TOEKOMSTMUZIEK IN
MIDDELEEUWSE LUIT
Vraag niet bij
te houden
Dali-expositie
week verlengd
NOS-omroepkwartier
kost vele miljoenen
rstet een flonkerend
glas warme
Nederlandse Opera had import
nodig voor Renaissance-opera
Andere versie van
„Lady Chatterly"
Jeugd en Muziek
koos bestuur
Meer reclame op
radio en tv
T.V. vanavond
Onderwij skansen
in Zweden
Radio woensdag
TV dinsdag
TV woensdag
Met een plaat
vindt iedereen z'n draai
DINSDAG 22 DECEMBER 1970
11
(Van onze correspondent)
HILVERSUM Professionele be
spelers van de luit het instrument
van de middeleeuwse minnezangers
liggen in de twintigste eeuw niet
voor het opscheppen. Als je als
Nederlandse operastichting het goede
plan hebt om een Renaissance-opera
op te voeren en je realiseert je dat
er in het begeleidend orkest luiten
nodig zijn, dan ben je natuurlijk wel
vlug geconfronteerd met de vraag:
waar haal je ze vandaan? Nederlands
enige luitiste Gusta Goldschmidt, die
woont in een rustige straat in de
buurt van de Stadionweg in Amster
dam-Zuid, kreeg een telefoontje van
de secretaris van het Radio Kamer
orkest (dit Hilversumse ensemble
verzorgt de begeleiding van Cavalli's
L'Ormindo, dat inmiddels in lande
lijke première is gegaan) waarin haar
het probleem werd voorgelegd.
Wachtlijsten
Niet duur
Een platenbon
is altijd raak
LENING GEVRAAGD WEGENS
FINANCIËLE PROBLEMEN
Politieke partijen
KNVB-NOS
Een platenbon
is altijd raak
Artsen schuldig aan
operatie-dood van
Albertine Sarrazin
IBSffi
Trefpunt over Ambon
en Nieuw-Guinea
Gusta Goldschmidt: „Ik geef zelf geenj
concerten meer, maar ik onderwijs wel
in het luitspel en ik bemoei me ook met]
de bouw van luiten. In elk geval schijnt
men mij de autoriteit in Nederland op
het gebied van de luit te beschouwen,
want als men iets wil weten over de
luit of bespelers nodig heeft dan word ik
altijd opgebeld.
In elk geval, zo werd mij gevraagd.,
zocht men bespelers van twee Renais-
sance-luiten en één theorbe. Kon ik de
Operastichting daaraan helpen? En dat
lukte me. Ik vroeg of mijn dochter Anne
van Royen, die zes jaar luit had gestu
deerd in Basel aan de Schola Cantorum,
er zin in had. Dat had ze wel en ze]
bracht meteen een andere luitspeler mee:
Dat was de Japanner Toyohiro Sato, die
twee jaar samen met haar in Basel had
gestudeerd. Voor de theorbe deed ik een
beroep op Michael Schaeffer, die leraar
is aan de Rheinische Musikschule in Keu
len en die diverse ensembles, gespeciali
seerd in oude muziek op oude instrumen
ten, leidt. En nu zitten ze alle drie hier
bij me in Amsterdam en werken mee aan
de uitvoering van L'Ormindo."
Zit er nu eigenlijk wel een toekomst
in deze moderne nuchtere tijd voor een zo
lyrisch instrument als de luit met zijn
kleine en intieme klank „Absoluut," zegt
Michael Schaeffer, „er is zelfs een grote
toekomst voor de luit, want de belang
stelling is zó groot, dat het probleem niet
zit in te weinig beoefenaars van het luit
spel, maar dat er niet genoeg instrumen
ten zijn. Er worden gelukkig in deze tijd
wel luiten gebouwd, maar het aantal goe
de luitbouwers is schaars en ze kunnen
de vraag niet bijhouden. Ze hebben zelfs
wachtlijsten moeten aanleggen."
