WINKELEN VANUIT UW
EIGEN HUISKAMER
VIA DE BEELDBUIS
IS HET PUBLIEK
UITGEKEKEN OP
DE SEXFILM?
Kanttekeningen bij
over de film-firotiek
I
III
een tamelijk jvrijblijvendej studie
van de socioloog dr. P. Cuypers - --
4
KROKODIL IN DE BAR
SF
Pip
KL
II
zal revolutie in
communicatiemiddelen veroorzaken
De kleine kring van vaste
klanten wordt vakkundig
’t lijntje gehouden
aan
Micro-archieven
FORMULE
0 GAGES
VERLAKKERIJ
GOEDE BASIS
Informatievloed
S ONVOLLEDIG
„Big Brother”
„Kabel-televisie”
MAANDAG 22 MAART 1971
(Van een onzer redacteuren)
L
.3
■g
J
l v
4
Een zeer realistische liefdes
scène in de Zweedse film „Ik
ben nieuwsgierig geel”, waar
mee de Zweed Vilgot Sjöman
in 1969 talrijke taboes openbrak.
De film werd in ons land met
enkele honderden meters inge
kort door keuring en filmver
huurder, in overleg met de re
gisseur.
kan zich niet permitteren om films „vanaf” 14 jaar te
draaien: het vaste publiek zou wegblijven. De keurings-
maatstaven boven de 18, het liefst eerst twee keer
afgekeurd fungeren als garantiezegels. Niets lijkt zo
fascinerend als een afgekeurde film. Dat de werkelijk
heid wel anders ligt, daarvan kunnen diverse Kamer
leden tijdens de onlangs in Den Haag gehouden ver-
toningssession meepraten. Enkelen hunner vielen van
pure verveling onder de voorstelling in slaap.
O '4
T'V E SEXFILM is voor het grote publiek een achter-
I J haalde zaak. Sex heeft een vast publiek en de
cijfers uit Denemarken bewijzen dat dit publiek
kleiner wordt bij een grotere vrijheid van de keuring.
Taboes schijnen noodzakelijke prikkels om de bezoe
kers over de sex-drempel te krijgen. Proeven met leef
tijdsgrenzen bevestigden deze mening. Een sextheater
fellatio en cunnilingus.
■1. j
jf
Na de geschiedenis van de filmero-
tiek in vogelvlucht zeer onvolledig,
tevreden. Hij of zij wil actie en realis
tische sugegstie en niet het gebruike
lijke, weinig gecoördineerde partijtje
vrij worstelen. Ook de keuring is wat
vrije geworden. Schaamhaar mag te
genwoordig en de suggestie van zoiets
als een erectie begint al normaal te
worden op het bioscoopdoek. Wat be
treft de actie is het over het algemeen
nog een teleurstellende zaak. De vrouw
heeft in recente films al „een bovenlig
gende positie” verworven, concludeert
Cuypers en hij geeft ook een opsom
ming van meer ingewikkelde standjes.
OOK CARROLL signaleert weinig
persiviteiten met dieren. Maar gezien
„de snelle evolutie van de sexfilmcon-
ventie” verwacht hij daarin wel veran
dering. Tot slct is het misschien nog
interessant te weten wat de actrices voor
een sexscène krijgen. De Amerikaanse
honorering ligt voor de low-budget-
produktie op 100 dollar (360 gulden) per
werkdag voor het acteren en 200 dol
lar per dag als sexscènes werkelijk ge
realiseerd moeten worden. De mannen
verdienen aanzienlijk minder. Laat het
hun een troost zijn: ze filmen voor hun
soortgenoten.
IN DE SEXFILM wordt één facet
van het menselijk bestaan tot spil ge
maakt; geïsoleerd met de bedoeling,
binnen de cinemadroom nog eens een
extra illusie te scheppen: sex. Achter
het naakt, de voorlichting van de dok
ter en de sociale problemen zoekt de
toeschouwer het wezenlijke van het
erotisch genot. De sexfilm houdt het
publiek aan het lijntje. Onvervuld
Verlangen: een goedkope truc, waar
mee de verlakkerij wordt geprolon
geerd.
