VAN DAG TOT DAG
Welvaart schept schaarste
Sadat: „Geef
bezette
gebieden
terug"
Senaatscommissie wenst onderzoek
FULBRIGHT
OP TWEEDE
ZINSPEELT
VIETNAM
Zwervertje in Cambodja
I
Maankar maakt
nieuwe rit
Nixon wil aantal
ministers kwijt
Demonstratie
in Damascus
voor nieuwe
leiders
Veertien jaar
voor aanslag
on Makarios
Hulp aan slachtoffers in Pakistan
verloopt traag en niet efficiënt
commentaar op actuele zaken
Mogelijk experts
naar Cambodja
OOK POSITIE VAN ENKELE
ADVISEURS OP HET SPEL
AUTORITEITEN DOEN NIET AL HET MOGELIJKE
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1970
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON Senator William Fulbright, de voorzitter van de com
missie voor Buitenlandse Betrekkingen, overweegt een eigen ploeg van
experts naar Cambodja te sturen om te onderzoeken waarom president
Nixon zijn verzoek om financiële bijstand aan dat land in enkele maanden
heeft verzesvoudigd. Nixon vroeg om een bedrag van bijna éen miljard
gulden, als een van de posten van een sterk verhoogde calculatie voor finan
ciële hulp aan het buitenland in het algemeen.
m- Ws.
Prijs
Grootste portie
(Van onze speciale verslaggever)
DACCA Legerwagens, waarmee men voedsel naar de hongergebieden
zou kunnen vervoeren, staan ongebruikt in de garages van de kazernes.
Vliegtuigen, dringend noodzakelijk voor het verlenen van hulp, vliegen
met handelsvrachten of staan aan de grond. Een helikopter, waarmee levens
gered zouden kunnen worden, wordt niet ingezet door gebrek aan onder
delen die uit West-Pakistan moeten komen. Troepen, die de stoffelijke over
schotten zouden kunnen begraven voordat zij ziekten kunnen veroorzaken,
wieden onkruid in de bloembedden van de kazernes. Weer andere soldaten
doen hun ochtendgymnastiek en andere dagelijkse bezigheden.
Khan
Chauvinisme
Stokslagen
PERFECTIE SINDS 1902
Schrijf voor gratis
documentatie nr. 51
een kaartje aan
Ringlever
Antwoordnummer 1444
Rotterdam
tel. (010) 25.65.65* j
Het hoofd van de pas opgerichte afde
ling Leefmilieu van het Centraal Bureau
van de Statistiek, drs. R. Hüting, is van
huis uit een econoom en specialist in de
jtudie der Macro-economie. Hij is ook
voormalig departementsambtenaar, name
lijk bij het ministerie voor Volkshuisves
ting en Ruimtelijke ordening. Het is
merkwaardig hoe in de loopbaan van deze
wetenschapsman zich de brug mani
festeert, die de laatste jaren twee eertijds
volkomen gescheiden en zelfs vijandige
territoria van maatschappelijk leven met
elkaar verbindt, namelijk de economie en
het leefmilieu.
Drs. Hüting heeft met zijn economische
achtergrond en zijn grote belangstelling
voor de omstandigheden waarin de mens
leeft onlangs kernachtige formuleringen
gegeven omtrent de volgens hem zeer
dringende urgentie van een economische
benadering der milieuproblematiek,
waarbij een theorie tot ontwikkeling
kwam die het gevecht tegen milieuver
ontreiniging zou kunnen optillen uit de
sfeer van „bestrijding der industrialisa
tie", waarin de onvruchtbaarste bekvech-
terij die men zich denken kan tussen pro
en anti is ontstaan.
Drs. Hüting stelt namelijk, dat na de
ruime periode waarin de maatschappelij
ke ontwikkeling met haar technocratise-
nng en industrialisatieprocessen zich vol
trok volgens de wet van milieu-aanpas
sing aan de menselijke activiteit, nu on
herroepelijk de fase is begonnen waarin
men de eis moet stellen dat die mens
en die activiteit zich aanpassen aan
het milieu. Met andere woorden: het be
houd van de resten van het leefmilieu
zoals de natuur dat heeft uitgeleverd aan
de werkende en wonende mens, vereist
een stopzetting van het „opsouperen" der
natuurlijke milieuwaarden en een ge
richtheid van de menselijke activiteit op
aanpassing.
