VAN DAG TOT DAG
Amerikanen
betalen
aanbrengen
deserteurs
Kaisiepo: Nog steeds gevechten
met Indonesische militairen:
WEST-IRIAN DOET NIET
MEE BIJ VERKIEZINGEN
Booreiland in brand
1
Belgische
studenten
in actie
MIDI
MAXI
MANTELS
MANTEL-
Europese NAVO-landen besluiten
tot versterking van defensie
Snel
reageren
onderweg
door
melk
onderweg
N.S.^tarieven en rendement
Pakje voor oom agent
Rijdt veilig met melk
Israel boort
Egyptisch
schip in
de grond
Demonstratie
in Bilbao
NEDERLAND MOET PER JAAR 30 MILJOEN
DOLLAR EXTRA GAAN OPBRENGEN
commentaar op actuele zaken
M
liP
WOENSDAG 2 DECEMBER 1970
3
i
Si.'
mm
Verkiezingen
Protest tegen positie van
buitenlandse studerenden
.»"de grote specialist'in
- en
is uiteraard de
(Van onze redacteur in Brussel)
BRUSSEL Minister Den Toom deelt vandaag namens zijn Europese
NAVO-collega's de Amerikaanse minister van Defensie mee, dat er „op
een collectieve basis een speciaal Europees schema voor samenwerking op
het gebied van verbetering van de NAVO-infrastructuur en van de be
veiliging van de NAVO-vliegvelden" zal komen. Het bedrag, zo zegt hij
erbij, valt in de orde van grootte 420 miljoen gulden over een periode van
vijf jaar. Bovendien zullen verscheidene landen (Engeland, Duitsland, Bel
gië, Noorwegen en Griekenland) nog nationale plannen voor het verster
ken van de gezamenlijke defensie verwezenlijken. De kosten daarvan wor
den bij elkaar becijferd op 450 tot 500 miljoen gulden, ook voor een periode
van vijf jaar.
Engeland
Bezorgdheid
Inlichtingen
Tegen Baskenproces
Ip&p m
De aankondiging van een rigoureuze Er is bij deze ontwikkeling één factor
prijsverhoging der treintarieven zal nie
mand verbazen, in de eerste plaats omdat
het rendement van de NS steeds grotere
gaten vertoont en in de tweede plaats
omdat de tendens van de lonen en prijzen
zich in snel opgaande lijn beweegt. De
materieel- en loonkosten nemen ook voor
de NS zorgwekkende afmetingen aan,
waarbij alle pogingen tot zuiniger be
drijfsvoering op hopeloze wijze tekort
schieten.
Ofschoon de Nederlandse Spoorwegen
een semi-overheidsbedrijf vormt en zijn
taak volledig ligt op het gebied van het
openbare personen- en goederenvervoer,
moet uit het oogpunt van het geldende
nationaal-economische stelsel een even
wicht in de balans van dit bedrijf worden
nagestreefd. Dat wil zeggen, dat de NS,
net als ieder ander bedrijf, moet probe
ren zichzelf te bedruipen. In de praktijk
is dat een illusie gebleken, maar het be
ginsel kan niet worden prijsgegeven. Dat
de NS niet geliquideerd wordt, is te dan
ken aan het feit dat de samenleving haar
railvervoer nu eenmaal niet kan missen
en dat de overheid uit het oogpunt van
dit algemene belang bereid is de tekorten
te dekken. Zo is een situatie van hangen
en wurgen ontstaan, waarin de NS-lei-
ding gedwongen wordt de uiterste zuinig
heid te betrachten en een beleid van
pijnlijke efficiency te voeren, terwijl de
reiziger voortdurend moet worden ge
confronteerd met een opwaartse bewe
ging van de tarieven.
In deze toestand is duidelijk merkbaar
dat men bij de NS moeite heeft de gulden
middenweg te blijven bewandelen. De
popularisering van het railvervoer is na
tuurlijk een voorwaarde tot een zo groot
mogelijk rendement, waarbij de concur
rentie met het wegvervoer zeer sterk op
de voorgrond treedt. Maar die populari
sering berust voor een groot deel op de
ijzeren concurrentiewet „zo veel mogelijk
geven voor zo weinig mogelijk geld". Als
het reizen per trein te duur wordt in ver
gelijking met andere middelen van ver
voer, vermagert de bezettingsgraad van
het rijdend materieel en dalen de inkom
sten, ook ondanks de hoge tarieven. Als
hogere tarieven geen hogere inkomsten
garanderen zit men gevaarlijk in de vi
cieuze cirkel.
