Mr. Van Mierlo betwijfelt of zijn plan slaagt
MEESTE AFDELINGEN
D '66 DOEN MEE
GPV blijft nog
los van NEV
Ambieert
de VVD de
onder wijsportef euille
KLM DC-8
had storing
BEESTENHAP
Veel slippartijen
op gladde wegen
Feest in Artis,
dat wil blijven
Brand gesticht
in politiebureau
Godsdienstexport is theologisch imperialisme
Avignon-rapport
publiceren
Scherpe kritiek op
minister-Veringa
M. Flink benoemd
tot opperrabbijn
Parlementariërs
uit 48 landen in
Den Haag bijeen
Drie doden in Amsterdam
Dr. J. M. van Veen op hervormde zendingsdag:
Twee Ambonnezen
door politie in
benen geschoten
mmm
mm
MAANDAG 5 OKTOBER 1970
2
Europese Beweging:
(Van onze correspondent)
DEN BOSCH In tegenstelling tot enkele van zijn partijgenoten voelt
de politieke leider mr. Van Mierlo van D'66 er niets voor dat zijn partij
„de nieuwe maitresse van de confessionelen" wordt. Mr. Van Mierlo zei
zaterdag tijdens een bijeenkomst in Den Bosch van het hoofdbestuur van
D'66 met ruim tachtig voorzitters van afdelingen en regiobesturen, dat zo
wat alles in hem zich verzette tegen een samengaan van D'66 met een con
fessioneel blok van ARP, CHU en KVP in een nieuw kabinet.
HANDREIKING
wm-m
Wereldproblemen
aan de orde
99
99
TIJDENS REL IN
LEERDAM
(Van onze correspondent)
UTRECHT. De Europese Beweging in
Nederland is van mening dat het rapport
van de ministers van Buitenlandse Zaken
van de EEG-landen over coördinatie van
de buitenlandse politiek van de lidstaten
dient te worden gepubliceerd. Tevens
moet over dit rapport het advies van het
Europees parlement worden gevraagd.
De suggestie om aan te dringen op pu-
blikatie kwam op het congres in Utrecht
van mr. J. A. W. Burger, die deel uitmaakt
van de socialistische fractie in het Euro
pese parlement in Straatsburg.
Het congres behandelde de verhouding
van Europa tot de Derde Wereld, de demo
cratisering van de Europese gemeenschap,
de buitenlandse politiek van een Verenigd
Europa en de technologische uitdaging aan
West-Europa. Het pre-advies over de bui
tenlandse politiek was opgesteld door drs.
Schmelzer. Hij was van oordeel dat de
Europese Commissie de groeikern moet
zijn voor een toekomstige Europese rege
ring. Hij wilde liever geen afzonderlijk
orgaan voor een politieke unie. Een Euro
pese kernmacht achtte drs. Schmelzer on
gewenst, maar hij wilde niet nu al uit
spreken dat Europa onder alle omstan
digheden van een eigen kernwapen zal
moeten afzien. Er moet een opening wor
den gelaten voor het geval dat de Verenig
de Staten zich gedwongen zien de banden
met Europa losser te maken.
AMERSFOORT Het Gereformeerd
Politiek Verbond heeft zaterdag in zijn
algemene vergadering in Utrecht met
bijna algemene stemmen besloten op
dit moment nog geen beslissing te ne
men over samenwerking met het Natio
naal Evangelisch Verband, maar deze
uit te stellen tot de eerste jaarvergade
ring na de verkiezingen. Hierom was
vanuit de kiesvereniging en verzocht,
omdat men onvoldoende tijd had gehad
een hierover uitgebracht rapport te be
studeren.
Op de mogelijkheid om na de verkiezingen de plaats van de VVD in het kabinet
in te nemen werd vooral gezinspeeld door de D'66'ers, die het plan van het hoofd
bestuur om een akkoord tot stand te brengen tussen D'66, PvdA en alleen de KVP
kansloos achtten. Zij meenden, dat het volstrekt uitgesloten is de KVP nu nog te'
weerhouden van een volledig samengaan met de twee andere christelijke partijen.
