Standpunten van Bonn en Warschau zijn dicht bij elkaar gekomen SCHEEL GAAT VOLGENDE MAAND NAAR POLEN Kritische bestuurders: A n tikapital istisch vakbondsbeleid gewenst Soldaten in gewraakt VPRO-programma over leger: KANS Wacht schiet niet op indringers HAARDOLIE m Tissot, een horloge voor jongemannen van 15 tot 50. NIET OPVALLEN POMPSTATIONS SUIKER KUILTJE STUPIDE DONDERDAG 8 OKTOBER 1970 (Van onze redacteur in Bonn) BONN Na zes onderhandelingsrondes, waarvan de laatste vanochtend in Bonn is beëindigd, zijn Westduitsers en Polen het er over eens, dat zij elkaar dicht genoeg genaderd om het sluiten van een verdrag mogelijk te maken. Minister van Buitenlandse Zaken Walter Scheel zal op 2 novem ber naar Warschau reizen om de discussie af te ronden en het verdrag, dat de normalisering van de betrekkingen moet inleiden, te paraferen. Niet uitgesloten is, dat bondskanselier Brandt hem al een paar dagen later na zal reizen en net als indertijd in Moskou de plechtige ondertekening voor zijn rekening zal nemen. Spijtoptanten Leerling verkoper Aankomend verkoper Verkoopster Betere samenleving 17'/2 Ct. (p. Itr.) >,DE SPAARNESTAD' TOTAL)TEL o23 31 04 40 (Van onze correspondent) DEN HAAG Hieronder volgt de tekst van het VPRO-radioprogramma over sabotage in het leger dat de ministerraad een gevaar voor de staat heeft gevonden en dat dientengevolge minister Klompé van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk dwingt tot het be rispen van de VPRO, een strafmaatregel krachtens de Omroepwet 1967 die voor het eerst wordt toegepast. Van een verdergaande maatregel, zoals het inhouden van zendtijd gedurende enige tijd, wordt afgezien om dat een dergelijke maatregel eerst voor advies moet worden voorgelegd aan de Omroepraad. Het is zeer de vraag of deze raad, die onder voorzitterschap staat van de oud-minister Vrolijk (PvdA), zich met dergelijke strafmaatregelen zou kunnen verenigen. Politieke kringen in Den Haag zijn van oordeel dat het de mi nisterraad er vooral om te doen is een daad te stellen in het kader van de uitspraken in de Troonrede, die han delen over orde en gezag. Het gewraakte radioprogram ma is uitgezonden op vrijdag 25 september. Tussen haak jes staan verklaringen van de geluiden die te horen waren. Wij willen verder nog opmerken dat de tekst in „spreektaal" is weergegeven. De afgelopen dagen hebben delegaties nit beide landen in Bonn de verdrags tekst uitgewerkt. Onenigheid bestaat nog altijd over het kernpunt: de erkenning van Polens huidige westgrens. De Polen staan op het standpunt dat die erkenning door Bonn definitief moet zijn, terwijl de legering-Brandt (niet in de laatste plaats vanwege de oppositie in eigen huis) al thans in theorie een slag om de arm wil houden, omdat nu eenmaal beslissingen in een kwestie die het gebied van het voormalige Duitse rijk betreffen niet door de regering in Bonn zouden kunnen wor den genomen en bovendien omdat het definitief vastleggen van de grenzen voor het veelbesproken vredesverdrag zou moeten worden bewaard. Naar verluidt komt in het nu uitgedok terde ontwerp-verdrag de zinsnede voor: de regeringen van de Bondsrepubliek Duitsland en de Volksrepubliek Polen stellen vast dat de door Oder en Neisse ADVERTENTIE Bent U modebewust en stelt U prijs op mede adviseren? Wij hebben plaats voor een HERENMODE EN CONFECTIE Gen. Cronjéstraat la-lb, tel. 25 33 34 gevormde grens de Westgrens van Polen is. Het is de vraag of de regering in Warschau zo'n formulering, waarop de afgelopen maanden herhaaldelijk critiek is geleverd, in november bevredigend zal vinden. Van Duitse kant is men van oordeel dat bovendien nog nader moet worden gesproken over humanitaire vraagstuk ken, die