Daarmee brengt drs. Hüting het pro
bleem van de coördinatie tussen milieu
kwaliteit en economische belangen over
op het zuiver economiseh-wetenschappe-
lijke niveau, waar volgens zijn theorie de
enige mogelijkheid tot oplossing ligt.
In een bundel van artikelen en toe
«praken van drs. Hüting, getiteld „wat is
de natuur ons waard?" liggen de denk
beelden en onderzoekresultaten bijeen,
zoals drs. Hüting die in de loop van de
laatste maanden bij diverse gelegenheden
openbaarde.
In een voorwoord geeft prof. dr. D. J
Kuenen samenvattend weer wat eigenlijk
de bedoeling van drs. Hüting is: een za
kelijke, economische benadering van een
proces van onherstelbare verkwisting van
schaarse goederen. Die schaarse goederen
zijn frisse lucht, schone rivieren, goed
water, gezonde zeeën, een goed gedijende
natuur, door jarenlange aantasting nu
vooral in ons land ingeschrompeld tot een
minimum.
Biologen en natuurliefhebbers hebben,
zo zegt prof. Kuenen, al lang getracht
hun medemensen deelgenoot te maken
van hun zorgen. Hun terminologie was
daarbij voor anderen vaak onverstaan
baar en onbegrepen. Maar drs. Hüting
laat zien dat het anders kan. Door hem
en anderen wordt een benadering uitge
werkt die uitgaat van een zuiver econo
misch standpunt. Dat is niets revolutio
nairs, aldus prof. Kuenen. „Het is een
veel scherper en zorgvuldiger analyse van
het menselijke handelen, waarbij de ne
gatieve waarden op hun juiste plaats
worden gezet en daardoor in het volle
licht komen te staan."
De theorie van drs. Hüting rekent in de
eerste plaats af met de reeks ingewor
telde misvattingen over de betekenis van
termen en aanduidingen in het economi
sche spraakgebruik, zoals „welvaart", „eco
nomische vooruitgang", „produktie", enzo
voort, waarbij drs. Hüting stelt dat eco
nomische groei geenszins synoniem is
met welvaartsvermeerdering en stijging
van het nationale inkomen geen criterium
kan zijn voor werkelijke rijkdom. De
slagzin: hoe meer produktie, hoe meer
welvaart is volgens zijn opvatting volko
men fout. Vroeger waren de beste, mooi
ste dingen van het leven vrij verkrijg
baar uit onbeperkte voorraad. Heden ten
dage zijn ze schaars en voor een deel
zelfs onbereikbaar. De „welvaartsstaat"
maakt door zijn industriële produktie
weliswaar schaarse goederen minder
schaars, maar aan de andere kant vrije
goederen schaars. Behoeften worden ge
schapen en daarop gedekt door produktie,
maar dat gaat ten koste van goederen, die
evenzeer tot de eerste levensbehoeften
kunnen worden gerekend: goederen die
tot de inventaris van een gezond leef
milieu behoren. En nu wil drs. Hüting dat
in de kostenberekeningen van de produk-
tieprocessen worden opgenomen de kos
ten van steeds schaarser wordende „mi
lieugoederen", waardoor maatschappelijk
economisch een rem wordt ingebouwd om
willekeurig opofferen van milieukwali
teit tegen te gaan. Dat de industriepro-
dukten daardoor duurder zouden wor
den, is slechts een schijnbare verarming
van de welvaart, want aan de andere
kant zouden schaarse goederen als frisse
lucht en zuiver water ruimer verkrijg
baar worden. Milieubescherming schept
bovendien evenzeer werkgelegenheid als
industrialisatie dat doet. Indien het vast
staat dat steeds verdere exploitatie van
milieuwaarden ten dienste van de pro
duktie tenslotte rampzalig zal worden
door het opraken van de milieukwaliteit,
ligt het volgens drs. Hüting voor de hand
dat men alle menselijke behoeften, dus
ook die aan lucht en stilte en veiligheid
en gezondheid, in het economische proces
gelijkelijk waardeert en tracht te bevre
digen.
