<„Met geduld
VN TE(
werken aan verandering"
WAARSCHUWT
jEN geweld
IN
VS gaan Israel wellicht
200 M60 tanks leveren
Praag wil
gesprek
met Bonn
Veroordeling
apartheid en
kolonialisme
in de VN
„VS zullen kerngeheim
beschikbaar stellen"
Dr. Engers: VN ondanks alles onmisbaar
mrj
Ministers „Grote
Vier" bij Thant
Pimenov gestraft
met vijf jaar
j verbanning
Mogelijk gevallen
Ivan cholera in
I Tsjecho-Slowakije
VS vragen Moskou
vrijlating van
generaals
Volgens Washington Post:
Vrijspraak in Iers
smokkelproces
Man die Heintje
bedreigde
I opgepakt
mentaar op actuele zaken
ramm
ZATERDAG 24 OKTOBER 1970
Geweld veroordelen
trale rol gaan spelen. Want het is duide- \W(IpenleVerantieS
lijk dat de drie partijen weer de kern zul- I De Britse premier heeft eveneens gis-
len vormen van het kabinet dat ons land teren op een persconferentie in New York
de volgende vier jaar gaat regeren. De de vastbeslotenheid van zijn land^onder-
Ontploffing in tunnel:
(Van onze redacteur in Washington)
NEW YORK Dr. J. F. Engers, chef de cabinet en de hoge commis
saris voor Zuidwest-Afrika. Zijn kantoor is ruim, en (maatstaf voor
hogere functies) heeft een kleed. Achter de ramen het eeuwige en in
een lichtgrijze vervuilingsmist gehulde Manhattan. Er zijn weinig muur
decoraties die zijn persoonlijke smaak prijsgeven. Op een boekenkast
staat nauwelijks zichtbaar tussen boeken en paperassen een fraai
boeddhabeeldje, daarboven een in felle kleuren geschilderd beekje met
een brug gesigneerd „Claire" vermoedelijk een van zijn twee doch
ters. Hijzelf, klein van stuk, donker, bril, is gekleed in een donkerblauw
kostuum met het randje van een witte pochette.
T ragiek
Jubileum
Prognose
De belangrijkste politieke programma's
voor de komende regeringsperiode liggen
nu op tafel en de vergelijking kan dus be
ginnen. Dat wil zeggen, nadat ook het ur
gentieprogramma van de drie christelijke
partijen, dat een stuurgroep deze week het
licht deed zien, door de bevoegde partij-
organen is bekrachtigd. Dat gaat op 12 de
cember gebeuren. Eerst moet de KVP zich
echter nog uitspreken over het eigen pro
gramma-Steenkamp, dat op verschillende
onderdelen verder gaat dan het urgentie
programma van de drie christelijke par
tijen samen.
Vanzelfsprekend komt een dergelijk ge
zamenlijk programma slechts met geven en
nemen tot stand en houdt dus uiteraard
der zaak een compromis in. ARP en CHU
hebben daaraan niet zoveel pijn: hun
partijprogramma's zijn reeds aangenomen,
de anti-revolutionairen moeten alleen nog
praten over enkele onderdelen zoals de
defensie en op dit punt laat het urgentie
programma hun alle ruimte. Maar de KVP
gaat op 6 en 7 november een programma
bespreken dat twee keer zoveel woningen
vraagt als het urgentieprogramma, dat
Iheath
zich uitspreekt voor een kiesdrempel en
een gekozen formateur, dat vraagt om een
groot regeerakkoord en dat zwijgt over NEW YORK (Reuter) - De Britse premier Edward Heath heeft gisteren
abortus. Het zal nog een hele toer worden in zijn redevoering voor de Algemene Vergadering van de Verenigde
om dit soort zaken in het urgentiepro- ervoor gewaarschuwd, dat door het toenemende binnenlandse p
gramma opgenomen te krijgen of in het geweld, burgeroorlog een van de grootste dreigingen voor e 1®^
eigen programma recht te trekken. Ge- tig zal kunnen worden. Hij zei dat de V.N. de zware verantwoordelijkheid
beurt dat niet, dan ziet het er naar uit dat hebben, niet hen te steunen, die geloven in geweld als politiek wapen,maa
Veringa straks met twee verschillende po- slechts degenen, die met geduld en begrip werken aan ee
litieke programma's de verkiezingen in andering.
