Comité Zuid-Afrika in verklaring na terugkeer bewindsman:
Minister Bakker bleef in gebreke
11 ■■■f9
KiilIËS
Biesheuvel als
lijsttrekker
voorgesteld
Abortus logische aanvulling
op voorbehoedmiddelen
De mooiste van 2500 honden
w
f
Unieraad CHU gaat in tegen eigen
afgevaardigden in stuurgroep
Enquête CRM: Tweederde van ondervraagden
wil betalen voor schoner leefmilieu
Gezondheidszorg
in één wet
Boze buurt dempt
stinksloot
Demonstratie van
Spanjaarden tegen
Basken-proces
Engelse deskundige:
PPR: Wel erg veel
begrip getoond
F.J.G. wil in PvdA
rol Nieuw Links
overnemen
Van Dale-geding op
4 december
Benoeming formateur door Kamer verworpen
Huis in Den Haag
na explosie
uitgebrand
KVP-werkgroepen
tegen „Baas in
eigen buik"
Hard drug dodelijk
voor 15-jarige
verslaafde jongen
sÊm.
MAANDAG 23 NOVEMBER 1970
2
99
Voorontwerp verschijnt
vóór verkiezingen
Man geëlektrocuteerd
In Amsterdam
Van de West
mm mmmMM
wmm
Zedelijkheid
Bewoners uitstedig
DEN HAAG. Staatssecretaris Krui-
singa (Volksgezondheid) werkt aan een
wet, waarin de totale gezondheidszorg in
en buiten het ziekenhuis wordt vastge
legd. Een voorontwerp van deze wet
zal hij nog in deze kabinetsperiode aan
adviesinstanties voorleggen. Deze nieuwe
Wet Gezondheidsvoorzieningen zal in de
toekomst de Wet Ziekenhuisvoorzieningen
(waarvan het ontwerpi nu in behandeling
is) vervangen.
In het voorontwerp van deze nieuwe
wet op de gezondheidszorg zullen worden
opgenomen:
De kwaliteit van de gezondheidsvoor
ziening,
Het „gesloten circuit": een keten van
gezondheidsvoorzieningen per regio,
Het op elkaar afstemmen van de ver
schillende voorzieningen,
Gezondheidszorg ln en buiten het zie
kenhuis en de afstemming op elkaar.
Wanneer deze wet eenmaal tot stand
gekomen is zal veel geregeld zijn. Dit be
tekent, aldus staatssecretaris Kruisinga
niet dat de gezondheidszorg onder volle
dige overheidsbemoeienis geschiedt. Het
particulier initiatief, dat al zoveel heeft
bijgedragen voor de ontwikkeling van de
gezondheidszorg in ons land, zal blijven
bestaan.
De staatssecretaris meent dat de ge
zondheidszorg-nieuwe stijl voor iedere Ne
derlander bereikbaar moet zijn. De fi
nanciële bereikbaarheid moet worden ver
zekerd via de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten, de Ziekenfondswet en de
ziektekostenverzekering. Om een ef
ficiënte uitvoering te verzekeren moet
aan de gezondheidszorg in en buiten het
ziekenhuis dezelfde financiële basis wor
den gegeven. Zijn visie op de toekomstige
gezondheidszorg in ons land gaf de
staatssecretaris vanmiddag bij de ope
ning van het vormingscentrum van de
psychiatrische inrichting Dennenoord in
het Drentse Zuidlaren.
UTRECHT. Een piano en een oude
leunstoel, planken, stenen, zand en grote
stukken van de berm verdwenen zater
dagmiddag in de sloot langs de Tweede
Daalsedijk in Utrecht. Ze werden er in
gegooid door een paar honderd woeden
de buurtbewoners die uitvoering gaven
aan het dreigement dat ze zelf de ..stink
sloot" zouden dempen als de gemeente
daar niet voor zorgde.
De bewoners hebben 41 jaar geleden
voor het eerst bij de gemeente aange
drongen op demping. In de raadsver
gadering van donderdag bleek, dat het
nog zeker een half jaar zou duren. Enkele
Daalsedijkers lieten toen op de publieke
tribune een stimbom ontploffen.
