Meedoöcidoze confrontatie
Steun Israels standpunt
Nixon wil nieuw
bestand langs
Suez-kanaal
Protest tegen Baskenproces in Burgos
REEKS DEMONSTRATIES
IN SPAANSE STEDEN
Golda Meir
wil praten
met Sadat
Schietpartij
in Amman
Zeven winnaars van Nobelprijzen
Galley: „Ik
doodde op
bevel"
Studentenrel
in Saigon
Toch nog kans
voor SST
Der Spiegel: „Zelfs geld voor oud-nazi's"
Regering-Brandt spekt kas
van rechtse extremisten
FORD-VERKOOPCENTRUM
Dertig doden in
Portugal bij
treinongeluk
Ook protest in
Frankrijk en
Italië
My Lai proces
VRIJDAG 11 DECEMBER 1970
3
Vijf percent
„Franco moordenaar"
„Redt Izco
Boycot
Tegen doodschieten van
jongetje door Amerikaan
Supersoon Amerikaans
passagiersvliegtuig
Houtplein - Haarlem - Tel.: 319265-315025
dagelijks 8.30-18.00 - 19.30-21.00
Zaterdags 9.30-18.00
Afgevoerde posten
De spannende en voor Spanje van
eminent belang zijnde kwestie der Baski-
sche revolte beleeft een hoogtepunt in de
beréchting van de zestien gevangen zit
tende Baskische guerrilla's, die zo nauw
samenhangt met de ontvoering en het lot
van de Westduitse consul Beihl.
Zoals ook elders in de wereld, vooral
in Zuid-Amerika, hebben in Baskenland
de militante nationalisten hun strijd te
gen het politieregime van Franco op dras
tische en meedogenloze manier voor het
internationale voetlicht gebracht door
een onschuldige diplomaat van een bui
tenlandse mogendheid met de dood te
bedreigen. Deze methode is een van de
spelregels van het maoïsme, dat een uit
voerig en veelomvattend programma do
ceert over de manieren waarop guerrilla
groepen zich met succes tegen een over
machtig staatsapparaat kunnen verweren.
De opstandige Basken, die geen enkele
kans hebben tegen Franco's staatspolitie
en leger wanneer zij zich enkel van tra
ditionele middelen zouden bedienen, zijn
kennelijk begonnen met een grondige
bestudering van deze maoïstische lei
draad. Het ontvoeren en terechtstellen
van buitenlandse diplomaten, hoe wreed
en koudhartig ook, tast het gewraakte
regime in zijn grondvesten aan. Het mid
del grijpt de schijnbaar onaantastbare
macht van de staat aan in zijn zenuw
stelsel, in zijn meest kwetsbare appara
tuur die zijn positie in de internationale
diplomatieke orde in stand moet houden.
De buitenwereld, en juist de mogendhe
den die door hun diplomatieke verbin
dingen met de betrokken regering deze
haar internationale integriteit en legali
teit verlenen, worden onmiddellijk ge
confronteerd met het feit van de rebellie.
Zij komen daardoor voor de vraag te
staan of hun steun aan het betrokken
regime verantwoord is uit het oogpunt
van menselijke vrijheid en gerechtigheid.
Het doodvonnis voor de zes Basken
tegen wie de doodstraf is geëist, zou ook
gelijktijdig het doodvonnis voor de Duit
se diplomaat betekenen. Als men zulk
hoog spel speelt als deze Baskische op
standelingen, kan men zich niet veroor
loven het bij dreigementen te laten. Aan
de andere kant zal het Spaanse regime
zich moeilijk kunnen permitteren voor
deze chantage met mensenlevens het
hoofd te buigen. Het is het hardste,
wreedste en ongevoeligste spel dat in de
wereldpolitiek tot dusver is uitgevonden,
op de oorlog na.