u
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Binnen tien tot vijftien jaar zal de computer-
elektrotechniek een totale ommekeer brengen in de leefgewoonten van
miljoenen Amerikanen. Omstreeks 1980 zal de huisvrouw per telefoon
en televisie winkelen, zal men gespecialiseerde inlichtingen per televisie-
projectie in de huiskamer kunnen opvragen bij de video-bibliotheek, zal
men ook op dezelfde manier een overzicht kunnen krijgen van het be
langrijkste nieuws en daaruit een keus kunnen maken voor nadere in
lichtingen. In een later stadium zal de krant bestaan uit fotokopieën van
elektronisch opgevraagde teksten, die dan op een thuis geïnstalleerde
reproduceermachine verschijnen. Daarnaast zal de gedrukte krant in een
andere vorm nog steeds thuis worden afgeleverd. Deze toekomstvisie
wordt gepresenteerd in een onlangs verschenen studie „De informatie-
Maar dat zijn argumenten die in een
sociologische beschouwing niet thuis
horen. Peter Cuypers heeft het zich
zelf dan ook niet al te moeilijk ge
maakt. Hij inventariseert de prikkels
en de combinaties van prikkels die in
sexfilms aanwezig zijn en destilleert
daaruit een min of meer ideaal pro
cédé: „Een goede sexfilms heeft ge
woonlijk een vrij traag, pas tegen het
einde enigszins snel verloop. In de
praktijk neemt men vaak zijn toevlucht
tot een of ander misdaadverhaal
Een geschikt thema is dat van het lang
zaam ontstaan van een sfeer waarin
geweld niet kan uitblijven.”
WIE DE TITELS wil horen van de
tien beste sexfilms op Peter Cuypers’
lijstje: Verboden jungledriften, l’Eter-
nité pour nous en l’Accident (beide van
de beruchte José Benazeraf), La Perra,
Le Piega, File au bout du monde, Soviel
nackte Zartlichkeit, La baie du desir,
Meisjes langs de weg en Ho Phobos.
Een keuze, die inderdaad aan boven
staande vage omschrijving voldoet.
Maar wie de vaste bezoekers van thea
ters als Palace enigszins kent, weet dat
er boter bij de vis verlangd wordt. Met
wat naakt is de bezoeker niet langer
ACHT JAAR GELEDEN kocht Johann Gramanitsch,
bar-eigenaar in Waidhofen (Neder-Oostenrijk) voor
vijftien gulden een baby-krokodil van 16 cm en 35 gram
lichaamsgewicht. Op dit moment weegt „Jockl” 155 kg
bij een lengte van tweeëneenhalve meter en dat is
nog niet het einde. Want Mississippi-krokodillen.van
deze soort kunnen tot zeven meter lang worden. Gra-
machines”, waaraan 25 experts anoniem hun medewerking verleenden.
HET BOEK (359 pagina’s, uitgege
ven door Harper and Row) is geschre
ven door Bagdikian, een van de redac
teuren van de Washington Post, aan de
hand van een uitgebreid wetenschappe
lijk onderzoek dat gefinancierd en op
gezet is door de Rand-industrie
(electronica en computers). Bagdikian
verwijt vooral de eigenaars van de gro
te krantenbedrijven conservatieve kort
zichtigheid omdat zij niet willen accep
teren dat deze veranderingen onver
mijdelijk zijn een conservatisme,
zegt hij, dat nauwelijk in overeenstem
ming is met het actuele produkt dat zij
produceren. Hij waarschuwt ook dat zij
met het vasthouden aan de dagelijks
meer verouderende druktechniek, de
kans lopen dat zij voorbijgestreefd
worden door nieuwe organisaties die
opgericht zullen worden om van de nu
al bestaande mogelijkheden gebruik te
maken.
de liefhebbers zou ik „Eroticism in the
cinema” (1964, door Raymond Durg-
nat) willen aanraden gaat de auteur
over op sexbioscopen in ons land,
doorspekt met korte citaten van cine-
ma-sexverkopers als H. C. Kleyn
(Parisien en Centraal in Amsterdam) en
J. Dresscher (directeur Expressfilm), die
mij tijdens het Cannes-festival na het
bekijken van een bijna pornofilm hele
maal enthousiast toevertrouwde: „Wat
een schatje van een film!” In dit twee
de hoofdstuk komen al enkele genres
binnen de sexfilm ter sprake: het mon-
do-type, de voorlichtingsfilm de so
ciale sex, variété, en zogenaamde „nu-
dies” en „semi-nudies”. Maar ook hier
blijft Cuypers de pure socioloog. Hij
mist (bewust) de kans om iets wezen
lijks over het genre te zeggen. Bijvoor
beeld het signalement van de drie ver-
valsingsmotieven in de sexfilm, die ik
wel in een uitstekend* artikel van D.
Ouwendij k in De Nieuwe Linie (26 dec.
