Geen solidariteitsoffer van 1
Kamer wijst uitkering ineens
AOW- en AWW-trekkers af
Honderdtwaalf
gevallen van
sabotage in
het leger
Waarschijnlijk
7 meer
vanaf januari
Inspraak bij plannen voor
grote nationale projecten
WILHELM TELL ZOALS DALI HEM ZIET
Staatssecretaris Van Veen:
In Nederland komen
dertig gewesten
Kamermeerderheid beslist:
Hulp
koste
aan
van
Artis niet ten
Amsterdam
Afvallozing in
Rijn moet
stoppen
Gas brandde in
keuken; 2 doden
Op Texel nog
geen centrale
en fabriek
voor water
FORD-VERKOOPCENTRUM
Toezegging van minister:
Geen
extra
2 miljoen
voor
de sport
Militair moet
onderwijs kunnen
volgen
WEU-parlement
weer naar huis
VAGHTWANTEN en
HANDSCHOENEN
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1970
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer heeft donderdag een voorstel van de
PvdA om niet alleen de invaliden en werklozen, maar ook de bejaarden
en weduwen de uitkering ineens van 210 gulden te geven, afgewezen. Een
motie van de socialist Th. van Lier, waarin dat voorstel werd gedaan, kreeg
alleen de steun van PvdA, D'66, PSP, PPR en CPN en werd dan ook ver
worpen. De regeringspartijen wezen het voorstel af, omdat het indruist
tegen het unaniem advies dat de SER de vorige week heeft uitgebracht en
omdat zij vreesden dat de daarvoor nodige premieverhoging het bedrijfs
leven voor te grote lasten zou plaatsen.
Pijpleiding
AANDRANG
Structuurschets
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gisteren met 64 tegen 44 stem
men besloten dat de jaarlijkse steun
aan de Amsterdamse dierentuin Artis
van 500.000 gulden niet ten laste mag
komen van andere culturele subsidies
aan Amsterdam, maar uitdrukkelijk
in mindering gebracht moet worden
op de ruim 28 miljoen die voor de al
gehele openluchtrecreatie op de be
groting van CRM zijn opgenomen.Uit-
gangspunt hierbij was dat Artis geen
louter Amsterdamse maar een natio
nale zaak is. Alleen de confessionele
regeringspartijen stemden tegen een
amendement van mevrouw Brauti-
gam (PvdA) waarin om die steun
werd gevraagd.
Orkesten
Hilversum lil
Kinderverblijven
Sport
Europese commissie:
Houtplein - Haarlem - Tel.: 319265-315025
dagelijks 8.30-18.00 - 19.30 21.00
Zaterdags 9.30-18.00
Kroon schorst besluit
Voorzitter FC O:
DEN HAAG. Het aantal sinds 1
Januari 1970 geregistreerde gevallen
van beschadiging van militair materieel
met een duidelijk of mogelijk sabotage-
karakter is opgelopen tot 112. Hiervan
deden zich 58 voor tussen 1 januari en
1 september 1970 en 54 tussen 1 septem
ber en woensdag j.l. Dit heeft minister
Den Toom van Defensie donderdag ge
antwoord op vragen van het Kamerlid
dr. Van der Lek (P.S.P.).
Als groeperingen, die de mogelijkheden
om binnen de strijdkrachten sabotage te
plegen aan de orde hebben gesteld,
noemt de minister: de Bond van Dienst
plichtigen (voorheen Bond van Dienst
weigeraars), de zich met „Oranje Vrij
staat" aanduidende actiegroepen, de Pa
cifistisch Socialistische Partij en de
VPRO.
„Vanzelfsprekend", aldus de minister,
„is er wel verschil tussen de wijzen,
waarop deze groeperingen het onderwerp
sabotage aan de orde hebben gesteld,
al is dit verschil niet steeds aan een
ieder even duidelijk geworden".