moet Over Eneelands eigen ervaringen met I besluit over deze leveranties zal in het
Veel zal er in het urgentieprogramma binnenlands geweld in Noord-Ierland, zei Lagerhuis worden bekendgemaakt „als
van de ,t„„rEro.p echter niet meer te ver- "Se, He.fh, d.t er hier geen sprake ^T"Y,
.„deren rijn, wit me» althans he, s,„k is van een schetdmg en New
ting van de levering van militaire reser-
ve-onderdelen aan de Zuidafrikanen
vroeg.
Steun jegens de apartheid ziet Heath
niet in de houding van zijn regering, die
„daar beslist tegen gekant is".
De minister-president van India, me
vrouw Indira Ghandi, zei gisteren voor
de Algemene Vergadering ieder gebruik
van geweld te veroordelen. Zij riep pre
sident Nixon en de voorlopige revolutio
naire regering van Zuid-Vietnam op, te
f wil men SZTb* tuk ET™e^&dtag tuïïS rooms-katho- de Heath. Zijn besprekingen mettamjke Te^^appeUjke ba-
wil men altnan. Heken en nrotestanten, tussen rechts of gemenebestleiders in Londen en blew Qm het conflict in Zuidoost-Azie op te
de verkiezingen beschikbaar I maa? s]echts tussen hen, die gelo-1 York hebben naar zijn zeggen „in veel
tijdig voor
krijgen. Het is trouwens met medewerking
van politieke kopstukken als Veringa,
Udink en Biesheuvel opgesteld en is als
zodanig dan ook van grote politieke be
tekenis. Vooral nu de drie partijen zich
verder aaneengesloten hebben en samen
links, maar slechts tussen hen, die gelo
ven dat constructieve verandering een
goede basis is voor vrede en gerechtig-
heiden en hen, die bij de eerste de beste
gelegenheid naar een geweer en een
bom grijpen.
Heath vond verder dat de verzoening
tussen Frankrijk en West-Duitsland een
voorbeeld moet zijn voor andere landen.
uit, samen thuis, de verkiezingen ingaan,
zal het bij de kabinetsformatie een een-
verkiezingen worden bijna een formaliteit.
York "hebben naar zijn zeggen „in veel
gevallen" gelijke opvattingen aan het
licht gebracht over deze kwestie". Ve
len erkennen volgens Heath dat Enge
land een eigen verantwoordelijkheid
heeft ten aanzien van de defensie in het
gebied van de Indische Oceaan. Presi
dent Nyerere van Tanzania heeft hem
gezegd dat hij géén annulering van de
overeenkomst van Simonstown, beëin
diging van de gezamenlijke Brits-Zuid-
afrikaanse vlootmanoeuvres of stopzet-
streept, de overeenkomst van Simons
town inzake gemeenschappelijke verde
diging met Zuid-Afrika van de scheep
vaartroute rond Kaap de Goede Hoop in
stand te houden.
Heath kreeg talrijke vragen te verwer
ken over de gedeeltelijke hervatting van
de Britse wapenleveranties aan Zuid-
Afrika, een onderwerp dat hij in zijn
eerdere toespraak tot de VN-assemblee
volledig had weggelaten. Een definitief
levering ter waarde van 500 miljoen dol
lar de M-60 tanks zijn. Volgens de zegs
lieden gaat het om ongeveer 200 van deze
De Israëliërs beschikken over meer dan
duizend tanks, maar een groot aantal is
ouderwets. De M-60, die ongeveer 176.000
dollar per stuk kost, weegt 52.5 ton en is
bewapend met een kanon van 106 mm en
mitrailleurs.
Volgens recente schattingen zouden de
Arabische landen over ongeveer twee
keer zo veel tanks als Israel beschikken.
