Overige ministers zullen
wellicht ook aftreden
CRISIS ANTILLEN GEEN
ONVERWACHTE ZAAK
Sociaal statuut nodig
voor gastarbeiders
MATRASSENFABRIEK AFGEBRAND
Regering
verkeerd
gebruikt
Op een muis
Bij spel buitenshuis weinig fantasie
„Vereenvoudig
procedure bij
crematies"
Verhoudingen op
loonfront zijn
helemaal zoek
Tegenstand tegen
CHU groeit
Groot aantal Kamerleden:
m
m
Car el Enkelaar (NOS) over
boze brief minister Klompé:
In Zuid-Holland
drinkt 40 percent
water met fluor
DR. E. ACKERMANS PROMOVEERDE OP
ONDERZOEK OVER KINDEREN:
i li i 1
DE DIEREN
ZATERDAG 12 DECEMBER 1970
Chaos
U nievoorzitter
Van Hulst:
Centrale Verwarming
Thermo Techniek Tensen
VOOR STIMEZO
77 MILLE
Antilliaanse politiebond
tegen Nederlandse
hoofdcommissaris
11
Een muis ontmoette laatst te Well
een kat met aangebonden bel.
„Leef lang", zo sprak hij, „blijf gezond.
Gebraden duiven in uw mond.
En mag ik, om ze te bestellen,
alvast de ober voor u bellen?"
Trijntje Fop
STATUS
Politiearts Cremers
in Medisch Contact:
(Van onze correspondent)
WILLEMSTAD (Curasao). - Nu de
Antilliaanse vice-premier S. Rozendal
en twee partijgenoten uit de democra
tische Partij (D.P.), de minister Beau-
jon en Pijpers, hun ontslag hebben in
gediend, omdat z(j zich niet kunnen
verenigen met het beleid van premier
Petronia inzake de ambtenarensala
rissen, ligt nog geen jaar nadat de
huidige Antilliaanse regering met
veel moeite op de been kon worden
gebracht, het regeringsteam al uit
een. Hoewel het tot nu toe slechts
ging om de ontslagaanvrage van de
drie D.P.-ministers, verwacht men in
Willemstad dat de overige bewinds
lieden dit voorbeeld spoedig zullen
volgen. Zonder steun van de D.P. kun
nen premier Petronia en de overge
bleven ministers nog slechts rekenen
op een toch wel minimale meerder
heid van één zetel in de volksverte
genwoordiging.
Dat het kabinet-Petronia het geen volle
regeringsperiode heeft uitgehouden komt
voor niemand op de Nederlandse Antil
len als een verrassing. Van het begin af
aan bestond er al een conflictsituatie tus
sen Frente Obrero en de overige rege
ringspartijen. Premier Petronia slaagde
er echter steeds in, de spanningen in een
soort sluimertoestand te houden. Maar de
Antilliaanse regering is niet gestruikeld
over Frente Obrero, maar over een breuk
tussen de onafscheidelijke coalitiegenoten,
de Partido Patriotico Arubano en de De
mocratische Partij op Curasao.
De directe aanleiding tot de ontslag
aanvrage van de drie D.P.-ministers is
een door premier Petronia voorgestelde
salarisherziening voor de 7000 ambtena
ren op de Nederlandse Antillen. Petronia
wil de ambtenaren een voorschot beta
len van n.a. ƒ215 in afwachting van een
definitieve regeling, welke uiterlijk in fe
bruari 1971 een feit zou worden. Minister
Rozendal van Financiën ging daarmee
akkoord, maar reeds een dag later riep
hij op eigen gelegenheid de regeringspar
tijen bijeen en verklaarde dat noch de
Antilliaanse regering, noch de eilandge
bieden Cura?ao en Aruba financieel in
staat waren om de belofte van de pre
mier waar te maken. Premier Petronia
en het bestuur van de Bond van Over
heidspersoneel voelden zich door deze uit
lating van minister Rozendal voor de gek
gehouden. Premier Petronia riep zijn ka
binet bijeen en na een vergadering die met
enkele onderbrekingen twee dagen duur
de, gingen vice-premier Rozendal en zijn
twee partijgenoten met een ontslagbrief
naar gouverneur Leito.
