IJmuider Courant
HO
I I
de mens in zijn strijd
tegen landbouwoplagen
OOK ONS LAND KLAAR
VOOR HET OFFENSIEF:
TEGEN DE UIENVLIEG
„Insektenfabriek"9 helpt
„GIFOORLOG”
„DE BIOLOGISCHE OORLOG” IS BEGONNEN!
DER BOEREN IS MISLUKT;
(Van een medewerker)
Tweede front
Vliegenkwekers
O „Ongeluksdag...”
Na vyf jaar experimenteren en onder
zoek gaat komend voorjaar het openingsoffen-
den overgebracht
belangrijkste
naar
onze
uienteeltgebieden in Zeeland, de Zuidholland-
se eilanden en Noordwest-Brabant. Maar op
in
Wage-
ningen onder „bevel” van dr. ir. J. Tichelaar
de uievlieg.
ontwikkeld heeft tegen vele landbouwvergiften.
gevonden
rium
We zijn nu zover
Erbij
OP DE AKKERS der boeren
woedt de chemische oorlog. Een
strjjd op leven en dood tegen de
insekten die de gewassen bedrei
gen. Sterke landbouwvergiften
Principe der „insektenfabriek” zoals gebezigd bij de bestrijding der
„screw worm fly” in de Verenigde Staten: 1 massakweek, 2 bestraling,
3 daardoor veroorzaakt chromosoomdefect in voortplantingssysteem,
4 steriel mannetje, 5 dropping der bestraalde „poppen”, 6 paring zonder
bevruchting, 7 en 8 beschadigde zaadcel kan eicel niet bevruchten.
verdelgen die parasieten bij mil
jarden. Maar altijd en overal zijn
er enkele sterke exemplaren die
de massaslachting overleven. En
uit die exemplaren ontwikkelt
zich een nageslacht, dat volkomen
„onvatbaar” (resistent) is voor
de zoveelste maal een nieuw werk
zaam chemisch middel gevonden kan
worden, dat tevens voor de volksge
zondheid toelaatbaar is”
het ogenblik is er nog geen plan de campagne
op te maken voor deze grootscheepse aanval op
zich niet meer zouden kunnen voort
planten.
HET EI van Columbus. Althans in
theorie. Maar hoe moest men de zaak
in de praktijk aanpakken? De eerste
poging werd ondernomen op een der
kleinere Westindische eilanden. Da
genlang verzamelde men met hulp
van de bevolking de eieren en larfjes
van de screw worm fly die op enorme
voedingsbodems in leven gehouden
werden. In het popstadium werden ze
door bestraling onvruchtbaar gemaakt
en daarna als bijna volgroeide insecten
uit vliegtuigen boven hun geboorte
grond gedropt om een vrolijk liefdes
leventje als vleesvliegjes te beginnen.
Maar nageslacht maken was er voor
de steriele mannetjes „niet meer bij”.
DE EERSTE resultaten waren hoop
gevend. Het aantal besmette runderen
daalde met sprongen, de vleesvlieg-
populatie eveneens. Toen werd het ex
periment uitgebreid tot het zuiden der
VS. Dat kostte kapitalen. Maar het
was goed besteed. Ook hier nam het
aantal infecties af en thans enkele
jaren na het begin van het offensief
is de screw worm fly in vrijwel alle
„golfstaten” (en o.a. ook op Curacao!)
praktisch uitgeroeid. Wel moet er
om het succes blijvend te maken
een steriele barrière in stand gehou
den worden om het binnendringen van
stopt raken. Het insekt gaat nu ver
poppen en wordt hiertoe op een don
kere en vochtige plaats in de gele
genheid gesteld".
„niet-behandelde” vleesvliegen (met
name uit Mexico) te verhinderen, het
geen een bijzonder kostbare affaire is.
