MEIRS INTERVIEW WEKT
BEROERING IN ISRAEL
Eenderde van Franse kiezers
niet naar de stembussen
Nieuwe SALT-besprekingen in Wenen
VAN DAG TOT DAG
Gachal dient motie van wantrouwen in
Onbevoegde macht
Alle partijen voldaan over resultaten
President van
achtergrond
Turkije sprak
met politici
Congrespartij
oppermachtig
in India
in
Britse tanker
aan de grond
SPD verliest
gevoelig in
West-Berlijn
Turkije
Zakelijk
Vijfde vergissing
tijdens actie in
Laos; tien doden
Nieuwe Syrische
president Assad
beëdigd
Gehuurde moordenaars in Saigon
op actuele zaken
commentaar
KM
^■1
3
MAANDAG IS MAART 1971
Tweederde meederheid
Sadat
Tweede ronde
Geringe winst voor FDP
Drie maanden
n
!t
Persoonlijk
V erschuiving
Marseille
Bom op Zuidvietnamezen
(Van onze redacteur in Parijs)
1
1
GERARD SMITH
3
1
r
i
j
i
i
t
Het is de vijfde maal sinds het begin
van de operatie in Laos dat Amerikaanse
toestellen bij vergissing Zuidvietnamese
stellingen hebben aangevallen. Vorige week
werden vier Zuidvietnamese mariniers ge
dood en 35 gewond door een beschieting
uit Amerikaanse gevechtshelikopters.
stallatie met meervoudige kernkoppen
(MIRV) schijnen beide partijen el
kaar te hebben toegestaan, aangezien
die ontwikkeling al te ver was voort
geschreden om hem nog te kunnen
stoppen.
dat ze het Amerikaanse voorstel als
aanvaardbaar beschouwen.
De vierde ronde zal naar schatting
twee a drie maanden duren. Laat in
de zomer is dan in Helsinki de volgen
de onderhandelingsronde gepland.
Een deel van de lading van 4.500 ton
olie is in zee terecht gekomen Vandaag
zullen sleepboten trachten het 6.290 ton
metende vaartuig vlot te trekken.
n
d
li
n
n
1
1,
n
g
5,
!t
i.
Men verwacht de eerstkomende we
ken geen opzienbarende ontwikkelingen
op deze vierde SALT-ronde. De Rus
sen willen zonder twijfel eerst het
24ste congres van de Russische Com
munistische Partij afwachten, dat op
30 maart in Moskou begint. Een ver
schuiving in de huidige machtsstruc
tuur in het Kremlin is daarbij aller
minst denkbeeldig.
SAIGON (AFP) Een Amerikaanse
jachtbommenwerper heeft „per vergissing"
een bom gegooid op een Zuidvietnamese
stelling in Laos. Daardoor werden tien
militairen gedood en twaalf gewond.
De Gachal heeft 26 vertegenwoordigers
in het parlement dat 120 leden telt. Het
is vrijwel onmogelijk dat de motie van
wantrouwen zal worden aangenomen.
Een datum voor bespreking van de motie
is nog niet vastgesteld.
Er kunnen uit de stap van de Gachal
eventueel wel moeilijkheden voortvloeien
voor de regeringscoalitie, daar de natio
nale religieuze partij (NRP) om histori
sche en godsdienstige redenen behoud van
de westelijke Jordaan-oever voorstaat. In
het verleden zijn echter steeds compro
missen gevonden om de NRP in het kabi
net te houden en zelfs zonder deze partij
heeft premier Meir nog een kleine meer
derheid in het parlement. De NRP heeft
overigens al besloten de premier om op
heldering te vragen.
De Nationale Religieuze Partij (NRP)
verklaarde zich bij monde van haar voor
zitter, dr. Itzjak Raphael, niet tevreden
over deze uitleg. Er werd om een nadere
verklaring gevraagd. Mevrouw Meir, ver
klaarde tijdens het interview zoals be
kend. dat Israel Sjam El Sjeik, de hoog-
Schietpartjj. Een 32-jarige man uit Marly,
een voorstad van Valenciennes, heeft
in een vlaag van verstandsverbijstering
vijf van zijn verwanten doodgeschoten
en twee kinderen gewond. Daarna maak
te hij een eind aan zijn leven.