Nederland telt in Nico van der Waals
uit Opdam een van de bouwers, die lui
ten maakt zoals ze vroeger werden ver
vaardigd: Niet direkt kopieën van histo
rische instrumenten, maar gebaseerd op
de principes die vroeger werden gehan
teerd bij de bouw van luiten. Eén van de
Renaissance-luiten, die bij de uitvoerin
gen van L'Ormindo worden gebruikt is
door Van der Waals gemaakt, de andere
en de theorbe zijn van de hand van Hans
Jordan uit het Oostduitse Mark Neuburg.
Nóg een belangrijke hedendaagse luitbou-
wer is de Zuidafrikaan Jacob van der
Geest, die tegenwoordig in Zwitserland
woont en werkt.
Dat Anne van Royen nog eens als doch
ter van Gusta Goldschmidt de luit ter
hand zou gaan nemen, was wel te ver
wachten. Ze zegt zelf overigens: „Toch
heb ik me eerst op de gitaar toegelegd.
Maar toen ik een man als Walter Gerwig.
een van de beste luitisten die er op dit
moment zijn, had ontmoet was mijn keus
toch wel bepaald. In Basel heb ik bij
August Wenzinger niet alleen Renaissance-
en de Barok-luit gestudeerd, maar ook
klavecimbel en theorieën en uitvoerings
praktijk van oude muziek."
Toyohiko Sato is een jonge Japanner,
ADVERTENTIE
Van links naar rechts Toyoniko Sato
met Barok-luit, Anne van Royen met
Renaissance-luit en Michael Schaeffer
met Theorbe.
die zich voor oude Europese muziek in
teresseert. „Er is een oud Japans instru
ment, de biwa, dat op een luit lijkt. Maar
dat instrument kun je toch niet helemaal
met de luit vergelijken omdat de biwa
toch niet méér dan alleen als begelei
dingsinstrument voor zangers gebruikt
kan worden en de luit
Niet alleen beroepsmusici maar ook
amateurs hebben een hernieuwde belang
stelling voor de luit getoond. Michael
Schaeffer: „Ik denk dat er op dit mo
ment zeker evenveel amateurs als be
roepsmusici de luit bespelen. En de aan
schaf hoeft tegenwoordig geen beperking
te zijn. Een mooie luit van een goede
bouwer komt op zo"n 2500 gulden. Dat
ben je voor een eersteklas viool ook
kwijt."
De luiten, waarvan in het bovenstaande
artikel sprake is, zullen volgende week
woensdagavond te horen zijn in de inte
grale radio-uitzending van L'Ormindo op
Hilversum 1 van 20.00 tot 22.30 uur.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
f 5,- 7,50 10,-15,- 20,- 25,-
LONDEN, (AP) Een Londense uit
gever zal binnenkort een nieuwe editie
uitbrengen van het bekende boek van
D. H. Lawrence „Lady Chatterly's lo
ver".
Het is een versie van het werk die in
de jaren twintig werd geschreven een
van de drie versies van Lawrence en
is nooit eerder gepubliceerd.
Het boek zal als titel krijgen „John
Thomas and Lady Jane" de typische
Lawrence-woorden voor de geslachtsor
ganen.
ROTTERDAM. De expositie van de
werken van Salvador Dali in het Museum
Boymans-van Beuningen heeft binnen
vier weken ruim 70.000 bezoekers getrok
ken. In verband met deze belangstelling
heeft de directie besloten de expositie
met een week te verlengen.
De nieuwe sluitingsdatum is zondag 17
januari 1971 om 5 uur.
Van de catalogi een grote en een
beknopte kleine die na anderhalve week
reeds waren uitverkocht, is inmiddels een
tweede editie verschenen.
AMSTERDAM. Tijdens de dezer da
gen in Amsterdam gehouden algemene
ledenvergadering van de Vereniging Jeugd
en Muziek Nederland hebben de daar aan
wezige vertegenwoordigers van de afde
lingen een nieuw bestuur gekozen.
Het bestaat uit H. J. van Eek, voorzitter;
mr. J. H. Verhagen, secretaris; C. Dubbeld,
penningmeester; mej. mr. D. F. M. Twaalf
hoven, H. Gaarenstroom en H. P. Keuning,
leden.
Na afloop van de vergadering zijn de
Jeugd en Muziekprijzen in goud uitgereikt
aan F. A. Kohly, mede-oprichter en tot
voor kort bestuurslid en aan prof. dr. K.
