SADAT BEREID BESTAND
OPNIEUW TE VERLENGEN
Clochards
hebben
Leger betreurt Maliks uitlating over
Russische interventie in West-Irian
Burgemeester Schütz ziet
uitkomst voor Berlijn
„Als Israel met schema komt voor
ontruiming bezette gebieden
Britten bang voor kwik
in blikken met tonijn
VAN DAG TOT DAG
commentaar op actuele zaken
het koud
OPEN HAARDEH
Franse H-bom
binnen 5 jaar
operationeel
Doodvonnissen
in Zuid-Korea
Kamerleden op interview
Russen vallen
Amerikaanse
diplomaat
lastig
Explosie in
Dijon: 3 doden
Bezoek Schumann
aan Madrid
uitgesteld
West-Duitsland
„Mogelijk eind 1971 oplossing”
diplomaat uit
IJsberenjacht op
Labrador verboden
B-52 verongelukt
in Michigan-meer
wees Russische
1
3
VRIJDAG 8 JANUARI 1971
99
In Moskou:
Garanties
Geen concessies
Minder groot
Verleden
Schrijf voor gratis
documentatie nr.51
een kaartje aan
Ringlever
Antwoordnummer 1444
Rotterdam
tel. (010) 25.65.65* j
fe* z,.s'
1
PERFECTIE SINDS 1902
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON De Egyptische president Anwar Sadat heeft gisteren
in een vraaggesprek met de Amerikaanse televisie verklaard dat Egypte
bereid zou zijn de op 5 februari aflopende wapenstilstand met Israel te
verlengen, als Israel een terugtrekkingsschema met een vastgestelde datum
zou bekendmaken voor zijn troepen in de bezette gebieden.
ADVERTENTIE
(Van onze redacteur in Indonesië)
AAAAAA/V\AJV\A/\A/VVV\AA/V\AAAAAA/VVVVV\A/\AA/VVVWV\AAAAAAA/VVVVV\/V\AAA/\AA/\AAA/VW\/W\AA/\AAAA/\/\A/VVVV'
tAAAAA/V\AAA/V\AAAAAAAAAAAA/V\AAAAAAA/VV\AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA/VVVVVVVVVVVVVVVV
Het besluit om aan de H-bom voorrang
te geven is voor een deel genomen na
financiële overwegingen.
SEOEL (AFP) Zes Zuidkoreanen zijn
vandaag in Seoel ter dood veroordeeld
wegens spionage voor Noord-Korea.
Twee verdachten kregen levenslang en
zes gevangenisstraffen variërend van drie
tot vijftien jaar. De verdachten werden in
oktober vorig jaar door de Zuidkoreaanse
politie gearresteerd.
ST. JOHNS (AFP). De regering van
New Foundland heeft de jacht op ijsberen
op het schiereiland Labrador verboden.
Men wil voorkomen dat de dieren er to
taal worden uitgeroeid.
daad gebeurd na de luchtlandingen van
de eerste Indonesische parachutisten.
Over het algemeen betreuren militaire
kringen in Djakarta deze uitlatingen van
minister Malik ten zeerste, omdat men
juist niet op dit punt met de Arabieren
wil flirten en omdat het onverstandig is
dit goed te praten met gebeurtenissen uit
het verleden waaraan bovendien liever
niemand meer herinnerd wil worden.
„Het is, aldus deze kringen, iuist deze
politiek geweest die aan de ene kant
West-Irian heeft opgeleverd, maar aan de
andere kant het land steeds meer in het
communistische vaarwater bracht". Van
Adam Malik hadden we wel wat verstan-
digers verwacht, luidde dan ook het com
mentaar.
Volgens „Die Welt” heeft de regering
betrek-
gevaar te
DJAKARTA De nog al spraakzame minister van Buitenlandse Zaken, Adam Ma
lik, laat zich net als zjjn buitenlandse collega’s wel meeslepen door zijn emoties, waar
hy achteraf sptft van heeft. Dat geldt ook nu weer voor zyn recente opmerking dat
men zich niet al te ongerust moet maken over de aanwezigheid van Russische mili
tairen in Egypte omdat ten tijde van het West-Irian-confiict aan de zijde van In
donesië ook Russen tegen de Nederlanders hebben gevochten.
