Fluor prestigekwestie?
Bonn en Warschau maken tekst van verdrag bekend:
„WESTGRENS VAN POLEN
LANGS ODER-NEISSE LIJN
LOOPT
Leden CDU-fractie willen
aanklacht indienen
Meerderheid
China in de
wenst
VN
achtergrond
Morgen verkiezingen in Beieren
„Vaticaan
verdraait
feiten'
Tass-bezetters
weggesl eept
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1970
Emigratie-aanvraag
Nieuw hoofdstuk
Krachtig verzet
(Van onze redacteur in Bonn)
MÜNCHEN Als in Bonn niet kan worden afgerekend met het on
heilsregime van „Wilhelm de eerste met de achternaam Brandt" zal de
redding uit de Beierse bergen komen. Dat laat Franz-Josef Strauss de
bondsrepubliek dezer dagen vanuit de zuidelijke „vrijstaat" wetea
Morgen kiest Beieren een nieuwe Landdag (het deelstaatparlement) en
Strauss, die zijn CSU als de harde kern van de oppositie tegen Brandt
beschouwt, is vastbesloten de regering van socialisten en liberalen bij die
gelegenheid het dieptepunt in haar korte carrière te bezorgen.
Gezond bolwerk
Recht en orde
Adolf Hitler
Baskische priester
99
De laatste tijd is de kwestie van fluori- I tot beteugeling van de cariës buiten de
dering van het drinkwater weer volop in belangstelling blijven, is óók waarneem-
de belangstelling gekomen, niet het minst baar. Want het toch ook aanbevolen ge-
ten gevolge van het besluit van diverse bruik van fluortabletten, bijvoorbeeld, is
gemeenten in ons land om fluoridering te volkomen uit de propaganda verdwenen
beëindigen of geen doorgang te doen vin- en ook de acties tegen snoepen en betere
den. Maar ook een besluit van de Raad voedingskeuze zijn naar de tweede rang
van State om de beschikbaarheid van on- verschoven,
gefluorideerd drinkwater verplicht te Het is niet oprecht om, zoals Sollewijn
stellen, heeft het probleem opnieuw tot Gelpke doet, te zeggen dat het Nederland-
onderwerp van discussie en beraadslaging se volk niet bereid is naar rede te luiste-
gemaakt ren en het oor leent aan bakerpraat. Het
De voorstanders van gefluorideerd lijkt er meer op dat de fervente propagan-
drinkwater zijn talrijker dan de voor- disten van gefluorideerd drinkwater niet
standers van fluoridering van het drink- naar redelijke tegenargumenten willen
water dat uit de huiskranen komt. Dat luisteren en geen begrip hebben voor vol-
klinkt enigszins verwarrend, maar het is komen aanvaardbare bezwaren tegen een
inderdaad zo dat velen in den lande over- zo rigoureus en dictatoriaal toegepaste
tuigd zijn van het heilzame nut van fluor- methode. Als de strijd niet zo fanatiek en
gebruik tegen tandbederf, doch bezwaar verblind gestreden zou worden, zou er in
hebben tegen het min of meer gedwongen Nederland al goede voortgang kunnen
gebruik via de normale drinkwaterlei- zijn gemaakt met het op andere manier
toedienen van fluor aan kleine kinderen.
Helaas, de voorstanders van algemene I Daar gaat het tenslotte alleen maar om.
drinkwaterfluoridering zijn het stadium I Maar het lijkt wel of fluor een prestige-
waarin nuchter en redelijk alle argumen- kwestie is geworden,
ten en methoden zouden moeten worden
afeewosen bliikbaar voorbij. Zij verto- I /wwvwwwvwwwvuwvwwwwvwwwwwv
aigewugeu, luijjvucich
nen tekenen van frustratie en zijn met
altijd meer vatbaar voor welke tegenar
gumenten ook. Zij concentreren zich in
de Nederlandse maatschappij tot bevor
dering van de tandheelkunde en hebben
daar blijkbaar een zodanig overwicht be
reikt, dat ook met twijfels binnen die
maatschappijgelederen geen rekening
meer wordt gehouden.
Dat moet tenminste worden geconclu
deerd uit het merkwaardige feit, dat het
Algemeen Nederlands Persbureau reeds
vrijdagochtend van het hoofdbestuur der
maatschappij een resolutie ontving waar
in op snelle fluoridering van het drink
water werd aangedrongen, terwijl erbij
vermeld werd dat deze resolutie door de
algemene vergadering was aangenomen.