Zaterdagmiddag verschenen vele buurt
bewoners met spandoeken en schoppen bij
de sloot om zelf aan het werk te gaan.
Eén van de dempers verdween tegelijk
met de piano in het vuile water. Hij
werd door de omstanders weer op het
droge gehesen.
De buurt heeft aangekondigd dat de
bestrating van de hele wijk in het water
zal verdwijnen als de gemeenteraad op 3
december niét met een aanvaardbaar
voorstel uit de bus komt.
GELEEN. Zaterdagavond is de 37-
jarige J. M. Hagemans op slag gedood
toen hij in bad stapte. Hij greep daarbij
een verwarmingselement vast dat ondes
kundig was gemonteerd en onder stroom
«tond.
^m3ÊÊ
Bij de terugkeer van minister Bakker
werd zaterdag op Schiphol gedemon
streerd.
DEN HAAG Het centraal comité van
de Anti-Revolutionaire Partij heeft zater
dag aan de kiesverenigingen mr. B. W
Biesheuvel als lijstaanvoerder voorgesteld.
De adviesljjst, die 33 namen bevat, zal
begin december aan de kiesverenigingen
worden aangeboden, waarna deze zullen
stemmen voor 25 kandidaten.
De eerste vijftien namen van de advies-
lijst zijn: 1. Mr. B. W. Biesheuvel te
Aerdenhout; 2. mr. W. Aantjes te Utrecht;
3. drs. J. A. Bakker te Wassenaar; 4. dr. A.
Veerman te Rijswijk; 5. B. Roolvink te
Hilversum; 6. drs. J. Boersma te Zeist; 7.
mej. J. van Leeuwen te Zoetermeer; 8. dr.
C. Boertien te Geldrop; 9. M. W. Schakel
te Hoornaar; 10. Tj. Walburg te Sint-
Annaparochie; 11. mr. J. H. Grosheide te
Den Haag; 12. dr. N. G. Geelkerken te
Leiden; 13. mr. J. N. Scholten te Andel
(N.B.); 14. dr. A. J. Vermaat te Voort
huizen; 15. A. van Es te Wassenaar.
Drs. R. Zijlstra, dr. N. Tiemstra en C.
Boersma hebben zich teruggetrokken.
AMSTERDAM. Ongeveer tweehon
derd Spaanse arbeiders en sympathisan
ten hebben zaterdagmiddag in Amster
dam een protestdemonstratie gehouden
tegen de wijze waarop in Spanje een pro
ces wordt gevoerd tegen de zestien Bas-
kische nationalisten, onder wie twee
priesters, die beschuldigd worden van
terreurdaden.
Van het Amstelstation trokken de de
monstranten naar het Spaanse consulaat-
generaal in de Oranje Nassaulaan.
De demonstranten riepen „Franco
moordenaar" en „Vrijheid". Een delega
tie wilde een petitie afgeven, welke ech
ter door de chauffeur-huisbewaarder van
het consulaat niet werd aangenomen. De
demonstranten, die toegesproken werden
door de Nederlandse 70-jarige oud-Span-
;estrijder P. Laros, zongen vóór het con
sulaat in het Spaans de Internationale.
AMSTERDAM. „Nadat in 1968 in
Engeland de zwangerschapsonderbreking
werd gelegaliseerd, is het aantal onwet
tig geboren kinderen gedaald en is een
aantal tehuizen voor ongehuwde moeders
gesloten, zodat er ruimte vrijkwam voor
moeilijk plaatsbare kinderen. Er wordt
meer aandacht besteed aan geboortere
geling en er is een positieve mentali
teitsverandering bij Britse artsen. De
abortus is door recente medisch-techni-
sche ontwikkelingen eenvoudig uit te voe
ren zonder grote risico's voor de pa
tiënt. Er is geen enkel bewijs dat de le
gale abortus in Engeland gevaarlijker is
dan een normale bevalling".
Dit zijn conclusies van een conferentie
over abortus in Engeland, die zaterdag
door de Nederlandse Vereniging van
Sexuele Hervorming in Amsterdam is
gehouden.
