VAN DAG TOT DAG
Gewestelijke etfaej>media
Sadat: „Geen verlenging van bestand"
V.S. STAKEN VLUCHTEN
ROVEN SUEZ-KANAAL
Ex-SS'er Gay
veroordeeld
Volkswagen met motor in het midden
Offensief van
Vietcong bij
Pnom Penh
Ondanks verzet van christen-democraten
Italiaans parlement neemt
echtscheidingswet aan
FAO organiseert in
Rome conferentie
over vervuiling
Vijf Baskische
nationalisten
veroordeeld
Dr. Ramsey zag
tragedie in
Zuid-Afrika
HAARDOLIE
Tankauto verloor
20.000 liter olie
Meer dan vijftig
huurlingen in
Guinee gedood
het mooiste
fafrau...
'n Prisma horloge!
commentaar op actuele zaken
DINSDAG 1 DECEMBER 1970
3
Volgende fase
U-2
Explosie in Amerikaanse
ambassade
v'
L:
Van onze redacteur in Rome)
ROME Gisteravond laat werd het fel omstreden wetsontwerp van de
socialist Fortuna en de liberaal Baslini door de Kamer van Afgevaardigden
met 319 stemmen voor en 286 stemmen tegen aanvaard. De wet wordt van
kracht na publikatie in de staatscourant. Dit gebeurt naar men aanneemt
morgen. Meer dan een miljoen kandidaten voor een echtscheiding zullen nu
de tribunalen overstromen waar men al voorzorgsmaatregelen heeft pro
beren te nemen al kampt de juridische molen met een enorme achterstand.
Alleen de dood
Mislukkingen
Volgens radio-Conakry
Referendum
F. 3. DRIESSEN
Vervuilde delen
18 cent (p itr.)
..DE SPAARNESTAD'
(TOTAL) tel 0 23 31 04 40
v; v .- V';-V •- -
Als de desbetreffende regeringsvoor-
«tellen met betrekking tot de wijziging
van de Grondwet worden aangenomen,
zal de vanouds bestaande persvrijheid
eveneens gaan gelden voor radio en tele
visie. Dat betekent, dat de vrijheid van
nieuwsgaring, nieuwsverkrijging en
nieuwsverspreiding onverkort van toepas
sing zal zijn op de ethermedia, zodat ieder
een zonder voorafgaand verlof het recht
zal hebben zijn mening via radio en tele
visie openbaar te maken-
Dat wil nog lang niet zeggen dat radio
en televisie in dezelfde onafhankelijke po
sitie zullen komen als de drukpers. Want
bij de grondwetsbepaling behoort onver
brekelijk de zinsnede „behoudens ieders
verantwoordelijkheid jegens de wet" en
radio en televisie hebben daarbij niet alleen
met het wetboek van strafrecht maar ook
met de omroepwet te maken. Nederland
kent geen perswet, ofschoon er in het ver
leden herhaaldelijk pogingen zijn gedaan
tot invoering van een perswet te komen.
De omroepwet geeft de regering bijzondère
bevoegdheden ten aanzien van de ether
media. In de nieuwe grondwet zal zijn be
paald dat zij niet tevoren zal kunnen in
grijpen om bepaalde uitzendingen te voor
komen of te wijzigen, maar de omroepwet
bevat bepalingen die wel degelijk over
heidsinvloed op de ethermedia mogelijk
maken, bijvoorbeeld de bepaling die de
regering het recht geeft zendtijd te vorde
ren, de bepalingen die de organisatorische
structuur van het omroepbestel regelen en
de bepaling die de regering het recht geeft
omroepen van zendtijd uit te schakelen
wanneer het ledental onder de minima
zakt.
Een onbeperkte ethervrijheid zal dus
ook door de nieuwe grondwet niet worden
bereikt, zodat de wijzigingen die de rege
ring nu voorstelt allerminst zullen bevor
deren dat de nog geheel in het stadium
van voorbereiding zijnde organisatie van
de regionale omroep van vrijer allure zal
kunnen zijn dan de nationale omroep.
