Stroom en teóenstroom Bombardementen hebben zelfde doel als invasie van Cambodja" CRITIEK IN SENAAT LUCHTAANYAI ,VS willen de oorlog uitbreiden V erschmvimg, geen veranderins Maanvoertuig geparkeerd Bisschoppen van Baskenland veroordelen Burgos-proces Alle soorten van geweld verworpen Protest van Egypte bij de VS Paus wil naar rampgebied in Oost-Pakistan Britse artsen willen tabaksadvertenties geheel verbieden commentaar op actuele zaken Europa kan niet zonder sterke Amerikaanse troenenmacht Ambassadeur van China naar Moskou ramm Chinees commentaar op bombardementen: Amerikaanse officieren: (Van onze redacteur in Madrid) BILBAODe bisschoppen van het Spaanse Baskenland hebben gisteren na alle missen in alle kerken van de streek een gezamenlijke herderlijke brief laten voorlezen over het komende proces tegen Baskische nationa listen voor een krijgsraad in Burgos. De toon en de inhoud van deze herder lijke brief vormen een scherpe veroordeling van het proces en een ter nauwernood verholen aanklacht tegen generaal Franco en zijn regering wegens hun toestemming voor deze krijgsraad. Snelheid Hard aangekomen M Spionagevluchten Vrouwen Limiet De toenemende tolerantie ten opzichte van abortus provocatus en het propagan distisch succes van de actie die op legali satie van deze ingreep aanstuurt, moesten natuurlijke leiden tot een reactie van de zijde dergenen die een eventuele bevrij ding van de abortus uit de wettelijke en morele boeien als een onheil blijven be schouwen. Vandaar dat nu een stichting het leven heeft gekregen die zich „Onge boren Kind" noemt en zich opwerpt als de beschermster van de rechten van het vruchtbeginsel. Soms bespeurt men de neiging om de kwestie van de abortuslegalisatie te be schouwen als een conflict tussen conser vatieve en progressieve opvattingen ten aanzien van de maatschappelijke ontwik keling. Voorstanders van abortus-legali satie en ruime toepassing van deze in greep zien het meestal als een maatschap pelijk euvel, dat de wet nog steeds het medische ingrijpen tegen het ongeboren leven verbiedt. Zij beroepen zich dan op inderdaad ontstellende misstanden, die voornamelijk ontstaan doordat de abortus zich voltrekt buiten de vereiste medische bevoegdheid of via sluikwegen die grote gevaren oproepen voor de niet tot baren bereid zijnde moe ders. Men krijgt dan de indruk dat alles op dit gebied prettig geregeld zou zijn, indien de wet het nagenoeg ongehinderd toepassen van abortus maar zou tolereren, zodat de ongewenste kinderen eenvoudig zouden kunnen worden geweerd en de ongehuwde of wel gehuwde maar niet tot baren bereid of geschikt zijnde moeders behoed zouden worden voor de onaange name gevolgen van de geboorte. Deze opvatting geldt dan als vooruit strevend, modern en aangepast aan de maatschappelijke situatie van deze tijd Daartegenover zou dan elk verzet tegen de legalisatie en elke afwijzing van de tolerantie tegenover abortus moeten wor den gerangschikt onder „conservatisme' of „ouderwetse sociale blindheid." Het gevaar van deze misvatting want dat het een misvatting is, kan gemakke lijk genoeg worden beredeneerd is vooral dat abortus in de plaats zou komen van elke andere methode of mogelijkheid tot eliminatie van maatschappelijke nood bij ongewenste geboorten. Het op zich ta melijk eenvoudige middel van afdrijving zou op zo grote schaal toepassing kunnen gaan vinden, dat men zich er in het alge meen niet meer om bekommert, middelen te vinden die ongewenste, maar toch ge boren kinderen minder tot ongeluk van de moeders doen worden. De begeleiding van ongehuwde moeders, de sociale zorg voor het gezin, de zorg vooral ook voor de kinderen die door hun geboorte maat schappelijke nood veroorzaken of onder gaan dat alles is natuurlijk veel