Sjeik Moedjiboer heeft
De prijsmaatregel
feitelijk de macht
Oost-Pakistan
in
Australische
Aziatische samenleving ontwricht
Aflopen van oorlog betekent
Washington
veel doden in Indo-China
Drum héle beste halve zware.
Meir: niet wijken
voor druk van
premier stemt
zichzelf weg
VAN DAG TOT DAG
commentaar op actuele zaken
Westduitse
Starfighter
neergestort
Franse hond
Titus gered
"lAiïbf RoVeRS RÓKÊn"’
Drum Pr zïTTeh Jb
ER VEERiïG-
VOOR ELtë-
EEN.
JAJA CHAN GAAT NAAR DACCA
Massa-arrestaties
DAYAN ONTKENT BESTAAN
Noordierse honden
Oorlogsmisdadiger
in Canada
krijgen het op
hun zenuwen
Chinese premier
kreeg vaas van
een Amerikaans
in Spanje
opgespoord
Vijftig muizen of
gevangenisstraf
vliegtuigwrak
VAN „CONCENTRATIEKAMP”
Tsjecho-Slowakije
maakt melding van
proces tegen 19
„trotskisten”
telegrammen
3
WOENSDAG 10 MAART 1971
Pompidou naar België
„Prestige”
Onverschilligheid
Twee gewonden
■:-<
EX-PREMIER GORTON
(Van onze redacteur in Washington)
ADVERTENTIE
zo
DACCA (AFP) Sjeik Moedjiboer Rachman is de feiteltfke machthebber geworden
in Oost-Pakistan. De hele provincie volgt zijn instructies sinds de toespraak die hij
zondag in Dacca hield en die tot een breuk met het officiële bestuur leidde. De cam
pagne van burgerlijke ongehoorzaamheid, waartoe hij opriep, is een volledig succes.
De regeringsbureaus en gerechtsgebouwen zjjn gesloten. De verbindingen met West-
Pakistan zijn verbroken.
President Jaja Chan zal binnenkort zelf
naar Oost-Pakistan gaan om de dreigende
breuk met Moedjiboer Rachman af te
wenden. In een officiële verklaring in
Rawalpindi werd geen tijdstip of een na
dere omschrijving van het doel van het
bezoek gegeven.
de ontwrichting van de Aziatische samen
leving, de permanente ontworteling van
miljoenen mensen, het onbewoonbaar ma
ken van enorme stukken land door het
gebruik van ontbladeringschemicaliën, en
de verwoesting van honderden, zoniet
duizenden dorpen en gehuchten, die voor
tienduizenden hun „thuis” waren.
Er is nog nooit een Amerikaanse rege
ringsfunctionaris geweest die uit eigen
beweging hierover exacte gegevens heeft
verstrekt. Het ministerie van Defensie
gaat in zijn communiqués alleen prat op
BRUSSEL (ANP) De Franse presi
dent Pompidou zal van 24 tot 27 mei een
officieel bezoek aan België brengen. Het
is de eerste keer na de tweede wereld
oorlog dat een Frans staatshoofd België
bezoekt.
JERUZALEM. (Reuter) „Mocht
Washington ons onder druk zetten om
ons te dwingen onze troepen uit alle be
zette Arabische gebieden terug te trek
ken, dan zullen wjj deze druk weerstaan.
De Verenigde Staten moeten begrijpen
dat er punten zijn waarop wij niet kun
nen toegeven.”
Dit heeft premier Golda Meir van Israel
verklaard op een bijeenkomst van de
parlementsfractie van haar aan het be
wind zijnde Arbeiderspartij. Ze liet de
fractie weten dat zij Israels betrekkingen
met Washington niet idyllisch kan noe
men en dat het verkeerd zou zijn te stel
len dat er helemaal geen druk van Ame
rikaanse zijde op Israel wordt uitge
oefend. „Maar ik ben niet gebrand op een
flinke ruzie met de Verenigde Staten”,
aldus premier Meier, „en ik geloof ook
niet dat Amerika dat graag wil.”
