Landing op de maan onzeker
BEMANNING APOLLO-14
VERLOOR VEEL TIJD
Luchta la rmoefeni ng
Cairo
en in
Soedan zou Oeganda
zijn binnengevallen
Verkeer op de wegen naar West-Berlijn
wordt langdurig gehinderd
VAN DAG TOT DAG
Reggio weer
W eg wijs
milieuhygiëne
Asiel voor
kapers uit
met grote
actie in
Na negen jaar weer telefoongesprekken in Berlijn
onrustig
in
„VS zijn bezig
Kasjmir
Laos”
SOEDANEZEN ONTKENNEN
BERICHTEN OVER INVASIE
Israëlische actie
Geen doodstraf
voor Rus
commentaar op actuele zaken
op Libanees
gebied
MAANDAG 1 FEBRUARI 1971
3
Consequenties
Kapingsproces Leningrad
Aanwezigheid
Zes pogingen
Amerikaanse kranten en
radiostations melden
-
1
1
1
(Van onze redacteur in Bonn)
Bondskanselier Brandt verklaarde za-
i
1
Het is de 34-jarige Vitautis Simokaitis,
die op 14 januari door het hooggerechts
hof in Litouwen ter dood zou zijn veroor-
deelud. In de afgelopen weken hebben
twee in een kapingsproces te Leningrad
ter dood veroordeelde verdachten eveneens
gratie verkregen.
Het belangrijkste doel van de operatie
zou zijn, de Ho Tsjiminh weg af te snij
den, die de Noordvietnamezen gebruiken
om via Zuid-Laos versterkingen en ma
terieel naar hun eenheden in Cambodja
en Zuid-Vietnam te sturen.
Op geheel andere manier maakt ook
Bonn zich sterk. Afgelopen maanden is
veel vaker dan vroeger sprake geweest
(Van onze redacteur in Rome)
ROME. Reggio Calabria in de teen
van de Italiaanse laars is weer net als
afgelopen zomer het toneel van grote op
winding. De barricaden zjjn in de straten
teruggekeerd. De politie voert charges met
traangas uit en het openbare leven in de
stad is tot stilstand gekomen.
Studie. President Nixon heeft zaterdag de
oud-gouvemeur van de staat Pennsyl
vania, Raymond Shafer, benoemd tot
voorzitter van een regeringscommissie
die een onderzoek moet instellen naar
het toenemend gebruik van de zoge
naamde „hard drugs” in de V.S.
Oproep. De Organisatie van Amerikaanse
Staten (OAS) hééft de Verenigde Staten
en Ecuador opgeroepen onderhandelingen
te beginnen over een vreedzame regeling
van hun geschil over de tonijnvisserij.
Obote zelf keerde gisteravond in Tan
zania terug van een bezoek aan Kenia,
waar hij overleg pleegde met president
Kenjatta. Volgens doorgaans goed inge
lichte kringen zal Obote de komende da
gen waaschijnlijk ook naar Zambia en
Ethiopië reizen om steun te zoeken te
gen het militaire bewind in zijn land,
wettig staatshoofd, maar Kenia heeft
Tanzania beschouwt hem nog steeds als
zich nog niet uitgelaten over de situatie.
BONN De verkeerslichten bij de Oostduitse grens, op de wegen naar Berlijn,
hebben vrijwel het hele weekeinde op rood gestaan. Een aantal Westduitse automobi
listen is meer dan twintig uur opgehouden. De hindernis, die men in deze mate lange
tijd niet heeft beleefd, overschaduwde volledig een gebeurtenis die een symptoom
van enige ontspanning in de voormalige Duitse hoofdstad had kunnen zijn: na bijna
negen jaar werd gisteren voor het eerst weer getelefoneerd tussen West- en Oost-
Berlijn.
Volgens waarnemers in dat land tracht
de Keniase regering voor „afkoeling” te
zorgen. President Kenjatta heeft zich ja
renlang ingespannen voor de Oostafri-
kaanse eenheid en zal niet licht tot stap
pen overgaan die dit streven kunnen on
dermijnen, aldus de waarnemers.