Ter gelegenheid van de 25ste verjaar
dag van de Verenigde Naties ontving
secretaris-generaal Oe Thant de mi
nisters van Buitenlandse Zaken van
de „grote Vier". Op de foto van links
naar rechts: de Russische minister
Gromyko, minister Schumann van
Frankrijk, minister Rogers (V.S.) en
de Britse minister Douglas-Home. In
het midden de V.N.-secretaris-gene
raal.
NEW YORK (Reuter). De minister
van Buitenlandse Zaken van Tsjecho-
Slowakije, Marko, heeft in de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties be
vestigd, dat zijn regering bereid is tot
onderhandelingen met West-Duitsland om
te komen tot normale betrekkingen tussen
beide landen,
I Hij achtte het verder in het belang van
de vrede en de veiligheid van Europa dat
zowel Oost- als West-Duitsland interna
tionaal volledig erkend worden en dat
sis om het conflict in Zuidoost-Azië op te
lossen.
Secretaris-generaal Oe Thant van de
VN is ervan overtuigd, dat door toedoen
van de Verenigde Naties zeker tweemaal
een derde wereldoorlog is voorkomen:
op het hoogtepunt van de Korea-crisis
1950-51 en tijdens de raketcrisis op Cu
ba in 1962. Thant zei dit in een vraagge
sprek met de Duits-Zwitserse televisie.
MOSKOU, (AFP) De Russische dis-
sente wiskundige Pimenov is door de
rechtbank in Kaloega tot vijf jaar ver
banning veroordeeld. Dit is uit universi-
taire kringen in Moskou vernomen.
Zijn vriend Boris Weil kreeg dezelfde
straf, en de derde beklaagde, Valentina
Zinovieva, kreeg één jaar voorwaarde
lijk. Het drietal stond terecht op beschul
diging van het verspreiden van anti-Rus
sische laster. Het proces heeft drie da
gen geduurd.
NEW YORK, (Reuter). De Alge
mene Vergadering van de Verenigde
Naties heeft gisteren niet zonder
moeite goedkeuring gehecht aan
een verklaring van twaalf punten ter
gelegenheid van de 25ste verjaardag
van de volkenorganisatie. De verkla
ring zal vandaag formeel worden aan
genomen tijdens een speciale plechtig
heid in de Algemene Vergadering.
De grootste moeilijkheden vormden
de paragrafen zes en zeven over kolo
nialisme en apartheid.
Hoewel er niet gestemd werd, dis
tantieerde Zuid-Afrika zich formeel
van het gehele document, terwijl Por
tugal het niet eens is met een van de
voornaamste paragrafen en de plech
tigheid vandaag zal boycotten.
De verklaring is een door Canada
voorgesteld compromis, dat volgens
de VS, Engeland en Frankrijk, te ver
gaat maar volgens verscheidene Afri
kaanse landen, zoals Ghana, Algerije
en Oeganda, totaal onvoldoende is.
De punten zes en zeven luiden als
volgt:
tionaal volledig erkend worden en dat nf>dent:en rfeWOllden
beide landen worden toegelaten tot de negentien gtWUl U
Verenigde Naties.
PRAAG, (AP). In het Tsjechoslo-
waakse district Michalovce, niet ver van j
I de grens met de Sovjet-Unie, zijn ziekte-
gevallen geconstateerd die aan cholera
doen denken. Dit heeft het dagblad
„Mlada Fronta" van het Slowaakse mi
nisterie van Gezondheid gemeld.
In het district zijn „strenge preventie
ve sanitaire maatregelen" getroffen. In
I laboratoria wordt naar de aard van de
I 7ipktp cp7npht
De Poolse autoriteiten hebben de zes
doorlaatpunten aan de grens met ooste
lijk Tsjechoslowakije gesloten, nadat het
I vermoeden was geuit dat er in dat gebied
cholera was uitgebroken.
Het aantal slachtoffers van de cholera-
epidemie in Turkije is vandaag geste
gen tot 46.
In de stad Adapazari, op 120 km. ten
oosten van Istanboel, overleed gisteren
opnieuw een persoon aan de ziekte.
HULL (Reuter). In een tunnel in het
havengebied van Huil zijn negentien
mensen gewond geraakt door het ontplof
fen van propaangas dat uit een tankwa
gen was gelekt. De sigaret van een fietser
heeft vermoedelijk het gas tot ontbran
ding gebracht.
