Toekomstprognose 2000 Verkeer en Waterstaat
KOOPVAARDIJVLOOT STRAKS OPGESLOKT
DOOR INTERNATIONALE CONSORTIA
Concentratie
olieaanvoer
in één haven
ofwel: hoe Mercedes u bijzonder comfortabel
laat rijden in een zeer zuinige diesel
Ziekenfondsen
moeten zich
bij vakbeweging
aansluiten
Dimitri Frenkel
Frank kreeg
Hustin-prijs
Congres federatie
beroepskunstenaars
DINSDAG 22 DECEMBER 1970
12
Ditishet recept:
Kaasfonduevan
Nederlandse kaas.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. - „De gigantische investeringen die in de
moderne scheepvaart noodzakelijk zijn, gepaard gaande
met de noodzaak van een grote mate van doelmatigheid,
zullen nopen tot nauwe nationale en internationale sa
menwerking. Door dit internationaliseringsproces zal het
accent op de vlag verdwijnen. De toekomstige Neder
landse koopvaardijvloot zal naar alle waarschijnlijkheid
bestaan uit een betrekkelijk klein aantal zeer kostbare,
gespecialiseerde schepen in de „grote vaart" en een wat
groter aantal schepen van kleiner formaat, in de conti
nentale (regionale) vaart. Nagenoeg alle zullen zijn op
genomen in internationale consortia". Aldus een opmer
king in het rapport TP 2000, een toekomstprognose van
het ministerie van Verkeer en Waterstaat, dat vandaag
is verschenen. In de studie worden behandeld verkeer en
vervoer, waterbeheersing en landaanwinning, ontwikke
ling van de infrastructuur, financiële aspecten en de be
stuurlijke, wettelijke organisatorische en personele as
pecten.
SPOOKVLOOT
H ATOOMVLIEGTUIG
VERWERKING
DURE POST
het
't Handigste is om bij ons te
komen kijken. Of een lange
proefrit te maken. Dan pas
wordt het u helemaal
duidelijk hoe
mogelijk is dat
een Mercedes
diesel u op één
keer tanken
van Arnhem
naar Basel (660
km!) rijdtvoor
rondweg de helft van
de normale (benzine) brandstof
prijs. En wel volop en vorstelijk
profiterend van
alle komfort en
veiligheid van
een volbloed
Mercedes. Zó
veel dieselzui
nigheid gekop
peld aan pure
Mercedes-Benz al
lure, dat mag u ge
rust Diesel „Grand-
Tourisme" noemen...
Wanneer komt u?
Mercedes-Benz diesels
omwille van comfortabele zuinigheid
N.V. AUTOBEDRIJF VAN WIJK, Overveen, Bloemendaalseweg 329, tel.
023-32 62 50
GARAGE VAN MECHELEN, Hoofddorp, Marktplein 43, tel. 02503-6547
Prof. v. d. Hoeven:
Politieke gevangenen
in Peru krijgen
amnestie
Congres Nederlandse
en Belgische auteurs
Caquelon inwrijven met knoflook.
Dan 4 dl halfdroge witte wijn in
de pan verwarmen tot de wijn
gaat bruisen. Vervolgens 500 gr
fijngesneden jong belegen Goudse
toevoegen, goed roeren en weer
aan de kook brengen. Binden met
maïzena, op smaak
afmaken met
zout, peper,
nootmuskaat
en wat kirsch.
gen. Binden mi
Het rapport verwacht dat concen
tratie van de olieaanvoer op één of en
kele havens is te verwachten; er wordt
naar gestreefd Rotterdam daartoe te la
ten behoren. Voorts wordt verwacht dat
het aandeel van Rotterdam-Europoort in
de totale goederenstroom, welke over de
Nederlandse havens zal leiden, nog zal
toenemen.
Opgemerkt wordt onder meer dat de
tankvaart wat Nederland aangaat mo
menteel voornamelijk in handen is van
de oliemaatschappijen. Er is echter geen
reden te noemen waarom de zelfstandige
Nederlandse reder, in navolging van zijn
Noorse collega, in de toekomst niet meer
aandacht aan deze activiteit zou geven.