De achtergronden van de houding van
de Antilliaanse minister van Financiën
zijn nog niet duidelijk. Hij gaf zelf ver
leden jaar de grote stoot, welke leidde
tot de huidige chaotische toestanden op
het Antilliaanse lonen- en prijzenfront. Als
gedeputeerde van het eilandgebied Cura-
Cao gaf hij op 5 december 1969 zonder
overleg aan de arbeiders in dienst van
de overheid een loonsverhoging van niet
minder dan 20 percent, vooruitlopend op
UTRECHT. Nu de verkiezingstijd
zich duidelijk begint af te tekenen, groeit
de tegenstand tegen de C.H.U. Aldus
heeft de unievoorzitter prof. dr. J. W.
van Hulst vanmorgen geconstateerd aan
het begin van de vergadering van de unie
raad (politiek adviescollege van de
C.H.U.), bijeengeroepen voor de goedkeu
ring van het urgentieprogram van K.V.P.,
A.R.P. en C.H.U.
Prof. Van Hulst constateerde, dat de
reacties op het eerste optreden van de
lijstaanvoerder van de unie, minister drs.
B. J. Udink wijzen op een feller en har
der worden van die strijd. „Reeds nu
grijpt men naar middelen die in een
bokswedstrijd worden gekwalificeerd als
stoten onder de gordel. Men begint ken
nelijk een beetje bang voor ons te wor
den", aldus prof. Van Hulst.
Tenslotte zei de unievoorzitter, dat het
kabinet-De Jong met zijn voorstellen in
zake de loonpolitiek opnieuw bewezen
heeft dat het niet schuwt om maatrege
len te nemen,die het als volstrekt nood
zakelijk acht, maar die niet altijd popu
lair zijn.
ADVERTENTIE
Is f 25,— per m3 te duur? Beslist!
ZELFBOUW bespaart u f 2300,—. U
wordt gesteund door een erkende vak
man, die de gasaansluiting inregeling
en garantie/service op zich neemt
LAAT u de aanleg doen, dan bespa en
wij u toch nog 20% op de gebruikelijke
prijs.
KONINGINNEWEG 30 - HAARLEM
Telefoon 0 23-3170 41
een algemene minimumloonregeling die
nooit gekomen is. Over financiële conse
quenties werd toen niet gesproken. De
gevolgen waren een reeks stakingen bij
particuliere bedrijven waar de arbeiders
ook de 20 percent van hun collega's bij
de overheid wilden incasseren. Dat is
wel begrijpelijk want de verhoudingen op
het loonfront zijn volkomen zoek. Een
vakman in dienst van een particulier be
drijf verdient minder dan een ongeschool
de arbeider in overheidsdienst. En in de
overheidssector is het normaal, dat een
losse arbeider met zijn 20 percent meer
verdient dan zijn chef, die ambtenaar is
en deze Sinterklaassurprise niet gekregen
heeft. Bij de watervoorziening verdient
een opzichter n.a. 526. De arbeiders die
onder hem werken verdienen n.a. 650.
Het is begrijpelijk, dat de ambtenaren
weinig waardering op kunnen brengen
voor een bewindsman, die hun nu de voet
dwars zet, hoewel hijzelf deze ongewone
verhouding op het loonfront in de hand
heeft gewerkt.
De kronkelwegen van minister S. Ro
zendal moeten waarschijnlijk gezien wor
den tegen de achtergrond van de komen
de Eilandsraadverkiezingen. Hij kan nu
in de verkiezingscampagne ten strijde
trekken als de man die de arbeiders hun
AMSTERDAM De door de VARA ge
organiseerde nationale inzamelingsactie
voor de stichting zwangerschapsonderbre
king (Stimezo), die via televisie en radio
werd ondersteund, had vrijdagavond laat
circa f 77.000 opgebracht.
Het streefbedrag, dat de bouw van
abortusklinieken mogelijk moet maken,
was 1 miljoen gulden. De projecten, die
het eerst voor financiële steun in aan
merking komen, zijn de klinieken in Rot
terdam, Arnhem en Utrecht. De steun
wordt gegeven in de vorm van leningen,
zodat het verstrekte geld in de loop van
de tijd weer beschikbaar komt voor andere
projecten.
