T.N. 0. NEEMT PROEVEN IN
VEELGEPLAAGD ZWANENBURG
I
HUIZEN KRIJGEN HARNAS TEGEN
GELUIDSHINDER VLIEGTUIGEN
FI
le
6/1
i
'W
ft
I
I
i
t
maar
„Binnenshuis wordt ’t wel beter,
1
1
w
buiten verander je niets”
V
15
IP
I
M
1
i
i
Erbij
ZATERDAG 20 MAART 1971
I ri
1
F
I
Uft,
-
(Van een onzer verslaggeefsters)
Dakconstructie
1
Milieuhygiëne
Luchtspouw
Schuiframen
Aanvaardbaar
Ontwikkeling
Of
worstelt en waarmee de omgeving van Zestienhoven in de directe toe
komst wordt bedreigd. Ir. Kasteleijn weet zelf echter wel beter. Zijn
theoretische oplossing kost miljarden en die investering zou nóg geen
garantie betekenen voor het welzijn van al die mensen, die nu en in de
toekomst ondraaglijke hinder ondervinden van stijgende en dalende vlieg
tuigen: „We kunnen alle huizen inderdaad geluiddicht maken, maar dat
betekent voor de bewoners, dat zij geen auto meer horen rijden en geen
vogel meer horen zingen”.
i
>1-
n,
ro
r-
le
o-
o-
ia
e-
c-
k.
1
ëftf-F--
A
I
MÉ
DELFT „Goed beschouwd zijn wij in staat alle huizen geluiddicht
te maken”. Deze bewering is afkomstig van ir. M. L. Kasteleijn, plaats
vervangend directeur van het Instituut voor Gezondheidstechniek van
T.N.O. in Delft, die met zijn deskundigen al ruim een jaar werkt aan de
wering van geluidshinder door vliegtuigen in bestaande huizen. De uit
spraak van de heer Kasteleijn lijkt de sleutel tot de oplossing van het
vliegtuighinderprobleem, waarmee de regio rond Schiphol al enkele jaren
Buitenshuis kan het geluids-
volume worden gemeten met
deze apparatuur.
W-l
Met deze apparatuur kun
nen de geluidsdeskundigen
op veilige afstand van de
proefkamers het effect me
ten. Tijdens de proefneming
is het verblijf in de met dub
bele ramen uitgeruste kamer
onmogelijk door het enorme
lawaai uit de luidsprekers.
V
In een van de proefka
mers van T.N.O. zijn de dub
bele ramen uitgeprobeerd.
Het apparaat op de voor
grond produceert bij de
proefnemingen het lawaai
van een laag overkomend
vliegtuig.
T.N.O. is in Delft gevestigd in een gloednieuw complex aan de Schoenmakerstraat. Het Instituut voor
Gezondheidstechniek heeft het achterste gedeelte van deze gebouwen in gebruik.
EaaBkft
3
i
r
^2
La
Jf
d
O
it
ft
gen.
5.
RITA HÖWELER
j
WAAR HET onderzoek van T.N.O.
waarschijnlijk wel toe zal leiden, is
een advies over het voldoende geluid
dicht maken van de woningen rond
de luchthaven Schiphol. Dat advies
zal dan gepaard gaan met de opmer
king om toch vooral geen nieuwbouw
meer in de geluidszone’s te realise
ren.
Een stap verder is het inzetten van
dikker glas. Geluid plant zich in gol
ven voort en een dunne ruit wordt door
deze golven gemakkelijk in trilling ge
bracht. Hoe dikker het glas is hoe min
der geluid het huis kan binnendringen.
INMIDDELS IS in Zwanenburg be
gonnen met het geluiddicht maken van
de „uitverkoren” woningen. Aan de
binnenzijde van het bestaande raam
Vooruitlopend op dit onderzoek kan
al worden gezegd, dat de verbetering
van de kap-isolatie vrijwel zeker kost
baarder zal zijn dan die van de ra
men. Bovendien moet bij het onder
zoek rekening worden gehouden met
het feit, dat de verbetering moet kun
nen worden uitgevoerd, terwijl het
huis bewoond blijft. Evacuatie van de
bewoners zou de zaak nog gecompli
ceerder en kostbaarder maken.
geluiden opgaan in het gedruis van
buiten.
VERDER WEKT HET vooruitzicht
van volkomen geluiddichte huizen een
onberedeneerde angst op bij de inwo
ners van Zwanenburg. Een van hen
formuleerde zijn weerzin aldus: ,,De
geluidshinder is ondragelijk, maar als
we straks opgeborgen zijn in bunkers,
kunnen we helemaal niet meer leven”.
n,
in
i-
1-
e-
a-
a-
is
it
•rfgc#
p-
is
a-
5.
fe
e-
et
a-
o-
in
m
ar
d-
50
k-
te
in
in
/e
g»
1”
>n
□-
ti-
i:
e-
le
Ie
■s:
3.
li-
ig
St
er
te
■n
Ie
it
7t
boven elkaar gelegen woningen geko
zen uit een aantal huizen, waarvan de
bewoners wilden meewerken. De me
tingen wezen uit, dat door muren en
ramen zoveel lawaai binnendrong, dat
dikker glas geen oplossing bood. Voor
een afdoende isolatie waren dubbele
ramen nodig met een grote spouw.
S» ft£
v>,.,
werd een alluminium schuifraam aan
gebracht. De afstand tot het origine
le raam is 13 cm. Nadat straks het
effect van deze maatregel is gemeten,
laat T.N.O. het tweede schuifraam
aan de buitenzijde aanbrengen. Het
is de bedoeling, dat dan het oude
raam wordt verwijderd, zodat er een
spouw ontstaat van 30 cm. De maxi
male geluidswering voor deze huizen
is dan praktisch bereikt, voorzover
het de isolatie van de ramen betreft.
