NAVO duurder of beter Israels minister van Defensie Day an: PAS NA NIEUW BESTAND OVERLEG HERVATTEN Siciliaanse mafia stak geld voor slachtoffers aardbeving in de zak Proces-Seale begonnen Boetetocht met vlag Alton: Regime van Hoessein nu stabiel New York gaat bezuinigen LET OP! MORGEN EEN GESCHENKEN- LIJST Eén jaar na massamoord in Vietnamees dorp My Lai Proces-Calley in Georgia begonnen achtergrond „Hel en hemel" in Zuid-Vietnam „Vijf percent voor NAVO is niet realistisch" WOENSDAG 18 NOVEMBER 1970 3 Rente Vermomd „Stabiel" Manlio Brosio: GEKNIPT VOOR U. Sedert 1848 (Van onze redacteur in Washington) WASHINGTON Na maanden van juridisch gegoochel achter de schermen, gesjacher over wie wel en wie niet competent is om als jurylid op te treden, en na zelfs een reis naar Zuid-Vietnam om tegenbewijzen te verzamelen, begon gisteren het pro ces tegen luitenant William L. Cal- ley, de 27-jarige officier die het groot ste aandeel zou hebben gehad in de massamoord in het Zuidvietnamese dorpje My Lai. Het was bijna een jaar nadat de eerste berichten over deze slachting de Ameri- De militaire prestaties van de Vietcong dwingen bij vele Amerikaanse strijders respect af. Een Vietnamees die in het bouwbedrijf werkzaam is en herhaaldelijk betrokken was bij opruimingswerkzaamheden van Vietcong-fortificaties, vertelde hoe ingenieus sommige tunnelgang- systemen zijn aangelegd. De bunkers en gangen zitten vaak meer dan tien meter onder de grond. Boven de diepe aardlagen wordt nog een laag zand gestort. De bommen schijnen op deze zandlaag te stuiten en te ontploffen. Mijn vriend had ook versterkingen gezien waar onder het zand een dikke laag rubber was aangebracht. Het waren ruwe rubber- vellen, afkomstig van grote rubberplantages, opgerold tot bumperballen. Knipperende ogen Beroep Geschiedenis „Vechten voor God" Meer aandacht Glimlach Mr. H. van Riel, ïractieleider van de V.V.D. in de Eerste Kamer, heeft zich ten doel gesteld de val te bewerkstelligen van de staatssecretaris van Defensie Duyn stee vanwege diens afwijkend oordeel over de noodzaak van nieuwe verhogin gen der defensiegelden. Staatssecretaris Duynstee heeft de overtuiging dat met de gelden die thans beschikbaar zijn, een beter defensie-apparaat zou kunnen wor den opgebouwd, als het geld op de juiste manier zou worden besteed en de organi- latie van de krijgsmacht efficiënter zou worden aangepakt. Op dat punt bleek de heer Duynstee enigszins van opvatting te verschillen met lijn minister Den Toom. En aangezien de heer Van Riel een van de vurigste voor- «tanders in het parlement is van een zo hoog mogelijk opdrijven van de defensie- gelden, is het begrijpelijk dat hij dit ver schil van inzicht zo nadrukkelijk moge lijk aan de orde wilde gesteld zien, opdat de staatssecretaris zich gedwongen zou tien af te treden. De heer Van Riel heeft, in zijn ijver om toch zo duidelijk mogelijk het „Rus sische gevaar" te signaleren en daardoor de sfeer in den lande rijp te maken voor een duurder defensieapparaat, gesproken over een binnendringen van Russische bommenwerpers in het NAVO-gebied tot op een afstand van ongeveer vijftig kilo meter van de Nederlandse territoriale wateren. Hij heeft daarbij uiteraard op veel publiciteit gerekend en daarin heeft deze handige parlementariër zich aller minst vergist. Een deel van de ochtend pers heeft vandaag ruime aandacht aan die „schijnaanval" van de Russen besteed en nu is de indruk gewekt dat het NAVO alarmeringssysteem niet meer voor zijn taak berekend is, waardoor een groot ge voel van onveiligheid in den lande zal kunnen ontstaan. De heer Van Riel is blijkbaar van me ning dat het doel de middelen heiligt en neemt het voor zijn verantwoording dat een golf van onrust wordt veroorzaakt. In de daardoor geschapen