Dr. M. Potts, medisch directeur van de
Internationale Federatie voor Gezinsplan
ning te Londen, betoogde dat abortus
een logische aanvulling is op de bestaan
de voorbehoedmiddelen. Er is volgens
hem geen bewijs dat een liberalisering
van de wetgeving het totaal aantal abor
tussen zou doen stijgen.
Een Amerikaans onderzoek heeft uit
gewezen dat meer dan een derde van alle
echtparen een ongewenst kind had. Tus
sen 1945 en 1968 werden in Engeland
per jaar naar schatting honderdduizend
abortussen verricht, waarvan 15 tot
20.000 op medische indicatie. In 1969 wer
den 55.000 abortussen op therapeutische
gronden uitgevoerd en in 1970 zullen dit
«r ongeveer 88.000 zijn. Het aantal abor
tussen verricht door onbevoegden daalt
naar schatting evenredig.
De deskundigen, die op de NVSH-con-
ferentie spraken, zien een grote toekomst
in transparante catheters, die zonder
schadelijke uitwerking de vrucht doen
afdrijven. De toepassing van Prostag-
landine, dat abortus opwekt, is een twee
de toekomstige veelbelovende ontwikke
ling. De verwachting was overigens wel
dat er nog enige tijd voor onderzoek
overheen gaat voordat dit middel alge
meen kan worden toegepast.
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM Het Comité Zuid-
Afrika heeft in een verklaring naar
aanleiding van minister Bakkers
mededelingen op Schiphol meege
deeld dat „zijn uitlatingen op deze
persconferentie de mening van het
Comité Zuid-Afrika bevestigen, dat
hij volstrekt in gebreke is gebleven
het standpunt van de Nederlandse
regering over te brengen, zoals voor
het begin van de reis was beloofd. De
minister heeft geweigerd de kwestie
van de politieke gevangenen ter
sprake te brengen, omdat hij, zoals
hjj zei, „onvoldoende op de hoogte is
van deze materie". Hieruit blijkt vol
gens het comité dat minister Bakker
hetzij niets van de apartheid begrijpt
en de ernst van de situatie niet ziet.
hetzij met de reis alleen versterking
van de economische belangen heeft
beoogd. Het algemeen bestuur van de
Politieke Partij Radikalen heeft
zaterdag in een verklaring meege
deeld zich niet aan de indruk te kun
nen onttrekken „dat minister Bakker
zeer ver is gegaan in het opbrengen
van begrip voor de wüze waarop de
apartheid in Zuid-Afrika gestalte
krijgt".
In zijn verklaring zegt het Comité
Zuid-Afrika o.m. „Inplaats van uitdruk
kelijk de apartheid af te wijzen heeft
de minister zich uitgeput in vriendschans
betuigingen voor Zuid-Afrika. Uit zijn
woorden blijkt dat hii daarmee de blanke
minderheid bedoelt. Hij heeft niet begre-
nen dat critiek op Zuid-Afrika sympathie
betekent voor de onderdrukte zwarte
meerderheid. Aan het verzoek om ook
met tegenstanders van de apartheid con
tact te zoeken heeft de minister menen
te moeten voldoen door alleen met enke
le blanke leden van de parlementaire
oppositie te spreken en met politici uit
Transkei en de kleurlingenraad, die be
kend staan als marionetten van het blan
ke bwind. De minister heeft geen enkele
poging gedaan om met de werkelijke
woordvoerders van de onderdrukte meer
derheid in contact te komen. Waarom niet?
„Wegens gebrek aan tijd en met de over
weging dat politieke gevangenen geen so
ciale veranderingen kunnen veroorzaken".
De minister heeft geweigerd de kwestie
van de politieke gevangenen ter sprake
te brengen, omdat hij zoals hij zei
„onvoldoende van de materie op de hoog
te is". Hieruit blijkt dat hij of inderdaad
niets begrijpt van de apartheid als sy
steem en de ernst van de conflictsitua
tie niet ziet, of dat hij met deze reis al
leen versterking van de economische be
trekkingen beoogd heeft.