Een evenwichtige verdeling tussen lijn-
vaart, buikvaart en tankervaart vormt in
de toekomst een belangrijke voorwaarde
voor een rendabele exoloitatie. De Ne
derlandse reder zal tijdig de op til zijn
de veranderingen moeten onderkennen.
Goed marktonderzoek kan bij hem on
schatbare diensten bewijzen.
Voor het stukgoederenverkeer zal het
gebruik van containers van invloed zijn
op de omvang van het grensoverschrij
dende goederenvervoer per binnenschip,
schrijft het ministerie in de studie. Bij
het containertransport zijn vrachtauto en
trein evenwel in het voordeel. Anderzijds
kan door de ontwikkeling van het stuk-
goederenvervoer met zogenoemde Lash-
schepen het aandeel van de binnenvaart
in dit vervoer worden vergroot. Bij trans
port over de grens kan een verdergaan
de koppeling van nationale Vaarwegen-
netten, zoals bijvoorbeeld de aanleg van
de Rijn-Main-Donauverbinding de ont
wikkeling van de binnenvaart verder sti
muleren.
Evenals elders in de samenleving
schrijdt ook in de automatisering in de
scheepvaart voort, wat in de verre toe
komst zal leiden tot „spookvloten". Dat
wil zeggen convooien van automatische
onbemande vrachtschepen onder radio
grafische commando van één enkel be
mand „vlaggeschip". Meteorologische
begeleiding van dergelijke convooien zal
een dwingende noodzaak zijn.
Het streven van de ontwikkelingslan
den tot meer verwerking van grondstof
fen in eigen land zal tenderen naar een
relatieve vermindering van de grond-
stoffenaanvoer in onze zeehavens. Ver
wacht wordt dat tot 1980 de omvang
van de goederenstroom meer dan ver
dubbeld zal worden en wel tot een ni
veau van 400 miljoen ton per jaar m
1980. In 1990 zal een niveau zijn bereikt
van 700 miljoen ton per jaar en in 2000
van 1 miljard ton per jaar.
Voor wat de luchtvaart betreft is de
algemene verwachting dat het vracht-
vervoer in de toekomst aanzienlijk ster-
ker zal toenemen dan het passagiersver
voer. Bedroeg dit vervoer in 1969 173
miljoen ton voor het jaar 2000 wordt
6000 miljoen ton verwacht. En dit getal
representeert dan nog slechts een gering
deel van het totale stukgoederenvervoer
dat in dat jaar in Nederland zal worden
Verwerkt.
Ten aanzien van het vrachtvervoer
door de lucht kan worden opgemerkt dat,
als het mogelijk is het aandeel van het
vrachtvervoer in het wereldgoederenver-
keer te vergroten van één percent, het
huidige aandeel, tot 10, 20 of meer Per
cent van het totaal, er dan wezenlijk
iets verandert. Dan komt er een be
slissende doorbraak en juist dergelijke
gebeurtenissen zijn moeilijk kwantitatief
te voorspellen.
Alles zal afhangen, aldus het rapport,
van de ontwikkeling van de techniek in
dit opzicht. Mocht men ooit in staat zijn
een vliegtuig te produceren dat uitge
sproken goedkoper dan thans vracht kan
vervoeren, dan ligt er nog een enorme
markt voor luchtvrachtvervoer braak,
een relatief veel grotere markt dan die
voor passagiers. De mogelijkheid is dan
niet uitgesloten dat eerder genoemde cij
fers nog zeer aanzienlijk zullen worden j
overtroffen.
Bij elke fase van de technische ont-1
wikkeling is er een optimale vliegtuig-
grootte. Op dit moment wordt dit opti
mum geschat op circa 1000 ton startge
wicht. Het is denkbaar dat bij verder
gaande technische ontwikkelingen dit op-
timum geleidelijk verschuift naar 2500
ton. Het grootste thans in gebruik zijnde
vliegtuig (de militaire Lockheed C 5A)
heeft een gewicht van circa 500 ton, de
Boeing 747, het tot dusverre grootste
verkeersvliegtuig heeft een maximum
startgewicht van 320 ton.