onzekerheid is het pleiten voor een hogere defensielast al ongeveer een gewonnen zaak. De vraag hoe de heer Van Riel zo precies weet dat er Russische bommenwerpers in de buurt van Nederland zijn geweest, is zeer boeiend, maar nog boeiender is de over weging dat een bevestiging van de door de heer Van Riel veronderstelde Russi sche bedoeling namelijk een schijnaan val op de basis Leeuwarden nooit of te nimmer zal kunnen worden verkregen. Iedereen weet dat de Russen bezig zijn hun marinestrijdkrachten te versterken en voortdurend proberen de afweerme- thoden van de NAVO op zee en in de lucht te testen. Zij doen daarbij niets an ders dan wat de NAVO omgekeerd ook doet, want het zou al een bijzonder ris kante zaak zijn als de NAVO niet zou proberen de beschikking te krijgen over zo veel mogelijk gegevens omtrent de kracht en afweermogelijkheden van de Sovjetrussische strijdkrachten. Zou men eohter in Moskou regelrecht vragen of Russische bommenwerpers naderingspo gingen hebben gedaan in de richting Leeuwarden, dan behoeft men zich geen illusie te maken over het antwoord. En zou men in het hoofdkwartier van de NAVO informeren of Amerikaanse ver kenningsvliegtuigen de afweermiddelen van de Warschaupact-landen voortdurend testen, dan zou men uiteraard op dezelfde muur van geheimhouding stoten als in Moskou. Wat dat betreft is er een grote bewegingsvrijheid voor degenen die om een of andere reden „vijandelijke geva ren" openlijk willen signaleren. Zij zullen zelden of nooit met zekerheid van al te grote verbeeldingskracht kunnen worden beticht, want er is eenvoudig geen zeker heid over te verkrijgen. Mocht het inderdaad zo zijn dat de heer Van Riel door zijn onthulling heeft aan getoond dat de NAVO-afweer faalt, dan geeft hij daardoor eigenlijk ongewild ge lijk aan staatssecretaris Duynstee. Want dat betekent namelijk, dat het tot dusver bestede geld niet goed besteed is. Als die NAVO-afweer nü nog steeds niet water dicht is, kan men moeilijk betogen dat zo iets met méér geld wel bereikt zou kun nen worden. Met andere woorden: het defensie-apparaat behoeft niet noodzake lijk duurder, maar wel beter te worden. En dat is precies wat staatssecretaris Duynstee heeft bedoeld. WWWWWVWVWWWVWVWMWAIVVWWVVVWWWWWWWWVWVWWVWVWVWUVVVWVWWWVWVWVWWVWWVWWVWVVVWWVVl (nMVWVUVMnnnnnnMmnnnn/vwvwvwwwiAlwuvwwuinnivvwwvvvvvvvuvvviAivvvwvwwvwuwwwwwvvwwvww ROME. Al een week lang bivakke ren opstandige bewoners uit de barakken- dorpen in het dal van Belice (Sicilië) op het plein voor het parlement in Rome. Ze raakten in 1968 b(j een aardbeving hun huizen kwijt en ze hebben er nog geen nieuw dak boven hun hoofd voor terug gekregen. Gisteren kwam het tot een botsing tussen de Sicilianen en politieagenten, die van de voorzitter van de Kamer van Af gevaardigden opdracht hadden gekregen het plein vrij te maken. Dertig betogers zijn opgepakt. Onder de arrestanten bevinden zich de leider van de betogers en Don Mazzi, de vroegere pastoor van ïsolotto, het dorp dat een rooms-katholieke commune buiten de kerk-hiërarchie wilde stichten, maar het tenslotte tegen deze hiërarchie aflegde. Don Mazzi heeft zich nu het lot van de slachtoffers van de aardbevingsramp aan getrokken. Het is een symptomatische zaak dat een landsbestuur, dat in bijna drie jaar er niet voor kon zorgen dat de slacht offers van de aardbeving nieuwe huizen kregen, nu niets beters weet te doen dan politiecharges tegen hen uit te voeren. Hierbij dient te worden vermeld dat de schuld van het bewind eerder een indi recte is. Uit Rome en ook uit landen buiten Ita lië werden na de aardbeving enorme be dragen naar het rampgebied gestuurd. Dat de slachtoffers daarvan zo goed als niets hebben gezien, is de schuld van de Mafia die het meeste geld in eigen zak heeft laten verdwijnen. In Palermo staat op de banken een be drag van 43.584 miljoen lire voor de we deropbouw rente op te leveren ten bate van de Mafia. Dat tegen toestanden als deze niets kan worden gedaan, is de rege ring in Rome te verwijten. Op het ogenblik is een staatsrapport met onthullingen over de Mafia aange kondigd. Er wordt al zeven jaar door de staatscommissie aan gewerkt. Als de com missie er nü nog niet achter is, komt ze er waarschijnlijk nooit meer achter. Bij de aardbeving in 1968 kwamen 316 Sicilianen om het leven. 