Betrouwbare zegslieden in Moskou: VERDACHTEN LENINGRAD MORGEN AL IN BEROEP Ook in Sovjet-Unie protesten Grootste deel opvarenden Finse tanker in veiligheid Krijgsgevangenen doen aan sport Heftige protesten in Spanje te verwachten Noodkreet van Baskische leider Mr. Luns naar Midden-Oosten Israel schoorvoetend terug naar vredesbesprekingen met Arabieren Cl Minister Laird wil verbetering van conventionele strijdkrachten Vrijwilligers in Zuid-Vietnam beschuldigen Nixon Nieuwjaarswens net LSD Na doodstraffen in Burgos ONDERHANDELINGEN WORDEN MOEIZAAM EN LANGDURIG DINSDAG 29 DECEMBER 1970 3 ramm Joods protest <•>- Reeks protesten tegen doodvonnissen Betogingen Leger „Niet als bemiddelaar" (Van onze redacteur in Jeruzalem) JERUZALEM. Israel keert naar de vredesbesprekingen onder leiding van VN-gezant Jarring terug, met lood in de schoenen, onder groot voor behoud en zonder veel illusies. Dat de regering haar beslissing unaniem nam is in de eerste plaats het gevolg van een verrassende politieke strategie bij de Nationaal-Religieuze Partij, die met drie ministers in het kabinet ver tegenwoordigd is. Toen vorige week donderdag de opperste leiding van de NRP in Tel-Aviv bijeenkwam, schenen de voor- en tegenstanders van op heffing van de Jarring-boycott tegen elkaar op te wegen. Sinaï Sadat MOSKOU (Rtr - AFP). De advocaten van de veroordeelden in Lening rad hebben het verzoek ontvangen, morgen naar het opperste gerechtshof van de Russische federatie in Moskou te komen voor de behandeling van het beroep tegen de vonnissen, zo hebben doorgaans betrouwbare zegslieden in Moskou meegedeeld. Officiële bevestiging hiervan was niet te krijgen, maar het is uiterst ongebruikelijk dat een beroep nog geen week na de uit spraak in behandeling wordt genomen. Het proces in Leningrad in verband met een poging tot vliegtuigkaping ein digde vorige week donderdag in twee vonnissen. Negen mensen werden ver oordeeid tot langdurige dwangarbeid. Da verdachten waren op twee na allen jo den. Zeker één van hen, Eduard Koez netsov, die tot de kogel is veroordeeld, NEW YORK. (Reuter) Eenendertig opvarenden van de 11.079 ton metende Finse tanker „Ragny", die zondag op de Atlantische Oceaan in tweeën brak, zijn in de loop van gisteren in veiligheid ge bracht. Zij werden van het achterschip gehaald en aan boord genomen door een vaartuig van de Amerikaanse kustwacht, dat ver volgens koers zette naar het afgedreven voorschip, waarop zich nog zes opvaren den zouden bevinden, onder wie de kapi tein en de hoofdmachinist. De Ragny, die onderweg was van Free- port op de Bahama-eilanden naar Noor wegen, bevond zich op ongeveer 1000 kilometer ten zuidoosten van New York toen zij in een storm in nood kwam te verkeren en tenslotte in twee stukken brak. Een Amerikaanse vrachtboot die te hulp kwam, zette een reddingboot uit Op de hoge zee kapseisde de boot. Een van de drie inzittenden wordt vermist. Twee vrachtschepen bevinden zich in de nabijheid van het ronddrijvende voor schip. WASHINGTON (DPA en Reuter). De Amerikaanse minister van Defensie, Mei vin Laird, heeft op een persconferentie in Washington verklaard dat de conven tionele strijdkrachten van de Verenigde Staten in de komende vijf jaar in belang rijke mate verbeterd en versterkt moeten worden. Hij zei dat de strategische en tactische kernmacht van de VS „aan de eisen des tijds voldoen" en dat nu de nadruk moet worden gelegd op de verbetering van de conventionele strijdkrachten. Of de strate gische en de tactische kernmacht van de VS ook in de komende vijf jaar aan de omstandigheden aangepast zullen blijven hangt volgens Laird alleen af van de uit breiding van het Russische