Bij een opiniepeiling bleek, dat 66 af
delingsvoorzitters vóór en 17 tegen een
gesprek zijn aan de basis tussen leden
van D'66, P.v.d.A.en K.V.P. De vertegen
woordigers die tegen een gesprek aan de
basis waren kwamen uit Den Haag,
Gouda, Voorschoten, Krimpen aan den
IJssel en Krimpen aan den Lek, Lekker-
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
APELDOORN. De V.V.D. is bijzon
der slecht te spreken over de manier
waarop het Ministerie van Onderwijs
functioneert. Zij heeft ook veel critiek op
het onderwijsbeleid in het algemeen. De
heer Vonhoff, lid van de Tweede Kamer
fractie van de V.V.D., deed zaterdag tij
dens het onderwijscongres van de V.V.D.
in Apeldoorn een felle aanval op het mini
sterie van minister Veringa, dat hij verweet
de administratieve en organisatorische
taken op zeer essentiële delen zeer slecht
te vervullen. Als voorbeelden noemde hij
de scholenbouw, de pensioenen en de
wachtgeldregelingen, hetgeen ook conse
quenties heeft voor de onderwijsvernieu
wing. Het uitvoeren van noodzakelijke
experimenten wordt erdoor vertraagd,
meende hij.
Het onderwijscongres was van belang
voor de onderwijsparagraaf van het ver
kiezingsprogramma van de V.V.D. dat
binnenkort wordt vastgesteld. De opmer
kingen van de heer Vonhoff waren zo
critisch, dat de vraag werd gesteld of
de V.V.D. er niet voor zou voelen om in
SCHIPHOL. Een DC-8 machine van
de KLM, de „Admiraal Richard E. Byrd",
die zaterdagmiddag om één uur met 115
passagiers naar Tokio was vertrokken, is
drie uur later op Schiphol teruggekeerd
met een storing aan het hydraulisch sy
steem. Aangezien ook het landingsgestel
op dit systeem is aangesloten werd van
te voren op de luchthaven groot alarm
gegeven.
Intussen cirkelde de DC-8 boven de
Noordzee en dumpte daar een groot deel
van de brandstof, omdat de machine an
ders te zwaar zou zijn voor de landing.
Kort na vier uur landde het toestel zon
der incidenten op Schiphol.
In de loop van de avond vertrokken
de passagiers met een andere DC-8 voor
de tweede maal naar Tokio.
DEN HAAG De raad van het Syna
gogaal ressort Den Haag heeft in de zondag
gehouden vergadering met algemene stem
men tot opperrabbijn benoemd de heer
M. Flink, die thans in Jeruzalem woont.
De heer Flink, die in 1946 in Argentinië
werd geboren, heeft zijn rabbijnopleiding
ontvangen aan een Talmoedhogeschool in
Jeruzalem. De heer Flink is de opvolger
van opperrabbijn S. Beëri, die zeer binnen
kort met emeritaat gaat.
het volgende kabinet de onderwijsporte-
feuille te gaan beheren.
De heer Vonhoff ontkende niet dat er
de V.V.D. een sterke aandrang be
stond om mee te spreken in de culture
le en educatieve sector, maar volstond
er verder mee te wijzen op het onzekere
van elke nieuwe kabinetsformatie. De
voorzitster, mevrouw Van Someren-Dow
ner zei in haar slotwoord „Het is aan
de V.V.D. om te komen tot een moder
ne onderwijspolitiek".
Volgens de heer Vonhoff zijn er in het
onderwijs te weinig mogelijkheden voor
ieder individu om zich te ontplooien. „De
eenheidsworst is norm. Er zijn wel ver
schillende schoolsoorten, maar er zijn te
weinig mogelijkheden om te variëren,
zei hij. De experimenten baseren zich op
een soort grootste gemene deler. Twee
groepen kinderen worden door de star
heid van het onderwijs benadeeld: Zij die
niet kunnen meekomen en de zeer be
gaafden, aldus de heer Vonhoff.