Die algemene vergadering kwam echter
pas vrijdagavond bijeen om de resolutie
te bespreken. Het hoofdbestuur van de
maatschappij was er dus tevoren al zeker
van dat geen enkele nieuwe overweging
of bedenking door de meerderheid van
de vergadering tegen de resolutie zou
worden ingebracht.
De vrijdagavond gehouden vergadering
kan dus onmogelijk worden gezien als
een serieuze poging tot afweging van ar
gumenten of overweging van moge
lijk kort geleden aan het licht getreden
feiten, doch als de achtergrond van een
sterk naar propaganda ruikende actie,
waarvan de fluor-prediker Sollewijn
Gelpke, hoofdbestuurslid, de motor was.
Sollewijn Gelpke heeft in zijn inleiding
tot de resolutie die ook reeds vrijdag
ochtend op de telex kwam zeer ver
standige en aanvaardbare dingen gezegd
over de woekering van cariës en het ge
vaar daarvan, maar zich ook laten mee
slepen door zijn onverzettelijke fluor-
liefde en in het vuur daarvan beweringen
geuit, die volstrekt onhoudbaar zijn.
Eén daarvan is, dat het ontfluorideren
van drinkwater uit de huiskraan tech
nisch geen probleem oplevert, omdat een
filter zou bestaan dat op de kraan zou
kunnen worden gemonteerd. Nu is het
ontfluorideren van water in het algemeen
al een probleem dat watertechnici het
hoofd doet schudden, maar het ontfluo
rideren van drinkwater in huis wordt
door deskundigen beschouwd als een bij
zonder gevaarlijke zaak, omdat onder
meer de vervuiling van het filter het wa
ter op ontoelaatbare wijze zou kunnen
verontreinigen. Het is ondenkbaar dat
men van overheidswege uit overwegingen
betreffende de volksgezondheid zou toe
staan, dat dergelijke filters in gebruik
zouden worden genomen.
Bovendien beweerde de heer Sollewijn
Gelpke dat het verstrekken van ongefluo-
rideerd drinkwater aan bezwaarden geen
enkel probleem behoeft op te leveren, om
dat het kan worden gedistribueerd via
de melkhandel in flessen voor een luttel
bedrag. Dit argument zet de gehele rede
nering van de spreker, mitsgaders de re
solutie van de algemene vergadering, op
losse schroeven, want ieder nuchter den
kend mens zal dan tot de conclusie ko
men dat het dus ook geen probleem zou
zijn gefluorideerd water op deze wijze te
verstrekken aan de liefhebbers en het
drinkwater uit de leidingen ongerept te
laten.
Het is jammer dat deze fanatiek aan
doende actie van de maatschappij de ach
terdocht tegen de argumentering, die eni
ge zekerheid zou kunnen geven, versterkt
en bezorgdheid schept ten aanzien van de
vraag of er over deze aangelegenheid nog
wel eerlijk en objectief kan worden ge
discussieerd. Het is van het grootste be
lang dat de kwestie van al of niet fluori
dering snel wordt opgelost, maar het ziet
ernaar uit dat door deze en dergelijke
ongenuanceerde strijdmethoden het wer
kelijke belang van de volksgezondheid en
de mondgezondheid speciaal in de ver
drukking komt. Dat die mondgezondheid
miserabel is, kan iedereen langzamer
hand wel beseffen en waarnemen. Maar
dat door het geharrewar over fluoride-
ring van het drinkwater andere methoden
BONN (DPA) Meer dan 25 jaar na het einde van de tweede wereld
oorlog hebben de Westduitse Bondsrepubliek en Polen een geschil bijgelegd
dat de verzoening tussen beide landen totnutoe in de weg stond: in het
Pools-Westduitse verdrag tot normalisering van de betrekkingen stellen
Bonn en Warschau vast dat de Oder-Neisse-grens de westgrens van Polen
vormt.
Politiemannen in Washington slepen
twee van de acht demonstranten weg,
die het kantoor van het Russische
persbureau Tass hadden bezet. De
acht betogers zijn leden van een co
mité dat steun wil verlenen aan jood
se Russen, die uit de Sovjet-Unie
willen emigreren.
