Publiek vraagt méér artikelen
VERKOOP PER AUTOMAAT
NEEMT SNEL TOE
asniréa
MULTIBONT
®tf'
J
J*
M imfcmmm
kmstk!
Spannende
niet altijd
boeken
flut
toch
Volgend jaar
weer popfestival
OEF
Australisch Lam 345,-
Persianer Pattes
Bisam Buik
Nerts Bisam
Russ. Persianer
Nerts Delen
Standaard Nerts
Royal Pastel Mink 2975,-
390,-
585,-
865,-
1350,-
1480,-
2750,-
REISKOSTEN' voor nz perso
nen door geheel Nederland (2 dag
retours) worden bij aankoop vergoed
GARANTIE .'Schriftelijk garan
tiebewijs, tevens certificaat van
echtheid, bij iedere bontmantel
NIEUWSTE modellen
MATEN 38 tot 50
WAARSCHUWING!
ft ft JEUGDBOEKENSCHOUW ft ft
Rotterdam financieel niet slecht
af met popfestival
NEDERLANDS GROOTSTE BONTMAGAZIJN
MULTIBONT AMSTERDAM
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1970
proeven
(Van onze correspondent)
DEN HAAG De verkoop-per-automaat is bezig de Nederlandse markt
te veroveren. Niet onopgemerkt, als het gaat om condoomautomaten, waar
van de bevestigingsschroeven de muren van enige heiige huisjes doen bar
sten. En evenmin onopgemerkt in fabrieken en kantoren, waar door het be
drijfsleven en de leveranciers op grond van keiharde kostencalculaties de
kantineautomaten erin worden gestampt. Maar voor het overige toch ta
melijk geruisloos: de ontwïkkelingscijfers worden meestal alleen in vak
kringen bekend; de prognoses voor de komende jaren in voor het publiek
weinig toegankelijke rapporten.
In woonwijken
De commercie
ZWAARDEMAKER
UW
garantie
voor
selecte
geschenken
makkumer
aardewerk en tin
SS WIJ ONTVINGEN
'1
Voorlichting'
Vida-keur'
MwlS I
mÊÊÊ I
u
AMSTERDAM - KEIZERSGRACHT 510 TEL. 020 - 62693
ARNHEM - RIJNSTRAAT 16 TEL. 085 - 423147
Enkele prijsnoteringen uit onze
kollektie van duizenden
bontmantels, bontjasjes, stola's enz.
mode 1970-'71
/V-:
UITSLUITEND NR. 51NAAST SCHOENENZAAK
WANNEER JE DE jeugd een boek
aanraadt, is ze meteen kopschuw en
denkt dat het om een boek gaat
„waar je wat van meeneemt". Vroe
ger ging dat wel op voor de warm-
aanbevolen boeken, want het werd
alleen aanbevolen als het heilzaam
voor de ziel was en het kind opvoedde
tot een keurig, aangepaste burger.
Naar litteraire normen werd er nooit
geoordeeld of zelden. En een boek
dat gewoon een spannend avontuur
gaf was al bij voorbaat verdacht bij
de pedagogen. Daar stak je immers
niets van op!
Zo verscheen in het vakblad „De Krui
denier" onlangs een aantal cijfers, uit
komsten van een NIPO-marktonderzoek
(van nog vóór de condoomautomatisering).
Ongeveer de helft van de Nederlandse be
volking van zestien jaar en ouder blijkt
wel eens iets uit een automaat te kopen.
Vijf a zes op de tien mannen doen dat, en
vier op de tien vrouwen. Mannen kopen
ook anderhalf keer zoveel artikelen uit
automaten als vrouwen. Doch vooral de
jongere consument is automaten-minded.
Hij haalt er vier zoveel artikelen uit als
ouderen.
Het bijgaande staatje laat zien hoezeer
het kopen-per-automaat per leeftijdsgroep
verschilt; niet alleen voor de nasibal, maar
ook voor andere artikelen.
koste van de detailhandel ging. In Neder
land kan, naar schatting van insiders, zo
een overheveling van 10 tot 15 percent
van de dagelijkse voedingsmiddelen voor
ziening worden verwacht.