Ph. Bernet Kempers, jarenlang lid van
het vroegere hoofdbestuur.
(Van onze RTV-redactrice)
AMSTERDAM. De NOS breekt
zich op het ogenblik het hoofd hoe het
bouwen van het NOS-omroepkwartier
dat in zijn totaliteit in 1980 gereed
moet komen, te financieren. Tot nu
toe heeft de NOS kans gezien dit te
doen uit de lopende middelen, maar
deze bljjken, zeker met het oog op de
toenemende devaluatie, niet langer
toereikend. Daarom heeft de NOS,
voor het eerst, een beroep gedaan op
de minister van CRM met het ver
zoek de NOS de lening te verschaf
fen.
Het afbouwen van het omroepkwar-
tier is opgezet als meerjarenplan.
Stagnatie in de bouw door geldgebrek
zou rampzalig zijn, ook in verband
met de slechte huisvesting van de
over een te groot gebied verspreide,
vaak brandgevaarlijke studio's. Eind
1971 hoopt de NOS te beginnen met
de kantoorflat. Kosten hiervan zijn 30
miljoen gulden plus 6 miljoen voor
een telefooncentrale. De technische
voorbereidingen van het technische
hart van het omroepkwartier, waarin
o.a. de hoofdcontrolekamers en de
journaalstudio's gehuisvest zullen wor
den, moeten dan al gereed zijn. Kos
ten in zijn totaal: 100 miljoen gulden,
exclusief de technische inrichting.
In verband met de verkiezingen- in
april 1971 heeft de NOS aan de mi
nister van CRM een voorstel gedaan
extra zendtijd voor politieke partij
en vermoedelijk zullen het er twin
tig zijn die ieder twee keer tien
krijgen voor de TV voor Neder
land 1 te zetten op het tijdstip van
18.35 tot 18.45 en voor Nederland 2
na afloop van de normale uitzendin
gen. Zo hoopt men ieder eerlijk te
kunnen bedienen.
Voorts is er sprake dat in de nabije
toekomst Teleac uit Delft naar het
omroepkwartier in Hilversum zal gaan
verhuizen. De minister berichtte al
thans onlangs dat de NOS bij het ont
werpen van studioruimten in de nieu
we behuizing rekening moet houden
met ruimte voor de eductatieve stu
dio's. De NOS zelf vindt het ook
geen slecht idee: technisch sluit Te
leac dan beter aan dan nu het geval
is in de te kleine en slecht geoutil
leerde ruimten in Delft. Ook in ver
band met het onderhoud van de ap
paratuur zou dit tijd- en kostenbespa
rend zijn. In ieder geval is er geen
enkel plan om de Teleac-studio in
Delft aan te passen voor kleuruitzen-
dingen. Binnenkort zullen er dan ook
officiële besprekingen plaatsvinden tus
sen de NOS en Teleac, dit overigens
op verzoek van Teleac.
Wat de affaire KNVBNOS be-
i treft: „De zaken", aldus de heer Ren-
gelink, „sudderen rustig voort". Men
onderhandelt nog steeds en de be
staande situatie wordt voorlopig voort-
gezet, al zei de heer Rengelink wel te
hopen, dat de besprekingen voor 1 fe-
bruari afgerond zullen zijn. Hetzij
met positief, hetzij met negatief re-
sultaat.
f 5,- 7.50 ÏO,- 15,- 20,- 25,-
MONTPELLIER, (AP) Een Franse
rechtbank heeft maandag twee dokters
beboet voor een totaalbedrag van 10.000
francs wegens dood door schuld van de
Franse schrijfster Albertine Sarrazin,
die in 1967 tijdens een nieroperatie is
overleden.
De beide dokters Roger Scheilliro en
Henri Pietrera werden eveneens veroor
deeld tot twee maanden voorwaardelijke
gevangenisstraf.
