Meer koopkracht of niet? Werknemers elektriciteit in Engeland: „Geen bemiddeling" Schriftelijk pleidooi van advocaten DOODSTRAF GEËIST TEGEN ZES BASKEN Demonstratie in Rome A r I Wassen rog en c d rac mode en „Dubcekisme of zionisme Centraal Comité T s j echo-Slowakij e zoekt schuldigen in Tito zegt zijn bezoek aan Rome af Machinegeweer op fietstaxi STOUTENBEEK mmentaar op actuele zaken Zuidvietnamese officier in hongerstaking Voorlopig geen bestand in Vietnam Rijnvervuilers in beroep Debray bedreigd REDEN: MOEILIJKHEDEN ROND TRIËST telegrammen DONDERDAG 10 DECEMBER 1970 3 Tegen corruptie Protesten Spanning Zuidvietnamezen: Onvoorstelbaar Makkelijke tricot mode van Bleyle. Modieuze japonnen en kostuums in de nieuwe trend. Exclusieve kombinatiemode met chausuble vesten, pull-overs, rokken en pantalons. Anegang Promenade 26 Haarlem. Herinnering Kaf ka-conferentie Kunnen de werknemers in 1971 nu re kenen op een koopkrachtverbetering of niet? Het kabinet vindt dat het daarvoor de mogelijkheden heeft opengelaten. De vakbeweging bestrijdt dat en noemt de loonmatigingsmaatregelen „onbegrijpe lijk, onwijs en onverstandig." Zij hoopt dat het parlement haar niet in de steek zal laten, zegt geen enkele verantwoorde lijkheid te nemen voor de verwachte ar beidsonrust en spreekt over een „loon- hypotheek" die op het volgende kabinet wordt gelegd. Dat deze reacties zouden loskomen zat er op voorhand al in. Want direct na het bekend worden van de bijsturingsmaat regelen op Prinsjesdag, heeft de vakbe weging een loonmaatregel al afgewezen, ondanks het aanvaarden van artikel 10, dat deze ingreep mogelijk maakt. Vrij heid-blijheid, redeneert de vakbeweging. Dus geen besnoeiing als dat niet hoeft. En het had volgens de vakbeweging niet gehoeven, als de wergevers maar soepe ler waren geweest. Die namen geen ge noegen met de belofte dat de vakbewe ging een matiging tot een maximaal vrij besteedbare loonstijging van 2,75 percent bij de bonden zou bewerkstelligen. Dat percentage was afkomstig van de groot metaal. Alle gesprekken daarover zijn, ondanks de bemiddeling van het kabinet, mislukt. Werkgevers en werknemers blijven nu elkaar de schuld geven, zodat er niets anders overbleef dan dat het kabinet iets deed om een economische chaos in ons land te voorkomen. Tot zover is er nog niets aan de hand. De critiek treft namelijk niet zozeer de loonmaatregel op zichzelf, als wel de methode waarvan het kabinet zich heeft bediend om die matiging te bereiken: een bruto-verbetering van 4 percent over een half jaar, waaruit dan alles moet worden betaald wat tussentijds wordt verhoogd. Daar is nu het conflict gerezen. Het re kensommetje van de vakbeweging klopt niet met dat van de cijferende bewinds lieden. We gaan er gewoon op achteruit, zegt de vakbeweging. Want die 4 percent in het eerste halfjaar worden opgegeten door de prijsstijging als gevolg van de BTW, de effecten van de doorberekende 400 in de prijzen, de huurverhoging van 7 percent per 1 april, de extra-belasting- stijging en de verhoging van sociale pre mies. Alles samen gaat dat ver boven de 4 percent gemiddeld uit, want de prijs stijgingen zullen zich voor het grootste deel voordoen in het eerste halfjaar van 1971, verwacht de vakbeweging. De ministers redeneren anders. Die eerste zes maanden is de prijsstijging 3 MwnfijuMwmivwwiAHiviiwiiwwwwwwwwwwwwwwwwwvwwwwwwwwifiiwifWWiiwiwwiwfwwwwwww tot 3,5 percent, verwachten zij. Dan zit er dus ruimte voor een koopkrachtstij ging van 0,5 tot 1 percent in dat eerste halfjaar. De werknemers zitten dan niet klem. Wie er gelijk heeft, moet in feite de prijsontwikkeling uitmaken. Daarbij is Nederland in hoge mate afhankelijk van wat zich buiten de grenzen, en met name in de Bondsrepubliek afspeelt. De ver wevenheid van de economieën van beide landen