Het is eigenlijk een oorlog op kleine
schaal, want ook de oorlog kenmerkt zich
door een totale afwezigheid van ridder
lijkheid, mededogen en begrip voor on
schuld. Het is moeilijk uit te maken wie
de oorlog in Spanje begonnen is. De
Basken hebben een politie-inspecteur ge
dood, maar de Spaanse politie heeft daar
vóór al ettelijke malen Baskische natio
nalisten van het leven beroofd. Bij derge
lijke aangelegenheden is het eigenlijk
nutteloos, ver in de geschiedenis terug
te grijpen om de eerste schuldige te
vinden. Dat een Duitse diplomaat deze
keer het slachtoffer dreigt te worden, zal
geen toeval zijn. Het Duitse Condor-le
gioen van Hitier heeft in de burgeroorlog
die Franco zo ondubbelzinnig heeft ge
wonnen een groot aandeel gehad, Duitse
bombardementsvliegtuigen hebben dood
en verwoesting gezaaid in Spanje, maar
het is wel zeker dat de Westduitse consul
Beihl dit alles niet meer persoonlijk ver
weten kan worden.
Niettemin, West-Duitsland wordt door
deze ontwikkeling pijnlijk herinnerd aan
het historische Duitse aandeel aan de
totstandkoming en bevestiging van het
dictatoriale regime in Spanje. Het wordt
voor de vraag gesteld of het niet toch
ook in zijn politieke verbindingen met
Spanje iets minder bereidwilligheid en
enthousiasme had moeten leggen, om zo
doende wellicht iets bij te dragen tot
een herdemocratisering van het Spaanse
leven. West-Duitsland heeft nu en dan
de neiging getoond op te treden als pleit
bezorger voor een intrede van Franco-
Spanje in de Europese „broederschap" op
economisch en militair gebied. En de rest
van de wereld wordt eveneens geconfron
teerd met het feit dat er in Spanje on
dergronds iets ernstigs en frustrerends
broeit, dat in feite te maken heeft met
menselijke vrijheden en rechten.
Het grofste onrecht voor Beihl per
soonlijk, als uiterste middel aangegrepen,
symboliseert de verbittering en gekwetst
heid der Basken en roept de wereld op
ook in diplomatie en politiek de dringen
de vragen van recht en vrijheid der vol
ken méér aandacht te geven.
fWVVVWVVVVVVVVVVVWVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVWVVVVVVVVVVVVVVVWVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV
wnn/inrtT.»\AAAAA/WWVVVVVVWUVWWVV\A/VVVWWVVVVWVW\/WVWVVVVVVWWVVVVVVWVVVVVVWVVVVV
san?
110
[imrïOiJDiïtfx
v Vervolg van pagina 1)
WASHINGTON (Reuter en AFP)
President Nixon deed tijdens zijn
persconferentie van gisteravond een
nieuwe oproep tot voortzetting van
het bestand langs het Suezkanaal. Hij
wees er nogmaals op dat de Ameri
kaanse politiek betreffende het
Midden-Oosten gebaseerd is op de
resolutie van de Veiligheidsraad van
1967 die zegt dat Israel zich uit de be
zette Arabische gebieden moet terug
trekken en dat de Arabieren het recht
van Israel erkennen een soevereine
staat te zijn.
Een nieuw punt in de verklaring van
Nixon is echter dat hij nu duidelijk zei
dat bij de besprekingen over het Midden-
Oosten de grootte van de Israëlische te
rugtrekking een punt van onderhandeling
moet zijn. Hij steunt hiermee het stand
punt van de regering-Meir die de Hoogte
van Golan, geheel Jeruzalem en enkele
delen van de Sinaï wil behouden.
Nixon sprak niet over het onderhoud
dat hij en zijn medewerkers deze week
hebben gehad met koning Hoessein van
Jordanië, noch over het bezoek dat de
Israëlisch minister van Defensie Dayan
enige uren later aan hem zou brengen.
