Voorbereidingen voor slotzitting
van de AKV zijn in volle gang
Christelijk Instituut
tussen de kerken
m
m
Behoefte aan parttime
vormingsleidsters groeit
Toekomst der
religies
Bundeling in
Groningen
Nyborg VI is
op komst
Hongersnood in
Lesotho dreigt
Kerstkaart
Gesprek over ambt
en Avondmaal
Weer Russisch
concilie
Veel lasfer over
Helder Camara
Nieuwe voorzitter
van baptisten
Dr von Meyenfeldt
naar de Kongo
më
ZATERDAG 24 OKTOBER 1970
W Erbij W
16
Geloofscrisis
Diakonale vergadering
Presbyterianen niet
uit de Wereldraad
Zendtijd voor kerken
in Mali
II Ptó
It
-
Internationaal verband
hoofdlegerpredikanten
Vredesconferentie is
verder gezuiverd
DE VOORBEREIDINGEN voor
de vervolgzitting van de Al
gemene Hervormde Kerkvergade
ring (AKV) zijn thans in volle
gang. Deze vervolgzitting, tevens
eindbijeenkomst van de AKV, zal
worden gehouden op 2, 3 en
4 januari 1971 in de sociale aca
demie De Horst te Driebergen. Zo
juist is een speciale werkkrant, ge
titeld „AK Ver der" verschenen, die
informatie geeft over de Pinkster-
zitting en veel materiaal bevat
waarmee in de komende maanden
kan worden gewerkt. Voorts is een
verslagboek verschenen, getiteld
„Ik kon gisteravond niet slapen en
nu nog niet".
In de komende maanden zal een
enigszins andere procedure worden ge
volgd ter voorbereiding van de slot
bijeenkomst. Men wil namelijk voor
komen dat in de komende AKV-zitting
opnieuw een stroom moties wordt in
gediend die dan door tijdsgebrek onvol
doende kunnen worden doorgesproken
en behandeld. Daarom zijn thans uit de
provinciale delegaties zes rapport
commissies ingesteld, die vóór half
november een kort verslag met aan
bevelingen moeten uitbrengen over de
volgende nog resterende agendapunten:
1. de kerkdienst, gemeenschap en gees
telijk leven;
2. onderricht, voorlichting, mankracht;
3. het ledenbestand van de kerk, de
grenzen der gemeente;
4. de ambtelijke vergaderingen;
5. gebouwen en financiën;
8. de A.K.V.
De door deze zes commissies opge
stelde rapporten met aanbevelingen
worden na 16 november 1970 gepubli
ceerd en verzonden naar de provinciale
delegaties, ter voorbespreking in de
delegaties. Ook de hervormde gemeen
ten, kerkeraden, individuele gemeente
leden enzovoorts kunnen deze rapporten
via AKV, Postbus 19 te Driebergen
bestellen. Vóór half december 1970
moeten de reacties uit de AKV-dele-
gaties binnen zijn. Het aldus verkregen
werkmateriaal zal met de agenda de
basis vormen voor het werk in de slot
zitting op 2, 3 en 4 januari 1971.
AKVerder is te bestellen bij AKV,
Postbus 19, Driebergen, f 0,75 per exem
plaar (grotere afname reductie), „Ik kon
gisteravond niet slapen en nu nog niet"
is een uitgave van Boekencentrum N.V.,
prijs f 4.90.
Tijdens de Pinksterzitting is de vraag
naar God en het punt van de geloofs
crisis sterk naar voren gekomen. In de
komende AKV-zitting zal op zondag
ochtend 3 januari door middel van een
thema-kerkdienst met aansluitende
gesprekskringen, aandacht worden ge
geven aan het vraagstuk van de geloofs-
Kardinaal Owen McCann, Kaapstad.
Z.-Afrika heeft een bedrag van 10.000
gulden geschonken aan de Afrikaanse
bevolking van Lesotho in Zuid Afrika.
