VAN DAG TOT DAG
Plan van 10 Europese landen voor
extra defensie-inspanningen
Miljarden voor veiligheid
Rudi Dutschke
hoogleraar in
Denemarken
NAVO
MEER
GAAT
GELD
WELLICHT
KOSTEN
Verhoor van Cailey
a
Veel doden bij
wervelstorm
in Colombia
President George Pompidou:
„Frankrijk is nu
weduwe geworden"
Ontslagplannen
Jarring door
VN ontkend
In Londen begon De Gaulle's historie
liefhebbers
konden zich
niet meer
bedwingen
s
Aanvaring tussen
Britse en
Russische
oorlogsschepen
commentaar op actuele zaken
Koffie
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1970
dagelijks 8
Matinees op
amsterdam I
Problemen
T aktiek
Een bekende Franse diepzee-onderzoe
ker heeft voor de academie van natuur
wetenschappen in Philadelphia alarme
rende onthullingen gedaan over zijn er
varingen bij de bestudering van de zee
fauna. Hij is namelijk tot de ontstellende
conclusie gekomen dat de vervuiling van
het zeewater door chemische afvalstoffen
veertig percent van de zeefauna heeft
doen afsterven. Hij schatte dat met het in
gebruik stellen van zuiveringsinstallaties
en het bevorderen van een herstel der
natuurlijke afbraakprocessen in het zee
water onvoorstelbare bedragen gemoeid
zouden zijn, zodat een milieu-zuivering
van de zeeën en oceanen ongeveer vijf
percent van het nationale inkomen der
geïndustrialiseerde landen gedurende een
lange periode zou vereisen.
Zouden maatregelen achterwege blij
ven, dan zal het afsterven van de zee
fauna in versneld tempo voortgaan, waar
door een totale verandering van natuur
lijke processen in het op de wereld voor
radige water zal plaatshebben, die on
overzienbare gevolgen zou hebben voor
het gehele aardse leven.
De vijf percent van het nationale inko
men voor behoud van de levenssfeer, voor
zover die samenhangt met zeewater, zou
men een niet onoverkomelijke zaak moe
ten vinden, gezien de waarden die op het
spel staan. Vijf percent van het nationale
inkomen voor een direct aanwijsbaar nut
en voor de bestrijding van een gevaar dat
al volop bezig is de welstand van de we
reldbevolking te ondermijnen, lijkt een
aantrekkelijker uitgave die met meer vol.
doening zal kunnen worden opgebracht
dan de eveneens vijf percent van het na
tionale inkomen die door de Verenigde
Staten worden geëist als besteding voor
de opvoering van de bewapening in
NAVO-verband.
De wetenschappelijk vastgestelde scha'
de aan het watermilieu die door de Fran
se onderzoeker Cousteau in Philadel
phia is gesignaleerd, lijkt een overtuigen
der argumentering te bevatten dan het
theoretische pessimisme van NAVO-top
mannen over de achterstand van de
NAVO-bewapening ten opzichte van die
der Sovjet-Unie. Het merkwaardige is na
melijk, dat de gigantische bedragen die
de afgelopen tien jaar aan bewapening
zijn besteed slechts moeten hebben geleid
tot een situatie waarin de NAVO-defen-
sie volkomen inferieur is aan die van het
Warschau-pact. Waartoe hebben die mil
jarden dan gediend? Hoe is die inferiori
teit af te meten? Zal de verhoging van de
uitgave der NAVO-landen tot vijf percent
van het nationale inkomen ook weer het
gevolg hebben, dat de bewapening van
het Warschau-pact dienovereenkomstig
wordt vergroot? En wat wordt de beteke
nis van de NAVO-resolutie, dezer dagen
in Den Haag met grote instemming aan
genomen, dat de NAVO moet bijdragen
tot wederzijdse vermindering van de be
wapening der pacten?
