PvdA-motie in Tweede Kamer:
China in Verenigde Naties
in de plaats van Formosa
Onderwiizersfederatie:
ONDERWIJSBELEID
HEEFT GEFAALD
Edelsmid
bij Aragne
weigert
armband
af te geven
ARAGNE
MACHINIST DOOD BIJ BOTSING
m
Latente politieke
crisis op gang
Reacties na verbod Zwols experiment:
Elbertschool voorbeeld
vernieuwing
Fabriek van
Verheul in de
as; schade
20 miljoen
Drie ministers
van Antillen
vragen ontslag
Regeringspartijen
niet tegen hogere
NA V O-bijdrage
Lof en kritiek
voor mr. Luns
Kamer akkoord met
hogere loongrens
ziekenfondsen
VVD sceptisch
over vergroting
ontwikkelingshulp
m
Drs. Den Uyl (PvdA) over
loonmatiging:
Brandveiligheid
pension was bijna
in orde
DONDERDAG 10 DECEMBER 1970
2
D<
Het werd een dag later; toen
pas vond hij het sieraad goed
genoeg, goed genoeg voor U
Vervaardigd door vaklieden
met liefde voor hun vak, die er
pas afstand van kunnen doen
als het stuk goud een edel-
smeedkreatie is geworden.
Het blijft tenslotte handwerk
edelsmeedkreaties en
horloges. Sp ekstraat 3 Haarlem
mm
Dr. Samkalden:
Vraagteken
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM „Er zijn in ons
land veel meer Elbertsscholen", zegt
dr. Jan C. C. Rupp uit Amsterdam
van het Solidariteitscomité Elberts
scholen. „Daarom verklaren wij ons
solidair met alle scholen in ons land
die streven naar medewerking van
ouders aan het schoolgebeuren.
Ouders, leerkrachten en leerlingen
van een school als de Elbertsschool
kunnen op onze steun rekenen". De
gebeurtenissen aan de Zwolse El
bertsschool na de televisie-uitzending
van de VPRO hebben een stroom van
reacties opgeleverd. De hele affaire
is nóg meer in de belangstelling ge
komen toen de Zwolse wethouder
van Onderwijs, de heer L. Witvliet,
en de rijksinspecteur zich met de gang
van zaken gingen bemoeien.
COMBINATIE
liiiiiiisi
Tegen uitkering
aan ambtenaren
t
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Btf het debat in de
Tweede Kamer over de begroting van
Buitenlandse Zaken heeft oud-staats
secretaris mr, Van der Stoel (PvdA)
een motie ingediend om te bevor
deren dat de Chinese volksrepubliek
de zetel kan gaan innemen van For
mosa in de Verenigde Naties.
In een andere motie verlangde mr.
Van der Stoel dat de Nederlandse rege
ring zich zal inzetten voor een aanpak
van de Duitse kwestie die gericht is op
verzekering van vrijheid en levensvat
baarheid van West-Berlijn en op norma
lisering en humanisering van de betrek
kingen tussen beide Duitse staten. Te
vens zal de regering moeten streven naar
een spoedig begin van verkennende be
sprekingen tussen lid-staten van NAVO
en Warschau-Pact, om te komen tot we
derzijdse gecontroleerde vermindering
DEN HAAG. Herhaalde malen is
gisteren in de Tweede Kamer ge
zinspeeld op de mogelijkheid dat mi
nister Luns Manlio Brosio zal opvolgen
als secretaris-generaal van de NAVO.
P.v.d.A.-afgevaardigde Dankert
schreef de minister grote diplomatie
ke gaven en humor toe. „Ik mag de
heer Luns graag, maar ik heb liever
een andere minister van Buienlandse
Zaken." „Die wens zal in vervulling
gaan," zei minister Luns.
Volgens de heer Dankert zijn de par
lementariërs er eigenlijk nooit in ge
slaagd een greep te krijgen op het be
leid van minister Luns, „omdat het on
samenhangend was of geheel ontbrak."