Sjeik Moedjiboer is leider van de Awa-
mi-liga, die bij de verkiezingen van eind
vorig jaar de absolute meerderheid ver
wierf in het nationale parlement, dat ech
ter nog niet bijeen is geweest. Het parle
ment moet in de eerste plaats een nieuwe
grondwet opstellen voor terugkeer van
een militair naar een burgerbestuur.
niet in die mate kan beperken, die voor
het huidige sociale klimaat wenselijk zou
zijn. Koffie, margarine, benzine, eieren,
groenten en fruit zijn enkele van de arti
kelen, die bij de bepaling van het maan
delijkse indexcijfer een rol spelen, zon
der dat de regering aan het prijsverloop
veel kan veranderen.
Minister Nelissen zegt nu wel, dat zijn
maatregel een groot deel van de prijzen
onder controle brengt, maar de klachten
vanuit het publiek liegen er intussen niet
om. Het staat vast dat er nog steeds ge
smokkeld wordt, op een manier die voor
de consument lang niet altijd even door
zichtig is, omdat het vergelijkende mate
riaal niet meer voorhanden blijkt. En van
die consument moet de controledienst het
juist hebben, want als die niets meldt
wordt er ook niets onderzocht. Er zijn
ondernemers die daar handig gebruik van
hebben gemaakt en die behoren tot de
organisaties van werkgevers, die de loon
maatregel in ieder geval „niet hebben
ontraden” omdat er geen andere weg open
zou hebben gestaan.
Wie nu kennis neemt van de argumen
taties, waarmee zowel de organisaties
voor het midden- en kleinbedrijf als de
centrale werkgeversbonden zich afzetten
tegen het verlengen van de prijsmaatre
gel voor onbepaalde tijd, stuit op een
opportunisme dat bijna spot met de eco
nomische werkelijkheid Die werkelijk
heid is, dat de prijsontwikkeling nog
maanden onzeker zal zijn, evenals de uit
slag van het gevecht om de loonsverho
gingen, dat na het vervallen van de loon
maatregel zal ontbranden. Het kabinet
heeft er daarom verstandig aan gedaan
vlak voor de verkiezingen niet de dag te
„prijzen” voordat het avond geworden is.
fVVWWWVVVX/WVWWVWVWWWVVVVVUVVWWVVWWWWVVWVVWWVVVVVVVVVWVVVVVVVMVMWWWVVVVWVVVVVWVWVVVWVWVMWI/*
De piloot en een vrouw die zich in het
huis bevond, zijn bij het ongeluk ge
wond. Een aantal andere personen in het
huis liep geen verwondingen op.
Het was de derde maal in zes dagen
dat een „Starfighter” van de Westduitse
luchtmacht neerstortte Het was het 132-
ste toestel van dit type dat in West-
Duitsland verongelukte sinds de Star-
fighter in 1962 in gebruik werd genomen.
zinde leider, Chan Basjani, op een open
bare bijeenkomst volledige onafhanke
lijkheid voor Oost-Pakistan en vorming
van een Bengaalse regering.
Intussen kwamen gisteren in Frankfort
de eerste geëvacueerde Westduitsers uit
Oost-Pakistan aan. Eén van hen, mede
werker van een hulporganisatie, verklaar
de dat het er „niet erg rooskleurig uitzag
voor de buitenlanders”. Tot dusver was
het van de kant van de bevolking bij het
gooien van wat stenen gebleven, maar de
situatie zou nog wel verslechteren. Men
sen uit West-Pakistan hadden midden in
de nacht hun huizen moeten ontvluchten,
zo vertelde hij.
Zij waren verzameld op het militaire
vliegveld Dacca in afwachting van hun
evacuatie naar West-Pakistan.
Sjeik Moedjiboer wil deze gelegenheid
benutten om vrijwel volledige autonomie
voor Oost-Pakistan te verkrijgen, een
plan waartegen de president van het land,
generaal Jaja Chan, en de Westpakistaan-
se politieke leider Bhoetto zich verzetten.
In Dacca eiste gisteren een Peking-ge-
BILBAO (AFP) Tweeënveertig arbei
ders, die ervan beschuldigd worden te be
horen tot „arbeiderscommissies” van de
Spaanse Communistische Partij, zijn sinds
het begin van dit jaar in de Spaanse pro
vincie Biscaye gearresteerd.
Dit meldt het blad „El Correo Espanol”
Bilbao. Negentien arrestanten werden wel
iswaar later vrijgelaten, maar zij werden
tevens veroordeeld tot boeten variërend
van 1000 tot 5000 peseta.