Het is moeilijk te bekijken of de nieu
we verhogingen per saldo gunstiger be
drijfsresultaten zullen veroorzaken, maar
wel is het vanzelfsprekend dat de keus
tussen trein en auto opnieuw voor velen
een probleem zal vormen. Die keus zal
ongetwijfeld in vele gevallen ten nadele
van de trein uitvallen, ofschoon het auto
rijden intussen ook aan een chronische
duurtekwaal lijdt. Waarschijnlijk is dit
laatste ook een belangrijke overweging
geweest bij de beslissing om de treinta
rieven drastisch te verhogen.
van groot belang in de knel geraakt, na
melijk de steeds duidelijker wordende
noodzaak voor de overheid om op een of
andere wijze in te grijpen in het ver
stoppingsproces op de autowegen. Als
men bewust zou willen streven naar een
beleid dat op den duur enige verlichting
zou kunnen brengen in de chaotische si
tuatie op de weg, zou men desnoods ten
koste van overheidsgelden de popularise
ring van het railvervoer nadrukkelijk
moeten doorzetten. Aangezien de NS toch
enorm veel overheidsgeld kost, zou men
het streven naar een illusoire zelfbedrui-
ping nog verder moeten verlaten en het
railvervoer als aantrekkelijk alternatief
voor de auto moeten optillen in het licht
van de maatschappelijke belangstelling.
Dat gebeurt echter niet meer. Niet alleen
verhoogt men de treintarieven rigoureus,
maar ook verwaarloost men andere fac
toren die de trein aantrekkelijker zouden
kunnen maken. Met name het punt van
de bereikbaarheid der stations door auto
mobilisten een belangrijke factor bij
het aanpassen van de trein op de wegsitu-
atie lijkt volkomen te zijn losgelaten.
In grote steden schenkt de N.S. geen en
kele aandacht meer aan de vraag of auto
mobilisten ergens in de buurt van het
NS-station hun auto kwijt kunnen. Behal
ve in Utrecht speelt de NS nergens duide
lijk mee bij stadsplanningen die reke
ning zouden kunnen houden met de lig
ging van de stations en de parkeerbe-
hoeften.
Merkwaardig genoeg is het samenspel
tussen stadsbesturen en bedrijfsleidingen
van andere openbare vervoersbedrijven
zoals busondernemingen ook bijzonder
gebrekkig. Terwijl het verkeersprobleem
toch een totaal nationaal patroon van
zorgwekkende ontwikkelingen vertoont,
waarbij zowel de trein als de bus en de
auto ten nauwste betrokken zijn, merkt
men weinig van coördinatie en van enige
bereidheid tot het op elkaar inhaken. Men
beconcurreert elkaar wel, maar dat gaat
meestal ten koste van de service aan de
consument.
Gelet op het feit dat de NS semi-over
heidsbedrijf zijn en de chaos op het ge
bied van de verkeers- en vervoersproble-
matiek slechts door overheidsmaatregelen
te saneren is, zou men geneigd zijn te
veronderstellen dat het niet zo moeilijk
moet zijn, coördinatieplannen uit te wer
ken en uit te voeren. Alles zit immers in
één hand. Maar ook van een mens zegt
men wel eens, dat zijn rechter niet weet
wat zijn linker doet. Voor de overheid
geldt dat blijkbaar ook en wel in een
mate die twijfel doet rijzen aan de doel
matigheid van de methoden, volgens wel
ke men de maatschappelijke orde pro
beert om te zetten in maatschappelijk
welzijn.