weliswaar niet in het verdrag zullen zijn opgenomen maar die in Bonn toch onverbrekelijk aan normalisering zijn verbonden. Daarbij gaat het vooral om het scheppen van de mogelijkheid dat „spijtoptanten", die vorige gelegenheden om uit de voormalige Duitse gebieden naar de Bondsrepubliek te verhuizen niet hebben benut, nu de gelegenheid krijgen alsnog westwaarts te trekken. Terwijl het onderwerp-Polen centraal stond in de „Oostpolitieke ontwikkelin gen", werd gisteren bovendien een drie tal andere gebeurtenissen aangekondigd: Zondag zal president Tito van Joego slavië zijn bezoeken aan de Benelux- landen onderbreken voor een confe rentie van enkele uren met Brandt en Scheel. De Westduitsers zullen hem op het vliegveld Wahn ontvan gen en vervolgens naar een confe rentie-oord in de buurt van Bonn voeren, dat uit veiligheidsoverwegin gen zo lang mogelijk geheim wordt gehouden. Dinsdag reist een hoofdambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken naar Praag, om daar pools hoogte te nemen. Er zijn de laatste maanden herhaaldelijk aanwijzingen geweest voor Tsjechoslowaakse be reidheid tot besprekingen met de re gering-Brandt, ook al om tot norma lisering van de betrekkingen te ko men. De Westduitse verkenner heeft tot taak uit te zoeken wat Praag zich concreet van onderhandelingen voor stelt. Westberlijns burgemeester Schütz zal vermoedelijk worden uitgenodigd voor een bezoek aan de Sovjet-Unie Schütz, die een belangrijke rol speelt in de Berlijnse kwestie, ontving gis teren de Russische ambassadeur Abrassimov uit Oost-Berlijn, voor een gesprek dat met Bondskanselier Brandt en de Westelijke geallieerden was voorbereid. WALTER SCHEEL ADVERTENTIE PR 516 GL, mei dag en datum t 236,- riss: d De Tissot PR 516-serie Is beroemd geworden over de gehele wereld door 1. Toepassing van de nieuwste technieken op het gebied van horlogebouw. 2. Een unieke vorm: karaktervol, mannelijk. 3. De nauwkeurige tijdaanwijzing. Ga mee met Uw tijd. Meet Uw tijd met Tissot. gS3É PR 516, mei sportieve stalen gatenband t 175,- (Van onze correspondent) DOORN. De werkgroep voor een maatschappij-critische vakbeweing heeft gisteravond in het NKV-vormingscentrum in Driebergen in een „praatstuk" een aan tal van haar wensen aan de openbaarheid prijsgegeven. Voor de 30 leden van de werkgroep bestaat er binnen alle drie de vakcentrales de mogelijkheid een discus sie over de doelstellingen van de groep verontrusten op gang te brengen. Leden van de werkgroep verklaarden geen nieuw links-beweging te zijn. „Wij zijn een werkgroep zonder strategie en zonder axioma's. Onze opstelling is kwetsbaar", aldus het NKV-Iid J. van der Doef uit Utrecht. De werkgroep is van oordeel dat de maatschappij-kritische taak van de vak beweging onvoldoende wordt uitgevoerd. De vakbeweging moet als haar voor naamste opdracht beschouwen: a. De verbetering en bescherming van de arbeids- en levensomstandigheden van de werknemers binnen de bestaande maatschappelijke structuur; b. Het onder de werknemers versterken van het verlangen naar een zodanige verandering van de maatschappijstruc tuur, dat de loondienstverhouding (met de daaruit voortvloeiende afhankelijk heid en onmondigheid) wordt omgezet in een zo groot mogelijke mate van zelfbeheer in het arbeidsleven. Naar de mening van de werkgroep zal de vakbeweging in de komende jaren niet alleen in woorden, maar vooral ook in daden ernst moeten maken met de maat- schappijcritiek. Daartoe zal een belang rijke koerswijziging in de richting van een radicale doorbreking van de natio nale en internationale economische machtsverhoudingen noodzakelijk zijn. Het noodzakelijke bewustwordingspro ces moet door de vakbeweging op gang worden