CANBERRA (Reuter, AP) Australië
heeft vandaag onverwacht een nieuwe
premier gekregen. John Gorton is ver
vangen door de plaatsvervangend leider
van de Liberale Partij en minister van
Buitenlandse Zaken, William McMahon.
De beslissing viel op een dramatische
partijbijeenkomst, belegd in verband met
een crisis binnen het kabinet die eerder
deze week tot het aftreden leidde van de
minister van Defensie, Malcolm Fraser.
Gorton werd op de bijeenkomst gecon
fronteerd met een motie van wantrou
wen, waarover de stemmen staakten:
33-33. Hij verklaarde daaruit af te leiden
dat hij niet langer de steun van de partij
genoot, en bracht zijn stem de enige
die nog resteerde tegen zichzelf uit.
Vervolgens werd McMahon gekozen tot
partijleider en daarmee automatisch tot
premier.
Gorton werd afgezet na het aftreden
van de minister van Defensie Malcolm
Fraser en een aanval van Fraser op Gor
ton in het parlement.
Het conflict tussen minister Fraser en
premier Gorton betrof het Vietnam-be-
leid en de houding van de minister tegen-
-over het leger. Fraser zou de geheime
dienst een onderzoek hebben gelast naar
het doen en laten van het Austrlische
troepencontingent in Vietnam, omdat hij
de rapporten van het leger niet ver
trouwde.
Dat minister Nelissen de prijsmaatre
gel zou opheffen zolang de loonmaatregel
nog volledig van kracht zou zijn, had
niemand verwacht. Niet alleen vanwege
de „symmetrie”, die de meerderheid van
de Sociaal-Economische Raad in de loon-
en prijsontwikkeling heeft vastgesteld,
maar ook omdat het loslaten van de prij
zen op dit moment spanningen zou oproe
pen, waardoor het bepaald niet benijdens-
waardig zou zijn de politieke erfgenaam
van dit kabinet te worden. De regering
weet hoe werkgevers en werknemers
elkaar voortdurend uitdagen met cijfer-
spelletjes over het verwachte prijsverloop
in dit jaar. Zij weet eveneens en de
minister heeft daar gisteren tijdens zijn
persconferentie in Den Haag nog eens op
gewezen dat niet alle ondernemers
vrijwillig bereid zijn gebleken de prijs-
verlagingsmogelijkheden door het gedaal
de BTW-tarief door te geven aan de con
sument. De regering zou het effect van
de door haar zozeer gewenste loonmati
ging bij voorbaat ondergraven, wanneer
zij de ondernemers op dit moment een
vrijbrief zou hebben gegeven om stijgen
de loonkosten door te berekenen.
Dat er prijsverhogingen zullen komen,
staat vast. Dat verschijnsel is nu eenmaal
niet tegen te houden, omdat er ontwikke
lingen zijn waarop de calculatiebeschik-
king geen invloed heeft. Als de invoer-
of grondstoffenprijzen stijgen, kan nie
mand het de handel kwalijk nemen dat
die „externe” opwaartse druk ook in de
prijzen tot uitdrukking wordt gebracht.
Alle prijsbewegingen op vrije markten
en veilingen vallen eveneens buiten de
jurisdictie van de overheidscontrole. Dat
betekent in feite, dat de regering de stij
ging van de kosten van levensonderhoud
De officiële Amerikaanse politiek noudt
zich met deze gewetensvraag niet bezig.
Voor zowel president Johnson als presi
dent Nixon golden, aldus Ellsberg, cwee
regels:
1. Laat Zuid-Vietnam niet aan de commu
nisten over voordat je je van herver
kiezing hebt verzekerd.
2. Begin geen landoorlog in Azië als dat
te vermijden is.
Maar de algemene, niet door Ellsberg
vermelde, stelregel is: waar moet het met
het Amerikaanse prestige (in Amerikaan
se ogen) heen, wanneer we toegeven aan
een communistisch land? President Nixon
heeft zich verschillende malen van dit
argument bediend, alleen had hij het dan
niet over het prestige van Amerika in
Amerikaanse ogen, maar over het Ameri
kaanse prestige in het buitenland (wat
echter op hetzelfde neerkomt).
