HEI HETE HANGIJZER DER
Elke week zoeken zo'n
100.000 Nederlanders
hun heil bij allerlei
onbevoegde genezers
fel
lp
„PRAKTISERENDE” LEKEN
IJmuider Courant
I
Achtduizend
-
9 Praktizijn
9 Voorstanders
9 Advies
9 „Wullem”
9 Achterste
9 Rapport
1 W"
1
9 Psychologie
(Van een onzer verslaggevers)
HET GELOOF IN DE WONDER
DOENERS IS ONUITROEIBAAR
ft
K
te
aan
MAAR DE
i
IN STANDDAARBUITEN slaat mevrouw Prinsen-Corten haar patiënten
beter. In Brabant en België opereert ene Van de Moosdijk op grote schaal met
zijn kruidenpostorderbedrijf, dat hem intussen een fikse bungalow, een ren
paard en een paar processen heeft opgeleverd. In Aken zit John F. Hoppen,
„Heilpraktiker” en „dr. med. psych.”, die heeft voorspeld dat hij Leonie Kre-
winkel uit Kerkrade, blind geworden als gevolg van een hersenoperatie, weer
zal laten zien.
voora*
geestelijke
Ongeveer «00 van hen zijn „erkend
dooi de Nederlandse Werkgroep van
Praktizerende Genezers NWP. De heer
paard en kon
behandelen.
sss«
specteur, dr.
uitdrukkelijk
schrift.
■re
°r-
behandeling
door alle
behandeling
onontdekt
De „gebedsgenezeres” mevrouw CortenPrinsen (zittend op voorgrond, met bril en tas) uit
Standdaarbuiten in de Zevenbergse rechtszaal, omstuwd door tientallen „genezen” patiënten
als getuigen a décharge. Ondanks al deze steun werd zij wegens onbevoegd uitoefenen van de ge
neeskunst tot een fikse boete veroordeeld.
DAAR HEBBEN de honderdduizen
den mensen die voor korte of lange
tijd, met veel of weinig succes en ten
koste van veel of weinig geld de offi
ciële geneeskunst de rug toekeren,
niets aan. Want dat is een feit dat in
het occulte duister als een paal boven
water blijft staan: dat in elk dorp en
elke stad wel een paar figuren te vin
den zijn die de mensen „genezen”.
van 1865 binnen tien jaar de toestand
„genormaliseerd” zou kunnen zijn
„Die handhaving gebeurt nu niet er
IN NUCHTER Nederland anno 1971 ope
reren circa 8.000 „onbevoegde genezers” Hun
methoden verschillen van handoplegging tot
kruiden voorschrijven en van wichelen tot pis-
kjjken, maar hun klantenkring is zonder uit
zondering vrij groot en vrijwel allen claimen
zij een aanzienlijk aantal „genezingen”. Wie
35 percent genezingen (volgens verklaringen
van ex-patiënten) boekt, kan „erkenning”
eisen als „praktizijn” door de eigen „vakorga
nisatie”, de NWP. Of het ooit tot een officiële
wettelijke erkenning zal komen, is de vraag,
ondanks een voorontwerp van wet in die
geest. Want het verzet daartegen is, met name
uit de officiële medische kringen groot. Het
geen niet wegneemt, dat hier en daar al en
kele artsen met onbevoegde genezers samen
werken en dat sommige rechters in hun oor
deel over dergelijke figuren thans een milder
standpunt innemen dan een aantal jaren ge
leden, toen elke onbevoegde per definitie als
een kwakzalver werd be- en veroordeeld.
DEZE NWP streeft Voor haar leden
naar eenzelfde status als de heer Hop
pen in Duitsland heeft en heeft intus
sen al een mooie naam bedacht: orak-
tizijn, een verhollandsing” van het
Duitse Heilpraktiker en het Engelse
„practitioner”
De tijd dat de praktizijn .uwe
slakken bij volle maan, dan we' ge
hakte kikkers met ochtendwatei te
middernacht voorschreef als probaat
middel tegen buikkoliek, slappe zenu
wen of tot reiniging van hei bloed is
natuurlijk lang voorbij. Hij schrijf-» nu
allerlei geneesmiddelen op basis van
kruiden voor of eer streng, dikwijls
vegetarisch lieet De NWP vindi een
fanatiek t.egenstandei in de vroegere
inspecteur van de Volksgezondheid in
Noord-Holland en Utrecht, de heer A
de Groot, rustend arts in Hilversum
die door een pikante speling van hel
lot vrijwel de buurman is van het
hoofdkantoor van de NWP De heer
De Groot is voorzitter van de Ver
eniging tegen de kwakzalverij Voor
hem is elke onbevoegde uitoefenaai
van de geneeskunst een kwakzalver
die voor de rechter gesleept behoort te
worden. Hij meent dat door toepassing
en handhaving van de Wet op het
staatstoezicht op de volksgezondheid
kan men slechts concluderen dat er
een bijna occulte duisternis heerst in
het grensgebied tussen kwakzalverij
en officiële geneeskunde, waar verder
ook nog wat bevoegde artsen rond
zwerven en bovendien allerlei hobby
isten en diehards op medisch en juri
dische gebied zich in het halfduister
vermeien
chronische
steun komt
Een opleiding is er al. De eerder
genoemde heer Hoppen heeft er niet
veel waardering voor. Daarin valt de
heer De Groot hem bij, evenals de
schrijver van het proefschrift „Kwak
zalverij en het onbevoegd uitoefenen
van de geneeskunst”, dr. L. F. Bakker,
militair arts in Voorburg.