Prof. Zoutendijk, hoogleraar in de nu
merieke wiskunde in Leiden, was bijzon
der pessimistisch over de onderwijssi
tuatie. Het onderwijs leidt naar zijn me
ning nog op voor de maatschappij van
de negentiende eeuw. Vooral de techno
logische ontwikkeling wordt sterk ver
waarloosd. Hij pleitte voor een vervroe
ging van de leerplicht, om kinderen uit
cultuur-arme milieus, die vaak snel een
achterstand op school hebben, beter te
kunnen opvangen.
Mevrouw Van Someren-Downer betoog
de dat één van de grootste fouten
maken van één van de grootste fouten
van de na-oorlogse maatschappij de een
zijdige gerichtheid op het materialisme
is geweest. Er is wel gedacht aan eco
nomische opbouw, maar niet aan het on
derwijs, zei zij.
kerk, Eelde, Enschede, Oldenzaal, Doe-
tinchem, Epe, Vaals, Den Helder, Heer-
hugowaard en Zaandam. De Rijswijkse
vertegenwoordiger stemde blanco. De af
gevaardigden van de regio's Drente en
noord-west-Veluwe waren ook tegen. Mr.
Van Mierlo zei verheugd te zijn dat ook
de tegenstanders van zijn plan met de
uitvoering ervan, willen meewerken.
Tijdens de bijeenkomst werden plan
nen gesmeed voor wat Van Mierlo noem
de „bewustwordingsgesprekken" overal
in het land. Als plaatsen werden genoemd
Amsterdam, Alsmeer, Amersfoort,
Utrecht, Nijmegen, Elburg, Groningen,
Emmen, Eindhoven, Den Bosch en Sit-
tard.
,De kiezers van P.v.d.A. en K.V.P.
moeten zich ervan bewust worden dat de
vorming van het confessionele eenheids-
blok geen vooruitgang is, maar een hand
reiking aan het behoud. Het confessionele
blok is een oud stuk met nieuwe spelers,
een reprise van de lang vergeten chris
telijke concentratie", aldus mr. Van
Mierlo.
Hij drong erop aan ^progressieve hoog
leraren" en vakbondsmensen voor de ge
sprekken te interesseren. Persoonlijk
vond hij het belangrijkste onderwerp van
gesprek de vorming van een vooruitstre
vende volkspartij. Als D'66, K.V.P. en
P.v.d.A. in een volgend kabinet zouden
samenwerken, moeten zij volgens mr.
Van Mierlo besluiten trapsgewijs tot de
vorming van zo'n partij te komen.
„Er zit een dikke kans in, dat het ak
koord er niet komt", gaf mr. Van Mierlo
overigens toe. Hij meende evenwel, dat
D'66 „deze poot moet uitsteken" om aan
te tonen, dat het niet aan haar ligt, dat
deze enige kans om tot vernieuwing te
komen de mist ingaat.
Als meest principiële tegenstander van
het D'66-plan om samen met P.v.d.A. en
K.V.P. een progressief akkoord te vor
men ontpopte zich de Haagse D'66 voor
zitter W. Fiege. De heer Fiege consta
teerde tussen hem en mr. Van Mierlo
een verschil in beoordeling van de K.V.P.
Hij betoogde:
,De K.V.P. is innerlijk genoodzaakt
periodiek van partner te veranderen. Zij
zal dit ontuchtelijke politieke spel altijd
voortzetten. Van haar zijn daarom geen
fundamentele veanderingen te verwach
ten. Wie samengaat met de K.V.P. komt
niet verder dan wat dokteren aan symp
tomen", aldus de heer Fiege.
De ravage op de Leeuwarderweg in
Amsterdam-Noord, waar bij een auto
botsing drie mensen het leven ver
loren.