Naarmate het scenario van Nixon voor
Indo-China zich ontrolt wordt het steeds
duidelijker dat het een scenario is dat,
behoudens enige aanpassingen, nog stamt
uit de jaren van president Eisenhoww
en zijn communisten-vretende minister
van Buitenlandse Zaken Foster Dulles.
Het was ook de tijd dat Richard Nixon
als vice-president in de leer was op het
Witte Huis, na zich al verdienstelijk ge
maakt te hebben als zelfstandig commu
nistenvreter.
BONN. (AP) Een „Starfighter” van
de Westduitse luchtmacht is gisteren
neergestort op een huis in de Noord-
duitse stad Diebholz.
Lerarenstaking. In Madrid en de Zuid-
spaanse stad Granada zijn ongeveer
achthonderd leraren van middelbare
scholen in staking gegaan. Zij eisen ho
gere salarissen en verbetering van so
ciale voorzieningen.
Schumann. Frankrijks minister van Bui
tenlandse Zaken, Maurice Schumann, zal
in mei een officieel bezoek aan Londen
brengen en daar op 20 en 21 mei overleg
plegen met de Britse regering.
Overleden. Patriarch Cyrillus II, het hoofd
van de Bulgaars orthodoxe kerk, is op
71-jarige leeftijd na een korte ziekte
overleden.
WENEN. (Reuter) Het in Wenen ge
vestigde joodse documentatiecentrum
heeft bekend gemaakt dat in Canada een
man is opgespoord die in de Wereldoor
log commandant is geweest van de hulp
politie in de Oekraïne. Hij heeft deelge
nomen aan de massamoord op 10.000 jo
den.
Simon Wiesenthal, het hoofd van het
centrum dat zich bezig houdt met de op
sporing van oorlogsmisdadigers, heeft de
Canadese minister van Justitie een brief
gezonden met de naam en het adres van
de man.
De tienduizend joden werden op 12 ok
tober 1941 in Stanislav terechtgesteld. De
gezochte man zou ook persoonlijk de lei
ding hebben gehad bij de executie van
300 joden in Stanislav.
WASHINGTON De mededeling van de Amerikaanse minister van Buitenlandse
zaken, William Rogers, dat „er geen enkele reden is om, wanneer de Zuidvietnamezen
zo sterk als ze nu zijn, hun militair enoge beperkingen op te leggen” en hierbij
doelde hij op een invasie in Noord-Vietnam doet opnieuw de vraag rijzen welke
beleidsdoeleinden de regering-Nixon zich in Indo-China voor ogen heeft gesteld. Ook
als deze uitspraak later min of meer wordt gewijzigd. Minister Rogers noemde de
steun van de Amerikaanse luchtmacht bjj de invasie in Laos „een wijze beslissing” en
wees er opnieuw op dat het er in deze campagne om ging Amerikaanse soldaten
levens te sparen het steeds weer herhaalde thema van de regering-Nixon.
Maar wat zijn de feiten? Het is juist
dat het aantal Amerikaanse gesneuvelden
sinds de invasie in Cambodja in mei ver
leden jaar opmerkelijk is teruggelopen.
Het is ook juist dat het aantal Zuidviet-
namese gesneuvelde soldaten sindsdien
aanzienlijk is toegenomen in verhou
ding vermoedelijk zelfs méér dan wan
neer Amerikanen de actie hadden onder
nomen.
Het is tevens juist dat het aantal ge
sneuvelde Amerikanen sinds de invasie
in Laos in enkele weken tijds ongeveer
verdubbelde: van ongeveer 25 tot ruim
50 per week. Wanneer daarbij het aantal
Amerikanen dat aan deze campagne deel
neemt (voornamelijk helikopterpiloten en
de bemanningen van de B-52-bommen-
werpers) in aanmerking wordt genomen,
dan is dat aantal verhoudingsgewijs nog
steeds zeer hoog en beantwoordt zeker
niet aan de doeleinden die Nixon met
zijn „vietnamisering” van de oorlog be
oogt.
erop gewezen dat honden bijzonder ge
voelige dieren zijn, wier zenuwen kapot
gaan aan het geweld veroorzaakt door
ontploffingen, schieten en ander lawaai.