Het aan de orde stellen van de moge
lijkheden om sabotage te plegen is niet
beperkt gebleven tot een afzonderlijke
handeling van enige groepering, die op
een bepaalde datum plaats vond, aldus
minister Den Toom. Hij wijst enkele
kenmerkende data aan in het geheel van
het in woord en geschrift behandelen
van het onderwerp sabotage en noemt
de op 29 december 1969 door het Amster
damse raadslid R. van Duijn ingediende
„Sabotagenota", de in januari 1970 ver
schenen uitgave van de Bond van Dienst
plichtigen, genaamd „Speciaal sabotage
nummer vn de Nationale en Soldaten
krant de „Passiffist", de op 10 septem
ber 1970 aangekondigde actie van de
P.SP. tegen het defensiebudget en de
VPRO-uitzending op 25 september 1970
over mogelijkheden daadwerkelijke sa
botage te plegen.
KVP, VVD, ARP en CHU vonden bovendien dat de bejaarden en weduwen met de
extra verhoging van de AOW- en AWW-uitkeringen met 2 percent per 1 januari,
waartoe de regering bjj wijze van compensatie heeft besloten, ruimschoots aan hun
trekken komen. „Zjj missen een extraatje voor de kerst, maar krijgen een blijvertje
met nieuwjaar", zei de KVP'er J. Maenen. De liberaal mr. J. G. Rietkerk sprak zelfs
van een „lijfrente", maar de oppositie voerde aan dat die 2 percent er toch vroeg of
laat wel gekomen zou zjjn.
Mr. Van Lier, die minister Roolvink
(Sociale Zaken) interpelleerde, bereken
de dat de 2 percent de bejaarden over
het hele jaar genomen niet meer dan 120
gulden voor een echtpaar en 80 gulden
voor een ongehuwde oplevert. Hij vond
dat hun daarmee onrecht wordt gedaan.
„Wat voor vele werknemers het karak
ter van een extraatje heeft, is voor de
meeste bejaarden en weduwen bittere
noodzaak", zei hij. De socialist deed
een suggestie niet de premies te verho
gen, maar van het Nederlandse volk een
„solidariteitsoffer" te vragen in de vorm
van een tijdelijke verhoging van enige
belastingen met 1 percent naar analogie
van de wiebeltax. Mr. van Lier vond
daarvoor bij de regeringspartijen geen
gehoor. „Het brengt het loonfront maar
weer in beweging", zei mejuffrouw H.
van Leeuwen (AR). De suggestie was
ook voor de Boerenpartij reden om tegen
de motie te stemmen.
Minister Roolvink zei de bejaarden de
uitkering best te gunnen, maar niet te
weten hoe hij aan het geld moet komen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Het Tweede Kamerlid
Nypels (D'66) heeft donderdag bij het
bègrotingsdebat over Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening het Baalhoekka-
naal, de aanleg van pijpleidingstraten en
een tweede nationale luchthaven ge
noemd als nationaal belangrijke projec
ten waarvoor met spoed een goede, wet
telijk gefundeerde voorbereidingsprocedu
re moet komen. Hij kreeg van minister
Schut de toezegging, dat in afwachting
daarvan de regering bij dit soort grote
projecten vooraf advies zal inwinnen bij
het parlement en provinciebesturen.
Het pleidooi van de heer Nypels sloot
aan op dat van een jaar geleden, waar
bij hij eveneens op een betere inspraak
procedure aandrong. Aanleiding daartoe
was indertijd het feit, dat de vestiging
van Shell bii Moerdijk tot op het laatste
moment vrijwel geheel buiten de open
baarheid bleef.
Bij het debat kwam ook nog even de
door Rijkswaterstaat gevolgde inspraak
procedure bij het traceren van rijkswe
gen ter sprake. Mevrouw A. Groensmit-
Van der Kallen (K.V.P.) suggereerde,
dat deze eigen reeeling van rijkswater
staat in feite in strijd is met de Wet
on de Ruimteliike Ordening.