De nota, die minister Klompé over die
regionale omroep aan de Kamer zal voor
leggen, belooft weinig goeds voor degenen
die gehoopt hadden dat bij de regionale
omroepen het monopolie van regering en
omroepverenigingen (via de NOS) zou kun
nen worden doorbroken. Wat er over de
plannen van minister Klompé tot dusver is
uitgelekt, doet vermoeden dat het criterium
van de neuzentellerij, dat bij de nationale
omroepen zo'n overheersende rol speelt en
aanleiding is tot allerlei merkwaardige
manipulaties der omroepverenigingen, ook
bij de regionale omroep een belangrijke
factor zal worden.
Als dat inderdaad zo zal zijn, behoeft er
weinig hoop te bestaan dat de uitkomst
van de regionale omroep een zuiverder en
maatschappelijk aanvaardbaarder patroon
zal opleveren dan het nationale omroep
bestel. Minister Klompé, die plotseling
haast heeft om de regionale omroep nog
voor haar vertrek uit de grond te stampen,
heeft blijkbaar geen zin om te proberen
van dat regionale omroepbestel een beter
en cultureel werkzamer instituut te maken.
Zij wil zich kennelijk refereren aan wat de
omroepwet dienaangaande voor mogelijk
heden en openingen biedt, inplaats van bij
de opbouw van het nieuwe fenomeen met
het idee tot wijziging en aanpassing van
de omroepwet te komen.
Het ongeluk wil, dat de omstandigheden
waarin de ontwikkeling van de ethermedia
in Nederland zich voltrekt, geheel eigen
aan ons kleine en overbevolkte land zijn,
zodat men oorspronkelijke, alleen voor
Nederland geldende oplossingen moet be
denken. Men kan niet in het buitenland
te rade gaan, ofschoon dat helaas maar al
te vaak ten onrechte gebeurt. De situatie
in ons land is uniek wat betreft de opper
vlakte en de woondichtheid. De geweste
lijke ethermedia zouden een totaal eigen
karakter moeten hebben, zorgvuldig aan
gepast aan de specifieke behoeften van het
Nederlandse publiek en de structuur van
de agglomeraties. Bovendien zou uiterst
nauwkeurig moeten worden onderzocht
hoe men door de invoering van het nieuwe
medium in de gewesten de positie der re
gionale bladen het best onverlet kan laten
In het totale maatschappelijke beeld ne
men die regionale bladen eveneens een
unieke plaats in, die niet te vergelijken is
met de positie van dergelijke bladen in het
buitenland. Uniek maar uiterst kwetsbaar,
zo zou men de situatie van de regionale
pers in ons land moeten omschrijven.
En aangezien in de samenleving het ge
heel der communicatiemiddelen, pers, ra
dio en televisie, in samenhang met en ver
houding tot elkander zou moeten worden
bestudeerd vooraleer er nieuwe regerings
initiatieven op dat gebied tot ontplooiing
komen, is het ministeriële plan om het
patroon van de nationale omroep doodeen
voudig op de gewestelijke ether over te
planten, slechts overijld, gevaarlijk en fan
tasieloos te noemen. Misschien zal de mi
nister in de Kamer een reactie ontmoeten
die haar dat duidelijk maakt-
De volksvertegenwoordiging draagt in
dat opzicht een grote verantwoording, om
dat haar beslissing in dit probleem de
maatschappelijke vooruitgang der gewes
ten in de komende decennia bijzonder
sterk zal beïnvloeden.
WASHINGTON (Reuter) Ame
rikaanse verkenningsvliegtuigen van
het type U-2 hebben hun vluchten
boven het gebied van het Suezkanaal
gestaakt. Dit hebben gisteren func
tionarissen van het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken ge
zegd.
De Egyptische president Sadat heeft
gisteren verklaard dat zijn land niet met
een nieuwe verlenging van het bestand
zal instemmen als geen vast tijdschema
wordt opgesteld voor de terugtrekking van
de Israëlische troepen uit alle Arabische
gebieden.
De Egyptische president werd geci
teerd door het persbureau voor het Mid
den-Oosten. Hij deed de uitspraak tegen
over militairen van een stelling bij het
Suez-kanaal.