Hulp van de Verenigde Naties, het Va-
tikaan en de Zuidafrikaanse vastenac
tie wordt spoedig verwacht. De bevol
king van Lesotho tussen Oranje
Vrijstaat en Natal wordt met hon
gersnood bedreigd, nu de oogsten mis
lukt zijn door het uitblijven van regen.
In januari van dit jaar viel voor het
laatst regen.
De droogte heeft het vruchtbare Sun
day River-dal veranderd in een woes
tijn: alle citrusbomen zijn uitgestor
ven. De eerder nog aanwezige blanke
boeren hebben het land al enige tijd
geleden verlaten en werken nu in de
industrie in de omliggende steden. Het
zwarte bevolkingsdeel mag volgens be
palingen van de Apartheidswet het ge
bied niet verlaten. De hulpverlening
wordt ernstig bemoeilijkt door de on
toegankelijkheid van het gebied.
Dit is het motto van de nieuwe kerst
/nieuwjaarskaart die de Nederlandse
Zendingsraad dit jaar uitgeeft.
Het is een kaart in kleuren, ge
maakt naar een foto van de bekende
fotograaf Hans Samsom, die kortge
leden samen met ds. Ype Schaaf een
reis maakte door Indonesië.
Het formaat is 22% x 14Vi cm.; de
prijs per kaart plus envelop bedraagt
ƒ0,60.
Men kan deze kaart bestellen bij
het Zendingscentrum, Wilhelminalaan
3 te Baarn. Postgironr. 215600, met
vermelding: „Bestelling voorkerst
kaarten".
crisis. Het is onmogelijk in de AKV-
werkzittingen het punt van de geloofs
crisis expliciet op de agenda te zetten.
Het gaat hier om zeer indringende
geloofsvragen die een langer en intenser
proces van voorbereiding vergen dan in
AKV-verband mogelijk is. Bovendien is
het een vraagstuk dat in de eerste
plaats door de gemeenten en de ambte
lijke kerkelijke vergaderingen moet
worden behandeld. Voorts is het geen
specifiek hervormd probleem, maar een
vraagstuk dat zeker ook in oecumenisch
verband moet worden besproken. Op
grond van deze overwegingen heeft de
AKV-werkcommissie aan de hervormde
synode bericht, dat de AKV hierin
slechts gedeeltelijk, in de zondagoch
tend, mee bezig kan zijn. Wel draagt
de werkkrant AKVerder gespreksmate
riaal aan over het geloof in God.
•Tijdens de Pinksterzitting is voorts
besloten dat ook de AKV zich met de
zaak prof. P. Smits zal bezighouden.
Op 26 december 1970 zal de brede
werkcommissie van de AKV een eigen
AKV-commissie benoemen, die tot taak
heeft de wegen te effenen waarlangs
een oplossing in deze zaak kan worden
bereikt.
AKVerder (12 pagina's) is een spe
ciale informatie- en werkkrant, uitge-
lijk Afrika. Nadere informaties: Gene
rale diakonale raad, Maliesingel 26,
Utrecht, tel. (030) 15925.
De hervormde algemene diakonale
vergadering wordt dit jaar op zaterdag
31 oktober gehouden in het Jaarbeurs
Congrescentrum te Utrecht, 's Ochtends
komt onder meer de uitvoerige beleids
nota van de sectie internationale hulp
verlening aan de orde. Het middagge
deelte is geheel aan het werelddiako-
naat gewijd. Ingeleid door Hebe Kohl-
brugge spreken mr. Yap Thiam Hien,
lid van de Raad van kerken in Indone
sië en Joop de Bruijn, verbonden aan
het Christelijk instituut voor zuide-
De Presbyteriaanse kerk in zuideliik
Afrika heeft besloten niet te bedanken
voor het lidmaatschap van de Wereld
raad van kerken, ondanks bezwaren te
gen de 200.000 van Genève" voor de
strijd tegen anti-racisme. Ook keerde
de algemene vergadering van deze kerk
zich tegen de druk van premier Vor-
ster op Zuidafrikaanse kerken uit de
Wereldraad te stappen wegens steun
van „Genevè" aan Afrikaanse bevrij
dingsbewegingen.