blijkt uit de invoer- en export relaties, die voor Nederland gemiddeld zo'n 30 percent van het totaal uitmaken. En in Duitsland zijn al looneisen geval len, die een veelvoud zijn van de eerste Nederlandse eisen. Op Prinsjesdag zei de macro-economi sche verkenning nog: een prijsstijging van 4,5 percent verwacht. Later liepen de prognoses op tot 5 en nu is het per centage van 6 al gevallen. Ervaring heeft de vakbeweging bovendien geleerd, dat de prijsstijgingen in het eerste halfjaar praktisch alle hun beslag krijgen, zodat daarmee de 4 percent bruto al helemaal kunnen verdwijnen. Bovendien, en dat is ook voor bepaalde regeringspartijen en de oppositie een onverteerbare zaak, mo gen de ƒ400 pas na 1 juli in de lonen worden verwerkt, terwijl de prijsmaat regel van minister Nelissen het direct al mogelijk heeft gemaakt de 400 in de prijzen door te berekenen. Is het dan ver wonderlijk dat de vakbeweging sugge reert dat regering en werkgevers onder een boedje hebben gespeeld? Het kabinet heeft ook nu weer geen woord gesproken over de mogelijkheden van spaarloon. Het blijft bovendien vast houden aan de gevaarlijke BTW-verho- ging, die tot extra tellende prijsafrondin gen kan leiden. Het legt met deze nieuwe maatregelen al bij voorbaat een druk op het volgende kabinet, dat met de nawer king zit en de erfenis maar zonder al te veel nadelen moet zien te aanvaarden. Dat zijn duidelijke nadelen van deze overigens toch deels dodr onzekerheden gesteunde matigingsmaatregelen. Of dit voor de vakbeweging nu moet betekenen dat zij de arbeidsonrust moet aanwakke ren, is een zaak die haar verantwoorde lijkheid direct raakt. Als iedereen pro beert er het beste van te maken kan groot onheil voorkomen worden. Maar dat diezelfde vakbeweging later wil te rughalen wat zij binnenkort meent te moeten prijsgeven, lijkt tenminste -even redelijk. Het parlement kan eraaan mee werken, dat die „navordering" niet te hoog moet worden, door de onvolkomen heden in de jongste voorstellen glad te schaven. inAWWHMfl|WWWWWWWWWWWVWWVWWWJWWWWWWWVWWWWVWWWWVMWVWWWUVW LONDEN (REUTER) De leiders van de ongeveer 125.000 werknemers bij de Britse elektriciteitsbedrijven hebben gister avond een voorstel van minister van Ar- SAIGON (AP) Vice-president Ngoe- yen Cao Ky van Zuid-Vietnam is vandaag onverwacht in het gebouw van de Natio nale Vergadering verschenen, waar een met een handgranaat zwaaiende legerarts een hongerstaking is begonnen uit protest tegen de corruptie in het staatsapparaat. De onverwachte verschijning van Ky werd onmiddellijk uitgelegd als een blijk van sympathie van de vice-president voor de zaak van de officier. De 36 jaar oude majoor Pham Van Loeong, gestoken in de gevechtskleding van de luchtlandingstroepen, deelde de pers bij het begin van zijn actie mee, dat hij de corrupte figuren, die Zuid-Vietnam in gevaar brengen, wil uitschakelen. Hij noemde een aantal hoofdofficieren en vooraanstaande burgers als het doelwit van zijn demonstratie. President. De twee kamers van het Zwit serse parlement hebben voor het ko mende jaar de minister van Defensie Rudolf Gnaegi gekozen als president van Zwitserland. Beschuldiging. De Libische leider kolonel Gaddafi heeft in een toespraak in Tripoli een felle aanval gedaan op koning Hoes sein van Jordanië, die hij van samen spanning met Israël beschuldigde. Bomaanslag. Op het Britse ministerie voor werkgelegenheid in Londen is een bom ontploft. Er is schade aangericht maar er zijn geen doden of gewonden gevallen. Staking. De sleepbootkapiteins van de Unie van Reddings- en sleepdiensten en van het Schelde Sleepvaartbedrijf in Ant werpen, die het sleep- en loodswerk ver richten voor de zeevaart op Antwerpen, zijn gisteravond weer in staking gegaan. Afgetreden. De Libische minister voor Buitenlandse Zaken, kolonel Mohammed