Mejuffrouw Sarrazin had drie boeken
geschreven over haar ervaringen in
Franse gevangenissen waar ze in te
recht was gekomen wegens kleine over
tredingen.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
(Van onze RTV-redactrice)
AMSTERDAM. Op 1 januari van
het nieuwe jaar zal de TV-zendtijd
van de STER uitgebreid worden tot
netto 15 minuten per net per dag en
daarmee is dan het wettelijk toegesta
ne maximum bereikt. Deze zendtijd
uitbreiding wordt ingepast rondom de
journaals van 18.55 op beide netten.
Deze reclameblokken worden met 1
minuut bruto verlengd tot 5 minuten
in totaal en worden uitgezonden van
18.50 tot 18.55 en van 19.00 tot 19.05.
Dat betekent tevens dat de beschikba
re zendtijd tussen 7 en 8 's avonds
met 1 minuut wordt bekort.
De radiozendtijd van de STER wordt
met ingang van 1 januari uitgebreid
met 3 minuten per dag. Deze zend
tijd wordt door de STER gebruikt
voor drie reclameblokken van elk 1
minuut op de zender Hilversum 3, die
als volgt worden geplaatst: 1 minuut
voor en na het nieuws van 17.00 uur.
Per 1 januari zal de STER wekelijks
een radiozendtijd vullen van 234 minu
ten. In 1970 was dat 216 minuten en
in het jaar 1968-1969 156 minuten. De
wettelijk toegestane, maximum radio
reclamezendtijd is 432 minuten per
week, dat is 24 minuten per dag per
zendernet.
(Van onze RTV-redactrice)
AMSTERDAM. In het radiopro
gramma „Trefpunt", discussierubriek
voor aktuele zaken, (dinsdag 22 de
cember van 17.30 tot 17.55, AVRO,
Hilversum 2) zal Link van Bruggen
een gesprek hebben met ir. Manusa-
ma, president van de Republiek der
Zuid-Molukken en met de heer Nico-
laas Jouwe, leidersfiguur van de in
Nederland verblijvende papoea's over
de problematiek rond de Zuid-Moluk
ken en Nieuw-Guinea.
Nederland 1. Een programma voor
de kinderen met kerstvakantie. Tien
minuten met een Hongaarse volks
dansgroep, een uur met een Ameri
kaanse documentaire over een zeer
oude bron in Mexico, waarin eeuwen
geleden allerlei offers werden gegooid
die er nu uit worden gevist en ten
slotte 1% uur voor Richard Whitting-
ton Esquire, een muzikaal verhaal
voor jong en oud van de vroegere tie
neridool Tommy Steele, die zelf ook
de hoofdrol speelt. Het is een kostelijk
verhaal over een jongen, die zich
heeft voorgenomen omhoog te komen
op de maatschappelijke ladder. Hij
wil rijk worden en het als het even
kan brengen tot burgemeester van
Londen. Dat is natuurlijk geen een
voudige zaak en Davids leven gaat
dan ook niet over rozen. Romantisch,
i spannend en vaak vrplijk zijn de ken-
1 tekenen van deze musical.
Op de Woefs en het nieuws laat de
AVRO Toppop en „Tips voor je toe
komst" volgen. Vandaag aandacht
voor de landbouwhogeschool en het
maatschappelijk opbouwwerk. Na het
tweede jaurnaal Peyton Place.
De sprong naar Televizier wordt ge
maakt via Muziek is Troef, waarmee
Pim Jacobs voor de 4e maal voor de
dag komt. De beide Wama's zullen
elkaar op de kegelbaan treffen en
voorts zijn van de partij grappenma
ker Albert Mol, (kerst)liedzangeres
Mieke Telkamp, Tobi Rix, de pop
groep the Secrets en kunstfluiter-
AVRO-kelner Jan Zij del.
Vijf minuutjes met het Utrechts Bij-
zantijns Koor en het Haags Matrozen-
koor, die liederen in kerstsfeer zin
gen, scheiden Televizier Magazine van
het laatste nieuws. Teleac doet dan
nog mee met les 12 uit de cursus Mo
delbegrip in wetenschap en techniek.
Nederland 2. NOS, dat wil zeggen
de Lamaars en de Woefs, het jour-
I naai, de parlementaire rubriek Den
Haag vandaag en Kunstsignalering.
De KRO verschijnt om half acht met
voorlopig de laatste uitzending van de
Dwaze Wereld van Tommy Cooper.