In de hogere legerleiding en met name
door de in ’65 vermoorde generaal Jani,
werd indertijd gewezen op het gevaar
van deze afhankelijkheid van Moskou en
op de mogelijkheid dat dit de interventie
door derden zou uitlokken. Ook aan Ne
derlandse zijde was deze indirecte deel
name aan de oorlog niet onbekend, want
bij de besprekingen met de Amerikaanse
bemiddelaar Bunker werd dit punt door
Den Haag ter tafel gebracht.
PARIJS (DPA/AFP) Het voor deze
maand vastgestelde bezoek van de Franse
minister van Buitenlandse Zaken Maurice -
Schumann aan Madrid is volgens gezag
hebbende kringen in Parijs voor onbepaal
de tijd uitgesteid.
De reden hiervan schijnt verband te hou
den met de houding die de televisie en de
pers in Frankrijk hebben aangenomen ten
tijde van het proces in Burgos. Een week
of twee geleden heeft de regering in Ma
drid zich bij de Franse autoriteiten over
die houding beklaagd en twee dagen
geleden nog zou de Spaanse ambassa
deur in de Franse hoofdstad een nieuwe
klacht hebben overgebracht aan president
Pompidou. Over een andere datum voor
het bezoek is niets bekend.
LONDEN (Reuter en AP). De Brit
se consument koopt geen blikjes met to
nijn meer, zo hebben enkele grote krui-
deniersbedrijven in Engeland bekendge
maakt. Zij wijten dat aan recente publi-
katies over kwik, dat bij steekproeven
is aangetroffen in blikjes Tonijn. De blik-
Het Kamerlid Voogd wil in zijn gesprek
met de minister horen, waarom deze twee
jonge mensen een verder verblijf in ons
land is ontzegd en nadere uitleg vragen
van het opgediende argument van mi
nister Polak, dat „met de aanwezigheid
van de twee een wezenlijk Nederlands be
lang niet bleek te zijn gediend”.
Afgezien van de vraag of met het ver
lenen van asiel altijd in de eerste plaats
een wezenlijk Nederlands belang moet zijn
gediend, bestaat de vrees dat de betrok
ken mannen na een gedwongen terugkeer
naar Zuid-Afrika in hechtenis zullen wor
den genomen, vanwege hun politieke ac
tiviteit tegen het Zuidafrikaanse regime.
„Klemmende overwegingen van humani
taire aard” zijn dus blijkbaar wel degelijk
aanwezig, al ontkent de minister dat. Het
is trouwens moeilijk over dergelijke for
mele uitspraken te debatteren, omdat zij
niet bewijsbaar juist of onjuist zijn.
Achteraf zou men pas kunnen constateren
of de twee inderdaad lijfelijke gevaren te
duchten hadden, maar dan is het kwaad
geschied.
Een geheel andere kwestie, die los staat
van de vraag of humane overwegingen in
dit geval de hoofdtoon moeten voeren, is
of het feit dat vreemdelingen die Neder
land verkiezen om te kunnen profiteren
van het onderwijs en de mogelijkheden
tot culturele ontwikkeling die ons land
biedt, geen reden moet zijn om een uiter
ste lankmoedigheid te betrachten. Het
moge dan geen strikt Nederlands belang
zijn, een belang dat toch met Nederlandse
intenties te maken heeft is het wel de
gelijk, want ons land pleegt er toch prat
op te gaan dat het zoveel mogelijk wil
bijdragen tot de culturele ontwikkeling in
de wereld.
Het zou te betreuren zijn als zou blij
ken dat overwegingen van diplomatieke
aard, gegrond op politieke en economische
bindingen, in deze en dergelijke gevallen
de doorslag geven. Dan immers zouden
mensen worden opgeofferd aan belangen
die in de kwestie van mensenrechten en
humaniteit geen overwegende invloed
mogen uitoefenen.
Het is te hopen dat drs. Voogd en zijn
collegae-Kamerleden die de minister gaan
interviewen, gerustgesteld zullen terug
keren.
