IJmuider Courant
Seksualiteit
in surrogaat
PSEUDO-SEX UITING
VAN SPANNING
EN ONGELIJKHEID
SPANNINGEN
BEZIT
IN ANDERHALF
UUR
APENROTS
BEDWETERS
JAN CREMER
PAPIEREN NAAKT
wy.w/jywu1w ma-w.m UW..WM M
APENROTS BEWIJST
HOE HET NIET MOET
Bij slechts een deel van de jongelui
beantwoordde de geslachtsgemeen
schap ongeveer aan de verwachtingen.
Vooral bij meisjes was nogal eens
sprake van wroeging.
Van Ussel: „Een sociaal-seksueel
probleem is het feit dat de meerder
heid der potente bevolking verstoken
blijft van legitieme uitingskansen.
Denk bijvoorbeeld aan alle niet-ge-
huwden, gevangenen, gehandicapten,
soldaten, weduwen en weduwnaars,
gescheidenen, matrozen. Onze samen
leving wordt wel minder in haar af
keuring en in enkele vooruitstrevende
milieus bestaat er helemaal geen pro
bleem meer. Maar in vele gevallen
wordt er nog geoordeeld en veroor
deeld."
Het komt er eigenlijk op neer dat de
„seksuele revolutie" tot dusver voor
namelijk een schijnrevolutie is. De
sex is gedeeltelijk uit de sfeer van de
verdringing gehaald. Dat is natuurlijk
pure winst. In plaats van in de sfeer
van de vanzelfsprekendheid is zij ech
ter terechtgekomen in de sfeer van de
obsessies. Obsessies zoals apen in ge
vangenschap ze hebben.
CLAIRE EN WILLIAM Russell
schreven het pseudo-seksuele gedrag
van apen in dierentuinen toe aan het
voortdurend moeten verdragen van el-
kaars nabijheid. De spanningen die
daardoor ontstaan, vinden voor een
deel hun uitweg in pseudo-seksuele
handelingen.
Bij in het wild levende apenge-
meenschappen zijn de leiders redelijke,
verstandige en liefdevolle dieren. In
gevangenschap worden zij 'echter des
poten, die hun omgeving terroriseren.
Het hele leven op de rots wordt be
heerd door ongelijkheid en de daaruit
voortvloeiende ellende.
Apen bieden zich aan superieuren
aan om daarna ongestraft een andere
aap te kunnen aanvallen. Superieuren
dwingen ondergeschikten tot het toe
laten van seksueel contact.
De Russells: „Hoe het zich ook voor
doet, pseudosex is duidelijk een mid
del om twee apen die buitengewoon
ongelijk in status zijn, in staat te stel
len gedurende enkele seconden licha
melijk contact te hebben en gedurende
lange perioden in eikaars omgeving
te zijn.
In zijn eenvoudigste vorm moet
pseudosex het voor menselijke wezens
kennelijk mogelijk maken om de dich
te nabijheid en de grote ongelijkheid
waaraan zij zo lang blootgesteld zijn
te verdragen. Maar als de druk groter
wordt zal de pseudo-sex meer en meer
vermengd worden met agressie."
DE INSTELLING van het bezit heeft
aldus de Russells, de menselijke ver
houdingen reusachtig ingewikkeld ge
maakt en de basis gelegd voor allerlei
vormen van ongelijkheid. „Vandaar
dat het bij intieme omgang tussen
twee mensen vrijwel onvermijdelijk is
dat één van hen (of misschien beiden
in verschillende samenhangen) zich
bewust of onbewust in maatschappe
lijk opzicht ondergeschikt zal voelen."
Het leven in de dierentuin dreigt
steeds meer ons leven te worden als
we er niet in slagen de pseudosex
overbodig te maken. We moeten de
beangstigende bevolkingsaanwas niet
langer met oosters aandoend fatalisme
aanvaarden en daarnaast inzien dat
bezit maar een erg relatieve zaak is.
De troosteloze apen op hun rots kun
nen ons daaraan voortdurend herinne
ren.
