",
„Mansholt praat o.ls een kip zonder
kop", „Niet alleen onze kippen maar
ook wij worden afgeslacht" en
Pluimveehouders nog kaler dan de
kip". Op vrijwel alle straathoeken
waar de demonstratie langs voerde
stonden huisvrouwen en huisvaders te
wachten met duidelijk lege manden,
weekendtassen en zelfs boodschap-
penkarretjes. Zij bleven de stoet na
het voorbijtrekken op de voet volgen.
En dat deden zij niet tevergeefs want
wat de pluimveehouders al hadden
aangekondigd gebeurde: op het
Binnenhof en enkele andere plaatsen
in het regeringscentrum werden
500 diepvrieskippen en 10.000 eieren
cadeau gegeven door de NVL-leden.
Zodra de auto met kippen en eieren
naderde stoven de wachtenden op en
vlogen ze op de wagen af als kippen
op het voer. om ook een graantje
mee te pikken.
DEN HAAG. Naar het oordeel van
minister-president De Jong moet geen be
tekenis worden toegekend aan de plaat
sing in de Staatscourant van de tekst van
de rede van prins Bernhard voor de le
den van het contactcentrum op voorlich-
tingsgebied.
De minister-president heeft dit dinsdag
meegedeeld in antwoord op schriftelijke
vragen. De premier wijst er op, dat in
de laatste jaren steeds alle. in het open
baar gehouden, op schrift gestelde toe
spraken van de leden van het koninklijk
huis in de Staatscourant zijn opgenomen.
De minister-president gaat in zijn ant
woord niet in op het verzoek, om een
oordeel uit te spreken over de opvattin
gen van de prins, zoals deze in bedoelde
rede tot uitdrukking kwamen. De pre
mier huldigt de opvatting, dat hij in dit ge
val geen oordeel over de inhoud van de
rede behoeft te geven, aangezien de prins
naar hij uitdrukkelijk heeft gezegd
als „leek" zijn persoonlijke mening weer
gaf.
Het Kamerlid dr. H. J. Roethof
(P.v.d.A.) had er in zijn vragen op gewe
zen, dat de prins opvattingen naar voren
bracht, die zijns inziens nogal afweken
van de conclusies van het tapport van
de commissie-Biesheuvel over openbaar
heid en openheid.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Met de medewerking
wie vele top-artiesten en top-sporters zal
de actie „Schip Ahoy" woensdagavond 14
oktober tijdens een non-stop televisie-uit
zending uit de nieuwe Ahoy-hallen in Rot
terdam trachten het grootste gedeelte van
de vijf miljoen gulden bijeen te krijgen
die nodig zijn voor de bouw van een
nieuw Rode-Kruisschipi de „Henri-Du-
nant II".
Medewerking verlenen de Nederlandse
Sport Federatie en de Nederlandse Chris
telijke Sportunie, die alle sportlieden bij
de actie willen betrekken. Zij moeten het
basisbedrag van de vijf miljoen bijeen
brengen door collectes op sportvelden, in
zwembaden, sporthallen en gymnastiek
zalen. Op 14 oktober zal tussen 19 en
20 uur een landelijke huis-aan-huis col
lecte worden gehouden vóór dat de tele-
vise-uitzending begint. Alle banken zul
len die avond geopend zijn en de giro
dienst heeft het speciale nummer 50607
beschikbaar gesteld voor het storten van
bijdragen.
Het Rode Kruis heeft een nieuw
schip nodig omdat het oude te klein is
geworden. Voor de nieuwe medische be
nadering van de patiënten die eens
per jaar een week vakantie op dit schip
doorbrengen, is meer ruimte nodig. Het
ADVERTENTIE
Dringt direct door tot aan
de haard van de pijn
Deumatische pijnen, spit, zenuwpijnen,
verstuikingen, stijve nek en ledematen
niets werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algesal-balsem.
Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
Algesal diep op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
warmtesensatie of irritatie van de huid te
veroorzaken) en doorstraalt verlichtend
weefsels en spieren tot in de gewrichten.
Reumatische pijnen en stijfheid maken
spoedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreektZorgt
dat U thuis altijd een tube Algesal bij de
hand hebt om zodra het nodig is de pijn te
verlichten. ALGESAL bij alle apoth. en drog.
(Van onze correspondent)
ZAANDAM. Het befaamde Czaar-
Peterhuisje in Zaandam gaat dicht en de
man die het meer dan vijftig jaren be
heerde, de thans 78-jarige heer Schol
krijgt een plaatsje in een bejaardente
huis. Langer dan een halve eeuw heeft
hij duizenden bezoekers uit binnen- en
buitenland rondgeleid in de enkele scha
mele kamertjes, waarin Czaar Peter de
Grote in 1697 en 1698 heeft gewoond als
een eenvoudig man die naar Zaandam
was gekomen om het bouwen van sche
pen te leren.
Het huisje is nu dichtgetimmerd en de
inventaris naar Haarlem overgebracht,
opgeslagen bij de Inspectie der Domei
nen. Wat ermee gaat gebeuren staat nog
niet vast. Misschien krijgt het historische
huisje nog eens een plaatsje op de Zaan-
se Schans.
Het afbreken zal geen eenvoudige zaak
zijn, want het houten gebouwtje is zo
bouwvallig dat het reeds in het begin van
de vorige eeuw een stenen ommanteling
kreeg nadat het door een overstroming
van de Zaan ernstig was verzakt. Het
was toen pas door koning Willem I van
de Russische Tsarenfamilie gekocht. In
1879 schonk koning Willem III het huisje
aan de Russische tsaar Alexander III.
