VROUW
KAVIAAR UIT 't VUISTJE
Als de redeloze angst
een obsessie wordt
SHORTS EN
GAUCHO'S
FAVORIET
S?
h
IgtiV
5
r
Club van
boekte
patiënten
duizendste lid
- 1
„fobie-
'I
19
ZATERDAG 27 FEBRUARI 1971
Erbij
(Van een medewerker)
K
NAARDEN Angst. Er zijn
vele vormen van angst. Angsten
voor de dood, een kwaadaardige
ziekte, een bijtende hond, een aan
stormende trein, het verlies van je
naaste.-r-. Ieder mens heeft wel
eens met angst in zijn leven te ma
ken. Een van de meest merkwaar
dige en tevens ernstigste vormen
van ongemotiveerde angst is de
fobie, van het Griekse woord fo-
bos schrik. Mensen die aan fo
bieën lijden zijn patiënten. Het is
een ziekte waarvan weinig bekend
is. Sinds kort houdt ook de
wetenschap er zich mee bezig, hoe
wel de ziekte waarschijnlijk al zo
lang als er mensen zijn bestaat.
‘ijp*
npl
■bT
BT - 1
O :i
Mi
n i
11 i|
CS
R»WWWWVWWWWWVWWWWWWWWWVWWWWWWWWW%AAZWW\rWWM
fVVVVVVVVV\AAMWVVVVVVVVVWVVVVVVWV\AAM/VVVVVV\AA/VVVVVVVVVVVVVVVVVWVVVVVV
^VVVlMAfVVVVVVVVVVVVVVVVVWVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVW
>AAA*IIAAAAAIWW>MWWKAItAAiWliWI»AA»AIWWWIAIWWIAII*AAIWWMillA>MMlAWMMia**WIMWWM^^
AlVVVWVWVWVWWWVVVWVVWVVVVWWWVWWWVIAIVWWVtR*
IWWWWIZWWVWWWIA/WWWWWWWWWIAAA
DE DRIE WAGENTJES hebben al een vaste
klantenkring van circa 1000 Newyorkers en de
omzet groeit van dag tot dag. „Een voortreffelijk
idee”, verklaarde een van de voldane klanten na
beëindiging van een kingsize sandwich met ge
hakte biefstuk, roerei, parmezaanse kaas en ro
zijnen, vergezeld van een glas goed-gekoelde
rosé, welke complete lunch hem niet meer dan
1,50 dollar kostte. En ter navolging aanbevolen.
Waar is de Nederlandse eethuisexploitant die
het aandurft?
SINDS KORT HEEFT de populaire „hot dog
•tand” in New York City concurrentie gekregen
van een ander soort eetwagentjes, die „Oola
Carts” heten. Initiatiefnemer is John Engelhart
die een café exploiteert in „The Village” (het
stadskwartier Greenwich Village, dat voorna
melijk bevolkt wordt door grote en kleine ar
tiesten en andere bohémiens). Engelhart meent
dat de tijd rijp is voor geraffineerder „openlucht
snacks” dan warme worst en vette nierbroodjes.
En zijn Oola Carts moeten in die lacune voorzien.
ZO’N EETWAGENTJE-nieuwe stijl is een vro
lijk gezicht in de grauwe wereldstad. Ze zijn ge
decoreerd met beschilderde tegels uit Portugal,
Franse strandparasols en roodkoperen pannen.
In die pannen bakt en braadt een langbenige
kokkin in mini-tutu op een ingebouwd fornuisje
exquise hapjes als „Beef Burgundy”: een mals
osselapje gestoofd in wijnsaus en geserveerd, met
doperwten, in een uitgeholde, knapperig-warme
„pita” Arabisch broodje) of een „Kefteh” (krui
dige Turkse gehaktbal met ui en knoflook). Maar
er zijn oude koude hapjes zoals rode kaviaar of
Westfaalse ham met crêmekaas op Russisch rog
gebrood tegen de bijzonder civiele prijs van 95
dollarcent per stuk.
BEGONNEN MET één Oola Cart in Greenwich
Village, runt caféhouder Engelhart nu al drie
mobiele eethuisjes, waarvan er een op de sjieke
Fifth Avenue, en één in het financiële „hart van
de wereld”, op Wall Street, te vinden is.