Dit is het kernpunt en het eerste artikel
van het verdrag dat na langdurige onder
handelingen deze week door de ministers
van Buitenlandse Zaken Walter Scheel en
Stefan Jedrichovsky werd geparafeerd en
dat gisteren in Bonn en Warschau tege
lijk werd gepubliceerd. Bondskanselier
Willy Brandt zal tussen 8 en 10 december
naar de Poolse hoofdstad reizen om het
document te ondertekenen.
Wat het verdrag betreft: ter nadere de
finitie van de Poolse westgrens refereren
beide partijen aan de bestaande grens
lijn langs de Oder en de Neisse zoals die
is vastgelegd in hoofdstuk negen van de
overeenkomst van Potsdam. Verder ver
klaren zij dat zij geen aanspraken heb
ben op wederzijdse gebieden en dat ze
die in de toekomst ook niet zullen doen
gelden.
Naast het artikel over de Oder-Neisse-
grens bevat het verdrag nog vier artike
len, over het afzien van dreiging met en
gebruik van geweld, over de normalise
ring van de wederzijdse betrekkingen,
over het blijven bestaan van vroeger ge
sloten internationale overeenkomsten en
over het in werking treden van het verdrag
bij het uitwisselen van de ratificatieoor
konden.
Gelijktijdig met de eigenlijke verdrags
tekst is een uitwisseling van nota's tussen
de Bondsregering en de drie westelijke
geallieerden gepubliceerd. Daarin stelt
Bonn duidelijk dat het verdrag de rech
ten en verantwoordelijkheden van de vier
overwinnaars van de Tweede Wereldoor
log niet kan aantasten, en dat de bonds
regering slechts kan handelen uit naam
van de Bondsrepubliek.
Het humanitaire probleem van de fa
miliehereniging is onderwerp van een ver.
klaring van de regering in Warschau. De
inhoud ervan is alleen in Bonn bekend
gemaakt.
In de verklaring zeggen de Poolse au
toriteiten dat ze een onderzoek zullen in
stellen naar de emigratie-aanvragen die
zijn ingediend. Wat betreft dit onderzoek
stelt de Poolse regering zich op het stand
punt dat personen met een onmiskenbare
Duitse volksaard en personen die tot ge
mengde of gescheiden families behoren
om die redenen naar de beide Duitslan
den kunnen vertrekken, met inachtne
ming van de in Polen geldende wetten.
In tegenstelling tot de in Duitsland
voorhanden zijnde cijfers zegt de Poolse
regering dat een onderzoek heeft uitge
wezen dat slechts „enkele tienduizenden
voor een eventueel vertrek uit Polen in
aanmerking komen".
Bondskanselier Willy Brandt heeft zich
onmiddellijk na de publicatie van het ver
drag via radio en televisie tot het Duitse
volk gewend. Brandt noemde het verdrag
een „bewogen document voor beide vol
ken dat een donker hoofdstuk in de Euro
pese geschiedenis moet afsluiten en een
nieuw moet inleiden".
De bondskanselier richtte zich voorna
melijk tot de uit het voormalige Duitse
gebied verdreven landgenoten. Hij ver
zocht hen niet „in bitterheid te blijven
volharden" maar de ogen naar de toe
komst te richten. Hij onderstreepte dat
het van groot belang moet zijn dat tal
rijke families nu het uitzicht hebben dat
ze na veel jaren van scheiding hun ver
wanten weer zullen zien. „Waar het om
gaat is de serieuze poging om een kwart
eeuw na de oorlog op politieke wijze de
keten van onrecht weg te halen aldus
Brandt.
Enkele leden van de C.D.U.-C.S.U.-frac-
tie in het Westduitse parlement overwe
gen een aanklacht wegens schending van
de grondwet in te dienen tegen de bonds
regering.
Dit verklaarde C.D.Ü.-fractievoorzitter
Rainer Barzel gisteravond op een pers
conferentie in Bayreuth. Hijzelf zou de
minister van Buitenlandse Zaken niet
voor het gerecht willen dagen, maar het
verdrag met politieke wapens willen be
strijden.
Het Oostrjuitse persbureau ADN
noemt het van grote betekenis dat de
Bondsrepubliek in het verdrag „in
een volkenrechtelijk geldige formule
de westgrens van Polen als definitief
en onaantastbaar heeft erkend".
Het Vaticaan zou in de ratificatie van
het Westduits-Poolse vedrag vol
doende grond zien om over te gaan
tot kerkelijke reorganisatie van de
Oder-Neisse gebieden. In deze gebie
den, die tot dusver worden bestuurd
door apostolische vicarissen, zouden
dan Poolse bisdommen worden inge
steld. Het Pools episcopaat dringt al
geruime tijd aan op benoeming van
Poolse bisschoppen in de westelijke
gebieden.