DEZE DOET trouwens ook enige
onthullingen over genoemde staats
commissie. „In de commissie zaten
drie mensen die iets met de NWP uit
staande hadden, namelijk mr. Door-
ninck, toen voorzitter van de NWP
(ook voorzitter van de commissie), de
heer Van der Plaats, directeur van de
NWP (secretaris van de commissie) en
pastoor J. Mullenders uit Wahlwiller,
lid van de NWP (overigens niet er
kend als „praktizijn”). Deze is mo
menteel voorzitter van het NWP-be-
stuur. Wellicht niet geheel ten onrech
te heeft dokter De Groot indertijd ge
protesteerd tegen het feit dat er wel
duidelijke voorstanders van erkenning
(en zelfs belanghebbenden) in de com
missie zaten en geen tegenstanders,
zoals bijvoorbeeld afgevaardigden van
de Vereniging tegen de Kwakzalverij.
Als men daar nog bijvoegt dat de
heer Van der Plaats bij hoog en bij
laag beweert, „tegen occultisme en
magnetisme” te zijn (uit het boek van
dokter Bakker blijkt dat er een slui
merende vete bestaat tussen de NWP
en de vereniging die genoemde soorten
genezers onder haar hoede heeft: de
Nederlandse fusie van paranormale en
natuurgenezers (waarin paragnost-
magnetiseur Gerard Croiset een be
langrijke rol schijnt te spelen) dan
HIJ IS ook een ondernemend man.
Hij wil bijvoorbeeld een „Patienten-
schutzverband” oprichten en dat uit
breiden tot Frankrijk, België en Ne
derland. Wie lid wordt voor tien gul
den kan gratis advies krijgen als hij
of zij twijfelt aan de kwaliteit van de
geneesmiddelen die zij van de -rigen
arts krijgen.
De heer Hoppen past in het ge va1
van Leonie Krewinkel de cellenthera
pie van prof. Niehans toe Zij schijnt
er, naar mededeling van Hoppen al
enige baat hij te hebben. „Af en toe
kan ze wat zien, maar de therapie
wordt voortgezet Nog altijd voorspelt
Hoppen haar een kans van 80 percent
dat ze het gezichtsvermogen terug
krijgt. De therapie komt in het kort
op het volgende neer: een substantie
onttrokken aan vers geslachte dieren
wordt de patiënt ingespoten. De lellen
van de zieke organen worden erdoor
vernieuwd; een soort regeneratiepro
ces. Openhartig komt Hoppen ervoor
uit dat de therapie „zeer, zeer duur” is
In Nederland bestaan geen „Heil
praktiker”. Maai dat wil natuurlijk
niet zeggen dat er in ons land geen
mensen zijn die zich onbevoegd met
de geneeskunde bezighouden Naar
schatting van iemand die het weten
kan, prof. W Tenhaefl die in Utrecht
de leerstoel in de parapsychologie be
zet, zijn dat er ongeveer achtduizend
Dat z’jn dan de strijkers, magnetiseurs,
handopleggers, gezondbidders krui
dendokters, piskijkers, wichelaars en
knokendokters
Het grote gevaar
door onbevoegden
zegslieden
waarbij de
OOK DEZE laatste heeft overigens
een opmerkelijke manier van uitdruk
ken. Magnetiseren noemt hij, begeleid
door een vegwerpend handgebaar
en soms ook
De kwakzalver
DE ADJUNCT-directeur van een
Limburgse GGD geeft ons een veel
kortere omscnriivinp van de cellen
therapie: „Wianzin” De heer Hoppen
behandelt niet, iede -een met deze the
rapie Hij is voornamelijk homeopaat
dat wil zeggen dat hij uitsluitend ge
neesmiddelen op basis van kruiden
voorschrijft. Hij heefl tegen de allo
pathie” (of >rthodox« geneeskunde die
van de bevoegde artsen dus) diverse
bezwaren: De behandeling met che
mische preparaten heeft veel bijwer
kingen” (hij noemt de affaire Sof te
non). Hij heeft de ervaring dat Ne
derlandse artsen „zeer kwistig zijn
met valium en librium, zelfs bij kleine
kinderen.”
