JESUS CHRIST
SUPERSTAR
l
KUNSTREIS
IN HET
evangelie voor jeugd
VERLEDEN
I
o
Ito
o
ïi
F
w,
IP
Kr®
Hl
w
w
Rock-opera als nieuw
I
E||||
fc
lilg®
Tfc
I
wfe A
HBs
I o
I X I
as
HH||:
School
zonder
SSII
«SI
i
i
vensters
in
n
Lr
25
ZATERDAG 16 JANUARI 1971
Erbij
gr
liti®
s
i
l
Genees jezelf!
1
i
Huiskamermis
Judas
- Vi
BIJNA IEDER JAAR zijn er wel
Grote Figuren te herdenken die 50,
100 of 500 jaar geleden geboren
werden, dan wel het leven lieten.
Meestal zijn die herdenkingsplech
tigheden nogal saai en weinig ori
gineel. Daarom heeft Neurenberg
er iets anders op bedacht.
i
Bö
O*!
'S
iL»
-
K
.1
r-yIE MIJN OGEN, ik ben bijna blind
zie mij staan, ik kan nauwelijks lopen,
Ik geloof dat U mij beter kunt maken
zie mijn tong, ik kan nauwelijks praten
zie mijn lichaam vol met bloed
zie mijn benen, ik kan nauwelijks staan
ik geloof dat u mij beter kunt maken
zie mijn beurs, ik ben een arme, arme man
wilt u mij aanraken, wilt u mij helpen Christus
wilt u me aanraken, wilt u mij beter maken Christus
wilt u kussen u kunt mij genezen Christus
wilt u me niet kussen, wilt u me niet belonen Christus?”
Wie de prachtige hoes van de dubbelelpee „Jesus Christ Super
star” aan de achterkant openklapt, krijgt dit beeld voor zich.
Zestien reproducties van Christus-afbeeldingen. Twaalf daarvan
zijn gemaakt door beroemde kunstenaars als Leonardo da Vinei.
Vier (uiteraard duidelijk herkenbare) tekeningen zijn af
komstig van evenzoveel kinderen van een Londense school
die van de Engelse platenmaatschappij MCA de vraag voor
gelegd kregen hoe zij zich Christus voorstelden.
L...
L
J.
..^x>
.:r<»
L
!$SS
hun
•**VVWVWWWVWVVUWUVWIAfUWWW«MWVWVWVVVVWWWVW«4ljVW*AfWVIAfV«AMV«AAMfWVVIAA/UimWVIMAIWIIVWVWI
MWWVVVVVVWVWWWMAAAAA/VWMAAAAAAAAAAMWVW
FERRY TROMP.
A/WWMVWWWl/MUMWWWWWWWWWWIflAA/WWtfWIAAIVWUWWWIAfMWk
M’>S'
1
7.
V
j£s?
L
DIT IS EEN vrije vertaling van
één van de zowel qua muziek als
qua tekst meest aangrijpende songs
uit de Engelse rock-opera „Jesus
Christ Superstar” waarin de laat
ste zeven dagen van het leven van
Christus behandeld worden; in de
letterlijke zin van het woord „be
handeld” want hoewel de 28-jarige
tekstdichter Tim Rice zijn scena
rio heeft geënt op de Bijbel, heeft
hij zich vele vrijheden veroorloofd
vrijheden die alle daar zijn ingé
bracht waar het gaat om een ont-
mystificering van Jezus.
het Eurovisienet ook in ons land ver
toond worden.
Een wereldprimeur is de school zon
der vensters die dezer dagen in de
Westduitse plaats Neu-Isenburg in ge
bruik genomen is. Ingebouwde vaste
banen van lichtdoorlatend doch ondoor
zichtig melkglas in de muren van elk
lokaal vervangen de normale ramen,
waardoor er geen vuile lucht of straat-
lawaai in de klassen kan doordringen.
VWWVWWWWVWWWWWVWWWWWWVWVWWVWWWVWWWWWVWWWWWWWW*
ftAAAAAAAAA7WWWWVWWWWWW\AAAyWWW*AA«VWWVWW*AAA#WWWIAAAZVUWWWWVW*
»F
2
IN HET KADER VAN hun anti-
absolutisme hebben Webber en Ri
ce Judas Iscariot in bescherming
genomen Zegt Tim Rice: „Judas
kan niet het voor honderd percent
VOORTS MAAKT de Beierse om
roep een televisiefilm van 50 minuten
over het leven van Dürer waarin de
Engelse regisseur John Read een pro
fiel van de meester als mens en als
kunstenaar zal schetsen. De film zal via
werkelijk dat dit gepraat over God
waar is. Al het goede wat u heeft
gedaan zal spoedig weggevaagd
worden. U begint meer te beteke
nen dan de dingen die u zegt”.
Het idool verheerlijkt zichzelf.
