IJSELIJKE TOCHT IN BARRE WINTER
BISDOM ONTKENT
Brandweer en
politie stalen
uit brandende
fabriek
Advies van commissie-
Donner nog geheim
Zuidmolukse
oetities aan
narlement
Hervormden leggen nadruk op
oecumene
Ontstemd over beschuldiging
pauselijke nuntiatuur
Man dringt
Delftse flat
binnen
P.v.d.A. tegen
plan-Ter Apel
Opslag A-bommen in
Europa onverstandig
„MANIPULA TIES”
Laatste algemene kerkvergadering
Polemoloog prof. Röling
in Legerkoerier:
Luchtvervuiling
door centrales
Verklaring curatoren over
affaire-Wieberdink
Mevrouw Singer-
Dekker bedankt
Bij juwelier voor
een ton geroofd
voor P.v.d.A.
Wrak Duitse jager
geïdentificeerd
DINSDAG 5 JANUARI 1971
2
WERELDKERK
„Beu van Nieuw Links”
Militair oejenterrein
In 1943 neergestort
-
S
(Van onze Haagse redactie)
ADVERTENTIES
De voorzitter van de synode, ds. Jag van
Zij constateert met zorg dat de kloof
tussen Nederland en Rome zo groot is, dat
De Aktiegroep Wereldkerk heeft naar
aanleiding van de benoeming van dr. Si
monis tot bisschop van Rotterdam en de
protestacties tegen deze benoeming het
volgende verklaard:
VLAARDINGEN In de afgelopen
nacht is ingebroken bij juwelier Van Heijst
in Vlaardingen. De voordeur werd gefor
ceerd en hoewel het alarm in werking
trad, werd uit de etalage een aantal gou
den sieraden geroofd ter waarde van on
geveer 100.000 gulden.
HAARLEM, Kinderhuissingel 44, Tel.
023-3259 08.
(Van onze correspondent)
TER APEL. Het Tweede-Kamerlid
II. Wierenga (P.v.d.A.) beeft in een bij
eenkomst van de plaatselijke afdeling van
de P.v.d.A. in Ter Apel gezegd dat de
P.v.d.A. het plan om in Oost-Groningen
een militair oefenterrein aan te leggen on
aanvaardbaar acht.
Het door minister Schut en staatssecre
taris Haex uitgewerkte plan-Ter Apel, zei
de heer Wierenga, vestigt ten onrechte de
indruk een deel van de problematiek in
Oost-Groningen tot een oplossing te bren
gen. Daarnaast voldoet het niet aan de
vereisten die de regering ten aanzien van
het aantal te bezetten arbeidsplaatsen heeft
gesteld. Er wordt gesuggereerd dat het
doel is dit gebied een economische impuls
te geven en dat een militair oefenterrein
daarvoor het aangewezen middel is. Er
worden echter maar zo weinig burgerar-
beidsplaatsen geschapen dat het de vraag
is of die wel opwegen tegen de arbeids
plaatsen die zullen wegvallen. Het plan is
alleen hierom al totaal onaanvaardbaar
voor de P.v.d.A., aldus de heer Wierenga.
DRIEBERGEN. De algemene her
vormde kerkvergadering die maandag
avond aan het eind van een driedaagse
zitting door de voorzitter van de Her
vormde Synode werd gesloten, zal in
deze vorm niet meer worden herhaald
Wel is aan de synode gevraagd een
nieuwe raadpleging van het grondvlak
der kerk voor te bereiden, maar de
AKV heeft zich niet voor een voortzet
ting in de huidige vorm uitgesproken.
Met grote meerderheid is evenwel een
voorstel aangenomen om de Hervorm
de Synode te vragen het initiatief te
nemen voor een Nederlandse Oecume
nische kerkvergadering.