DEN HAAG. Op de 58ste interparle
mentaire conferentie in Den Haag, waar
ruim 400 parlementariërs uit 58 landen
bijeen zijn, heeft de Tunesische afgevaar
digde M'Rad felle critiek geuit op de Ver
enigde Naties en op Israel. Gehoopt werd
dat het plan-Rogers zou leiden tot ver
mindering van de spanning. „Maar geen
vredesplan, hoe attractief het er ook uit
ziet, zal tot succes leiden als de rechten
van het Palestijnse volk niet beschermd
worden. Er moet een gesprek komen tus
sen Joden en Palestijnen", zei hij.
De Israëlische afgevaardigde Zadok zei
dat zijn land het Amerikaanse initiatief
om te komen tot een vredesgesprek aan
vaardde, maar dat Egypte, „geholpen en
opgehitst door Rusland hardnekkig het
„staakt-het-vuren" heeft geschonden door
nieuwe raketinstallaties aan te brengen.
Dit heeft de geloofwaardigheid van elke
Egyptische belofte ondermijnd".
De Israëlische afgevaardigde zei voorts
dat de joden in Rusland worden onder
drukt en dat in officiële publikaties anti-
semistische propaganda wordt gemaakt.
Van de andere sprekers beschuldigde de
afgevaardigde van Senegal Zuid-Afrika,
Rhodesië en Portugal van een streven
naar overheersing op het Afrikaanse con
tinent.
Er is ook gesproken over de exploratie
van de zeebodem, waarbij gewezen werd
op de gevaren van het vergaan van grote
olietankers en het dumpen van zenuwgas
in de oceaan.
De Amerikaanse afgevaardigde wilde
spoedig een wereldconferentie over de ver
vuiling van de zeeën, welke jaarlijks met
4,5 pet. toeneemt.
Honderden grote, kleine, dikke en dunne dieren zijn zaterdagmiddag naar de
molen „De Dikkert" in Amstelveen getrokken om er zich door echte koks te
laten bedienen. De dierenhap werd gepresenteerd ter gelegenheid van dieren
dag, die eigenlijk gisteren werd „gevierd". In Amstelveen was zlfs een lama
uit Artis present.
AMSTERDAM. Drie personen zijn zon
dagmiddag om het leven gekomen toen
een auto op de Leeuwarderweg in Am
sterdam-Noord op de door de regen
gladde weg slipte en op de andere rij
baan in botsing kwam met een auto, die
bestuurd werd door de 24-jarige C. H.
Berk uit Purmerend. Diens tweejarig
dochtertje was op slag dood. De 24-ja-
rige echtgenote van de bestuurder over
leed later in het Binnengasthuis. De
bestuurder van de geslipte auto, de 22-
jarige H. Dessener uit Leeuwarden,
overleed tijdens zijn vervoer naar een
ziekenhuis.
Weert. Een personenauto, bestuurd door
een 21-jarige inwoner van Weert, is op
de Eindhovenseweg geslipt en tegen een
tegemoetkomende auto gebotst waarin
vier mensen zaten. De bestuurder van
deze auto, de 36-jarige C. Hoeven uit
Weert en zijn 7-jarig zoontje waren op
slag dood. De echtgenote van de heer
Hoeven en een 3-jarig zoontje werden
evenals de bestuurder van de andere
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM Artis heeft zondag
zelf werk gemaakt van de actie „Artis
moet blijven". Van vandaag af gaat het
allemaal weer buiten Artis om. Het slech
te weer verknoeide echter veel. Septem
ber had topdagen gekend van over de
vijftienduizend bezoekers. Gisteren kwa
men er maar vierduizend.
Alle kramen en het rad van avontuur
uit de Papegaaienlaan waren naar de res
taurantzalen overgebracht. Fanny Blan-
kers-Koen, Mary Dresselhuys, Koos Poste-
ma, Johan Boskamp, Johan Kaart, Jenny
Arean, Eugenie Herlaar en vele anderen
kwamen het voortbestaan van Artis be
pleiten. Het complete elftal van Ajax
stapte aan het eind van de middag bin
nen na het afwerken van het karwei te
gen Excelsior in Rotterdam. En Simon
Carmiggelt, Albert Mol en Ted de Braak
hielden een verkoping van daartoe aan
Artis geschonken goederen.