Na enige gebruikelijke woorden aan de
verhouding met de Sovjet-Unie en China
en aan de SALT-besprekingen in Helsin
ki te hebben gewijd stapte Nixon over
op de economische situatie in de VS. Hij
zei dat de fiscale en monetaire politiek
van de regering nu gericht is op expan
sie. In antwoord op een vraag gaf hij te
kennen dat hij tevreden is over de 4,9
percent werkloosheid die in de Verenigde
Staten heerst.
Hij voegde er echter aan toe dat het
de eerste keer is in de jaren zestig dat
het werkloosheidscijfer beneden de vijf
percent is gekomen „onder vredes-om-
standigheden". In een verklaring waarom
hij niet direct na zijn ambtsaanvaarding
beperkingen aan de lonen en prijzen had
opgelegd zei hij dat een dergelijke maat
regel toen niet eerlijk zou zijn geweest
omdat de regering zelf de grote inflatie
vormer was.
Nixon deed tenslotte op het Amerikaan
se Congres een beroep de protectionisti
sche ondertoon van de handelswet die
daar momenteel in behandeling is een
weinig te verzachten, met name wat
de import van textiel betreft. Volgens
hem wordt het voordeel van het ophou
den van de werkgelegenheid door het
vaststellen van de hoeveelheden textiel
die ingevoerd mogen worden teniet ge
daan door minder werk bij andere indus
trieën die zich voornamelijk op de export
richten.
Nemen de VS protectionistische maat
regelen dan zullen andere landen hetzelf
de doen hetgeen de export alleen maar
schade kan berokkenen. Gevraagd of hij
zijn veto over de handelswet zou uitspre
ken als die in deze vorm door het Con
gres zal worden aangenomen zei Nixon
daarop nu geen antwoord te willen geven.
LISSABON (Reuter) Bjj een trein
botsing in de nabijheid van Lissabon zijn
gisteravond zeker dertig mensen om het
leven gekomen.
Ongeveer vijftig mensen werden gewond
van wie 33 ernstig. Reddingsploegen zoe
ken tussen de wrakstukken naar andere
slachtoffers. Het is het ernstigste trein
ongeluk in Portugal sinds 1965.
TEL AVIV (Reuter). De Israëlische
premier mevrouw Golda Meir is bereid
de Egyptische president Anwar Sadat op
zijn verzoek te ontmoeten om de crisis in
het Midden-Oosten te bespreken. Indien
noodzakelijk wil zij ook een pirivé-uitno-
diging ontvangen om in het geheim te
gaan onderhandelen.
Mevrouw Meir verklaarde dit gister
avond tijdens een bijeenkomst van de
arbeiderspartij in Tel Aviv. Ze voegde
eraan toe dat ze voor een dergelijke ont
moeting zonder enige moeilijkheden de
goedkeuring van het Israëlische kabinet
zou verkrijgen.
Sprekend over de missie van VN-be-
middelaar Gunnar Jarring zei premier
Meir dat Israel te allen tijde bereid is de
besprekingen onder zijn supervisie te her
vatten. „Maar we moeten ons er wel van
overtuigen dat wij tijdens die besprekin
gen, niet een tekort gaan krijgen aan es
sentiële middelen voor onze verdediging,
en daardoor nog verplicht worden ook
daarover te gaan onderhandelen." Me
vrouw Meir zei dat het niet gemakkelijk
is naar de vredesbesprekingen terug te
keren. Mocht er echter voorlopig niet
worden verder gepraat dan zal er toch
een groot probleem moeten worden opge
lost, namelijk de vraag hoe de voortdu
ring van het bestand langs het Suez-ka-
naal kan worden verzekerd.
AMMAN (AFP) In de nacht van don
derdag op vrijdag is gedurende enige uren
met automatische wapens geschoten in de
oude binnenstad van Amman en in de wijk
Djebel Amman. Daar zijn de meeste Jor
daanse ministeries en ambassades ge
vestigd.
Over de aanleiding van deze nieuwe
schietpartij en over mogelijke slachtoffers
is nog geen melding gemaakt.