UTRECHT Curatoren van de universiteit in Utrecht hebben gisteravond een
verklaring uitgegeven naar aanleiding van de berichten over prof. dr. J. Wieberdink.
de hoogleraar in de hart- en vaatchirurgie, die het middelpunt vormt van een conflict
over de doelmatigheid van de kliniek voor hart- en vaatchirurgie van het Academisch
Ziekenhuis in Utrecht. Curatoren leggen er de nadruk op dat z(j overleg hebben ge
pleegd met de minister van Onderwijs en Wetenschappen en dat zjj geen mededelingen
kunnen doen over het rapport van de door hen ingestelde adviescommissie-Donner,
dat doorgestuurd is naar de minister. Dat betekent, dat curatoren ook niet kunnen
reageren op de vele vragen die hen bereiken over de juistheid van de inmiddels ge
publiceerde maar niet door hen bekend gemaakte hoofdljjnen van het rapport. Zij
betreuren het zeer dat deze gedragslijn niet door anderen is gevolgd.
Zanten, memoreerde dat de bedoeling
van de AKV was het actief betrekken
van de kerk en de plaatselijke hervorm
de gemeenten bij het leven en werken
van de kerk. De landelijke zittingen
die met Pinksteren 1970 en begin van
januari van dit jaar werden gehouden,
zijn maar een topje van de ijsberg,
concludeerde hij. In de provincies en in
de plaatsen is veel losgemaakt, wat on
getwijfeld zal doorwerken in de kerk
Prof. Röling gelooft echter niet in een
Russische aanval op Europa, want
„het is niet zo zoals (de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken) Foster
Dulles predikte dat de communisten van
plan waren de gehele wereld te verove
ren. Daar is nooit sprake van geweest.
De ervaring van de Russen met de sa-
tellietlanden maakt het voor hen trou
wens beslist niet aantrekkelijk om Euro
pa te veroveren.Wat de Russen wel
hebben is het geloof dat het communis
me overal zal komen. Dat is een ideolo
gische uitdaging. Als het daarom gaat
kunnen we rustig en tevreden zijn. We
hebben nu eenmaal een veel aantrekke
lijker regime”.
Het IJsselmeer en tal van rivieren
zijn door de aanhoudende vorst be
vroren. De scheepvaart heeft van het
ijs veel last. Op de foto: een schip op
de Amstel breekt zich met veel moei
te een weg door het ijs.
tot een
verde-
„Als er in Europa wat zou gebeuren,
dan spreken volgens mij Amerika en Rus
land af geen bommen op eikaars grond
te gooien. Vanzelfsprekend. Doen ze dat
niet, dan vallen aan elke kant 100 mil
joen doden. Het conflict wordt dan in
Europa uitgevochten. Europa zou er dus
aangaan. Het zou hetzelfde slachtoffer
zijn als Korea, als Vietnam. Vanuit hun
standpunt bekeken is er dan geen derde
wereldoorlog, maar een beperkte oor
log”, aldus de polemoloog.
stelden teneinde te komen
rechtvaardiger en efficiënter
ling van de mankracht
Tijdens de laatste dag van de AKV-zit-
ting is ook het orobleem van de ker
kelijke financiën besproken. Door de
aanschaffing van een computer nodig
voor de automatisering van het op pa
pier omvangrijke ledenbestand van de
kerk, is een groot deel van het beschik
bare geld van de hervormde kerk geïn
vesteerd. De financiële positie van de
kerk is, zoals wij al eerder hebben be
richt, zorgelijk. Een speciale commis
sie bestudeert de gehele zaak van de
ledenadministratie op haar doelmatig
heid.
Ds. Van Zanten gaf de afgevaardigden
de verzekering dat hij als voorzitter
van de synode zal zorgen dat de in de
algemene kerkvergadering besproken
zaken met zo groot mogelijke oorrang
en diepgang in de synodevergaderingen
DEN HAAG. „Er is een reële kans
dat Europa eraan gaat als zich hier
een conflict voordoet. Dan kun je je af
vragen of het wel zo verstandig is in
deze contreien 7000 atoombommen neer
te leggen. Ik vind het ongelooflijk onver
standig”. Dit zegt de Groningse polemo
loog prof. B. Röling in een interview met
De Legerkoerier, het „personeelsblad"
van de Landmacht. „Een derde wereld
oorlog staat nog niet voor de deur, maar
als we doorgaan zoals we nu reilen en
zeilen is hij onvermijdelijk. Het einde
van de wereld zie ik echter niet", aldus
prof. Röling.
Zoals wij gisteren gepubliceerd hebben,
heeft prof. Wieberdink meegedeeld dat
de commissie-Donner tot de conclusie is
gekomen dat hij moet worden ontslagen
op grond van „onverenigbaarheid van ka
rakters.”