Geld voor zuivering en behoud van het
leefmilieu is produktief geld, dat door
zijn besteding wordt omgezet in levens-
en welstandswaanden. Geld voor bewape
ning is ook voor een deel nuttig omdat het
de werkgelegenheid bevordert en de mili
taire bijdrage tot de economie verhoogt.
Het is echter voor een ander deel im-
produktief en zelfs waardeverminderend,
omdat het de nationale economieën van
de niet zo rijke landen belast ten bate
van de grotere naties met hogere natio
nale potentie.
De strijd tussen de economische mach
ten van Europa en Amerika is bitter en
zwaar. De Amerikaanse eis dat alle
NAVO-landen vijf percent van hun na'
tionale produkt in wapens moeten om'
zetten, is direct voordelig voor de Ame
rikaanse economie. De veiligheid van
Europa is op deze wijze gekoppeld aan
de economische belangenstrijd tussen de
oude en de nieuwe wereld, waarbij het
Amerikaanse dreigement om troepen uit
Europa terug te trekken de valse indruk
wekt alsof die troepen slechts de Europese
en niet de Amerikaanse veiligheid dienen.
Een wat zuiverder analyse van de wer
kelijkheid in dit opzicht zou het debat in
de NAVO-assemblée niet hebben mis
staan. Helaas heeft de demagogie het ook
hier van de nuchterheid gewonnen. „Mil
joenen voor veiligheid" is een oversim
plificatie van het probleem, dat heel wat
meer aspecten heeft dan dat éne: het al
sinds jaar en dag als leuze opgang ma'
kende argument dat de Sovjet-Unie zint
op een overval. Als de NAVO in de voor
bije jaren zo schromelijk is achtergeble
ven als in Den Haag werd verkondigd,
hebben de Russen blijkbaar een goede
kans gemist.
ADVERTENTIE
TOEGANGSPR.(incl.plaatsbespr.)*
14,-//11,50//9,-//5,-
KINDEREN tot14 iaar.opwo0nscl.-en
zaterd.mid.: f7.- 6.- 6.- 3.-
KAARTVERKOOP voor alle voorstellingen:
v.a. 28 oktober kassa RAI-gebouw. Wie
lingenstraat, 10-16 uur; telef. 020-796441.
van 11-16 uur
v a.21 oktoberblj do bekende voorverkoop
adressen In Uw woonplaats
VOORVERKOOPADRESSEN
BEVERWIJK: Gebr. Oosterom N.V., Velser-
weg 22, tel. 02510-23535; Reisbureau „De Mag
neet" N.V., C. H. Moenstraat 13, tel. 02510-
26842; LISSE: Reisbureau Beuk, Vierkant 229,
tel. 02530-4263; HAARLEM: Reisbureau Cebu-
to, Tempeliersstraat 67-69, tel. 023-313950; Fa.
J. J. Groeneveld, Oranjestraat 52, tel. 023-
325989; Reisbureau „De Magneet" N.V., Bar
tel jorisstraat 25, tel 023-321800: Gebr. Ooster
om N.V., Kruisweg 68, tel. 023-320989; V.V.V.,
Stationsplein, tel. 023-319059; SANTPOORT:
Reisbureau Europa, Hoofdstraat 157. tel. 02560-
2545; IJMUIDEN: Reisbureau „De Magneet"
N.V., Kennemerlaan 25, tel. 02550-11306; V.V.V
Marktplein, tel. 02550-15611.
LONDEN (Reuter/AP). Een Russi
sche torpedojager is gisternacht tijdens
een oefening van NAVO-schepen op de
Middellandse Zee in aanvaring gekomen
met het Engelse vliegkampschip „Ark
Royal". Een aantal opvarenden van het
Russische oorlogsschip viel over boord,
Op twee na konden zij allen worden ge
red.
Volgens de Britse marine deed de aan
varing zich voor toen de Russische ja
ger zeer dicht bij de „Ark Royal" aan het
„rondneuzen" was.
Vandaag begint op Malta een officieel
Brits onderzoek naar het incident. Vol
gens de Britse marine voerde de „Ark
Royal", het grootste Engelse oorlogs
schip, de voorgeschreven verlichting.