De rechtse nationalistische Gachal-par-
tij diende in het parlement een motie van
wantrouwen in naar aanleiding van de
uitlatingen in de Times.
Het Centrale Comité van de partij, die
voorstandster is van behoud van een
groot deel van het in 1967 bezette gebied,
reageerde met „verbazing en ongerust
heid” uit te spreken over de suggestie
van Golda Meir.
Op de wekelijkse bijeenkomst van het vlakte van Golan, Jeruzalem en Gaza
Israëlische kabinet verklaarde mevrouw
Meir, dat de denkbeelden die zü in het
vraaggesprek met de „Times” over de
toekomstige grenzen had ontvouwd per
soonlijke gedachten waren, die zij in ant
woord op vragen van de Britse journalist
onder woorden had gebracht. Met nadruk
verzekerde zij, dat de regering hieraan
niet gebonden is.
PARIJS De 28,5 miljoen Fransen die gisteren waren uitgenodigd de in totaal
468.000 zetels van de ongeveer 38.000 gemeenteraden te vernieuwen, hebben het, voor
zover ze dan waren opgekomen, over het algemeen maar liever bij het oude willen
laten. Vierendertig percent van de stemgerechtigde Fransen hebben het echter gis
teren laten afweten.
Pas na afloop van het partijcongres
zal er omtrent het defensieconcept van
de Sovjet-Unie voor de komende ja-
ren enige helderheid bestaan. Mis
schien dat dan de Russische delega
tie in Wenen zal laten doorschemeren
MILFORD (AP) De Britse tanker
„Thuntank-6” is gisteren ter hoogte van
Milford Haven op de rotsen gelopen.
Naar uit Cairo is gemeld, heeft presi
dent Sadat een onderhoud gehad met de
hoofdredacteur van „The Times”, Denis
Hamelton.
NEW DELHI (AP) Met nog maar een
zetel onbeslist, is het zeteltal van mevrouw
Indira Gandhi’s Congrespartij gekomen
op 350 van de 515 in het nieuwe parlement.
In het laatste kiesdistrict heeft de Con
grespartij geen kandidaat. Toch heeft
mevrouw Gandhi twee zetels meer dan de
vereiste tweederde meerderheid, om op
eigen kracht grondwetshervormingen uit te
kunnen voeren.
Het parlement telt 521 zetels. Van de
zes niet betwiste zetels worden drie op
aanwijzing van president Giri gevuld, en
drie door districten waar de verkiezingen
door slecht weer of het overlijden van een
kandidaat zijn uitgesteld tot het voorjaar.
Die laatste drie bevinden zich in „veilige"
Congrespartij -gebieden.
„De mensen hebben de handen ineen ge
slagen voor de grootste revolutie ter we
reld”, zei een opgetogen mevrouw Gandhi
gisteren op een partijbijeenkomst in New
Delhi, waar de enorme overwinning ge
vierd werd.
DAMASCUS (AFP) Het nieuwe Syri
sche staatshoofd, generaal Hafez Assad,
heeft gisteravond op een buitengewone
bijeenkomst van de 173 leden tellende
Volksraad de eed op de grondwet afgelegd.
De 41-jarige generaal werd vrijdag in
een volksstemming voor zeven jaar ge
kozen. Vier maanden geleden had hij zich
in een staatsgreep meester gemaakt van
de macht. Volgens de officiële uitslag van
het referendum, waarin hij de enige kan
didaat was, kreeg hij de steun van 99.2
percent, van de 1.935.803 kiezers die naar
de stembus tvaren gekomen.
In december hebben de Russen in
Helsinki voorgesteld de afweersyste
men voor de respectieve hoofd
steden Washington en Moskou te be
perken. De verdere ontwikkeling en in-
Vakantie. De Oostduitse partijleider
Walter Ulbricht is naar huis terugge
keerd nadat hij vijf weken in de Sovjet-
Unie op vakantie is geweest.