Omdat voor het tracé van de aan te
leggen pijpleiding tussen de Maasvlakte
of Europoort en het Sloehavengebied ten
behoeve van de nieuwe Total-raffinaderij
gedacht wordt aan een rechtstreekse ver
binding over de Zuidhollandse en Zeeuwse
stromen en eilanden zal het Kamerlid
dr. Van der Lek (P.S.P.) de ministers
van Economische Zaken, van Ruimtelij
ke Ordening en van Verkeer en Water
staat interpelleren. Hij is van oordeel dat
de rechte weg ongekende problemen en
gevaren inhoudt, met name bij het krui
sen van de toekomstige zoetwatermeren
Grevelingen en Oosterschelde. Daarom
wil hij gedaan krijgen dat de Total-pijp-
ADVERTENT1E
Grote sortering
Geïmporteerd uit Canada
nylon VACHTMANTELS natuurlijk bij
Zijlstraat
29
Tel.
310766
De grootste speciaalzaak in
SUEDE - NAPPA-Vacht
en Lederkleding
leiding wordt aangelegd door de gedeel
telijk reeds bestaande leidingstraat via
West-Brabant. Dr. Van der Lek wil we
ten of het juist is dat elders in de we
reld bij het aanleggen van piipleidingen
voor ruwe olie en chemicaliën zoetwa
termeren consequent ontweken worden.
Ook zal hij vragen welke extra voorzie
ningen moeten worden geëist om de wa
terkwaliteit veilig te stellen ingeval de
Total-leiding de Grevelineen en de Oos
terschelde kruist, opdat bij leidingbreuk
de gevolgen voor het stilstaande zoete
water niet de omvang van een ramp zul
len aannemen.
Het voorstel van de P.v.d.A. zou 255
miljoen gulden vergen, slechts op te
brengen door een extra-premiestijging
van 0,45 percent of 120 gulden (bij een
inkomen van 1200 gulden). Het solidari
teitsoffer van de P.v.d.A ging de minis
ter te ver. „Waarom ook niet eens wat
solidariteit betracht met de midden
standers, gepensioneerden en werkne
mers, die de 400 gulden niet hebben ge
had, maar wel met de gevolgen worden
geconfronteerd", aldus de bewindsman.
Mr. Rietkerk rekende de Kamer voor,
dat de AOW-uitkeringen in 1970 en 1971
maar liefst met 25 percent stijgen, waar
van 11 percent autonoom. Hij verweet de
oppositie de bejaarden cadeautjes te wil
len geven en de indruk te willen wekken
dat de regering hen in de kou laat staan.
Dat leverde hem een woedende reactie
op van drs. J. M. den Uyl. „Er is geen
sprake van tactiek. Uw aantijgingen zijn
beneden peil", zo riep de socialistische
fractieleider woedend uit.
Mr. Van Lier vroeg ook om een aan
passing van de bijstanduitkeringen met
5 percent uit hoofde van de gestegen kos
ten van levensonderhoud. Hij wilde daar
toe het minimumloon optrekken van
157 tot 165 per week. Minister Rool
vink zei een voorstel in die richting po
sitief te zullen overwegen als de SER
unaniem tot verhoging van het minimum
loon zal adviseren. Een motie van mr.
Van Lier waarin om die verhoging werd
gevraagd, wees hij af. Ook deze motie
werd met nagenoeg dezelfde stemver
houdingen afgewezen.
De minister toonde zich ook gevoelig
voor de aandrang uit de kamer om tot
vooraanpassing van de AOW- en AWW-
uitkeringen met 2 percent te komen aan
de gestegen kosten van levensonderhoud.
Daardoor zullen de uitkeringen per 1 ja
nuari met 7 percent (namelijk 3 percent
autonoom, 2 percent compensatie, ƒ400
en nog eens 2 percent voorindexering)
stijgen.
De Kamer was niet erg tevreden met
de presentatie van de kabinetsbeslissin
gen. Minister Roolvink ontkende dat pre
mier De Jong het besluit op zijn weke
lijkse persconferentie na afloop van de
ministerraad onduidelijk zou hebben voor
gedragen en daardoor de indruk zou
hebben gewekt dat ook de bejaarden en
weduwen de uitkering ineens zouden
krijgen. De heer Maenen vond dat de
regering „haar licht teveel onder de ko
renmaat houdt".
>.v. vXv.\-
V V SS.