„ONDER DE fobiepatiënten”, aldus
mevrouw Timmers, „heerst ook een
vreselijk minderwaardigheidscomplex.
Onbewust zoeken de fobiepatiënten
naar iets om hun angsten aan op te
hangen. Daarom zijn er ook zoveel
soorten angst. Achter de angst voor
iets zit meestal weer een andere angst”.
DE NAARDENSE huisvrouw weet
MEVROUW TIMMERS: „We moge)
eindelijk spreken over een enorme
stap vooruit op het gebied van neuro
tische storingen. Voor het welslagen
van de therapie is medewerking van
de patiënt echter beslist noodzakeliik.
Want er bestaat geen wonderpil, die
een fobielijder in één klap van de
ziekte afhelpt.”
TWEE NEO-ANTIEKE vaatjes met koude
dranken (vier smaken a 35 dollarcent per glas)
en een koelkastje met ijsblokjes completeren de
uitrusting van de Oola-Carts die vanwege hun
niet geringe gewicht ’s avonds in een vrachtwa
gen naar hun „remise” gebracht worden. De tus
sentijdse bevoorrading overdag gebeurt met een
bestelauto.
niet hoeveel mensen er in ons land
zijn, die werkelijk onder de noemer
fobiepatiënt(e) zouden kunnen wor
den gebracht. De grenzen zijn vaak
moeilijk te trekken. Zowel de fobiepa-
tiënt zelf als de omgeving van de pa
tiënt praat er liever niet over. Me
vrouw Timmers weet ook niet of in
onze jachtige tijd het aantal fobielij-
ders toeneemt.
„DAT ONBEGRIP maakt het juist
zoveel erger voor de fobiepatiënten.
Ze leven onder ons. Het zijn vaak
mensen met humor, gevoel voor kunst
zinnigheid. De ervaringen maken ook
uit, dat ze veel onder de creatieve
mensen voorkomen.” Die ervaringen
put mevrouw Timmers uit binnenge
komen antwoorden op de vragen die
aan elk lid van de fobieclub worden
gesteld.
EN IS FOBIE te genezen? Mevrouw
Timmers: „In theorie wel degelijk.
Maar dat hangt van heel veel factoren
af. Het is vooral afhankelijk van
iemand wilskracht. Ook de huiselijke
omstandigheden spelen mee. Maar fo
bie, zo zegt mevrouw Timmers, wordt
nooit begrepen. Er heerst veel onbe
grip. Niet alleen in je eigen gezin.
Ook bij je buren. Er wordt zo vaak
gekletst dat het allemaal maar aan
stellerij is. Fobiepatiënten begrijpen
heus wel dat de buitenstaander hun
moeilijkheden niet kan aanvoelen. Dat
verlangen zij ook niet. Maar de fobie-
patiënt verlangt wel, dat hij geaccep
teerd wordt als een zieke die behan
deld moet worden.”
11 ET OP STRAAT nuttigen van kleine vette eet-
waren is geen typisch Hollands monopolie. Ook
in de Verenigde Staten kent men het mini-eethuisje
op wielen, al omvat de spijskaart dan geen patat
mèt of kip-uit-het-vuistje. Men kan er meestal alleen
de nationale lekkernij kopen die als „hot dog” be
kend staat: een lang warm worstje in een idem
broodje.
De 50-jarige mevrouw S. C. Tim-
mers-Spelman is zo’n fobiepatiënte, al
twintig jaar. Twee jaar geleden richtte
deze Naardense huisvrouw moeder
van een zoon van 20 samen met
mevrouw M. N. de Wolf-Ferdinandus-
se uit Woerden de Nederlandse fobie
club op. Een club met rond duizend
leden uit alle delen van ons land.
Het is met de vakantiemode van dit
jaar wonderlijk gesteld. Je hoeft hele
maal niet tot mei te wachten met het
kopen van luchtige creaties, want de
scheidingslijn tussen winter- en zomer
kleren is doorbroken door de opkomst
van de shorts, alias „hot pants” die
al in alle soorten en maten te koop
zijn: nu draag je ze met donkere pan
ties, laarzen of wollen net-boven-de-
kniekousen en als straks de lucht blauw
is en de zon schijnt trek je er kruis-
bandsandalen of zomerschoenen onder
aan. De kleine hesjes van leer, suède
en jersey die je boven shorts draagt,
combineer je deze maanden nog met
truitjes, ploesjes en shirts, straks
draag je ze op het blote lijf.