Het Keniase blad „East African Stan
dard” schreef gisteren dat het weigeren
van erkenning jegens het militaire be
wind in Oeganda met het argument dat
een gewelddadige machtgreep verkeerd
is, niet kan worden gerechtvaardigd. In
een hoofdartikel merkte het blad op dat
de afgezette president Obote zelf als ge
volg van een bloedige militaire coup aan
de macht is gekomen.
terdag dat een nieuwe regeling voor Ber
lijn het in de toekomst onmogelijk moet
maken dat de DDR eenzijdig en aanmati
gend bepaalt wanneer de status van Ber
lijn wordt geschonden (de regering van
de DDR vindt dat dit onder andere bij
werkbezoeken van Westduitse prominen
ten het geval is). Het blad „Welt am
Sonntag” wist te melden dat Brandt van
plan is te klagen bij de Sovjet-Unie. Het
Oostduitse optreden is in strijd met de af
spraken die in augustus vorig jaar, bij
de ondertekening van het verdrag van
Moskou, zijn gemaakt.
achtergelaten door de bemanning van de
Apöllo-12.
wanneer zijn belangenvereniging dat doel
wil bereiken met argumenten die opval
lend precies in het straatje van de we
genbouwers passen.
Nederland kent een vervoersprobleem,
dat duidelijk verband houdt met de leef
baarheid van het land. En als we binnen
enkele jaren in staat zouden zijn de snel
heid van luchtkussentreinen dienstbaar te
maken aan het forensenverkeer, dan zou
er al veel gewonnen zijn. De Spoorwe
gen zullen onmiddellijk tegenwerpen dat
dit niet kan, omdat de meeste woon-werk-
afstanden in ons land te klein zijn om
een maximaal profijt van die snelheid te
krijgen. Dat is de stand van zaken op dit
moment. Maar wie weet wat de tech
nische evolutie ons over een paar jaar
brengt?
In die tussentijd moeten we natuurlijk
niet stil zitten. Ir. Prins heeft groot gelijk
als hij zegt dat het wagenpark zal
groeien en dat we daar in het beleid re
kening mee moeten houden. Hij heeft
evenzeer gelijk als hij zegt dat de auto
op dit moment niet uit het economisch
leven is weg te denken en dat we de klok
niet kunnen terugdraaien. Dat er daarom
wegen zullen moeten bijkomen, is een
stelling, die uiterst behoedzaam moet
worden gehanteerd en geïnterpreteerd.
Het gaat om een „selectief autogebruik”.
Daaronder kan men alles verstaan wat
een eind kan maken aan de parkeermi-
sère, het verdriet van met blik dichtge
groeide straten en wegen in weekeinden,
vakanties en spitsuren, aan de ongezonde
stank van de gassen en aan de neiging
om voor steeds meer auto’s rij gelegenheid
te scheppen. En als ir. Prins dan zegt dat
het afremmen van de groei van het wa
genpark politiek geen haalbare zaak is,
dan rijst de vraag of politici het dan wèl
verkoopbaar achten Nederland te laten
stikken in zijn eigen opportunisme en
struisvogelpolitiek. Iedere politieke partij
heeft de bestrijding van de milieuver
vuiling een hoge prioriteit gegeven.
Uit enquêtes blijkt herhaaldelijk dat dit
ook de wens van het hele volk is. Daarom
zullen de geesten rijp moeten worden ge
maakt voor een consequente aanpak van
het vraagstuk, ook al gaat dat iedereen
dan geld kosten.
de DDR, embargo-maatregelen in de han
del tussen beide Duitslanden, uitstel van
overeengekomen betalingen aan de Oost
duitse PTT en het buiten de grens houden
van prominenten, geleerden, sportlui etc.
Zulke maatregelen lijken niet te rijmen
met Brandts wens, Bonn, alle tegenwer
king ten spijt, taai naar toenadering tot
Oost-Europa te blijven streven.