ENSCHEDE In de donderdag in Enschede gehouden vergadering van de be
langengemeenschap Twente-OostGelderland heeft staatssecretaris mr. Van Veen
van Binnenlandse Zaken de bestuurders van de dertig gemeenten die bij deze be
langengemeenschap zjjn aangesloten, meegedeeld dat Den Haag de komende gewest
vorming in een stroomversnelling zal plaatsen. Gewestvorming kan worden opgelegd,
zei de staatssecretaris, als provincie en gemeente volop gelegenheid zullen krijgen om
binnen het juridische kader de vorming van een gewest te entameren.
„Als u het niet doet, zullen wij het
doen", aldus de staatssecretaris. Er zul
len naar het oordeel van mr. Van Veen
circa 30 gewesten in ons land komen. Op
1 januari 1972 moeten wij zover zijn dat
wij enig inzicht hebben hoe de gewesten
eruit zullen zien, wat de gemeenten wil
len, en tenslotte dat er echte gewesten
zullen ontstaan, dat wil zeggen gewesten
die de koninklijke goedkeuring zullen
hebben verkregen.
In Twe^ïp bestaan vele samenwerkings-
verba"-'- 'Vat dit gebied betreft, zal
er f wwest dienen te ontstaan.
De 'taris zei, dat in het begin
var stvorming er geen directe
ver zal zijn, maar een indirecte.
Dit w< r t een punt van groot belang, zei
hij.
De staatssecretaris ging ook in op de
financiële regeling. Hij merkte op dat het
de bedoeling is dat tegelijk met de in
werkingtreding van de wet er een „eer
ste financiële regeling" voor de gewes
ten zal komen. Het zal nodig blijken dat
die regeling aan de hand van het ge
groeide inzicht nog nader kan worden uit
gebouwd. In het beginsel is het mogelijk
dat het gewest over de provinciegrenzen
heengaat.
Alle provinciale bestuurders zullen op
14 december worden ingelicht over de
structuurschets inzake de gewestvorming.
Het is nodig dat er wordt nagegaan hoe
De Kamer verwierp het voorstel van
de heer Vonhoff (V.V.D.) om bovendien
een extra subsidie van 300.000 gulden
aan Artis te geven waarvoor dan de sub
sidie aan de Nederlandse Opera met een
gelijk bedrag zou moeten worden ver
laagd. Alleen de Boerenpartij, Binding
Rechts en S.G.P. steunden de V.V.D. in
dit plan.
Burgemeester en wethouders van Am
sterdam hebben reeds gereageerd op het
besluit van de Kamer. „Het doet het col
lege een genoegen dat een redelijke Ka
mermeerderheid de mening blijkt te zijn
toegedaan dat Artis een nationaal insti
tuut is en dat de vijf ton dus in het na
tionale budget voor de openluchtrecrea
tie dient te worden gevonden", aldus B.
en W. van de hoofdstad. „Dit betekent
dat de voorstemmers de opvatting van
de staatssecretaris hebben afgewezen,
dat het bedrag ten laste zou moeten ko
men van de openluchtrecreatie in het ge
bied om Amsterdam".
Aangenomen werd een motie van de
heer Vonhoff waarin gevraagd werd de
eigen positie van het Residentieorkest en
het Rotterdams Philharmonisch Orkest
te erkennen zolang de reconstructie van
het orkestbestel nog niet heeft plaatsge
vonden. Tegen deze motie, die door mi
nister Klompé sterk was ontraden, stem
den de A.R., D'66, DS'70, Boerenpartij,
P.P.R., Binding Rechts, S.G.P., drie le
den van de V.V.D.-fractie en vier leden
van de K.V.P.
De motie van drs. Voogd (P.v.d.A.),
waarin uitbreiding van de zendtijd van
Hilversum III werd gevraagd, is voorlo
pig aangehouden. De heer Voogd wil
graag eerst het resultaat afwachten van
het gesprek dat minister Klompé met de
omroepen zal voeren over een uitbrei
ding van de zendtijd van Hilversum III.