200.000 slachtof fers kwamen op straat te staan. Daarvan woont iets minder dan de helft nu nog in barakken. In de winter zijn deze barakken niet warm te stoken. NEW HAVEN (Reuter). Met de keuze van de jury, die naar men verwacht vier tot acht weken zal vergen, is gisteren in New Haven het proces begonnen tegen de 34-jarige Bobby Seale, de voorzitter van de organisatie van de zwarte panters. Uit naar schatting 500 kandidaten zullen twaalf juryleden en twee of drie plaats vervangers worden gekozen. Met Seala staat de 22-jarige zwarte-panterleidster van Connecticut, Ericka Huggins terecht voor de moord op Alex Rackley in mei 1969. Beiden hebben ontkend betrokken te zijn geweest bij de moord. De rechtszaal heeft kogelvrije ramen en zal tijdens het proces 24 uur onder politiebewaking staalt. Op last van een rechter heeft een 17- jarig meisje met de Amerikaanse vlag een boetetocht door de straten van de Amerikaanse universiteitsstad Cam bridge gemaakt. Zij had eerder dit jaar tijdens een betoging van middel bare scholieren de Amerikaanse vlag verbrand, en was door rechter Frank Tomasello voor de keus gesteld met een vlag van het gerechtsgebouw naar het op vijf kilometer afstand gelegen Harvardsquare te lopen, of de ge vangenis in te gaan. Op de foto: Mar tha Meyers, begeleid door suppoosten, die haar voorzien van kauwgom, bezig met haar „vlagvertoon". JERUZALEM (Reuter en AP) De Israëlische minister van Defensie, Dayan, heeft gezegd bereid te zijn het vredesgesprek met Egypte, via de Verenigde Naties, te hervatten, voor opgesteld dat er tussen de twee lan den een nieuw bestand wordt ge sloten. Dayan zou dit hebben gezegd op een bijeenkomst van de parlementaire frac tie van zijn socialistische partij. In de nieuwe overeenkomst moeten volgens Dayan „physieke regelingen worden vastgesteld die van een meer perma nente aard zijn". Dit zou kunnen beteke nen: dat Egypte zowel als Israel hun zware artillerie aan weerszijden van het Suezkanaal terugtrekken. Ondanks de officiële tegenspraak heb ben de Israëlische avondbladen „Maa riv" en „Yediot Ahronot" gisteren de berichten gepubliceerd over ontmoetin gen tussen koning Hoessein van Jorda nië en de Israëlische vice-premier Yigal Allon. De bladen schrijven dat de laat ste van de serie besprekingen in oktober viel, in de woestijn ten zuiden van de Dode Zee aan de Israëlisch-Jordaanse grens. Koning Hoessein en Allon hadden zich vermomd met breedgerande hoeden en zonnebrillen. De voorgaande ontmoetin gen waren op zee, in Londen en in Zwit serland, waar koning Hoessein medische behadelingen heeft ondergaan. Ook mi nister van Buitenlandse Zaken Abba Eban is daar enige malen bij geweest Minister van Defensie Mosje Dayan was wel uitgenodigd, maar had het aanbod steeds afgeslagen, aldus „Yediot Ahro not". Generaal Allon had met koning Hoes sein Arabisch gesproken, minister Eban had zijn klassieke Arabisch geprobeerd. Geen van de bladen schrijft echter over welke onderwerpen was gesproken. De eerste berichten over de ontmoetin' gen waren vorige week in het Israëlische parlement meegedeeld door een non-con formistisch lid, maar de censuur had pu blicatie verboden. Twee dagen geleden verscheen het bericht dat in het Ameri kaanse tijdschrift „Time". De