K. T. van der Plaats, directeur van de
NWP, meent dat per week veertigdui
zend mensen zich laten behandelen
door NWP-ers en circa honderddui
zend mensen door alle onbevoegden
in Nederland: een laag aantal als men
kijkt naar het aantal onbevoegden
buiten de NWP
WAAROM gaan de mensen daarheen
in plaats van zich tot de officiële medi
sche wetenschap te richten?
Eerst maar eens een citaat uit het
boek „Magnetiseurs en wondergene-
zers” van G. A. M Zorab, dat ervoor
pleit „de lijdende mensheid de kans
te geven om. wanneer de' officiële me
dische wetenschap geen baat heeft,
zich te kunnen wenden tot de meer irra
tionele methoden, welke de patiënt
soms de gelegenheid geven tot zelfge
nezing, verlichting van zijn lijden en
zo meer.”
Pastoor Mullenders in Wahlwiller is
een bekende Limburgse „genezer” Hij
was helaas niet bereid ons te woord te
staan. Wij moeten dus volstaan met
een citaat uit een oud interview in
De Gelderlander. „Er bestaat geen
hoofdpijp” zegt hij daar, „er zijn al
leen maar mensen die hoofdpijn heb
ben”. En verder spreekt hij over het
verschil in sociaal milieu waaruit in
het algemeen artsen en magnetiseurs
voortkomen.
Met zijn stelling over het verschil
in milieu van herkomst stemt dokter
De Groot in Hilversum zelf ook in:
„Die magnetiseur kan Trien die bij
hem komt, een tik op haar achterste
geven, en dan is het ijs gebroken De
huisarts kan dat niet doen.”
„Heilpraktiker” John F.
Hoppen die in Aken een grote
praktijk heeft opgebouwd. Aan
de wand de diploma’s die hem
machtigen om bijna alle ziekten
te behandelen: lichtend voor
beeld waarnaar de NWP-„er-
kende” praktizijns in Neder
land streven.
rontgenapparaat Hij heeft grote aan
tallen patiënten uit Zuid-Limburg we
ten aan te trekken sinds hij zich in
september vorig iaai in Aken vestigde
in een eenvoudige f'at aan de Hanse-
mannplatz. Hij spreekt een opmeike-
lijk mengsel van Nederlands en Duits
Want de heer Hoppen is van oorsprong
Nederlander. Hij heeft echter vee' van
zijn 39 jaren in Duitsland gewoond
vegwerpend
.hupperdepupperdepur’
gewoon „tiereliere” E
heet bij hem Wullem” Hij staat trou
wens sceptisch tegenover alle erug
naar de natuur”-streven. Wat dat be
treft. komen bijvoorbeeld voorstanders
van biologiscn-dynamische landbouw
van
wordt
genoemd:
ware ziekte
blijft en die zo lang doorgaat tot ook
de bevoegde arts er niets meer
doen kan. Dokter De Groot kent enkele
gevallen uit zjjn eigen praktijk als in-
Bakker waarschuwt er
tegen In zijn proef-
DRIE GEVALLEN die de laatste tijd
de krant haalden Mevrouw Prinsen-
Corten is wegens kwakzalverij be
recht. Zij heeft een i-erzoek om erken
ning ingediend bij de Nederlandse
Werkgroep Praktizerende genezers,
Het is afgewezen. Van de Moosdijk
wordt door velen in den lande die iets
met de medische wereld te maken heb
ben. beschouwd als een handige za
kenman die met onschuldige en dik
wijls waardeloze kruiderijen veel geld
heeft weten te verdienen En John F.
Hoppen is .staatlich geprüfter Heil
praktiker”. Hij heef* een studie van
vijf jaar achter de rug. mag volgens
de Duitse wei alle ziekten behandelen
behalve geslachts- er infectieziekten.
Hij mag ook niet chirurgisch ingrij
pen.
meeste mensen die bij
de kwakzalver Jopen”, hebben dik
wijls al 'ang de huisarts en specialis
ten bezocht en er nooit baat bii ge
vonden „Zij hebben chronische ziek
ten” meent dr Rakker, „of ziekten
van psychosomatische aard” De heren
Hoppen en Van der Plaats noemen de
„beschavingsziekten” van hart en bloed
vaten en kanker als voorname werk
gebieden van de Heilpraktiker, respec
tievelijk praktizijn
HET WERK van de onbevoegde ge
nezers blijf* niet altijd zonder resul
taat dr Banker komt in zijn nroef-
schrift zelfs tot 35 percent volledige
genezingen. Dit j> overigens hetzelfde
cijfer dat gevonden werd bij een proef
in de VS, wiarbii zieken suikerpillen
kregen die zij voor echte mediennen
hielden. Ook van hen genas 35 per
cent. De overeenkomst tussen deze ge
tallen is niet niet toevallig genoet om
er geen waarde aan toe te kennen.
bij hem van een koude kermis thuis.