President Sadat bracht in gezelschap
van zijn minister van Defensie, generaal
Mohammed Fawzi, de gehele dag aan het
front door. Tijdens een bezoek aan een
luchtdoelstelling verleende hij een onder
scheiding aan de genoemde eenheid met
de woorden: „Als uiting van de waarde
ring van het volk voor de grootse taak
die u verrichtte in een uiterst moeilijke
fase, waarin U uw stelling hield, U ver
zette als helden en de vijand zware ver
liezen toebracht".
Sadat voegde eraan toe: „In de vol
gende fase zal de oorlog nog heviger
zijn." De zenuwoorlog die Israel en de
Verenigde Staten nu naar zijn zeggen
tegen Egypte voeren, zou hun „geen suc
ces opleveren".
„Wij zullen Israels openlijke manoeu
vres ten aanzien van contact met Jarring
(de VN-bemiddelaar) om tijd te winnen
en een nieuwe verlenging van het be
stand te bewerkstelligen niet aanvaarden
U moet zich gereed maken voor de vol
gende slag. Ik zal niet instemmen met
een nieuwe verlenging van het bestand
met uitzondering van één geval: wanneer
een vast tijdschema wordt vastgesteld
voor de terugtrekking", aldus Sadat.
Egypte zou „geen raket van het front
terugtrekken" en geen duimbreed van
zijn gebied prijsgeven.
De vluchten van Amerikaanse spionage-
vliegtuigen de U-2's zijn drie weken ge
leden gestaakt. Er zouden op het ogen
blik nog geen plannen zijn om ze te her
vatten. Aan de andere kant zou het op
schorten van de luchtverkenningen niet
van invloed zijn op verdere maatregelen,
waartoe de VS nog zouden kunnen be
sluiten".
In persberichten uit Cairo is melding
gemaakt van ernstige bezwaren van
Egypte tegen de Amerikaanse vluchten,
die als een schending van de Egyptische
soevereiniteit worden gezien.
FRANKFURT, (DPA) De 66-jarige
voormalige SS-leider Erwin Ernst Gay
uit Wiesbaden is in hoger beroep door de
rechtbank in Frankfurt tot zeven jaar
en acht maanden gevangenisstraf ver
oordeeld wegens medeplichtigheid aan
moord op 700 joodse mannen, vrouwen
en kinderen.
Gay heeft zes jaar in voorarrest geze
ten. Volgens de aanklacht heeft hij in
1941 in de Poolse stad Colomea deelge
nomen aan het neerschieten van 800 jo
den.
BRUSSEL, (ANP) Nabij Borgerhout
in de omgeving van Antwerpen is een
trekker met oplegger van een firma in
Luik door een van de assen gezakt.
De oplegger kwam met zo'n kracht op
het wegdek terecht dat de zich daarop
bevindende tank met 20.000 liter zware
olie openscheurde, waarna de olie weg
stroomde over het wegdek. De Antwerp
se brandweer organiseerde veiligheids-
en opruimingswerkzaamheden. Het ver
keer liep urenlange vertragingen op.
PNOM PENH (AFP). Noordvietna-
mezen en Vietcong-troepen zijn er giste
ren in geslaagd de 30.000 man Cambod
jaanse regeringstroepen aan het noorde
lijk front volledig van hun achterland te
isoleren, en snel doorgestoten in de rich
ting van Pnom Penh.
Hun voorhoede bevindt zich op nog
maar 30 kilometer van de Cambodjaanse
hoofdstad, zo is van goed ingelichte zijde
in Pnom Penh vernomen.
De Cambodjaanse strijdmacht aan het I
noordelijk front is als gevolg van felle
vijandelijke acties uiteengevallen in klei
ne eenheden. De Noordvietnamezen en de
Vietcong hebben zich meester gemaakt
van een strategisch veer op de rivier de
Bassac (30 kilometer van de hoofdstad)
en daarmee de bevoorradingslijnen naar I
de regeringstroepen in het noorden afge-
sneden.
In de Amerikaanse ambassade in Pnom I
Penh heeft zich vanochtend een zware
ontploffing voorgedaan, waardoor de eer
ste verdieping zwaar werd beschadigd, j
Eén Cambodjaanse werkman liep ver-
wondingen op.