justitie in Tel Aviv overweegt maatregelen tegen drie buitenlandse correspondenten, die hun verhalen over de ontmoetingen uit Tel Aviv hadden verzonden zonder die aan de censuur over te leggen. De een sor onderzoekt nog hoe het verhaal in „Time" terecht kwam. Vice-premier Yigal Allon heeft gister avond op een bijeenkomst in Jeruzalem verklaard dat het bewind van de Jor daanse koning Hoessein, nog niet zo lang geleden als het zwakste in het Midden Oosten beschouwd, nu als het meest sta biele naar voren is gekomen. Dit is volgens hem het gevolg van de zware klappen die de Nasser- en Baath gezinde bewegingen hebben opgelopen. Het front van Jordanië, Syrië en Irak tegen Israel heeft opgehouden te besaan en zolang de Arabische wereld zich niet herstelt van deze klappen zullen de Ara bische pogingen tot omsingeling van Is rael geen succes hebben, aldus Allon. De Egyptische premier, dr. Mahmoud Fawzy heeft vier vice-premiers aange wezen en vier ministers uit zijn kabinet verwijderd. Dit is gisteren in Cairo be kend geworden. Fawzy heeft gisteren met president Anwar Sadat de samen stelling van zijn 32 leden tellende kabinet besproken. Het wordt vandaag beëdigd PARIJS (anp) Manlio Brosio, secre taris-generaal van de NAVO, heeft zich gisteren op de WEU-assamblee in Parijs voor de eerste keer duidelijk gekant tegen de slogan „vijf percent voor onze vrijheid" gelanceerd door het Amerikaanse congres lid Mandel Rivers. Volgens dit voorstel zou ieder NAVO- land zijn defensieuitgaven moeten opvoe ren tot vijf percent van zijn bruto natio naal produkt. Dit is wel een aantrekkelijke maar zeker geen realistische formule", al dus Brosio. Ik zou al blij zijn met iets minder, namelijk dat ieder NAVO-land zijn defensiebegroting jaarlijks met vijf percent zou laten stijgen. Dit is volgens Brosio economisch bereikbaar en ligt be ter in de lijn van het stijgingsritme voor defensie in de landen van het warchau- pact. NEW YORK, (Reuter). Burgemeester John Lindsay van New York heeft bekend- gemaaakt dat 500 van de 300.000 gemeen teambtenaren ontslagen zullen worden in het kader van de bezuiniging. Het zou het meest massale ontslag van ambtenaren zijn sinds de crisis van de jaren dertig. De burgemeester heeft verder een ver bod afgekondigd op de aankoop van nieu we auto's voor administratief personeel, een aanzienlijke vermindering van de fondsen voor salarisverhoging, een cam pagne om de produktie op te voeren en een bezuiniging van tien miljoen dollar op verscheidene gemeentelijke programma's. ADVERTENTIE Morgen plaatsen wij een ge- illustreerde geschenkenlijst met leuke ideetjes voor de Sint Kijk en knip hem uit, hij is Gierstraat 52-56 Haarlem Telefoon 023-312992 Aldus Happy Haas, studentenpastor aan de hogeschool voor theologie en pastoraat in Heerlen. Haas bezocht enige malen Zuid-Vietnam en schreef zijn ervaringen op. Ze werden gepubliceerd in het onlangs verschenen boek „Hel en hemel" in de reeks Anthos-boeken, uit gegeven door Bosch en Keuning en uit geverij In den Toren, in Baarn. Andere auteurs van dit boek zijn drs. W. D. Verweij en de Zuidvietnamees Nguyen Bao Cong. Gezamenlijk leverden zjj een bijdrage over de rol van de katholieken in Vietnam. De zwaarste bombardementen, zo ver volgt Harry Haas zijn relaas, kunnen zelfs niets uitrichten tegen een derge lijke versterking van de Vietcong. Wel komt het voor dat er mannen in de bunker sterven ten gevolge van het ge weld der schokken. Bedoeld worden de luchtaanvallen met B-52 bommenwerpers van de Ame rikaanse luchtmacht. En bij die bom bardementen in Zuid-Vietnam worden alle mogelijke middelen gebruikt: kolos sale bommen, napalm, ontbladerings- middelen enz. Want misschien was men het alweer vergeten, maar in Zuidoost- Azië woedt nog steeds een moderne oorlog, waarbij