Voorts sprak een overweldigende
meerderheid van de algemene verga
dering van deze overwegend blanke
kerk (60.000 leden, onder wie 40.000
blanken) zich uit voor fusie met twee
Bantoe-afrikaanse presbyteriaanse ker
ken (samen 50.000 nietblanke leden) tot
een „Verenigde presbyteriaanse kerk
van Zuid-Afrika".
De regering van Mali heeft de kerken
van het land zendtijd aangeboden voor
christelijke radioprogramma's. Het nieu
we radiostation van de hoofdstad Ba
mako is een van de sterkste van Afrika.
Het werd door China gebouwd als ont
wikkelingshulp voor Mali maar met het
doel tevens eigen programma's uit te
zenden. Sinds de militaire coup van
1968 zijn de Chinezen uit de gratie, al
dus het Gereformeerd Zendingsblad.
geven als publikatie van de AKV-
werkcommissie. De krant geeft infor
matie over de Pinksterzitting, alsmede
informatie over wat er in januari 1971
gaat gebeuren. Verder bevat AKVerder
materiaal om mee aan het werk te
gaan. Er staan vier aktiemodellen in,
voorbeelden van sociaal-politieke en
oecumenische akties uit diverse plaat
sen in ons land. Plaatselijke groepen in
de gemeenten, kerkeraden, gespreks
kringen kunnen aan de hand van deze
aktiemodellen nagaan op welke wijze
zij de moties van de AKV concreet in
toepassing kunnen brengen.
Tenslotte bevat de krant gespreks
materiaal over de geloofsproblematiek
onder de titel „Verder met God", sug
gesties en vragen inzake een verdere
democratisering van de kerk, en alter
natieve mogelijkheden voor eventuele
voortzetting van de AKV na januari
1971, toegespitst in een aantal vragen.
Afgevaardigden van acht kerkge
nootschappen in ons land zijn begon
nen aan het aangekondigde interker
kelijk gesprek over avondmaal/eucha-
ristie en over het ambt in de kerk (en).
Het gesprek is gericht op de mogelijk
heid van intercommunie.
De afgevaardigden zijn in Utrecht
voor de eerste keer bijeen geweest.
De vergadering had het karakter van
een (persoonlijke) kennismaking. Aan
het gesprek nemen de volgende ker
ken deel: de hervormde, de lutherse,
de oud-katholieke en de rooms-katho-
lieke kerk, de gereformeerde kerken,
de doopsgezinde en de remonstrantse
broederschap en de evangelische broe
dergemeente. Het gesprek geschiedt
onder auspiciën van de landelijke Raad
van Kerken. De eerste bijeenkomst
werd voorgezeten door mgr. H. Ernst
van Breda. De vergadering koos een
presidium: prof. dr. A. J. Bronkhorst
(herv.), prof. dr. J. C. Groot (r.-k.)
en prof.,dr. C. P. van Andel Azn.,
secretaris van het hervormde Rome-
beraad, werd tot secretaris gekozen.
De vergadering besloot de vragen
rond eucharistie/avondmaal te bena
deren vanuit de actuele Nederlandse
situatie.
Patriarch Alexis (links) is onlangs
overleden. In een concilie zal een
opvolger worden gekozen.
De kapel van Notre Dame du Haut
in Ronchamp.
Voor het eerst sinds 1945 zal vol
gend jaar in Moskou een concilie van
de Russisch-orthodoxe kerk gehouden
worden. Tijdens het concilie, dat
plaats vindt van 30 mei tot 2 juni,
zal een opvolger worden gekozen voor
de onlangs overleden patriarch van
Moskou, Alexis.
Als mogelijk opvolgers worden in
Moskou genoemd metropoliet Pimen
en metropoliet van Leningrad, Niko-
dim, die tevens vertegenwoordiger bij
de Russisch-orthodoxe kerk bij de We
reldraad van kerken in Genève is.