Het gaat er tenslotte eigenlijk slechts
om hoe men wil betalen voor de goede
ren die men verlangt: met belastinggeld
of met de bereidheid te leven in een ver
vuild en biologisch verkleumend milieu.
CAIRO (Reuter). President Anwar
Sadat van Egypte heeft gisteren de te
ruggave geëist van alle door Israel be
zette Arabische gebieden. De 51-jarige
Egyptische leider verklaarde bij de ope
ning van de Egyptische Nationale Ver
gadering, dat het laten varen van enig
deel van het Egyptische gebied, het prijs
geven van al het gebied zou betekenen.
Sadar zei letterlijk: „Wij zullen geen
halve oplossingen en geen overgave ac
cepteren."
Dü Egyptische president verklaarde
voorts, dat Egypte streeft naar vrede,
gegrondvest op rechtvaardigheid. „Onze
vijandigheid tegenover Israel is het ge
volg van onze vijandigheid tegenover het
imperialisme. Onze vriendschap met de
Sovjet-Unie is in overeenstemming met
ons geloof in vrijheid en onafhankelijk
heid. De Sovjet-Unie staat aan onze zijde
en tegenover onze vijanden."
De Egyptische regering zal, aldus Sa
dat, de hoogste voorrang blijven geven
aan de strijd tegen Israel. Zij wil ook
een Arabische Unie tot stand zien ko
men en de onlangs gesloten overeen
komst tussen Egypte, Soedan en Libië
om te gaan in de richting van een staten
bond had de kern hiervoor gevormd.
Helikopter. Een Amerikaanse helikopter is
in zware mist in de bergen ten zuiden
van Da Nang neergestort. Daarbij zijn
alle 15 inzittenden om het leven geko
men.
Senator Fulbright zei dat de omvang
van het verzoek voor Cambodja deed
vermoeden dat de regering bezig is zich
in een tweede Vietnam te storten. Maar
senator Hugh Scott, de leider van de re
publikeinse minderheid in de Senaat,
had er een andere verklaring voor: „Er
zijn er in de senaat die Cambodja weer
willen oprakelen, omdat zü ambities
hebben voor de presidentiële kandidatuur,
en deze kwestie nodig hebben om de aan
dacht op zich te vestigen.
Het is allerminst zeker dat de commis
sie van Fulbright inderdaad zo ver zal
gaan om een zelfstandig onderzoek in
Cambodja in te stellen. Wel is vrijwel
zeker dat zowel minister Rogers van
Buitenlandse Zaken als minister Laird
van Defensie een pittig uurtje zullen
moeten doorbrengen om de commissie
tekst en uitleg te geven, en haar ervan
te overtuigen dat de regering niet van
plan is zich, zoals met Vietnam het ge
val werd, met handen en voeten te bin
den aan het in stand houden van de re
gering van generaal Lon Nol in Pnom
Penh.
In Cambodja, waar Zuidvietnamese
troepen gisteren een nieuw offensief
tegen guerrillastrijders van prins Si-
hanoek en de Vietcong zijn begonnen,
is het normale leven ontwricht.
Overal zijn mensen op de vlucht voor
strijdende legerafdelingen. Burgers
zwerven langs de wegen, op zoek naar
een schuilplaats. Kinderen zoeken
naar hun ouders, die ze zijn kwijtge-
raakt in de chaoszoals dit Cambod-
jaanse zwervertje, dat in arren moede
maar meetrekt met een legergroep in
de omgeving van Troeng. Op zijn
schouder draagt het kind zijn „bed
mee.
President Nixon legde zijn verzoek om
deze massale hulp uit als de prijs die de
Verenigde Staten moeten betalen voor de
zogenoemde Nixon-doctrine, het principe
dat de VS hun militaire aanwezigheid
in het buitenland dient te beperken. In
mei en juni van dit jaar verstrekte de
Amerikaanse regering al een dertig mil
joen gulden aan Cambodja, toen voor nood
hulp van militaire aard. In augustus kon
digde het Ministerie van Buitenlandse
Zaken bovendien een tweede militaire
hulpprogramma aan van 125 miljoen gul
den.