„Goede naarn”. Prinses Soraya, de vroegere
keizerin van Iran, is veroordeeld een
Italiaans weekblad schadevergoeding te
betalen omdat het blad na een geding
van Soraya in beslag genomen was.
Soraya zei dat de foto’s van haar in
badpak in het blad „Gente” een „inbreuk
betekenen op haar goede naam”.
De actie van de Oostduitsers, die presi
dent Heinemann „bijna een blokkade”
noemde, trof minder automobilisten dan
vorige keren het geval is geweest. Ze was
verwacht, zodat ongetwijfeld velen van
een voorgenomen bezoek aan Berlijn
hebben afgezien. Bezoeken van vooraan
staande Westduitse politici aan West-
Berlijn beantwoordt de DDR doorgaans
met zulke chicanes. De afgelopen dagen
opende president Heinemann in het wes
telijke stadsdeel de „Grüne Woche” en
bondskanselier Brandt een verkiezings
congres van de Berlijnse SPD. Bovendien
vergaderden er de voorzitters van de
FDP-fracties in Bondsdag en deelstaat
parlementen.
Bovendien acht men het in Bonn niet
uitgesloten dat de verscherpte Oostduitse
acties juist een gevolg zijn van de over
tuiging dat tenslotte een voor West-Ber
lijn bevredigende regeling zal moeten
worden geaccepteerd. Het zou dus kunnen
zijn dat Oost-Berlijn zijn eisen zo hoog
mogelijk wil opschroeven, vooral daar
waar het zijn macht kan demonstreren:
op de wegen tussen de Bondsrepubliek en
West-Berlijn, die nu eenmaal over DDR-
gebied lopen.
Om technische redenen zijn de Apollo-
capsule en de maanlander bij de start
niet aan elkaar gekoppeld. Dat moest in
de ruimte gebeuren. Bij deze koppeling
ontstonden moeilijkheden. Roosa moest
de Apollo, losgemaakt van de combinatie
van de rakettrap en maanlander, met de
neus in de klampen van de maanlander
drukken. Bij voorgaande pogingen heb
ben zich hierbij nooit problemen voor
gedaan, maar nu lukte het aanvankelijk
niet. De eerste poging faalde. Bij de
tweede lieten de klampen na vier secon
den weer los.
Shepard stelde de vluchtleiding voor de
lucht uit de Apollo te laten lopen en één
van de ruimtevaarders naar buiten te la
ten gaan om te zien wat er aan de hand
was. Houston vond dit een te riskante on
derneming en gaf opdracht opnieuw te
pogen de koppeling volgens de normale
procedure te bewerkstelligen. Er was tijd
en energie genoeg voor deze manoeuvres.
Pas bij de zesde poging slaagde com
mandant Shepard er om 02.59 uur in de
verbinding tot stand te brengen nadat het
Roosa steeds weer was mislukt. Er moes
ten enkele hulpvoorzieningen worden ge
troffen.
Door het tijdverlies kon de derde raket
trap pas om drie uur tweeënvijftig in
plaats van 1.40 uur in de richting van de
maan worden gezonden, onafhankelijk
van de Apollo-combinatie. Deze rakettrap
zal donderdag op de maan te pletter slaan
en schokgolven veroorzaken die door een
seismometer moeten worden gere
gistreerd. Deze meter werd op de maan
Een woedende menigte verhinderde gis
teren in Kampala de Anglicaande aarts
bisschop Erica Sabiiti het betreden van
een kathedraal. De geestelijke moest te
rugkeren naar zijn auto. De menigte pro
testeerde ertegen dat de kerk had nage
laten het bewind van Obote te veroorde
len.
In Egypte zijn dit weekeinde groot
scheepse luchtalarmoefeningen ge
houden met het oog op de nadering
van de 5de februari, wanneer het be
stand aan het Suezkanaal afloopt. In
de grote steden loeiden de sirenes, de
bevolking werd aangespoord schuil
kelders op te zoeken, en na zonsonder
gang werden verduisteringsmaatrege-
len genomen. Op de foto: Zandzakken
voor het Egyptische televisiestation in
Cairo.