>AA/V\AAAAAAIVVlA/WWW\AA/VlA/W\/\AfVAAAAIWVW\AIWIAfUVVIAAAAIWVWWIAIVfWWWVWVtfWIAflltfWWUWMWVWVVWVWVWV\fWt
UVUVWIAAAAAAfiAAA/UVAAA/WMAAAAAAAniVWWWVWMVWWWIAAAAAflA/WlfWWWIAA/WWWWVVWWWVVWIAMWVWWIiyWIIWWWWMA
BRUSSEL (ANP). Een land- was en waarschuwde zijn superieu-
bouwer uit Damme die dezer dagen ren. Enige tijd later arriveerde de
tijdens het werk op zijn land twee Belgische mijnopruimingsdienst die
uit de Tweede Wereldoorlog af- zich over de mortiergranaten ont-
komstige mortiergraten vond, deed fermde. Het verkeer dat in die tus-
ze in een zakstapte op zijn fiets sentijd zijn eigen weg had moeten
en reed ermee naar Brugge. De eer- zoeken, werd daarna weer feilloos
ste de beste agent van politie die geregeld door een opgeluchte agent,
hij daar zag een wetsdienaar die
bij de Dampoort het verkeer stond
te regelen duwde hij zonder iets
te zeggen de zak met 'de twee gra
naten in handen. Daarna stapte hij
weer op en reed op zijn gemak te
rug naar zijn boerderijtje. Toen het
de verblufte agent duidelijk gewor
den was in wat voor een uiterst
explosieve situatie hij zich bevond
liet hij het verkeer voor wat het
irwwwvwwvwwwvwwvwvwwwwvwvvvww
(Van onze redacteur in Stockholm)
STOCKHOLM. Het Zweedse bureau
voor immigratie weigert sedert enige tijd
inlichtingen te verstrekken aan derden
over de rond 450 Amerikaanse deserteurs
die in Zweden verblijven. Oorzaak is, zo
verklaarde mevrouw Nystroem van het
immigratiebureau in Stockholm, dat het
doorgeven van deze inlichtingen aan de
Amerikaanse ambassades in de respec
tievelijke landen wordt beloond met een
premie. Dat bedrag varieert van 15 tot
25 dollar per naam en adres van de de
serteur die men aanbrengt.
Een handleiding van het Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, toege
zonden aan de buitenlandse ambassades,
dus ook aan de Amerikaanse ambassade
in Nederland, formuleert het als volgt:
betaling van een premie van 15 dollar
kan geschieden voor de gevangenneming
of het verstrekken van inlichtingen over
deserteurs, die ertoe leiden dat deze on
der de controle van de militaire politie
komen. Een tweede optie voor betaling,
ditmaal van 25 dollar, kan geschieden
wanneer men een deserteur of een mili
taire gevangene, die is ontsnapt, overle
vert in handen van de militaire politie
In een toevoeging wordt verklaard, dat
de onkosten die ermee samenhangen, ook
door de ambassade zullen worden ver
goed.
(Van onze correspondent)
DELFT West-Irian zal niet mee
doen met de algemene verkiezingen
die volgend jaar in Indonesië worden
gehouden. Deze onthulling werd gis
teren gedaan door de president van
West-Papoea/Melanesia, de heer M.
W. Kaisiepo, tijdens de persconferen
tie ter gelegenheid van de nationale
dag van de naar onafhankelijkheid
strevende Papoea's in Nederland, die
in Delft werd gehouden.
De heer Kaisiepo was tot deze ontdek
king gekomen bij het doornemen van de
wet waarbij de verkiezingen worden ge
regeld. In de toelichting opi de wet, arti
kel 12, staat vermeld dat „in verband met
de situatie in Irian-Barat (Westelijk
Nieuw-Guinea) er geen mogelijkheid is
om algemene verkiezingen te houden in
dat deel van Indonesië."
De beslissing hiertoe is, volgens de heer
Kaisiepo, door de Indonesische regering
genomen, omdat zij de situatie in West-
Irian niet meer in de hand heeft. Er zou
een voortdurende strijd gaande zijn tus
sen eenheden van het Indonesissche leger
en de organisatie Operasie Papua Mer-
deka (OPM), waarbij veelvuldig gebruik
wordt gemaakt van vuurwapens die door
de OPM op de Indonesiërs zijn veroverd.
Pogingen van de Indonesische regering
om sympathie van de Papoea's te verkrij
gen zijn, volgens de heer Kaisiepo, tot nu
toe steeds op niets uitgelopen. Dat van de
strijd zo weinig tot de buitenwereld door
dringt, is volgens hem een gevolg van
het feit dat West-Irian nog steeds verbo
den gebied is voor journalisten en andere
buitenlandse waarnemers.
Op een booreiland in de Golf van Mexico, honderd kilometer ten zuiden van
New Orleans, is gisteren brand uitgebroken. Bij het ongeluk zijn twee mensen
omgekomen. De zestig werknemers op het eiland, sprongen van een hoogte van
25 meter in het water om aan de vlammen te ontkomen.