Najm, is afgetreden. Dit heeft radio- Tripoli meegedeeld. beid Robert Carr hun looneisen aan een onafhankelijke arbitragecommissie voor te leggen van de hand gewezen. Het was de eerste maal dat de regering een initiatief nam in het arbeidsconflict dat al drie dagen duurt. De gevolgen van de langzaamaanactie worden in Engeland steeds meer voelbaar. Gisteren zat ongeveer een derde van alle Engelsen in het donker en menigeen zon der verwarming. Als volgende week 26.000 man technisch personeel zich bij de actie aansluit zal de situatie nog benarder wor den. Verscheidene dagbladen voorspellen het ingrijpen van de regering als een zeer reële mogelijkheid. Zij zou dan militairen kun nen inschakelen, maar men ziet niet hoe de soldaten zonder hulp van de arbeiders de elektriciteitsbedrijven op gang kunnen houden. In gehele districten van Londen viel gis teren de stroom uit, onder andere Fleet Street, waar veel kranten zijn gevestigd, was hiervan het slachtoffer. In het parlementsgebouw zaten de volks vertegenwoordigers bijeen in het licht van kaarsen die zij op hun banken hadden gezet. BURGOS (Reuter en AFP) In het proces in Burgos heeft gistermid dag de openbare aanklager zijn rekwi sitoor gehouden, waarin h(j tegen zes van de zestien Baskische nationalis ten de doodstraf eiste en in totaal 754 jaar gevangenisstraf vorderde. Nadat in de ochtendzitting de verdach ten in opstand waren gekomen, beslaat de krijgsraad het proces achter gesloten deu ren voort te zetten. Naar verluidt, heeft de president van het horen van getuigen afgezien, waardoor de openbare aanklager direct aan het woord kon komen. Ook de verdedigers zagen af van hun recht om getuigen op te roepen. Even eens maakten zij geen gebruik van het recht om na het requisitoir het standpunt van de verdediging uiteen te zetten. Zij dienden de tekst van hun pleidooien op schrift in, waarbij zij ertegen protesteer den, dat zij niet voldoende mogelijkheden hebben gehad om de belangen van hun cliënten te behartigen. Volgens legerkringen zullen de vijf mi litaire rechters over twee of drie dagen vonnis wijzen. In Rome hielden gisteravond tijdens het spitsuur vierduizend mensen een de monstratieve mars tegen het Basken- proces. In de Spaanse stad Leibar begaven zich gisteravond duizenden op straat uit rouw beklag met de dood van de 21-jarige Ro berto Jaurequi die bij een protestdemon stratie dodelijk werd gewond door de Spaanse politie. Volgens waarnemers sloegen bijna alle 40.000 inwoners de be grafenisstoet gade. De toegangen tot het kerkhof waren door politie afgesloten. Onze redacteur in Spanje tekent hier bij aan: Heel politiek Spanje houdt de adem in en wacht in een drukkende span- In Cambodja woeden dagelijks ge vechten tussen de troepen van het regime Lon Nol en Cambodjaanse guerrilla's die worden geholpen door Vietcongstrijders. In het noorden van het land zijn de Cambodjaanse re geringstroepen in het nauw gebracht. Dat bij de gevechten alle middelen worden gebruikt om elkaar te bestrij den blijkt wel uit deze foto: op een fietstaxi hebben soldaten van Lon Nol een machinegeweer geplaatst, waardoor een grotere wendbaarheid werd verkregen. ning op de gevolgen van het dramatische einde van de krijgsraad in Burgos. De vijf militaire rechters zullen hun vonnis wellicht al vandaag vellen. Dan krijgt de commandant van het militaire district van Burgos 24 uur om het te be vestigen. Vanaf dat moment is er geen hoger beroep meer mogelijk en bestaat er uitsluitend nog de macht van Franco, die zoals altijd het laatste woord heeft en gratie kan verlenen. Men acht het dus niet uitgesloten dat de ministerraad op morgen een speciale bijeenkomst zal hou den om over de kwestie te beraadslagen. Hoewel de kabinetszittingen van Ma drid altijd op vrijdag plaatsvinden, is dat normalerwijs