In de eerste twee dagen kan de vlucht
normaal worden voortgezet. In die dagen
moet men in Houston beslissen of de
maanlanding door zal gaan. Daarvoor
moet men er zeker van zijn dat de kop-
pelingsmoeilijkheden zich niet zullen her
halen wanneer de maansloep van de maan
is opgestegen en onpieuw moet vastma
ken aan de Apollo.
De ruimtevaarders kunnen namelijk
niet in de maansloep maar alleen in de
Apollo terugkeren naar de aarde. Wan
neer de maanlanding zelf wordt ge
schrapt, kunnen nog wel vluchten om de
maan worden gemaakt voor wetenschap
pelijke waarnemingen en verkenning van
landingsterreinen in de toekomst. In
Houston vreest men echter dat de NASA
daardoor in een ernstige vertrouwenscri
sis zou komen met alle financiële gevol
gen, van dien.
LAHORE (Reuter). Pakistan heeft
politiek asiel verleend aan de twee „Kasj-
mir-vrijheidsstrüders”, die zaterdag een
Indiaas lijnvliegtuig kaapten en naar
Lahore lieten vliegen. De kapers bevon
den zich gisteravond nog aan boord van
de Fokker Friendship en dreigden het toe
stel op te blazen als India niet 36 politie
ke gevangenen uit Kasjmir zou vrijlaten
en naar Pakistan zou sturen.
De Bondsdag zal er niet meer vergade
ren, maar het is al lang niet meer hoofd
zakelijk de CDU die haar politici voor
vergaderingen naar de verre buitenpost
stuurt. Voor de fractieleiders van de li
berale FDP hebben die van de andere
regeringspartij, de SPD, hetzelfde gedaan.
De FDP-politici waren voor de vergade
ring van de afgelopen dagen zelfs aange
spoord. nu eens niet te gaan vliegen, maar
over de weg naar West-Berlijn te reizen.
Een van hen kwam niet verder dan de
DDR-grens.
Dat in deze periode van toegenomen
confrontatie niettemin het telefoonver
keer tussen West- en Oost-Berlijn werd
hersteld, heeft weinig te betekenen. Het
gaat om slechts tien met de hand bedien
de lijnen (De Oostduitsers kapten er in
mei 1952 4.000), die min of meer onder
dwang door de Oostduitsers werden her
steld.
Het openen van telefoonlijnen was een
van de voorwaarden die de Westduitsers
verbonden aan betaling van ongeveer 30
miljoen mark voor dienstverlening aan
de Oostduitse PTT. Er was bovendien nog
op gerekend dat Oost-Berlijn zou begin
nen met 50 a 60 lijnen. Een duizendtal
mensen heeft gisteren de kans gehad om
maximaal drie minuten met „de andere
kant” te praten.
Gisteravond zei generaal Amin dat hij
op nadere berichten over de situatie
wachtte. Het schijnt vast te staan dat in
noordelijk Oeganda nog troepen verzet
bieden die trouw zijn gebleven aan de
afgezette president Obote. Diens opper
bevelhebber, brigadegeneraal Soeleiman
Hoessein/ is gewond in handen gevallen
van militairen van Amin, zo werd gis
teravond vernomen.
In de avond van vrijdag op zaterdag is
een aanslag gepleegd op een christen-de-
mocratische partij-functionaris. De reden
van de opwinding is dat niet Reggio maar
het meer in het binnenland gelegen Catan
zaro als hoofdplaats is aangewezen van de
nieuwe „regione” Reggio Calabria. Deze
region! zijn provincies en krijgen een zeke
re mate van zelfbestuur, een eigen parle
ment, een eigen regering.
De parlementariërs in Rome zullen nog
moeten beslissen welke van de twee plaat
sen nu hoofdstad zal worden. Maar zij
heben de keus nog niet durven maken. In
Catanzaro daarentegen zegt men dat de
aanvankelijk genomen beslissing de enige
geldige is en dat er niet nog eens over kan
worden gepraat.