Het comité zegt dat zijn waarschuwing,
dat een dergelijke reis in Zuid-Afrika zou
worden aangegrepen als aanwijzing voor
Zuid-Afrika's internationaal eerherstel, nu
terecht blijkt te zijn, „getuige de bijzon
der tevreden commentaren in de Zuid-
afrikaanse pers" De verklaring besluit;
(Van onze correspondent)
ZEIST. De Federatie van Jongeren
groepen van de Partij van de Arbeid ziet
de mogelijkheden om een soortgelijke
functie te vervullen als de beweging
Nieuw Links. Nieuw Links staat op het
punt zichzelf op te heffen. Een besluit
daartoe wordt vermoedelijk zaterdag 28
november in Utrecht genomen. De F.J
G. acht nu een herwaardering van haar
rol binnen de P.v.d.A noodzakelijk.
De jongeren willen punten van de bui
tenparlementaire oppositie aanhangig ma
ken bij de P.v.d.A. en andere linkse par
tijen. Ook willen zij het samenspel be
vorderen tussen parlementaire en buiten
parlementaire oppositiegroepen.
P.v.d.A.-voorzitter dr. Vondeling vond
het onjuist om de F.J.G. te zien als de
vervanger van Nieuw Links. De struc
tuur van beide groepen is te verschil
lend, meende hij.
Dt. Vondeling en ook fractieleider drs
Den Uyl kregen te horen dat een gro
te meerderheid van het F.J.G.-congres
tegen het intrekken van de anti-K.V P
resolutie is, gezien de „gemanipuleerde
consequentieloze pseudoprogressiviteit
van de K.V.P.".
Tot nieuwe voorzitter van de F.J.G.
werd gekozen de 25-jarige T. Stom, ge
meenteraadslid voor de P.v.d.A. in Alk
maar.
„Het Comité Zuid-Afrika blijft op het
standpunt staan dat de betrekkingen met
Zuid-Afrika tot een minimum beperkt die
nen te blijven, zolang de regering daar
niet representatief is voor alle bewoners
van dat land".
De Politieke Partij Radikalen vraagt
zich in haar verklaring af in welke mate
deze reis van de minister betekenis heeft
voor de gevoelens van Nederland en de
betrekkingen die ons land heeft met de
volken van Suriname en de Nederland
se Antillen. De P.P.R. hoopt „dat het
parlement, wanneer het de minister ter
verantwoording roept, met de gevoelens
van en onze betrekkingen met de volken
van Suriname en de Nederlandse Antil
len terdege rekening zal willen houden".
De fractieleider van de P.v.d.A. in de
Tweede Kamer, drs. Den Uyl, heeft ver
klaard dat de politieke betekenis van mi
nister Bakkers reis naar Zuid-Afrika
staat of valt met wat hij daar wèl en
niet heeft gezegd, in het bijzonder in en
over Transkei. „Aan de hand daarvan
zullen wij bepalen of wij in de Kamer een
debat met minister Bakker willen".
Volgens de Evangelische Solidariteits
Partij, een afslpitsing van de A.R.P.,
heeft minister Bakker met zijn bezoek
aan Zuid-Afrika een wending van het
apartheidsbeleid ten goede niet gediend".
De dioloog van de Nederlandse minister
met de Zuidafrikaanse regering, waarvan
ook de E.S.P. voorstander is, heeft ge
faald. Ook heeft de minister, door zich
waarderend uit te spreken over het Ban-
toe-beleid in Trangkei, een onderscheid
gemaakt tussen kleine en grote apart
heid, hoewel die niet van elkaar zijn los
te denken".
DEN HAAG. Vrijdag 4 december om
tien uur dient voor de president van de
rechtbank in Den Haag het kort geding
van de heer Boekdrukker tegen de uitge
versmaatschappij Martinus Nijhoff en dr
C. Kruyskamp over de afleidingen van
het woord „jood" in Van Dale. Voor de
heer Boekdrukker treedt als adcovaat op
mr. Huisman uit Den Haag.
mm
Een juist vier jaar geworden mannelijke, donkere Duitse dog, Eick Imperial
(foto), is dit weekeinde in de RAI op de jaarlijkse Winner-rashondenshow be
kroond als beste van alle 2.500 geëxposeerde honden. Het dier is eigendom van
een Duitse eigenares. Ongeveer 14.500 mensen bezochten zaterdag en zondag
de RAI om de keuringen te zien en de honden te bewonderen. De jeugdige lang
harige dashond Dandy, een reu, redde de eer voor Nederland; hij werd tweede.