Om de noden van Artis op te lossen
is immers twee miljoen gulden per jaar
nodig. Artis-directeur dr. Jacobi hoopt
dat de rijksoverheid zal begrijpen dat zij
Artis zal moeten steunen. Er zijn al
75000 handtekeningenkaarten binnen van
mensen die de eis „Artis moet blijven"
ondersteunen.
ELST In de nacht van zaterdag op
zondag is getracht brand te stichten in het
politiebureau in Eist (Gld.). Het politie
bureau, dat onder het gemeentehuis is ge
vestigd, was op dat moment onbezet. Men
heeft zich via een ingeslagen raam toegang
tot het bureau verschaft en petroleum ge
goten op de vloeren en het meubilair van
enkele vertrekken. Daarna is brand ge
sticht.
Nadat de politie telefonisch was gewaar
schuwd, heeft zij de brand met een schuim-
blusser kunnen blussen. De aangerichte
schade valt mee. Er zijn nog geen arresta
ties verricht.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. „Export van gods
dienst is theologisch imperialisme". Zo
citeerde dr. J. M. van Veen zaterdag op
de zendingsdag van de Nederlandse Her
vormde Kerk de Westindische zendings-
deskundige Philip Potter. „In de jaren
1970 tot 1980 zal de zending zich moeten
ontdoen van imperialistische trekjes.
Dat betekent onder meer dat er een ein
de moet komen aan de verdeling van de
wereldkerk in een gevend en een ontvan
gend gedeelte. Ook Nederlanwd is zen-
dingsveld.
De zendingsdag was de laatste, die nog
uitsluitend van de Hervormde Kerk uit
ging. De volgende zal interkerkelijk zijn.
De zending moet volgens dr. Van Veen
vóór 1980 haar blanke karakter verliezen.
„Dat zal als gevolg hebben dat de Ne
derlandse zending afkomstig immers
uit een blank, rijk Navo-land bereid zal
moeten zijn haar mensen uit sommige
landen terug te trekken. Eeuwenlang is
in de derde wereld het evangelie geasso
cieerd met ons meerderwaardigheidsge
voel. In de jaren tussen 1970 en 1980 zal
dat moeten veranderen. De vraag is ech
ter of wij onszelf wel klein genoeg kun
nen voelen."
Een ander doel dat dr. Van Veen zich
voor ogen stelt, is het verenigen van de
zending die uitgaat van de verschillende
kerken in Nederland.
De zending zal ook van haar veronder
stelde tegenstelling tot ontwikkelingssa
menwerking af moeten. Er is tussen die
twee geen tegenstelling. Zending is altijd
hulp met een motivering. Zending moet
een instrument van critiek zijn, zowel op
de rijke als op de arme landen. „James
Baldwin heeft het de kerken in Uppsala
geleerd dat wij de zwarte mensen moeten
helpen gestalte te geven aan het evangelie
door deel te nemen aan het economisch-
sociaal-politieke leven."
Dr. Van Veen voorzag moeilijkheden,
wanneer de kerken zich hun opdracht se
rieus gaan aantrekken. Hij noemde de
storm die is opgestoken naar aanleiding
van de 200.000 dollar die de Wereldraad
van kerken aan groepen, die werken voor
raciale gerechtigheid, in Afrika verstrekt
„Als we erin slagen de zending in de ja
ren '70 te vernieuwen, zullen we hier
blauwe plekken krijgen, omdat wat wij
willen niet langer in goede aarde zal val
len."
auto, en een naast hem zittende passa
gier, zeer ernstig gewond.
Westmaas. In de nacht van zaterdag op
zondag is de 23-jarige beroepschauffeur
A. G. Essenboom uit Klaaswaal in een
bocht met zijn auto geslipt en tegen een
lichtmast gebotst. Hij was op slag dood.
Oosterwolde. De 47-jarige mevrouw H.