Volgens regeringskringen is de hulp
die president Nixon gevraagd heeft al
leen bestemd voor de aankoop van klei
nere wapens en ammunitie, maar 'n func
tionaris in het Witte Huis gaf toe dat er
misschien ook wel grotere zaken voor
gekocht konden worden, zoals vliegtui
gen waarbij onmiddellijk de vraag
rijst wie deze toestellen dan zullen moe
ten vliegen, omdat zowel de Cambodjaan
se als de Vietnamese strijdkrachten aan
een permanent tekort aan piloten lijden.
De grootste portie van de in totaal 3,5
miljard gulden die de president voor bui
tenlandse hulp aan het congres vroeg, is
de anderhalf miljard die voor Israel is
bestemd voor de aankoop van oorlogsma-
terieel.
Deze post is in principe al door het
Congres goedgekeurd. De democraten in
de Senaat onder leiding van senator
Mike Mansfield, willen proberen om dat
bedrag voor Israel los te maken van de
totale som, omdat men wil voorkomen
dat senatoren de aanvrage van de pre
sident goed zullen keuren omdat zij Is
rael de fondsen niet willen onthouden.
De republikeinse strategie daarentegen
is erop gericht om de gelden voor Israel
niet af te scheiden een strategie die
blijkbaar niet veel kans heeft.
Wat deze touwtrekkerij duidelijk maakt,
is niet dat de VS werkelijk van plan zou
den zijn om zich in een uitgebreider Cam-
bodjaans avontuur te storten, maar dat
president Nixon na de afgelopen bittere
verkiezingscampagne een aanal senato
ren tegenover zich heeft die het hem in
de resterende twee jaar van zijn ambts
termijn zo zuur mogelijk zullen probe
ren te maken.
MOSKOU (Tass) De Russische
maankar Loenokod is vanaf de aarde
opnieuw in gang gezet en heeft zich in
tussen tot 96 meter van de Loena-17 ver
wijderd.
Na de landing werd het voertuig ge
keerd, waardoor de Loena-17 door de te-
lefotometer kon worden opgenomen.
Daarna liet men het opnieuw draaien
om het verder in zuidoostelijke richting
te laten rijden. De Loenokod reed door
een betrekkelijk vlak gebied met stijg
en dalingshoeken tot tien graden. Onder
weg trof het stenen en kraters van ge
ringe afmetingen aan en klom het over
een kleine keten maanheuvels. Tijdens
de rit werden metingen verricht. Alle
systemen werken goed, de temperatuur
in de apparatenafdeling bedroeg 16 gra
den Celsius. Het onderzoekprogramma
wordt voortgezet.
WASHINGTON (Reuter). Het Witte
Huis heeft gisteren bekendgemaakt dat
president Nixon belangrijke wijzigingen
in zijn kabinet en persoonlijke staf voor
bereidt. Die zullen vermoedelijk na
nieuwjaar worden aangebracht, ais Nixon
aan de tweede helft van zijn vierjarige
ambtstermijn begint.
De perschef van het Witte Huis, Zieg-
ler, wilde niet uitweiden over de veran-
DAMASCUS (Reuter). Enige duizen
den demonstranten zijn gisteren door de
straten van de Syrische hoofdstad Da
mascus getrokken als blijk van solidari
teit met de voorlopige leiding van de
Baath-artij, die vorige week de macht in
handen heeft genomen. Tijdens de beto
ging pleegde de voorlopige leiding over
leg met andere „progressieve" politieke
groeperingen over het vormen van een
nieuwe regering.
Mohammed Ali Al-Halabi, burgemees
ter van Damascus en lid van de Baath-
partij, zei dat „het stadium waarin de
partij van het volk was afgesneden voor
bij is. Er is een nieuwe periode begonnen,
waarin de doeleinden van het volk zul
len worden verwezenlijkt." Nog voor
morgen zou een nieuwe regering worden
gevormd.
NICOSIA. (Reuter) Het gerechtshof
van Nicosia heeft vier Grieks-Cyprioten
tot gevangenisstraffen van veertien jaar
veroordeeld omdat zij pogingen hadden
ondernomen aartsbisschop Makarios en
de piloot van de helikopter waarin de
president gezeten was op 8 maart van
dit jaar te vermoorden.
Het hof achtte de vier ook schuldig
aan samenzwering tegen de staat en
veroordeelde hen daarvoor tot acht jaar
cel. De vier zijn een student, een zaken
man en twee politie-ambtenaren.