MOSKOU. (AFP/Reuter/DPA) De
tweede secretaris van de Amerikaanse
ambassade in Moskou, Robie Palmer,
is woensdag na afloop van een theater
voorstelling door drie individuen las
tiggevallen. Volgens Amerikaanse krin
gen in de Russische hoofdstad werd Pal
mer bij het verlaten van het theater door
de drie mannen omsingeld en onheus
bejegend. Ook zouden zij hebben gedreigd
zijn auto te beschadigen.
De „aanvallers” zeiden met hun han
delwijze te willen protesteren tegen de re
cente demonstraties tegen verscheidene
Russische artiesten in de Verenigde Sta
ten.
Palmer zou er in zijn geslaagd de drie
mannen te kalmeren door te bevestigen
dat de veiligheid van Russische burgers
in Amerika niet word bedreigd. Na een
oponthoud van 15 minuten kon hij onge
hinderd naar de Amerikaanse ambassa
de gaan.
Met hetzelfde doel hebben gisteren vijf
groepen Russische burgers brieven bij de
Amerikaanse ambassade in Moskou af
gegeven waarin zij protesteren tegen wat
zij noemen anti-Russische-acties door po
litieke herriemakers in de Verenigde Sta
ten.
Volgens enkele officieren van de Indo
nesische generale staf waren in die perio
de ongeveer 2000 Russische experts in In
donesië. De helft daarvan bestond uit
militaire deskundigen die tot taak had
den het Indonesische personeel instructie
te geven in het gebruik en onderhoud
van het door de Sovjet-Unie geleverde
materieel. Uitdrukkelijk wordt daaraan sisch personeel.
ken waren geïmporteerd uit Japan, de
Sovjet-Unie, Peru en Joegoslavië. Als
men kwik gedurende lange tijd in gro
te hoeveelheden binnenkrijgt is dit zeer
gevaarlijk voor de mens.
In tegenstelling tot de Amerikaanse re
gering heeft de Britse regering na proef
nemingen niet besloten tot inbeslagne
ming van de tonijn. De meeste kruide
niers hebben daarop de verkoop van de
blikjes voortgezet. De Engelsen aten tot-
dusver per persoon slechts eentiende van
de hoeveelheid tonijn die de Amerikanen
voor hun rekening nemen.
toegevoegd, dat deze Russische deskundi
gen nimmer hebben deelgenomen aan ge
vechtshandelingen op West-Irian. Alleen
bij de taktische inzet van luchtaf-
weerraketten bij de luchtmacht op de
rond West-Irian gelegen eilanden en voor
de bediening van enkele Russische onder
zeeërs werd gebruik gemaakt van Rus-
De Israëlische regering heeft, voor zo
ver bekend, nog geen vaststaande beslis
singen genomen over de te behouden
bezette gebieden, noch over die welke
welke eventueel weer afgestaan zullen
worden. Algemeen wordt aangenomen,
dat Israel niet bereid zal zijn de heuvels
van Golan langs de Syrische grens prijs
te geven, noch een terugkeer naar de
Er is de laatste tijd ongerustheid ont
staan over de vraag of de behandeling
van vreemdelingen, die in ons land asiel
zoeken, wel beantwoordt aan de normen
die daarbij uit overwegingen van objec
tieve humaniteit moeten worden gesteld.
Er komen herhaaldelijk gevallen voor van
uitwijzing, die bij oppervlakkige be
schouwing voor de betrokkenen een
kwetsuur van hun vertrouwen op de
Nederlandse gastvrijheid en objectieve
hulpvaardigheid betekenen. De reputatie
van Nederland als politiek tolerant en de
persoonlijke vrijheid eerbiedigend land
lijdt daardoor schade. De indruk ontstaat
alsof slechts die vreemdelingen welkom
zouden zijn, die ontvluchten aan een dic
tatuur welker signatuur onze regering on
welgevallig is, zoals de communistische,
terwijl in andere gevallen door uitwijzing
in de kaart zou worden gespeeld van lan
den waarmee onze regering vriend
schappelijke betrekkingen onderhoudt of
in ieder geval economische banden heeft.
Als deze indruk juist zou blijken, zou
het beleid van het ministerie van Justitie
niet overeenkomen met vastgelegde en
onderschreven regels over mensenrechten
en zeker niet met de opvatting dat aan
degenen die omwille van hun overtuiging
vervolgd worden, de helpende hand dient
te worden geboden voor zover de mo
gelijkheid daartoe binnen onze rechts
regels aanwezig is.