In hoeverre bij de ontwikkeling van
grote subsone vliegtuigen mede in ver
band met het aspect van de luchtvervui-
ling de atoomreactor een beslissende
rol zal spelen is moeilijk te zeggen Vooi
vliegtuigen van 1000 ton en meer be
hoort de atoomreactor zeker tot de mo
gelijkheden. Met name voor het lange-
afstandsverkeer zou de atoomvoortstu
wing wel eens zeer economisch kunnen
zijn. Op welke schaal in de toekomst
met supersonische vliegtuigen zal wor
den gevlogen is nauwelijks te voorspel
len Belangrijke knelpunten zijn de „so
nic boom" en de in verhouding tot con
currerende subsone vliegtuigen duurdere
produktie.
In elk geval is de verwachting dat in
de loop der zeventiger jaren de huidige
vliegtuigtypes grotendeels zullen zijn
vervangen door grote subsone verkeers
vliegtuigen, die een geringe lawaaipro-
duktie hebben. Daardoor zal omstreeks
1985 het gemiddeld geluidsniveau bene
den het huidige niveau liggen. De la-
waaiproduktie blijft echter ook dan nog
aanzienlijk en vooral door toeneming van
de frequentie in het luchtverkeer is
geen belangrijke vermindering van deze
hinder te verwachten, aldus de mening
van Verkeer en Waterstaat.
Men schat dat tegen het einde van de
ze eeuw tussen de 5 en 25 percent van
het luchtvervoer met supersone vliegtui
gen zal plaatsvinden. Technisch zal het
rond 1990 mogelijk zijn hypersone en
ballistische voertuigen te ontwikkelen.
Praktische toepassingen ervan zijn in
deze richting voor het einde van deze
eeuw echter niet te verwachten.
De vliegvelden Schiphol, Rotterdam,
Eelde en Zuid-Limburg, aangevuld met
het medegebruik van Eindhoven en
Twente, zullen de komende tien jaar het
luchtverkeer kunnen verwerken, waarbij
Schiphol zijn centrumfunctie zal behou
den. In toenemende mate zal tussen de
luchthavens een sterker onderling ver
band gaan ontstaan. Hierdoor ontstaat
in zekere zin een afhankelijkheid die kan
en misschien moet, leiden tot een bin
ding op bestuurlijk, organisatorisch ter
rein. Deze afhankelijkheid kan een ge
volg zijn van de noodzaak bijvoorbeeld
bij zeer grote drukte een deel van de
activiteit van de luchthaven te verplaat
sen naar een andere luchthaven. Schip
hol zal met het huidige banenpatroon
niet veel meer dan 200.000 vliegtuigbe
wegingen kunnen verwerken, aldus het
rapport. Voor 1985 zal, zoals bekend is,
de luchthaven verzadigd zijn. Men kan
naast het bestaande Schiphol denken
aan één zeer grote luchthaven, die
door de zeer grote capaciteit tot ruim in
de volgende eeuw voldoende zou kunnen
zijn (maximaal 70 miljoen passagiers).
De te verwachten nieuwe technische ont
wikkelingen van vliegtuigen, die verti
caal of zeer steil kunnen opstijgen en
landen, kan aanpassing van de infra
structuur, ook op bestaande vliegvelden,
noodzakelijk maken, zo wordt in TP 2000
gezegd.
Voor de toekomst wordt een ontwikke
ling verwacht waarbij de afhandeling
van de vracht niet primair op de lucht
haven, met zijn beperkte oppervlakte zal
geschieden, doch daarbuiten. Vrij grote
groepagecentra op enige afstand, maar
met perfecte verbinding met de luchtha
ven zullen ontstaan.
Het laat zich aanzien dat ook het aan
tal landingsplaatsen voor helikopters
moet worden vergroot, al zal, indien er
economische bruikbare types ontstaan,
de bestaande outillage veelal eenvoudig
kunnen worden uitgebreid. Afzonderlijke
helikoptervelden zullen in het algemeen
zonder grote moeilijkheden kunnen wor
den ingepast bij de bestaande bebouwing
aldus het rapport.