rakettenpoten- tieel. SAIGON. (Reuter) Zevenenveertig Amerikanen, Japanners, Duitsers en En gelsen, die als arts, onderwijzer of sociaal werker in Zuid-Vietnam werken, hebben president Nixon een brief gezonden waar in zü zeggen dat de Verenigde Staten een „schrikbarend" aantal schendingen hebben bedreven van de internationale codes voor het gedrag in oorlog. Zij dringen er bij Nixon op aan de bombardementsaanvallen in Vietnam te staken en zich te concentreren op het brengen van vrede. „Wij achten de schendingen van ver schillende internationale conventies voor het gedrag in oorlog door de Verenigde Staten van Amerika bijzonder ernstig", aldus de ondertekenaars die zeggen de vrede niet naderbij te achten dan in 1969 toen Nixon aan de macht kwam. Een afschrift van de brief is aan secre taris-generaal Oe Thant van de Verenigde Naties gezonden waarbij een aantal schendingen wordt opgesomd als acties die tot doel hebben hospitalen en medi sche voorraden te vernietigen, bombarde menten op bewoonde gebieden en het ge bruik van ontbladeringsmiddelen. Overleden. Prof. Paul Schwarzkopf, een internationaal bekende Oostenrijkse na tuurkundige, die bekend staat als „de vader van de poeder-metallurgie", is op de leeftijd van 84 jaar overleden. Verdovende middelen. In de eerste tien maanden van 1970 zijn in Turkije ruim tweeduizend mensen veroordeeld wegens handel in verdovende middelen. zou hebben geweigerd in beroep te gaan. De vonnissen hebben over de gehele wereld een storm van protest doen op steken, en het is mogelijk dat de Russi sche autoriteiten de zaak snel tot een einde willen brengen. In Amerika zonden maandag meer dan honderd hoogleraren, onder wie drie no beiprijswinnaars, protestbrieven aan Rus sische functionarissen. Volgens diploma tieke kringen heeft secretaris-generaai Oe Thant van de V.N. contact met de Russische regering opgenomen over het lot van de elf veroordeelden. Een Israëlische radioverslaggever is er gisteren in geslaagd vanuit Tel Aviv te lefonisch verbinding te krijgen met een joodse vrouw uit Riga, mevrouw Alexan- drovitsj, wier dochter Ruth binnen kort in die stad terecht zal moeten staan. „Mijn dochter is op 8 oktober gearres teerd, en sindsdien heb ik niets meer ver nomen. Zij wordt, evenals alle andere jo den in die zaak, beschuldigd van anti- Russische activiteit omdat zij Hebreeuws studeert, liedjes in het Hebreeuws zingt en de riten van ons geloof volgt" zo ver telde mevrouw Alexandrovitsj. Volgens haar zullen binnenkort in Riga drie pro cessen tegen joden worden gevoerd. Zij dacht niet dat de beroering die in de we reld is ontstaan door de vonnissen in Le ningrad, enige invloed zal hebben op de Russische autoriteiten. Uit joodse kringen in Moskou is giste ren vernomen.dat zestig joodse Russen een beroep hebben gedaan op de VN-com- missie voor de Rechten van de Mens in verband met de twee doodvonnissen in het proces in Leningrad In het beroep op de commissie voor de Rechten van de Mens wordt gevraagd,een eind te ma ken aan „de zinloze moord op mensen wier enige fout is, dat zij een onoverwin- baar verlangen hebben,in hun land te wonen en met legale middelen dit doel niet kunnen en mogen bereiken". Joodse kringen in Moskou gewagen van een tweede beroep, dat gedaan is op de Russische president, Podgorni. Hierin wordt Podgorni verzocht „de moord op Koeznetsov en Dimsjits" niet toe te la ten. Twee van de vijf ondertekenaars van dit beroep zijn volgens genoemde kringen, de natuurkundigen Val er i Tsja- lidze en Andrei Tverdochlebow.die sa men met het lid van de Russische aca demie van wetenschappen Andrei Sacha rov,vorige maand een niet-officieel „Co mité voor de Rechten van de Mens" vormden. De voorzitters