Na het journaal en waarschijnlijk
ook wel ongeveer voor het laatst
de Amerikaanse serie Mod Squad.
Een klein uur voor Brandpunt Spe
cial alvorens we gaan kijken naar de
13e aflevering van de Klop op de
Deur. Het laatste halve uur van het
KRO-programma is voor Leo Akker
mans, die er een documentaire voor
maakte die als naam meekreeg On
derwijskansen voor iedereen? Akker
mans nam een kijkje in Zweden, waar
men de problematiek waarmee Ne
derland nu wordt geconfronteerd al
veel eerder heeft proberen aan te
pakken. Hoe is het resultaat? Hebben
alle kinderen daar gelijke kansen nu
er een zogenaamde Middenschool is?
Leo Akkermans interviewde onder
meer de Zweedse minister van onder
wijs en vele anderen.
Na het laatste journaal sluit Teleac
de dinsdagavond af met een nieuwe
cursus en wel Frans voor beginners.
De eerste les vandaag.
HILVERSUM I
7.00 Nws. 7.11 Het levende woord.
7.16 Op het eerste gehoor. (7.25 Horen
en zien; 7.30 Nws; 7.32 Hier en Nu).
8.00 Nws. 8.11 Als dat zou kunnen.
(8.30 Nws; 9.00 Gymn. voor de vrouw)
9.35 Voor kleuters. 9.50 Vier eeuwen
muz. 10.15 Voor de vrouw. 11.00 Nws.
11.03 Aktua-magazine. 11.55 Meded.
12.00 Van twaalf tot twee. (12.22 Wij
van het land; 12.26 Meded. t.b.v. land
en tuinbouw; 12.30 Nws; 12.41 Actua
liteiten; 13.00 Raden maar). 14.00
Huisbezoek (pastoraal gesprek). 14.10
Klass. muz. 15.00 In 't zilver. 16.00
Nws. 16.03 Voor kleuters. 16.30 Jeugd
land. 17.30 En Bloc. (Overheidsvoorl.:
17.50 Terzake. Volkstelling 1971; 18.30
Nws). 19.00 Openbaar Kunstbezit. 19.10
Kerstmis keerpunt. 19.20 Géén wereld
of één wereld. 19.50 Voor blinden en
slechtzienden. 20.00 Radiophilharm.
orkest. 21.20 Adventsconcert. 22.30
Nws. 22.38 Cosa Nostra. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
7.00 Nws. 7.11 Ochtendgyittn. 7.20
Dag woensdag. (7.33 Van de voorpa
gina). 7.54 Deze dag. 8.00 Nws. 8.11
Actualiteiten. 8.22 Dag woensdag.
9.00 Weekblad. 9.35 Waterstanden.
10.45 Voor kleuters. 11.00 Nws. 11.03
Koffiepauze. 12.00 Licht ensemble.
12.25 Brass Band Magazine. 13.00
Nws. 13.11 Actualiteiten. 13.25 Speel
ruimte. 13.45 Gesproken portret. 14.00
Operettemuz. 14.35 Kinderkoor. 14.50
Imitaties. 15.40 Profiel in muziek. 16.00
Nws. 16.03 In mijn tijd. 16.30 In de
Toonzaal. 17.02 Oude liedjes. 17.20
Unescomagazine. 17.40 Nederlanders
maken muz. 17.55 Meded. 18.00 Nws.
18.11 Actualiteiten. 18.20 Uitz. K.V.P.
18.30 Klink Klaar zonder nonsens. 19.30
Nws. 19.35 Buitenl. weekoverzicht.
19.45 Tango-rumba orkest. 20.10 Me
lodieën Expres. 20.30 Metropole or
kest. 20.55 Vragenvuur. 21.10 Het Op
roer Kraait. 21.40 Stereo-Pop. 22.30
Nws. 22.38 Meded. 22.43 Actualiteiten.
22.55 Uitreiking Wessel Ilckenprijs
1970. 23.55 Nws.
HILVERSUM Hl
9.00 Nws. 9.02 Van Meet af aan. 10.00
Nws. 10.03 Journaal. 10.06 Arbeidsvi
taminen. (11.00 Nws). 12.00 Nws. 12.03
Zet 'm op. (13.00 Nws). 14.00 Nws.