Inmiddels hebben al enkele collega’s
en medewerkers van de hoogleraar open
lijk zijn zijde gekozen. Drie vooraan
staande hartchirurgen die door de com
missie-Donner waren gehoord, hebben
geprotesteerd tegen de negatieve manier
waarop de commissie hun opmerkingen
over prof. Wieberdink heeft uitgelegd.
Curatoren die zich het voorgestelde ont
slag van prof. Wieberdink nog niet wil
len bevestigen, zeggen in hun verklaring
dat zij graag bereid zijn „mettertijd na
overleg met de minister die openheid te
betrachten die in redelijkheid verwacht
mag worden.” Ze zetten nogmaal uitvoe
rig uiteen welke procedure is gevolgd bij
de behandeling van de kwestie-Wieber-
dink: naar aanleiding van het conflict tus
sen hem en de faculteit der geneeskun
de heeft prof. Wieberdink zelf de be
middeling van de curatoren ingeroepen.
Die stelden, na partijen gehoord te heb
ben op 1 juni 1970 de commissie-Donner
in.
Aanleiding tot het onderzoek waren ge
ruchten, die na de brand in Bunschoten
en omgeving opdoken. Het vuur woedde
in een fabriek van platenkoffers op het
industrieterrein „De Kronkel” in Bun
schoten, waar ook veel grammofoons
en geluidsboxen waren opgeslagen. De
brand brak om elf uur ’s avonds uit.
De diefstallen werden gepleegd tijdens het
nablussen om ongeveer drie uur ’s nachts,
toen de commandant en de toeschouwers
al verdwenen waren.
Deze commissie, die volgens curatoren
geacht kon worden het vertrouwen van
partijen te hebben, had de vrijheid des
kundige adviseurs in te schakelen. Prof.
Wieberdink verklaarde zich op verzoek
van de commissie bereid alle voor het
onderzoek benodigde gegevens te ver
strekken. Curatoren verklaren dat prof.
Wieberdink driemaal in de gelegenheid
is gesteld zijn standpunt aan de commis
sie kenbaar te maken en dat hem op 13
oktober de voorlopige conclusies van de
commissie zijn meegedeeld. Volgens hen
is prof. Wieberdink alle gelegenheid en
tijd geboden zijn reacties op de conclu
sies te geven. Curatoren zeggen dat ze
ervan overtuigd zijn dat ze door deze
handelswijze volledig hebben voldaan
aan de eis van hoor en wederhoor. Ze
menen dat ze daarmee tevens de belan
gen van de patiëntbehandeling hebben
gediend.
Prof. Wieberdink was gisteravond niet
bereikbaar voor commentaar op deze ver
klaring.
DEN HAAG Een groep Zuidmolukkers
heeft de Eerste Kamer maandag twee pe
tities aangeboden waarin aandacht wordt
gevraagd voor de Zuidmolukse zaak. In
een petitie namens de Zuidmolukse Party
wordt de vrijlating geëist van de „35 van
Wassenaar”, die met hun actie hun plicht
deden om officiële onderhandelingen af te
dwingen met generaal Soeharto over de
onafhankelijkheid van de Zuid-Molukken.
De dood van agent Molenaar wordt be
treurd, maar wordt een „heilige dood”
genoemd teneinde de Verenigde Naties te
wekken uit hun sluimering om aandacht
te besteden aan de onafhankelijkheid van
de Zuid-Molukken, die reeds „21 jaar ge
tekend staat in bloed en opoffering”.
In een tweede petitie van Ambonnese
ex-KNIL militairen in Nederland zeggen
dezen niet langer in Nederland te willen
blijven, „waarheen zij niet uit vrije wil zijn
vervoerd’ Van de Nederlandse regering
wordt geëist dat deze politieke stappen
onderneemt om hen naar hun soeverein
vaderland te laten terugkeren. In afwach
ting van repatriëring van de ex-Knillers
naar een vrij en onafhankelijk Ambon
moet de Nederlandse regering stappen on
dernemen om deze Ambonnezen het recht
van pensioen te doen toekomen, een sala
ris als militair en het recht van zelfbe
schikking.