't Is triest, maar Artis moet blijven.
Literatuur:
Dr. J. M. W. van Ussel: „Afscheid van de
sexualiteit". Gezamenlijke uitgave van Bert
Bakker, Boom en NVSH
Claire en William Russell: „Apen en mensen
(over de escalatie van het geweld)". Uitg.: De
Arbeiderspers, Amsterdam.
C S. Ford en F. A. Beach: „Vormen van
sexueel gedrag". Uitg.: Het Spectrum (Aula
reeks).
Michael Schofield: „Sexueel gedrag van jon
geren". Uitg.: Het Spectrum (Aulareeks).
ZO LANG JE DOORGAAT met het op
stapelen van mensen in saaie flats in
onafzienbare nieuwbouwwijken zal de
behoefte aan sexboetieks blijven bestaan".
Dat zegt de Utrechtse architect Sj. Wouda.
Hij baseert zijn uitspraak op Claire en Wil
liam Russells „Apenrotstheorie", ont
wikkeld na langdurig observeren van apen in
Een poging om het pseu-
do-sexuele in de politiek
te trekken deed de West-
duitse graficus Joachim
Driessen, die een „Duitse
Sex Partij" oprichtte. Het
partijprogram behelst o.a.
vrije uitwisseling van
bedpartners.
(Van een onzer redacteuren)
gevangenschap. Het echtpaar Russell komt tot
de conclusie dat apen die gedwongen worden
zeer dicht bij elkaar te leven, steeds agres
siever worden en in gespannen situaties ko
men tot allerlei pseudo-seksuele handelingen.
Datzelfde is, aldus de twee biologen, het geval
met mensen in overbevolkte landen. Volgens
Wouda blijkt uit de enorme vlucht van bij
voorbeeld de sexcontactbladen overduidelijk
de toenemende behoefte aan pseudosex. Uit
die groeiende belangstelling voor het surro
gaat trekt hij met het echtpaar Williams dan
de conclusie dat het fundamenteel fout zit met
onze maatschappij. En hij is er tenslotte archi
tect voor om daarbij in de eerste plaats
denken aan de woningbouw.
is de jeugd, die seksueel volledig dol
gedraaid zou zijn. Recente Engelse cij
fers bewijzen dat het wel wat anders
ligt. Van jongelui van 15 tot 17 jaar
heeft slechts elf percent ten minste
één keer geslachtsgemeenschap gehad.
Dit percentage loopt op tot dertig bij
jongens van zeventien tot negentien
jaar.
Bij de meisjes liggen de percentages
nog lager en wel op respectievelijk zes
en zestien percent.
BIJ HUN apenonderzoek vonden de
Russells veel kenmerkende verschillen
tussen pseudo-sex en „echte" sex.
Apen zijn, in vergelijking met mensen,
vrij ongecompliceerde wezens. Het ligt
in de mensenmaatschappij allemaal
wat ingewikkelder dan op de apenrots.
Toch zijn heel wat verschillen zelfs
met een ongeoefend oog duidelijk te
zien. Maar een specialist vindt er na
tuurlijk meer. Zo'n specialist is dr.
Jos van Ussel, werkzaam op de afde
ling preventieve en sociale psychiatrie
van de medische faculteit in Rotter
dam.
IN EEN BOEK dat de op het eerste
gezicht wat merkwaardige titel „Af
scheid van de seksualiteit"
draagt, analyseert Van Ussel de ver
anderingen in de houding ten opzichte
van de sex. Eén van zijn conclusies is
dat het woord „seksualiteit" een on
bruikbare term geworden is en ver
vangen dient te worden door de woor
den „intiem menselijk gedrag". Dat
intieme menselijke gedrag maakt deel
uit van het hele menselijke gedrag en
moet daarom niet als een geïsoleerd
iets worden beschouwd, aldus Van
Ussel, die met zijn boek met name in
de NVSH nogal wat tweedracht heeft
gezaaid.