KOPENHAGEN (AFP). De Westduitse
linkse studentenleider Rudi Dutschke heeft
een aanstelling gekregen aan de Deense
universiteit in Aarhus, waar hij historische
ideologie zal doceren.
Dit meldde gisteren althans het Deense
dagblad „Aktuelt". Eerdere berichten
over deze aanstelling van Dutschke, die
uit verscheidene kandidaten zou zijn ge
kozen, werden tegengesproken door de
directeur van Clare Hall Graduate college
in Cambridge, waar Dutschke studeert. De
Britse regering heeft geweigerd zijn ver'
blijfsvergunning te verlengen. Een be
sluit waartegen Dutschke in beroep
gegaan.
BRUSSEL (ANP) Op 1 december, een dag voor de eerstkomende
NAVO-ministerraad in Brussel, zal de groep van tien Europese ministers
van Defensie in de NAVO beslissen over het doen van een extra inspanning
op het stuk van de NAVO-infrastructuur. Als dat besluit positief uitvalt,
zal het Nederlandse „extra" een bedrag van rond 29 miljoen gulden per
jaar, gedurende vjjf jaar, uitmaken. Dit bedrag betekent 8 a 9 percent van
een fonds, dat toegevoegd zal worden aan het reeds bestaande NAVO-
infrastructuurfonds, waaruit een verbetering van het NAVO-communicatie-
systeem en de aanleg van vliegtuigbunkers op vliegvelden (onder meer op
Soesterberg) betaald zullen worden.
De Nederlandse minister van Defensie,
Den Toom, heeft gisteren in Brussel veel
van zijn collega's meegekregen voor dit
plan, dat de Amerikanen moet bewijzen
dat Europa meer aan zijn eigen verde
diging wil doen. De Amerikanen en de
Canadezen zullen als het er komt
dan ook niet aan dit additionele fonds
meebetalen.
alsnog liever houden bij een opvoering
van de eigen defensie-inspanning. Het wil
een vliegkampschip in dienst houden,
dat eerst afgevoerd zou worden, het zal
vier extra squadrons aan zijn luchtmacht
toevoegen en het wil bovendien een pant-
ser-infanteriebataljon aan zijn reserve
toevoegen. Als Engeland besluit toch
mee te doen, zal het dat land op 107
miljoen dollar in vijf jaar ofwel 12
percent van het totaal komen te staan.
Het Nederlandse aandeel van 140 mil-
oen gulden in vijf jaar tijd kan mede
gezien worden als een „inhaal" op onze
NAVO-verplichtingen, waarvoor ruim
twee jaar geleden, toen de Nederlandse
achterstand anderhalf miljard gulden be
droeg, 225 miljoen gulden extra op de
defensiebegroting is opgevoerd.
Het idee voor een additioneel fonds is
na de vergadering van de tien op 1
oktober in Brussel door minister Den
Toom met de Amerikaanse minister van
Defensie, Laird, in Ottawa besproken.
Volgens de Nederlandse minister van
Defensie heeft het plan twee voorname
voordelen: het toont de multilaterale ge
zindheid van Amerika's Europese part
ners in het bondgenootschap om een ex
tra inspanning te leveren en elk land ziet
er in concrete vorm, namelijk in de
vorm van vliegtuigbunkers en verbetering
van het communicatiesysteem, iets van
„terugkomen".
Een minderheid van de groep van tien,
waaronder Engeland, voelt er meer voor
door het opvoeren van de eigen defensie
inspanning de Amerikanen hun goede wil
te tonen en daar kan het plan dan ook
nog op stranden. Duitsland staat enthou
siast aan de kant van de voorstanders.
Het wil in de genoemde vijf jaar 40
percent van het additionele fonds voor
zijn rekening nemen, wat neerkomt op
222 miljoen dollar en het zal ook 55
zware helikopters tot een bedrag van
165 miljoen dollar extra aankopen, terwijl
het bovendien Turkije militaire hulp wil
verschaffen.