Enige dagen geleden had de Cambod- I
jaanse leider Lon Nol gewaarschuwd
voor aanslagen door Vietcong-leden die
de hoofdstad zouden binnenkomen.
SM
"<S*
In het noorden van Lapland is door
Volkswagen een testkamp ingericht.
De geheime plaats is door een Finse
fotograaf ontdekt. Een van de test
wagens is het nieuwe Volkswagen
model (voorgrond) met de zogenoem
de middenmotor die onder de achter
bank is geplaatst. Deze constructie
waarborgt een betere gewichtsver
deling en een neutraal stuurkarakter.
mensen die hem steun toewenste. In de
straten van Palermo werden openlijk
handtekening-acties voor Fortuna gehou
den. Het probleem was op dat moment
al meer dan nijpend. Naar schatting tien
percent van de Italiaanse bevolking (dat
is vijf miljoen mensen) hebben behoefte
aan een mogelijkheid aan hun vastgelo
pen huwelijk een einde te maken. Een
niet onbelangrijk deel van deze schei-
dingsnoodzaak is het gevolg van de enor
me emigratie van gastarbeiders.
Het burgerlijk wetboek kende maar
één situatie -die aan het huwelijk een ein
de kon maken: de dood. Orlani wees er
in die dagen op dat het r.-k. kerkelijk
recht intussen dertien gevallen kende
waarin het huwelijk op gezag van de
„Sacra Rota" kon worden ontbonden. Erg
scheutig met die toestemming was deze
gevreesde „Sacra Rota" overigens niet.
Ze sprak nog geen 200 echtscheidingen
per jaar uit en die waren dan nog wegge
legd voor de invloedrijke adel en finan
cieel uitermate gunstig bedeelde perso
nen die bereid waren de kerk ferme som.
men toe te stoppen. Voor de rooms-katho-
lieke kerk is het huwelijk immers onont
bindbaar.
In de jonge Italiaanse Republiek van
na de Tweede Wereldoorlog had men met
steun van de communisten in de grond
wet een artikel goedgekeurd dat de gel
digheid van de door Mussolini indertijd
met Pius XII gesloten zógenaamde Ver
dragen van Lateranen erkende. Hierbi;
kreeg de rooms-katholieke kerk de volle
dige zeggenschap over het lot van de
huwelijken die ook alleen burgerrech
terlijk in Italië gesloten werden. Het
Vaticaan heeft het afgelopen jaar alles
gedaan wat rechtsgeldig binnen haar ver
mogen lag en ook wel wat niet binnen
De voorstanders voor de wet waren de
liberalen, republikeinen, sociaal-democra
ten, socialisten en afgesplitste links ge
richte groepen. Tegen de wet waren de
christen-democraten, de fascisten en mo
narchisten. Aan de vooravond van de
stemming in de Kamer hadden de chris
ten-democraten hun nederlaag toegege
ven.
De christen-democraten hadden een
aantal amendementen op de wet inge
diend en eveneens de fascisten. Als een
van deze amendementen door de Kamer
zou zijn aangenomen, dan zou de wet op
nieuw naar de Senaat zijn terug verwe
zen. De toekomst ervan zou dan uiterst
dubieus zijn geworden.
Dit wetsontwerp van de afgevaardig
den Fortuna en Baslini was de dertien
de na een reeks van twaalf mislukkingen,
te beginnen vanaf 1852. De socialist For
tuna werd tot het indienen van zijn nu
tot wet verheven ontwerp geïnspireerd
door het Tweede Vaticaanse Concilie. Op
29 september 1965 sprak toen namelijk
de Griekse patriarch monseigneur Zogh-
by in de aula van de St. Pieter over het
lot van hen die „onschuldig verenigd, in
de bloei van hun jeugd zich plotseling
verlaten vinden door de schuld van de
ander". Fortuna meende hierin naar
later bleek niet terecht een aanlei
ding te zien voor een veranderde koers in
het Vaticaan ten opzichte van de echt
scheiding. Op 1 oktober van hetzelfde jaar
kwam Fortuna met zijn wetsontwerp bij
zijn socialistische partijleiding aanklop
pen die steun beloofde zonder zich even
wel officieel voor het ontwerp te willen
engageren.