Goozen-Hovinga uit Leek (Gr.) is om het
leven gekomen toen de auto waarin zij
meereed slipte, uit een bocht vloog en
tegen een boom botste. De 35-jarige be
stuurder, J. H. Bosma uit Harderwijk,
werd ernstig gewond.
Groningen. De 43-jarige C. L. de Bok
uit Groningen is met zijn auto geslipt,
tegen twee andere auto's gebotst en ten
slotte in een kanaal gereden. Toen men
hem uit de wagen had gehaald bleek hij
reeds overleden te zijn.
Heerhugowaard. Bij een botsing tussen
een personenauto en een bestelauto is
de 55-jarige mevrouw A. C. Snel-Raven
uit Zaandam dodelijk gewond. Zij reed
als passagier mee in een auto, waaraan
de bestelauto geen voorrang verleende.
Rotterdam. De 23-jarige J. C. Zwaans
uit Rotterdam is in de nacht van zater
dag op zondag met een auto van de brug
over de spoorweghaven gereden toen hij
met zeer hoge snelheid een andere auto
inhaalde en daarbij de macht over het
stuur verloor. Hij was overleden toen
men hem uit het auto-wrak had gehaald.
Ameland. De 28-jarige kelner B. A. Mo
lenaar uit Nes op Ameland, die tijdens
de storm met zijn auto de aanlegsteiger
opreed om naar de veerboot te gaan
waarop hij werkte, is door de meters
hoge golven van de steiger geslagen. De
auto werd 50 meter van de pier ge
vonden. De kelner bleek reeds te zijn
overleden.
Borculo. De 20-jarige mej. M. Brouwer
uit Amsterdam is om het leven gekomen
toen de auto waarin zij meereed tegen
een boom botste.
Amsterdam. De 54-jarige J. H. Schuur
man uit Amsterdam is overleden nadat
hij op de Wittenburgergracht met zijn
bromfiets was gevallen en hersenletsel
had opgelopen.
Wisch. De 33-jarige B. te Kamp uit
Doetinchem is bij het oversteken van de
weg in Wisch door een auto aangereden.
Hij was op slag dood.
(Vervolg van pagina 1)
Tijdens de Ambonnezenrel in de nacht
van zaterdag op zondag in Leerdam heeft
de politie geschoten. Twee 23-jarige jon
geren werden in de benen geraakt en
werden in het plaatselijke ziekenhuis op
genomen. De rel staat niet op zichzelf.
Men moet haar zien in het kader van de
algemene onlustgevoelens die onder de
Zuidmolukse bevolkingsgroep leven en die
de jongere generatie sedert kort tot het
innemen van een uiterst militante hou
ding heeft bewogen.
De ongeregeldheden begonnen toen een
patrouillerende politieauto vlakbij de
woonwijk door Ambonnese jongeren met
stenen en flessen werd bekogeld. Ook par
ticuliere auto's werden ernstig bescha
digd. De versterkte politie zette daarop
de woonwijk af, hetgeen de gemoederen
nog meer verhitte. Toen de Ambonnese
jongeren opdrongen en de politie bedreig
den werd geschoten. De ongeregeldheden
duurden tot in de vroege zondagochtend.
Van de huizen van politiemensen werden
de ruiten ingegooid.
Eén van de gewonden uit Leerdam is
een zoon van de voorzitter van de wijk
raad, die in de nacht naar het gemeente
huis werd ontboden voor overleg met het
gemeentebestuur. De greep van de oudere
Zuidmolukkers op de jongeren schijnt te
zijn verzwakt.
Tijdens enkele kleine conflicten tussen
de politie en de Zuidmolukse bevolking
van Leerdam in de afgelopen veertien da
gen, was het de wijkraad steeds gelukt
ernstige problemen te voorkomen-
In politiekringen heeft men de indruk
dat slechts een klein deel van de Leer-
damse Zuidmolukse jeugd een rol in de
ongeregeldheden spelen. „De werkelijke
rellenschoppers komen van buiten Leer
dam", aldus de politie.