De bewoners van de Zwanenburgse
huizen hebben deze ervaringen nog
niet kunnen opdoen, maar zij zijn wel
al geconfronteerd met vervelende bij
komstigheden: de dubbele ramen zijn
moeilijk schoon te maken en ondanks
de schuifconstructie is het uitkloppen
van een stofdoek een bijzonder inge
wikkelde zaak geworden.
Met deze wetenschap gewapend is
T.N.O. gaan meten in Zwanenburg,
dat direct onder de aanvlieglijn van
de beruchte Zwanenburgbaan van de
luchthaven Schiphol ligt. Voor de
proefneming werd een blok van drie
In het laboratorium te Delft was
nauwkeurig bekend wat het maximum
haalbare voor de drie Zwanenburgse
huizen was. De maximum isolatie
wordt namelijk bepaald door de ge
luidswering van de buitenmuren en
het stenen gedeelte van de gevel. Een
betere isolatie van de ramen dan die
de muren boden, had uiteraard geen
zin. Het onderzoek van de geluids-
deskundigen wees tenslotte uit, dat
een dubbele constructie van 6 mm dik
ke ruiten met een spouw van 30 a
35 cm dezelfde isolatie zou bieden als
de muren van de betreffende wonin-
De consequentie van een optimale
geluidswering is namelijk, dat de be
woners geen enkel geluid van buiten
meer kunnen horen. Het verkeer van
de straat is dan alleen met de ogen
waarneembaar en het gefluit van een
vogel dringt dan helemaal niet meer
in de huizen door. Daarentegen zal het
lawaai uit de naastgelegen woningen
veel beter waarneembaar worden dan
in de huidige situatie, waarin deze
De ervaring heeft echter geleerd,
dat bij een bepaalde dikte van het glas
de kosten hoger worden dan die van
een andere isolatiemethode: het aan
brengen van twee ruiten op een lucht
spouw. Bij deze dubbele constructie
waarborgt de luchtlaag tussen de
twee lagen glas een geluids-isolatie
die groter wordt naarmate de spouw
breder is.
Met deze ontwikkeling diende zich
een nieuw aspect van de geluidshin
der aan: de overlast van buiten naar
binnen. In eerste instantie manifesteer
de deze ontwikkeling zich in klachten
over het verkeerslawaai, veroorzaakt
door auto’s of treinen. Een jaar gele
den werd het Instituut voor Gezond
heidstechniek voor een culminatie van
deze problemen gesteld, toen T.N.O.
van een door het ministerie van Ver
keer en Waterstaat ingestelde com
missie de opdracht kreeg de wering
van het vliegtuiglawaai in bestaande
huizen te onderzoeken.
«ft
„De hinder, die wij in bestaande
huizen gemeten hebben, was bijzon
der sterk en je moet van goede huize
komen om die hinder tot een aan
vaardbaar peil terug te brengen”, al
dus ir. Kasteleijn. „Maar als dat ge
lukt is, ben je er nog niet, want bui
ten verander je niets.”
Bij dit onderzoek is T.N.O. ervan
uitgegaan, dat geluids-isolatie in de
eerste plaats kan worden gevonden in
het afdichten van de ramen. Meestal
geeft het wegwerken van kieren en na
den al een aanmerkelijke verbetering.
MEN VERWACHT bij T.N.O. dat de
dubbele raamconstructie voor twee
van de drie Zwanenburgse huizen de
geluidshinder belangrijk vermindert.
De bovenste woonlaag zal echter min
der baat vinden bij de raamisolatie,
want het dak van deze woning zal het
geluid van de vliegtuigen minder goed
isoleren dan de dubbele ramen dat
doen. Het lopende onderzoek geeft
daarom aanleiding tot verdere re
search op het gebied van de geluids
isolatie van dakconstructies.
- I
L -i L
BIJ ALLE proefnemingen is men
bij T.N.O. zich ervan bewust, dat
het aanbrengen van een maximale ge
luidswering straks misschien niet
steeds gewenst zal blijken te zijn. Men
verwacht, dat ergens tussen de situa
tie van nu en het maximaal bereikbare
een grens ligt, waar de bewoners de
toestand het meest aanvaardbaar gaan
vinden.
fts,'
HET INSTITUUT voor Gezondheids
techniek van T.N.O. doet al dertig
jaar onderzoek op het gebied van het
woon- en werkmilieu. De laatste tijd
spitst die research zich toe op de mi
lieuhygiëne en uit deze ontwikkeling
is de huidige onderverdeling van de
werkzaamheden voortgekomen: wa
ter- en bodemverontreiniging, de
luchtverontreiniging binnen, de lucht
verontreiniging buiten het binnenkli
maat en geluid en licht. De mede
werkers van deze secties hebben bij
hun research alle technische hulpmid
delen tot hun beschikking en daar
naast kunnen zij een beroep doen op
de aan het instituut verbonden medi
cus, psycholoog, socioloog en archi
tect. Het sociale karakter van de mi
lieuhygiëne eist een multi-disciplinai-
re benadering van de problemen.
Tot voor kort hield de afdeling „ge
luid en licht” zich vrijwel uitsluitend
bezig met de geluidwering in het al
gemeen, waarbij de geluidshinder tus
sen woningen de meeste aandacht
vroeg. Enkele jaren geleden werd de
adviserende taak van de geluidsdes
kundigen uitgebreid: nachtclubs, dis
cobars en sociëteiten kwamen met hun
geluidshinderprobleemn naar Delft,
terwijl ook de directies van luidruch
tige industrieën hun vraagstukken
voorlegden aan T.N.O.
A
r