MADRID (Reuter, DPA en AFP) In tal van Spaanse en Westeuropese
landen is gedemonstreerd tegen het Baskenproces in Burgos. Ongeveer
tweehonderd jongeren hebben in de Noordspaanse stad Bilbao tegen het
proces in Burgos gedemonstreerd. Ze riepen „Izco", de naam van de Bas
kische separatist Francisco Javier Izco de Ia Iglesia, tegen wie de doodstraf
is geëist. De betogers hielden enige tijd het verkeer tegen en gingen daarna
een kerk binnen, waarin zij een half uur bleven.
riepen „politiestaat nee, vrijheid ja",
voordat zij voor de toestormende politie
wegvluchtten.
Ongeveer 150 studenten hebben in de
nacht van woensdag op donderdag in de
universiteit van Sevilla tegen de rege
ring Franco gedemonstreerd. De politie
trad niet op.
In de Andalusische hoofdstad zijn don
derdag twaalf mensen gearresteerd we
gens „activiteiten voor de communisti
sche partij" In Barcelona gooiden de
monstranten stenen naar de politie.
Verscheidene studenten in de economie
zijn gisteren door de politie van Madrid
gewond of bewusteloos geslagen toen po-
litie-agenten doordrongen in een verga
derzaal waarin een protest-bijeenkomst te
gen mogelijke doodstraffen in Burgos
werd gehouden. De politie hakte er op in
en sloeg ook banken aan stukken. De
studenten werden het gebouw uitgeslagen.
Buiten werd het vechten voortgezet. De
politie werd met stenen bekogeld.
Later wierpen ongeveer 400 studenten
stenen naar voorbijrijdende auto's op de
hoofdweg naar het centrum van Madrid,
onder de uitroep „Franco moordenaar"
aldus welingelichte kringen in Madrid. De
groep ging uiteen toen de politieauto's
aankwamen. Een student werd gearres
teerd.
In Pamplona in de Baskische provincie
Navarre hebben 45 studenten zich giste
ren in een kerk opgesloten. Zij zijn een
hongerstaking begonnen uit protest te
gen de noodtoestand die in de buurtpro-
vicie Guipuzcoa is uitgevaardigd. Eer
der op de dag hadden zij meegedaan aan
een korte demonstratie in Pamplona, die
door de politie werd uiteengejaagd. Zij
Zeker 15.000 van de 40.000 studenten in
Madrid hebben gisteren de colleges ge
boycot. In de faculteiten der natuurwe
tenschappen, politiek en rechtsgeleerd
heid werd aan bijeenkomsten van honder
den studenten uit protest tegen het pro
ces in Burgos en tegen het gewelddadige
politie-optreden door de politie een eind
gemaakt.
In de Italiaanse stad Napels is door
ongeveer 300 studenten gedemonstreerd
in verband met het proces in Burgos.
Er ontstonden gevechten met de politie.
Tien personen werden gearresteerd.
Gisteravond heeft op de Champs Ely-
sees in Parijs een menigte van naar
schatting 25.000 personen gedemonstreerd
tegen het proces in Burgos.
Er werd onder meer geroepen: „Fran
co-fascistische moordenaars" en „redt
Izco en zijn kameraden". Er werd ook
gedemonstreerd in Lyon, Montpellier en
andere Franse steden.
Hier en daar braken kleine ongeregeld
heden uit. In totaal zijn door de politie
ruim veertig demonstranten gearresteerd.
Het Britse parlementslid Duncan Sands,
in de Rolls Royce van de Britse ambas
sadeur op weg naar een vergadering van
de raad voor Europese Zaken, kwam nog
even in de knel, maar kon later worden
bevrijd.
De Italiaanse havenarbeiders zullen van
zaterdagmiddag 12 december tot en met 19
december geen Spaanse schepen lossen.