Naar verluidt maakt metropoliet Pi-
men de meeste kans, omdat het Krem
lin gekant zou zijn tegen de benoe
ming van Nikodim, die jarenlang de
rechterhand van Alexis geweest is en
die belast is met de leiding van de
buitenlandse betrekkingen.
De reizen van dom Helder Camara,
r.k. aartsbisschop van Olinda en Recife,
naar Europa en Noord-Amerika zijn
door Castro en Mao Tse Tung betaald
schrijven dagbladen in Brazilië. Ande
re bladen weten te melden, dat de rei
zen van de aartsbisschop gefinancierd
worden met geld van bankovervallen,
aldus zegt het Hervormd Persbureau.
Mgr. Helder Camara kan zich tegen
deze lastercampagne in de pers nauwe
lijks verweren, omdat zijn verdediging
uit de kranten geweerd wordt in op
dracht van de regeringscensuur. Hij
heeft nu in de kerken van zijn aartbis
dom een rapport laten circuleren over
zijn reizen naar het buitenland en daar
in precies aangegeven wie in Europa en
Noord-Amerika zijn reiskosten hebben
betaald.
Door de grote uitbreiding van het
kaderwerk ontstaat er bij het Lande
lijk Centrum voor Gereformeerd Jeugd
werk en het Christelijk Jongeren Ver
bond een steeds grotere vraag naar
„parttime vormingswerkers". Acties
om zich van de hulp van deze mede
werkers te verzekeren hebben tot nu
toe ruim 150 personen opgeleverd, die
echter de vele taken nauwelijks aan
kunnen. In de meeste provincies zijn
de teams aan drastische uitbreiding
toe.
De meerderheid van het parttime
corps bestaat uit gehuwde vrouwen,
die kortere of langere tijd geleden een
studie aan een sociale academie of
aan een beroepsopleiding voor jeugd
leiders (Jelburg, Middelo of Kopse
Hof) afsloten. Juist voor gehuwde vrou
wen blijkt de werkformule bijzonder
aantrekkelijk te zijn. Men kan naar
eigen mogelijkheden in de eigen plaats
of streek, de hoeveelheid tijd rege
len, die men ter beschikking heeft.
Sommigen werken twintig avonden,
anderen zijn gedurende veel meer
avonden en weekends actief in het
verzorgen van cursussen voor vrijwil
ligers, het begeleiden van groepen en
nieuwe jeugdwerkprojecten.
Nadere inlichtingen worden gaarne
verstrekt door het Landelijk Centrum
voor Gereformeerd Jeugdwerk, afde
ling kadervorming, Maliestraat la,
Utrecht, telefoon 030-22641.
Een conferentie van de hoofdlegerpre
dikanten en hun plaatsvervangers uit
België, Canada, Denemarken, West-
Duitsland, Engeland, Frankrijk, Neder
land, Noorwegen, de Verenigde Staten
en Zwitserland, in Mühlheim a. d. Ruhr,
Duitsland gehouden, heeft besloten tot
het instellen van een permanent secre
tariaat voor internationaal overleg. Met
dit secretariaat, inmiddels gevestigd op
het bureau van de Nederlandse hoofdle-
gerpredikant, is belast ds. P. Sierat
(hervormd), staflegerpredikant in Den
Haag.
De conferentie rond het thema „De
dialoog tussen kerk en wereld ter wille
van een nieuwe samenleving in vrede
en gerechtigheid" kwam tot de con
clusie, dat (ook) de geestelijke verzor
ging binnen de krijgsmacht zich niet
alleen met de zorg voor het individu
moet bezig houden, maar tevens moet
helpen vanuit de verlammende valse al
ternatieven kerk-wereld, individu-struc
tuur, liefde-gerechtigheid en solidariteit.
De kans op een helen van de breuk
binnen de leiding van de Praagse
christelijke vredesconferentie is ver
der verkleind. Op een vergadering in
Boedapest van het werkcomité van de
ze organisatie is namelijk de Franse
tholoog dr. Georges Casalis en de
Westduitse dr. Heinz Kloppenburg hun
presidium-lidmaatschap ontnomen.