Verkopers van pseudo-sex dienen
zich aan in allerlei gedaantes: als
prostituées, als sexshopwinkeliers, als
bioscoopexploitanten.Illustratief is
is in dit verband de manier waarop
het Utrechtse bioscoopconcern Wolff
het publiek warm probeert te maken
voor de films in sex-bioscoop Palace.
Een kleine selectie uit de Palace-ad-
verenties van de laatste maanden le
vert het volgende op.
„Het zal je maar gezegd worden op
het Vredenbrug en dat voor een paar
guldens: „Ik geef me aan iedere man".
En kom rustig eens overdag. Ook
U.Het is binnen toch donker."
„Een onstuimige zigeunerfamilie
doet alles in de vrije natuur.na
tuurlijk alles En je houdt het niet
voor mogelijk hoe vaak dat kan in
anderhalf uur. .,Het wilde bloed"
schaamrood en andere vurige tinten."
De sex-happening van het jaar:
„Lady Godiva". Naakt op een paard.
„U geniet zoveel meer."
Ze is gek van pop, sex en drugs,
laat zich doorgeven en gaat door de
zijdeur af. Ze hoort bij de uitrusting
van een popgroep, deze „groupie girl."
DE FIRMA WQLFF verkoopt ge
zien het ironische toontje van haar
advertenties de pseudo-sex dus dui
delijk als pseudo-sex, althans wanneer
zij in Palace wordt vertoond.
Grappig is het verband dat in de
„groupie girl"-advertentie wordt ge
legd tussen pop, sex en drugs. Wie in
Kralingen geweest is weet dat sex in
het rijtje niet zo'n opvallende plaats
inneemt.
Van Ussel: „Volwassenen hoopten
tijdens het popfestival veel sex-activi-
teiten te zien maar zij kwamen be
drogen uit: de jongeren gedroegen zich
helemaal niet sexy. Steeds meer jon
geren vinden dat de oudere generatie
door het seksuele behekst is. Sommige
hippies weten misschien niet eens wat
precies met het seksuele wordt be
doeld. De hippies geven aan het hele
sexgedoe en aan de cultus van de
sexy-schoonheid soms dezelfde bena
ming als aan de andere goederen die
zij van de consumptiemaatschappij
verkrijgen: het is „plastic", namaak,
surrogaat, waarin de originele goede
smaak verloren is gegaan. Het fa-
brieksbrood is voor hen „plastic",
evenals het handelsfruit en de sex."
„Bij de jeugd vormen de wijzigin
gen op het gebied van het „seksuele"
slechts een onderdeel van een groter
geheel: de eis tot invoering van di
recte democratie, het invoeren van
nieuwe woorden, nieuwe kleding, nieu-
we dansen. Tijdens de laatste vier
eeuwen heeft de jeugd waarschijnlijk
nooit zo intens en veelvuldig van mu
ziek genoten als tegenwoordig. Zij is
voor haar een nieuwe levenswijze ge
worden, een vorm van lustgenieting en
zelfs een ideologie. De houding tegen
over de arbeid, de liefde en andere
hechtingen aan personen en zaken, de
zin van het studeren, kortom het hele
bestaan wordt aan bezinning onder
worpen."
NOG AANMERKELIJK sneller dan
de bevolking groeit op de „apenrots
Nederland" de hoeveelheid goederen
die de „apen" om zich heen verzame
len. Overbevolking is niet meer alleen
een kwestie van te veel mensen, maar
ook van auto's, caravans, speedboten,
tweede woningen, milieuverontreini-
ning. Om het getij te keren zouden
twee dingen nodig zijn: beperking van
het kindertal en beperking van de ma
teriële behoeften.
In feite betekent dat echter dat er
een totaal nieuwe mentaliteit moet ko
men, ook op seksueel gebied. De sex
staat immers niet los van de rest. Vol
gens Van Ussel bestaan er drie visies
op de seksualiteit: een negatieve (sex
is niks), een positieve (sex is alles)
en een totaal menselijke (sex is een
geïntegreerd deel van ons leven). Van
Ussel vindt de positieve en de negatie
ve visie „engseksueel", omdat bij deze
visies de sex losgekoppeld is van het
totale mens-zijn.