De kleding op bijgaande foto is dan
ook geen typische vakantiemode het
zijn gewoon het-hele-jaar-door-pakken
voor nu, straks en de volgende winter.
Op de foto (v.l.n.r.:) gele gebreide
shorts met hesje en superlange kniekou
sen („Rockin ’64”), tricot tuniekolouse
met rose linnen gaucho („Snoepwin
keltje”), gaucho met leren hesje („Ro
ckin ’64”), net. zittende meisje draagt
een gebreid gauchopak van Rockin ’64.
Leren tas en ceintuur: Snoepwinkeltje.
dus voor niets. Zij zegt over haar eigen
angst: „Het was de beslotenheidsvrees.
Jarenlang ben ik niet buiten huis ge
weest. Wel tien jaar lang. Ik durfde
nergens heen. Op advies van een dok
ter ben ik destijds toch rijles gaan
nemen. Ik rijd nu in een auto. De
angst is een flink stuk afgenomen. Ik
heb haar in de hand.
„Maar”, vertelt mevrouw Timmers,
„fobie is iets ontzettends. Je kan er
uren over praten. Fobie begint met
een aanval van paniek. Fobie grijpt
meestal terug op iemands milieu en
jeugd. Ze komt vooral voor bij men
sen met een aangeboren zwak zenuw
gestel. De angst zou je kunnen om
schrijven als die bij soldaten die aan
de voorste frontlinies strijden. Alleen,
soldaten weten dat het voorbij gaat.
Wanneer er zo’n paniekaanval komt,
TERWIJL ARTSEN, psychiaters,
psycho-therapeuten en anderen onge
twijfeld met het begrip fobie worden
geconfronteerd, houden thans ook vier
Nederlandse universiteiten zich met
deze verschijnselen en behandeling
van patiënten bezig. Er wordt aan re
search gedaan en sinds enige tijd is
er een methode van gedragstherapie
waarmee successen worden geboekt
MENSEN DIE SOMS of regelmatig
overmand worden door angstgevoelens
van verschillende aard. Fobieën zijn
bijvoorbeeld ruimtevrees, hoogtevrees,
watervrees, engtevrees. De vereniging,
die ook het orgaan „Fobie-Vizier” uit
geeft, probeert de belangen te behar
tigen van en begrip te kweken voor
de fobiezieke. Want begrip voor de
fobiepatiënt ontbreekt er, volgens me
vrouw Timmers, nog te veel.
IN EEN VAN de „Fobie-Viziers”
heeft zij eens geschreven: „Fobie is
een bijzonder hardnekkige kwaal en
bovendien zeer moeilijk te bestrijden.
De intensiteit zal bovendien afhangen
van allerlei persoonlijke omstandighe
den, zoals opvoeding, karakter, milieu,
leeftijd, welvaart, beroep.”
MEVROUW TIMMERS heeft zelf de
lasten van de fobie twintig jaar mee
gedragen. Zij heeft ermee leren leven
en zichzelf overwonnen. Het verschil
met alle andere angsten is, dat de
fobie een irreële angst is. Een angst
kun je niet vluchten. Dat is opnieuw
de angst. Je hebt wel tweehonderd
soorten angsten. De meest voorkomen
de zijn wel beslotenheidsvrees en
ruimtevrees. Minder bekende zijn
smetvrees, mensenvrees, bloedvrees.
Als iemand ruimtevrees heeft, durft
hij niet meer de straat op. Een huis
vrouw durft geen boodschappen meer
te doen. Het gaat meestal gepaard met
andere verschijnselen. Mensen met
ruimtevrees raken ongewild in een
isolement”.
1
"p:! :>T!i
F
L
T_: T'
H Balletratjes en revuemeisjes
in minirokjes „bemannen” de
eetwagentjes. De belangstel
ling is ook om die reden
groot.
