De Tupamaros van Uruguay I
ONGRIJPBAAR „LEGER" BEZORGT
MONTEVIDEO ZWARE HOOFDPIJN
Autoriteitendagen van
rust zijn voorbij
Engelsen zijn dol
op Nederland
Herinneringen aan Culturele Revolutie
J. TOL
mm
achtergrond
Afdeling voor
voortgezet
buitengewoon
onderwijs
::u.JUvUv.U tó-u
Nieuw toeristencentrum in
hartje van Londen
Marktberichten
LIJKT UW BADKAMER
OP EEN
ZIEKENKAMER?
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1970
13
ORGANISATIE
ONBEKENDE
BIJNA VERGETEN
BEVRIJDING
m
vv 'V "V
te:;. Sj
BLIKVANGER
Chinees communisme
Negen Miljoen
Niet geslaagd
SANITAIR IN
KLEUR
DOUCHE-CABINES
WASTAFELS
BADKUIPEN
GEISERS
ENZ.
Kennemerlaan 81 IJmuiden
Telefoon 0 2550 - 1 41 39
-- -- ■- S >s. ->
(Van een speciale medewerker)
MONTEVIDEO Op veel concrete vragen over de nationale bevrijdings
beweging van Uruguay (Tupamaros) is geen afdoende antwoord te geven.
De precieze oprichtingsdatum van de beweging bijvoorbeeld, is niet bekend.
Vermoedelijk werd de gedachte aan een Uruguays Bevrijdingsfront ge
boren in de jaren '62-'63, maar de guerrillastrijders kwamen pas voor het
eerst in het nieuws in het jaar 1965, terwijl de eerste werkelijk grote actie
van de Uruguayse Tupamaros pas plaats had in de zomer van 1968.
met wat nu is uitgegroeid tot weldoor
dachte, militair goed georganiseerde da
den van gewapend verzet tegen het Uru
guayse regime.
Een vraagteken moet ook worden ge
zet achter de vraag hoe groot de bevrij
dingsbeweging is. De politieke machtheb
bers laten natuurlijk geen kans onbenut
om kwantiteit en kwaliteit van de Tupa
maros te minimaliseren. In officiële rap
porten is een tijd lang gesproken over een
aantal dat „de paar dozijn" niet te boven
gaat.
IN URUGUAY is men er echter van
overtuigd dat de bevrijdingsbeweging kan
rekenen op een aanhang van enige dui
zenden leden en helpers. Dat is voor een
kleine land als Uruguay nog geen
180.000 vierkante kilometer en slechts
2.600.000 inwoners een aanzienlijk
aantal.
OOK OVER de organisatie en strategie
van de Tupamaros is vrij weinig bekend.
De tot op heden gevangengenomen guer
rillastrijders hebben maar heel weinig los
gelaten over deze zaken. Zij toonden zich
zelfs onder de wreedste martelingen bij
de ondervragingen harde kerels, die lie
ver hun tong inslikken dan informatie
verschaffen aan hun vijanden. Daarbij
komt dan nog dat organisaties als een be
vrijdingsleger vanzelfsprekend hun stra
tegie niet keurig netjes op papier hebben
staan. Guerrilleros zijn getraind in het
voortdurend plotseling wijzigen van hun
plannen en activiteiten. Dat maakt het
voor een buitenstaander extra moeilijk
een beeld te krijgen van hun organisatie
schema.
De Uruguayse verzetsstrijders hebben
hoogstwaarschijnlijk geen „generaal" een
eenhoofdige leiding. Het bevrijdingsleger
is een volledig collectieve zaak. Niemand
is onvervangbaar en men waakt er voort
durend voor dat belangrijke Tupamaros
een al te individuele lijn gaan volgen.