Mr. dr. Imkamp (D'66) schreef de
minister toe: „snaaksheid, luimigheid,
het vermogen snelle floretstoten toe te
dienen en het gevoel voor relativiteit."
Een opmerking van drs. Visser
(D'66) dat de minister had gefaald de
opvatting van het parlement over Viet
nam tot uitdrukking te brengen, ont
lokte mr. Luns de correctie dat hij dit
wèl had gedaan, maar dat hij de op
vatting van het parlement niet had on
derschreven. „Volgend jaar zit ik in
deze zaal of heb ik een andere func
tie," aldus de minister, die met in de
zaal zitten duidelijk de banken der af
gevaardigden en niet de regeringstafel
bedoelde.
VVVWWVWWWVWVWVWWWVWWVVVWWWWV
van de militaire sterkte in Europa.
Voorts moet zij pogen een permanent
orgaan van overleg voor veiligheids
vraagstukken in Europa in het leven te
roepen.
Het denkbeeld om de Chinese Volks
republiek toe te laten tot de Verenigde
Naties sprak niet alleen de oppositiepar
tijen aan, maar ook dr. Geelkerken
(A.R.P.). Vrijwel alle sprekers waren
het er over eens dat het nu het moment
was om tegen de uitsluiting van commu
nistisch China van de Verenigde Naties
iets te doen.
Mr. Berkhouwer (V.V.D.) zei dat toe
lating de erkenning inhoudt dat de Chi
nese Volksrepubliek behoort tot de su
-oer-mogendheden van de wereld. Drs.
Visser (D'66) vond het belang van een
vertegenwoordiging in de VN van commu
nistisch China groter dan het belang van
Formosa.
Mr. Berkhouwer en mr. Mommersteeg
(K.V.P.) wezen op het belang van de re
geling van de Duitse kwestie voor ont
spanning in de wereld. Mr. Berkhouwer
meent, dat een veiligheidsconferentie niet
gehouden moet worden voordat de kwes
tie-Berlijn en de toenemende invloed van
de Sovjet-Unie in de Oost-Europese staten
geregeld is.
Of de motie-Van der Stoel een meer
derheid zal krijgen is echter nog de
vraag. Wat wel vaststaat is, dat een
motie van de heer Van der Spek (P.S.P.)
die opnieuw erkenning van de DDR
vraagt, geen meerderheid zal krijgen.
Veel woorden werden ook besteed aan
de NAVO. De regeringspartijen zijn over
het algemeen wel akkoord met verhoging
van de financiële steun aan de NAVO, om
dat daardoor verzekerd kan worden dat
Amerika niet zal overgaan tot het terug
trekken van zijn troepen uit Europa.
Mr. van der Stoel vond dat een studie
op hoog niveau nodig is naar de vraag
of de kleine landen zich niet moeten
concentreren op hun eigen specifieke taak
in het NAVO-verband.
Hij bracht ook weer de situatie in
Griekenland en Portugal ter sprake. De
heer Van der Stoel is van mening dat
Nederland zich te weinig laat horen. Hij
was van mening, dat de NAVO-landen
druk moeten uitoefenen op Griekenland
om te komen tot een herstel van de de
mocratie. Het houden van een vergade
ring van de NAVO-ministerraad in Lissa
bon noemde hij ongepast. Ook -pleitte hij
voor het stopzetten van wapenleveranties
aan Portugal, omdat dit land toch geen
betekenis heeft in de collectieve verde
diging van Europa.
Zowel mr. Berkhouwer als dr. Geelker
ken pleitte voor een soort rampenbriga
de onder toezicht van de V.N., zoals er
ook een vredeskorps is. „De gebeurtenis
sen in Pakistan tonen duidelijk aan dat
er nogal wat hapert aan grootscheepse
hulpverleningen", zei de heer Berkhou
wer.
Tenslotte vroeg het C.H.-Kamerlid Bos
minister Luns moeite te doen te voorko
men dat in het Baskenproces in Spanje
doodstraffen zullen worden voltrokken.