van NVV, NKV en CNV hebben gisteren een telegram gestuurd aan de Russische vakbeweging in ver band met het proces in Leningrad. Ze verklaren in dit telegram, dat de Ne derlandse vakbeweging zich aansluit bij de uit alle delen van de wereld afkom stige uitingen van verbijstering en ver ontwaardiging over het proces en even tueel nog te voeren processen van ge lijke aard, waaruit volgens hen een sfeer van groeiend antisemitisme in de Sov jet Unie zou blijken.De drie voorzitters vragen van de Russische vakbeweging een duidelijke verklaring waarin zij een dergelijk antisemitisme veroordeelt en waarin zij zich uitspreekt voor een niet discriminerende rechtspositie en behan deling van de joden in de Sovjet Unie. ADVERTENTIE 1) Hartig hapje: Toastje met stukje gemarineerde haring of rolmops. Garneren met tomaat. 2) Kippers: Zó op 't brood óf even bakken met mes puntje boter óf kort koKen in bodempje water. 3) Bokking: Gefileerd of gesneden. Garneren met dun schijfje augurk. 4) Maatjesharing: In mootjes op toast (met stukje tomaat). Cocktail: 1 dl. room, 2 dl. tomatenketchup, 4 dl. mayonaise en naar smaak sherry of cognac. RIO DE JANEIRO (AFP). Nieuw jaarskaarten hebben als „dekmantel" ge fungeerd voor LSD-smokkel van de Vere- H'gde Staten naar Brazilië, zo is in Rio de Janeiro vernomen. De LSD bevond zich in de kaarten die bestonden uit twee perfect op elkaar ge plakte velletjes papier. De smokkel kwam aan het licht doordat het de Braziliaanse PTT opviel dat een grote hoeveelheid nieuws jaarskaarten door een en dezelfde afzender aan verscheidene personen in Guanabara en Sao Paulo was verstuurd. Er zijn enkele arrestaties verricht. De Braziliaanse politie heeft interpol en de Amerikaanse politie-autoriteiten ingelicht. t 'TOS V.-. V.V.V.VXy> s S^>W' Vv ■WX'XvV *-s v„; (Vervolg van pagina 1) De uitspraak in Burgos werd gistermid dag om vier uur ten overstaan van de advocaten voorgelezen. Het Spaanse staatspersbureau Cifra gaf dit bericht kort na vier uur ook in deze versie door maar trok het enkele minuten later weer in en verbood de verspreiding ervan. Pas om zes uur gaf de Spaanse staatsradio de officiële bevestiging van de litspraak van de vonnissen, maar onderstreepte met grote nadruk en bij herhaling dat de von nissen geen enkele waarde hebben totdat ST. JEAN DE LUZ (AP) Een woord voerder voor de Basken in Frankryk heeft gisteravond dringend opgeroepen tot actie in de gehele wereld om de levens van de zes Basken in Burgos te redden. Telesforo de Monzon, die minister is geweest van de kortstondige Baskische republiek in '36-'37 wees er op dat de Baskische verzetsbewe ging ETA de Westduitse consul Eugen Beihl heeft vrg gelaten zonder eisen of te genprestaties. Dertig vooraanstaande Britten hebben een telegram aan secretaris-generaal Man- lio Brosio van de NAVO gestuurd om hem te vragen bij Franco te pleiten voor cle mentie. Tot de ondertekenaars behoren de beeldhouwster dame Barbara Hepworth, de schrijver J. B. Priestley, de schrijver en dichter Laurie Lee, de journalist James Cameron en de satiricus Jonathan Miller Bij het Britse dagblad „Daily Tele graph" is een telefonische melding geko men, dat Basken in Groot-Brittannië van plan zijn vergeldingsmaatregelen te nemen tegen zes leden van de Spaanse ambassade. Op de vraag of dit betekent dat Spaanse diplomaten en hun gezinnen gevaar lopen ontvoerd te worden, antwoordde de man die gebeld had- „Ja, dat is volkomen juist". O Honderden betogers hebben gister avond de Spaanse ambassade in Brussel geplunderd. Onder 't geroep „Franco moor denaar" forceerde de menigte de deur van het ambassadegebouw, drong het ambassa depersoneel terug, ën wierp een portret van Franco