Dit alles overdachten de fabrikanten. En
ineens was daar, zich presenterend op de
automatendag", die in februari in Am
sterdam werd gehouden, het VIDA, Stich
ting Voorlichtings Instituut voor Distri
butie door Automaten. Doelstellingen: „Het
verhogen van het automatenbewustzijn in
Nederland, zowel bij het bedrijfsleven, de
overheid, het onderwijs, als bij het grote
publiek en eventuele andere groepen. Het
vergroten van het besef van het praktisch
nut van automaten- Het verbeteren van
het beeld van de via automaten gedistri
bueerde produkten".
De „stichting" wordt „gesteund" door:
de N.V. Centrale Suiker Maatschappij, de
Coöperatieve condensfabriek „Friesland",
Douwe Egberts, Droste, P. de Gruyter,
Monocon N.V. (drinkbekers), Gerkens ca
cao-industrie, Natoma N.V. (automaten),
Nestlé, Suiker Unie, Tedeco N.V. (drink
bekers).
Sigaretten
Croquetten
Postzegels
Nasi-, bami-, gehaktballen
Rolletjes drop, drups, pepermunt
Kauwgom
Worstjes
Filmrolletjes
Flitslampjes
t/m 35 jr.
50%
30%
29%
26%
19%
13%
9%
12%
9%
36 t/m 50 jr.
33%
22%
24%
19%
13%
7%
7%
6%
2%
51 jr en ouder
14%
9%
11%
7%
3%
1%
2%
1%
1%
Vrijwel iedere consument, die wel eens
iets uit een automaat koopt, noemde bij
het onderzoek artikelen die hij in zijn
naaste omgeving graag óók in automaten
zou vinden. Rookartikelen, drop, peper
munt, kauwgom en dergelijke zitten er
overal wel genoeg in. Maar het publiek
blijkt vaak nog vergeefs in zijn eigen
woonbuurt te zoeken naar automaten met
kousen, panty's, postzegels, frisdranken,
fotobenodigdheden, bloemen, tandpasta,
shampo, zeep, haarverstevigers, koffie
melk en verbandartikelen, bijvoorbeeld.
Dat het bij de verkoop via automaten
Ir totaal om flinke hoeveelheden kan gaan,
wordt duidelijk geïllustreerd door gege
vens over het artikel chocoladerepen: dit
artikel wordt door zes percent van de
consument wel eens regelmatig uit een
automaat gekocht, ofwel door meer dan
een half miljoen mensen. Uit de verkoop
gegevens valt af te leiden dat per jaar
ruim zes miljoen chocoladerepen hun weg
naar de consument via de automaat vin
den.
van de functie van bedrijfskantines over
nemen. Want daar breng je warme en
frisdranken en bereide maaltijden aan de
man. En wie daar iets eet en drinkt, doet
dat niet meer via inkoop door de huis
vrouw bij de winkelier (de thermosfles
met koffie en het pakje boterhammen). De
fabrikanten doen daarom een greep naar
de nieuwe afzetmogelijkheden In Zweden
bijvoorbeeld, is reeds duidelijk gebleken
dat verbetering van de drank- en voed
selverstrekking binnen de bedrijven, ten
Eén van de voorspellingen van het
hoofdbedrijfschap detailhandel in een re
cent rapport over de ontwikkelingen in de
jaren tot 1980, is dat de verkoop-auto-
maat in woon- en werkcentra sterk zal
toenemen- Duitse waarnemingen en prog
noses blijken de aannemelijkheid hiervan
te bevestigen. In 1966 telde men daar
750.000 automaten alleen al voor
verpakte artikelen, dit jaar 1.12 miljoen,
en voor 1975 verwacht men er 1,83 mil
joen te hebben.
Als redenen voor deze groei worden on
der meer opgegeven: de behoefte ook bui
ten de winkeluren te kunnen kopen, de
trend naar rationalisatie van de verkoop
methoden, èn het feit dat in nieuwe woon
wijken in Duitsland vanaf het begin auto
maten worden geïnstalleerd.
Nergens ter wereld worden zoveel auto
maten gevonden als in Amerika. De omzet
van de verkoop-per-automaat steeg daar
van 600 miljoen dollar in 1946 tot bijna 5
miljard doller in 1968. De hoogste omzet
cijfers werden behaald met sigaretten,
verpakt snoepgoed, flesjes en bekers fris
drank, warme dranken en bereide maal
tijden.