DEN HAAG Het onderwijsbeleid heeft op het punt van de leerlingenschaalver-
laging bij het basisonderwijs gefaald. Deze mening houdt de Algemene Nederlandse
Onderwijzers Federatie (ANOF) overeind in haar brief aan staatssecretaris Gros
heide van Onderwijs en Wetenschappen.
De planmatige verlaging van de leer-
lingenschaal voorzag, wat de personeels
voorziening betreft, invoering van de der
de fase op 1 januari 1968. Deze zogenoem
de 35-schaal ligt nog in een ver verschiet.
Dit jaar kon pas de 37-schaal worden in
gevoerd en volgend jaar eerst de 36-
schaal. Misschien kan de 35-schaal zelfs
niet in 1972 worden ingevoerd, aldus de
ANOF.
De ANOF blijft voorts van mening,
dat het zaak is onverwijld een studie
commissie in te stellen, die moet advi
seren over de meest gewenste klasse-
grootte. Dit kan niet wachten op de voor
bereidingen voor de invoering van de
nieuwe Wet op het Basisonderwijs. De
ANOF is van oordeel, dat het mogelijk
is op korte termijn, bijvoorbeeld voor 1
mei volgend jaar, te komen tot het vast
stellen van nieuwe, zij het misschien
nog voorlopige, doelen voor de leer-
lingenschaalverlaging bij het basisonder
wijs. Op grond daarvan kan dan een
planmatig beleid worden gevoerd om de
ze doelen te bereiken. Mogelijk wordt
omstreeks 1976 het gestelde doel bereikt.
De methode, die de staatssecretaris voor
DEN HAAG. De Tweede Kamer is
akkoord gegaan met het voorstel tot ver
hoging van de loongrens voor het zieken
fonds van 14.850 tot 17.050 en tot ver
hoging van de premiedagloongrens.
Tegen waren V.V.D., G.P.V., S.G.P.,
D'66, de groep Harmsen en de Boeren
partij evenals de K.V.P.-Kamerleden Van
Thiel, Van den Heuvel, De Bekker, Kros-
se, Peijnénburg, Hutschemakers, Noten
boom en De Vreeze.
De kamer verwierp een amendement
van D'66 en een motie-Rietkerk (V.V.D.
waarin een schadeloosstelling voor de as-
■urantie-tussenpersonen gevraagd werd.
stelt, kan zeker niet voor 1980 tot dit
doel leiden.
De ANOF herhaalt in haar brief, in
een planmatig beleid het middel te zien
tegen het ontstaan van onrust en de eni
ge mogelijkheid tot herstel van vertrou
wen. Volgens de overkoepelende organi
satie van onderwijzers in ons land is de
staatssecretaris onvoldoende tegemoet ge
komen aan de wensen van de ANOF.
DEN HAAG. In de komende kabi
netsperiode zal moeten worden gestreefd
naar een verdubbeling van de uitgaven
voor ontwikkelingshulp, van 2900 miljoen
gulden in de afgelopen vier jaar tot 5800
miljoen. Dat heeft drs. Westerterp
(K.V.P.) woensdagavond in de Tweede
Kamer verklaard.
De V.V.D. was bij monde van mr.
Schlingemann sceptisch ten aanzien van
het bedrag van 5800 miljoen. „Het is de
vraag of wij het kunnen betalen of ons
volk bereid is het te betalen", zei hij.
Hij legde in dit verband sterk de nadruk
op de afgenomen publieke belangstelling
voor ontwikkelingssamenwerking en de
ongunstige positie van de betalingsbalans.
Mr. dr. Imkamp (D'66 diende een mo
tie in volgens welke de financiële en
technische hulp aan Cuba moet worden
vergroot. „Nederland dient de blokkade
van een land dat poogt op een eigen wijze
aan knechtschap te ontkomen, te door
breken, ook al omdat deze blokkade het
in de armen van de Sovjet-Unie drijft,"
zei hij.