Engeland wil, zoals gezegd, het voor-
IS
In vrijheid. In verband met de opheffing
van de noodtoestand in Irak, hebben
„allen die in staat van arrest of onder
huisarrest zijn gesteld, de vrijheid her'
kregen". Anderzijds, aldus een Iraakse
woordvoerder zullen allen die gearres
teerd zijn op andere gronden dan aan'
tasting van de staatsveiligheid, in arrest
blijven en berecht worden.
PUVWVUWWIWWMIVWimwWIWIIllllWIWIIIMWIlWIIWllWIIWWWWWWMI»^^
Amerikaanse luitenant William Cailey, die ervan beschuldigd wordt
102 Vietnamese vrouwen, kinderen en oude mannen te hebben vermoord in
het dorp My Lai werd gisteren verhoord in Fort Benning. Cailey (midden)
werd geflankeerd door zijn advocaten George Latimer (links) en Kenneth
Raby (rechts). Het proces tegen Cailey begint volgende week maandag.
VALLEDUPAR, Colombia (AFP) Een
wervelstorm, die dinsdagavond boven Co
lombia heeft gewoed, heeft minstens 12®
mensenlevens geëist. Een hondertal men
sen zou worden vermist.
Volgens de eerste berichten staat 70 per
cent van de Colombiaanse provincie Cesar
onder water. De berichten zijn afkomstig
uit Valledupar, de hoofdstad van Cesar.
Getroffen is vooral de noordkust van
Colombia, waar talrijke woningen door de
storm zijn verwoest. Da toestand wordt
nog verergerd doordat de winter, die thans
in Colombia heerst, de strengste is sinds
dertig jaar.
Reddingsploegen, bestaande uit militai
ren, burgers en leden van het Rode Kruis,
worden samengesteld om hulp te bieden.
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS Heel Frankrijk heeft het verlate overlijdensbericht van generaal Charlec
de Gaulle, gistermorgen vernomen als gold het het afsterven van een stuk van zich
zelf, het heengaan van een familielid, een vader. „Generaal De Gaulle is dood en
Frankrijk Is nu weduwe geworden". Zo drukte zijn opvolger en discipel die sinds
ruim een jaar tevens zijn „intieme vijand" was geworden president George Pompi
dou met een stem die door emotie bijna onverstaanbaar was geworden, zich uit.
Via de televisie kwam hij gistermid
dag om één uur het droeve nieuws voor
de Fransen nog eens bevestigen. In die
zelfde geest formuleerde ook de gaullis
tische fractieleider in de Kamer Jacquet
zijn gevoelens in het parlement. „Mijn
kinderen", zo sprak hij, „Ge hebt gister
avond uw vader verloren." En voor- en
tegenstanders van de politiek, die door
de generaal en later in zijn naam sedert
twaalf jaren door Frankrijk was gevoerd,
schenen gisteren door datzelfde senti
ment beheerst te worden."
Het eeuwige Frankrijk dat de generaal
sedert veertig jaar had geïncarneerd,
maakte dat de Fransen hem zelf bijna
als onsterfelijk waren gaan beschouwen.
De ban van die mystiek is gisteren dus
verbroken en geen Fransman die dat in
enkele uren beseffen, verwerken of om
vademen kon. En in de majesteit van de
dood had de nationale held tenslotte zo
dan ook het ideaal verwezenlijkt waarna
hij zijn hele leven had gestreefd: de mo
bilisatie, de eenheid van alle Fransen,
verzameld rond de idee die hij zich van
Frankrijk gevormd had en in zijn
eigen ogen belichaamde.
De noblesse van dat visioen van natio
nale eenheid bleek gisteren ook uit de
regels van De Gaulle's laatste wilsbe
schikking waarin hij het ceremonieel
voor zijn eigen begrafenis tot in onder
delen bepaalde. Zelfs de inscriptie op zijn
grafzerk heeft hij zijn nabestaanden van
uit zijn doodsbed gedicteerd: „Charles de
Gaulle 1890-1970".