Het Tweede-Kamerlid Voogd gaat over
een actueel geval van uitwijzing dinsdag
met de minister van Justitie praten. Het
betreft hier twee Zuidafrikaanse vluchte
lingen, die na vele omzwervingen in ons
land zijn neergestreken met de bedoeling,
zich te voorzien van een opleiding die zij
in hun land van herkomst niet konden
verkrijgen. De twee jongelieden, Som-
daka en Luthuli, zijn onder bescherming
genomen door de diaconale raad van de
Hervormde Kerk en de organisatie Am
nesty International, waardoor zij in staat
zouden zijn hun studie- en verblijfkosten
te betalen. Zij wilden zich door het volgen
van Nederlands onderwijs educatief ver
rijken om op die manier beter hun voor
genomen werkzaamheden in Afrika
dienstbaar te kunnen maken aan hun
Afrikaanse rasgenoten.
De Amerikaanse „Food and Drugs Ad
ministration” is halverwege het onder
zoek naar het kwikgehalte in ingeblikte
tonijn tot de conclusie gekomen, dat dit
gehalte veel minder groot is dan aan
vankelijk werd aangenomen.
Proeven met monsters, die twee hon
derd miljoen blikjes tonijn vertegenwoor
digen, hebben aangetoond, dat het kwik
gehalte in slechts één tot twee percent vab
de blikjes de toegestane limiet over
schrijdt.
Bij de eerste proeven, een maand ge
leden, was geconstateerd, dat het kwik
gehalte in 23 percent van de gevallen
te hoog was. Vermoedelijk zullen in to
taal circa twee miljoen blikjes tonijn in
de V.S. moeten worden afgekeurd.
Ook al is de ergste kou in Parijs ver
dwenen, voor de clochards blijft de
winter een moeilijke tijd. Zelfs de
meest geharde zwervers in de Parijse
hoofdstad zoeken nu overdekte
schuilplaatsen. Dit tweetal op het
trottoir van de Place de la Bourse ligt
op een rooster van de metro, waaruit
warmte naar boven komt.
I
DIJON. (DPA) Een zware explosie
die zich gisteren in een gebouw van drie
verdiepingen in de Oostfranse stad Dijou
heeft voorgedaan heeft volgens een voor
lopige balans drie levens geëist.
Er raakten zes personen gewond. Vier
dagen geleden waren bij een zelfde onge
luk in Dijon veertien personen om het
leven gekomen. De explosie, waarvan de
oorzaak nog niet bekend is, richtte zeer
grote schade aan. Het gebouw zelf stortte
ineen. Van verscheidene aangrenzende
woningen bleven alleen nog enkele mu
ren overeind staan. In een straal van
enkele honderden meters gingen door de
grote luchtdrukverplaatsing alle ruiten
aan diggelen. Ook werden vele stroom-
en telefoonkabels vernield.
BONN (Reuter). Het Hamburgse
blad „Die Welt” heeft gemeld dat de
Russische diplomaat Borovinski die eers
te secretaris van de Russische Ambas
sade in Bonn was, op verzoek van de
Westduitse regering op eerste Kerstdag
uit de Bondsrepubliek is vertrokken.
De Rus zou een belangrijke rol hebben
gespeeld in een spionagekomplot en bo
vendien een topfunctie bekleden bij de
Russische geheime dienst.
De Amerikanen hebben intussen wel
degelijk druk uitgeoefend op Djakarta om
de Russen terug te trekken uit mogelijke
gevechtszones. En dat is dan ook inder-
zoals die voor de oorlog van 1967 was,
en op bepaalde grensveranderingen langs
de Jordaanse grens zal staan. Daarnaast
zijn er nog de vraagstukken van het
vrije gebruik van de waterwegen (het
Suezkanaal en de Golf van Akaba), en
de humane kwestie van de tijdens de
oorlog naar Jordanië uitgeweken Pa
lestijnse vluchtelingen. Wat dit laatste
betreft, lijkt het vrijwel zeker te zijn
dat Israel zich niet bereid zal verklaren
om de ruim een miljoen gevluchte Pa
lestij nen tot Israëlisch grondgebied toe te
laten.