De P.S.P.-afgevaardigde mr. Van der
Spek verzocht minister Udink Chili als
een der landen te bestemmen waarop Ne
derlandse ontwikkelingshulp wordt gecon
centreerd en bepleitte het verlenen van
humanitaire steun aan de bewoners van
Afrikaanse gebieden als die van het Por
tugese bestuur zijn bevrijd."
ADVERTENTIE
(Vervolg van pagina 1)
DEN HAAG Door de loonmaatregel heeft het kabinet-De Jong op zijn minst een
latente politieke crisis op gang gebracht. Hier ligt een conflict tussen de gezamenlijke
vakbeweging en de regering dat uitsluitend tot heilloze gevolgen voor ons land kan
leiden". Dit commentaar gaf de PvdA-fractieleider in de Tweede Kamer, drs. Den Uyl,
woensdagavond op de door de regering aangekondigde loonmatiging.
Drs. Den Uyl betitelde het besluit als
van ongemene draagwijdte. De ontstane
scherpe tegenstelling tussen vakbeweging
en regering kent haar weerga in de na
oorlogse periode niet, dit mede als ge-
AMSTERDAM. Burgemeester Sam
kalden heeft woensdagmiddag in de Am
sterdamse gemeenteraad over de brand
in het gastarbeiderspension in de Amstel-
straat, waarbij negen mensen omkwamen,
verklaard, dat hoewel het pand niet als
logement in de zin van de Algemene Po
litieverordening werd geëxploiteerd, op
het moment dat de noodlottige brand uit
brak reeds voor het grootste deel aan
de brandveiligheidseisen was voldaan.
Maar het was, aldus de burgemeester,
waarschijnlijk dat niet alle daartoe aan
wezige voorzieningen zoals de brand
beveiligingsdeuren tijdens de ramp zijn
gebruikt. Het juiste aantal gasten dat bij
het uitbreken van de brand in het pand
verbleef was onbekend omdat het regis
ter is verbrand. Gemiddeld verbleven
veertig gasten in het perceel, aldus de
burgemeester.
Hij kondigde een uitbreiding van de lo
gementsbepalingen in de APV aan om in
gevallen dat aan scherp toezicht duidelijk
behoefte is tegen te gaan dat logiesin-
richtingen van de sector logementen uit
wijken naar verwante bedrijfsvormen,
die buiten de omschrijving van de loge
menten vallen, zoals kamerverhuurbedrij
ven en pensions.
volg van het optreden van deze regering.
Onrechtvaardig vond drs. Den UY1 het
dat de 400 gulden pas na 1 juli in de
contracten mogen worden verwerkt. Dat
betekent dat honderdduizenden mensen na
I januari minder geld in het loonzakje
zullen vinden, terwijl de prijzen omhoog
gaan.
De drie vakcentrales weigeren uiterma
te eensgezind aan de uitvoering van de
loonmaatregel mee te werken. Uit de
commentaren van mensen in de regerings
partijen valt ook een zekere aarzeling op
te maken. „Ik kan mij niet voorstellen,
dat de regeringspartijen de hun verwante
vakbeweging als een baksteen zal laten
vallen, nu ze door de regering in een hoek
wordt geschopt", aldus drs. Den Uyl.
De voorzitter van de A.R.-fractie mr.
Biesheuvel, was woensdagavond niet be
reid om commentaar te leveren op de
maatregel. Wel merkte hij op met name
een vraagteken te zetten achter de rege
ringsbeslissing inzake de verwerking van
de ƒ400 pas op 1 juli van het volgend
jaar. Mr. Biesheuvel uitte grote waarde
ring voor alle pogingen van minister
Roolvink om tot een akkoord met het be
drijfsleven te komen.
De voorzitter van de C.H.-fractie, de
heer Mellema, gaf als eerste commen
taar dat hij gerede twijfel heeft aan de
effectiviteit van de maatregel. Hij merk
te op, grote reserves te hebben en noemde
de verwerking van de 400 een moeilijke
zaak.