gebracht. Zij doet daar nu te weinig aan, waardoor bij velen moede loosheid heerst. Eerste vereiste is daarom de democratisering van de vakbeweging Beslissingen dienen veel directer voor re kening en verantwoording van de leden te komen. Vakbondsstandpunten moeten niet in de eerste plaats aan de top wor den bepaald, maar aan de voet, door de leden in hun bedrijfssituatie. De werkgroep is van oordeel, dat het vakbondsbeleid anti-kapitalistisch be hoort te zijn. Er moet worden gestreefd naar een fundamentele democratisering van de besluitvorming in het economi sche leven. In het streven naar democra tisch vastgestelde planning van de inter nationale en nationale economische ont wikkeling past een radicale democratise ring van de onderneming, waarbinnen de werknemers zich mede-verantwoordelijk kunnen voelen voor de gezamenlijke bij drage aan het maatschappelijk welzijn. De actie voor arbeiderszelfbestuur is naar de mening van de werkgroep een goed uitgangspunt van democratisering van het economisch leven. De leiding van de vakbeweging moet zichzelf niet in de eerste plaats zien als de belangrijkste vertegenwoordigster van de „factor arbied", maar zij dient een voorhoede te vormen in de strijd voor een betere samenleving. Gezamenlijke ac ties moeten vooral gericht zijn op dié punten, waar de onhoudbaarheid van de huidige machts- en inkomensverhoudin gen het duidelijkst kan worden aange toond. Gedacht wordt in dit verband aan verbetering van vorjnings- en onderwijs mogelijkheden voor het arbeiderskind en de werkende jeugd, een inkomenspoli tiek die de verschillen tussen alle soorten inkomens aanzienlijk terugbrengt (ver hoging van het minimuminkomen), recht streekse werknemerscontrole in de bedrij ven op het inachtnemen van deze inko mensnormen. Solidariteit met de uitge- buitenen in de derde wereld door het ont wikkelen en ondersteunen van die vor men van ontwikkelingshulp die hen en hun strijd ten goede komen, ondersteu ning van sociale acties voor een rationele economische ontwikkeling in eigen land en tegen de verstikking en milieuvervui ling in industriegebieden. Het realiseren van dit pakket wensen vereist een verlegging van de vakbewe gingsactiviteit van de topoverlegorganen naar gespreks- en actiegroepen. „De door ons voorgestane strategie gaat uit van het bewust streven om protestuiting, belan genbehartiging en maatschappijhervor ming met elkaar in verbinding te brengen en te houden", aldus de werkgroep. ADVERTENTIE (Min. afname 100 liter - 20 ct. p. Itr.) UITLUITEND k contant Wij bezorgen ook op zaterdag. Enige tijd geleden kondigde de PSP aan samen met onder andere de kabouters het Defensie-budget te willen saboteren. Een reporter van VPRO-vrfjdag, die ver der onbekend wenst te blijven, heeft een onderzoek ingesteld in een willekeurige legerplaats naar mogelijkheden en omvang van sabotagemogelijkheden. De legerplaats is Oirschot b(j Eindhoven. De dienstplich tigen die aan het woord komen blijven anoniem, hun stemmen zijn onherkenbaar veranderd Dienstplichtige: „Hier komen we langs de poort. Overdag staan er zes man op wacht en na zes uur twaalf man. Er wordt weinig actief wacht gelopen, binnen de honderd meter van de poort is er weinig gelegenheid om het kamp binnen te ko men. Nu rijden we richting Eindhoven, hier is het nog steeds een beetje link om er over heen te springen, want hier tegen over leggen de militaire tehuizen. Je weet nooit wat voor figuren daar binnen zit ten. En trouwens het hek is hier ook vrij hoog Hier is poort 1. Daar is ook met m te komen, maar er is wel ontzettend veel te saboteren in de buurt ervan, want daar staan namelijk de Leopard-tanks die, zo als u weet, sinds een maand hier op