Verworpen werd een amendement van
de heer Egas (P.v.d.A.) om op de begro
ting van CRM een pro-memorie-post op
te nemen voor kinderdagverblijven. Voor
stemmers waren P.v.d.A.. DS'70. P P.R.,
C.P.N., P.S.P. en D'66.
Het plan van mr. Vrolijk (P.v.d.A.)
om voor de sport twee miljoen extra be
schikbaar te stellen haalde geen meer
derheid. Met de P.v.d.A. stemden voor
D'66, C.P.N., P.S.P., P.P.R. en Binding
Rechts. Een tussenvoorstel van mevrouw
Dettmeijer-Labberton (V.V.D.) om voor
de sport een half miljoen extra beschik
baar te stellen ten nadele van de experi
menten in de permanente educatie haal
de eveneens geen meerderheid. Het voor
stel werd alleen gesteund door V.V.D.,
een groot deel van de P.v.d.A. alsmede
DS'70 en Binding Rechts.
Wél aangenomen werd een voorstel
van de heer Kieft (A.R.) om het geld
van de sportbonden met ongeveer 600.000
gulden te verhogen ten nadele van de
vorming van het technische sportkader.
Dit voorstel had de steun van de rege
ringspartijen (behalve van mevrouw Ve
der-Smit van de V.V.D.) en van de
P.P.R. De P.v.d.A. vond dat de sport een
betere financiering verdient, maar dat
dat niet ten koste mag gaan van de sport
zelf. De V.V.D. vond het eigen inmid
dels verworpen plan beter, maar wil
de toch het voorstel-Kieft steunen omdat
dit een oplossing is welke ook de steun
van de sportbonden heeft.
de gewesten worden gestructureerd. Wij
moeten, zei hij, door de drie bestuursla
gen heen een duidelijk zicht krijgen op
de wijze waarop de bestuursstructuur er
ten langen leste zal uitzien.
Als de gewestvorming op gang is, moet
er een bestuurlijke herverkaveling ko
men. De staatssecretaris achtte het no
dig dat er tussen het lokale bestuur en
het centrale bestuur een tussenschakel
moet blijven, namelijk de provincie. Er
zijn mensen die dit niet willen, maar, zo
zei hij, als wij de provinciale taak aan
de gewesten zouden geven, dan ontstaan
er dertig provincies, en dat is niet de
bedoeling.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De oeverstaten van de
Rijn zullen de vervuiling van deze sme
rigste rivier van Europa gezamenlijk te
te lijf moeten gaan. De commissie van
Sociale Zaken en Volksgezondheid uit het
Europese parlement wil dat de Europese
commissie, het dagelijks bestuur van de
EEG, daartoe op korte termijn met har-
monisatievoorstellen komt en met Zwit
serland en Oostenrijk een overeenkomst
tot stand brengt. Dat blijkt uit een ont-
werp-resolutie die deze commissie het Eu
ropese parlement heeft voorgelegd.
De commissie verlangt dat het lozen
van afvalstoffen in de rivier onmiddellijk
wordt verboden en dat op korte termijn
overeenstemming wordt bereikt over de
meest geschikte methode voor de opslag
van de afvalzouten.
Er zullen bindende kwaliteitsnormen
voor water moeten komen en het
vervoer van giftige chemicaliën over
de rivier zal aan banden moeten
worden gelegd. Om thermische ver
ontreiniging van de Rijn door heet koel
water van kerncentrales te voorkomen,
wordt van de Europese commissie ver
wacht dat zij dit gevaar, dat het biolo
gische leven in de rivier bedreigt, door
een verstandige coördinatie van de plan
nen der lidstaten tot vestiging van kern
centrales tegengaat. Grote Europese elek-
triciteitsondememingen hebben plannen
nog vijftien kerncentrales langs de zuide
lijke Rijn te bouwen. Zwitserland wil al
leen al zes centrales met Rijnwater koe
len.
DEN HAAG. In een woning in Den
Haag zijn in de nacht van woensdag op
donderdag de 56-jarige mej. M. F. H. A.