De toestand in West-Irian is er na de
verkiezingen in 1969, waarbij het gebied
definitief bij Indonesië werd gevoegd,
niet beter op geworden. De wijze waarop
de stemming tot stand kwam, heeft kwaad
bloed gezet bij vele Papoea's. Volgens de
heer Kaisiepo bevonden zich onder 1026
kiesmannen, die namens de bevolking
hun stem uitbrachten, slechts zestien ech
te Papoea's. De anderen waren mensen
van Indonesische afkomst die al geruime
tijd in Nieuw-Guinea woonden of die er
pas waren gekomen toen het bestuur door
LEUVEN, (AP) Ongeveer 117 stu
denten van de universiteit van Leuven
waren gisteravond in hongerstaking uit
protest tegen de nieuwe regeringsmaat
regelen tegen buitenlandse studenten in
België.
De colleges werden geboycot en een
groeiend aantal stafleden heeft zich bij
het protest der studenten aangesloten.
Aan de hongerstaking wordt ook deel
genomen door studentenpastoor Stor-
mack, die de geestelijke verzorging van
de buitenlandse studenten tot taak heeft
De actie tegen de nieuwe maatregelen
breidt zich uit tot andere universiteiten
In Luik werd gisteren een protestmars
gehouden door ongeveer 5000 studenten
die alle arbeiders en jongerenorganisa
ties opriepen hun actie te steunen.
Gisteravond heeft de politie uit een ge
bouw van de universiteit van Leuven de
eerste 60 hongerstakers verwijderd. On
der hen waren 30 buitenlanders. Nadat
hun persoonsbewijzen waren gecontro
leerd, zijn zij weer vrijgelaten.
Het getal der hongerstakers groeide in
de loop van gisteren aan tot ongeveer 117
Voor morgen staan nationale protest
acties op het programma.
De nieuwe maatregelen, afgekondigd
door minister van Justitie Alfons
Vranckx, maken het vrijwel onmogelijk
in België te studeren voor buitenlanders
die geen vermogende ouders hebben of
die in onmin leven met de regeringen in
hun thuislanden.
/WWVWVWWWWWWWVWWWWVWVWWWWV'
ADVERTENTIE
De minister meende dat alle aanwezige
landen een en ander als een unieke ge
beurtenis beschouwden. Zelf vond hij dat
ook. Nederland had zijn niet meedoen aan
versterking van de nationale defensies
verontschuldigd met te wijzen op de om
standigheid dat de huidige regering on
mogelijk een op haar volgend kabinet
kon binden. Voor de gezamenlijke inspan
ning lag dat iets anders. Die dertig mil
joen dollar per jaar gedurende vijf jaar,
zullen dus binnenkort tot de „erfenis"
voor de nieuwe equipe van bewindslie
den behoren.
Zoals bekend was de afspraak tot het
verhogen van de gezamenlijke inspan
ning rond op de toestemming van Enge
land na. Die is er nu alleen nog maar
formeel, want het zal er in de praktijk
op neerkomen dat er eerst langdurig
zal worden onderhandeld tussen Duitsland
en Engeland over de wijze waarop Duits
land de Engelse uitgaven voor het leger
in dat land kan helpen verminderen, zo
dat de vrijgekomen bedragen kunnen wor
den besteed aan het gezamenlijk dragen
van de lasten. Men denkt daarbij voor
lopig aan het ter beschikking stellen
van Duitse kazernes of militaire hospi
talen aan de Engelse strijdkrachten.
Het was bij de onderhandelingen van
gisteren voor de negen zonder Engeland
natuurlijk wel een kleine handicap dat
de Verenigde Staten al openlijk hadden
toegezegd hun troepenmacht in Europa
voorlopig op peil te houden. Toch is men
in NAVO-kringen algemeen van oordeel
dat het aanbod dat de Europese landen
vandaag doen, de regering van Nixon
een belangrijke steun zal geven tegen de
critiek van haar oppositie.
De mededeling van Den Toom vandaag
wordt gedaan in het comité voor verdedi-
ginsvoorbereiding van de NAVO. Dat zal
zich verder praktisch alleen bezighouden
met een rapport over de geallieerde ver
dediging in de jaren '70. Het is een buit-
tengewoon uitvoerig document.
De permanente vertegenwoordigers
hebben er overeenstemming over bereikt
en men verwacht dat de ministers het
zelfde zullen doen. Het bevat conclusies
en aanbevelingen en het vermeldt de te
kortkomingen die goed moeten worden
gemaakt wil het zoals dat in het NAVO
jargon heet „gepaste antwoord in geval
van nood kunnen worden gegeven en de
voorwaartse verdediging gehandhaafd
blijven".