WASHINGTON (AP). De Verenigde
Staten hebben besloten Israel tweehon
derd van hun modernste tanks te leveren
„om de partijen in het Midden-Oosten
militair met elkaar in evenwicht te hou
den." Dit is in het Amerikaanse ministe
rie van Defensie vernomen.
De levering van deze tanks, samen met
nog achttien F-4 Phantom-straaljagers,
artillerie en ander materieel hangt af van
de goedkeuring door het Congres dat
machtiging voor militaire leveringen aan
het buitenland moet geven.
Het Amerikaanse ministerie van Defen
sie weigerde commentaar te geven op e
richten dat bij de Amerikaanse militaire
MOSKOU (Reuter) De Verenigde I
Staten hebben de Sovjet-Unie verzocht om
de vrijlating van de twee Amerikaanse
generaals, de Amerikaanse piloot en de
Turkse officier, die drie dagen geleden
met hun vliegtuig in de Sovjet-Unie land
den.
De Amerikaanse ambassade herhaalde opnieuw een peisuun ac.
het eerder gedane verzoek om een Ame- I
laten."86 C°nSUl mi itai en Lu
De generaals, onder wie het hoofd van I
de Amerikaanse militaire missie in Tur-
kije maakten een inspectievlucht langs
Turkse bases. Mogelijk raakten ze door
het slechte weer uit de koers, waardoor
ze in de Sovjet-Unie moesten landen Vol
gens een woordvoerder van de Amerikaan
se ambassade is het verzoek om vrijla
ting gebaseerd op de veronderstelling dat
de landing in de Sovjet-Unie een vergis-
Ondanks de successen van de VN
op het gebied van dekolonisatie,
wordt aan vele gebieden, met na
me Zuidwest-Afrika (Namibië),
Zuid-Rhodesië, Angola, Mozambi
que en Guinee-Bissau, nog steeds
geen zelfbeschikking verleend
„bepaalde koppige landen, die VN
en de wereldopinie opzettelijk en
betreurenswaardig tarten, en door
de onwettige regering van Zuid-
Rhodesië". Wij erkennen „de wet
tigheid van de strijd van koloniale
volken voor hun vrijheid, gevoerd
met alle geschikte middelen waar
over zij beschikken".
„Wij veroordelen ten sterkste de
kwade politiek van apartheid, die
een misdaad is tegen het geweten
en de waardigheid van de mens
heid en evenals het nazisme tegen
de grondslagen van het Handvest
is. Wij verklaren opnieuw vastbe
sloten alles te zullen doen, met in
begrip van hulp aan degenen die
er tegen strijden, in overeenstem
ming met letter en geest van het
Handvest, om opheffing van de
apartheid in Zuid-Afrika te berei
ken. Wij veroordelen tevens alle
vormen van onderdrukking en ti
rannie, waar deze ook voorkomen,
het racisme en de praktijk van
rassendiscriminatie in al haar vor
men".
o- -
WASHINGTON (Reuter). President
Nixon overweegt de mogelijkheid om aan
andere landen de geheimen voor het ver
rijken van uranium ovor kerncentrales
beschikbaar te stellen. Dit is vandaag in
goedingelichte kringen in Washington
vernomen.
Een gunstige beslissing zou voor veel
Ook^dê Turkse ambassade heeft toe
stemming gevraagd om een van haar
functionarissen contact op te laten n®me"
met de Turkse officier, die zich aan boord
van het vliegtuig bevond.
LONDEN (DPA). Het wapensmok-
kelproces in de Ierse hoofdstad Dublin is
geëindigd met vrijspraak voor alle vier
verdachten, onder wie de Ierse oud-mi- j
nister van Financiën Charles Haughey.
Volgens de tenlastelegging ging het om I
een in Hamburg bestelde, maar nooit af
geleverde zending van 500 pistolen en on-
geveer 200.000 patronen, die doorgezonden
had moeten worden aan de rooms-katho-
lieke minderheid in Noord-Ierland.
Behalve ex-minister Haughey stonden
een voormalige officier van de Ierse con
traspionage James Kelly, de uit Belgie
afkomstige koopman Albert Luykx en een
lid van het „burgerlijk verdedigingscomi
té" uit Belfast terecht.