Nauwelijks was het nieuws over het
ontwerp van Fortuna bekend of de wets-
ontwerper ontving 50.000 brieven van
de grenzen van het toelaatbare viel
om het wetsontwerp Fortuna-Baslini te
doen kelderen. Ze is hierbij verzekerd
van de steun van haar getrooste vazal
len binnen de Italiaanse republiek, de
leiding van de Christen-Democratische
Partij.
ABIDJAN, (Reuter). Radio-Conakry
I heeft gisteren gemeld dat meer dan vijf
tig huurlingen bij gevechten in de buurt
van Koendara in het noord-westen van
Guinee, zijn gesneuveld. Ongeveer honderd
I huurlingen waren gevangen genomen door
I Guinese troepen.
Volgens radio-Conakry zijn de huurlin
gen vanuit Portugees Guinee binnengeko
men.
Onder de gevangenen zouden zich min
stens twee Portugezen bevinden.
ADVERTENTIE
De enige mogelijkheid die de CD nog
overblijft is het aanvragen van een refe
rendum over de echtscheidingskwestie.
Hiertoe moet eerst door 500.000 Italianen
een verzoek worden ingediend. Hoewel de
ze handtekeningencampagne geen al t e
grote moeilijkheden zal opleveren binnen
de opbouw van de Italiaanse gemeen
schap, is het zeer de vraag of de chris
ten-democraten (lees: het Vaticaan) zich
tot deze uiterste actie zullen laten ver
leiden.
Wanneer men morgen met de actie zou
beginnen zou naar de huidige stand van
zaken de volksstemming toch niet voor
midden '72 kunnen plaatsvinden. In die
tijd zal de echtscheidingsprocedure tot de
normale zaken van de samenleving zijn
gaan behoren en zal blijken dat ondanks
de waarschuwingen van de christen-de
mocraten het land niet op slag veranderd
is in een moeras van verderf, een toneel
van zedenverwildering, een struweel vol
publieke vrouwen, verlaten kinderen, ze
denloosheid en verderf.
Een groter gevaar van een referendum
over de echtscheidingskwestie die typisch
ten bate van het Vaticaan het is een
vreemde staat op Italiaans grondgebied
zal worden gehouden betekent een her
opleving van de desastreuze strijd tussen
kerk en staat. Zoals de wet die nu is aan
genomen een veel verdergaande symbo
lische betekenis heeft in het volwassen-
wordingsproces van de staat tegenover
het Vaticaan die 1870 werd ingezet, zo
zou ook het referendum officiële hervat
ting van de oorlogstoestand inluiden en
hiervoor schrikken ook de politici in het
Vaticaan terug.
De enige landen in Europa waar echt
scheiding tot de onmogelijkheden blijft
behoren zijn nu nog Spanje, Ierland, San
Marino en Andorra. Volgens mededelin
gen van de Verenigde Naties worden de
meeste echtscheidingen uitgesproken in
Oost-Berlijn en op de Maagden-eilanden,
(resp. 222 en 493 per 100.000 inwoners).
doublé herenhorloge, modern
tonneau-model 99,- (doublé heren-
horloges v.a. 69,-)
Juweliers sinds 1776
BARTELJORISSTRAAT 1 - HAARLEM
hoek Smedestraat - Telefootn 32 03 00
Spionnen. In Tokio zijn twee Noordkorea-
nen aangehouden op beschuldiging van
spionage. Het tweetal zou op de noord
kust van Japan zijn geland om inlich
tingen in te winnen.
Overval. Vier gewapende mannen en een
vrouw hebben de betaalmeester van
van een Frans ziekenhuis in de Argen
tijnse stad Buenos Aires overvallen en
ongeveer 36.000 gulden buitgemaakt,
ROME (Reuter) De alarmerende ver
vuiling van de zee door rioolwater tot
kwikprodukten zal het onderwerp zijn van
een conferentie die van 9 tot 18 december
in Rome in het hoofdkantoor van de VN-
voedsel- en landbouworganisatie FAO
wordt gehouden. Er nemen 300 afgevaar
digden, zeebiologen, ecologen en „vervui
lingsdeskundigen" aan deel.