Maai het loont de moeite, want uitein
delijk bleek de besparing aan chemi
sche bestrijdingsmiddelen en gezonde
koeien ruimschoots op te wegen tegen
Ook het bepalen van de juiste be-
stralingsdosis was geen eenvoudige
zaak. Deze hangt samen met onbere
kenbare factoren. De screw worm fly
heeft b.v. 8-10 kr. röntgen nodig, het
fruitmotje zelfs 25-4.5 terwijl de uie
vlieg aan 3 kr. „voldoende” bleek te
hebben. (Ter vergelijking: 0.8 kr. is
voor de mens al een dodelijke dosis.)
gedokterd worden dat bestraling
van de poppen op de dertiende dag
(dit gebeurt door het „Ital”, het In
stituut voor toepassing van atoom
energie in de landbouw in Wagenin-
gen) fataal is voor de voortplantings
organen. Bestraling werkt vooral in
op zich delende weefsels. Op dat mo
ment is de vlieg vrijwel volgroeid,
maar bevinden deze organen zich nog
in het delingsproces. We krijgen dus
precies wat we willen: steriele vlie
gen, die zich precies zo gedragen als
hun onbestraalde soortgenoten. Daar
mannetjes en vrouwtjes makkelijk op
ui terlijke kenmerken te sexen zijn,
konden we verschillende proeven ne
men. Gesteriliseerde mannetjes met
vruchtbare vrouwties leverden eieren
DE WETENSCHAP nam geen ge
noegen met die pijnlijke nederlaag. Zij
smeedde een nieuw wapen, waarbij
soort tegen soort zou worden gebruikt.
De b’ologische oorlog kon beginnen.
Het begon in Amerika. Daar kampte
men, in de staten rond de Golf van
Mexico, al jaren tevergeefs tegen een
kleine parasiet die de veestapel deci
meerde. Een nietige vlieg (de vlees-
vlieg of screw worm fly) die zijn
maden in huidplooien en wonden van
runderen deponeert. De geïnfecteerde
IR. TICHELAAR zegt er dit van:
„Goeree-Overflakkee is door zijn wa-
terbarrière bij uitstek geschikt om
een biologische aanval op de uiev'ieg
te lanceren. Proeven met gemerkte
uievliegen bewezen ons, dat dit insect
zich nooit verder verplaatst dan en
kele kilometers. In de praktijk moeten
de bestraalde poppen massaal, moge
lijk per vliegtuig, over élle uievelden
geen tuintje buiten beschouwing
gelaten worden uitgestrooid. Voor
af wordt de populatie met een orga
nische fosforverblnding (het huidige
bestrijdingsmiddel na de catastrofe
van 1962-’63, toen de vheg ineens to
taal ongevoelig bleek te zijn voor het
jarenlang gebruikte Dieldrin en enor
me schade aanrichtte) op normale wij
ze aangevallen Dan blijft er zo’n 10
percent over, wat ongeveer neerkomt
op tien- twintigduizend verpopte
larven op 1 ha; hetzelfde aantal, dat
we thans op het opzettelijk besmette
perceel in de Betuwe gevonden heb
ben. De uievlieg heeft met enkele
soortgenoten bij uitstek het vermogen,
weerstand op te bouwen tegen insec
ticiden. Als de chemische strijd zou
stagneren, is het de vraag of er voor
de kosten van het sterilisatieproces.
Waarbij wel moet worden opgemerkt
dat het vleesvliegje de welkome ge
woonte heeft, zelden of nooit zijn
jachtgebied te verlaten. Met minder
honkvaste parasieten zal deze biologi
sche bestrijdingsmethode stellig op
veel grotere moeilijkheden stuiten.
koeien stierven bij honderden en alle
bestrijdingsmiddelen faalden. Toen
kwam iemand op de gedachte, die
vleesvliegjes te steriliseren opdat zij
IN VELE ANDERE landen wordt
sindsdien ijverig gezocht naar metho
den om bepaalde schadelijke insekten
zichzelf te laten uitroeien. De resulta
ten van een soortgelijke „behande
ling” van de fruitvlieg die in het Mid
dellandse Zeegebied opereert, zijn tot
nogtoe matig. België werkt aan de
koolvlieg, andere Europese landen ko
zen de kersenvlieg en het fruitmotje
tot studieobject, maar stuitten ook op
moeilijkheden, aangezien „infectie”
van buitenaf door niet-steriele „vreem
delingen” hier bijna niet te voorkomen
is. Maar de mogelijkheid van het prin
cipe is onweerlegbaar aangetoond. De
rest is alleen een kwestie van tijd
(onderzoek) en geld.
„MOMENTEEL kan men In Wage-
ningen 50.000 vliegen per week kwe
ken. De vele plasticbakken met kunst
matige voedingsbodems een saai en
arbeidsintensief bedrijf in zgn. kli-
maatcellen, waar het „dagritme”,
evenals temperatuur en vochtigheids
graad, onder voortdurende controle
staan vormen slechts een bepaald
stadium van het bereikte resultaat.