1970) aantrof: het naakt, de voorlich
ting en het excuus van de menselijke
zwakheid.
manitsch heeft zijn vreemde huisdier (die later gezel
schap kreeg van enkele kleinere Florida-alligators)
ondergebracht in een oerwoudterrarium, dat slechts
door een glaswand van de barbezoekers gescheiden ts
Die hebben het dan wel een beetje warm (constante
temperatuur van 30 graden Celsius bij een luchtvoch
tigheid van 70 percent), maar dat maakt extra dorstig
en zo betaalt „Jockl" eigenlijk zijn eigen levensonder
houd (per dag twee kippen en 15 tot 20 kilo verse vis)
„Een stripteasedame”. gelooft Jockls baas, „zou veel
minder klanten trekken”.
ONDERTUSSEN zitten we in Neder
land mede dankzij alle taboes met een
aardige collectie sextheaters en sex
films. Reden voor de socioloog drs. Pe
ter Cuypers om er eens een studie van
te maken: „Sexfilms” een drie-sterren
„Beertje” van uitgever Bruna. Deze
leuk geïllustreerde pocket vormt de
voorloper van een intensievere, meer
wetenschappelijk aangepakte studie,
die momenteel in voorbereiding is.
Alle in 1955 in Amerika bestaande
computers konden tezamen 500.000
optellingen per seconde verrichten.
In 1975 zullen ze 80 miljard calcu
laties per seconde kunnen uitvoeren.
Een probleem waar de 1955-compu-
ter elf uur over deed, zal de 1975-
computer in één seconde oplossen.
Bovendien zal de 1975-computer
aanzienlijk kleiner zijn dan die van
1955.
UIT DEZE gegevens komt vast te
staan dat het al op zeer korte termijn
niet meer mogelijk zal zijn, om de hui
dige archiefmethodes, om maar wat te
noemen, voort te zetten. Het dagblad
de New York Times is al begonnen
met de inhoud van alle door haar ge
publiceerde nummers op microfilms in
een eomputerarchief onder te brengen
dat via het indrukken van een paar
knoppen binnen enkele seconden de ge
vraagde informatie op een televisie
scherm projecteert. Ook in het dagelijkse
leven zullen grote veranderingen ko
men. De studie voorziet de mogelijk
heid dat een huisvrouw door bepaalde
knoppen te bedienen, op haar televi
siescherm een reeks produkten uit een
catalogus of uit een winkelvitrine kan
laten projecteren met bijbehorende in
formatie, waarna zij door maar met een
vinger op het scherm zelf het produkt
van haar keuze aan te wijzen, haar be
stelling plaatst. Dokters zullen per te
levisie specialisten in andere landen
kunnen consulteren. Het onderwijs zal
er radicaa’ door veranderen. De nieuws-
toevoer zal zo groot zijn dat men zelf
kan gaan kiezen waar men meer over
wil weten.
DE GROOTSTE veranderingen voor
ziet Bagdikian in de communicatie-in-
dustrie, in het krantenbedrijf, radio en
televisie. Kranteredacteuren zullen in
de toekomst vermoedelijk minder met
het potlood dan wel met een televisie
scherm werken (het beeld doet denken
aan de rijen achter televisieschermen
zittende mannen in het ruimtevaart-
centrum in Houston tijdens een maan-
vlucht), waarop zij in overleg met an
deren in een andere hoek van de re-
dactiezaal artikelen bewerken. Na deze
op het scherm uitgevoerde bewerkin
gen, die door een computer automatisch
worden overgebracht in zetsel, zou de
drukplaat gelijktijdig en eveneens per
computer of per laser-straal geëtst kun
nen worden. Maar omdat het drukpro-
cédé toch altijd bij deze snelheden ach
ter zou lopen, laat staan de bestelling
van het nieuws aan huis, voorziet de
studie een situatie waarbij de kranten
minder nieuws, maar veel uitgebreider
achtergrondanalyses van de gebeurte
nissen gaan geven: commentaren, hoofd
artikelen en meningen van experts over
actuele onderwerpen.
Het eigenlijke „nieuws” zal 24 uur
per dag, met automatische correcties
wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn,
per televisie beschikbaar zijn. Er zul
len speciale kanalen zijn met beurs
koersen (nu al het geval in New York
en een aantal andere steden) met sport
berichten. en met nieuws voor hobby
isten.
DE GEGEVENS die de studie aan
voert zijn niet alleen overrompelend,
maar ook bijna onbevattelijk. Om er
enkele te noemen
Toen in 1450 het handzetprocédé
werd uitgevonden (het letter voor
letter maken van een drukregel) be
droeg de „zetsnelheid” 1 standaard
regel per minuut. Een in 1886 uit
gevonden zetmachine produceerde
ongeveer 5 regels per minuut. De in
1932 ontwikkelde teletypmachine
bracht het tot 5’/t regel. In 1960
werd een computer ingeschakeld
met een zetsnelheid van 14 regels.