Hiertoe is gisteren door de drie grote vak
bonden van het land besloten. Zij verzoe
ken hun zusterorganisaties in heel Europa
dit voorbeeld te volgen.
W88SSSSMK
FORT BENNING, Georgia (Reuter)
De verdediger van luitenant Calley heeft
voor de militaire rechtbank in Fort Ben-
ning gezegd dat zijn cliënt, beschuldigd
van moord op 102 burgers in My Lai,
handelde in directe opdracht van zijn
compagniescommandant, kapitein Ernest
Medina. Volgens Calley had Medina bevel
gegeven om „het dorp plat te branden,
het vee af te maken, de waterputten te
besmetten en ieder levend wezen in het
gebied te doden".
„Er waren geen instructies over wat
met de burgers gedaan moest worden.
Aangenomen werd dat iedereen in het
dorp lid van de Vietcong was of er mee
sympathiseerde", aldus Latimer. Hij ont
kende niet dat in My Lai massamoord
was gepleegd.
Volgens de advocaat stond My Lai be
kend als een „dodelijke val voor Ameri
kaanse militairen". Enkele dagen voor
de massamoord hadden Vietcong-guerril-
la's van beiderlei kunnen en alle leeftij
den, die zich als burgers voordeden,
Amerikaanse soldaten in de rug gescho
ten. De compagnie voelde daarover
„wrok en woede", zo zei Latimer. De
dag voor de aanval waren rouwdiensten
gehouden voor drie leden van Calley's
compagnie die rond My Lai op een booby
trap waren gelopen. De sfeer van die
diensten hadden de wraakgevoelens van
de compagnie aangewakkerd, en comman
dant Medina had zijn mannen verteld dat
ze nu de kans zouden krijgen met gelijke
munt terug te betalen, aldus het relaas
van Latimer.
De advocaat zei dat hij zijn verklaring
kort hield, omdat hij er op vertrouwde
dat de jury Calley vrij zou spreken na
hem zelf te hebben géhoord.
SAIGON (Reuter). In Saigon zijn
gisteren 200 studenten slaags geraakt
met de politie tijdens een protestbijeen
komst tegen het doodschieten van een
12-jarige Zuidvietnamese jongen door een
Amerikaanse soldaat in de havenstad Qui
Nhon. De benzinebommen van de studen
ten richtten geen schade aan, maar de
traangasbommen van de politie beletten
de studenten een protestmars naar het
centrum van Saigon te houden.
Zij eisen dat de soldaat aan hen wordt
overgeleverd om berecht te worden. De
soldaat is gearresteerd, maar alleen het
Amerikaanse leger kan hem gerechtelijk
vervolgen. Als hun eis niet wordt inge
willigd dreigen de studenten met aanval
len met Molotov-cocktails op Amerikaan
se militaire voertuigen. In Qui Nonh is
al een Amerikaanse vrachtwagen in
brand gestoken.
WASHINGTON (Reuter en AFP).
Een gemengde commissie van de Ame
rikaanse senaat en het Huis van Afge
vaardigden heeft gisteravond goedkeu
ring gehecht aan een kredietverlening
van 756 miljoen gulden voor de verdere
ontwikkeling van het Amerikaanse su-
persone passagiersvliegtuig, de SST, con-
corde" en de Russische „Toepolev."
De commissie heeft hiermee een com
promis gevonden voor het verzoek van
de regering-Nixon een bedrag van meer
dan een miljard te voteren. Dit verzoek
werd onlangs door het Huis van Afge
vaardigden aangenomen maar door de
Senaat verworpen.
De compromis-oplossing van de com
missie zal nu nog aan de goedkeuring
van de Senaat worden onderworpen. Men
verwacht dat het voorstel opnieuw tot
felle debatten aanleiding zal geven.