Talloze mensen zijn verhuisd wegens
de onveilige toestand, en velen hunner
hebben hun hond niet meegenomen. Dit
is een van de redenen dat er in Belfast
thans al zo’n 20.000 zwerfhonden zijn.
DJAKARTA, (Reuter) Indonesische
boeren op Noord-Sumatra moeten in de
komende vijf maanden bij de autoritei
ten vijftig dode muizen de man inleve
ren. Zo niet dan zullen zij gevangenis
straf krijgen
Het plaatselijk bestuur heeft deze maat
regel genomen ter bestrijding van de mui
zenplaag waardoor al honderden hecta
ren rijstvelden zijn vernield. Ieder die
in gebreke blijft vijftig dode muizen in
te leveren, kan gestraft worden met vijf
dagen gevangenisstraf.
Israels minister van Buitenlandse Za
ken, Abba Eban, gaat de volgende week
naar de Verenigde Staten om te pogen
daar geld bijeen te krijgen. Op 17 maart
heeft hij een onderhoud met zijn Ameri
kaanse ambtgenoot William Rogers en
mogelijk zal hij ook president Nixon ont
moeten. In Jeruzalem verwacht men ook
dat Eban in New York van gedachten zal
wisselen met VN-bemiddelaar Gunnar
Jarring. Hij zou willen proberen de im
passe in het vredesoverleg te doorbreken.
De Israëlische minister van Defensie,
Mosje Dayan, heeft gisteren in het parle
ment ontkend dat er een „concentratie
kamp” bestaat voor geditineerden uit de
door Israel bezette strook van Gaza.
Op een vraag van de communistische
afgevaardigde Meir Wilner deelde de mi
nister mee, dat 34 gezinnen van verdach
te Palestijnse guerrilla’s uit Gaza waren
overgebracht naar het voormalige Egyp
tische dorp Aboe Znaima in de Sinaï-
woestijn ten zuiden van Port Suez. Vijf
van deze gezinnen waren inmiddels naar
Gaza teruggekeerd.
Minister Dajan zei verder dat het be
kend is dat een aantal van de comman
do’s die in de Strook van Gaza actief zijn,
lid van de communistische partij is. Deze
partij is in dit gebied, waar nog steeds
de Egyptische wetten van voor de juni-
oorlog van 1967 van kracht zijn, officieel
verboden.
HONGKONG (Reuter) De Chi
nese premier Tsjoe En Lai heeft tij
dens zijn recente bezoek aan Noord-
Vietnam een vaas, gemaakt van het
wrak van een neergehaald Ameri
kaans vliegtuig, gekregen.
Het Chinese nieuwsagentschap
Nieuw China meldt, dat de vaas werd
aangeboden door de arbeiders van een
textielfabriek die hij bezocht.
Veel dieren zijn door alles zo van
streek geraakt dat zij door de eigenaars
moesten worden afgemaakt.
De plaatselijke dierenbescherming heeft
het aantal geworpen bommen en uitge
voerde vluchten door de Amerikaanse
luchtmacht, die al deze jaren een onbe
twist, monopolie in de Zuidvietnamese
lucht heeft gehad.
BELFAST. (AP) Het vechten, schie
ten, roven en branden van de mensen
heeft ertoe geleid dat de honden in Bel
fast haard op weg zijn zenuwlijders te
worden.
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS. Titus de Pyrenese herders
hond die zijn baas, de 23-jarige alpinist
Daniel Giorgia vorige week, zoals ge
meld, alleen in de sneeuw achter had
moeten laten, werd gistermiddag weer
teruggevonden.
Zijn baas, die zelf nog ternauwernood
van de beproevingen van de expeditie
bekomen was, heeft zijn harige kolos die
hem vijf dagen eerder bij 40 graden vorst
tegen de vriesdood had beschermd, gis
teren, samen met nog een zestal andere
bergbeklimmers die hem begeleidden, ont
dekt in de grot waar hij hem vorige week
vrijdag verlaten had.
Titus, die een Pyrenese achterneef is
van de Sint Bernardhond, had gedurende
zijn verplichte hongerkuur sedert een
week ruim tien van zijn oorspronkelijke
65 kilo’s verloren. Hij kon zich nog maar
met moeite op zijn verstijfde poten
overeind houden. Maar wel bracht hij
nog de kracht op om met zijn gepluimde
staart onstuimig te kwispelen toen hij
zijn baas eindelijk dan toch weer in le
vende lijve voor zich zag verschijnen.