Producenten en toeleverende industrieën
voor de verkoop-per-automaat hebben ook
in Nederland op grond van deze bui
tenlandse ervaringen begrepen waar de
muziek in zit. Allereerst in de verkoop van
hun produkten via automaten die een deel
ADVERTENTIE
NEEMT VAKER
zonder kleurstof en conserveermiddel
ADVERTENTIE
KUNSTNIJVERHEIDSHUIS
Grote Houtstraat 163
Gen. Cronjéstraat 143
Tel. 31 26 23
Tel. 2513 93
boekenboekenboekenboeke
boekenboekenboekenboekenl
boekenboekenboekenboekenj
boekenboekenboekenboeken
boekenboeken
boekenboeken
boekenboekenboekenboeke
boekenboekenboekenboeken
boekenboekenboekenboekenj
boekenboekenboekenboekenl
nl
nl
-nl
nj
nl
nl
nl
UITGEVERIJ WEST-FRIESLAND
HOORN. In Witte Raven-Jeugd-Po
cket-Serie een nieuwe Irmgand Smits
„Irmgard schrijft door!" Op verzoek
van vele Irmgard-fans is zij blijven
schrijven! Ze heeft ook nog zoveel te
vertellen.Over haar vakantie op
Ameland.De ontmoeting met Iwan
Het op hol geslagen paard.en ga
zo maar door! Een bundeltje gedicht
jes van Hedwig Smits: „De Clown en
andere gedichtjes". Hedwig Smits is
een zusje van Irmgard, en is pas 13
jaar. Haar bijzonder aardige gedicht
jes hebben reeds de aandacht van ra
dio en pers getrokken; daarom is het
leuk dat de overpeinzingen van zo'n
jong meisje nu ook samengebundeld
zijn in een boekje.
LA RIVIËRE VOORHOEVE N.V,
ZWOLLE. Een vervolgdeel op „Vakan
tie in Lipizza" van Vladimir Carta
moest er wel komen, dat kon niet uit
blijven! Het is er nu, onder de titel
„Weerzien in Lipizza". Maar niette
genstaande het boek natuurlijk dezelf
de hoofdfiguren heeft, kan het toch
geheel los van het eerste gelezen wor
den. Julka, het jonge hoofdfiguurtje
uit Belgrado waar alles om draait,
logeert weer op de beroemde stoeterij
van Lipizza bij haar oom Mitja en dat
betekent, nieuwe gebeurtenissen, nieu
we avonturen, nieuwe verwikkelingen
Leuk, vlot geschreven, een boek dat
de jeugd maar ook de oudere lezer
weer zal aanspreken en in het bijzonder
de paardenliefhebbers onder hen na
tuurlijk.
En de VIDA „een niet-commerciële
instelling, die o.a. door objectieve voorlich
ting en het houden van congressen pro
beert haar doelstellingen te verwezenlij
ken" trok aan de bel. Met indrukma
kende slogans op grond van marktonder
zoeken: een gewoon kopje koffie uit de
ouderwetse kantine kost het bedrijf meer
dan een rijksdaalder. En met wéér een
publiek-test in de maak.
De activiteiten worden uitgeoefend van
uit de Nederlandse veste van het interna
tionale marketing en public relations-
concern J. Walter Thompson Cy.
Men werkt intussen aan het plan om te
komen tot een „Vida-keur" op automaten
en grondstoffen, die aan bepaalde, door
het T.NO. te controleren, eisen moeten
voldoen. Men vergelijkt dit zelf met het
ijzersterke internationale wolmerk. Kort
om, een indrukwekkend marktveroverend
project van deze „niet-commerciële" stich
ting, die wordt „gesteund" door een groep
grote fabrikanten.
Zo komt Nederland tot dusver ver
geleken bij andere landen achtergebleven
op dit gebied versneld in de greep van
de verkoopautomaat. Via de bedrijven en
kantoren, en ongetwijfeld ook zodra de
markt daarvoor rijp gemaakt is, in nieuwe
wooncentra.
En er zijn nog legio ongedachte moge
lijkheden over, getuigen'in het buitenland
waargenomen automaat-verkoopideeën
vis-aas automaten, zuiver-water automa
ten, excuses-voor-laat-thuis-komende-
mannen automaten in Amerika.