20 percent gegeven heeft en als de be
zorgde minister van Financiën, die de
schatkist bewaakt tegen de aanvallen van
de ambtenaren. Het spel is enigszins
doorzichtig, maar in buitendistricten nog
wel te verkopen.
Het kabinet-Petronia is getorpedeerd
en weinigen zullen er om treuren. De en
kele capabele ministers, die er zitting in
hadden, konden niet voorkomen dat het
als regeringsteam een wanprodukt was.
Een jaar lang was van enig beleid geen
sprake.
Hoe het nu verder gaat is voorlopig
een duistere kwestie. Met de Eilands
raadverkiezingen in zicht zal de enige op
positiepartij, de Arubaanse Volkspartij
(A.V.P.), er weinig voor voelen op het
zinkende regeringsschip plaats te nemen.
Een nieuwe kabinetsformatie zou daar
door wel eens een eindeloze zaak kunnen
worden.
WILLEMSTAD. Het bestuur van de
Nederlands-Antilliaanse Politiebond heeft
in een telegram aan de Antilliaanse pre
mier Petronia met klem geprotesteerd te
gen de aanstelling van een Nederlandse
hoofdcommissaris (de heer W. H. Balle-
goijen de Jong, nu nog commissaris van
Wassenaar-red.) en Nederlandse hoofdin
specteurs voor de Antillen. In het tele
gram zegt het bestuur, dat de aanstel
ling de bevorderingskansen van het per
soneel in het algemeen en de rechtsposi
tie van de aanwezige officieren in het bij
zonder „aanrandt".
De aanstelling van Nederlanders brengt
ontevredenheid met zich en ontslag van
officieren, aldus het bestuur van de po
litiebond, dat adviseert over te gaan tot
aanstelling van een waarnemend hoofd
commissaris en bevordering van inspec
teurs, „daar gemis aan capaciteit van
betrokkenen niet is vastgesteld".
DEN HAAG. Een groot deel van de Tweede Kamer meent dat voor de buitenlandse
werknemers in ons land een sociaal statuut geschapen moet worden, analoog aan het
streven naar een eigen wettelijke status voor de werkende jeugd. In het sociaal statuut
kan de aanwezigheid van de buitenlandse werknemers binnen de maatschappelijke
structuren en verbanden in ons land een juiste vormgeving krijgen.
In het schriftelijk verslag over de ge
ruime tijd geleden door de regering ge
publiceerde nota inzake het beleid met
betrekking tot de buitenlandse werkne
mers geven zeer vele leden te kennen, dat
het scheppen van een sociaal statuut een
belangrijke doelstelling dient te worden
van het beleid. In de komende jaren zal
immers, zowel ter uitbreiding van het
aantal als ter vervanging van naar hun
eigen land terugkerende werknemers op
telkens nog nieuwe buitenlandse werkne
mers moet worden gerekend. Er dient,
zo wordt gezegd, een grote bereidheid te
zijn om zowel financieel als maatschappe
lijk die hulp te bieden die nodig is om de
buitenlandse arbeiders in vergelijkbare
omstandigheden te brengen als waarop
de Nederlanders zelf prijs stellen.
Een deel van de Kamerleden vindt de
inhoud van de regeringsnota teleurstel
lend, met name om haar eng nationale
aanpak, maar ook als het gaat om een
grondige analyse van de economische oor
zaken en de arbeidsmarktaspecten. Waar
gesproken wordt over inspraak is het veel
Kamerleden opgevallen dat de inspraak
van de buitenlandse werknemers zelf niet
behandeld wordt. Het zijn de betrokken
ministeries het bedrijfsleven en de orga
nen die zich met de belangen van de bui
tenlanders bezighouden zonder dat zij
zelf wezenlijk aan bod komen. „Waar de
nota een aanzet had kunnen zijn voor
een sociaal-economisch ontwikkelingsbe
leid op lange termijn waarin de buiten
landse werknemers een onmisbare func
tie zouden kunnen vervullen is ze blijven
steken in het beschrijven van een natio
naal arbeidsvoorzieningenbeleid met een
stuk sociale zorg", zo wordt in de nota
opgemerkt.