en archieven door vensters op de eerste verdieping van de met sneeuw bedekte straat. Zes demonstranten werden gearresteerd. De Italiaanse Communistische Partij, de grootste in het westen, heeft de vonnis sen in Burgos veroordeeld. Veel Italiaanse organisaties en persoonlijkheden hebben eveneens geprotesteerd, onder meer het machtige verbond van Italiaanse Vakver enigingen en senator Pietro Nenni, de grote man van het naoorlogse Italiaanse socialis me. Oud-premier Mario Rumor zond als voorzitter van de Unie van Christen-De mocratische partijen, een telegram aan Franco waarin hij hem vraagt de doodvon nissen ongedaan te maken. Zes Franse Nobelprijswinnaars hebben uiting gegeven aan hun verontrusting over de speciale processen tegen politieke te genstanders, die alom algemeen lijkt te worden. Zij wijzen in het bijzonder op de processen in Burgos en Leningrad. zy door de commandant van Burgos zyn ondertekend. Aldus meldt onze redacteur in Madrid. De veronderstelde gang van zaken is nu als volgt: de advocaten kregen tot mid dernacht de tijd om hun aanmerkingen op schrift te stellen. Daarna werden vonnis sen plus bezwaarschriften doorgegeven aan het hoofd van de gerechtelijke afde ling van het militaire district. Deze ver wijst de papieren met zijn gerechtelijke kanttekeningen naar de kapitein-gene raal, commandant van het district, in dit geval generaal Tomas Garcia Rebull, die dan over 24 uur beschikl om de vonnis sen al dan niet te bevestigen. Vanaf het moment dat hij ze bevestigt is er geen hoger beroep meer mogelijk en moeten de vonnissen binnen twaalf uur worden voltrokken door het executie peloton, waarvan de regering onmiddel lijk op de hoogte wordt gesteld. Dit alles geeft een tijdsmarge van 40 uur, naar dat is een limiet. Het is dus ook heel goed mogelijk dat alles versneld wordt en ge neraal France in een kwestie van uren het hele procédé laat afwikkelen en meteen gratieverleningen aankondigt. Dit zou de reacties tot een minimum beper ken. Hoewel de oppositie van de aanvang van het proces in Burgos af al verzekerde dat ze op de dag dat de vonnissen bekend zouden worden, betogingen en proteststa kingen zou organiseren, lijkt dit vandaag moeilijker dan voorheen Daarbij moet men verschillende redenen in aanmerking nemen. Ten eerste -iet lange wachten op de uitspraak, onderbroken door de kerst dagen, die natuurlijk de animo tot beto gingen niet hebben vergroot. Ten tweede de bittere koude die er de laatste dagen in Spanje heerst en erger is dan men hier in meer dan twintig jaar heeft mee gemaakt. Het is niet gemakkelijk om be togers, die toch al hun hachje in de waagschaal stellen, bovendien nog in een vrieskou op straat te krijgen. Alles hangt af van het besluit van ge neraal Franco of hij al dan niet gratie verleent. Mocht er ook maar één dood vonnis worden uitgevoerd, dan kan men er zeker van zijn dat in heel Spanje hef tige protesten zullen losbarsten. In het tegenovergestelde geval kan men wei on rust in het Baskenland en enkele grote steden verwachten, maar dat zal zeker in de rest van het land minder zijn. De uitzonderlijk strenge vonnissen be vestigen de indruk van de laatste dagen dat. het leger, en wel de hardste elemen ten daaruit, het politieke heft in handen heeft genomen. Deze doodstraffen zijn in dit opzicht niet alleen een waarscnuwing voor andere ETA-leden of andere sepa ratisten in Spanje (zoals in Catalonië), maar ook een duidelijke uitdaging van de meer gematigde elementen in het re gime. Het leger schenkt geen enkele aan dacht aan de wereldopinie in deze zaak, hetgeen de gematigder elementen, de zo genoemde technocraten, wel degelijk de den. Deze lijken echter geheel op een zij