Later liet tsaar Nicolaas III er de vorm
van een Russische kerk omheen zetten.
Want Peter de Grote was ook de gods
dienstige leider aller Russen en het Zaan-
se huisje is dan ook tot de laatste dag
toe een bedevaartsoord geweest voor vele
gelovige Russen.
Vele grootheden hebben in de loop der
eeuwen het huisje bezocht, zoals te lezen
HET CZAAR-PETERHUISJE
staat in een gestencilde geschiedschrij
ving, die beheerder Schol aan iedereen
uitreikte en waarvan hij nu hele stapels
heeft overgehoudenDaarin staat on
der meer dat Napoleon in 1811 bij een
bezoek aan het huisje opmerkte: „Niets
was deze grote man te klein", doelend
op de bedstee, waarin Czaar Peter in
zittende houding heeft moeten slapen
„Een stuk van mijn leven is nu dicht
getimmerd" zegt de heer Schol, die ruim
twee jaar geleden op uitnodiging van de
Russische regering een bezoek aan Le
ningrad en Moskou heeft gebracht Want
ook bij de machthebbers van nu staat
Peter de Grote in hoge ere.
NUMANSDORP. De politie van Nu
mansdorp heeft dinsdag een 21-jarige
man uit deze plaats gearresteerd, die in
de nacht van maandag op dinsdag heeft
ingebroken in de woning van een 76-jari-
ge ongehuwde vrouw en haar 81-jarige
broer. De vrouw die wakker werd en
alarm wilde slaan, werd door de inbre
ker in het gezicht geslagen en de keel
dichtgeknepen, waardoor zij het bewust
zijn verloor. Haar broer, die doof is
merkte niets van de overval De inbre
ker ging er met 100 gulden vandoor
maar kan al na negen uur worden ge
grepen.
nieuwe schip, dat in 1972 klaar moet zijn,
krijgt o.m. een grote recreatiezaal. Het
wordt 80 meter lang, 9,5 meter breed
en krijgt een diepgang van 1,80 meter.
Met dit schip zullen evenveel patiënten
op vakantie kunnen gaan als met de eer
ste „Henri Dunant".
De televisie-uitzending op 14 oktober
begint en wordt gehouden in de trant van
de befaamde uitzending„Open de Deur".
Henk van Stipriaan zal het program
ma presenteren, dat tot 1 uur 's nachts
zal doorgaan. Ook de NOS-radio wijdt die
avond een uitzending aan de actie. Deze
uitzending begint om 20.00 uur op Hilver
sum I.
AMSTERDAM. De tekst van de ra
dio-uitzending van de VPRO van afgelo
pen vrijdag, waarin een aantal anonieme
militairen vertelden hoe sabotagedaden
kunnen worden uitgevoerd, is voor het
hoofd van het Amsterdamse arrondisse
mentsparket, mr. J. F. Hartsuiker, aan
leiding geweest de procureur-generaal te
verzoeken om een politieel onderzoek
door een rijksrechercheur.
Dit onderzoek moet onder meer ophel
dering verschaffen over de vraag of hier
sprake is van een strafbaar feit, hoe een
en ander in zijn werk is gegaan en wie
erbij betrokken waren.
Het Openbaar Ministerie moet over
twee kwesties beslissen, ten eerste of er
een strafbaar feit is gepleegd en ten twee
de of het opportuun is dit te vervolgen.
Mr. Hartsuiker verklaarde tot bestude
ring van de tekst van de uitzending te
zijn overgegaan naar aanleiding van
krantenberichten en van een klacht van
de voorzitter van het Oud-strijderslegioen,
de heer P. J. G. A. Ego. Van een even
tueel overleg tussen de ministers van
Justitie en Defensie over deze zaak was
hem niets bekend.
Over een soortgelijke klacht van de
heer Ego tegen de P.S.P., die deze me
dio september tot het Openbaar Ministe
rie richtte, wilde mr. Hartsuiker zich niet
uitspreken daar hij het oud-strijderslegi-
oen nog niet had geantwoord. Bovendien
wilde hij afwachten wat er uit het onder
zoek van de klacht tegen de VPRO zal
blijken. Overigens zei hij, „vanzelfspre
kend uit hoofd van zijn ambt attent te
zijn op eventuele gevallen van sabotage."
Hij meende voorts dat het niet op zijn
weg ligt te vorderen dat de P.S.P. als
een met de openbare orde strijdige ver
eniging zou worden verboden, zoals door
het Oud-Strijderslegioen was gesugge
reerd. „Het is bovendien de vraag of een
politieke partij een vereniging is," meen
de hij.
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid E.
J. Harmsen meent te weten dat er een
plan is voor de overkomst naar ons land
van tienduizend Antillianen. In vragen aan
de ministers Klompé, Nelissen en Roolvink
noemt hjj dit plan een overblijfsel van een
verwerpelijke, verouderde koloniale poli
tiek, waardoor aan de Antillen goede ar
beidskrachten ten bate van de Nederland
se economie worden onttrokken, zulks ten
nadele van de kracht van de Antilliaanse
samenleving.
Het Kamerlid informeert naar de over
wegingen tot de beslissing van de over
komst van de tienduizend Antillianen. Hij
vraagt zich af, of een dergelijk besluit wel
verantwoord is.