Bijna twee miljoen schade heejt de
N.V. Matrassenfabriek Auping in De
venter geleden door een grote brand,
die vrijdagmiddag tegen zes uur door
nog onbekende oorzaak is ontstaan.
De hele voorraad matrassen en grond
stoffen, opgeslagen in een pas ge
bouwde afdeling, ging verloren. De
recherche onderzoekt de zaak. De
N.V. Auping is nu sinds juli 1968
driemaal getroffen door een grote
brand, die miljoenen schade heeft
gebracht. Reactie van ir. L. Auping,
directeur van het bedrijf: „Ik kan
aannemen dat de recherche nu gaat
nadenken". De produktiehal heeft
geen schade geleden. Het personeel
kan maandag weer aan de slag.
DEN HAAG. Veertig percent van de
bevolking van Zuid-Holland woont in ge
bieden waar de waterleidingbedrijven ge
fluorideerd drinkwater leveren. Het me
rendeel van deze veertig percent, rond
1,1 miljoen, ontvangt gefluorideerd water
van het drinkwaterleidingsbedrijf van de
gemeente Rotterdam. Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland delen dit mee in
antwaord op vragen van het Statenlid
drs. A. R. van der Burg (D'66).
G.S. zijn niet bereid „de besturen van
de gemeenten zonder gefluorideerd wa
ter te wijzen op de grote schuld die zij
op zich laden door de bevolking een nood
zakelijk nutriënt te onthouden, waardoor
met name de kinderen en zuigelingen van
nu binnen niet al te lange tijd in groten
getale met slechte gebitten en protheses
zullen moeten rondlopen", zoals de heer
Van der Burg gevraagd had. G.S. zouden
dat een bevoogding vinden van de ge
meentebesturen.
(Van onze correspondent)
HILVERSUM. NOS-programmaleider Carel Enkelaar vindt dat de re
gering het verkeerde gezag gebruikt in de kwestie tussen het kabinet en de
NOS. Naar aanleiding van vragen over de brief van minister Klompé ant
woordde h|j: „In de brief van minister Klompé wordt naar mijn mening een
opmerkelijke denkfout gemaakt, die verstrekkende consequenties kan heb
ben. Iedereen die in een NOS-televisieprogramma verschijnt heeft er recht
op zich te beklagen, ook de regering. Als men meent dat wij fouten hebben
gemaakt, zullen wij dat onderzoeken en wij zullen bovendien niet schromen
gemaakte fouten te erkennen.
Zoals wij hebben bericht, heeft minis
ter Klompé aan het NOS-bestuur geschre
ven dat de regering in liet vervolg bij be
langrijke zaken zendtijd zal vorderen. Zo
vond zij dat met name premier De Jong
en minister Roolvink woensdagavond in
het programma „Ter Visie" niet voldoen
de aan het woord werden gelaten over
de kwestie van de loonmatiging.
Programmacommissaris Televisie J. W.
Rengelink merkte onder meer op: „De
NOS is géén verlengstuk van de Rijks
Voorlichtings Dienst. De regering krijgt
in uitzendingen van de NOS geen voor
keurbehandeling, maar krijgt een behan
deling, zoals ieder ander die van de NOS
ontvangt."
Voorzitter E. A. Schüttenhelm voegde
daaraan toe, dat als de regering het ge
wenst en noodzakelijk vindt het Neder
landse publiek te benaderen, dat op twee
manieren kan: er kan van geval tot geval
gebruik worden gemaakt van het aanbod
van een zendgemachtigde, om in de uit
zending van die zendgemachtigde het re-
geringszegje te zeggen, of: de regering
kan de boodschap zélf in een regerings
uitzending onder verantwoordelijkheid
van de regering brengen. „Als de re
gering van mening is en dat blijkt wel
een beetje uit de brief van minister Klom
pé dat de uitzending onder de verant
woordelijkheid viel van zowel de NOS
als de regering, dan, ja dan leidt zo iets
onherroepelijk tot een conflict."