Een sprekend voorbeeld voor de snelheid
waarmee de guerrillastrijders zich her
stellen van het verlies van een leider is
de recente arrestatie van Raul Sendic,
één van de oprichters van de Uruguayse
bevrijdingsbeweging. Uit niets bleek dat
dit verlies de bevrijdingstroepen ook
maar iets had gedaan. Integendeel, ter
wijl Sendic werd ondervraagd, verhoogde
het bevrijdingsleger zijn activiteiten.
Overal in het land brachten de guerrilla's
politie en leger tot wanhoop met hun
operaties.
OOK DE inhoud van het „Tupamaros
manifesto de ideologische basis onder
de bevrijdingsbeweging is niet bekend.
De Tupamaros blijken niet van papier te
houden. Zij geven geen communiqués uit,
voeren geen propaganda-acties, schrijven
geen vlammende protesten tegen de oli-
charchie van Uruguay. Ook in dit opzicht
neemt het bevrijdingsleger van Uruguay
een unieke plaats in te midden van ge-
liiksoórtige organisaties in de andere La
tijns-Amerikaanse staten.
Juli 1963: Uruguay wordt opgeschrikt
door een gewapende overval op de schiet
banen van de Zwitserse schietvereniging
in het departement Colonia. Een bijzonder
gedurfde onderneming onder leiding van
(de inmiddels gearresteerde) Raul Sen
dic. De reactie kwam spoedig: politie en
leger, bevreesd voor het feit dat de over
vallers er met een flinke buit aan wapens
vandoor zouden gaan, zetten een tegen
aanval in. Sendic en zijn mannen moes
ten haastig de aftocht blazen.
Tal van arrestaties werden verricht,
maar Sendic bleef buiten schot. Hij was
ondergedoken en wist dat hij zijn activi
teiten voortaan „ondergronds" moest
voortzetten. Algemeen wordt aangenomen
dat met deze en dergelijke nogal amateu
ristische acties een begin werd gemaakt
(Van een onzer verslaggeefsters)
IJMUIDEN. Sinds 1 augustus is aan
de openbare Duin en Denneschool in
IJmuiden een afdeling voor voortgezet
buitengewoon onderwijs voor jongens
verbonden. Voor de huisvesting van deze
afdeling is, in afwachting van het be
schikbaar komen van andere schoolruim
te, voorlopig gebruik gemaakt van de in
middels vrijgekomen drieklassige mavem-
school aan de Mercuriusstraat. In dit ge
bouw zijn twee lokalen bestemd voor al*
gemeen vormend onderwijs, terwijl een
derde lokaal kan worden gebruikt voor
expressievakken. Bovendien kan voor de
lessen in handvaardigheid gebruik wor
den gemaakt van vaklokalen van de ge
meentelijke school voor visserij en scheep
vaart. Ook kan de afdeling beschikken
over de daar aanwezige gereedschappen.
Voor het inrichten van de lokalen en
voor het aanschaffen van de meest nood
zakelijke leer- en hulpmiddelen, hebben
B. en W. aan de raad een krediet van
18.000 gevraagd.
NA DEZE eerste activiteiten volgde een
periode, waarin de Tupamaros niets van
zichzelf lieten horen en de generaals in
Montevideo waren het bestaan van deze
groepen „a-sociale misdadige elementen",
zoals de pers Sendic en de zijnen be
schreef, alweer bijna vergeten, toen in
april en mei 1965 de natie werd wakker
geschud door een serie gewapende over
vallen op Amerikaanse bedrijven.
Deze activiteiten, waaruit bleek dat de
guerrilleros zich zorgvuldig en in de
grootste stilte hadden voorbereid, waren
een reactie op de bezetting van Santo Do
mingo door Amerikaanse mariniers. Het
was de eerste maal dat de Uruguayse
pers de naam Tupamaros publiceerde in
artikelen, waarin niet werd verhuld dat
men zich ongerust maakte over de pro
fessionele aanpak van de ondergrondse
strijders en over de perfectie van de door
henzelf vervaardigde explosieven. In de
straten van Montevideo verschenen slo
gans op de gevels, waarin de bevolking
werd opgeroepen zich te bevrijden van
het „Yankee-imperialisme en zijn hielen
likkers". Maar ook deze uitbarsting werd
gevolgd door een periode van betrekkelij
ke rust aan het front. Behalve dat er zo
nu en dan een bom werd gegooid naar het
huis van de een of andere politicus ge
beurde er eigenlijk niets bijzonders.