om de veertien dagen en staat de eerstkomende zitting niet tot vol gende week op het programma, tot nu toe leek het erop dat de regering niet haar gezicht wilde verliezen door een speciale zitting aan de zestien Basken te wijden en zo te reageren op de druk van de op positie in de wereldopinie. Generaal Franco's regering bevindt zich in een veel kritieker situatie dan zij oor spronkelijk had voorzien toen het proces voor de krijgsraad van Burgos na over leg op hoog niveau tenslotte begon. Een van de redenen daarvan is dat de zestien leden van de terroristenorganisatie ETA, die in Burgos terechtstaan bereid bleken een crisis te forceren op een wijze die hen normalerwijze het leven zou kosten het geen op zijn beurt een galvaniserende uitwerking op de hele Spaanse oppositie heeft. Soortgelijke toestanden in al ver- SAIGON (AP). Zuidvietnamese func tionarissen hebben gisteren een langdurige wapenstilstand in Zuid-Vietnam althans voor het ogenblik onmogelijk genoemd. Zij zeggen, dat de Noordvietnamezen en de Vietcong een dergelijke wapenstilstand weigeren te aanvaarden. „Als wij besluiten tot een bestand van vijf weken, dat met Kerstmis begint, moe ten wij er zeker van zijn dat de vijand dezelfde periode aanvaard", aldus een woordvoerder van het Zuidvietnamese Mi nisterie van Buitenlandse Zaken. De woordvoerder achtte het echter niet onmogelijk, dat in de toekomst een com promis bereikt wordt. „Wellicht is er een regeling te vinden, die voor beide partijen aanvaardbaar is", zei hij. „Gevraagd naar het Amerikaanse stand punt zei een woordvoerder voor de ambas sade slechts: „Het besluit over de aard en de duur van een bestand dient door de regering van Zuid-Vietnam te worden ge nomen". „Vermoedelijk zal de Zuidvietnamese regering weldra, na overleg met alle ge allieerde landen, een officiële verklaring afleggen. gane jaren brachten generaal Franco er toe om terwille van de handhaving van het gezagsprincipe een ter doodveroorde- ling te laten uitvoeren zonder zich te be kommeren over eventuele gevolgen. Eigenlijk niemand, zelfs de regering niet, kan voorspellen welke de gevolgen zouden zijn als men de zes leden van de ETA tegen wie doodstraf is geëist, wer kelijk zou fusilleren. Per slot van reke ning staat hierbij ook het leven van de ontvoerde Duitse consul van San Sebas tian op het spel, van wie men tot de af gelopen nacht niets nieuws wist. Aan de andere kant zal een toegeven aan de druk van de oppositie en van de wereldopinie, waaronder zelfs een clementieverzoek van de paus en een officiële tussenkomst van de Italiaanse regering valt, zeker niet geestdriftig ontvangen worden door de talrijke steunpilaren en uiterst rechtse organisaties van het regime, die in de af gelopen dagen officiële verklaringen af legden waarin zij de krijgsraad van Bur gos steunden. KLEEF (DPA). De advocaat van de Hamburgse reder Bernhold, die maandag in het eerste Westduitse Rjjnvervuilings- proces tot acht maanden gevangenisstraf voorwaardelijk en boetes van in totaal 85.000 mark is veroordeeld, heeft gisteren beroep tegen het vonnis aangetekend. Hij verklaarde, dat het hooggerechtshof in Karlsruhe zich nu voor de eerste maal met de bepalingen van het waterhuishou ding zal moeten gaan bezighouden. De ad vocaat vindt dat de rechtbank in Kleef je gens Bernhold subjectief te werk is ge gaan. LA PAZ. (DPA) Extreem rechtse Boliviaanse officieren hebben volgens welingelichte kringen gedreigd de in Bo livia gevangen zittende fransman Regis Debray te zullen vermoorden. Debray is in 1967 wegens deelneming aan de guerrillastrijd van de Cubaanse revolutionair „Che Guevara" totdertig jaar gevangenisstraf veroordeeld. Alge meen wordt verwacht dat de nieuwe Bo liviaanse president José Torres hem nog voor Kerstmis gratie zal verlenen en in vrijheid laat