de le gerplaats zijn. Nou zijn we er voorbij (rij den van tanks)Ziet u het wel Nou, hier komen we weer langs de poort, je kan het zien aan het gezicht van de por tier dat hij er weinig zin in heeft, om ach ter Maoïsten en allerlei andere duistere figuren aan te hollen. Dit zijn de spuit- plaatsen, waar de tanks dus afgespoten worden als ze uit de hei komen. Dan zijn ze altijd een beetje vies. Dit is poort 3. En hier wordt 't al wat gunstiger voor iemand die binnen wil ko men. Het hek wordt iets lager en dichte begroeiing. Dus ze zien je niet zo gauw, vooral als het donker is. Maar ja het is nog steeds langs de weg. Ho-ho, hier moet je links af. Daar moe ten we langs lopen (achtergrond lawaai tanks, reporter en geïnterviewde stappen uit de auto). Hier zitten we aan de westkant, van de legerplaats. Hier wordt het hek nog lager en als we dan nog zo'n vijftig meter verder lopen, nou dan springen denk ik iedere avond zo'n stuk of tien militairen over het hek, die dan te laat zijn voor het avond appèl. Die naar de stad zijn geweest, naar Eindhoven of zo. Dus als je als dienst plichtig militair vermomd wil gaan: knip je haar en spring er ook net zo overheen. Hier zit zelfs een heel groot gat daar kan je heel makkelijk onderdoor. Zelfs een hele dikke kerel kan er nog makkelijk onder door". Verslaggever: „Wat kan je het beste doen als je eenmaal onder het hek door bent?" Dienstplichtige: „Nou, dan moet je zo gauw mogelijk gewoon lopen, want er lo pen nog zoveel militairen in burger daar, om twaalf uur, één uur. Je valt rond dit gat helemaal niet op. En dan ga je naar de plaatsen waar de tanks staan gemr- keerd. Nou ja, die worden verder helemaal niet beweaekt, en daar kan je van alles doen natuurlijk. Je moet natuurlijk wel een beetje technisch inzicht hebben, want ik zou echt niet weten wat ik aan zo'n groot stalen ding zou moeten doen. Maar, ik neem aan dat er wel echt auto-mon teurs en figuren bij zullen zijn". Verslaggever: „Hoe groot is het terrein?' Dienstplichtige: „Het terrein is tien hec tare groot. Daar is dus niet bij gerekend het oefengedeelte, het oefenterrein". Verslaggever: „De bewaking is bepaald niet scherp hier, hè?" Dienstplichtige: „Helemaal niet. Het is dus alt(jd zo, ach die mensen, die lopen wacht en dan moeten ze om de twee uur, dat zijn vastgezette tijden, moeten ie dus met z'n tweeën gaan patrouilleren. Maar het eerste wat ze doen, dat is naar een of andere, naar de kantine of naar de een of andere onderdeelsbar rennen en daar gauw een pilsje pakken. Dan moeten ze twee uur lopen. Dan blijven ze daar een uurtje zitten en hangen zo'n uur wat rond over de le gerplaats, een beetje kletsen, een beetje moppen aan elkaar vertellen. Ach, die be waking, dat zegt niets. Maar ik moet nog wel even zeggen dat, die jongens die heb ben opdracht om scherpe munitie mee te nemen, die ze in hun achterzak hebben kunnen schieten, maar ze schieten echt niet. Al zouden er honderd man binnen ko men stormen. Dit is ook weer zo'n bewust hek. Nou, daar zou een mager mannetje onderdoor kunnen. Maar ik zal niet adviseren om er hier overheen te gaan want er is recht tegenover een weg. En daar zie je een tank aankomen met een mannetje voor. Hier weer zo'n gat, wat 's nachts regelma tig gebruikt wordt. We naderen de andere startplaatsen voor de lichtere tanks. Maar ja je ziet het zelf, je kuit er op iedere meter door in dit hek Hier zijn we bij die spuitplaats. Er staan pakweg een stuk of twaalf tanks. Die wor den gewassen en ze worden onderuit aan gekleed. Je ziet het zelf, je kan ze zien. Dus je hoeft helemaal niet te zoeken als je over het hek gaat. En hier vlakbij zijn ook de benzinepompstations van het leger. Daar is misschien