moei lijker, duurder en omvangrijker dan de regeling van een gemakkelijke abortus mogelijkheid. Dat in bijzondere gevallen abortus mo gelijk zou moeten zijn, zal in onze tijd weinig redelijke tegenargumenten ont moeten. Dat abortus slechts het allerlaat ste, alleruiterste voorbehoedmiddel tegen ongewenste geboorten zal moeten blijven mag echter als maatschappelijk-ethisch dogma wel eens wat nadrukkelijker wor den aangeduid en verdedigd. De actie „Ongeboren Kind" lijkt op het eerste gezicht te zijn ontstaan uit de op rechte bezorgdheid voor een „woekering" van de abortus buiten verantwoorde pro porties. Dat zij begint met te trachten de legalisatie van abortus tegen te gaan, is wellicht een nog ongenuanceerde doel stelling die bij nadere bestudering en be lichting misschien toch ook wel tot de er kenning van onvermijdelijke uitzondering zal blijken te neigen. Dat er op deze wijze een enigszins balancerende strijd ontstaat waarin de partij van het ongeboren kind ook haar verdedigers krijgt, lijkt maat schappelijk nuttig en urgent. Uit de strijd zou een compromis kun nen worden geboren, dat verantwoord en heilzaam is. Daartoe echter moeten beide kampen bereid zijn tot een dialoog en een vaststelling van de gezamenlijke uit gangspunten, indien die er zijn. Eén ge zamenlijk uitgangspunt lijken zij al te hebben, namelijk de zo spoedig en zo sterk mogelijke verlichting van de maatschap pelijke ellende, waartoe ongewenste ge boorten vaak leiden. (Van onze redacteur in Washington) WASHINGTON De onverwachte bombardementen op Noordvietna- mees grondgebied hebben onmiddellijke reacties veroorzaakt in de Ameri kaanse Senaat, waar de Democratische meerderheidsleider, Mike Mans- field, zei dat de aanvallen een „hernieuwde betrokkenheid" betekenen en mogelijk zelfs een „vertraging in de pogingen om het Vietnamese conflict te beëindigen". Al leken Mansfields verklaringen enigszins overtrokken, het was niettemin duidelijk dat Washington met deze bombardementen in feite zjjn Cambodja-politiek voortzette. Dit betekent dat de bombardementen in wezen een zelfde doel hadden als de even plotselinge Amerikaanse invasie in Cambodja, namelijk om de voorraad schuren van wapens, munitie en rijst van de Vietcong te vernietigen. In dit geval werd het neerschieten van een on bewapend Amerikaans verkenningsvlieg tuig, anderhalve week geleden, aange grepen om twee dagen lang zeer zware bombardementen uit te voeren. De luchtaanvallen vonden niet alleen plaats ten zuiden van de 19e breedte graad, zoals het Pentagon bleef volhou den, maar ook in de buurt van Hanoi en Haiphong, de haven van de Noord- vietnamese hoofdstad. Dit laatste werd min of meer bevestigd door twee Ame rikaanse professoren die gisteren uit Ha noi terugkeerden en vertelden, dat zij in de nacht bomexplosies hadden gehoord in de buurt van Hanoi. Minister van Defensie Laird zei op twee afzonderlijke persconferenties dat de aanvallen alleen maar plaats hadden als „beschermende reactie"-bombardemen- ten, een van de frasen die het Penta gon in het afgelopen jaar heeft uitge vonden om gewone bombardementen te rechtvaardigen. Voor zover echter uit an dere defensiebronnen kon worden opge maakt, bleek dat deze bombardementen specifieke doelwitten hadden. De piloten hadden blijkbaar opdracht behalve de luchtdoelbatterijen, ook bepaalde opslag plaatsen van voedsel en wapens te tref fen. Deze opslagplaatsen blijken grotendeels te liggen aan de aanvoerlijnen naar Laos en dit betekende een afwijking van de zgn. stilzwijgende afspraak tussen Was hington en Hanoi, n.l. dat „beschermen de reactie"-aanvallen alleen maar plaats kunnen vinden op militaire doelwitten in Noord-Vietnam. Deze afwijking werd ook duidelijk in de formulering die minister Laird