Het huidige standpunt van de Israëli
sche regering is dat al deze kwesties
niet aan de orde gesteld kunnen worden
voordat men het eens is over een water
dicht vredesverdrag, eventueel gegaran
deerd door de vier grote mogendheden.
De Verenigde Staten zijn bereid een der
gelijke garantie te geven, mits die niet
in de plaats komt van een verdrag, dat
gebaseerd moet zijn op wederzijdse ver
plichtingen van de partijen in het con
flict.
PRESIDENT Sadat zei verder dat zijn toestand in Jeruzalem zal aanvaarden
Minister van Buitenlandse Zaken verze
keringen had gekregen van Engeland,
Frankrijk, en De Sovjet-Unie dat zij hun
steun zouden verlenen aan het plan voor
het stationeren van een internationale
vredesmacht aan weerszijden van de
grenzen met Israel.
Sadat zei niet te weten wat het Ame
rikaanse standpunt was. „Wij weten niet
wat Amerika wil, wij kunnen geen ant
woord krijgen”. Israel heeft zich tot nog
toe scherp gekant tegen zowel de terug
trekking van troepen uit de bezette ge
bieden voordat er een vredesovereen
komst is als tegen het toelaten van een
internationale macht om vanaf de Israë
lische kant van de grenzen toezicht te
houden op de naleving van de bepalin
gen van een dergelijke overeenkomst.
Over de aanwezigheid van Russische
raket-technici in Egypte zei Sadat: „De
Russen waren er al voor de oorlog in het
Middellandse Zee-gebied. Zij stonden ons
bij in onze donkerste uren. En ze zijn er
nu nog. En, eerlijk gezegd, zal ik hen
om die reden faciliteiten blijven verle
nen”.
In het vraaggesprek zei president Sadat
dat het westen begrip diende te hebben
voor de psychologie van de Egyptenaren.
Hij zei dat de Verenigde Staten zijn land
als de verliezer zien van een oorlog, als
achterlijk, en dat het daarom het stand
punt inneemt dat Egypte dient te accep
teren wat het wordt aangeboden. Hij ver
wierp de mogelijkheid van het doen van
welke concessies dan ook. „Welke conces
sies, zei hij, een deel van ons land is
bezet. Als er concessies gedaan moeten
wordén dan is Israel in een positie om
die te doen. Hoe kan ik buigzaam zijn
wanneer een deel van mijn land is
bezet?”
PARIJS. (Reuter en AFP) Frankrijk
heeft gekozen voor een snelle ontwikke
ling van het defensiesysteem, gebaseerd
op de waterstofbom, zo is gisteren van
officiële zijde in Parijs vernomen. Dit
betekent dat Frankrijk binnen vijf jaar
over een serie waterstofbommen kan be
schikken die operationeel zijn.
De keuze is gemaakt door president
Pompidou na overleg met de Franse mi
nister van Defensie, Michèl Debré. Deze
keuze houdt in dat zeker tot 1975 zal
worden afgezien van de bestudering en
ontwikkeling van raketten met verschei
dene koppen zoals men in de VS kent.
Het op de waterstofbom gebaseerde de
fensiesysteem zal nu eerder gereed zijn
dan verwacht werd, maar vermoedelijk
primitiever zijn dan dat van de andere
grote mogendheden.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. De burgemeester van West-
Berlijn, Claus Schütz heeft gisteren op
een persconferentie de verwachting uit
gesproken dat nog voor het eind van dit
jaar een bevredigende oplossing in de
kwestie-Berlijn wordt bereikt. Schütz
zei: „West-Berlijn is veiliger dan ooit
tevoren. De oostpolitiek van de regering
Brandt heeft voor deze grotere veilig
heid gezorgd”.
Volgens de burgemeester is er niets
veranderd aan de grondwaarden waarop
Berlijn existeert. Schütz onderstreepte
nog eens het recht van de Bondsdag en
de Bondsdag-commissies om in Berlijn
te vergaderen, maar hij zei ook dat er
zich momenten kunnen voordoen dat
in Bonn hem niet formeel willen uitwij-
het streven naar goede
-J-^ in j—
men dat recht niet zo duidelijk moet on
derstrepen. De burgemeester achtte het
heel goed mogelijk dat als het overleg
in de kwestie-Berlijn in een wat verder
gevorderd stadium zou verkeren hij een
persoonlijke vertegenwoordiger zou af
vaardigen om over de specifieke interne
stadsaangelegenheden te gaan onder
handelen met de Oost-Duitsers.
