EEN AAP IN HUIS
IS VOOR MENS EN
DIER EEN KR UIS
IMPLANTATIE VAN GENEESMIDDELEN IN HET MENSELIJK LICHAAM
Publiek koopt exotische huisdieren;
dierentuin mag de brokken opruimen
>^010
Erbij
I
Statussymbolen
Vogelspin
J
Glaucoom
Barbaars
I
Apenbabies zijn ontwapenend lief en „menselijk”. Maar een pubere
en een volwassen huisaap kan zich ontpoppen als een vernielzuch
tige, hoogst onbetrouwbare huistiran.
„Grof wild”
een hond of een kat, kocht dat
I
(Van onze medische medewerker)
over
hier veel nuttige informatie opleveren.
i
r
r
DR J. KATER.
was met het dier letterlijk en fi
guurlijk geen huis te houden.
L
l
de zijde van de dierenhandelaar is
vaak beneden peil.
meen slecht: vaak te slecht om nog
iets te redden.
*VWWVWWWWWWWWVWVWWVWWWWWWWMWWV
VVWWWWWWWWWWWVWVWWWWWWWWV
Als deze nieuwe weg om geneesmid
delen toe te dienen uitvoerig getest is
en aan alle gestelde eisen kan voldoen,
zal dit een ommekeer tot gevolg heb
ben. Voorlopig zijn het nog steeds fas
cinerende experimenten.
de
als
het
Zo wil de firma Abbott het hormoon
Diethylstilbestrol, dat aan het voedsel
van runderen wordt toegevoegd om
hun lichaamsgewicht sneller te laten
toenemen, in een implantaat van si-
licone-rubber brengen. Zulk een im
plantaat blijft wel 200 dagen werken
en heeft bovendien een sterker nuttig
effect dan wanneer het al die tijd met
het voedsel wordt gebruikt. Het andere
middel dat Abbott in onderzoek heeft,
wordt met een naald onder de huid
van schapen gebracht waardoor zij m
plaats van een keer per jaar drie maal
in de twee jaar vruchtbaar zijn.
ALS VERTEGENWOORDIGER van
een stuk problematiek in de ver
zorging en bescherming van dieren
staat deze kleine aap niet alleen,
Hij is in het gezelschap van vele
andere apen en aapjes, van schild
padden en papegaaien, muizen en
goudhamsters. In deze rijen schaart
zich ook minder vriendelijk gedier
te zoals slangen, „krokodilachtigen”
en schorpioenen. Stuk voor stuk als
huisdier gehouden in een of andere
Nederlandse woning, en „opgedoekt”
toen het tenslotte niet langer ging.
leuk pienter beestje is en
weer eens iets heel anders dan
Nederlandse gezin een aapje.
Twee weken later werd het dier
bij Artis afgeleverd. Het had in
die veertien dagen in negen ver
schillende gezinnen gebivakkeerd
en niemand wist er raad mee. Er
moeten gebruiken, betekent dit vaak
geestelijk en lichamelijk een moeilij
ke opgave. Wéar de patiënt zich ook
bevindt, de medicijnen moeten mee, en
altijd op tijd worden ingenomen of
ingespoten. Lijders aan suikerziekte
die insuline-injecties krijgen, hartpa
tiënten die nooit mogen verzuimen hun
medicijnen in te nemen, en tal van
andere zieken kennen deze onmisbare
plicht.
De barbaars lijkende methode waar
bij de arts bij chronische patiënten
hun geneesmiddel in een opening de
poneert die hij daartoe in hun huid
heeft gesneden en daarna weer dicht
maakt, is zo bezien, niet eens zo af
stotend. Deze methode werd voor en
kele tientallen jaren al toegepast toen
men een kristal van een bepaald hor
moon onder de huid van een vrouw
aanbracht, vanwaar het geneesmiddel
gedurende vele maanden geleidelijk in
Verschillende onderzoekers in Cali-
fornië en van de beroemde McGill-
universiteit in Montreal (Canada) hou
den zich bezig met het gebruik van
deze methode bij de behandeling van
glaucoom („staar”), de oogziekte die
tot blindheid kan leiden. Het hierbij
toegepaste geneesmiddel, Pilocarpine,
wordt overdag ingedruppeld maar tij
dens de slaap blijft het oog verstoken
van deze onmisbare druppels. Daar
door kan de oogdruk gedurende de
nacht weer stijgen. Daarom heeft een
dezer onderzoekers, dr. Alejandro Zaf-
faroni, een stukje plastic ontwikkeld
dat 24 uur per dag de juiste benodigde
hoeveelheid pilocarpine levert wanneer
het onder het onderste ooglid wordt ge
dragen zich naar menselijke maat
staven onberekenbaar doordat ze
als groepsdieren in de tegennatuur
lijke situatie van het alleenzitten
niet „gelukkig” zijn.