Fractievoorzitter Geertsema van de
V.V.D. zei de maatregel van de regering
te betreuren, maar de noodzaak te er
kennen tot ingrijpen. Hij zei te hopen dat
men zich aan de voorgestelde maatregel
zal houden. De heer Schmelzer, fractie
voorzitter van de K.V.P. zei tenslotte
overheidsingrijpen onvermijdelijk te ach
ten.
„Het moet een groot misverstand zijn
dat B. en W. van Zwolle en de inspectie in
Zwolle ertoe brengt te overwegen dit zin
volle experiment te doen stoppen of te be
lemmeren. B. en W. van Zwolle en de
inspectie hebben met de Elbertsschool juist
een prachtige kans een daad te stellen
voor de vernieuwing van ons basisonder
wijs door de Elbertsschool te stimuleren
met extra geld en mankracht", aldus een
verklaring van het in Amsterdam opge
richte solidariteitscomité, een verklaring
die naar het gemeentebestuur, de inspectie
in Zwolle, de minister van Onderwijs en de
Kamerleden is gestuurd.
Dr. Jan Rupp, kinderpsycholoog in Am
sterdam, en mevrouw Tessel-Pollman uit
Haarlem, lerares en journaliste, zeiden
gisteren tijdens een persconferentie in het
Atheneumnieuwscentrum In Amsterdam,
dat zich bij het solidariteitscomité Elberts
scholen al tal van bekende personen heb
ben aangesloten die van mening zijn dat
het experiment van hoofdonderwijzer F.
Noorlander in Zwolle krachtig moet wor
den gesteund, omdat daar zich de school
van de toekomst aankondigt met nieuwe
ouders, nieuwe leerkrachten en nieuwe
kinderen.
Bij degenen die zich solidair hebben ver
klaard, zijn drs. A. baron van Boecop,
directeur van de Stichting Schooladvies
dienst in Utrecht, drs. A. N. Appelhof en
drs. J. M. C. Nelissen die aan datzelfde
schooladviescentrum als onderwijskundig
adviseur verbonden zijn, voorts drs. S.
Stoutendijk, sociaal-psycholoog in Amster
dam, drs. K. Doornbos, directeur van het
Schooladviescentrum Arnhem, prof. Van
Gelder uit Groningen en Albert van de
Berg van het Instituut voor onderwijs
kunde in Groningen, en verder mensen als
Ageeth Scherphuis, Aad van den Heuvel,
Ed van Westerloo en Igor Cornelissen.
„Enerzijds dus veel mensen met deskun
digheid op het geibed van het onderwijs,
anderzijds publiciteitsmensen", zegt me
vrouw Tessel-Pollmann van het solidari
teitscomité. Die combinatie is niet toeval
lig, omdat het comité van plan is zo veel
mogelijk pressie uit te oefenen. „Want er
zijn tal van experimenten op scholen van
mensen die niet dagelijks aan de bel han
gen. De mensen van het comité, dus des
kundigen en pers, kunnen waar nodig hel
pen", aldus mevrouw Tessel-Pollmann, De
vernieuwing van het onderwijs zal volgens
het comité mislukken als de ouders erbui
ten worden gelaten. „Kind-gericht kleuter
en basisonderwijs is alleen mogelijk wan
neer ouders, leerkrachten en kinderen met
elkaar overleggen en eensgezind samen
werken op school. De school wordt dan een
gemeenschapscentrum" Het experiment
van de Elbertsschool in Zwolle is juist
daarom volgens het comité uniek.
„Bij bepaalde instanties is die VPRO-tv-
uitzending hard aangekomen. Van de emo
ties die daardoor zijn ontstaan moet ge
bruik worden gemaakt", zegt dr. Jan Rupp,
die de Zwolse wethouder had opgebeld om
hem ter verantwoording te roepen omdat
hij verdere experimenten aan de Elberts
school nad verboden.
Een dergelijke reactie had dr. Rupp niet
verwacht. „Je kunt niet ouders die bereid
zijn zo veel werk voor de school te ver
zetten, laten weten dat het niet meer mag".