De helikopter van president Makarios
werd vanaf het dak van een school be
schoten juist toen hij opsteeg van het
terrein van het aartsbisschoppelijk pa
leis. De aartsbisschop werd niet geraakt
maar de piloot kreeg enkele kogels in
de maagstreek. Hij slaagde er deson
danks in het toestel nog veilig aan de
grond te zetten.
I
Het niet-mobiliseren van alle troepen
in een oorlog tegen de dood wordt steeds
meer een internationaal schandaal. Een
paar dagen heb ik dit nieuws achterge
houden, omdat men mij verzekerd had
dat op massale schaal materieel werd op
geknapt om de gevolgen van de cycloon
te lijf te gaan. Men vertelde mij dat
alles op „oorlogssterkte" zou worden ge
bracht en zeer binnenkort ingezet zou
worden.
Deze beweringen berusten echter niet
op waarheid. Dit bleek gisternacht uit wat
een Pakistaanse regeringsgedelegeerde in
het rampgebied mij vertelde, namelijk
dat tot dan toe slechts één vrachtvlieg
tuig en één helikopter werden gebruikt
voor het droppen van voedsel en medi
camenten. Later trachtten Pakistaanse
ambtenaren dit toe te schrijven aan de
onwil van India om vliegtuigen uit West-
Pakistan toestemming te verlenen via
haar luchtruim naar Oost-Pakistan te
vliegen. Er bestaat echter geen bewijs
dat Pakistan hierom heeft verzocht en
zouden ze het al gedaan hebben, dan
hebben de Pakistaanse voorlichtingsamb
tenaren dit niet bekendgemaakt. Interna
tionale persbureaus wisten bovendien gis
teren reeds te melden dat India het Paki
staanse vliegverkeer op het rampgebied
alle mogelijke faciliteiten heeft toege
zegd. De Pakistaanse regering ontkent dit
echter. Maar ook wanneer India geen me
dewerking wenst te verlenen, treft de Pa
kistaanse autoriteiten grote blaam. Van
de mogelijkheid om via Ceylon naar het
rampgebied te vliegen, is immers geen
gebruik gemaakt.
Maandag maakte president YaYa Khan
een rondvlucht boven het getroffen ge
bied. Hij landde echter nergens. Ik vraag
me af of hij de geur des doods kon rui
ken. Bij zijn terugkomst in Dacca zei hij
dat alles gedaan moet worden om de
slachtoffers van de ramp te helpen. De
volgende dag vertrok hij naar de koele
heuvels van Rawalpindi (ruim 2000 kilo
meter weg van het gebied dat door de
cycloon getroffen werd) waar het kabi
net, naar men zegt, vergadert over de
situatie.
Het feit dat Pakistan uit twee totaal
gescheiden delen bestaat, maakt het pro
bleem nog groter. Er bestaat een enorm
verschil tussen de twee gedeelten. West-
Pakistan is een typisch land uit het Mid
den-Oosten, Oost-Pakistan vertoont meer
gelijkenis met het landschap van rijstvel
den in Zuidoost-Azië. Het enige waarin
zij gelijk zijn is de islam en de haat je
gens India.
West-Pakistan heeft alle rijkdom en
macht en behandelt Oost-Pakistan als
een soort kolonie. Oost-Pakistan heeft 73
miljoen inwoners, op een gebied dat
maar net iets groter is dan Engeland.
Ondervoeding is er normaal, 84 percent
van de bevolking is analfabeet, 28 percent
is werkloos. Er is onvoldoende bouwland
beschikbaar en ook op andere gebieden
stagneert de economie in het oostelijk deel
Het Pakistaanse chauvinisme heeft een
werkelijk krankzinnige rol gespeeld in
dit drama. Een paar bureaucraten heb
ben gereageerd alsof deze catastrofe een
soort nationale schande was, waarover
maar niet gesproken moest worden.
Slechts de toevloeiende internationale
hulp en sympathie heeft hen ertoe ge
dwongen het zwijgen te verbreken en
meer nauwkeurige informatie te verschaf
fen, maar beslist niet tot meer inzet.
Vandaag maakte ik weer een rond
vlucht over een gedeelte van het ge
troffen gebied met de geleende helikop
ter die rijst en dekens afwierp. We heb
ben twee vluchten gemaakt en wierpen
vijf ton af: een druppel op een gloeien
de plaat.