ook wel wat mee uit te halen Dit zijn andere jongens, die hier hun op leiding krijgen en dan over twee maanden naar Duitsland vertrekken. Om daar de slagen op te vangen (rijden van tanks) Daar heb je een kop van een kereltje door een schuttersluik, die achter in een tank zit (rijden van tanks). Hier staan we aan de poort waar ze van de Oirschotse heide de startplaats opgaan en je ziet twee hekken staan. En je ziet, het tweeed hek is verwrongen. Dat komt omdat een dronken man 's nachts een tank heeft meegepakt van de plaats. Het is na melijk zo, je kan die dingen gewoon star ten. Je kruipt erin. Je moet even weten natuurlijk hoe het allemaal moet. Dan kan je hem wel starten en die vent wil hem dus uitrijden, maar het hek was op slot en toen denkt hij„Nou dan ga ik er maar doorheen. En zie hier het resultaat". (Marcheeren Andere dienstplichtige: „Voorzover ik weet in de tijd dat ik hier zit is het nog maar eenmaal gebeurd. Ik ben wel wll- willend om te saboteren. Er is altijd te saboteren, maar wat?" Verslaggever: „Tanks kapotmaken en zo". Dienstplichtige: „Die mogelijkheid be staat dus wel, ja". Verslaggever: „Is de bewaking scherp geworden sinds die aktie?" Dienstplichtige: „Nou ik geer hier toch liever geen antwoord op". Verslaggever: „Oké". Dienstplichtige: „Nou ik geef hier toch er in ieder legeronderdeel moeilijkheden zijn. Het ligt helemaal aan de ideeën van de jongens zelf". Verslaggever: „Kan je hier makkelijk binnenkomen". Dienstplichtige: „Als je de jongens kent wel, anders valt het nog tegen hoor". Verslaggever: „Hoe lang zit je in dienst?'1 Dienstplichtige: „Ik moet nog 49 dagen" Verslaggever: „Gebeurt het volgens jou op grote schaal?" Dienstplichtige: „Wat?" Verslaggever: „Sabotage". Dienstplichtige: „Als het gebeurt, dan wel ongemerkt hoor, dat het niet in de gaten loopt. Bijvoorbeeld nou. We moeten nu naar Duitsland toe, en normaal, zeg maar, zijn er dertig wagens, die zijn dus mobiel. Maar als we naar Duitsland moe ten, nu z(jn er nog maar tien. De rest is allemaal kapot, die staat bij de T.D. Ja, hoe zit het in Oirschot. Er zijn wel mogelijkheden om sabotage te plegen na- tuurlijk. De wacht is onbeveiligd, ik be- doel, er zit maar twaalf man wacht en er zijn mogelijkheden om over het hek te klimmen om de AMX'en onklaar te ma ken". olie laten weglopen, plakacties. Kan alle maal". Verslaggever: „Plakacties?" Dienstplichtige: „Nachtelijke plakacties en zo. Wat sabotage betreft, het is name lijk zo, er wordt tamelijk veel gesaboteerd, kan ik wel zeggen, en het zijn het meest incidentele gevallen. En wat betreft die AMX'en, die gesaboteerd worden ja, wan neer is het sabotage, wanneer is het echte slijtage, kan je zo niet zeggen. Voor een grote oefening wordt er misschien meer gesaboteerd. Nonchalanter met het appa ratuur omgesprongen dan na de oefening. Dat hangt er van af". Verslaggever: „Kan je een idee geven van de omvang van de sabotage in Oir schot?" Dienstplichtige: „Op het ogenblik niet. Maareen beeld rood geschilderd. Ze hebben inderdaad suiker in de AMX-tanks gegooid en olie laten weglopen. Op het ogenblik ja, ik geloof dat het dus op Oir schot geïnfiltreerde witte BVD'ers zijn, die dus wanneer de kans schoon is, sabotage zullen gaan plegen". Verslaggever: „Hoe moet dat?" Dienstplichtige: „Suiker in de benzine, Andere dienstplichtige: „Ik ken dus en kele voorvallen. Daarvan wil ik wel één noemen. Het is namelijk een maand of zes geleden dat er eentje niet op oefening wilde. Die was dus helemaal zonder ideo logische achtergrond. Die heeft gewoon suiker in de benzinetank gegooid en die werd gepakt. IIjj heeft acht maanden Nieu- wersluls gekregen. En toen daaruit weer terug in Eindhoven werd er