(Van onze ruimtevaartmedewerker)
HAARLEM Na de lancerine die op de kaap werd gadegeslagen door
de vrouwen en kinderen van de maanreizigers, verliep de vlucht aanvanke
lijk gesmeerd. De drie rakettrappen functioneerden volgens plan gedurende
elfeneenhalve minuut, waardoor de beoogde parkeerbaan om de aarde op
160 kilometer hoogte werd bereikt. De derde rakettrap bleef in die baan
aan de Apollo-combinatie gekoppeld. Om één minuut over half één van
nacht werd de motor van deze trap opnieuw ontstoken om de Apollo een
snelheid van bijna veertigduizend kilometer per uur te geven, nodig om
aan de aantrekkingskracht van de aarde te ontsnappen en de maan te be
reiken.
Het wordt volgens de persberichten
de grootste invasie sinds die van vorig
jaar mei in Cambodja. Er zullen alleen
geen Amerikaanse grondtroepen aan
deelnemen. Naar verluidt zijn alle pas-
sagiersvluchten naar het noordelijk deel
van Zuid-Vietnam in verband met de in-
vasievoorbereidingen gestaakt.
Tot degenen, die de laatste jaren college
zijn gaan geven in het bestrijden van de
milieuverontreiniging, behoort sinds van
middag ook ir. H. D. Prins, voorzitter van
de Nederlandse wegehbouwersvereniging.
Als goed verdediger van het groepsbelang
doceerde hij tijdens de algemene verga
dering in Amsterdam: bouw meer wegen
als je leven je lief is. De grootste boosdoe
ners bij de luchtvervuiling zijn stationair
draaiende motoren in files, zo zegt hij. En
inderdaad, mensen die noodgedwongen
langs snelverkeerswegen moeten wonen,
weten dat uit eigen trieste ervaring.
Nu vindt ir. Prins, die overigens niet
praat over schone verbrandingsmogelijk-
heden, dat er zorgvuldig moet worden
omgesprongen met de grond, die wij in
ons land nog beschikbaar hebben. Je moet
niet zo maar wegen aanleggen, maar pre
cies uitkienen waar die het minste over
last veroorzaken. Dat is zijn theorie. Hij
zegt er niet bij hoe dat in ons land en
speciaal in het overvolle westen zou moe
ten, zonder daarvoor kostbaar recreatie
gebied prijs te geven. Niet zodra wordt
er ergens een nieuw tracé bekend, of de
omwonenden schreeuwen moord en brand
omdat ze nu weer opnieuw op de vlucht
zullen moeten voor het verkeersmonster.
Iedereen die juist vanwege de rust buiten
de grote agglomeratie is gaan wonen,
wacht vol onzekerheid het moment af
waarop hij te horen krijgt dat hij „in het
algemeen belang” met een nieuwe ver
bindingsweg vlak voor zijn deur zal
„moeten leren leven.” Meer wegen, houdt
ir. Prins vol. Want er is nog geen bruik
baar alternatief. Hij ziet dat in betere
binnenlandse luchtverbindingen en in een
beter openbaar weg- of railvervoer. Aan
ons zal het niet liggen, zegt de wegen-
bouwersvoorzitter erbij. Want als het
moet, kan er in een paar jaar naar die
alternatieven worden omgeschakeld.
Het betoog van de heer Prins laat dóór
schemeren dat hij de leden van een zo
dik mogelijke orderportefeuille verzekerd
wil zien. Wegen, zo lang het maar kan en
daarna een aandeel in de oplossingen die
de regering met de verkeersspecialisten
voor de toekomst maar moet bedenken.
Dat hij daarvoor pleit, is des voorzitters
goed recht. Maar het wordt even anders.