stellen. Enkele officieren, die destijds aan de strijd tegen de guer rillabeweging hebben deelgenomen, zou den nu hebben verklaard dat Debray zijn gevangenis in het afgelegen Camiri „slechts als lijk verlaten zal". Debray's vrouw heeft een beroep op de Boliviaanse regering gedaan, haar man om veiligheidsredenen over te bren gen naar de strafgevangenis van de hoofdstad La Paz. ADVERTENTIE mol T9P PRAAG (AFP en Reuter) Theo retici van de Tsjechoslowaakse Com munistische Partij bereiden op ver zoek van het presidium een analyse voor van de hervormingsperiode in 1968. Deze analyse zal, zo schrijft het tweemaandelijks tijdschrift van het Centrale Comité „Zivot Strany" onderwerp van bespreking vormen op de plenaire bijeenkomst van het comité die voor vandaag op de agenda staat. Volgens waarnemers is de kans groot dat de analyse als conclusie bevat dat de door Alexander Dubcek geleide bewe ging toch goede kanten had. Er zal dan een bitter gevecht tussen conservatieven en gematigden ontstaan waarvan de uit slag vooralsnog niet te voorspellen is. Naast de opsomming van de pro's en contra's van 1968 moet de analyse ook een oplossing geven voor de brandende kwestie die de laatste tijd in Tsjecho- Slowakij e speelt: waar ligt de schuld van van de opkomst van de hervormingsbe weging, bij de hervormers zelf, in de bu reaucratische praktijken van het verle den of bij een zionistische samenzwering. Westerse waarnemers geloven dat de toe komstige koers van Tsjecho-Slowakije af hangt van de afloop van deze polemiek. Alexander Dubcek en zijn aanhangers zijn de afgelopen twee jaar bijna dage lijks gebrandmerkt als revisionisten, rechtse opportunisten en „blinden ten aanzien van de contra-revolutie" die met opzet en nonchalance het communisme (Van onze redacteur in Rome) ROME De Joegoslavische president Josip Broz Tito, die vandaag in de loop van de ochtend op het prominentenvliegveld van Rome, Campino, zou aankomen, heeft zijn officiële staatsbezoek aan Italië uitgesteld. De door de staat gecontroleerde televisie in Italië verstrekte gisteravond een commentaar waarin de indruk werd gewekt dat het uitstel reden tot grote vreugde voor de betrokken partijen zou zijn. Wie in Italië vorige week de kranten niet had gelezen, tastte volkomen in het duister over de reden van president Ti to's besluit om zijn reis op de lange baan te schuiven. De oorzaak van deze ont wikkeling is dat wat in feite is uitge groeid tot een enorme misgreep van de minister van Buitenlandse Zaken Aldo Moro. De minister had geantwoord op vragen van fascistische kamerleden en op vragen van een christen-democrati sche senator. In dit antwoord, dat afge lopen zondag al door de Italiaanse pers werd verspreid, staat te lezen dat tij dens het bezoek van president Tito geen vragen zouden worden aangesneden met betrekking tot de zone B, het gebied van Triest dat na de na-oorlogse strub belingen tenslotte aan Joegoslavië werd toebedeeld. Verder zei de minister dat de regering geen enkele afstand in over weging neemt van de legitieme nationa le belangen. De verklaring van Moro had direct tot gevolg dat de Joegoslavische minister van Buitenlandse Zaken, Tepavac, een vriendschappelijke verklaring, die hij al op de band had ingesproken om te wor den uitgezonden, introk. Voor Tito en de zijnen is het probleem van Triest kenne lijk nog steeds even gecompliceerd als het voor bepaalde groepen van Italianen is. Van Joegoslavische zijde was name lijk ongenoegen ontstaan over het feit dat de kwestie van de beruchte zone B niet van Italiaanse zijde op de agenda was geplaatst voor de besprekingen in Rome. In Triest hadden gisteren nog fascis tische betogingen plaats tegen het be zoek van maarschalk Tito aan Rome en het Vaticaan. In en om Triest leeft nog steeds het probleem van de in verdruk king