Later, als hij door krijgt dat hij
Jezus heeft verraden, schreeuwt
Judas tegen zijn God: „Mijn geest
is duister nu Mijn God, ik ben
ziek, ik ben gebruikt; en u wist het
al die tijd; God, ik zal nooit weten
waarom u mij gebruikte voor uw
misdaad, voor uw gemene, bloedi
ge misdaad. U heeft mij vermoord
DE SPEELGOEDSTAD gaat in 1971
het feit herdenken dat aldaar op 21 mei
1971 500 jaai geleden Albert Dürer ge
boren werd De Oude Meester zal als
het ware opnieuw tot leven gebracht
worden door kunstenaars van onze tijd.
Zeven Duitse schilders en tekenaars
zullen daartoe maandenlang in de spo
ren van Albrecht Dürer een reis door
het verleden maken, waarbij zij o.a. in
Noord-Italië. Oostenrijk, Nederland en
Dürers eigen geboortegrond, het Fran
kenland, de landschapsmotieven van
hun grote voorganger opnieuw op het
schetsblok en het schilderslinnen vast
zullen leggen. Het artistieke resultaat
van die pelgrimage die ten dele als
voetreis wordt uitgevoerd, zullen in
mei 1971 naast Dürers eigen oeuvre in
het Nationale Museum van Neurenberg
tentoongesteld worden.
VOORBEELDEN. Na het in de
inleiding aangehaalde en door de
menigte bijna uitgeschreeuwde ver
langen naar hem, zegt Jezus: „Jul
lie zijn met tevelen, duw me niet
weg; ik ben maar in m’n eentje,
dring niet om me heen; genees je
zelf!” Na deze wanhoops-woede-uit-
barsting laat Jezus zich door de
„groupie” Maria Magdalena troos
ten en verzorgen. Zij vertelt dan
dat ze in een paar dagen veranderd
is. Waarom weet ze niet, „want hij
is maar een doodgewone man zo
als ik er al zoveel heb gehad op zo
veel verschillende manieren”. Maar
dan toch: „Hij maakt me zo bang;
ik wil hem, ik hou van hem”.
MET ANDERE WOORDEN: de
componist en de schrijver zijn zich
ervan bewust een controversieel
onderwerp zeer controversieel be
handeld te hebben. Maarze
willen niet beschuldigen of een oor
deel vellen, ze willen alleen maar
iets op hun eigen manier stellen en
dan de discussie afwachten.
HET MAG EEN ERG FIJN UNI
CUM genoemd worden dat platen
maatschappij Inelco al aangekon-
digd heeft dat de opera gratis ge
stuurd zal worden aan allerlei dis
cussiegroepen. Dat zij dan in hét
achterhoofd een grotere verkoop
heeft kan gemakkelijk vergeven
worden. De twee LP’s zijn niet al
leen vanwege de tekst en de vorm
geving (prachtige stervormige hoes
met foto’s en reproducties van Chris-
tusschilderijen en de volledige
tekst) maar ook vanwege de gewel
dige, grotendeels rock-achtige mu
ziek van componist Webber de prijs
van ƒ29,90 volledig waard.
componist:
een Superstar,
Dylan eigenlijk niet precies het
zelfde?”
Maar het zijn de laatste zeven
dagen en de Superstar is als een
mens: moe, ongeïnspireerd, geïr
riteerd door de hem achtervolgen
de menigte. Hij twijfelt, is bang
voor het einde, heeft behoefte aan
de liefde en zorgzaamheid van een
vrouw. In de tekst, die in zijn al
gemeenheid het Evangelie vrij tra
ditioneel volgt, worden deze facet
ten subtiel belicht.
TOTAAL ZULLEN in het Dürer-jaar
jaar in Neurenberg tien exposities en
16 andere evenementen als concerten,
voordrachten, toneelvoorstellingen en
volksdanstoernooien georganiseerd wor
den. Een daarvan is een multimedia-
show „Noricama” die de historie van de
stad als symfonie in klank, kleur en
beweging vertolkt. De regie is in han
den van de Tsjech Josef Svoboda. De
reclamecampagne voor het Dürerjaar is
al gestart. Een der slogans, „Dürers
Eva, voor 1507 al aardig sexy”, heeft
nogal wat kritiek uitgelokt. Maar B. en
W. van Neurenberg zijn van mening
dat het doel (toeristen trekken) de mid
delen heiligt.
■O
U heeft mij vermoord!” En in de
geweldige song „Jesus Christ Su
perstar” vraagt hij: „Was het uw
bedoeling om zo te sterven? Was
dat een vergissing of wist u dat
uw smerige dood een record-bre-
ker zou zijn?” Maar ook: „Be
grijpt U me niet verkeerd ik wil
het alleen maar weten”.