Door regeringskringen in Bonn is be
vestigd dat Polen opnieuw heeft ver
zekerd geen aanspraak te maken op
herstelbetalingen.
reid is zijn krachtige verzet op te geven
tegen „pogingen om de op Formosa ge
vestigde Chinese autoriteiten hun lidmaat
schap van de volkenorganisatie te ont
nemen". Hij zei dat de VS alle aspec-
(Vervolg van pagina 1)
NEW YORK, (Reuter). Over de toe
lating van China tot de Verenigde Na
ties hadden in 1969 48 landen voorge-
stemd en 56 tegen, terwijl 21 landen zich ten van de nieuwe situaties m overleg
van stemming onthielden. met zijn bondgenoten zullen bezien. Enige
Toen ditmaal de ontwerp-resolutie over van deze bondgenoten, zoals Groot-Brit-
de toelating, waarvan Albanië en Alge- tannië, Canada en Italië hebben vóór toe-
rije de voornaamste initiatiefnemers wa- lating van Peking gestemd,
ren in stemming kwam, was de verte- België veranderde van tegenstemmer
gen'woordiger van de Maladiven niet aan- in onthouder, evenals Kameroen, Botswa-
wezig. De afgevaardigde van Indonesië na en Ierland. Ook Nederland onthield
wilde niet aan de stemming deelnemen, zich van stemming.
Secretaris-generaal Oe Thant van de
Tot dusver hadden de medestanders van VN heeft onlangs verklaard, dat hij de
Peking het beste resultaat behaald in 1967 toelating van Peking niet verwacht voor
Toen staakten de stemmen bij 47-47. Dat de Amerikaanse presidentsverkiezingen in
er nu een eenvoudige meerderheid werd 1972. Het resultaat van de stemming van
bereikt, was onder andere een gevolg gisteren in de Algemene Vergadering
van het feit, dat Opstenrijk, Italië, Cana- wordt door vele waarnemers echter be-
da en Equatoriaal Guinee die zich vorig schouwd als een teken, dat de toelating
jaar hadden onthouden, nu voorstemden. wel eens eerder zou kunnen geschieden.
Vóór toelating stemden onder meer
Albanië, Algerije, Bulgarije, Canada,
Ceylon, Chili, Cuba, Denemarken,
Egypte, Frankrijk, Groot-Brittannië,
India, Irak, Italië, Noorwegen, Oos
tenrijk, Pakistan, Polen, Roemenie,
de Sovjet-Unie, Syrië, Joegoslavië en
Zweden.
Tegenstemmers waren o.m.: Austra
lië, Barbados, Brazilië, Cambodja,
Formosa, Griekenland, Haïti, Israel,
Japan, Jordanië, Mexico, Nieuw-Zee-
land, Spanje, Turkije, de Verenigde
Staten en Zuid-Afrika.
De leider van de Amerikaanse verte
genwoordiging bij de VN, Charles Yost,
verklaarde dat zijn land, niettegenstaan
de de uitslag van de stemming, niet be-
STRAUSS is op eigen terrein een nog
geduchter spreker dan in Bonn. In de
Christelijk-Sociale Unie, de Beierse
zusterorganisatie van de C.D.U., is hij
bovendien zichtbaar de ongekroonde
koning. Maar ook daarbuiten is hier nie
mand tegen hem opgewassen. In Augs
burg, waar C.S.U. en S.P.D. elkaar on
geveer in evenwicht houden, heb ik de
ze week een krachtmeting met linkse
tegenstanders bijgewoond.
In een overvolle sporthal hebben ze
de plaatselijke voorzitter het spreken
onmogelijk gemaakt, een orkest met
een fluitconcert royaal verslagen en
een groep Beierse Kozakkenmeisjes
(C.S.U.-bijdrage aan de toenadering
tot Moskou?) zo nerveus gemaakt dat
ze hopeloos met de dikke beentjes in
de war raakten.