In het prospectus van de conferentie
staat dat de vervuiling van de zee een
ernstige bedreiging vormt omdat deze ze
ventig percent van het aardoppervlak be
slaat en grote beloften kan inhouden voor
het voeden van de mensheid.
Dat het houden van deze conferentie
dringend noodzakelijk is blijkt uit het feit
dat in de zeeën bijna dagelijks nieuwe
soorten vuil worden aangetroffen, terwijl
het aantal vervuilingsbronnen zich sterk
uitbreidt. Het zijn niet alleen de afvalolie
van tankers, oliebronnen in zee en derge
lijke, zegt de FAO. De Oostzee is al zeer
ernstig vervuild en delen van de Middel
landse Zee naderen eveneens een gevaar
lijke vervuilingsgraad. „Reizigers melden
dat midden in de Atlantische Oceaan bal
len teer, plastic vaten en alarmerende hoe
veelheden afvalrommel van het consumen
tentijdperk drijven, ver van de scheeps-
routes".
Op de conferentie wil men komen tot het
verzamelen en uitwisselen van gegevens
over dit vraagstuk en vaststellen welke ge
bieden extreem gevaar opleveren voor de
visserij. Men wil te weten komen in welke
richting de vervuiling zich ontwikkelt en
overleggen hoe lagunes en kustgebieden
voor „zeeboerderijen", gespaard kunnen
worden.
De conferentie wil de aandacht vestigen
op wetenschappelijke vraagstukken die in
ternationale actie vergen en wetenschap
pelijke en technische ricrhtlijnen geven
voor internationaal toezicht op de zeever
vuiling.
Ter sprake zullen komen de delen die het
meest vervuild zijn, te weten de Noordzee,
de Oostzee, de Middellandse Zee, de Zwar
te Zee, de Golf van Mexico, Chesapeak
Bay, de Baai van Tokio, de kust van Ca-
lifornië, de Golf van St. Laurens en de
Straat van Georgia.
In wetenschappelijke geschriften zullen
de olievervuiling, de vervuiling van tro
pische wateren, de uitwerking van afval
stoffen op de voortplanting van zee-orga
nismen, het behandelen van afvalwater
door chemische industrieën en de invloed
van golfslag en getijden op vervuild water
worden besproken.
Alle soorten vervuilers zullen worden be
handeld, van afval van industrie en che
mie tot rioolwater, radio-actieve stoffen
insekten-dodende middelen, kwik en ande
re giftige substanties.
ADVERTENTIE
(Min. afname 100 litei - 20 ct. p. Itr.)
UITSLUITEND contant
Wij bezorgen ook op zaterdag.
MADRID, (AFP). Een Madrileense
rechtbank heeft gisteren v(jf baskische na
tionalisten veroordeeld tot gevangenis
straffen, variërend van een half jaar tot
negen jaar en tot boeten van 10.000 tot
20.000 pesetas wegens verboden wapen
bezit, ongeoorloofde propaganda, aansla
gen op overheidspersoneel, en het behoren
tot illegale organisaties.
Sabino Arana Bilbao, afstammeling van
de stichter van de nationalistische Bas
kische beweging, is tot negen jaar gevan
genis veroordeeld.
JOHANNESBURG (Reuter). De
aartsbisschop van Canterbury, dr. Michael
Ramsey, is van mening dat gewelddadig
heid in Zuid-Afrika alleen maar Is te yoor-
komen als een eind wordt gemaakt aan
de onmenselijkheid en het onrecht jegens
de niet-blanken.
„Het is kort dag", aldus dr. Ramsey
op een persconferentie in Johannesburg
na een bezoek van drie weken aan Zuid-
Afrika. Ik vertrek met pijn in het hart
wegens de tragedie die ik heb gezien".
Tito. President Tito van Joegoslavië zal
op 10 december in de Italiaanse hoofd
stad aankomen voor een officieel be
zoek aan Italië op uitnodiging van pre
sident Saragat.