UTRECHT. Zeventien leden van de
vrijwillige brandweer van Bunschoten,
drie rijkspolitiemannen en twee perso
neelsleden hebben stereogrammofoons
met geluidsboxen gestolen uit een brand-
dende fabriek, die zij in de nacht van
2 op 3 november in Bunschoten aan het
blussen waren. Dat is gebleken uit een
onderzoek, dat de groepscommandant in
samenwerking met de districtsrecherche
van de rijkspolitie in De Bilt heeft inge
steld.
Over de gisteren tussen dr. Simonis en
het bisdom gevoerde besprekingen wor
den niet voor vandaag of morgen mede
delingen verwacht.
Volgens Associated Press is vandaag
„uit betrouwbare bron” vernomen dat de
kans nihil is dat paus Paulus zal wijken
voor, wat genoemd wordt, de liberale
druk, en de benoeming van dr. Simonis
ongedaan zal maken.
„Het aanstaande bezoek van kardinaal
Alfrink aan paus Paulus is zeker drie we
ken geleden afgesproken. Het heeft niets
uitstaande met de recente benoeming van
mgr. Simonis.” Dit verklaarde de rector
van het Nederlandse Pauselijke College
in Rome, mgr. Joseph Damen, maandag
avond tegenover journalisten. De kardi
naal logeert tijdens zijn bezoek dat waar
schijnlijk in de tweede helft van januari
zal plaatsvinden, in het college.
Mgr. Damen zei verder dat een datum
voor het bezoek van kardinaal Alfrink
nog niet is vastgesteld. Men verwacht dat
hij 18 januari in Rome zal arriveren. Hij
wordt vergezeld door de bisschoppen van
Haarlem en van Groningen.
ROTTERDAM (ANP, KVP en AFP) Het bisdom in Rotterdam is ont
stemd over de beschuldiging van de pauselijke nuntiatuur in Den Haag, dat
er bij de procedure voor de kandidaatstelling van een nieuwe bisschop voor
het Rotterdamse diocees „gemanipuleerd” zou zijn. De naam van de nu door
Rome benoemde bisschop, d±’. A. J. Simonis, zou op niet reglementaire wijze
van de oorspronkelijk samengestelde lijst van acht kandidaten, waarop
dr. Simonis als tweede voorkwam, zijn verwijderd.
Een woordvoerder van het bisdom Rotterdam deelde gisteren mee dat de vergade
ring van dekens en hoofden van dienst in het diocees en professoren van de Katho
lieke Theologische Hogeschool in Amsterdam vjjf namen hebben gekozen uit de lijst
van acht, die hun werd voorgelegd. Als eerste kandidaat stond de vicaris-generaal
van het bisdom C. G. Braun, als tweede dr. Simonis. De eerste bleef staan, de tweede
kwam niet meer voor op de lijst van vjjf, die vervolgens de Pastorale Raad, het ka
pittel en de gezamenlijke bisschoppen van Nederland passeerde. Volgens de woord
voerder van het bisdom is deze lijst hetzelfde gebleven en werd hieraan niemand
toegevoegd, totdat hij via de nuntiatuur naar Rome werd gestuurd.
De officier van Justitie heeft nog geen
beslissing genomen over een eventuele
vervolging van de betrokkenen, die op
de twee personeelsleden na allen af
komstig zijn uit Bunschoten. De drie po
litiemannen zijn inmiddels elders te werk
gesteld. Twee van hen hebben het besto
len bedrijf een vergoeding aangeboden.
De grammofoons zijn bij de mensen thuis
in beslag genomen.
Volgens brandweercommandant K. Bon-
neveld zoude bedrijfsleider van de fabriek
toestemming hebben verleend een en ander
mee te nemen.
DEN HAAG De KEMA (n.v. tot
keuring van elektrotechnische materia
len) zal in nauwe samenwerking met het
Rijksinstituut voor de Volksgezondheid
een onderzoek instellen naar de versprei
ding van luchtverontreiniging door elek
trische centrales.
In het bijzonder zal aandacht worden
geschonken aan de omzetting van zwavel-
dioxyde uit zwavelzuur in de atmosfeer
bij verschillende weersomstandigheden.