HET IDEE van een aap-als-huis-
dier mag dan voor sommige men
sen nog wel acceptabel zijn, maar
wat doet iemand zonder wetenschap
pelijke belangstelling met een schor
pioen, een slang of een kaaimanne-
tje? „Statussymbolen”, meent de
heer Nieuwendijk. „De stijgende lijn
in onze cijfers loopt parallel met de
welvaart in Nederland. De hele rage
der exotische huisdieren is overge
waaid uit Amerika waar voor parti
culieren vrijwel ieder dier te koop
is dat er bestaat”.
De dierproeven welke tot dusver met
de implantatie van geneesmiddelen
werden verricht zijn veelbelovend. De
farmaceutische industrie Abbott Ine.
wil reeds de toestemming van de FDA,
VOORLOPIG zijn deze uitschieters
op amateuristisch gebied nog
schaars in aantal. De grote zorgen
kinderen zijn de apen en de schild
padden, die in onvoorstelbaar grote
aantallen over de hele wereld wor
den verhandeld en waarvan relatief
slechts weinig exemplaren een be
staan als „huisdier” overleven. Voor
naamste oorzaak: de eigenaars we
ten weinig of niets over de eisen die
zulke uitheemse dieren aan voeding,
verzorging en huisvesting stellen. De
„voorlichting” op deze punten van
de Amerikaanse autoriteit die
voedsel en geneesmiddelen beslist,
trachten te verkrijgen om twee veteri
naire implantatiegeneesmiddelen spoe
dig op de markt te mogen brengen.
TOT NU TOE worden geneesmidde
len dagelijks, soms meermalen per
dag gebruikt als drank, tablet, capsule
of poeders, als injectie of zetpil, en
soms op de huid aangebracht. Dat de
ze manier van toediening tal van te
kortkomingen heeft is men zich al
lang bewust. Een geneesmiddel dat
door de mond of als een injectie wordt
toegediend, verspreidt zich door het
gehele lichaam en oefent zijn werking
dus niet uitsluitend daar uit waar dit
noodzakelijk is. Vooral bij sterkwer-
kende geneesmiddelen kan dit vele be
zwaren hebben. Bovendien wisselt de
concentratie van het middel in het
lichaam. Zij is het hoogst kort na de
toediening en neemt daarna snel af.
Dit brengt het risico met zich mee
■dat de hoeveelheid kort na de toedie
ning te hoog en in de uren daarna te
laag kan zijn, totdat de volgende do
sis gebruikt wordt. Voor chronische
patiënten die steeds geneesmiddelen
lange lijst op tafel waaruit blijkt
dat de Nederlandse dierentuinen vaak
de brokken moeten opruimen van de
hedendaagse rage in niet-alledaagse
huisdieren. Zevenentwintig apen,
bijna driehonderd schildpadden, een
stuk of tien krokodilachtigen, wat
slangen en eenenveertig schorpioe
nen staan vermeld bij de honderden
dieren die in de loop van 1970 als
„ongewenst” bij Artis werden afge
geven.
IN NEDERLAND gaat men op
dit punt weliswaar nog niet zo ver
als in de VS, waar een jaar of vier
geleden bijvoorbeeld de (gevaarlij-
schoven, hetgeen zonder operatieve in
greep kan gebeuren.
HET MEESTE onderzoek in deze
richting beoogt de anticonceptie door
implantatie van de aangewezen hormo
nen, op een betere manier te verwe
zenlijken dan met de nu gebruik
te methoden. Daarvoor worden klei
ne
in
zij
OM DIT GEBREK aan kennis van
zaken een beetje te overbruggen
geeft de AAA (Artis Advies Afde
ling) brochures uit voor de goed
willende dierenliefhebber die het
toch eens wil proberen met een
aapje, een land- of moerasschild
pad, of dergelijke dieren. Wie het
oog heeft laten vallen op een aap
als huisdier, zal in de handleiding
voor het houden van apen veel leer
zaams en tevens weinig bemoedi
gends vinden. Een aap wordt als
huisdier ongeschikt genoemd, is
vrijwel nooit zindelijk te krijgen, is
vaak vernielzuchtig en bijt oo oude
re leeftijd graag en gauw. Apen ge-
DE ANECDOTE over de man die
zijn huiskrokodil naar de dierentuin
bracht omdat hij eindelijk zelf wel
weer eens in het bad wilde, mag dan
nog altijd goed zijn voor een lacher
tje, in werkelijkheid valt er niet veel
te lachen. In het kantoor van de
Amsterdamse diergaarde legt pers
voorlichter J. G. Nieuwendijk een
ke) vogelspin als modieus „huis
dier” werd gekoesterd, maar die
schorpioenen lijken een teken aan
de wand. Het gaat om een klein
soort, door op sensatie beluste toe
risten meegebracht uit Spanje, Ita
lië of Zuid-Frankrijk. De steek van
zulke schorpioentjes is niet dodelijk
en ze zijn dus minder gevaarlijk dan
hun beruchte grotere broertjes. De
„krokodilachtigen” die als huisdier
worden gehouden zijn vaak brilkaai-
mannen uit Zuid-Amerika. Boeiend
goedje zolang ze in jeugdige toestand
niet groter dan een centimeter of
veertig zijn. Maar als volwassen die
ren onhoudbaar in de doorsneewo-
ning, doordat ze tot een paar meter
lengte kunnen uitdijen. De beet van
een jong dier kan trouwens ook al
flink aankomen.