Eigenaar is J. Waegemans uit het Limburgse Hoensbroek. De Dalmatiner teef
„Hester of the three turnips" van N. A. Los uit Amersfoort werd derde en
„Fedor von Rahmbach III", een mannelijke Duitse herder, eigendom van André
Bakker uit Almelo, vierde.
i
(Van onze parlementsredactie)
ZEIST. De heren E. Bleumink
(C.H.U.), B. Goudzwaard (AJl.) en N.
Schmelzer (K.V.P.) beraden zich van
daag over een beslissing van de unie
raad van de C.H.U., het politieke advies
college van die partij, dat de Tweede
Kamer geen inspraak mag hebben bij de
benoeming van de kabinetsformateur.
Dit besluit van de C.H.U. zal echter wei
nig veranderen aan het urgentieprogram
van de drie confessionele partijen. Par
tijvoorzitter prof. Van Hulst van de
C.H.U. liet al weten, dat het niet aan
vaarden van dit C.H.U.-besluit niet zal
leiden tot een breuk tussen de drie par
tijen.
De drie belangrijkste mannen in de
C.H.U., lijsttrekker minister Udink, frac
tievoorzitter Mellema en partijvoorzitter
en fractievoorzitter in de Eerste Kamer
Van Hulst staan echter nog steeds ach
ter het actiepunt van het urgentiepro
gram dat de Tweede Kamer wèl zal moe
ten trachten de kabinetsformateur aan te
wijzen.
Toch was de unieraad tijdens een be
sloten vergadering duidelijk in zijn uit
spraak. Van de 39 stemgerechtigde le
den zouden er 33 steun hebben verleend
ADVERTENTIE
aan het standpunt van jkvr. Uttewaall
van Stoetwegen, die tegen aantasting is
van het recht van de koningin de forma
teur aan te wijzen.
In een toelichting zei prof. Van Hulst
dat de leden var de stuurgroep ook
die uit de C.H.U. ervan overtuigd zijn
dat de huidige manier van kabinetsforma
tie te duister is en het benoemen van de
formateur door de Kamer bijdraagt aan
de noodzakelijke openheid. Zij zullen in
de stuurgroep toch trachten het besluit
van de unieraad uit te voeren.
In een openbare vergadering is het
C.H.U.-urgentieprogram besproken. In de
zedelijkheidsparagraaf wil de C.H.U. dat
er wat meer genuanceerd zal worden ge
sproken over abortus, pornografie en
druggebruik. In de abortusparagraaf wil
men de inspraak van de betrokken vrouw
groter maken. Bovendien moet abortus
als een noodoplossing worden gezien, het
geen onder meer betekent dat meer aan
dacht besteed moet worden aan midde
len ter voorkoming van zwangerschap.
De unieraad stemde in met een sug-
(Van onze correspondent;
DEN HAAG. Een hevige explosie en
een daaropvolgende brand heeft zaterdag
avond de woning van de familie J. Da
niëls in Den Haag geheel in de as gelegd
De heer Daniëls was met zijn vrouw en
twee kinderen op familiebezoek in Zut-
phen. De oorzaak van de explosie is on
bekend.
De schade wordt geraamd op ongeveer
25.000.
DEN HAAG. De stelling dat de
mens de natuur nodig heeft, wordt door
99 percent van de bevolking ondersteund,
terwijl 91 percent geen bestaansmogelijk
heden voor de mens ziet indien de na
tuur is bedorven. Door 98 percent wordt
het gewenst geacht planten en dieren voor
uitsterving te behoeden.
Dit zijn enkele conclusies uit een opi
nie-onderzoek dat in het kader van het
Europese Natuurbeschermingsjaar (N70),
onder de titel „Milieubesef" in opdracht
van het ministerie van CRM werd uitge
voerd.
De betrokkenheid met de milieuproble
matiek is relatief het sterkst bij perso
nen met een hogere schoolopleiding, in
woners van het westen des lands, stede
lingen en onkerkelijken.
Van het natuurbeschermingsjaar blijkt
57 percent van de ondervraagden wel,
en 43 percent niet te hebben gehoord.