3
IN DE OPERA is Jezus de su
perstar die duizenden om zich heen
heeft verzameld en leidt, dat wil
zeggen: aangeeft hoe zij moeten
leven, wat zij moeten doen, met
andere woorden: wat „in” is. De
vraag die dan onmiddellijk rijst is:
„Doen de Beatles en mensen als
Gezuiverde lucht, al dan niet voor
verwarmd, wordt toegevoerd door een
klimaatinstallatie. Komend voorjaar
zullen er rond Offenbach nog acht ven
sterloze scholen verrijzen De bouw
vergt dankzij een prefabsysteem slechts
4 weken de bouwkosten zijn 25 pet
minder dan die van een conventionele
school Hoe personeel en leerlingen zul
len reageren moet nog worden afge
wacht.
OOK IN DE TUIN van Getsema-
ne staat de mens Jezus voorop.
Niet de Godmens die deemoedig
en tegelijkertijd heldhaftig zegt:
..Heer, uw wil geschiede” maar
de angstige mens die uitroept:
„God, Uw wil is hard, maar u heeft
iedere kaart, ik zal uw kop vol
vergif drinken, nagel me aan uw
wsjjt-
slechte schepsel zijn geweest dat
de Bijbel van hem maakt. Judas
zou iedereen geweest kunnen zijn”.
Die mening komt duidelijk tot uiting
in de tekst van de opera. Al op de
eerste van de laatste 7 dagen waar
schuwt Judas Jezus: „U gelooft
Cx, *- W
kruis en breek mij, bebloed me,
sla me, dood me, neem me nu
voordat ik van gedachten veran
der”. En het aan kruis zijn tussen
de gevleugelde woorden „Vader,
vergeef het hun, zij weten niet wat
zij doen” en „Mijn God, mijn God,
waarom bent U mij vergeten?” de
zinsnede „Wie is mijn moeder?
W’aar is mijn moeder?” gevoegd,
in plaats van het Bijbelse „Ziedaar
mijn moeder”.
Jezus twijfelt ook sterk aan zich
zelf: „Er zou een koninkrijk voor
mij kunnen zijn als ik het maar
wist” en het volk waar hij dat te
gen zegt, twijfelt mee: „Jezus
Christus, wie ben je? Wat heb je
opgeofferd? Jezus Christus Super
star, denk je dat je datgene bent
wat ze zeggen dat je bent?” Pila-
tus trekt daaruit zijn eigen conclu
sies: „Ik zal je grote zelfvernieti
ging niet stoppen. Sterf als je dat
wilt jij misleide martelaar; sterf
als je dat wilt, jij onschuldige ma
rionet”.
WEBBER EN RICE hebben dan
ook bewust de Wederopstanding in
hun opera buiten beschouwing ge
laten. „Wij hebben het verhaal
reëel willen houden”, zegt Rice.
Voor wie? Voor diegenen die lo-
gerischerwijze het publiek zullen
vermen voor deze opera: de jeugd.
En in deze denktrant is het mis
schien niet alleen maar zelfover
schatting geweest die John Lennon
vier jaar geleden deed opmerken:
„De Beatles zijn populairder dan
Jezus Christus”. Zijn die Beatles
immers ook niet „Superstars”?
DAARMEE HEBBEN ze
rock-opera gemaakt tot een Evan
gelie voor de jeugd, tot een moder
ne mis of dienst in de huiskamer,
tot een machtige interpretatie van
het fenomeen Jezus, machtig niet
omdat die zo nieuw is maar van
wege de enorme verspreidingsmo
gelijkheden van een plaat en van
wege het appeal dat deze gedachte
zal hebben bij de jeugd; een jeugd
die (hoewel zelf nog vaak in ab
solute termen pratend) ziek is van
elke vorm van absolutisme, ook die
van het geloof; een jeugd die aan
de andere kant opgevoed is met
bewijsvoeringen en ervaringstheo-
rieën; die dus ook bewijzen wil al
vorens te aanvaarden; die boven
al, als er geen bewijzen zijn, zelf
logisch wil proberen te denken en
dan veel eerder mee zal gaan met
een conceptie waarin een „Super
star” maar dan toch een mens aan
wezig is dan dat zij gelooft in een
mystieke wonderdoener.
X..- s
DUIDELIJK BLIJKT uit de
tekst de grondgedachte van schrij
ver Tim Rice en Andrew Lloyd
Webber, de 22 jaar jonge maar
voortreffelijke componist: Jezus
Christus was een Superstar, na
tuurlijk, maar dat betekent tege
lijkertijd dat Jezus een mens was
die zijn feilen had, aan kritiek on
derhevig was en zelf ook vaak twij
felde. Over de vraag of Christus
ook de Zoon van God was, laten
Webber en Rice zich niet duidelijk
uit. Ze laten wel merken dat ze die
vraag vrij onbelangrijk vinden. Je
zus was een Superstar, een man
met een ongelofelijke vibratie, met
een enorme invloed op mensen, een
demagogische volksmenner ook die
tienduizenden tegelijk op de knieën
kon doen gaan, maar even snel
verguisd als geliefd was. In dat
menszijn zien de beide Engelsen
het belang van Christus.
WO
4
w
n