In politiek opzicht is er geregistreerd
dat er wel een ontwikkeling in gunstige
zin aan de gang is zoals blijkt uit het
toegenomen contact tussen NAVO-landen
en landen van het Warschau-pact. Er
blijft echter zorg bestaan over het toene
men van de omvang van de defensie
inspanning van het Oosteuropese blok (het
laatste jaar een toeneming van 5 of 6
percent, bij de NAVO een vermindering
van 2 tot 3 percent) en met name de uit
breiding van de Russische vloot. Een pro
bleem dat voor de landen van het Wes
ten des te klemmender is omdat de olie
uit het Midden-Oosten nu rondom de
Kaap komt en in die wateren steeds
meer Russische oorlogsschepen worden
gezien.
Verscheidene landen, met name ook
Nederland, zouden graag willen dat uit
dit rapport over de verdediging in de
jaren "70 en de daarmee samenhangen
de problemen, zoveel mogelijk in de
openbaarheid zal worden gebracht. An
dere landen zoals Italië dat een vrij grote
communistische partij heeft, zijn er ech
ter tegen.
Gisteravond heeft Manlio Brosio, de
secretaris-generaal van de NAVO zijn ge
bruikelijke persconferentie gehouden. Hi4
heeft nog eens de belangrijkheid van het
zojuist genoemde rapport onderstreept
Op een vraag hoe het met zijn eigen
houding ten opzichte van zijn functie
stond heeft hij geantwoord dat hij inder
daad de wens te kennen had gegeven
af te treden als secretaris-generaal Er
was echter nog geen reactie van de
NAVO-leden gekomen. De kwestie zou
ook in deze vergadering niet ter sprake
worden gebracht maar eerst in mei. En
tot zolang zou hij zijn best doen zijn
functie zo goed als mogelijk te vervullen.
Nederland aan Indonesië werd overge
dragen.
Van de zestien Papoea's zou er één na
terugkeer in zijn dorp zijn vermoord. De
overigen hadden geen last ondervonden
van spectaculaire repercussiemaatregelen.
De heer Kaisiepo zegt zijn inlichtingen
over de huidige toestand in West-Irian te
ontvangen via diverse kanalen. „In
de vijftien jaar'na de oorlog heb ik heel
West-Irian constant afgereisd. Er is bijna
geen dorp waar ik niet ben geweest. Tij
dens deze reizen heb ik uiteraard met
zeer veel mensen gesproken. Vele con
tacten bestaan nog altijd en omdat ik de
mensen ken, weet ik dat hun inlichtingen
juist zijn."
ADVERTENTIE
TEL AVTV (Reuter) Een Israëlisch
marinevaartuig heeft zaterdag in de Golf
van Suez ter hoogte van de Sinaiwoestijn
een Egyptische motorboot tot zinken ge
bracht. Vier Egyptenaren zijn daarbij
om het leven gekomen. Dit is gisteren
door een militaire woordvoerder in Tel
Aviv meegedeeld.
Het Israëlische patrouillevaartuig be
merkte de Egyptenaar zaterdag bij het
aanbreken van de dag. Het Egyptische
schip weigerde een bevel tot stoppen op
te volgen en trachtte naar de westelij
ke oever van de Golf van Suez te ontko
men. De Israëliërs openden daarop het
vuur en boorden de Egyptische motor
boot in de grond.
Uit op de slachtoffers gevonden docu
menten blijkt, aldus de woordvoerder,
dat het Egyptische schip spionage-op-
drachten had Ook zijn er aanwijzingen
dat het zich bezig hield met het smokke
len van verdovende middelen.
Radio-Caïro liet later weten dat het
door de Israëliërs tot zinken gebrachte
schip een ongewapende vissersboot was
Israel heeft hiermee een misdrijf be
gaan en het bestand geschonden, aldus
de Egyptische radio.
Een officiële Egyptische woordvoerder
zei dat Egypte een klacht bij de VN
zal indienen en zich het recht voorbe
houdt maatregelen tegen het optreden van
Israel te nemen.
BILBAO. (Reuter) Studenten heb
ben gisteren in het centrum van Bil
bao het verkeer belemmerd en met de
politie gevochten na betogingen tegen
het proces dat morgen voor een militai
re rechtbank in Burgos zal beginnen te
gen zestien Baskische nationalisten
De studenten schreeuwden: „Amnes
tie, Vrijheid" De politie heeft enkele be
togers gearresteerd. Leerlingen van de
zeevaartschool in Portugalete bij Bilbao
zijn uit protest tegen het proces voor
onbepaalde tijd in staking gegaan.