DE KANS OP een dolkomische avond
was echter vervlogen zodra de gedron
gen C.S.U.-voorzitter persoonlijk het
toneel had beklommen voor zijn dage
lijkse tirade tegen Bonn. Royaal voor
hij was uitgesproken verlieten de lang
harige lawaaischoppers stilletjes de
zaal. Wellicht waren ze er zich van
bewust dat ze een rolletje hadden ge
speeld in het spel van Strauss, die
graag van een paar „aangevertjes"
profiteert om de bedreiging van Euro
pa's sterkste economische macht en het
land met de beste sociale voorzieningen
te verduidelijken.
Hij wekt de indruk nu zelfs in Beieren
tegen een sterke macht te moeten strij
den: „Ik heb gezien hoe de bondspro-
minenten met vijf vliegtuigen van de
Bundeswehr, met het ijzeren kruis dus,
in Beieren zijn aangekomen. Wij zijn
hier nooit met een halve Luftstaffel bin
nengevallen."
Het gezonde bolwerk van recht en
orde schijnt een gevaarlijke aanval te
moeten pareren: „Wat wilt u, dat de
Beierse staatskanselarij wordt veran
derd in een socialistisch stadhouder
schap van Brandt? Laat U door de
zwakke geesten, die de nieuwe Mes
siaanse tijd prediken, niets wijsmaken.
Beieren en heel Duitsland hebben de
C.S.U. nodig, zodat in de buitenland
se politiek naar een geloofwaardig be
leid en in de binnenlandse naar stabi
liteit kan worden teruggekeerd."
STRAUSS MAAKT het nog bonter als
hij zijn aanval direkt richt op de
S.P.D.: „Er is een toenemende over
eenkomst tussen de S.P.D.-hetze en de
communistische propaganda. De Juso's
(jonge socialisten) zijn al naar de neo
marxistische klassenstrijd van hun va
deren teruggekeerd. Als het zo door
gaat zal het bolsjewistische socialisme
het sterkst blijken. Zij, die hier tegen
ons zijn, moeten in hun domheid wor
den beschermd, zodat er geen moment
komt waarop ze niet meer kunnen kie
zen."
In zijn pleidooi voor recht en orde
rekent Strauss af met ieder die anders
denkt. Alleen rechts wordt ontzien.
Voor hem is de neo-nazistische „Ak-
tion Wiederstand," die tot gewelddadig
verzet tegen de regering in Bonn op
riep, eenvoudig een navolging van dat
gene wat op de linkervleugel is begon
nen en nu eenmaal gebeurt als een
regering niet in staat is het gezag te
handhaven. „Brandt tegen de muur"
is niet minder erg dan „Huber aan het
mes," waarmee de F.D.P. in Beieren
propaganda maakt, aldus Strauss.
Zonder twijfel is een van de zwak
ke plekken van de campagnes van
Strauss' tegenstanders dat zij zich
van dezelfde praktijken bedienen.
cher, een Beierse die als staatssecre
taris van Onderwijs dienst doet in de
regering-Brandt. Ze bepleit verbete
ring van het achtergebleven Beierse
onderwijs en de onfrisse F.D.P.-slogan
richt zich dan ook tegen minister van
Onderwijs Huber: „Liefert Huber an
das Messer, diese Dame macht es
besser".
Op een verkiezingsaffiche hebben
tegenstanders van de CSU Strauss'
portret voorzien van vampier-
tanden.
Aanpassing aan het gure politieke kli
maat is kennelijk noodzakelijk geacht.
Tegen de Christelijke-Sociale Unie is
echter in dit land geen partij opge
wassen.
IN DE LANDDAG zetelt naast de
C.S.U. alleen de S.P.D. Bij vorige
landdagverkiezingen haalden de socia
listen 38 percent van de stemmen, de
C.S.U. 48. Maar bij de bondsdagver
kiezingen van vorig jaar was de ver
houding nog verder in haar nadeel
verschoven 34 tegen 54 en Strauss
verklaart openlijk dat inzet van de
huidige verkiezingen de bondspolitiek
is.
Met de kleine F.P.D. steekt hij de
draak („dat is de rugzak-partij van
de S.P.D."), in de N.P.D. gelooft hij
niet meer (waar voelen rechtse radi
calen zich beter thuis dan bij
Strauss?). De S.P.D. maakt hij in meer
dan tachtig verkiezingstoespraken
verdacht: „Waarom niet meteen
„Ami go home, Iwan come in".