Verder wordt opgemerkt dat de ont
wikkeling op het gebied van de elektro
nische landingshulpmiddelen vóór 1980
zal leiden tot vol-automatische landin
gen, geheel onafhankelijk van de weers
omstandigheden.
De kosten voor de luchtverkeersbevei
liging zullen in de jaren 1980 waarschijn
lijk vrijwel geheel aan de verbruikers,
in casu de luchtvaartmaatschappijen in
rekening worden gebracht. In 1971 zal
worden begonnen met een heffing ten
gevolge waarvan een klein deel van de
ze kosten zal worden gerecupereerd.
Tot slot nog enkele punten uit het rap
port. Voor de infrastructurele voorzienin
gen in en om de steden ten behoeve van
het openbaar vervoer zullen in de ko
mende decennia aanzienlijke bedragen
nodig zijn. Om lange-termijnplanning
mogelijk te maken komt het gewenst
voor te onderzoeken of niet meer zou
moeten worden beschikt over fondsen
met vaste voeding. Vooralsnog zullen
aanzienlijke bedragen nodig zijn ter dek
king van exploitatietekorten in het open
baar stads- en streekvervoer. Voor ver
antwoordelijke experimenten met het
openbaar vervoer zullen gelden ter be
schikking moeten worden gesteld, zo
zegt het rapport.
De toekomst van de Nederlandse zee
scheepvaart zal mede worden bepaald
door het financiële en fiscale klimaat in
Nederland in vergelijking met dat in an
dere landen.
De inrichting van een tweede grote na
tionale luchthaven zal niet alleen uit
leenkapitaal kunnen worden betaald; het
rijksbudget zal hierdoor wellicht een
aantal jaren zwaar wonden belast.
De kosten van het KNMI zullen door
de automatisering in de komende 30 jaar
sterk toenemen.
Zowel in verhouding tot de bruto inves
teringen van bedrijven, als in verhou
ding tot het netto nationaal inkomen zul
len de investeringen van de PTT nog be
langrijk toenemen. Naast beeldtelefonie
zal omstreeks de eeuwwisseling telefo
nisch vergaderen met beeldprojectie kun
nen zijn gerealiseerd. Omstreeks 1985
zal de automatisering van machinaal
verwerkbare post op grote schaal zijn
ingevoerd, nadat een landelijke nume
rieke codering voor elk perceel zal zijn
gerealiseerd. De voortgaande stijging
van de kosten van de bestelling kan er
Container terminal in Rotterdam
op den duur toe leiden dat men voor de
keuze zal komen te staan: óf afhalen
van de post, dan wel bezorgen tegen ex
tra vergoeding.
Over de waterverontreiniging wordt
onder meer opgemerkt dat in de bouw
van de nodige zuiveringsinstallaties gro
te achterstand bestaat. Deze moet in 15
a 20 jaar worden weggewerkt.
Het onderzoek naar en de bestudering
van processen die de Waddenzee zijn bij
zondere karakter geven moet ter hand
worden genomen. Daarbij moet mede
rekening worden gehouden met de mo
gelijkheden, maar tevens de gevolgen
van mogelijke inpolderingsplannen. Ove
rigens lijkt, zo nodig, landaanwinning
in de Noordzee in de verdere toekomst
mogelijk, aldus TP 2000.
ADVERTENTIE
Diesel GT
(Van onze Utrechtse redactie)
UTRECHT. Tijdens een bijeenkomst
in Utrecht ter gelegenheid van het 25-
jarig bestaan van de vereniging van di
recteuren en administrateuren van al
gemene ziekenfondsen in Nederland,
heeft prof. mr. J. van der Hoeven, hoog
leraar staatsrecht aan de universiteit
van Amsterdam, ernstige kritiek uitge
oefend op de organisatorische vorm van
de ziekenfondsen.
Volgens mr. Van der Hoeven, juri
disch adviseur van een aantal zieken
fondsen is de ontwikkeling in organisato
risch opzicht volledig stil blijven staan.