Premier De Jong heeft gisteravond ver
klaard „een beetje boos" te zijn geweest
op de NOS-verslaggever Ton Planken,
die woensdagavond zowel hem als de mi
nisters Roolvink en Nelissen interviewde.
„Na afloop van de uitzending was ik zelf
teleurgesteld en een beetje boos op hem.
Dat heb ik de heer Planken ook gezegd",
aldus de minister-president, die meende
dat hij onbehoorlijk was behandeld door
de betrokken journalist omdat deze hem
onder meer niet had laten uitpraten.
De voorzitter van de Nederlandse Ver
eniging van Journalisten, de heer J. J. van
Raalte, toonde zich verbaasd over de brief
UTRECHT. Kinderen vertonen een op
merkelijk gebrek aan fantasie bij hun
spel buitenshuis. Dit komt omdat de
woonomgeving van met name nieuw
bouwwijken hier niet op is ingesteld.
Ook de middelen voor allerlei construc
tieve activiteiten (spelen met zand, bou
wen met hout of stenen) ontbreken
vaak. De maatschappij dient daarom
verantwoordelijkheid te kunnen dragen,
bijvoorbeeld door middel van inspraak
bij bouwplannen, over een bewuster
gebruik van vormgeving van de woon
wijk. Tot deze conclusie komt dr. E. Ac-
kermans in een onderzoek naar de „woon
omgeving als speelgelegenheid" waarop
hij vrijdagmiddag aan de Utrechtse
universiteit is gepromoveerd.
Tijdens het onderzoek, dat in 1967-'68 in
Leiden is ondernomen, werd een speel
gelegenheid aangelegd waarbij de be
woners waren betrokken bij de opzet
en de verdere uitvoering ervan. In ver
gelijking met een speelplaats die de ge
meente in de buurt aanlegde, bleek dat
de experimentele speeltuin intensiever
werd benut en een grotere binding te
hebben met de omgeving. Doordat met
name ook de wat oudere jeugd hier
voor belangstelling kreeg, groeide dit
experiment uit tot een ludiek centrum.
Een doordachte voorbereiding en pre
sentatie van de speelplaats gaf de toe
zichthouder voorts de gelegenheid de
zelfwerkzaamheid van de jeugdigen te
stimuleren.
In zijn studie heeft dr. Ackermans onder
zocht welke activiteiten de kinderen op
straat, het grasveld tussen de flats,
langs de waterkant, in een speelplaats
en op een onbebouwd terrein, ontplooi
den. Vanuit een stratenmakerswagen
die voortdurend werd verplaatst, V/er-
den maandenlang observaties verricht
naar de gedragingen van groepen kin
deren in de leeftijd van ongeveer 4 tot
15 jaar.
Het bleek dat de straat en aansluitend
het flatportiek door hen relatief het
meest als speelterrein werd benut. Be
wegingsactiviteiten vormden 43 percent
van het totaal aan speeltijd, direct ge
volgd door 40 percent lichamelijke rust
(kijken naar iets of iemand, met elkaar
praten), 6 percent werd gevormd door
constructieve activiteiten, 4 percent
waren fantasie activiteiten en 7 percent
normovertredende activiteiten (milde
vorm van baldadigheid). Tevens werd
vastgesteld hoe de verdeling binnen de
groepen kinderen was naar leeftijd en
geslacht. Voor het eerst is thans na
gegaan op welke wijze de verschillen
de speelgelegenheden in een woonwijk
door de kinderen worden gebruikt. Dr.
Ackermans hoopt dat door deze studie
de mogelijkheid wordt geboden voor
een betere wisselwerking tussen de so
ciale wetenschappen en de stedebouw
kundigen.
Bij de aanleg van experimentele speel
gelegenheid kwamen de gemoederen
van de omwonenden nogal heftig in be
weging. Men vreesde dat de status van
de wijk omlaag zou gaan en dat het
vrijetijdsgedrag van kinderen nadelig
zou worden beïnvloed. Uit een handte
keningenactie bleek dat ongeveer de
helft van de wijkbewoners bezwaar had
den tegen een verdere uitwerking van
het experiment.