De S.P.D. wordt voor het eerst ge
steund door een regering in Bonn, maar
uitgerekend hier is het de vraag of dat
zo'n voordeel is. Haar Beierse aan
voerder, Volkmar Gabert, is in popu
lariteit onmogelijk met Strauss te ver
gelijken. Een van Strauss' vaste grap
jes in de verkiezingstoespraak: „Ik
noem de heer Gabert gaarne een paar
keer, zodat hij bekender wordt".
De partij die het wel geheel moet
hebben van Bonn, is de F.D.P. Cen
trale figuur in de F.D.P.-campagnes
is mevrouw Hildegard Hamm-Brü-
DE FJD.P. HEEFT haar campag
nes geconcentreerd op het sterk pro
testantse Midden-Franken. Ze moet
hier tien percent van de stemmen
verwerven, wil ze tot de Landdag
doordringen.
Het merkwaardige Beierse kiesstel
sel eist dat een partij in tenminste
één van de zeven kiesdistricen tien
percent van de stemmen behaalt. Vier
jaar geleden was de F.D.P. daar in
Midden-Franken slechts vierduizend
stemmen vandaan en zelfs Strauss
sluit niet uit dat ze de tien percent
haalt. Maar bij de Bondsdagverkie
zingen van vorig jaar kwam de F.D.P.
ook hier niet verder dan 5,6 percent.
De hoop is niet groot. De F.D.P.-kan-
sen om als derde partij in de Landdag
te komen zijn klein.
Strauss hoopt op de absolute meer
derheid van zijn C.S.U. en vertelt
vast dat minister-president Goppel in
functie zal blijven. Dat de S.P.D. op
haar verkiezingspamfletten de was
lijst van C.S.U.-schandalen publiceert
maakt in Beieren geen diepe indruk
en het pas door de F.D.P. ontketende
omkopingsschandaal wordt door
Strauss dankbaar misbruikt om aan
te tonen hoe corrupt de F.D.P. is.
Als in Augsburg in enkele zinnen is
afgerekend met de schreeuwende en
fluitende tegenstanders, verliest de
sterke man zich in een levenherinne
ring. Zijn herinneringen aan de ene
crisis na de andere, met een stille
verwijzing naar de huidige socialist!
sche gevaren uit Bonn. Revolutie, cri
ses, geldontwaarding, oorlog.
„En dan vragen ze nog hoe het tot
een Adolf Hitler kon komen", roept
hij voldaan. In de zaal kijkt men el
kaar knikkend aan en reageert in
stemmend: „Na, eben".
ROME, (Reuter). Een Baskische
priester, Juan Maria Arregui, heeft een
woordvoerder van het Vaticaan beschul-
digd van een „duidelijke verdraaiing van
de feiten", toen deze had gezegd dat een
„groep Basken een politiek gebaar van
de paus verlangde".
De Baskische pelgrims in Rome zijn
j familieleden van zestien Baskische natio-
nalisten, die binnenkort in de Noord-
spaanse stad Burgos terecht moeten staan
op beschuldiging van terrorisme. De moe
ders van de verdachten zouden in een
brief, gepubliceerd door pater Arregui,
hebben geschreven: „We zijn naar Rome
gekomen om Uwe Heiligheid te ontmoe
ten, en u in te lichten over onze zorgen,
ons lijden, onze vrees, en die van het
hele Baskische volk. Onze zonen lopen
gevaar ter dood veroordeeld te worden,
en het bewijsmateriaal waarop de von
nissen gebaseerd zullen zijn is groten
deels door folteringen verkregen. We
hebben gezien dat onze zonen in de ge
vangenis de sporen van de martelingen
droegen. Daarom vragen wij uit het
diepst van ons hart om ons als moeders
te ontvangen".
De woordvoerder van het Vaticaan,
professor Alessandrini zei eergisteren
dat „de vrouwen van het Vaticaan een
gebaar verlangden dat niet godsdienstig,
maar politiek is, een gebaar betreffende
de situatie van het Baskische volk, dat
de paus niet kon maken". De pelgrims
zijn niet door de paus ontvangen, volgens
Arregui, omdat hij het te druk had met
de voorbereidingen voor zijn reis naar
het Verre Oosten. Die reis begint volgen
de week woensdag.
Twee Spaanse bisschoppen, José Ma
ria Cirada, apostolisch administrator van
Bilbao, en Jacinto Arguaya, bisschop van
San Sebastian, hebben generaal Franco
in een herderlijk schrijven dat in alle
kerken van hun bisdommen zal worden
voorgelezen, verzocht in Burgos in geen
geval het doodvonnis te laten voltrekken.