Hiertoe zal apparatuur worden ontwik
keld om zwavelzuur naast zwaveldioxyde
te kunnen meten. Het is de bedoeling dat
deze meetapparatuur continu registrerend
zal kunnen werken.
DELFT. Een onbekende man is
maandagochtend een flatwoning aan de
Debussystraat in Delft binnengedrongen.
Een 21-jarige werkster, die in de woning
aan het werk was, werd door de indrin
ger verrast. Toen de vrouw begon te gil
len trachtte de onbekende haar tot zwij
gen te brengen door haar knel te zetten
tussen een deur en een muur en zijn
hand voor de mond van de vrouw te druk
ken. De vrouw wist zich los te rukken
waarna de indringer zich snel uit de voe
ten maakte.
De hevig geschrokken vrouw waar
schuwde de politie, die onmiddellijk de
omgeving afzocht. De speurtocht leverde
geen resultaat op. De vrouw kon geen
bruikbaar signalement van de man ver
schaffen. De onbekende had aangebeld
onder het voorwendsel dat hij een lek in
de centrale verwarming wilde opsporen.
De werkster liet hem niet binnen. Hij
heeft toen de buitendeur op de een of
andere manier zelf kunnen openen.
De Delftse politie verklaarde gister
middag bij monde van hoofdinspecteur
J. M. M. van der Ven dat men voorals
nog geen verband legt tussen dit incident
en de aankondiging van nieuwe moord
plannen van meneer „X”, die zich de
wurger noemt van de 21-jarige Ada Lans
bergen, die in een flat woonde op enke
le honderden meters van de Debussy
straat.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Na bijna zeven jaar lid
maatschap van de Tweede Kamer voor de
P. v. d. A. heeft mevrouw mr. H. Singer-
Dekker in een brief aan het partijbestuur,
het lidmaatschap van de P. v. d. A. opge
zegd. Haar voornaamste beweegreden is
„het voortdurende geintrigeer van Nieuw
Links in de partij”. Ook haar echtgenoot
heeft als P. v. d. A.-Iid bedankt.
In de brief, die melding maakt van „het
beu zijn van de akties van Nieuw Links”,
wordt gezegd, dat het echtpaar Singer lid
van geen enkele andere partij zal worden
„in afwachting van het weer gezond en
democratisch worden van de Partij van
de Arbeid”,
Mevrouw Singer-Dekker was één van
de juridische deskundigen van de fractie
in de Tweede Kamer. Zij is tevens voorzit
ster geweest van de Vrouwenbond van de
P. v. d. A.
Mevrouw Singer-Dekker was reeds in
mei 1970 afgetreden als lid van de Twee
de Kamer voor de P.v.d.A.
De kerkvergadering heeft zelf een voort-
gangscommissie ingesteld, die de be
handeling en uitvoering van de door de
AKV aangenomen aanbevelingen in de
synode wil begeleiden en verzekeren
In deze laatste zitting van de AKV is
ook gesproken over de geloofscrisis die
zich in deze tijd openbaart. Aan de sy
node wordt gevraagd het initiatief te
nemen voor een oecumenische werk
groep die een analyse zal geven van de
achtergrond van de hedendaagse ge
loofscrisis. De AKV heeft voorts aan de
synode gevraagd een beleid te voeren
inzake de inzet van predikanten en pas
torale medewerkers en andere vrijge-
SCHIPHOL. Stuurman Kaffa en ma
troos Breukelman, overlevenden van de
ramp met de „Smit-Lloyd 102” zijn giste
ren uit Zuid-Afrika op Schiphol aange
komen.
Het zoeken naar de vijf vermiste be
manningsleden op zee en vanuit de lucht
is gestaakt. Ter plaatse wordt nog door
de Zuidafrikaanse politie gepatrouilleerd.
voor zover bekend is de paus bij de be
noeming van een nieuwe bisschop meent
de adviezen van officiële Nederlandse
kerkelijke instanties niet te kunnen vol
gen.