ge- bruikte. Hij zei dat dergelijke aanvallen ook vluchten betreffen van piloten die betrokken zijn bij het onderscheppen van de aanvoerlijnen uit Noord-Vietnam naar Laos en Cambodja. En dit betekende dan in wezen niets anders dan het verleng stuk van de redenering waarmee presi dent Nixon destijds de invasie van Ame rikaanse troepen in Cambodja rechtvaar digde. Er zijn weinig Vietnam-experts die ge loven dat deze bombardementen een gun stige invloed zullen hebben op de onder handelingen in Parijs, laat staan op de voorstellen die president Nixon heeft ge daan om de oorlog langzaam tot een eind te brengen. Integendeel, de meeste waar nemers schijnen er van overtuigd te zijn dat de regering Nixon een algehele mi litaire overwinning in Vietnam allesbe halve heeft uitgesloten, zelfs wanneer dat een overwinning zou moeten zijn die na een terugtrekking van de Amerikaan se troepen, een niet-representatieve Zuid- vietnamese regering in stand zou moe ten houden. WASHINGTON, (Reuter) Ameri kaanse militaire bevelhebbers hebben Amerikaanse senatoren meegedeeld, dat zelfs indien West-Europa zijn militaire sterkte opvoert, een behoorlijke Ameri kaanse troepenmacht in Europa nodig zal blijven, om het gevaar van een kern oorlog te verhinderen. Deze militaire opvatting is »aan het licht gekomen bij een hoorzitting van de subcommissie van de Amerikaanse se naat voor buitenlandse betrekkingen, waarin leden van het congres aange drongen hebben op minder Amerikaan se en meer Europese defensie-uitgaven voor de NAVO. Amerikaanse NAVO-bevelhebbers en functionarissen van het Amerikaanse ministerie van defensie hadden ver klaard, dat de aanzienlijke besparingen door terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Europa niet opwegen tegen het risico van een verzwakt bondgenoot schap. De Duitse coalitieregering van socialis ten en liberalen heeft een nieuwe verster king ondergaan, nu in Beieren de libera len met tien zetels in de Landdag terug keren en de socialisten slechts een gering verlies te incasseren hebben gekregen. De CSU, zoals de christen-democrati sche partij in Beieren heet, heeft welis waar veertien zetels gewonnen maar is er niet in geslaagd een verpletterende afwij zing van de Ostpolitik van Willy Brandt en Walter Scheel aan de Beierse kiezers te ontlokken. De liberale minister van Buitenlandse Zaken Scheel heeft veel bij gedragen tot het herstel van zijn partij in Beieren. Hij heeft op verkiezingsver gaderingen de nadruk gelegd op de nood zaak tot het begraven van de strijdbijl die nog altijd tussen Duitsland en Polen als erfenis van de Tweede Wereldoorlog aan wezig was. Hij heeft bovendien en de uitslag van de verkiezingen heeft dat be vestigd de CSU verweten dat zij op instemming van de Beierse ultra-recht sen speculeerde. Inderdaad is de winst van de CSU ontstaan door het overlopen van een groot deel der neo-nazistische NPD van Adolf von Thadden. De veronderstelling dat de winst van de liberalen voor een deel is te verklaren uit het feit dat vele socialisten op de FDP hebben gestemd, klopt geheel en al met de cijfers. In de Landdag heeft de coalitie nu 80 zetels tegen eerst 79, zodat er eigen lijk niets in de krachtenverhouding ge wijzigd is zaan. lol nex uegrctvca van vic owijuuiji o— MOSKOU, (Reuter) De Russen heb ben laten doorschemeren dat zij zullen proberen na de maannacht van veertien dagen die morgen begint, het maanwa- gentje Loenakod-1 weer te laten rijden. Volgens het Russische persbureau Tass heeft de maanwagen zijn taak, zoals die voor de „maandag" was uitgestippeld, volbracht en is hij nu voor de maannacht geparkeerd. In de maannacht daalt de temperatuur op het maanoppervlak tot ongeveer honderd graden onder nul- Maar er werd niet met zoveel woorden gezegd