Meer dan 30 percent vindt dat ongerepte
natuur onder alle omstandigheden behou
den moet blijven; 35 percent is van me
ning dat ongerepte natuur behouden moet
blijven, tenzij er zeer grote andere be
langen op het spel staan. Daarenboven
vindt 20 percent dat ongerepte natuur zo
veel mogelijk behouden moet blijven,
maar dat produktie en werkgelegenheid
even belangrijk zijn. Bijna 70 percent van
de bevolking maakt zich tamelijk, veel of
zeer veel zorgen over de milieuveront
reiniging. Een kleine 40 percent heeft de
gevolgen hiervan ook zelf ondervonden
Het aantal jeugdigen (16-24 jaar) dat
zich zeer veel, of veel zorgen maakt is
in verhouding tot de ouderen geringer.
Uit de resultaten van het onderzoek
kan worden geconcludeerd dat 84 per
cent vindt dat er onvoldoende tegen de
vervuiling wordt opgetreden. Van de jon
geren van 16-tot 24 jaar vond 79 percent
dat er te weinig tegen milieuvervuiling
wordt gedaan. Tweederde van de onder
vraagden is bereid een financiële bijdrage
te leveren tot oplossing van de milieupro
blematiek.
Bijna 50 percent van de ondervraagden
was het eens met de stelling „Het zou
mijn politieke voorkeur beïnvloeden in
dien een partij meer aandacht aan na
tuurbescherming en milieuverontreini
ging zou besteden". De basis-steekproef
voor dit onderzoek, dat medio mei 1970
werd gehouden, bestond uit 1174 huishou
dens, op aselecte wijze getrokken uit de
woningregisters van Nederlandse gemeen
ten.
gestie van de jongerengroep, dat gestreefd
moet worden naar een beperkt distric
tenstelsel. Hierin zal de evenredige ver
tegenwoordiging echter gehandhaafd die
nen te blijven. Een ander voorstel van
de CHJO om de leeftijd voor het passie
ve kiesrecht op 18 jaar te stellen haalde
geen meerderheid. Het urgentieprogram
wil wèl de leeftijd voor actief kiesrecht
en meerderjarigheid op 18 jaar stellen.
De defensieparagrafen van het urgen
tieprogram kunnen wat de C.H.U. be
treft ongewijzigd blijven. Dat kostte heel
wat moeite want ook in de C.H.U. zijn
velen voor verhoging van de defensie
inspanningen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Dolle Mina's leuze
„Baas in eigen buik" is bij de leden van
de Katholieke Volkspartij slecht geval
len. Uit het verzamelrapport van 118
werkgroepen van die partij over de ze-
deiykheidswetgcving blijkt dat vrijwel al
le K.V.P.'ers de gedachte, dat de vrouw
beslist over de vraag of er abortus zal
worden toegepast, onaanvaardbaar vindt.
Wel is een ruime meerderheid van de
werkgroepen voor verzachting van het
verbod van abortus provocatus. Het in
schakelen van een team van deskundigen
wordt over het algemeen noodzakelijk ge
acht. De sociale indicatie wordt door een
meerderheid afgewezen.
De kleinst mogelijke meerderheid van
werkgroepen stemt in met het door de re
gering-de Jong voorgestelde criterium
„Duurzame ontwrichting van het huwe
lijk" als enige grond voor echtscheiding.
Een forse minderheid is voor handhaving
van meerdere gronden, ondermeer over
spel i.e. „De grote leugen."
Het optreden door de overheid tegen
vermeende pornografie mag van ongeveer
de helft van de werkgroepen wat soepe
ler worden. Men wil de persoonlijke ver
antwoordelijkheid van de volwassenen
niet door strakke wettelijke regelingen
aan banden leggen.
EDAM. In de nacht van zaterdag
op zondag is in Edam een 15-jarige ion
gen overleden ten gevolge van het ge
bruik van „hard drugs". De jongen was
uit een ziekenhuis weggelopen waar hij
als verslaafde was ODgenomen. '/atp-dag-
avond had hii ^ich op het toilet van een
bar een injectie gegeven, welke de dood
ten gevolge had.