spoor te zijn gezet. Uit de uiteindelijke beslissing van ge neraal Franco zal moeten blijken welke politieke koers hij zich voor de onmiddel lijke toekomst heeft toegedacht. Een ge sloten, interne Spaanse politiek die zou terugvallen op de stijl van de jaien veer tig en in dat geval hoeft men geen enkele gratie te verwachten, of toch weer een politiek met internationale ambities, om erkenning en economische steun van het buitenland en vooral van de rest van Europa te verkrijgen, in welk geval de Spaanse dictator geen van de zes beklaag den zal laten fusilleren. Amerikaanse krijgsgevangenen zijn onlangs in een kamp bij de Noordviet- namese hoofdstad Hanoi gefotogra feerd terwijl zij basketball spelen. De foto is verspreid door het Noordviet- namese persbureau VNA. Van offi ciële Amerikaanse zijde is vaak be weerd dat de krijgsgevangenen in Noord-Vietnam aan een zeer slechte behandeling blootstaan. SCHIPHOL. Maandagmiddag is mi nister Luns van Schiphol naar het Mid den-Oosten vertrokken voor officiële be zoeken aan Iran, Saoedi-Arabië en Koe weit. Met de staatshoofden en regerings leiders van deze drie landen zal hij be sprekingen voeren over de politieke situa tie rond de Perzische Golf in verband met de toenemende Russische activiteit in dit gebied en over de betrekkingen van deze landen met Nederland. Het con flict tussen Israel en de Arabische lan den zal uiteraard ook ter sprake komen. Minister Luns zal in Tel Aviv een on derhoud hebben met zijn Israëlische ambtsgenoot Eban en diens naaste me dewerkers. Met de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken, Riad.was ook een ontmoeting gearrangeerd,doch deze gaat niet door daar minister Riad in Moskou vertoeft. Hij heeft echter toege zegd binnenkort naar Den Haag te ko men. ,Ik maak deze reis uitdrukkelijk niet als bemiddelaar in het Israelische-Ara- bische conflict,maar zal mij beperken tot het doorgeven van boodschappen, waardoor misverstanden misschien voor komen kunnen worden",zei mr.Luns bij zijn vertrek van Schiphol „Ik hoop dat de goede naam die Nederland in dat ge bied heeft,hierbij van nut kan zijn.De Nederlandse regering vindt het verheu gend dat de vredesbesprekingen onder leiding van VN-bemiddelaar Jarring op het punt staan hervat te worden", al dus minister Luns. Zondag sprak hetzelfde forum zich met 31 tegen 9 stemmen en 4 onthoudingen uit voor hervatting van het overleg met Oe Thants „speciale vertegenwoordiger voor het Midden-Oosten". Minister-presi dent Golda Meir en minister van Defen sie Mosje Dayan hadden inmiddels de schaal doen doorslaan met hun pogingen om door overreding een nu wel zeer on gewenste kabinetscrisis te voorkomen. Die pogingen hadden nogal wat voeten in de aarde, want de jongere NRP-leden, georganiseerd in een eigen militante sec tor, verzetten zich tegen een terugkeer op grond van de door hen onaanvaard baar geachte grensvoorstellen in het Ro- gersplan, een integrerend onderdeel van het Amerikaanse vredesinitiatief. Hun te- tegenvoorstel om de Jarring-boycott van 6 september voort te zetten, werd echter met 28 tegen 11 stemmen en 5 onthou dingen verworpen. In de Arbeiderspartij, waar het verzet veel geringer was, liepen de zaken vlot ter. De marxistische Mapam met zijn uiterst gematigde opvattingen was altijd al bereid tot Jarring terug te keren en de overige partners lieten zich voor zover nodig zonder veel moeite door mevrouw Meir en Mosje Dayan overtuigen, ook al duurde het drie volle uren voordat men het volkomen eens was geworden. Ook hier was het de territoriale kwestie, die twijfel schiep. Dayan drong erop aan opnieuw met Jarring samen te werken omdat dit de enige weg was om uit te maken of het de Arabische leiders werkelijk om vrede te doen was. Het risico vonden hij en Golda Meir betrekkelijk gering, gezien de belangrijke militaire en politieke bij stand van Amerikaanse kant en de door Washington gegeven verzekeringen. Maar zowel hij als Golda Meir pasten er wel voor op de toekomst al te rooskleurig voor te stellen. 