de nieuwste ontdekkin gen op het gebied van de vernietiging (van mens, dier en plant) worden toe gepast. Haas gaat verder: „Mijn Vietnamese zegsman had van Amerikanen verno men dat zij, nadat hun vliegtuigen een streek hadden platgegooid en met na palm bestookt en de artillerie alles nog eens luchtigjes had overgedaan met granaatbeschietingen, waren verrast door sluipschutters afkomstig uit dit soort bunkers. Niemand had verwacht ook nog maar enige vorm van leven aan te treffen. Bij opruimingswerkzaamhe den, waaraan hij zelf had deelgenomen, was plotseling een bulldozer in de grond verdwenen. Bij nadere beschouwing bleken zich in de diepte waarin de bull dozer verdwenen was vijf Vietcong- soldaten te bevinden, die met knippe rende ogen als verdwaasd in het dag licht staarden. Louter toevallig was de bulldozer door de zoldering van hun verblijf gezakt". Nguyen Bao Cong doet in zijn bij drage aan „Hel en hemel" een beroep op de rooms-katholieken in het Westen een duidelijk standpunt in te nemen omtrent de „goede en kwade genius". Vóór de conferentie van Parijs, zo stelt hij, verzette de hele wereld zich tegen de oorlog in Vietnam. Men eiste met alle kracht herstel van de vrede. En nu wordt de oorlog, terwijl er in Parijs geconfereerd wordt, legaal voort gezet, zonder dat iemand daartegen protesteert. De landen van de vrije we reld denken hun plicht te hebben ge daan ten opzichte van het kleine Viet nam door vredesoproepen te doen en hulp te verlenen aan de oorlogsslacht offers, maar tegelijkertijd gaan zij door wapens te leveren voor de oorlog in Vietnam. Men doet alsof de vrede een kwestie is die alleen de vrije wereld aangaat en alsof de vredesonderhande lingen alleen gevoerd worden om de vrede van de vrije wereld veilig te stellen. Cong verwacht dat ook de rooms- katholieke Vietnamees „ingekapseld in de theologische en filosofische denk systemen van het Westen" partij zal gaan kiezen. Want „ziet hij niet in dat het Vietnamese conflict in wezen is een conflict tussen Vietnamezen en buiten landers, tussen een arm land dat wordt onderdrukt en een rijk land dat onder drukt?" Drs. W. D. Verwey, medewerker aan het Polemologisch Instituut, geeft voor in het boek achtergrondinformatie over de politieke geschiedenis van de rooms- katholieken in Vietnam. Vietnam maakte in de 16de eeuw al kennis met het christendom. In het tegenwoordige Zuid-Vietnam zouden ongeveer één miljoen rooms-katholieken zijn. Interessant vooral zijn Verwey's notities over het regime van Ngo Dinh Diem, die in 1954 aan de macht kwam, na de akkoorden van Genève. Diem, een volijverig katholiek, „achtte zich door God geroepen om Zuid-Vietnam vol gens goddelijk recht te leiden". „Als bekrompen katholiek aan de top geplaatst van een tot in de wortels boeddhistisch land, aldus Verweij, be gon Diem terwijl de concentratiekampen zich vulden met echte of vermeende tegenstanders, aan de verwezenlijking van zijn strategie, waarbij hij steunde op de katholieke minderheid van tien percent en zijn familie". Graham Gree ne schreef in die periode over Diem: „Hij is gescheiden van het volk door kardinaals en politie-auto's". Diem werd in 1963 gedood, maar in wezen veranderde niet veel in de si tuatie. Meer dan vijftig percent van de officieren van het Zuidvietnamese leger is r.