Vanzelfsprekend heeft hij weinig
goede woorden over voor vertegen
woordigers van de negatieve visie, die
overigens langzamerhand uitsterven.
Toch zijn er nog altijd mensen die
seksueel contact alleen maar gerecht
vaardigd achten in het licht van de
voortplanting. En dan te bedenken dat
volgens de onderzoekers Winsey (VS)
en Zetterberg (Zweden) slechts één
op de 1000 a 1100 paringen zwanger
schap oplevert.
VAN USSEL heeft echter ook be
zwaren tegen het doorslaan naar de
andere kant, tegen het ophemelen van
de seksualiteit als het alleenzaligma
kende. Overigens vindt hij het begrij
pelijk dat dit laatste op het ogenblik
gebeurt.
Generaties lang is de seksualiteit in
de ban geweest met alle frustraties
vandien. Nu de banvloek is opgeheven
worden er overdreven voorstelling van
zaken gegeven. Daarin schuilt helaas
het levensgrote gevaar dat mensen die
tot dusver met hun sex geen grote
problemen hadden, gaan denken dat
er toch iets mis moet zijn als ze niet
aan groepssex en partner-ruil doen of
zich beperken tot enkele vertrouwde
houdingen.
Van Ussel haast zich om te verkla
ren dat zij zich echt niet ongerust hoe
ven te maken. Ze moeten zich niet
laten intimideren door onverdraagza
me bet(d)weters die iedereen een
„modieus" seksueel gedragspatroon
willen opdringen.
Met het brengen van de seksualiteit
uit de taboesfeer zijn dus niet alle
problemen opgelost. De grote winst
moet zelfs nog worden binnengehaald.
Maar dat kan pas gebeuren als de
maatschappij wezenlijk verandert.
Van Ussel: „In onze maatschappij
spelen de concurrentie, de competitie,
de prestatiedwang, de consumptie
dwang, de machtsconcentraties, het be
zit een grote rol. Het kan niet anders
dan dat hiervan een wezenlijke in
vloed op het seksuele, de liefde, de
sociale relaties uitgaat."
Het is geen wonder dat in een we
reld van „prestatie-sex" een bijzonder
grote rol wordt toegekend aan het or
gasme. Boeken worden er op het ogen
blik over volgeschreven. Vrouwen die
het orgasme niet of niet dikwijls be
leven, zien zichzelf meer en meer als
probleemgevallen. Heel sterk centraal
in de „prestatie-sex-cultuur" staan de
genitaliën. Wie wat willekeurige sex-
bladen doorbladert stuit om de haver
klap op close-ups van geslachtsor
ganen.
JAN CREMER heeft in een vraagge
sprek in het Algemeen Handelsblad
laatst gezegd dat in de Nederlandse
sexbladen genitale obsessies moeten
doorgaan voor seksualiteit. Het sprak
hem totaal niet aan.
Sex-uitgever Rob Spijkstra uit Groe-
nekan (uitgeverij Aquarius) kan zich
Cremers teleurstelling heel goed voor
stellen. Ook hij heeft als privé-per-
soon weinig belangstelling voor de in
houd van zijn „prick, kick en love
color" die dat moet gezegd worden
qua inhoud en grafische vormgeving
trouwens een stuk boven het gemiddel
de uitsteken. Spijkstra mikt dan ook
niet op de sexboetiek („voor mijn ge
voel een tijdelijke zaak") maar op de
erkende boekhandel.
Marktonderzoek wijst uit dat hij het
voornamelijk moet hebben van de man
van middelbare leeftijd. Die man komt
hij als uitgever en distributeur graag
tegemoet.
Spijkstra is in de sex-business ge
gaan omdat hij daar brood in ziet.
Maar voor dat brood gooit hij niet al
zijn principes overboord. Voor hem is
er een duidelijke grens tussen wat je
wél en wat je niet uitgeven kunt. En
dat is dan de grens tussen seksuele
frustraties en seksuele afwijkingen.