De Elbertsschool is intussen een begrip
geworden. Als het gaat om de medewer
king van ouders aan het schoolgebeuren
is daar in Zwolle een essentieel stuk van
de onderwijsvernieuwing aan de gang",
zegt dr. Jan Rupp.
Een botsing tussen een personen
trein en een met bakstenen beladen
vrachtauto op een onbewaakte over
weg in Heeze heeft gisteravond het
leven gekost aan treinbestuurder
J. Fonteyn uit Eindhoven. De twee
inzittenden van de vrachtauto werden
ernstig gewond.
Van de trein ontspoorden de loco
motief en de eerste wagon. Eén reizi
ger werd bij die ontsporing licht ge
wond.
Volgens ooggetuigen is de vracht
wagen op de overweg blijven steken.
Door de ravage die ontstond werd de
spoorbaan geblokkeerd. Vandaag ech
ter was men al zover met de oprui
mingswerkzaamheden gevorderd dat
de baan vanmiddag weer vrij kwam.
Op een niet-beveiligde overweg in
Pernis is gisteravond omstreeks tien
uur eerst een locomotief en vervol
gens een goederentrein op een per
sonenauto gebotst. De inzittenden van
de personenauto, de 20-jarige F. Spas-
sen en de 17-jarige mej. M. F. Lopik
werden gewond.
Op het spoorwegemplacement in
Beilen is vanochtend omstreeks tien
uur een wagon in het midden van een
goederentrein ontspoord. De goe
derentrein was op weg naar Assen.
Tussen Assen en Hoogeveen is voor
lopig over beide sporen geen trein
verkeer mogelijk.
GOUDA. De carosseriefabriek van
Verheul in Gouda is gisteravond door een
felle brand in de as gelegd. De fabrieks
hal, waarin dertig bussen in diverse sta
dia van afwerking stonden, werd door het
vuur geheel verwoest. Alleen het kantoor
gedeelte van J>et bedrijf werd behouden.
De schade wordt op tenminste 20 mil
joen gulden geschat. Zes brandweerlieden
werden gewond.
Het vuur breidde zich snel uit doordat
in het bedrijf vele brandbare materialen,
zoals hout en lakken, lagen opgeslagen.
Het vuur werd bestreden door de brand
weerkorpsen van Gouda, Waddinxveen,
Boskoop. Reeuwijk, Bodegraven en Moor
drecht. In het bedrijf werken 450 perso
neelsleden. Deze zullen worden ingezet bij
de opruimingswerkzaamheden.
De brand werd gisteravond om half ne
gen door twee schoonmakers ontdekt in
een autobus. Zij waarschuwde direct de
brandweer. Hun pogingen het vuur met
een blusapparaat te bedwingen misluk
ten.
WILLEMSTAD. (Curasao) De mi
nisters S. G. M. Rozendal (Financiën en
vice-minister-president) F. J. Pijpers
(Economische Zaken) en O. R. A. Beau-
jon (Onderwijs) allen van de Democra
tische Partij, hebben hun ontslag inge
diend. Zij zijn van oordeel dat de maatre
gel om aan alle ambtenaren een uitke
ring te geven, ernstige gevolgen zal heb
ben.
Curasao kampt reeds met aanzienlijke
tekorten en heeft daardoor nog niet kun
nen voldoen aan toezeggingen aan de
Bond van Arbeiders in Overheidsdienst
en aan de Bond van Leerkrachten. Bo
vendien dient met uiterste voorzichtig
heid te worden gewaakt voor de stabi
liteit van de Antilliaanse gulden.
Minister-president Petronia heeft mede
gedeeld dat de Antilliaanse regering een
herziening van de salarissen van de amb
tenaren in studie heeft en dat binnenkort
uitsluitsel kan worden verwacht over
een nieuwe salarisregeling, welke met
terugwerkende kracht van 1 juli 1970 af
zal gelden.