De door wijlen prof. Hromadka ge
stichte Praagse christelijke vredes
conferentie, PCV verbond christenen
in Oost, West en „Derde Wereld". De
recente moeilijkheden stoelen op ver
schil in beoordeling van de (Russische)
militaire bezetting van Tsjechoslowa-
kije in 1968. De Oosteuropese meer
derheid in de leiding van de PCV
staat discussie over dit geweldadige
ingrijpen niet toe en dreef tijdens een
in febuari in Praag gehouden specia
le vergadering van het werkcomité de
benoeming door van een collectief
presidium onder leiding van de Russi
sche metropoliet Nikodim, Moskou.
Onlangs ging een ultimatum uit, waar
in voor verdere deelname het betui
gen van instemming met de beslui
ten van februari geëist werd.
Werkcomité-leden uit westerse en
Afro-afrikaanse landen die dit weiger
den en toch op pad gingen naar Boe
dapest, kregen niet de benodigde vi
sa. En de nietvoltallige vergadering
in Boedapest besloot tenslotte Klop
penburg en Casalis uit de leiding te
verwijderen.
De verhouding tot overzeese instellin-
gen is nu precies het punt waar toe
nemende spanning en zelfs verwijde
ring is ontstaan met bij gevolg een
aanmerkelijk verlies van geldelijke
steun tussen ons en sommige over
zeese oecumenische raden of groepen
Dit schrijft ds. C. F. Beyers Naudé
als directeur van het Christelijk insti
tuut van zuidelijk Afrika, C.I., in zijn
verslag over het C.I. in de periode
aug. 1969 - juli 1970.
Ds. Naudé: Hier in Zuid-Afrika
wordt het C.I. door de meerderheid
van blanken beschouwd als te radicaal
van opvatting en te drastisch in optre
den, terwijl wij in sommige overzeese
kringen worden becritiseerd om precies
de tegenovergestelde redenen name-
Op zondag 8 november 1970 zal in
Den Haag een interreligieuze bijeen
komst van „het wereldgesprek der
godsdiensten", de Nederlandse tak
van „the world-congres of faiths",
worden gehouden. Vanaf drie uur zal
dan, vermoedelijk in het Vredespaleis
een samenkomst beginnen onder de ti
tel „Verenig de naties in eerbied".
Vier aanhangers van verschillende we
reldgodsdiensten zullen aan dit tref
fen medewerking verlenen. Sir Zafrul-
lah Khan, president van het interna
tionaal gerechtshof, zal ingaan op de
religieuze bronnen van het internatio
nale recht. Professor dr. P. H. Kooy-
mans (Wassenaar), hoogleraar in het
volkerenrecht te Amsterdam, spreekt
over het onderwerp „verenig de na
ties in respekt voor het recht". Voorts
werken mee rabbijn A. Soetendorp jr.
van de liberaal joodse gemeente in
Den Haag en dr. R. Boeke, president
van „het wereldgesprek der gods
diensten" en predikant-voorganger van
de protestantenbond in Rotterdam.
Het vormingscentrum Den Aler-
dinck (bij Zwolle) dat reeds een res-
pektabele traditie opbouwde in de be
zinning en beleving van de ontmoe
ting der wereldgodsdiensten, organi
seert tijdens het weekend van 28 en
29 november van dit jaar, mede naar
aanleiding van de Haagse gebeurte
nis, een ontmoeting voor aanhangers
van verschillende godsdiensten. Het
thema luidt dan „de toekomst der re
ligies". Door middelman film, gesprek
informatie, yoga, meditaties en getui
genis zal een peiling van de religie
verandering in de huidige wereldsi
tuatie worden verricht. De leiding is
in handen van de eerdergenoemde dr.
R. Boeke en van dr. J. D. Pienter,
godsdienstfenomenoloog en direkteur
van Den Alerdinck.