Keurcollectie papieren naakten.
Het leven in de dierentuin dreigt steeds meer ons leven te worden.
kelen, als je veel geld hebt. Maar bui
ten het zakendoen is er geen contact.
Je kunt ook nog naar Tivoli gaan,
weer wanneer je veel geld hebt.
BUITEN deze getto's van handel,
porno en amusement zijn er geen gele
genheden voorzien voor contact tussen
mensen. In de individuele flatjes rond
om het onbewoonbare stadscentrum
gaan de mensen dood aan eenzaam
heid. Die vereenzaming van de mens
in onze grote steden is één van de gro
te problemen.
Hij is eenzaam te midden van de
menigte. Hij krijgt neurosen, ontstaan
doordat men de mensen in schoendo-
zenflats van elkaar afzondert. Vrou
wen raken overstuur omdat ze thuis
opgesloten zitten, zonder contact, zon
der het gevoel te hebben ergens bij te
horen, met vrijwel zinloze arbeid. Het
is niet toevallig dat de „grootgezinnen"
en de communale samenlevingsvormen
een stadsverschijnsel zijn.
Sexhandelaren krijgen, aldus Van
Ussel, veel geld voor armzalige waar.
„Sinds de achttiende eeuw zijn for
tuinen verdiend aan de bestrijding van
het seksuele, aan boeken tegen zelfbe
vrediging, aan slechte boekjes over
seksuele voorlichting, aan huwelijks
handboeken die niets anders waren
dan volksbedrog. Maar nog meer geld
wordt er verdiend aan de emancipatie
van het seksuele. Of juister: aan het
uitbuiten van de noodsi+uatie waarin
we gehouden worden. Hoeveel geld
moet niet neergeteld worden voor
boekjes, shows, zogenaamde potentie
verhogende middelen?
Een maatschapnii heeft de porno
grafie die ze verdient. De pornofabrie-
ken beweren dat de eisen van hun pu
bliek zeer primair zijn. Maar het enige
wat het pornomateriaal kan geven, is
wat fantasiebeleving bij de masturba
tie en wat prikkeling. De samenleving
die deze pornografie terecht duldt, on
derneemt maar weinig om de noodsi
tuatie waarvan deze schijnbevrediging
de uitdrukking is, te verhelpen."
Pornografie zou geen pornografie
zijn als de zaken er niet volstrekt in
werden scheefgetrokken. In vergelij
king met de fabelachtige sex-presta-
ties van de helden uit „oorno-land"
slaan de doorsnee man en vrouw maar
een droevig figuur. Volgens een Ame
rikaans onderzoek heeft het gemiddel
de echtpaar twee tot drie keer per
week geslachtsgemeenschap (tijdsduur
in 74 percent minder dan tien minu
ten). En na die ene gemeenschap volgt
als regel binnen 24 uur geen herhaling.
EEN DANKBAAR onderwerp, zowel
voor pornografen als voor zedeprekers,
Afwijkingen zijn volgens hem onder
meer sadisme en seksueel contact tus
sen mens en dier.
VAN USSEL: „We worden over
stelpt door het papieren naakt dat er
te koop is. Sex-lingerie, erotische reis
jes naar Denemarken, naakte personen
op het toneel, op de televisie, porno
grafie, enz., het moet allemaal kunnen,
soms is het zelfs nodig. Maar wat
wordt hierdoor veranderd aan een sa
menleving waarin mannen wetten ma
ken over dingen die de vrouw aangaan,
waarin de vrouw het lustobject van de
man blijft, al heeft zij „theoretisch"
wel het recht om de man als lustob
ject te nemen?
Hoe is de situatie in het „wereldpor-
nocentrum" Kopenhagen? Je vindt er
een pornobuurt waar je voor veel geld
allerhande gekke dingen kunt kopen
en zien. Maar je loopt er rond in je
eenzaamheid tussen mensen die op
zoek zijn naar wat lustbeleving en
mensen die zaken willen doen. In het
centrum van de stad heb je nog een
handelsbuurt waar je gezellig kan win-