WENEN (Reuter), De Russische
delegatie naar het SALT-overleg
heeft van het Kremlin instructies
meegekregen om „zakelijk en con
structief naar positieve resultaten te
streven”. Dit heeft de leider van de
afvaardiging uit Moskou, Vladimir
Semjonov, gisteren bij zijn aankomst
in Wenen verklaard.
Westelijke waarnemers zien in zijn
verklaring een goed voorteken voor
het verloop van de vierde ronde in
het overleg dat zestien maanden ge
leden begon. Onlangs is in westelijke
kringen de vrees geuit, dat Moskou’s
belangstelling voor deze besprekin
gen zou zijn getaand en dat de Rus
sische delegatie in de nieuwe ronde
wellicht allerlei propaganda-verkla-
ringen gaat afleggen. Deze vrees was
ingegeven door aanvallen in de Rus
sische pers op het Amerikaanse
standpunt bij de besprekingen.
TEL AVIV (Reuter en AFP) Het
zaterdag door de Londense „Times”
gepubliceerde vraaggesprek met de
Israëlische premier Golda Meir heeft
in Israel een politieke storm doen op
steken. Gisteren op de wekelijkse
kabinetsvergadering vormde het
interview het voornaamste onder
werp van gesprek.
d’Estaing of Marcellin als kopstukken van
de oppositie, Mitterrand, de communist
Marchais of de ex-kandidaat voor het
presidentschap, de Centrum-figuur Le-
canuet.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. De Westduitse Sociaal De
mocratische Partij is er gisteren, bij ver
kiezingen voor het Westberlijnse Huis
van Afgevaardigden, in geslaagd haar ab
solute meerderheid te behouden. Haar
aandeel daalde echter van 56.9 tot 51,1
percent der uitgebrachte stemmen. De
CDU met als in Bonn in de oppositie
verbeterde haar positie van 32,9 tot
37,9 percent, terwijl de liberale FDP er
één percent op vooruit ging: van 7,8
naar 8.1.
(Van onze redactrice in Wenen)
WENEN Vanmorgen zijn in Wenen de SALT-gesprekken tussen de
Russen en Amerikanen over de bewapeningsstop van strategische wa
pens hervat. Het is de vierde ronde van deze onderhandelingen, die af
wisselend in Helsinki en in de Oostenrijkse hoofdstad worden gehouden.
Als voorheen worden de delegaties ook nu geleid door Gerard Smith voor
de Verenigde Staten en Vladimir Semjonov voor de Sovjet-Unie.
Ter discussie staat het voorstel dat
de Amerikanen op 24 juli 1970 in We
nen op tafel hebben gelegd. Het be
helst een numerieke beperking van
de intercontinentale raketten (waar
bij het aantal atoomkoppen per ra
ket buiten beschouwing wordt gela
ten) en een reductie van de afweer
systemen tot minder dan honderd ba
ses, mogelijk zelfs een totale afschaf
fing ervan. De Amerikanen hebben
oorspronkelijk geprobeerd ook de tac
tische raketten in West-Europa in een
ontwerp-overeenkomst op te nemen,
op voorwaarde dat de Russische ra
ketten voor middellange afstand, die
in Centraal-Europa staan opgesteld, er
eveneens in betrokken zouden wor
den. Dit schijnen de Russen te neb
ben geweigerd.
Het leger speelt daarbij een grote,
zo niet beslissende, rol. Daarom zal
geen van de huidige Russische leiders
op dit moment de hoge officieren voor
het hoofd willen stoten door een tege
moetkomende houding aan te nemen
jegens de Amerikanen op de SALT
moet houden. Ze sprak zich uit voor de-
militairisatip van het schiereiland Sinaï
plus legering daar van een internationale
troepenmacht.
Menahem Begin, de leider van de
rechts-nationalistische Gachal-partij ver
klaarde dat zijn beweging niet genoegen
zal nemen met een motie van afkeuring.
Zij zal in het debat ook aandringen op
het uitschrijven van nieuwe verkiezingen.