De vrijspraak werd door belangstellen
den op de publieke tribune en voor het
gerechtsgebouw met gejuich begroet.
ADVERTENTIE
verpakking: 14 en 40 tabletten
in New York. Op verzoek van Van
Kleffens, die toen de eerste permanen
te vertegenwoordiger van Nederland
was bij de pas opgerichte Verenigde
Naties, verliet dr. Engers de buiten
landse dienst en trad toe tot de V.N.
Hij is dan ook een van de functiona
rissen die op de V.N.-jubileumdag, zijn
eigen 25-jarig dienstverband bij deze
organisatie viert.
Dr. Engers bracht dertien jaar door
bij het politieke departement van de
V.N., waarin hij zich vrijwel uitslui
tend bezighield met Oost-Azië. In die
hoedanigheid was hij verbonden aan
de bemiddelingscommissies en reisde
driemaal naar Kasjmir (waarbij hij
in 1957 optrad als secretaris van Gun
nar Jarring), toen het geschil met In
dia dreigde te exploderen. Met soort
gelijke opdrachten was hij in Korea,
Indo-China (als waarnemend verte
genwoordiger van de secretaris-gene
raal in een geschil tussen Thailand en
Cambodja), en in de Balkan (adjunct-
secretaris van de zeven mogendheden-
commissie).
Dr. Engers heeft grote bewondering
voor dr. Dag Hammerskjöld, de bij
een vliegtuigongeluk omgekomen
tweede secretaris-generaal van de
V.N.: „Hij gaf een toon aan deze orga
nisatie die zij daarvoor noch daarna
ooit gehdd heeft. Ik heb nauw met hem
samengewerkt. Hij had een enorme
werkkracht, werktijden betekenden
niets voor hem. Hij had natuuriljk
geen gezin en hij leefde helemaal voor
de V.N. Hij was tot op zekere hoogte
de incarnatie van de volkenorganisa
tie. Mijn samenwerking met hem is de
grootste ervaring in mijn carrière ge
weest. Het was een grote tragiek voor
ons allemaal toen hij in de Kongo om
kwam. Hij was een soort meteoor die
aan het firmament verscheen."
de Amerikaanse oorlogsvliegers los te
krijgen, die in de Koreaanse oorlog
gevangen waren genomen. Voorts was
hij in Laos."
TOEN KWAM de Suez-crisis en die
viel samen met de toelating van een
groot aantal nieuwe (Afrikaanse) lan
den. In die periode, van 1955 tot om
streeks 1960 veranderde het patroon
van de VN. De stemverhouding in de
Algemene Vergadering maakte dat de
Amerikanen noch de Russen er hun
beslissende invloed meer konden uit
oefenen. In dat vacuüm van veel lan
den met veel stemmen maar geen wer
kelijke macht, was er plaats voor
iemand als Hammarskjöld. Maar ten
slotte, en dat is de tragiek van dit
alles, zijn de grote mogendheden toch
weer bij elkaar gekomen, en in die
constructie veranderde de positie en de
invloed van de secretaris-generaal."
landen een aanzienlijke kostenbesparing
betekenen bij het uitvoeren van ontwik
kelingsprogramma's om verrijkt uranium
te produceren. Het is niet bekend of
een beslissing over deze kwestie op korte
termijn is te verwachten.
In Washington was geen officiële be
vestiging te krijgen van een bericht in de
„Washington Post" dat de Amerikaanse
Commissie voor de kernenergie en het
ministerie van Buitenlandse Zaken zou
den hebben geadviseerd gegevens over
nucleaire technologie uit te wisselen. Het
bericht is ook niet tegengesproken.
Als landen die deze kerngeheimen zou
den ontvangen worden genoemd: Austra-
lie, Japan, Groot-Brittannië, Nederland,
West-Duitsland, Zweden, Noorwegen en
Zuid-Afrika.
AUGSBURG. (DPA) Aan een Duits-
Belgische grensovergang bij Aken is van
daag de 22-jarige schildersknecht Sieg
fried Martin uit het Beierse Donauwörth
aangehouden.