Daar raakte ook eens een automatische
sauna defect, waarin je na een muntin-
worp tien minuten kunt blijven zitten. De
automaat hield de New-yorker Bill Hick-
rings achteneenhalf uur gevangen. Na zijn
uiteindelijke bevrijding was hij 5,7 kilo
lichaamsgewicht kwijt.
ADVERTENTIE
A' HJ/VTr nr\ A AA I ■-■••■-n Ml n -r AAA AOAftl
v y
A
Maar de laatste twintig jaar zijn er
steeds meer boeken gekomen met kundige
informatie over maatschappij en leven, die
niet saai zijn omdat ze zeer talentvolle
schrijvers alles op alles hebben gezet hun
stof zo spannend mogelijk te dramatiseren
zonder daarbij over de schreef te gaan en
op goedkoop succes te mikken-
Het geheim van de gouden harp
door: Joan Aiken
uitgeverij: Lemniscaat
ALLEEN AL DOOR de situering van het
gegeven in Wales krijgt het verhaal iets
poëtisch-mystieks door de vreemde namen.
Daardoor werkt de tegenstelling met de
rauwe feiten nog scherper. De geheimzin
nige gouden harp van Teirtu is de inzet
van duistere gebeurtenissen waar Owen
Hughes eerst weinig van begrijpt. Over
die harp, die in het museum van zijn
grootvader bewaard wordt, bestaat een ge
zang. Maar eer hij de zin daarvan begrijpt,
is de harp gestolen en wordt hij als schul
dige verdacht. Samen met zijn vriendin
Arabis ontdekt hij de rol die de niet al
te frisse markies van Malyn speelt, en
wat de relatie is tussen de vreemdeling,
de Seljoek, en de Kinderen van de Mijn,
een verborgen levend volkje, dat een ver
loren stam van de Phoeniciërs zou zijn.
Engelse jeugdboekenauteurs hebben te
recht een grote naam in het reconstrueren
van hun oude geschiedenis en legenden.
De Gouden Harp is er weer eens een be-
dit boek alle spanning en romantiek vin
den, die voor haar „lekker lezen" betekent.
Smith
door: Leon Garfield
uitgeverij: Wolters
DIT BOEK MET zijn ingenieuze plot, de
adembenemende schets van het niet al te
zachtzinnige leven in het Londen van on
geveer een eeuw geleden, is een van de
toppers in Engeland en Amerika. De 12-
jarige Smith, die niet lezen kan, en in
een kelder woont met zijn beide zusters,
die kleren vermaken van gehangenen, be
rooft een onbekende vlak voordat de man
vermoord wordt. Smiths vlucht voor de
moordenaars wordt doorkruist door zijn
zoeken naar iemand die hem kan leren le
zen. Want het geroofde blijkt een docu
ment dat wel eens geld zou kunnen op
brengen- En juist Smith, de pechvogel,
moet tegen een blinde rechter oplopen.
Hoe hij leert lezen, het slachtoffer wordt
van een complot, zich moet handhaven in
de gevangenis, is niet alleen topspanning,
maar ook onthullende voorlichting over
opvattingen van die tijd. Dit is een boek
dat tieners na jaren nog zullen herlezen en
niet alleen om het grandioze fragment
over de ontsnapping van Smith via de
luchtkokers van New Gate-gevangenis.
De wraak van Rode Wolk
door: K. Ulyatt
uitgeverij: Lemniscaat
WEER INDIANEN. Maar de schrijver
van deze Verkenner Phillipsserie is dich
ter bij de zuiver historische informatie
blijven staan dan Welskopf, en de span
ning in zijn boek spitst zich toe op het
conflict tussen Rode Wolk, het Sioux-
opperhoofd, die een unicum vele
stammen weet te verenigen, en Portugee,
een verkenner van de oprukkende blanke
kolonisten. Portugee ziet het schenden van
de landverdragen met de Indianen als een
onrecht en heeft vooral op te boksen te
gen starheid en stomheid van de militai
ren. Door zijn stellingnemen is hij voor
Rode Wolk een geëerde vijand, maar dat
helpt hem niet uit zijn probleem. Omdat
het over de Indianenoorlogen tussen 1864-
wijs van. De jeugd van 11-13 jaar zal in 1869 gaat draait dit boek om de gevechts
handelingen. Maar wat strijd, winnen of
verliezen, list en tegenlist voor uitwerking
hebben op de karakters van de betrokken
personen en nieuw te nemen beslissingen,
blijft voor de schrijver het centrale punt,
waarop hij iedere feitelijke informatie
weer knap weet terug te voeren.