Ten aanzien van dat algemene over
zicht waren niettemin nogal wat uitzon
deringen te constateren. In het bijzonder
in steden als Marseille, waar burgemees
ter Gaston Defèrre een sterke persoon
lijke positie innam.
Defèrre die lid is van de socialistische
partij en een gaullistische minister te
genover zich zag, had het lot van zijn
stad ook ditmaal weer niet aan de com
munisten, maar aan dat van het Centrum
verbonden. Over het algemeen werden
trouwens alle politici van nationaal aan
zien gisteren meestal al wel bij die eerste
ronde met een absolute meerderheid ge
kozen. Tot die groep behoorden zowel
premier Chaban-Delmas in zijn kwaliteit
van burgemeester van Bordeaux. Giscard
(Vervolg van pagina 1)
ANKARA Volgens de politiecomman-
dant, generaal Eken, hebben de militaire
leiders in Turkije geen kandidaat genoemd
voor het premierschap. Wel hebben zij een
reeks verlangens geuit.
Zo zouden zij willen dat er op korte
termijn maatregelen worden genomen om
een eind te maken aan het „terrorisme” en
de onwettige activiteit van studenten en
arbeiders. In tweede instantie zouden zij
wensen, dat er gewerkt wordt aan her
vormingen op economisch, sociaal en
onderwijsgebied. Voorts zou de procedure
in het parlement moeten worden gewijzigd
om misbruiken te voorkomen, terwijl ook
de kieswet en de regeringsstructuur zou
den moeten worden veranderd om een ein
de te maken aan „onregelmatigheden”.
Op de conferentie met de politieke lei
ders heeft, volgens welingelichte kringen,
alleen president Sunay het woord ge
voerd. Hij zei dat het land zich in een ern
stige situatie bevindt en vroeg de politici
om hun steun bij de vorming van een
nieuwe regering.
Overmorgen zullen de politici een
nieuwe ontmoeting met het staatshoofd
hebben. Zij zullen dan hun mening kunnen
laten horen.
Kort na de conferentie in het paleis van
de president, belegde Demirel een bijeen
komst van leiders van zijn „rechtvaardig-
heidspartij”.
Voor zijn ontmoeting met de politieke
leiders had het staatshoofd aanzienlijk
minder tijd uitgetrokken dan voor zijn be
sprekingen de avond tevoren met de mili
taire leiders, die zes uur in het presiden
tiële paleis vergaderden.
De twee kleinere partijen, die aan de
verkiezingen deelnamen, slaagden er niet
in het minimum van 5 percent van de
stemmen te verwerven dat als „drempel”
voor toetreding tot het Huis van Afge
vaardigden (het parlement van de stad
staat) geldt. De Socialistische Eenheids
partij West-Berlijn (SEW) te beschouwen
als een afdeling van de Oostduitse Com
munistische Partij, kwam ondanks een
zeer actieve campagne niet verder dan
2,4 percent, 0,4 meer dan bij de vorige
verkiezing in 1967. De splintergroep AUD
(Aktiegemeenschap van Onafhankelijke
Duitsers) kreeg 0,5 percent. De rechtsra-
dicale NPD had van het partijbestuur op
dracht gekregen niet mee te doen.
Een zeer groot aantal kiezers (88,5 per
cent van de 1,67 miljoen stemgerechtig
den) heeft deelgenomen aan de verkie
zingen die dit praktisch voorspelde re
sultaat opleverde. De SPD, die altijd de
sterkste partij is geweest in West-Berlijn,
heeft onder regerend burgemeester Willy
Brandt jarenlang in zekere zin boven
haar stand geleefd. Brandt trok namelijk
in de periode van directe en gevaarlijke
confrontatie met het communistische Oos
ten ook veel kiezers buiten de eigen
partij.
Verwacht kan worden dat SPD en FDP
hun coalitie, onder regerend burgemees
ter Klaus Schütz, voortzetten. De kans is
echter groot dat het gezien de slechter
geworden verhouding tussen beide par
tijen, tot haarde onderhandelingen komt.