De politie vermoedt dat hij op weg
was naar de woning van de Nederlandse
zanger Heintje, die hij met de dood heeft
bedreigd.
Martin is al eens gestraft wegens roof
en afpersing. Op 9 oktober heeft hij vol
gens de politie aan de auto van Heintjes
vader een briefje aangebracht, waarin hij
dreigde de jeugdige zanger te zullen ver
moorden. Hij schreef ook een brief aan
zijn werkgever waarin stond dat hij
Heintje zou vermoorden.
De 56-jarige dr. Engers, geboren in
Amsterdam, bezocht het gymnasium in
Kampen, studeerde geschiedenis en
promoveerde in 1956 bij prof. Tammes
op een proefschrift over het elfde
hoofdstuk van het Handvest van de r
TT XT nnrtnnoom/4d Va1dT)TJ>1p X_/€20
V.N. het zogenoemde „koloniale
hoofdstuk". De keuze van zijn onder
werp was niet toevallig: afgestudeerd
in 1939 was hij aanvankelijk rijks
ambtenaar bij het toenmalige ministe
rie van Koloniën en werd bij de am
bassade in Washington geplaatst, later
„DE LES DIE wij allemaal hebben
moeten leren", zegt dr. Engers, „is dat
de grote mogendheden geen secretaris
generaal willen hebben die bieten hen
omgaat en zijn eigen politiek uitstip-
DR. J. F. ENGERS
pelt, zelfs niet wanneer die gedragen
wordt door een meerderheid van de
landen. Dat is jammer, maar de grote
mogendheden hebben nu eenmaal de
macht in handen. De crisis werd eigen
lijk al duidelijk vóór de dood van
Hammarskjöld. Hij was dan ook in
een grote depressie, maar hij hoopte
blijkbaar dat er toch een kentering in
de machtsverhoudingen zou komen,
een hoop die hij schijnbaar baseerde
op de idee dat in de politiek nooit iets
constant is."
„Vanaf het begin van de Verenigde
Naties tot ongeveer 1963 lag de nadruk
op de Algemene Vergadering, waar
het Westen zijn wil kon doorzetten.
De VN waren in die periode eigenlijk
een onderdeel van de Westerse bui
tenlandse politiek. Toen Hammars
kjöld in 1953 kwam, deed hij in zijn
eerste jaren weinig aan politiek. Hij
slaagde er in die tijd in om in Peking
ALS WE hem om een prognose voor
de toekomst van de VN vragen, denkt
dr. Engers lang na. „Dat is heel moei
lijk om te zeggen. De VN oefenen hun
taak voor 80 tot 90 percent uit op
sociaal-economisch gebied, en effecti
viteit is de toetssteen. Het bewijs moet
bijvoorbeeld nog steeds geleverd wor
den dat de door de VN geleverde
technische hulp aan onderontwikkelde
landen, beter is dan bilaterale of mul
tilaterale hulp. Hebben wij de capaci
teit, de mensen, het geld om het te
doen? Willen de grote mogendheden
het aan ons overlaten?"
„De VN zijn niet het centrale punt
waar de wereldpolitiek om draait. Men
heeft wel de machinerie om die grote
politiek op bepaalde punten aan de
orde te stellen. Maar als de VN niet
zouden bestaan, dan zouden ze toch
moeten worden opgericht."
Kosmos-374. In de Sovjet-Unie is de 374-
ste onbemande satelliet in de Kosmos-
reeks gelanceerd. Over het doel van de
lancering is niets onthuld, behalve de
bekende mededeling dat de satelliet
„wetenschappelijk onderzoek" zal ver
richten.
I Luchtbus-project. De onderhandelingen
over een hernieuwde medewerking van
Groot-Brittannië aan het luchtbuspro-
ject zijn na een gesprek van enkele
uren in Parijs geschorst. Het gesprek
wordt volgende week woensdag in Lon
den voortgezet.
Stormpramp. Het aantal doden als gevolg
van twee stormen die delen van de
Philippijnen hebben getroffen, is geste
gen tot 1.109. Er zijn meer dan een
half miljoen daklozen.
I KMKmnnnnw