In december '66 legde de politie bij toe
val de hand op een gestolen vrachtwa
gen, waarvan de inhoud bestond uit wa
pens en explosieven. Het kwam tot een
vuurgevecht met de bestuurder en zijn
passagiers. Er viel een dode: Carlos Al
berto Flores, een naam die de politie on
middellijk weer bepaalde bij de werke
lijkheid, namelijk dat de Tupamaros nog
steeds in de Uruguayse samenleving aan
wezig waren. Politie en leger gingen on
middellijk tot actie over. De dag na dit
incident, belegerden zij twee huizen in
een buitenwijk van Montevideo in de ver
onderstelling dat zich daar een basis van
de revolutionairen bevond. Hun vermoe
den bleek juist. Opnieuw vielen er scho
ten en opnieuw eiste het gevecht slacht-
9
offers. Twee doden: een politieman en de
guerrilla-strijders Mario Robaina Mendez.
Regeringsautoriteiten vreesden dat zij
slechts het topje van de ijsberg hadden
ontdekt en koortsachtig poogde men de
bevrijdingsbeweging op te rollen. Arres
taties, huiszoekingen, achtervolgingen.
Het leverde maar weinig op. De Tupama
ros hielden zich schuil. De politie zocht
tevergeefs.
EEN JAAR later. Kogels vliegen door
een straat in een aan het strand grenzen
de wijk van Montevideo. Een politieman
raakt gewond, de revolutionairen geven
hem nota bene eerste hulp, waarna zij
zich in allerijl terugtrekken. Een paar da
gen later komt er bij het dagblad „Epoca"
een open brief binnen, verzonden door de
nationale bevrijdingsbeweging.
Het is het eerste document van de or
ganisatie, dat in de publiciteit komt. In
de brief, die slechts een paar regels lang
is, maken de guerrilla's het volk van
Uruguay duidelijk dat zij klaar zijn om
hun strijd voor de bevrijding te beginnen.
Ineens is het de autoriteiten duidelijk: er
staat een legertje goed getrainde mannen
klaar om te vechten, zwaar bewapend en
gesterkt door een ideologie. Uruguay
heeft zijn dagen van rust voorlopig gehad.
Fouillering, een dagelijks terugkeren
de activiteit van het leger in Uru
guay. Erg veel Tupamaros zijn er niet
door gevonden.
'-V .r. V ,V,
NV. r< -
r" A -
(Van onze correspondent)
LONDEN. Het is boven alle twijfel
verheven, dat de Engelsen dol zjjn op Ne
derland. Ons land heeft bij hen een streep
je vóór omdat men er Engels spreekt en
omdat de Nederlanders de Engelsen vaak
beter liggen dan anderen. Onder het aan
tal buitenlandse bezoekers van bijvoor
beeld Den Haag nemen de Engelsen na de
Duitsers de tweede plaats in. Dat is mis
schien de reden dat de Nelerlandse toeris-
tenpropaganda in de Britse hoofdstad tot
dusver een soort fluistercampagne is ge
weest.
Terwijl talrijke Europese en andere lan
den hun aantrekkelijkheden achter de
grote ramen van hun glanzende toeristen
bureaus in het centrum van Londen etale
ren, waren voor het grote publiek van
deze metropolis die niet alleen Britten,
maar bewoners uit alle windstreken om
vat de vreugden die Nederland biedt
praktisch verborgen. Vroeger zetelde het
Nederlandse toeristenbureau obscuur bo
ven een ijzerhandel in Kensington en dook
daarna jarenlang onder in het deftige en
daardoor de gewone man afschrikkende
gebouw van de Nederlandse ambassade.