/XAAAAyVVVVVVVVVVVVV\AAZWVVWW\AAAAnAMVVVVWVVVVVVVVVVVU\AAAZVV\AAAZVAAAAAAAA?VVVVVVVVVVVVVVVVV'
V\AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAMAAAAAAAAAAAAAAAAAAA>\AAAAAAAAAAAAAAAAAAA/WVVVVVV
Bij mevrouw Roosa, de vrouw van
de gisteren gelanceerde ruimtevaar
der Stuart Roosa, stond vlak voor de
lancering van de Apollo-14 de span
ning op het gezicht te lezen.
zigheid” van president, bondskanselier en
partij-instanties in West-Berlijn.
De 26 passagiers en vier bemanningsle
den mochten na de landing uitstappen.
Ze zullen door een ander Indiaas vlieg
tuig worden opgehaald.
De kapers zijn gewapend met handgra
naten. Zij zijn leden van het „volksstem-
mingsfront van Djammoe en Kasjmir”.
De leider van dit Front, Achmed Boett,
pleegde gisteren overleg met hen, even
als de Westpakistaanse politieke leider
AU Bhoetto. Het vliegtuig is omsingeld
door de politie, die verscheidene charges
met de gummiknuppel heeft verricht om
een grote menigte op de luchthaven op
afstand te houden. Diverse mensen poog
den vergeefs de kapers geschenken te
overhandigen.
TEL AVIV (Reuter en AFP). Israë
lische troepen hebben in de afgelopen
nacht aanvallen gedaan op guerrillaba
ses op Libanees gebied. Een militaire
woordvoerder heeft dit in Tel Aviv mee
gedeeld.
Hij zei dat de acties vergeldingsmaat
regelen waren voor Arabische guerrilla-
aanvallen op Israel. Een Israëlische sol
daat werd gedood en drie gewond. Ver
scheidene gebouwen die door Arabische
guerrilla's werden gebruikt, werden op
geblazen.
De aangevallen kampementen bevinden
zich in de dorpen El-Khiam en Kafar-
Kila in Zuid-Libanon.
De berichten over de Zuidvietnamese
invasie zijn waarschijnlijk gelanceerd
door journalisten in Saigon, die later
door legerfunctionarissen een nieuwsem-
bargo opgelegd kregen. Dit leidde tot
speculaties, dat de operatie door slechte
weersomstandigheden was vertraagd.
Volgens kringen van het ministerie van
Defensie in Washington, is het Ameri
kaanse opperbevel in Saigon kwaad over
de schending van het nieuwsembargo.
HONGKONG. (Reuter en AFP Noord-
Vietnam heeft de Verenigde Staten van
daag beschuldigd van het beramen van
„nieuwe militaire avonturen” in Indo
China. Het Noordvietnamees dagblad
„Nhan Dan” haalt buitenlandse persbe
richten aan. volgens welke Zuidvietna
mese regeringstroepen op het punt
staan met steun van de Amerikaanse
luchtmacht een grootscheeps offensief in
Zuid-Laos te beginnen.
Volgens verscheidende Amerikaanse
kranten en radiostations zijn Zuid-Viet-
namese regeringstroepen in het week
einde begonnen aan een grootscheep
se zuiveringsoperatie in het zuiden van
Laos, daarbij intensief gesteund door de
Amerikaanse luchtmacht”.
MOSKOU (Reuter) Een Russisch-
burger. die ter dood veroordeeld was we
gens poging tot kaping van een Russisch
passagiersvliegtuig, zal naar uit niet-offi-
ciële Russische bronnen verluidt, inplaats
van terechtgesteld te worden, vijftien jaar
In een werkkamp moeten doorbrengen.
KAMPALA (Reuter). Volgens de
leider van het nieuwe militaire be
wind in Oeganda, generaal Amin, zijn
Soedanese troepen diep het land binnen
gedrongen. Soedan heeft dit echter ten
stelligste ontkend en erop gewezen dat
dergelijke ongefundeerde mededelingen
gemakkelijk de betrekkingen „tussen de
twee bevriende landen en volken” kun
nen schaden.
Onwaarschijnlijk is de bewering van
Welt am Sonntag dat de regering in Bonn
tegenmaatregelen overweegt. Het blad
noemde: strenge controle van auto’s uit van zogenoemde „demonstratieve aanwe-