Het hol in de zwarte bergen
door: L. Welskoph-Henrich
uitgeverij: Hollandia
OOK IN DIT vijfde deel van de Harka-
serie heeft de bekende Oostberlijnse
schrijfster gebruik gemaakt van informa
ties welke zij verzamelde tijdens haar
verblijven in Amerikaanse Indianenreser
vaten. Nog regelmatig geeft Amerika deze
antropologe toestemming haar studies in
de reservaten voort te zetten. Niet alleen
is daardoor haar kennis van Indiaanse
stammen enorm, maar door haar persoon
lijke vriendschappen met hen krijgt ze
veel oude, overgeleverde verhalen te ho
ren. Omdat haar onderzoek van de laatst»
jaren zich vooral concentreerde op da
jonge Indiaan en zijn verzet tegen de op
gelegde levenswijze, is het niet verwonder
lijk dat ook in de Harka-serie het thema
van de gedwongen onderwerping aan bo
venliggende, vaak corrumperende mach
ten, centraal staat.
Welskopf gebruikt als elkaar bestrij
dende machten nooit de Indiaan tegenover
de blanke, maar de Indiaan tegenover da
Indiaan. De blanke is alleen de aanstoker
van het vuurtje. In dit deel ontmoeten da
verbannen Mattotaupa en diens zoon Har-
ka Rode Jim weer. Voor Mattataupa is hij
een vriend, maar Harka wantrouwt da
man, die waarschijnlijk de verbanning van
zijn vader op z'n geweten heeft, omdat hij
hem dronken voerde. Terugkeer naar hun
stam is alleen mogelijk wanneer de scalp
van Rode Jim ingeleverd wordt. Dat leidt
tot een botsing tussen Harka en zijn vader,
het kleine broertje van Harka dat de op
dracht volvoeren wil, sterft erbij. Door de
grote soberheid van de vele tragische
fragmenten heeft ook dit boek weer een
grootsheid, die weinig in de geijkte India
nenboeken voorkomt.
MIEP DIEKMANN
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM Berry James Visser, met
George Knap organisator van het zo suc
cesvolle Kralingse popfestival, versaagt
niet. Volgende week zal hfj in het blad
„Aloha" bekend maken dat er toch weer
een Holland Popfestival komt, niet in Rot
terdam uiteraard, want de Maasstad heeft
blijkbaar één keer genoeg gevonden en
verder medewerking geweigerd, maar er
gens in Nederland.
Visser wil nog niet zeggen waar en wan
neer. Hij gaat de zaken duidelijk anders
aanpakken. Kaarten worden maar in be
perkte mate verkocht en dan alleen maar
in de voorverkoop. De festivalgangers zul
len met speciale treinen naar het terrein
worden gebracht. De plaats wordt tot het
laatste moment geheim gehouden. Meer
wil Visser voorlopig nog niet zeggen. Hij
heeft aangekondigd dat verdere medede
lingen per advertentie in Alona zullen ver
schijnen.
Intussen is uit de rapporten van de ge
meentelijke diensten van Rotterdam aan de
gemeenteraad gebleken, dat de Maasstad
er met het popfestival in Kralingen no#
niet eens zo slecht is uitgesprongen. Welis
waar is er nog een vordering van 40.000
voor niet betaalde kosten (dat geld zal Rot
terdam waarschijnlijk wel nooit krijgen),
maar daar staat tegenover dat de totale
baten 239.631 (waarvan 206.491 aan ver
makelijkheidsbelasting) bedroegen, terwijl
de kosten voor de verleende hulp niet meer
dan 1 159.539 waren.
Hierbij komen echter nog de gemeente
lijke kosten die niet exact aangegeven kun
nen worden, zoals de vele manuren die
besteed zijn aan administratie etcetera.
Opvallend is dat door geen van de ge
meentelijke diensten klachten worden ge
uit over he' festival. Zelfs het water van
de Kralingse plas en het strandbad heeft
geen nadelige gevolgen ondervonden van
het gebruik door de menigte.