In het Huis van Afgevaardigden zijn de
133 zetels nu als volgt verdeeld: SPD 70
(tot dusver 81), CDU 52 (47) en
FDP 11 (9).
in landen die lid zijn van de NAVO en
wier legers door dat lidmaatschap een
sterkte hebben verkregen die uitgaat
boven de nationale defensiebehoefte. Ook
in Turkije was een stroming merkbaar,
die zich verzette tegen de Amerikaanse
invloed in het land via de defensie
organisatie.
Ofschoon de NAVO in de bres heet te
staan voor het behoud van de menselijke
vrijheid en de democratische rechten,
gaan door de invloed van de militaire
versterkingen in bepaalde landen juist die
democratsche rechten verloren. Dat is in
Griekenland het geval geweest, dat dreigt
ook in Italië te gebeuren, dat is in Tur
kije heel duidelijk aan de orde. Het is
helemaal niet gezegd dat directe Ameri
kaanse machinaties in Turkije aan het
werk zijn, maar het is wel aannemelijk
dat de militaire kaste in Turkije haar
eigen aanzien en macht nauw verbonden
voelt met het behoud en de versterking
van de Turkse aanpassing aan Ameri
kaanse intenties. De goede werking van
het NAVO-apparaat vereist uiteraard vol
ledige betrouwbaarheid van de partners
in het defensiepact aan de algemene de
fensieve bedoelingen van de Amerikaanse
aanwezigheid in Europa. Als sommige van
die Europese pijlers verzwakt dreigen te
raken, blijft er voor Washington weinig
anders over dan te proberen de solidari
teit te redden door volledige steun aan
de verdedigers der Amerikaanse belangen
in de betrokken landen. En dat zijn,
helaas, altijd weer de militairen, die hun
prachtig materieel en hun hoge aanzien
aan Washington te danken hebben.
Natuurlijk betekent het zwichten van
de democratische krachten in een land
voor de dreigementen van militaire lei
ders meestal, dat die democratische
krachten zwak en verdeeld zijn. In Tur
kije was het al niet anders. Er is nog
een kans dat de politieke partijen door
de huidige gebeurtenissen tot bezinning
komen en hun minder belangrijke ge
schillen vergeten in het belang van een
drachtig verzet tegen de dwingelandij
van het leger. Laf en zij die kans liggen,
dan wacht Turkije een periode van mili
taire dictatuur, uitgeoefend door figuren
met een misplaatste roeping en een ge
frustreerd gevoel van eigenwaarde.
Alle partijen toonden zich vanmorgen
dan ook wel voldaan over de resultaten,
al waren er zekere nuances in die vol
doening te onderscheiden. Voor zover het
wel zeer wijde electorale slagveld van
morgen al kon worden overzien, mag men
zeggen dat de linkse partijen, communis
ten, socialisten, aanhangers van Mitter
rand en zelfs radicalen van het moment
af dat ze eensgezind ten strijde waren
getrokken overal lichte winst hebben ge
boekt.
En aangezien die volksfrontlijsten in
125 grote steden van meer dan 30.000 in
woners zijn ingediend of wel het dub
bele aantal van de vorige verkiezingen in
1965 konden nationaal gezien
linkse vorderingen worden geboekt. Te
genover die linkse winst wisten niette
min de gaullisten gesteund door het
rechtse Centrum zich over het alge
meen ook aardig te handhaven. Het kind
van de rekening werd dan ook eerder
het conservatieve of rechtse centrum, dat
geen partij voor de regeringsmeerderheid
had weten te kiezen.
Een overeenkomstig teleurstellend
beeld toonden ook de lijsten die geza
menlijk door socialisten of radicalen met
het Centrum waren ingediend en die dus
eerder verzwakt uit de strijd zijn ge
komen.
President Sunay van Turkije staat
momenteel onder sterke druk van het
Turkse leger, dat vorige week de rege
ring van premier Demirel tot aftreden
heeft gedwongen en in de thans zich ont
wikkelende crisis als een soort „geweten
der natie” de politieke partijen aanspoort
hun medewerking te verlenen aan de
vorming van een buitenparlementair
kabinet.