dat de Russische geleerden zul len pogen de wagen weer te laten rijden op 8 december wanneer de schemering van de maandag aanbreekt boven de Zee der Regens. I De Pravda berichtte echter zondag dat de niet nader genoemde ontwerper van het voertuig had verklaard dat de eer ste serie experimenten is afgerond. Gis terochtend heeft de Loenakod nog een reeks foto's van uitstekende kwaliteit naar de aarde geseind. ganda-apparaat van de oppositie een be langrijke overwinning behaald. Ook al zou dit niets veranderen aan het morele probleem van de zes eisen tot doodstraf, het zou tenminste de politieke gevolgen van het proces binnen redelijke perken houden. 99 99 Een dergelijk openbaar protest van Spaanse bisschoppen is hier ongehoord en de minister van Justitie voelde zich van daag dan ook gedwongen om in een nog scherpere officiële nota te proberen de argumenten van de bisschoppen te weer leggen. Er gaan nu geruchten dat het monster proces voor de krijgsraad van Burgos he lemaal niet meer in de oorspronkelijke opzet zal plaatsvinden. In plaats van een massaproces waarbij meer dan de be schuldigden, het Baskische separatisme in het algemeen en de terroristenorganisatie ETA in het bijzonder veroordeeld zou den worden, lijkt nu een serie van afzon derlijke processen tegen de verschillende beklaagden ook mogelijk. Deze geruchten kunnen natuurlijk evenmin als alle voorgaande berichten over de krijgsraad van Burgos een offi ciële bevestiging vinden, want dit alles is militair geheim. Mocht het echter juist zijn, dan heeft zowel het politiek gezond verstand van de regering als het propa- De herderlijke brief van de bisschop pen van het Baskenland begint met de aankondiging dat het proces van de krijgsraad van Burgos zeer nabij is, aan gezien de tekenen daarvan „zich met alar merende snelheid vermenigvuldigen". De bisschoppen vragen hun priesters en hun kerkvolk om zich niet in overijlde acties te storten en leggen verantwoording af van hun eigen pogingen om het ergste te voorkomen. Zij hebben van het Vaticaan en van de regering in Madrid gedaan gekregen dat het proces niet achter gesloten deuren zal plaatsvinden. Dit berustte op het feit dat er twee priesters onder de beklaagden zijn, en het concordaat bepaalt dat rechts zaken over kerkelijke kwesties de minste ruchtbaarheid moeten krijgen. De twee priesters verklaarden echter zelf hiervan af te zien. Zij hebben zich „keer op keer" tot generaal Franco en zijn regering ge wend om gedaan te krijgen dat het pro ces niet voor een krijgsraad, maar voor een normale rechtbank zou plaatsvinden, „waar een meer volledige verdediging van de beklaagden mogelijk zou zijn, en waar ook de mogelijkheid van hoger beroep zou bestaan." Verder hebben zij al vooruit om gratie gesmeekt voor het geval dat de krijgs raad zou toestemmen in een of verschei dene of zelfs alle van de zes doodstraffen die de aanklager eist. Tenslotte verklaar den de bisschoppen in verreweg de be langrijkste zin van hun herderlijke brief: „Wij 'herhalen dat wij alle soorten van geweld veroordelen, zowel het geweld van de officiële instellingen en van de onderdrukking als dat van de opstand Uit het antwoord van de minister van Justitie blijkt wel dat deze zinsnede hard is aangekomen in Madrid. De nota ver klaart: „Het is duidelijk een zeer ernstige zaak dat men het geweld van misdadi gers over dezelfde kam scheert als de houding van het gezag bij het toepassen van de wet." Iets verder op herhaalt de nota opnieuw deze „klacht van de ver- trapte onschuld". Tenslotte zegt de nota dat de regering de bisschoppen heeft gewaarschuwd dat zij een vooroordeel over het vonnis van de krijgsraad zouden opwerpen als zi;i hun gezichtspunten zouden bekendmaken en als zij daartoe toch zouden