-k. Meer ook dan vijftig percent van de zetels in de Senaat wordt door rooms-katholieken ingenomen. Overi gens hebben de fanatieke katholieken in Zuid-Vietnam geenszins het gevoel alleen te staan met hun ideeën. Op kerstavond 1966 zei wijlen de Amerikaanse kardinaal Spellman: „Dit is een oorlog ter verdediging van de beschaving. De Amerikaanse soldaten zijn de soldaten van Christus, zij vech ten voor God". Toch zijn ook de rooms-katholieken in Zuid-Vietnam onderling verdeeld in hun opvattingen over de oorlog. Een (kleine) linkse groep streeft naar vrede door onderhandelingen en wijst Ameri kaanse interventie af. Verweij concludeert: „Vietnam zal geen vrede kennen, wanneer niet zowel bij boeddhisten als bij katholieken de eerste boeddhistische en de eerste ka tholieke plicht, de medemens aanvaar den, meer voorop komt te staan. „Hel en hemel" benadert het pro- bleem-Vietnam van een wel zeer speci fieke kant of er voor christelijke naastenliefde zoals Cong suggereert nog plaats zal zijn na de onvoorstelbare ellende van jarenlange oorlog blijft voorlopig een levensgrote vraag. Bij het tweede begrip in de titel kan men als Vietnamees in concreto alleen nog maar denken: „daar komt dood en verderf vandaan". kaanse pers bereikten. Tegelijkertijd zijn twee andere processen gaande tegen an dere betrokkenen, Calley's superieur ka pitein Ernest Medina, en Calley's onder geschikte sergeant Mitchell. Als het de bedoeling is geweest om de nationale aandacht op een schandaal te vestigen, dat de V.S. meer dan eens wer den vergeleken met de oorlogsmisdaden die bedreven werden door hen die in Neu renberg terechtstonden, dan is het resul taat eerder het omgekeerde. Het proces tegen sergeant Mitchell bijvoorbeeld, die terechtstaat wegens een beschuldiging van directe medeplichtigheid in de zin loze massaslachting, is al geruime tijd aan de gang. Maar op de nationale televisie en in de dagbladen wordt er minimale aandacht aan besteed. Het proces tegen kapitein Medina is nog steeds in een beginstadium, in zover re dat er achter gesloten deuren in At lanta nog steeds gepraat wordt tussen de juristen van de aanklagende en verdedi gende kanten. Het proces tegen luitenant Calley, dat als het belangrijkste van deze eerste drie wordt beschouwd, heeft meer de aandacht en het is mogelijk dat er in de loop van de komende weken meer pu bliciteit aan wordt gegeven. Tot nog toe bestond die voornamelijk uit het filmen en op de televisie vertonen van het in en uit auto's stappen van de luitenant naar of terug van de rechtzaal in fort Benning, Georgia, waar de zittin gen worden gehouden. Maar het is niet te verwachten dat het proces de nationa le belangstelling, verontwaardiging, of bijval zal produceren als bijvoorbeeld dat tegen de nu berucht geworden „Zeven van Chicago" de zogenoemde hippies die er terechtstonden wegens poging tot samenzwering tijdens het democratische partijcongres in 1968. (Over dit laatste proces zijn overigens meer boeken en do cumenten in omloop dan op de vingers van twee handen geteld kunnen worden). Op de eerste zittingsdag tegen Calley gaf de officier van Justitie, kapitein Aubrey M. Daniel, aan de hand van de al bekende ooggetuigeverklaringen een be schrijving van de gebeurtenissen zoals die in My Lai plaats hadden gevonden. Calley scheen er niet van onder de in druk te zijn. Hij maakte aantekeningen, en op het punt waar de aanklager be schreef hoe Calley gebruikmakend van een automatisch geweer ongewapende mannen, vrouwen en kinderen dood schoot, kwam er zelfs een glimlach op zijn gezicht. De jury voor Calley's proces, die na veel geharrewar werd gekozen nadat tal rijke opgeroepen kandidaten zich onbe voegd verklaarden, omdat zij ofwel voor opgestelde meningen hadden over het ge beurde, of omdat zij ei te veel over had den gelezen, bestaat uit één kolonel, drie majoors en twee kapiteins. Vijf hunner hebben dienst gedaan in Vietnam. Voor een veroordeling is een twee-derde meer derheid onder de juryleden nodig, maar de doodstraf die als hoogste strafmaat voor dit gebeuren kan worden toegeme ten, vereist een unanieme stem van de jury. Er zijn echter weinigen die geloven dat Calley dat lot beschoren is.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 3