Het is de buitenstaander die het werk
verricht. Directeur en administrateur
zijn ondergeschikt aan het bestuur. En
dit bestuur is veelal wel geïnteresseerd
in de problematiek maar is geen be
trokkene en heeft geen achterland".
Van der Hoeven pleitte voor een volks
verzekering die in zijn top een maat
schappelijke beweging vertegenwoordigt
Toen de ziekenfondsen tot stand kwa
men waren zij in organisatorisch op
zicht erg progressief. In feite vormden
de patiënten het bestuur en zij beslisten
welke medicijnen verstrekt zouden wor
den. Maar de kosten zijn mede door de
steeds verdergaande technocratisering zo
enorm gestegen, aldus Van der Hoeven,
dat de ziekenfondsen al lang niet alle
financiële middelen meer hebben. De
verzekerden betalen de vergoeding niet
als toen uit eigen zak".
Het ontbreken van een achterland is
volgens Van der Hoeven de reden waar
om nauwelijks door de fondsen onderhan.
deld kan worden over een tegemoetko
ming in de ziektekosten. Een nauwere
aansluiting bij de vakbeweging zou daar
om noodzakelijk zijn.
LIMA (Reuter). De Peruaanse rege
ring heeft een amnestie afgekondigd
voor alle politieke gevangenen in het
land. Zij zullen onmiddellijk vrijgelaten
worden.
Het juiste aantal politieke gevangenen
is niet bekend maar in welingelichte krin
gen neemt men aan, dat het er ongeveej
honderd zijn
De voornaamste gevangene is Hugo
Blanco, die in 1965 een opstand leidde in
het centrale berggebied van Peru,
MAASTRICHT. Tijdens het vijfde
colloquium van Nederlandstalige toneel-,
radio- en tv-schrijvers uit België en Ne
derland in de stadsschouwburg van Maas
tricht is zondagmiddag de prijs voor Ne
derlandse toneelauteurs» de zogenoemde
Edmond Hustin-prijs (groot 1500), uitge
reikt aan de toneelschrijver Dimitri Fren
kel Frank.
De uitreiking geschiedde door dr. J.
Fleerackers, kabinetchef van de minister
van de Nederlandse cultuur in Brussel.
In zijn dankwoord zei Frenkel Frank, dat
hij zich niet beschouwde als een schrijver
met een grote boodschap, maar als een
auteur wiens lach steeds doller zal wor
den. „Ik schrijf", zei hij, „met de moed
der wanhoop"
Er is tijdens het tweedaags colloquium
tn Maastricht uitvoerig gediscussieerd
onder leiding van Ernst van Altena over
het creatieprobleem van de Nederlandse
dramaturgie. Algemene verzuchting was,
dat de Nederlandse stukken te weinig
voor opvoering in aanmerking komen.
Er werd een motie aangenomen, waar
in de regeringen in België en Nederland
wordt verzocht de centra voor dramatur
gie in beide landen de nodige middelen
ter beschikking te stellen om rpvoering
van nieuwe Nederlandse toneelstukken
mogelijk te maken.
AMSTERDAM. Het zaterdag in Am
sterdam gehouden open congres van de
Nederlandse Federatie van Beroepsver
enigingen van Kunstenaars heeft oesloten
tot instelling van een open werkgroep die
opdracht krijgt een structuurvoorscai voor
de organisatievorm der federatie te doen.
Daarbij moet de inbreng van groeperin
gen en stromingen buiten de federatie een
samenwerkingsverband krijgen, waarin
interne en externe autonomie gehand
haafd blijft en solidariteit organisatori
sche vorm krijgt
Voort zal, zo mogelijk voor de verkie
zingen een tweede congres worden ge
houden over de organisatie van de fede
ratie met geestverwante groeperingen,
onder meer de Nederlandse Vereniging
van Journalisten. De NVJ en de federa
tie hebben >n november i.l. de werkgroep
journalisten kunstenaar; opgericht die
beoogt gemeenschappelijke belangen ook
samen te gaan behartigen.