overgaan, dat zij dan niet met „vage opmerkingen" maar met „duidelijke aanklachten" voor de dag moesten komen. Het blijkt wel dat de herderlijke brief van de bisschoppen de regering op zeer lange tenen heeft ge trapt. TOKIO (Reuter en AP). China heeft gisteren de Amerikaanse luchtaanvallen op Noord-Vietnam „een duidelijk teken" genoemd dat de Verenigde Staten van plan zijn de oorlog in Indo-China uit te breiden. Het persbureau Nieuw-China ver klaarde in een in Tokio beluisterde uit zending dat de Amerikaanse bombarde menten van dit weekeinde „nieuwe da- den van agressie" zijn. In Parijs noemde de Noordvietnamese delegatie bij het vredesoverleg de lucht aanvallen „een zware belasting voor de conferentie". De acties zouden echter niet automatisch tot een afbreken van de be sprekingen moeten leiden. Volgens de af vaardiging uit Hanoi hebben de Ameri kanen dichtbevolkte gebieden in de pro vincies Haiphong, Quang Ninh, Hatay en Hoa Bin bestookt, waarbij burgers wer den gedood. Het Russische persbureau Tass noemde de luchtactie van de VS „een ernstige provocatie" en „een grove schending van de belofte om de bombardementen te sta ken". In dit verband werd ook herinnerd aan het overbrengen van een Amerikaans vliegdekschip naar de Golf van Tonkin en de verheviging van de bombardementen op Zuid-Laos en op streken in Zuid-Viet- nam nabij de grens met Laos. Tass ver klaarde dat dergelijke acties in strijd zijn met de „vredelievende bedoelingen" die de regering in Washington zegt te heb ben". De Britse regering heeft zich akkoord verklaard met de uitleg die minister Laird voor het Amerikaanse optreden heeft gegeven. Het kabinet in Londen zei dat Hanoi in de eerste plaats verantwoor delijk is voor de voortzetting van de vij andelijkheden in Vietnam. Bijna tweehonderd Amerikaanse vlieg tuigen hebben gisteren opnieuw luchtaan vallen ondernomen op doelen in Noord-Vietnam. „Het voornaamste doel van de aanvallen is die knapen te herin neren aan de regels van het spel, of ze die nu begrijpen of niet", aldus werd in kringen van het Amerikaanse ministerie van Defensie vernomen. CAIRO (Reuter en AFP). De Egyp tische regering heeft bij de regering in Washington officieel geprotesteerd tegen I het overvliegen van Amerikaanse U-2- spionagevliegtuigen boven de Sinaï. Dit meldt het blad „Al Achram" vandaag. Ondaiiks het protest worden de verken- I ningsvluchten voortgezet. Volgens het blad worden de inlichtin gen van de toestellen aan Israel doorge geven. Het Egyptische ministerie van buitenlandse Zaken verwacht een spoe- I dig antwoord van de Verenigde Staten. De Egyptische minister van Defensie, generaal Mohamed Fawzi, is zaterdag I onverwachts in Damascus aangekomen. Kort daarna had hij een gesprek met ge neraal Haiez el Assed, de Syrische pre mier en minister van Defensie. In officiële kringen in Damascus be waarde men het stilzwijgen over het be zoek van de Egytische generaal. Naar verluid zou hij de gelukwensen van de regering in Cairo overbrengen aan de nieuwe leiders van Syrië. Ook acht men het mogelijk, dat hij de steun van zijn regering kwam toezeggen. Ngoeyen Thanh Le, woordvoerder van de Noordvietnamese delegatie in Parijs, laat op een wandkaart zien in welke gebieden in zijn land ver woestingen zijn aangericht door de Amerikaanse bombardementen. VATICAANSTAD, (Reuter) Paus Paulus heeft gisteren in zijn toespraak tot pelgrims op het Sint Pieterplein in Rome de verwachting uitgesproken spoe dig naar het gebied in Oost-Pakistan te kunnen gaan dat zo zwaar is getroffen door een stormvloedramp. Waarnemers in het Vaticaan menen uit deze woorden te kunnen opmaken dat de paus inderdaad binnenkort Pakistan zal bezoeken. Men verwacht dat hij het rampgebied zal zien tijdens zijn reis door het Verre