olie onder uit gehaald, niet netjes eruit laten lopen met een vlek op de grond, maar heel net jes opgevangen, kuiltje gegraven en in dat kuiltje gegooid. Nou ja, dus het autootje ging rjjden en dat liep vast. Dat was ook duidelijk sabotage. Verder is er nog bij dat benzinepompsttaion een groot vat van ik weet niet hoeveel liter. Dat bestond op een gegeven moment tweederde uit water. Dat is duidelijk sabotage". Andere dienstplichtige: „De verhouding meerdere-mindere is zó slecht op dit mo ment, dat de jongens zich allemaal ge frustreerd voelen. Als ze de kans schoon zien om sabotage te plegen of een andere vorm van verzet, dan doen ze dit zeker. Wat betreft die AMX, ik wil nog zeggen dat van de veertien AMX'en in een com pagnie als er een oefening wordt gehou den, er hooguit tien geschikt blijven om uit te rijden, en van die tien zijn er ujdens de oefening dan nog een stuk of vijf kaooi. Er blijven hooguit vier, vijf over van een oefening. Dat is vrij normaal. Met ae ouderwetse Centurion-tank is het nog veri erger in sommige gevallen. Wat dat be treft, of je nou een tankje meer of minde: saboteert, dat maakt niet zoveel uit. Nou ik wel nog wel even zeggen, dat de jongere lichtingen positiever staan tegenover de problemen van het militarisme in het al gemeen. Die komen eerder tot vormen van verzet dan de oudere lichtingen, die het wel met het huidige systeem een beetje eens zijn. Ja, ze vinden het allemaal goed en ze vinden het wel aardig, op enkele uit zonderingen na. Maar de nieuwe lichtin gen, daarvan zien we, geloof ik, wel in de toekomst acties van komen. Wat hoofd zakelijk aan sabotage gepleegd wordt, dat is gewoon een beetje egoïstisch. Als een jongen laat naar buiten moet voor oefe ning dan met zijn jeep. Als zijn jeep kapot is, dan hoeft hij zelf ook niet. Dan wil hij wel sabotage plegen. Maar ik geloof verder helemaal niet met een ideologische achter grond. Dat is maar een heel klein percen tage, dat dat doet, en van buitenaf. Mis schien gaat dat nou een beetje op gang komen van buitenaf". Verslaggever: „Er wordt steeds van recn- terzijde beweerd dat maoïstische invloeden etcetera een rol spelen. Wat vind je hier van?" Dienstplichtige: „Nou ja, dat is het be faamde spookbeeld na de Rotterdamse staking. De legerleiding, die ziet het na tuurlijk ook wel als maoïsten. Ze zijn er doodsbang voor en er is een groot onbe hagen natuurlijk bij de legerleiding. Ze voelen zich niet helemaal happy. Ze w j'.on geloof ik zelf ook helemaal niet meer, wat er precies moet gebeuren. Ze zien het zelf gewoon een beetje sceptisch aan. Verder kan ik er weinig over zeggen. Ik geloof dat er misschien maoïstische elementen rondlopen, maar dat is zeer gering". Verslaggever: „Hebt u de indruk dat de Militaire Inlichtingendienst actiever is sinds de plannen van de PSP?" Dienstplichtige: „Dat geloof Ik wel. Maar er zitten zulke stupide figuren In, die we ten nog helemaal niets, die proberen er wel achter te komen, maar die werken zo dom geloof ik, omdat ik natuurlijk weet hoe die mensen precies werken. Maar ik geloof niet dat ze zo actief zijn. De BVD bestaat uit ambtenaren, die ever het alge meen een zeer gemakkelijk lui baantje wil len hebben. Ze willen best actief zijn, maar veel effect heeft het niet. Nou heb ik het dus, de Luctor-redactie van Oirschot, die heeft er meen ik mee te maken geloof ik. Ik heb een paar van die jongens gesproken en die zijn dus ver hoord door de MID en door de CID, de Centrale Inlichtingendienst en ook door de marechaussee. Dat schijnt wel zo stupide en zo stompzinnig te zijn gegaan dat. ze hebben daar niets aan overgehouden, geen enkele informatie". V

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 9