14.03 Gimmick. 15.00 Nws. 15.03 Mu
ziek Boetiek. 16.00 Nws. 16.03 Lichte
pl. (17.00 Nws; 17.02 Journaal).
BRUSSEL 324
12.00 Nws. 12.03 Muz. 12.40 Weerber.,
meded., SOS-berichten voor schippers.
12.55 Buitenl. persoverz. 13.00 Nws,
schouwburgprogr., SOS-ber. voor
schippers. 13.20 Tafelmuz. 14.00 Nws.
14.03 Schoolradio. 14.25 Elegasten in
huid. 14.30 Voor de jeugd. 14.50 Kerst-
muz. (15.00 Nws). 15.15 Voor kinderen.
16.00 Nws. 16.03 Beursber. 16.09 Folk
loristische muziek. 17.00 Nieuws. 17.15
Jazzmuz. 17.55 Weegschaal. 18.00 Nws
18.03 Verz.pl. 18.20 Lekenmoraal en
-filosofie. 18.50 Sport. 18.57 Taalwen-
ken. 19.00 Nws. 19.40 Gram. 19.45 Kum
nen wij u helpen? (20.00-22.00 Flitsen
Satubal-Anderlecht). 20.00 Maria, my
darling (musical). 21.37 Operettefragm.
22.00 Nws, 7 Kunsten. 22.20 Lichte
muz. (23.00 Nws). 23.40 Nws.
Nederland 1
14.30 NOS: Vakantieprogr.
18.45 NOS: De Woefs en de Lamaars.
18.51 STER: Reclame.
18.55 NOS: Journaal.
19.00 STER: Reclame.
19.04 AVRO: TopPop.
19.30 Beroepenvoorlichting.
19.55 STER: Reclame.
20.00 NOS: Journaal.
20.15 STER: Reclame.
20.20 AVRO: Peyton Place (feuill.).
21.10 Muziek is troef.
22.00 AVRO's Televizier-Magazine.
22.50 Liederen in kerstsfeer.
22.55 NOS: Journaal.
23.00 TELEAC: Modelbegrip in we
tenschap en techniek (12).
Nederland U
18.45 NOS: De Woefs en de Lamaars.
18.51 STER: Reclame.
18.55 NOS: Journaal.
19.00 STER: Reclame.
19.04 NOS: Den Haag vandaag.
19.09 Kunstrubriek.
19.30 KRO: De dwaze wereld van
Tommy Cooper (serie).
19.55 STER: Reclame.
20.00 NOS: Journaal.
20.15 STER: Reclame.
20.20 KRO: De Schuld (13).
21.35 De Klop op de deur.
21.10 Brandpunt Special.
22.30 Onderwijskansen voor iedereen
23.00 NOS: Journaal.
23.05 TELEAC: En Francais - les 1.
Nederland I
15.00 NCRV: Vakantieprogr.
18.45 NOS: De Woefs en de Lamaars.
18.51 STER: Reclame.
18.55 NOS: Journaal.
19.00 STER: Reclame.
19.04 NOS: Den Haag vandaag.
19.09 Première.
19.30 CVK-IKOR-RKK: Kenmerk.
19.55 STER: Reclame.
20.00 NOS: Journaal.
20.15 STER: Reclame.
20.20 Binding Rechts.
20.30 Socutera.
20.35 NOS: De Lord, de lady en de
butler (film).
22.05 Studio Sport.
22.30 Wet-strijd.
23.00 Journaal.
Nederland II
18.45 NOS: De Woefs en de Lamaars.
18.51 STER: Reclame.
18.55 NOS: Journaal.
19.00 STER: Reclame.
19.04 NCRV: Eddy Ready Go.
19.55 STER: Reclame.
20.00 NOS: Journaal.
20.15 STER: Reclame.
20.20 NCRVDe kleine zielen (feuill)
21.30 Hier en Nu.
22.00 Memorboek.
(Joden in Nederland tot 1940).
22.05 NOS: Journaal.
22.10 TELEAC: Dammen voor
beginners (14).