Steijn en een kennis van de vrouw, de
32-jarige M. de Jong uit 's Gravenzande,
dood aangetroffen door de hoofdbewoon
ster. Ze werden gevonden in de keuken
waar drie pitten van het gastoestel brand
den.
De politie vermoedt dat de als verwar
ming gebruikte gasbranders in de her
metisch afgelsoten keuken zuurstofgebrek
hebben vedoorzaakt waardoor de twee
zijn overleden.
ADVERTENTIE
„Het raadsel van Wilhelm Teil" is de
titel van dit schilderij van Salvador
Dali, vanaf morgen te zien in het
Rotterdamse museum Boymans-van
Beuningen. Deze tentoonstelling
wacht op een grote stroom bezoekers,
omdat Dali een van de meest spec
taculaire schilders van dit ogenblik
is. Nooit eerder zijn zoveel schilde
rijen van hem op één expositie bijeen
gebracht. Het zijn er 88 uit zijn ge
hele loopbaan, aangevuld met 70
aquarellen, gouaches en tekeningen.
Bovendien zijn de door hem voor de
Owen Cheartman Foundation ontwor
pen juwelen aanwezig, een bijzonder
heid, omdat deze zelden te zien zijn.
De expositie blijft tot 10 januari ge
opend. De zeer fraaie en uitvoerige
catalogus met 244 afbeeldingen en
400 pagina's dik kost f 25. Er zal ver
moedelijk een zeer grote vraag naar
zijn.
DEN HAAG. De Kroon heeft tot 1
maart volgend jaar de besluiten geschorst
van Gedeputeerde Staten van Noord-Hol
land en van B. en W. van Texel over een
gemeentelijke bouwvergunning voor een
gecombineerde zoetwaterfabriek-elektrici-
teitscentrale op het eiland Texel.
Det Vereniging tot Behoud van Natuur
monumenten heeft destijds in een adres
aan de Kroon haar ongerustheid uitge
sproken over aantasting van natuurschool
door de bouw en vernietiging van de be
sluiten gevraagd. Er wordt nu een onder
zoek ingesteld of die besluiten wellicht in
strijd zijn met de wet of het algemeen be
lang.
Van dit resultaat van dit onderzoek zal
afhangen, of de Textelsche Elektriciteits
maatschappij tot het bouwen van de fa
briek kan overgaan.
HARDERWIJK. Ook jonge militai
ren zouden in dienst onderwijs moeten
kunnen volgen. In legerplaatsen en ka
zernes zouden cursussen gegeven kunnen
worden door buitendocenten.
Aldus de voorzitter van de Federatie
van Christen Officiersverenigingen (FCO)
de heer C. L. J. van Lent vanmiddag op
de jaarvergadering van de FCO, die
vandaag en morgen in Harderwijk wordt
gehouden. Bij de indeling van de militai
ren zou rekening moeten worden gehouden
met de „bedrijfstak" waarop de cursus
sen kunnen worden gericht. Op deze wij
ze wordt de vervlechting van de krijgs
macht en maatschappij bevorderd. Le
gerplaatsen en kazernecomplexen die
nen te worden opengesteld voor bur
gers en burgerexploitanten (kantine, film
en toneelzaal, sportaccommodatie). Dan
wordt een legerplaats een specifieke
woonwijk of dorpsgemeenschap, aldus de
heer Van Lent.
De heer Van Lent deelde nog mee dat
de vijf officiers verenigingen een federatie
voorbereiden. Verdergaande samenwer
king met belangenverenigingen van mi
litairen beneden de rang van tweede lui
tenant ligt in het verschiet.
PARIJS (AFP). De zitting van het
Parlement van de West-europese Unie
(WEU) in Parijs is gistermiddag geslo
ten.
Het belangrijkste besluit van de bijeen
komst van vier dagen was dat het stre
ven naar ontspanning tussen oost en west
moet worden voortgezet. Hierbij verkreeg
de Westduitse regering onder bondskan
selier Brandt vrijwel algemene steun
voor haar ijveren voor normalisering van
de verhouding met de Oosteuropese lan
den. Dit streven heeft al geleid tot over
eenkomsten met Moskou en Warschau.