Na uitvoerige gesprekken werd het dui
delijk dat de eigenlijke oorzaak van de
onvrede lag in het tekort aan informa
tie over allerlei plannen in de wijk. De
experimentele speeltuin werd aangegre
pen om deze te uiten. Nadat door de
onderzoekers het karakter van de speel
plaats uitvoerig was toegelicht, nam de
weerstand af. Thans is de experimente
le speelgelegenheid geaccepteerd. Na
afloop van het onderzoek werd beslo
ten de gemeentelijke speeltuin af te
breken.
Dr. Ackermans, geboren in 1939 in Den
Haag, is verbonden aan het Nederland
se instituut voor preventieve genees
kunde TNO in Leiden.
van minister Klompé aan het NOS-bestuur,
hoewel hij de omstreden uitzending niet
heeft gezien. De heer Van Raalte vindt het
een dwaze situatie, dat de regering op de
televisieuitzending heeft gereageerd met
de aankondiging dat in de toekomst moge
lijk zendtijd zal worden gevorderd. „Dat
betekent, dat niet wordt onderkend, dat
radio en televisie volwassen communicatie
media zijn, die tot de pers behoren. Het
zou toch onvoorstelbaar zijn dat de mi
nister papier in een krant vordert", aldus
de heer Van Raalte.
De drie bonden van omroeppersoneel zijn
verontwaardigd over de brief van de
minister. Zij achten het een onaanvaard
bare zaak, dat de minister zich de vrijheid
meent te kunnen permitteren kwalifica
ties te geven over NOS-medewerkers, die
door betrokkenen als uitermate grievend
worden gevoeld.
UTRECHT. Het is zinloos, gemeen
te-artsen extra werk te laten verrichten
om verlof tot cremeren te krijgen voor
natuurlijke sterfgevallen. Dat stelt de
Rotterdamse politiearts H. Th. P. Cre
mers in „Medisch Contact" van de Ko
ninklijke Nederlandse Maatschappij tot
bevordering der Geneeskunst. Hij pleit
daarin voor een aanpassing van de wette
lijke bepalingen.
De huidige bepalingen houden onder
meer in, dat alleen verlof tot verbran
ding wordt gegeven nadat de gemeen
telijke lijkschouwer een verklaring van
overlijden heeft overgelegd of de officier
van Justitie een verklaring van „geen be-
oywaar". Bovendien moet de gemeentelij
ke lijkschouwer ingevolge het Cremato-
riumbesluit aanwezig zijn bij het kisten
van de lijken en bij het verzegelen van
de kist. De bedoeling van deze voorschrif
ten is, te voorkomen dat lijken worden
verwisseld of dat iemand na een niet na
tuurlijke dood wordt verbrand zonder dat
de toedracht bij de Justitie bekend is.
De heer Cremers vindt de werkzaam
heden van de lijkschouwer als het na
tuurlijke sterfgevallen betreft echter
behalve onnodig ook bijzonder tijdrovend.
Het aantal crematies stijgt snel en hij
betwijfelt of uitbreiding van het aantal
gemeentelijke lijkschouwers een haalba
re kaart is.
De heer Cremers stelt voor, de behan
delend geneesheer dezelfde formulieren
te laten invullen als voor begraven en
daarenboven voor crematie ook een „lij
kenpaspoort" met een na het overlijden
door de begrafenisondernemer gemaakte
foto van de overledene te laten stempe
len en signeren. Als hij geen bezwaar
heeft tegen crematie kan de lijkschou
wer dan volstaan met het zetten van zijn
handtekening op de door de behandelend
geneesheer getekende overlijdensakte. Op
die manier, aldus de heer Cremers, wordt
het extra werk voor crematies tot een
minimum beperkt, terwijl toch de nodige
controlemogelijkheden worden gehand
haafd.
VEENDAM. Uit een brandkast in het
kantoor van de fabriek van Restola in
Veendam is in de nacht van donderdag
op vrijdag een bedrag van 22.000 gulden
gestolen. Via de fabriek waren de daders
het kantoor binnengedrongen. De achter
kant van de brandkast werd met snij
branders opengebrand.