Tijdens de eerste openbare verga
dering van de centrale kerkeraad van
de hervormde gemeente te Groningen is
besloten de 11 13 wijkgemeenten van
nu te bundelen tot vier „regio's", in
elk waarvan een aantal bijeengelegen
wijkgemeenten nauw zullen (dienen te)
gaan samenwerken. De plannen tot dat
laatste zullen nog voor het einde van
het jaar moeten worden uitgewerkt en
moeten worden ingediend bij de centra
le kerkeraad, die nog in december 1970
een totaalplan voor de gemeentelijke
herstructurering wil kunnen bekrachti
gen. Beoogd wordt een soepele struc
tuur, waarmee men op toekomstige ont
wikkelingen (bijvoorbeeld bij vertrek
van een predikant) kan reageren met
mogelijk verdere inkrimping zonder
wijkgemeenten te moeten opheffen.
lijk dat wij veel te conservatief zijn.
dat het ons ontbreekt aan stuwende
kracht en actie, dat wij te veel deel
uitmaken van het „establishment". De
ze situatie weerspiegelt zeer duidelijk
hoe groot de achterstand is die Zuid
Afrika heeft, vergeleken met de we
reldgemeenschap, in zijn sociale zorg
voor heel zijn bevolking, en welke
moeilijke eisen zodoende aan het Cl
worden gesteld om mee te werken aan
het bevorderen van een veel snellere
groei van zulke zorg. Als wij er niet
in slagen om dat te bereiken zal het
Cl gedwongen zijn zijn activiteiten
aanzienlijk te beperken om zich aan te
passen bij de verminderde overzeese
geldelijke steun.
Aldus ds. Naudé, die er aan herin
nert, dat een invloedrijk deel van de
huidige leiding van sommige Zuidafri
kaanse kerken het Cl met wantrouwen
bejegent en onwillig is enige daadwer
kelijke steun te verlenen aan het werk
van het instituut.
Het op 13 augustus 1963 door een re
latief klein maar enthousiast groepje
predikanten en lidmaten van veel kerk
genootschappen opgerichte Christeliik
instituut voor zuidelijk Afrika zet zich
in om de eenheid in Christus ook door
de rassenbarrières heen te bevorderen
en om het christelijke geloofsleven
meer in direct verband met de samen
leving te brengen.
De tijd is definitief voorbij, waarin
de kerken ook in Europa van
mening waren machtsaanspraken te
kunnen doen gelden. Dit staat voorop
in de zojuist verschenen studies ter
voorbereiding op de zesde algemene
bijeenkomst van de Conferentie van
Europese kerken, CEK, naar de ver
gaderplaats in Denemarken „Nyborg
VI" genaamd. Het thema van deze as
semblee is „Dienaren van God, diena
ren van de mensen".
Ter conferentie, van 26 april tot 3
mei 1971, worden 150 afgevaardigden
uit de 89 aangesloten kerken verwacht,
alsmede een groot aantal gasten en ad
viseurs. Hoofdspreker zal zijn de prot.
bisschop Werner Krusche uit Oost-
Duitsland. Andere referenten zijn dr.
Georges Crespy uit Montpelli.er, en
prof. Gyula Nagy uit Boedapest.
Dr. Rudolf Thaut, rector van het se
minarium in Hamburg, is afgetreden al»
voorzitter van de Europese Baptisten
Federatie. Ds. Andrew Mac Rae, alge
mens secretaris van de Schotse Unie
van Baptisten, is hem opgevolgd. Vice-
voorzitter werd dr. Claus Meister, leraar
aan het Baptisten Seminarium in
Rüschlikon, Zwitserland en voorzitter
van de Zwitserse Baptisten Unie.
Dr. F. J. von Meyenfeldt uit Hilver
sum vertrekt eind oktober op verzoek
van de Vrije Universiteit in Amsterdam
en de zending van de Gereformeerde
Kerken voor een half jaar naar de Kon
go. Als oud-testamenticus zal hij aan de
theologische faculteit van de Vrije Uni
versiteit in de Kongo onderwijs gaan
geven aan de toekomstige predikanten
van de Centraal-Afrikaanse kerken.