Hij noemde in dit verband de onder-
handelingen over een regeling van het
familiebezoek binnen de stad. De West
duitse regering liet gisteren nog eens
weten dat men eerst dan met de DDR
wil gaan praten over de toegangswegen
van en naar de stad Berlijn als zij daar
toe opdracht ontvangt van de drie wes
telijke geallieerden.
De regering in Bonn stelt zich echter
niet achter het standpunt van de opposi
tie, die wil dat de ratificatie van de ver
dragen met de Sovjet-Unie en Polen
eerst dan plaats vindt als er ook uitzicht
is op een verbetering van de betrekkin
gen tussen de beide Duitslanden. Secre-
taris-generaal van de CDU Bruno Heck
zei gisteren naar aanleiding van deze
regeringsverklaringen: „De politiek van
deze regering ontpopt zich niet als een
Duitse oost-politiek maar als een Duits
ja op de „west-politiek” van de Sovjet-
Unie”.
jaar de Bondsrepubliek heeft verlaten.
Hij wilde verder geen commentaar ge
ven op het bericht in „Die Welt”. Hij zei
wel dat een aantal Westduitsers wordt
verhoord in verband met het vertrek
van de Rus.
Een woordvoerder van de Russische
ambassade in Bonn noemde be beschul
diging tegen Borovinski een verzinsel.
WASHINGTON (DPA en Reuter). Een
Amerikaanse lange-afstandbommenwerper
van het type B-52 is gisteravond in het
Michigan-meer gestort. De negen inzitten
den worden vermist.
Het toestel, dat acht straalmotoren heeft,
behoorde tot de „strategische luchtverde
diging”. Volgens het hoofdkwartier van de
strategische luchtmacht was dit toestel op
een oefenvlucht. Het zou geen kernwapens
aan boord hebben.
Onderhandelaar Gunnar Jarring heeft
enkele weken geleden uitvoerige gesprek
ken gevoerd met de Egyptische minister
van Buitenlandse Zaken tijdens diens be
zoek met een Egyptische delegatie aan
Moskou (Jarring is de Zweedse ambas
sadeur in de Sovjet-Unie). Zijn bezoek
aan Jeruzalem om met de Israëlische
minister van Buitenlandse Zaken te spre
ken, is ongetwijfeld gebaseerd op het Is
raëlische verlangen ook op dat niveau
een gesprek met Jarring te hebben, ana
loog aan zijn gesprek met de Egyptische
minister. De Israëlische regering heeft
trouwens voorgesteld de gesprekken uit
de sfeer van de Verenigde Naties te ha
len, en ze te voeren op ministerieel plan,
maar Egypte heeft zich tot nu toe daar
tegen verzet. Wat dat betreft kan Jar
rings bezoek een gunstig teken zijn, om
dat hij deze reis niet zou hebben onder
nomen wanneer Egypte daar uitdrukke
lijke bezwaren tegen had.
De belangrijkste basis voor de huidige
gesprekken wordt gevormd door de con
cessies die vooral door Israel zijn gedaan.
Israel heeft zich in principe vastgelegd
op de terugtrekking van troepen uit be
zette gebieden, verklaarde zich bereid een
beperkte wapenstilstand-overeenkomst
aan te gaan terwijl het een permanente
had gewenst, en accepteerde tenslotte
indirecte gesprekken in plaats van direc
te onderhandelingen met de Arabische
Vertegenwoordigers.
Deze punten zal ambassadeur Jarring
ongetwijfeld naar voren brengen in zijn
gesprekken met Arabische vertegenwoor
digers, en verder zal hij zich baseren op
de resolutie die in november 1967 door
de Veiligheidsraad werd aangenomen. Jar
rings bemiddelingsrol gaat nu over
van passieve naar actieve
onderhandelingen.
zen om I
kingen met Moskou niet
brengen.
Een woordvoerder van het Westduitse
ministerie van Buitenlandse Zaken gaf
gisteren toe dat Borovinski eind vorig