Met het koel-hoogmoedlge puritanisme
van de stijl die hij aan zijn begrafenis
wil geven, heeft de nationale held intussen
zijn opvolgers en president Pompidou in
dé eerste plaats wel weer voor enkele
problemen gesteld.
En misschien mag men veronderstel
len dat generaal De Gaulle ook die con
sequenties niet zonder een zweempje iro
nisch leedvermaak had voorzien. Want
het is al wel eerder opgemerkt dat Char
les de Gaulle met de olifant niet alleen
de kleine doordringende oogjes en het
feilloze geheugen gemeen had, maar ook
de ongeneeslijke rancune. De begrafenis
van de man die in de geschiedenis van
Frankrijk een rol heeft gespeeld die al
leen met die van Napoleon valt te ver
gelijken, kan nu uiteraard toch wel be
zwaarlijk van nationaal en officieel eer
betoon gespeend blijven.
De Franse regering heeft voor die moei
lijkheid een originele oplossing gevonden.
Terwijl morgen in Colombey-les-deux-
Eglises in aanwezigheid van zijn familie
leden, dorpsgenoten, en ongetwijfeld van
wel wat meer Fransen dan het plaatsje
en de begraafplaats zullen kunnen ber
gen, generaal De Gaulle volgens zijn
eigen verlangen in stilte ter aarde wordt
besteld, zullen het staatshoofd president
Pompidou, de ministers en verdere hoog
waardigheidsbekleders in Parijs in de
Notre Dame-kathedraal een officiële
hoogmis ter ere van zijn nagedachtenis
bijwonen. Bij die parallelle plechtigheid
zullen ook de vele buitenlandse staats
hoofden en regeringsleiders aanwezig zijn
die hun komst al hebben aangekondigd.
NEW YORK (DPA/RTR) Een woord
voerder van de Verenigde Naties heeft gis
teren berichten tegengesproken, als zou
de VN-bemiddelaar voor het midden-oos
ten, Gunnar Jarring, met aftreden hebben
gedreigd.
Jarring had volgens de berichten de
„Grote Vier" laten weten, dat hij niet be
reid was zijn missie na 5 januari voort te
zetten wanneer dan nog geen concrete
voortgang was gemaakt in de richting
van een vredesregeling. De VN-woordvoer-
der verklaarde dat de Zweedse diplomaat
geenszins van plan was zijn functie neer
te leggen. Jarring had gezegd dat het niet
in zijn lijn lag, iemand te dreigen.
(Van onze redacteur in Londen)
LONDEN Het perscentrum in Londen waar wij dit schrijven bevindt
zich op een steenworp afstand van het machtige gebouw in Carlton Gar
dens waar generaal De Gaulle tijdens de oorlog zijn permanent hoofd
kwartier had opgeslagen. Aan de achterzijde kon hij uitzien over de
Mali, de vorstelijke oprijlaan naar Buckingham Palace en het lieflijke
Sint James' Park. Op die plek verrijst nu een standbeeld van de Franse
generaal.
Op de voorgevel van het gebouw
waar eens de Britse staatsman Pal-
merston woonde is op een diepblauwe
betegeling de tekst aangebracht van
de eerste radiorede die De Gaulle van
Londen uit, een oproep om niet te
versagen tot het Franse volk richt
te. Het was op deze plaats dat de
tankkolonel De Gaulle in juni 1940 his
torie begon te maken.
Daar wendde hij zich vrijwel onmid
dellijk tot de „Vrije Fransen" die zich
in Engeland en elders bevonden om
zich rond hem te scharen. Tot hen be
hoorde zijn zoon Philippe tegenover
wie De Gaulle even streng en onver
biddelijk was als tegenover iedereen.
Hij zag er vooral op toe dat niemand
de eer van Frankrijk te na kwam.