Koning Gustaf Adolf van Zweden
heeft vandaag in Stockholm Nobel
prijswinnaars uit de Verenigde Sta
ten, Engeland, Frankrijk, Argentinië
en zijn eigen land onderscheiden met
gouden medailles, diploma's en che
ques met een totale waarde van
400.000 dollar. Niet aanwezig bij de
plechtigheid in de Stockholmse stads
schouwburg was de Rus Alexander
Solzjenitsyn, die dit jaar met de
Nobelprijs voor de litteratuur was
onderscheiden maar van een reis naar
Zweden heeft afgezien. Op de foto
van links naar rechts: de Argentijnse
scheikundige Luis Leloir, de Franse
natuurkundige Louis Neel, de medici
Bernard Katz (Engeland), Ullf von
Euler (Zweden) en Julius Axelrod
(Verenigde Staten), de Amerikaanse
econoom Paul Sumaélson en de
Zweedse natuurkundige Hannes
Alvfen.
ADVERTENTIE
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN De felste tegenstanders van de regering-Brandt kunnen rekenen op ver
groting van de regeringssteun. Alleen al het ministerie van Binnenlandse Zaken zou
ter ondersteuning van de ballingen-, verdrevenen- en vluchtelingenorganisaties voor
het komende jaar 5,4 miljoen mark op zjjn begroting zetten. Voor een groot deel komt
dat geld ten goede aan het werk van de zogenaamde „beroepsverdrevenen", die zich
met leuzen als „Brandt an die Wand", „Fegt ihn weg, den roten Dreck" en de be
wering dat het verdrag met Warschau „het Stalingrad van de Duitsland-politiek" is,
tegen de regering verzetten.
Zelfs de omstreden Witikobund, gro
tendeels samengesteld uit leden van de
voormalige nationaal socialistische „Hen-
lein"-beweging, krijgt overheidssteun. Dit
jaar kreeg de beweging, die wordt aan
gevoerd door Heinz Lange (eens Hitler-
jugend-leider, nu van de FDP naar CSU
overgelopen parlementslid), Siegfried
Zoglmann (ook ex-H.J.-führer en nu op
richter van de uiterst rechtse NLA) en
NPD-grootheid prof. Ernst Anrich, over-
heidsstein ter grootte van 17.200 mark.
Uit een overzicht, dat door het week
blad „Der Spiegel" is gepubliceerd, blijkt
dat de Witikobund voor zijn obscure
praktijken volgend jaar van het mini
sterie van Binnenlandse Zaken 8000 mark
mag verwachten. De begroting van dat
ministerie is echter slechts een van de
bronnen waaruit de „rechtse extremis
ten", aldus Der Spiegel, put.
De lijst van ondersteunde bewegingen
is op zich al interessant. Enkele voor
beelden van gesubisidieerde ballingen-
groepen: het Estlandse Centrale Comité
(60.000 mark), het Letlandse Centrale
Comité (60.000 mark steun), en het Li
touwse Centrale Comité (45.000), Ver
bond van Poolse Vluchtelingen (85.000),
de Centrale Verbonden van Tsjechen,
Slovaken en Hongaren (het laatste wordt
met 95.000 mark het best bedacht), orga
nisaties van Oekraïners, Vrije Roemenen
en Joegoslaven. Samen zouden zij het
komende jaar 65.000 mark meer incasse
ren dan in 1970.
Onder de vluchtelingen- en verdreve-
nenorganisaties (die volgens „Der Spie
gel" 366.000 mark meer krijgen dan onder
Kiesinger) vallen de Witkobund en or
ganisaties als „Grüne Farbe", hulpge
meenschap voor het behartigen van de
belangen en samenbrengen van bosbezit-
ters, boswachters en beroeps jagers uit de
„Russische bezettingszone en de Duitse
Oostgebieden".
Er blijken een paar posten van de be
groting afgevoerd te zijn: de apostolische
exarchie voor katholieke Oekraïners van
de Byzantijnse ritus in Duitsland en het
Kalmückisch-Tibetaanse boeddhistische
gezelschap, om maar een paar voorbeel
den te noemen.