EEN SITUATIE die de „officië
le” dierenbeschermers in ons land
een doorn in het oog is. Prof. dr. S.
Hofstra, voorzitter van de Neder
landse Vereniging tot Bescnerming
van Dieren en van de in Zürich ze
telende Wereldfederatie tot bescher
ming van dieren formuleert het
kort en krachtig: „Er zouden zeer
ingrijpende beperkingen moeten ko
men op de invoer van exotische die
ren, ook voor die dieren die voorlo
pig nog niet tot de bedreigde soorten
worden gerekend”.
voorraden anticonceptiehormoon
de baarmoeder gebracht, waar
door de voortdurende uitschei
ding van deze stof hetzelfde bereiken
als nu door het dagelijks innemen van
van de pil of van andere methoden.
Ook neemt men proeven met het im
planteren van deze hormonen onder de
huid. Er zijn natuurlijk ook al bezwa
ren aan het licht gekomen, waaronder
enkele belangrijke bijverschijnselen,
die in de naaste omgeving van het
implantaat in dat orgaan kunnen op
treden. Het onderzoek wordt daarom
met de uiterste omzichtigheid voortge
zet en de proeven met implantaten
van geneesmiddelen bij dieren zullen
Daar komt nog bij dat apen di
verse bacteriële en virusinfecties op
mensen kunnen overbrengen en ei
genlijk pas als huisdier mogen wor
den geadopteerd nadat een dieren
arts ze parasietvrij heeft verklaard.
Ook de verzorging van een onge
compliceerd lijkend dier ais een
schildpad blijkt in de praktijk heel
wat eisen te stellen, vooral wat voe
ding en temperatuur betreft. De
conditie van de tientallen schildpad
den die jaarlijks bij Artis worden
afgegeven is dan ook over het alge-
het lichaam werd opgenomen. Nu
wordt deze methode in een aantal me
dische centra in de VS opnieuw be
proefd, niet alleen met hormonen,
maar ook met andere geneesmiddelen
die regelmatig lange tijd toegediend
moeten worden. In het Michael Reese
Hospital in Chicago en aan de medi
sche faculteit van de universiteit van
Californië in Los Angeles beproeven on
derzoekers b.v. geïmplanteerde anti-
conceptie-middelen bij vrouwen. Ook
wil men trachten, capsules van plastic
direct in de hersenen van Parkinson-
patiënten aan te brengen, waar de cap
sule het geneesmiddel dat zij bevat
langzaam zal uitscheiden. Zo zal de
zelfde methode met een tablet dat in
suline bevat, worden toegepast bij sui
kerziekte.
EN DAT ZOU dan wel op korte
termijn moeten gebeuren. Want er
zit nog steeds een stijgende lijn in
de hoeveelheden en soorten exoti
sche dieren die in Nederland (en
trouwens ook in andere Europese
landen) worden ingevoerd. Alleen
al in Engeland worden laar lijks
driehonderdduizend schildpadden
uit Marokko ingevoerd. Voor
talloze uitheemse dieren die
huisdieren „mislukken”, lij Kt
einde van de misère nog niet in
zicht.
QMDAT EEN AAP toch zo’n
AF EN TOE komen in Nederland
mensen in het nieuws doordat ze
zich een stuk „groot wild” als huis-
dier hebben aangeschaft: een leeuw,
een tijger, een jachtluipaard. Mag
dat allemaal in ons door voorschrif
ten en wetten overspeeld landje?
Het blijkt inderdaad zomaar te mo
gen. Het gros van de exotisme dier
soorten die in Nederland in omloop
zijn, mag worden ingevoerd en ver
handeld zonder enigerlei bemerken
de bepalingen. Wie een paar leeuw
tjes op zijn erf wil houden of met
een luipaard aan een riempje wenst
te wandelen kan dat rustig doen,
zolang de gemeentelijke verorde
ningen in zijn woonplaats ov dit ter
rein geen roet in het eten strooien.
y