geraakte minderheden. In beide zo nes leven volksgroepen die feitelijk tot een andere staat behoren. Deze zorgen voor de onrust die ernstig genoeg bleek te zijn om Tito voorlopig van zijn reis te doen afzien. Deze was bedoeld als tegen bezoek na de reis van de Italiaanse pre sident Saragat, vorig jaar, naar Belgra do. Na de tweede wereldoorlog kwam Triest onder bestuur van de Verenigde Naties te staan. Thans geldt het vredes verdrag dat in 1947 tussen Italië en Joe goslavië is gesloten. Intussen bleef de zone A bezet door de westelijke gealli eerden, de Verenigde Staten en Enge land, en de zone B door Joegoslavië. De zone A, het havengebied van de stad en B, het gebied ten zuiden daarvan. In 1954 kwam een overeenkomst tussen bei de partijen tot stand waarin deze berust ten in onderlinge verdeling van het zo genaamde vrije gebied van Triest. Dit hield overigens in feite in dat zo ne A helemaal werd geïntegreerd in de republiek Italië, hoewel ook hier al veel Slovenen wonen. Zone B oleef onder het beheer van Joegoslavië. Deze toestand duurt tot op heden voort. in Tsjecho-Slowakije in gevaar brachten. De laatste tijd zijn er echter steeds duide lijker tekenen dat gematigde partijleden, inclusief de partijleiding, beseffen dat niet alles wat de hervormers deden waar deloos was. Oldrich Svestka, hoofdredacteur van het weekblad van de partij, „Tribuna", herinnerde er onlangs bijna met heim wee aan dat allerlei hogere en lagere partij-bijeenkomsten in 1968 goed werden partij-bijeenkomsten in 1968 goed werden bezocht, en dat de leden vrijuit durfden spreken. Sinds de zuiveringen bijna 300.000 le den uit de partij-rangen deden verdwij nen klagen vele leden erover dat de bij eenkomsten opnieuw formele gebeurte nissen zijn geworden waar de toehoor ders passief naar de toespraken van hun van bovenaf benoemde leiders luisteren en dan unaniem hun instemming betui gen met de gelanceerde voorstellen. „Lidova Armada", het weekblad van het leger, schreef dat vele partijleden bang zijn op partijbijeenkomsten vrijuit te spreken maar er de voorkeur aan ge ven hun mening uiteen te zetten in de wandelgangen waar men minder risico heeft represaillemaatregelen op te lopen. Hoewel de economische hervormingen van de „Praagse lente" regelmatig zijn verworpen als een poging terug te val len op het kapitalisme, erkennen partij- ideologen nu weer dat er grote behoefte bestaat aan moderniserende hervormin gen. Vladimir Divis, een vooraanstaand lid van het Centrale Comité, zei dat ten minste enkele economen die door hun band met de hervormingsbeweging in dis krediet zijn geraakt gerehabiliteerd zul len moeten worden. Hervorming van de economie moet niet zonder meer opzij worden geschoven alleen maar omdat het woord geassocieerd is met revisionisten. Dat zou hetzelfde zijn als de baby met het badwater weggooien, zei hij. Liberalen in Praag zeggen dat zij on der meer twee stromingen hebben waar genomen die als onheilspellend moeten worden beschouwd. Op de eerste plaats de stroming die zegt dat het „Dubcekis me" een produkt was van de verwarring in de communistische wereld nadat de Russische ex-premier Nikita Kroetsjev in 1956 Stalin van zijn voetstuk had gestoten. Op de tweede plaats de stroming die het spoor van de hervormingen laat begin nen bij een beweerde zionistische literai re conferentie over de schrijver Franz Kafka, die in 1963 in Praag werd gehou den. De poging om de schuld te geven aan „zionisten" zoals de vroegere voorzitter van de schrijversbond Edouard Goldstü- cker en ex-lid van het presidium Fran- tisek Kriegel werd gelanceerd door pro fessor Jaromir Lang, een partij-veteraan van de harde lijn die in juli nog in het partijblad „Rude Pravo" werd aangeval len om zijn dogmatische ideeén.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 3