Oosten en Australië die donderdag be gint. Waarschijnlijk zal paus Paulus naar Oost-Pakistan gaan op zijn terug reis van Ceylon die op 4 december be gint. TOKIO (AP). De nieuwe Chinese ambassadeur in Moskou, Liu Hsin-Tsjoe- an, is gisteren uit Peking naar Moskou vertrokken nadat in Peking een Russisch- Chinees handelsakkoord was getekend. Liu is de eerste ambassadeur van Pe king in Moskou sinds 1966 toen beide landen hun gezanten terugtrokken in ver band met de steeds slechter wordende betrekkingen. De nieuwe Russische ambassadeur in Peking, Wasily Tolstikov, kwam 9 okto ber in China aan. (Van onze redacteur in Londen) LONDEN. Ieder die meer dan 24 si garetten per dag rookt loopt een kans van één op de negen om longkanker te krij gen, tegen één op 284 voor niet-rokers Dit is de belangrijkste conclusie van een rapport van het Britse Royal College of Physicians, de Koninklijke Britse vereni ging van artsen, dat begin januari in de tail zal worden gepubliceerd. Het rapport legt er de nadruk op dat er sprake is van alle rokers, omdat er weinig verschil is in het effect van siga retten, sigaren en pijptabak en het legt een rechtstreeks verband tussen roken en coronaire trombose, hoge bloeddruk, blaaskanker en maagzweren. Roken betekent veel meer risico dan vroeger werd gedacht wat betreft het op lopen van bronchitis en andere ademha lingsziekten. De dokters eisen een totaal verbod van alle vormen van adverten ties en reclame voor sigaretten, sigaren en tabak. In Engeland kunnen volgens het rap port jaarlijks 35.000 tot 40.000 sterfge vallen rechtstreeks aan het roken worden toegeschreven. Het rapport bevat een speciale waar schuwing voor vrouwen tegen het ge vaar van het roken van sigaretten. Dui delijk wordt aangetoond dat het aantal vrouwen dat sterft aan longkanker be zig is snel in te lopen op dat van mannen een direct gevolg van het heviger roken door vrouwen. Chronische bronchitis is in Engeland verantwoordelijk voor de dood van 65.000 personen per jaar. Het rapport veroordeelt streng het ca deaustelsel bij de verkoop van sigaretten en ook het patroniseren van sport- en culturele gebeurtenissen door tabakson dernemingen. Evenals het rapport van de genoemde vereniging van acht jaar geleden zal het nieuwe rapport er opnieuw op aandrin gen dat pakjes sigaretten voortaan een waarschuwing dienen te bevatten, dat de inhoud gevaarlijk voor de gezondheid kan zijn. In het vroegere rapport werd de ver wachting uitgesproken dat een 35-jarige zware roker een kans van één op 23 loopt om binnen tien jaar te sterven en een niet-roker een kans van één op 90. Het nieuwe rapport herhaalt het pleidooi voor een totaal verbod of een ernstige beper king van het roken in openbare gelegen heden. Sinds 1965 bestaat in Engeland een ver bod op televisiereclame voor rookartike len. In 1966 werden tabaksadvertenties in feite gerantsoeneerd doordat een li miet werd afgekondigd van 85 miljoen gulden als maximaal bedrag voor alle vormen van tabaksadvertenties. In 1966 stopte een bekende Engelse tabaksmaat schappij vrijwillig haar advertenties in bioscopen. In het algemeen zijn de tabaksfirma's van oordeel, dat medische rapporten en advertentieverboden minder invloed op vermindering van het roken uitoefenen dan accijnsverhogingen. Na het dokters- rapport van 1962 daalde het tabaksver bruik enige tijd, maar het herstelde zich aan het einde van het jaar. Een verder reclameverbod zou alleen maar het bestaande verkooppeil bevrie zen, doch het moeilijker maken om met nieuwe merken uit te komen. ijgelaten. Drie van de vier priesters ver bonden aan de „Katholieke arbeiders jeugd", die in Rio de Janeiro gevangen zaten, zijn eind vorige week vrijgelaten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 3