Men kan nog niet zeggen dat het
Turkse leger een staatsgreep heeft ge
pleegd, maar het heeft zich door zijn
met dreigementen gepaard gaand ingrij
pen in de Turkse politieke situatie vol
komen ongrondwettelijk gedragen en zich
zonder enig recht de bevoegdheid aange
meten het regeringsbeleid uit te stippelen.
Politici die bereid zijn deze voorgeschre
ven koers tot de hunne te maken, kunnen
hun gang gaan. Anderen worden uit de
procedure tot vorming van een kabinet
geweerd.
Het verschil met een staatsgreep zoals
die bijvoorbeeld indertijd in Griekenland
heeft plaatsgehad, zit slechts in het feit
dat de hoge officieren niet zelf willen
regeren. Mochten zij echter niet voldoen
de partijpolitici vinden die naar het pijpen
van het leger willen dansen, dan loopt
het ook in Turkije waarschijnlijk op een
militaire junta uit.
Het Turkse leger is onbetwistbaar de
sterkste macht in het land, ook al is die
macht dan uitsluitend op geweld geba
seerd. Zelfs indien in Turkije nog een
burgerregering de kans zou krijgen het
heft in handen te nemen, dan zou deze
toch nagenoeg ondergeschikt zijn aan de
wil van de Turkse legerleiding. Het is
trouwens te verwachten dat belangrijke
departementen zoals die van Defensie en
Justitie en wellicht ook Binnenlandse
Zaken in handen van militaire figuren
zullen komen.
Zo speelt zich in Turkije opnieuw de
tragische ondergang van een stuk ver
worven democratie af, waarmee het land
zich schaart in de groeiende rij van de
naties waar de macht zich in handen van
het militaire apparaat bevindt. Het is wel
opmerkelijk dat de omvorming van de
dienende taak van het leger tot een
machtspositie zich voornamelijk afspeelt
VWVW\A/VV\AA/WVVVWVVWVVWVVWVWVVVWA/VVVW/VV\^^
/VWVVVWVVVVVAAA/VVVVV\A/VVVV\AA/V\AAAA/VV^/VSAA/VVVVVVVVVV/VXAA/VVVVVV\AA/\/VV\A/V\A^/VVVVVV\/\A/V\A/VV4
In alle gemeenten waar gisteren geen
enkele lijst de absolute meerderheid ver
wierf, zal volgens de Franse electorale
spelregels volgende zondag opnieuw moe
ten worden gestemd.
Uiteraard kunnen de resultaten van
verkiezingen voor gemeenteraden niet
zonder meer met die voor het parlement
en nog minder met die voor het presi
dentschap worden vergeleken. Niettemin
lijkt de eerste conclusie die uit de ver
kiezingen van gisteren mag worden ge
trokken toch wel te zijn dat de concen
tratie op de linker- en rechterflank van
de Franse binnenlandse politiek zich nog
steeds toespitst.
De gaullisten kunnen uit die polarisa
tie intussen toch nog wel enig vertrou
wen putten, omdat ze bij de eerste ver
kiezingen die gisteren na de dood van De
Gaulle gehouden zijn hun posities, als ge
zegd, in de grote lijnen, niettemin wisten
te handhaven.
Een Australische inlichtingenofficier maakte in de Zuidvietnamese hoofdstad
deze merkwaardige foto van twee gehuurde moordenaars. Het lugubere twee
tal was gehuurd om twee Amerikaanse politiemannen die een onderzoek in
stellen naar drughandelaren te vermoorden. De man met zonnebril houdt een
„pakje sigaretten’’ vast, waarin een revolver verborgen is. De andere man bezit
een tot geweer omgebouwde paraplu. Kort nadat deze foto met een mini
camera was gemaakt begonnen de twee mannen in het café te schieten. Na
de moordaanslag waarbij niemand werd geraakt verdwenen ze in het
stadsgewoel van Saigon. De twee huurlingen zijn spoorloos.