Thuisgekomen stond een flinke bak geu
rige rijst met een vette kluif op hem te
wachten en binnen enkele dagen hoopt
Giorgia met Titus, die nog maar tien
maanden oud is, nieuwe avonturen in de
bergen tegemoet te gaan.
Volgens een officiële schatting verdub
belde het aantal vluchtelingen in Laos
zich gedurende Nixons eerste jaar in het
Witte Huis. De officiële schatting eind
1969 was dat er 240.000 ontheemden wa
ren (op een bevolking van drie miljoen).
In het eerste anderhalve jaar van
Nixons bewind werden er in Laos alleen
al 9000 burgers gedood en 29.000 gewond
en vóór het leven verminkt. De aantallen
voor Cambodja en Zuid-Vietnam lopen
letterlijk in de miljoenen.
Daniel Ellsberg, een voormalige mede
werker van dr. Henry Kissinger (Nixons
belangrijkste adviseur voor Indo-China)
heeft onlangs onthuld dat noch president
Nixon noch Kissinger ooit het ministerie
van Defensie om gegevens heeft ge
vraagd over de burgerslachtoffers van de
campagnes in Cambodja en Laos. Ellsberg
schrijft: „Het is tegen deze achtergrond
van officiële en bevolkingsonwetendheid
en de onverschilligheid ten aanzien van
het Indochinese volk, dat men het gemak
moet begrijpen waarmee Nixon de frase
heeft kunnen verkopen dat de oorlog aan
het aflopen is.”
Dit „aflopen van de oorlog” betekent
in officiële termen: het slinkende aantal
gesneuvelde Amerikanen, de teruglopen
de kosten van de oorlog, de terugtrek
king van troepen.
„Aflopen” betekent echter ook: zeer
hoge percentages Zuidvietnamese doden,
PRAAG. (Reuter) In Tsjecho-Slowa
kije is voor het eerst officieel bevestigd
dat in Praag een aantal mensen terecht
staat op beschuldiging van ondermijnen
de activiteit tegen de staat.
De berichtgeving tot dusver over het
proces tegen de negentien „trotskisten”,
voornamelijk studenten, is afkomstig uit
onofficiële bron.
Volgens een verklaring van het Minis
terie van Justitie is de groep beschul
digd van „ondermijnende activiteit tegen
de staat in de periode november 1968 tot
december 1969, gevoerd uit een vijandi
ge gezindheid tegen het socialistische
maatschappelijke en politieke systeem
van de republiek”.
Voor dat doel hebben ze onder meer
tegen de staat gerichte documenten ver
zameld, vermenigvuldigd en verspreid.
Volgens het Ministerie van Justitie is
door „buitenlandse propaganda” een vij
andige campagne tegen het proces gelan
ceerd.
Niettemin: wat is de logica van een
beleid, dat, om een Britse journalist in
Washington te citeren, „vier landen moet
bombarderen en twee moet binnenvallen
om zich uit één land terug te trekken?”
De logica ervan moet gezocht worden
in de Amerikaanse visie dat het voor een
nationalistisch georiënteerd land als de
Verenigde Staten niet mogelijk is om
officieel ooit toe te geven dat het .ver
slagen” is Maar dit punt stelt ook andere
essentiële vraagstukken aan de orde. De
allerbelangrijkste daarvan is (en even
zeer een gewetensvraag voor Westeuro-
peanen), of men, heimelijk of openlijk,
hoopt op een overwinning van Noord-
Vietnam te overmeesteren, wanneer het
Amerikaanse jongeren die tégen de oor
log zijn, blijkt steeds weer opnieuw dat
in hun gedachtenwereld dit punt niet aan
de orde komt. De anti-oorlogsgroepen,
zelfs de felste, concentreren zich alleen
op de algehele terugtrekking van Ameri
kaanse troepen uit Indo-China en zullen
zich nooit openlijk uitlaten over de mo
gelijkheid dat Hanoi het recht heeft Zuid-
Vietnam te overmeersteren, wanneer het
daartoe in staat blijkt.