Hij vindt dat we teruggaan naai de
middeleeuwen als we weer genees
krachtige krulden zouden gaan gebrui
ken. „De synthetische preparaten zijn
uitgekiend tot en met, al zijn er dan
af en toe ongelukken gebeurd. In hon
derdduizenden gevallen gaat hel wel
goed. Met die kruiden ben je zelfs af
hankelijk van de kwaliteit van de
oogst.” Hij noemt het werk var de
NWP „papieren zwendel”
DE HEER Van dei Plaats (zelt niet
werkzaam n de natuurgeneeswijze)
zal niet opkijken van deze kwalificatie.
Hij kent zijn buurman Zijn vereni
ging wil de iatuurgeneeswijze niet in
de plaats stellen van de „allopathie:
„De natuurgeneeswijze is daar geen
volkomen alternatief voor. Maar de
mensen zouden le vrijheid van keuze
moeten heoben.” Zijn werkgroep
meent dat een patiënt eerst naar een
echte arts moet gaan, alvorens bii een
praktizijn te komen
VORIG JAAR heeft een staatscom
missie een raoport ingediend bij de mi
nister van Sociale Zaken en Volksge
zondheid. D» commissie meent dat de
„praktizijnen erkend moeten worden
door de Volkgezondheid en dat die
erkenning via een ingediend vooront
werp van wet gecontroleerd zou moe
ten worden De heei Van der ■’laats
meent dat hei niet lang meer zal -luren
voor het vetsontwerp word* nge-
diend hij de Kamer Hij wil me da*
er veel tamtam on wordt gemaakt
„zodat het lijkt alsof wij pressie uit
oefenen.”
„genormaliseerd zou
„Die handhaving gebeurt nu niet
is geen apparaat voor. „Die NWP-ers
zeggen dat ze een kwakzalver tileen
als lid erkennen als aangetoond kan
worden dat hij 35 percent van zijn pa
tiënten genezen neeft. Maar hoe kan
dat gecontroleerd worden? Met formu
lieren die de patiënt zelf moet invul
len. Dat is wc'enschappelijk van
generlei waarde” aldus kort samenge
vat, de mening van dokter De Groo*
over de NWP
I
HIJ HEEFT wel voor 280.000 Mark
apparatuur in hu's. variërend van een
microscoop en een oscillograaf tot een
rontgenapparaat Hij heeft grote
„HEILPRAKTIKER” Hoppen zegt het
nog anders: „Ik zeg tegen de mensen,
denk nou niet dat ik wonderdokter
ben, ik heb gewoon medicijnen gestu
deerd. Maar ik heb meer aandacht
voor de mensen; ik betrek ook psycho
logische overwegingen in mijn diagno
se”. (Hij heeft een diploma van een
cursus psychologie aan de univemiteit
van Indianapolis) „Ik analvs»- de
zaak beter.” Hij heeft overigens ‘ossen
25 en 45 patiënten per dag en -oral
op zaterdag is het druk.
Die psychologie komt ook hu
schrijvers en sprekers over het
werp ter sprake De heer De Groot is
al jaren voorstander van toevoeging
van het vak psychologie aan de medi
sche studie en dr. Bakker schrijft in
zijn proefschrift: „Misschien houdt de
medicus practicus te weinig rekening
met de behoefte aan zending onder de
neurotici van deze tijd.”
Een ander citaat uit hetzelfde proef
schrift signaleert wat misschien de
diepste oorzaak is van de drukke klan
dizie der zogeheten „natuurgenezers":
„dat is het onuitroeibare geloof in
wonderen, de vatbaarheid van de men
selijke psyche voor alles wat buiten
redelijk aanioet”
Een inderdaad dr Reydon neeft
geschreven: ,De arts devalueert tot
ingenieur van het lichaam.” De neer
Van der Plaats. De arts doet tegen
woordig niets anders meer dan chemi
sche middelen voorschrijven of naar
een specialist verwijzen die onmitdel-
lijk aan het werk tijgt met ingewik
kelde technische apparatuur Maai de
behoefte van vooral de
ziekte aan geestelijke i
steeds meer in het gedrang. De ver-
technisering van de medische weten
schap jaagt Ie mensen naar de natuur
terug.”
De heer Van dei Plaats meem dat
de natuurgeneeswijze het tij mee
heeft: „Hele stromingen, kabouters,
macrobiotici en zo gaan in die rich
ting.”
Dokter De Groot ziet het verschijn
sel met leedwezen aan „Die mensen
willen mijn grootvader weer als arts
Maar die bezocht zijn patiënte!.
er maar drie nei dag
■F