In een conglomeraat van 12 miljoen in
woners was men al blij als daar dagelijks
dertig belangstellenden binnenwipten.
Misschien verkoopt Nederland zichzelf
wel, maar in werkelijkheid is voortduren
de stimulering van de belangstelling no
dig, ook al vanwege de voortdurende con
currentie van andere vakantie- en week'
end-oorden. De nieuwe geest, die thans
door de officiële Nederlandse toeristen-
bevordering waait, heeft daarin gelukkig
eindelijk verandering gebracht.
Het nieuwe Londense toeristencentrum
is onlangs naar de mooiste winkelstraat,
143 New Bonod Street, verhuisd, vlakbij
het grote blok dat de KLM herbergt, in
het hartje van het West End, tussen Pic
cadilly en Oxford Street. Het is daar duur
genoeg, zodat men maar niet moet klagen
dat het „Netherlands National Tourist
V\AfV\AAAASV\/H/VV\/VVVVVV\/\/V\/VVWVVVVVVb/V\AA/VVVVVVV\A/Vi/tfVV\A#V%AA#VWVVt#l#VVVVVVV\AfV\A/VVVVVVVVVVV\AA/VVVVVVVVVVVWVVWV!MtA#VVtAAAA#WVWVI#VI!VM
*\v Is 4 -W-Swo - «v s v v „v.v:w
Het embleem van de Nationale Bevrijdingsbeweging van Uruguayde MLN.
(Van onze redactie buitenland)
Vijf jaar geleden, in november 1966, schreef de criticus
Yau Wen-yuan, redacteur van het Chinese Bevrijdingsblad, een bijtende
critiek op het historische drama „Het ontslag van Hai Joei". Auteur van
het toneelstuk was Woe Han, de vice-burgemeester van de Chinese
hoofdstad Peking. Yau verweet Woe Han dat hij revisie wilde bepleiten
van het ontslag van ex-minister van Defensie Peng Te-hwai, die van
sympathieën met de Sovjet-Unie werd verdacht. Op zichzelf was dit
niet eens zo'n schokkend feit, maar korte tijd later zou het voorval een
van de inleidingen blijken te zijn op de grote storm die over China zou
gaan woeden: de Culturele Revolutie.
Van april 1966 tot begin 1968 was
de heer D. W. Fokkema verbonden
aan de Nederlandse diplomatieke ver
tegenwoordiging in Peking. Het was
tegelijkertijd de meest saillante pe
riode van de Chinese Culturele Revo
lutie. Fokkema schreef zijn herinne
ringen op in een verhelderend boek:
„Standplaats Peking", dat onlangs uit
gegeven werd door de Arbeiderspers
in Amsterdam.
De Culturele Revolutie, zo vertelt
Fokkema, was aanvankelijk alleen
maar een herhaling van eerdere her
vormingsbewegingen. Zij bezat ook de
onvolmaaktheden van haar voorgan
gers, in die zin dat niet alles perfect
was georganiseerd en gecoördineerd.
Het Chinese volk volgde begin 1966
zijn leiders gewillig en was bereid de
nieuwe orthodoxe meesters te huldi
gen. Dat hebben de demonstraties van
juni voldoende duidelijk gemaakt.
Daarnaast ging het leven echter door
De venters verkochten hun ijsjes,
agenten regelden het verkeer en men
slenterde als vanouds door de winkel
straat van Peking. De boeren gingen
maaien, dorsen en wannen, en dat
iemand daarbij uit de werken van
Mao Tse-toeng stond voor te lezen
moeten zij als een curiositeit hebben
ervaren.