Werkelijke hulp betekent meer dan de
bijna belachelijke vijf ton alles wat
we die dag moesten afwerpen. Iedere
keer als we boven een verwoest dorp
vlogen, kwamen de bewoners aanrennen
door de puinhopen en vernielde rijstvel
den om de zakken rijst die door de deur
van de helikopter werden geduwd te pak
ken te krijgen. Er waren ook veel dor
pen waar we leeg overheen moesten vlie
gen daar konden we mensen zien die
als waanzinnigen met lakens zwaaiden
om onze aandacht te trekken.
In een dorp waar we landden, moesten
de plaatselijke leiders de bevolking met
stokslagen terugdringen om te vermijden
dat men rijst zou stelen voordat die op
correcte wijze gedistribueerd was.
Op het eiland Bola sprak ik met een
van de mensen van het plaatselijke hulp
comité. Twee dagen na de ramp werd
hem door een generaal van het leger alle
hulp toegezegd. Nu, zeven dagen later,
heeft hij alleen nog maar een paar man
van de infanterie mogen ontvangen.
De kranten van Dacco schreeuwen om
actie. De koppen luidden gisteren „Zet
het leger in" en „waar blijft de hulp?"
De „Pakistan Observer" zei dat de over
levenden hier niet langer zullen kunnen
overleven als er niet snel water, eten en
medicijnen komen.
De Pakistaanse militaire autoriteiten
hebben hun troepen in de hoogste graad
van paraatheid gebracht om een eventue
le aanval van Indische zijde te weerstaan.
Eigenlijk zouden ze net zoveel geestdrift
moeten kunnen opbrengen om de levens
van eigen mensen te redden.
deringen die op til zijn, maar volgens
goed ingelichte kringen zullen zeker twee
ministers worden vervangen: David Ken
nedy (financiën) en Walter Hickel (Bin
nenlandse Zaken). De positie van Roger»
(Buitenlandse Zaken) en Laird (Defen
sie) zou niet in het geding zijn. De wij
zigingen zouden zich concentreren op pos
ten die van grc,3t belang zijn voor de bin
nenlandse politiek, die naar verwacht
wordt bij de presidentsverkiezingen van
1972 een uitermate grote rol zal spelen.
Vernomen is dat David Kennedy, een
65-jarige voormalige bankier „om per
soonlijke redenen" naar het particuliere
leven terug wil keren. Sommige waarne
mers achten het evenwel mogelijk dat
Kennedy zich terugtrekt met het oog op
komende wijzigingen in het economisch
beleid van de regering, dat volgens de
Democraten de oorzaak is van de toene
mende inflatie en werkloosheid. De onte
vredenheid daarover heeft volgens velen
verhinderd dat Nixons Republikeinse par
tij bij de congresverkiezingen van begin
deze maand de meerderheid in de Senaat
veroverde.
Wat Hickel betreft, die zou aan de kant
worden gezet wegens zijn kritiek, dat de
president afwijzend staat tegenover de
meningen van jonge Amerikanen en wei
nig heeft gedaan om de gevoelens van
onbehagen onder de jeugd weg te nemen.
Hickel was het ook die zich in mei van
dit jaar na de militaire inval in Cambod
ja schriftelijk bij de president beklaagde
over het feit dat een aantal kabinetsleden
zo vaak onkundig werd gelaten van de
door het Witte Huis genomen besluiten.
Van goed ingelichte zijde is vernomen
dat ook minister van Landbouw Clifford
Hardin ten offer zal vallen aan de „zui
vering". Ook de naam van Maurice Stans,
minister van Handel, is genoemd maar
diens ontslag wordt in de omgeving van
het Witte Huis met klem tegengesproken.
Van Nixons adviseurs zullen vermoede
lijk verdwijnen Daniel Moynihan (stede
lijke aangelegenheden), Bruce Harlow
(betrekkingen met het Congres) en
James Keogh (hoofd van het team dat
Nixons redevoeringen schrijft). Slechts
één man zou zeker zijn van zijn positie:
Henry Kissinger, presidentieel adviseur
voor aangelegenheden betreffende de na
tionale veiligheid.
ADVERTENTIE