Op vele vraagtekens kon slechts
sief in de Betuwe beginnen. Het slagveld: een
op, die niet uitkwamen. In het omge
keerde geval kregen we in het geheel
geen eieren. En als we niet gesorteer
de groepen met dito vruchtbare soort
genoten samenvoegen (zoals het in de
praktijk gaan zal) blijkt het aantal
nakomelingen mindei dan men gezien
de gebruikte getalsverhouding zou
verwachten. Hiervoor hebben we geen
verklaring, maar het is wel een ge
lukkige bijkomstigheid.
moeizaam een antwoord
worden, waarbij vele specialisten in
het geweer kwamen. Nu alles er zo
vanzelfsprekend uitziet, valt het am
per op, dat ons systeem om de eie-
renproduktie dei vrouwtjes te stimu
leren, zeer listig gevonden is. Een
klein bloempotje moet de vlieg het
„gevoel” geven, eieren in de grond te
leggen, terwijl een stukje ui in het
potje voor de ,geurensensatie” zorgt.
Resultaat: 10 20.000 eitjes per bloem
potje”.
„Op een voedingsbodem van wor-
telmeel, gist en cellulosepoeder zijn
de larven binnen 11 dagen volwassen.
Zij kunnen in de genoemde rulle sub
stantie lekker wroeten zonder dat hun
ademhalingsorganen (tracheeën) ver-
van de dienst „Geïntegreerde Bestrijding van
het gebruikte verdelgingsmiddel.
Zo verdedigt de natuur zich tegen
wetenschap en techniek. De gif-
oorlog op het boerenland is daar
mee in wezen een verloren zaak.
De resistente insekten vreten on
bekommerd verder van het gewas
te velde en de landbouwvergiften
dringen in de bodem, besmetten
het water en bedreigen het leef
milieu van mens en dier, vis- en
vogelstand. De wapens der che
mie keren zich tegen de mens
zelf.
-w,-,-',- W'V', mm <-
MM// J,
Inzet van het Betuwe-offensief: de uievlieg, die reeds grote „resistentie" (weerstand)
x-’^OK IN ONS LAND is men klaar voor de
I biologische oorlog op de boerenakker.
„INTERESSANT is dat deze „pop
pen” bij 3 graden boven 0 tenminste
acht maanden bewaard kunnen wor
den, wat samenhangt met de dia-
pauze („grondslaap”) van het Insekt.
Deze koelkastmethode is erg nuttig,
want op ieder gewenst moment kan
men de sterilisatie der mannetjes
laten beginnen door eenvoudig de
temperatuur op 20 graden te bren
gen.
We weten nu ook dit moest uit-
hectare uienaanplant aldaar, de vijand: het
uievliegje, de generale staf: het instituut voor
Plantenziektekundig Onderzoek
dat we kunnen
zeggen: Hier heb ik de translokaties
der chromosomen in handen Nu moe
ten we uitvissen of de eieren een la
gere vruchtbaarheid hebben. Als de
methode van uitroeien d.m.v. ste
riele insecten niet volledig zou luk
ken, dan kunnen wt misschien stiaks
de erfelijk „vei zwakt en” inzetten om
het laatste bestand te vernietigen of
op een laag eitje te houden”
Plagen”. Het wordt, ook alweer, een verken-
ningsoffensief. Lukt het dan zal de strijd wor-
„ONDERZOEKINGEN met de ma
lariamug en de tsetsevlieg hebben
aangetoond, dat er bij de „genetische
oorlogvoering” nog een „tweede
front” mogelijk is. Door toepassing
van een lagere bestrahngsdosis (een
wat „subtieler” behandeling dus), kun
nen de beschadigingen die aan de
chromosomen van het voortplantings-
mechanisme zijn toegebracht, een
„afgezwakte” vruchtbaarheid erfelijk
maken. Het „Ital" en het Laborato-
voor erfelijkheidsleer werken
reeds een jaar samen aan dit „tweede
front” tegen de uievlieg
Op deze wijze kweekt „Wageningen” thans 50.000 uievliegen per week
voor sterilisatie. De buisjes bevatten voedsel.
2