MAAR DE hervormingsbewegingen
zijn geen natuurverschijnselen die als
vanzelfsprekend worden aanvaard. Ze
zijn ook niet het resultaat van de be
weging van een perpetuum mobile dat
in isolement zich wentelt om de eigen
as. Het China van nu is een reactie
op een lange geschiedenis van contact
met het Westen. In oorsprong een
produkt van het Westen is het com
munisme dat China beheerst een ant
woord op de westerse politiek en le
venswijze.
Wij vinden de Chinese reactie mis
schien extreem en onbegrijpelijk
maar mogen niet vergeten dat in het
verleden het Westerse en Japanse op
treden in China ook onbegrijpelijke
extreme vormen heeft aangenomen en
dat de Chinese leiders in feite alleen
vertrouwd zijn met wat voor ons
verleden tijd is. Hun huidige poli
tiek is afgestemd op ons verleden.
FOKKEMA HEEFT als een schilder
om zich heen gekeken in een overi
gens schilderachtig land. Van de din
gen die hij zag maakte hij geschre
ven miniatuurtjes. Dit is zijn beschrij
ving van een der demonstraties van
de Rode Gardisten:
„Toen ik midden november op een
avond bij het hoofdstation moest zijn
was het enorme stationsplein geheel
bezet met kamperende jongelui die in
hun dikke gewattteerde of met bont
gevoerde blauwe jassen tegen elkaar
en hun bagage op de grond lagen te
slapen. Als het moest werd er beleefd
een paadje gemaakt Enkelen waren
wakker en stonden gebogen over een
trofee van de Culturele Revolutie: een
buitgemaakt speelgoedautootje.
Er waren kinderen van naar schat
ting acht, negen jaar bij, bleek en
uitgeput als na afloop van een ver
moeiend schoolreisje, verwonderd sta
rend naar auto's en Europeanen. Er
heerste de sfeer van een aflopende
wereldjamboree. De meisjes schenen
onvermoeibaar en altijd goedsmoeds.
Heldere kijkers en blozende appelwan
gen als op de plaatjes in China Pic
torial. Het aantal hier opeengepakte
mensen moet tenminste tienduizend
hebben bedragen. Zij lagen of zaten
te wachten op treinen die hen weer
naar huis zouden brengen. De achter
ste rijen schenen eerst over twee of
drie dagen aan de beurt te komen"
In de periode van half augustus tot
medio november zijn dat jaar (1966)
dan ook in totaal negen miljoen rode
gardisten naar Peking gereisd.
Volgens Fokkema hebben de rode
gardisten geen overtuigend bewijs
kunnen leveren dat de tegenstanders
van Mao Tse-toeng (zoals president
Lioe, Pen Tsjen en Lo Joei Tsjing)
een staatsgreep beoogden. De verden
king van landverraad werd echter op
de hoofden „van enkele ongelukkigen"
geladen. Zijn hypothese is dat de Cul
turele Revolutie was bedoeld om een
ideologisch conflict te beslechten.
„Maar", aldus Fokkema, „dan moet
worden geconcludeerd dat Mao niet in
die opzet is geslaagd. De Culturele
Revolutie heeft niet geleid tot de mas-
saproduktie van een nieuw proletarisch
mensentype dat bereid is van aardse
bezittingen, positie en roem af te zien
om zich in volledige anonimiteit aan
de opbouw van het land te wijden"
Fokkema brengt de verwarring van
vier jaar geleden in verband met de
vernederingen die de Chinezen in de
negentiende en twintigste eeuw moes
ten ondergaan, en hij besluit: „Naar
onze begrippen heeft de Culturele Re
volutie overbodig veel geweld en wreed
heid te zien gegeven. Maar Mao
Tse-Toeng is bereid geweest deze prijs
te betalen. Hij meende het volk op
deze wijze in beweging te moeten bren
gen, uit vrees dat anders zijn ideaal
van een voortgezette revolutie en van
een wereldrevolutie in het gedrang zou
komen".