'de minister-presidente, hoezeer hervat ting van de beraadslagingen met de VN- bemiddelaar verantwoord achtend, waar schuwde, dat het overleg lang zou duren, moeilijk zou zijn en een hervatting van de vijandelijkheden niet noodzakelijk uit sloot. En Dayan maakte bij voorbaat dui delijk, dat in territoriaal opzicht voor Israel slechts een regeling in aanmerking kwam, waarbij de Jordaan Israels ooste lijke „veiligheidsgrens" zou vormen en de Sinaï vrij zou blijven van Arabische strijdkrachten. Het was vooral Dayans toezegging, dat strikt zou worden vastgehouden aan de destijds door de partij uitgestippelde „mondelinge leer" (waarvan beide punten deel uitmaken) en Washingtons belofte, dat het geen poging zal ondernemen om de partijen een regeling op te dringen, dat de leiding van de arbeiderspartij er toe bracht haar fiat aan het regerings voorstel te geven. In de Nationaal Religieuze Partij kwam de vrees voor een regeringsbesluit tot ontruiming van bezet gebied nog sterker tot uiting. Daar moest Golda Meir met de hand op het hart beloven, dat de terri toriale kwestie tijdens de besprekingen met dr. Jarring niet zou worden aange roerd zonder een voorafgaand debat in het parlement. Achter deze eis staan re soluties van het jongste partijcongres, die uitdrukkelijk stipuleren, dat geen NRP- gedelegeerde gerechtigd is zijn steun te geven aan een grensplan, waarbij Israel afstand doet van Cisjordanië. In het zuiver technische vlak kan ver wacht worden, dat Israel opnieuw zal eisen, dat de beraadslagingen op het hoogst mogelijk niveau, dat wil zeggen met de ministers van Buitenlandse Zaken, worden gehouden. Bovendien zal Jeruza lem voorstellen, dat dr. Jarring zijn be sprekingen opent met persoonlijke bezoe ken aan de hoofdsteden van de diverse gesprekspartners en zijn zetel van New York naar een dichter bij het Midden- Oosten gelegen stad verplaatst. En om Nixon nog eens duidelijk te maken hoe de kaarten in Jeruzalem liggen, zal Golda Meir hem waarschijnlijk een speciale boodschap zenden, waarin zij de Israëli sche voorwaarden opsomt, er de nadruk op legt, dat Israel de territoriale punten van het plan-Rogers afwijst en eraan her innert, dat Israel het ook in de toekomst niet zonder Amerikaans wapentuig kan stellen. CAIRO. (AFP) De Egyptische presi dent, Sadat, heeft gisteren verklaard, dat het besluit van Israel, de besprekingen te hervatten, slechts een manoeuvre is met het oog op het rapport dat de VN- bemiddelaar zeer binnenkort bij de Vei ligheidsraad moet indienen. De bedoeling van „deze manoeuvre" is duidelijk: het vermijden van een blaam en het verkrijgen van een nieuwe ver lenging van het bestand. „Als de tegenpartij ernstige pogingen doet om de resolutie van de Veiligheids raad toe te passen, zullen wij van onze kant onze pogingen in die richting voort zetten. Maar wij zullen ons verzetten te gen elke manoeuvre die ten doel heft het bestand voor de derde keer verlengd te krijgen en ons zodoende te beroven van ons recht, ons gebied te bevrijden", aldus Sadat volgens het Egyptische pers bureau voor het Midden-Oosten. De Amerikaanse regering heeft giste ren bij monde van de woordvoerder van het State Department, McCloskey, haar voldoening uitgesproken over het besluit van Israel, de vredesbesprekingen te hervatten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1970 | | pagina 3