Zij acht het onvermijdelijk, lettend op
de tegenstellingen en conflicten binnen
de Nederlandse kerkprovincie, dat de
nieuw-benoemde bisschop mede wordt
beoordeeld vanuit de vraag of hij uiteen
lopende groepen met begrip zal kunnen
benaderen en of hij ruimte zou kunnen
laten aan andere opvattingen, die van de
zijne afwijken, maar door de gezamen
lijke Nederlandse bisschoppen worden
aanvaard. De actiegroep heeft er tevens
begrip voor, dat zij die deze eigenschap
pen niet aanwezig achtten, zich gedron
gen voelden hun bezorgdheid over de be
noeming uit te spreken.
De actiegroep meent echter dat naar
mate het openlijk uitspreken van deze be
zorgdheid zich gaat ontwikkelen tot het
voeren van campagnes tegen de benoe
ming, het vermoeden gerechtvaardigd
wordt, dat niet alleen eerlijk gemeende
twijfel aan de openheid van de nieuw
benoemde bisschop meespeelt, maar ook
onwil om diens opvattingen, die nog
steeds die van vele katholieke ambtsdra
gers en gelovigen in de wereld zijn, aan
bod te laten komen. Overigens leiden zul
ke campagnes makkelijk tot een verkeer
de beeldvorming. Maar ook wanneer zul
ke campagnes uitsluitend worden gevoerd
uit zorg voor de vrede in het Rotterdamse
diocees, lopen zij gevaar juist bij te dra
gen tot dat wat men wil voorkomen: ver
groting van de tegenstelling. De conflic
ten onder de Nederlandse katholieken
vervreemden steeds meer katholieken van
de kerk en maken haar als gemeenschap
van christenen ongeloofwaardig. De ver
nieuwing wordt erdoor verlamd.
Daarom acht de actiegroep het van
groot belang, dat er geen verdere acties
pro of contra de benoeming van dr. Si
monis worden gevoerd, maar aan alle
rechtstreeks betrokkenen het episco
paat, het diocesaan bestuur, de dekens,
de priesters en andere gelovigen de
gelegenheid wordt gegeven om in rust
en met respect voor de pluriformiteit van
meningen over de mogelijkheden voor
een goede samenwerking te overleggen
en dr. Simonis een eerlijke kans te geven.
DEN HAAG Het wrak van een Duitse
nachtjager, dat vorig jaar in de polder
Zuidelijk Flevoland is gevonden, is thans
geïdent’iïceerd. Het blijkt het restant te
zijn van een Messerschmitt ME 110, waar
mee de 23-jarige „Hauptmann” August
Geigcr en zijn radiotelegrafist, „Feld
webel” Koch in de avond van 29 septem
ber 1943 in het Ijsselmeer zijn gestort.
Aangenomen moet worden dat de nacht
jager, vermoedelijk afkomstig van de toen
door de Duitsers gebruikte basis Twente,
is neergeschoten door bommenwerpers van
de R.A.F., die op die avond een aanval op
Bochum uitvoerden.
Geiger en Koch zijn op het Duitse oor-
logskerkhof in ons land begraven.
Een van de roeren van de ME 110 heeft
tot identificatie van het vliegtuig geleid.
De futuroloog prof. Polak deelt in het
zelfde blad niet de verwachting van een
derde wereldoorlog. Wel meent hij dat er
een aantal lokale conflicten zal worden
uitgevochten vóór een duurzame vrede
kan worden gevestigd. Hij baseert zijn
mening op de vergaande automatisering
in de oordeelsvorming. „De generale sta
ven werken met de modernste computer-
installaties. Computers reageren niet ir
rationeel. Zij rekenen gewoon door. Er
is geen computer meer denkbaar, die het
advies geeft: oorlog. Want dat advies
zou dan tevens wegens de onvermijdelijke
vergelding luiden: zelfvernietiging. Even
belangrijk, zoniet belangrijker is de ver
volmaking van de elektronische
spionage”.
Als u een afwasmachine of vloerbedekking
wilt kopen, wat heeft Stenotyp daar dan
mee te maken? Weinig - maar Stenotyp
zorgt wél dat u geheel gratis lid kunt
worden van een Inkoopcombinatie. En
dat geeft voordelen - wélke, vertellen
wij u graag persoonlijk! Stenotyp, hét
adres waar men weet dat alleen uitzenden
niet veel is, maar dat het gaat om de inzet
van de juiste mensen.
aan de orde zullen worden gesteld.
X*;a.