„Standplaats Peking" heeft als be
scheiden ondertitel „Verslag van de
Culturele Revolutie" Daar mag men
best bij denken: intelligent, verhelde
rend, duidelijk.
Office" zich op de tweede verdie
ping met lift bereikbaar boven een
oude apotheek bevindt. De fraaie antieke
winkelpui uit de Dickens-periode vormt
een goede blinkvanger en een uithangbord
zorgt voor de rest.
In de modern ingerichte intieme ruim
ten daarboven werkt de energieke direc
teur van het Nederlandse Toeristenbureau,
Nico L. van den Bosch, met zijn staf van
tien. Belangrijker echter dan het kleur
rijke documentatiemateriaal, dat van
hieruit over Engeland en Ierland wordt
verspreidt, is hun geestdriftige aanpak,
die al dadelijk vruchten heeft afgeworpen.
Pas geleden is het nieuwe bureau door
de directeur-generaal voor het toerisme
van het departement van Economische
Zaken, de heer H. Reimer, in tegenwoor
digheid van uit Nederland gekomen WV-
directeuren en vele andere figuren uit de
Nederlandse en Britse toeristenindustrie
geopend.
Zoals de heer Reimer terecht opmerkte
is toerisme géén gewoon handelsartikel,
maar iets dat staat of valt met de mens
waarop de vreemdelingenindustrie is ge
richt. Om in industriële termen te spreken:
„Nederland zorgt", zo zei hij, „voor een
kwaliteitsprodukt van honderd percent,
gebaseerd op het vertrouwen van alle be
trokkenen. Wie naar Nederland komt weet
dat een bezoek elke eraan bestede cent
waard is".
BEVERWIJK Noteringen op de bloe
men veling van woensdag. Anjers p. st. 24-
42, Trosanjer 170-215, Anthurium 80-265,
Chrysant jaarrond 60-180, Chrysant p. st.
26-90, Freesia 150-350, Gerbera 42-61, Iris
250-410, Lely p. tak 35-165, Nerine 55-165,
Nerine crispa 12-18, Orchideeën 90-240,
Roos p. st. 32-80, Roos p. tak 38, Baby-
roos 14-36, Tulp p. st. 35-46.
Planten. Achmea 510-840, Azalea 250-360,
Begonia 40-320, Brommelai 160-380, Coleus
24-140, Cyclamen 150-1400, Pionsettia 250-
280, Hedera 55-110, Hibiscus 60-100, Herts
hoorn 240-300, Nephrolepis 380, Potchry-
sant 26-67, Primula 44-105, St. Paulia 67-
120, Ster v. Bethlehem 130, Vriesia 320-370,
Gem. planten 70-160.
Noteringen groenteveiling. Andijvie 12-
28, Bloemkool 16-89, Bospeen 24-69, Boe
renkool 9-27, Spinazie 25-71, Rodekool 10-
22, Prei 28-55, Tomaten 44-85, Waspeen
13-27, Sla 8-11, Uien 17-31, Breekpeen 5-22,
Spruiten 35-146, Witlof 85-135.
ADVERTENTIE
W^WWVfWWWW\/WVVW\/\A/\/\/\AA/W\/W\/\/VVAAA/\/VVI/^V\AA/W^/VW\AA^>/%/\/\AA/\A/\AAA/\/V\/V/\A#WVW\^\^VWV\AA^/VWW\/WWV\AfVWWW\A#W%AAA/WVVW\/W\AAAAA^WVWW\AAAAA#WW^#WW%^W%^#WW#WWWW^^^#S<W^^#>^AtfW^<W^^W^^^W<WW^^W^#lrfWM>^A<
BREEK MET DE WITTE SLEUR
en ga pu over op
SANITAIR INSTALLATIEBEDRIJF
toont u een ruime sortering sanitair
in vele moderne tinten, zoals
VRAAG PRIJSOPGAVE