Hij was er getuige van geweest hoe
de gedemoraliseerde Franse soldaten
de wapens wegwierpen en ook van de
chaos van de in paniek geraakte vluch
telingen op de wegen.
„Als ik leef, zal ik overal en zolang
vechten totdat de vijand is verslagen
en de nationale schande uitgewist",
zei hij voor zijn vertrek naar Enge
land.
In Londen verklaarde De Gaulle dat
Frankrijk een veldslag had verloren
maar niet de oorlog.
De Gaulle was overgevlogen van
Bordeaux door Churchills persoonlij
ke adjudant ter plaatse genraal-ma-
joor Sir Edward Spears. Men moest
op het voor de Franse kust gelegen
Engelse eilandje Jersey een tussen
landing maken om te tanken. Spears
herinnert zich dat hij De Gaulle vroeg
of hij iets wilde gebruiken. De Gaulle
zei: „Koffie". Spears gaf hem een
kopje. Nadat De Gaulle een slok ge
nomen had zei hij zonder dat hij kri
tiek wilde uitoefenen, niettemin de
waarheid te moeten verkondigen, na
melijk dat dit geen thee was en geen
koffie.
Het was zijn eerste kennismaking
met het lauwe vocht dat nog lang na
de oorlog in Engeland zowel voor kof
fie als thee moest doorgaan. De Gaul
le's martelaarschap was begonnen.
In het begin namen weinigen, ook
de in Londen wonende Fransen, de
lange enigszins slungelachtige De
Gaulle met zijn merkwaardige neus
ernstig. Het was Churchill die ondanks
diens moeilijke omgang met hem iets
in De Gaulle zag, hem steunde en hem
de kans gaf om via de radio de Fran
sen toe te spreken.
De Gaulle vond een taktische metho
de om tegenwerking van Britse amb
tenaren te overwinnen door op de En
gelse afkeer van het maken van scènes
te speculeren. Hij placht de kamer
van een of andere functionaris binnen
te benen om met luide stem zijn ver
langens te laten horen. De ambtenaar
luuuuu»i.»m»owmnmwK>nnnono«>oono<lilT<Tnmïïrmir.ii-i
zich kleintjes makend, mompelde dat
het niet ging. Daarna keerde De Gaul
le zich om en liep de kamer uit zeg
gende: „Morgen kom ik terug".
De volgende dag zat de Engelsman
gespannen te wachten met een ant
woord op schrift voor zich dat verklaar
de waarom hij „nee" had moeten zeg
gen, waarop De Gaulle zich als een en
al glimlach en toeschietelijkheid ont
popte. De trillende ambtenaar was
dan zo opgelucht dat hij tenminste in
de helft van hetgeen De Gaulle had
gevraagd toestemde en soms in meer
dan de generaal had gehoopt te zullen
krijgen. Maar bij Churchill werkte de
ze methode niet.
Enige tijd woonden De Gaulle en zijn
echtgenote, die via Bretagne naar En
geland was gekomen en de rest van
zijn gezin in een huis in de Noordlon-
dense villa-plaats Hampstead, waar
een speciale schuilkelder was gebouwd
die De Gaulle echter weigerde te ge
bruiken.
In 1940 woonde De Gaulle in de fo
renzenplaats Petts Wood in Kent. Ook
bracht de familie enige tijd in een villa
in Berkhamsted in Hertfordshire door.
Mevrouw De Gaulle zorgde voor de
twee jonge dochters, terwijl Philippe
bij de Franse marine diende, waar
hij na de oorlog bleef.
ADVERTENTIE
Dat was dan de derde inbraak
bij Aragne. Alweer dat liefheb
bers van Aragnesieraden en
horloges de volgende dag niet
meer konden afwachten en in
het holstvan de nacht hun
kraak zetten.
Komt u liever overdag, dan is
Aragne gewoon open en wij
vertellen u graag alles over
onze nieuwebegerenswaardige
kollektie.
horloges.Spekstraat 3 Haarlem