In 1967 werd in de Amerikaanse
staatsdrukkerij de zogenaamde Lino-
tron geïnstalleerd die in staat is
15.000 regels per minuut af te le
veren. De Bijbel, die Gutenberg vijf
jaar kostte, kan door deze Linotron
in 77 minuten worden gezet.
De huidige telexmachines die het
nieuws aanvoeren van de persbu
reaus, werken met een snelheid van
45 tot 66 woorden per minuut. Er
zijn echter al machines die 1050
woorden in zestig seconden afleve
ren en in de toekomst komt er een
die 86.000 woorden per minuut pro
duceert.
Een bibliotheek die in 1900 vijf ver
diepingen omvatte, zal nu driehon
derd verdiepingen hoog moeten zijn
om alle publicaties te kunnen ber
gen. De universiteit van Yale zou,
wanneer met op de huidige basis
door ging met het kopen van boeken,
in het jaar 2040 een 290 miljoen
boeken hebben, die tien kilometer
kastplanken nodig zouden hebben.
En wanneer hetzelfde kaartsysteem
wordt aangehouden als het huidige,
dan zal de bibliotheek tegen die tijd
750.000 kaartladen nodig hebben, te
plaatsen op een minimum opper
vlakte van 80 hectare.
Een op de vijf documenten van de
Amerikaanse regering bestaat nu al
niet meer uit papier, maar in de
vorm van een „microfilm” een
miniatuur fotokopie.
VERKRACHTING en aanranding zijn
ook bekende gebruiken. Met orgiën ligt
het wat moeilijker, evenals met zelfbe
vrediging. Dat laatste komt sporadisch
voor in de sexfilm (Peter Cuypers ver
geet de beroemde scène uit The Fox te
noemen), maar altijd door vrouwen. Al
leen in de underground-cinema bestaan
daaromtrent geen taboes. Het is ove
rigens vreemd dat Cuypers stelt „ty
pisch pornografische onderwerpen als
groepssex en vrouwen-met-honden zal
men in de sexfilm tevergeefs zoeken”,
terwijl hij uitvoerig refereert (ook met
foto’s) aan de nu al befaamde maar
nog afgekeurde Secret sexfilm of Ro
meo and Juliet. Beide genoemde taboes
komen daarin voor: orgiën in kasteel-
/.I’;-'
OVERIGENS ziet Peter Cuypers
voorlopig nog geen eind komen aan de
sexhausse, wat hij aantoont met het
feit, dat „de vtff meest gerenommeerde
sexbioscopen” (Parisien en Centraal in
Amsterdam, Centraal in Rotterdam,
Flora in Den Haag en Palace in
Utrecht) in 1969 samen ruim 70 nieuwe
films uitbrachten, wat bijna een kwart
is van de totale Nederlandse filmim
port. In 1970 is dat cijfer overigens ge
daald tot krap 20 percent. Deze cijfers
bewijzen overigens niets omdat ze wei
nig zeggen over het bezoekersaantal.
Een feit is dat de meeste sexfilms
goedkoop zijn en daarom voor de ver
huurder aantrekkelijk, al trekt hij er
misschien veel minder publiek mee dan
met een vlotte actiefilm. Deze laatste
categorie neemt altijd nog zeker zo’n
groot marktaandeel in beslag, zonder
dat men nu direct geneigd is om te
spreken van een „actie-hausse”. Het
bewijs ligt onder meer in de theaters
waar het actlewerk (westerns, harde
gangsterfilms) draait
VOLGENS het Amerikaanse film- en
showblad „Variety” wordt de sex-
markt momenteel vooral voorzien van
films, die per stuk slechts tussen de
25.000 en 45.000 dollar hebben gekost.
De opbrengst van dergelijke „low-
budget-sex” haalt alleen voor de VS al
een gemiddelde van meer dan 200.000
dollar: films tegen lage produktiekos-
ten voor een relatief klein publiek. Ty
pische sexfilms maken heel zelden re
cettes, die in de orde van een „Easy
rider” of „Hello, Dolly” liggen, maar ze
zijn wel verzekerd van een vast pu
bliek, dus van een vaste winst, wat
voor de producenten een aantrekkelijk
steunpunt betekent.
IN CUYPERS’ boekje „Sexfilms”
treffen we niet veel over deze commer
ciële achtergrond aan. De socioloog
Cuypers is vooral geïnteresseerd in een
inventarisatie van het verschijnsel in
Nederland. Als uitgangspunt geeft hij
daarvoor een paar vragen: Wat voor
films zijn dit? Waardoor onderscheiden
zij zich van een film-met-sex? Hoe is
het gegroeid? Wat doet de keuring? Zijn
er technisch gezien „goede” en „slech
te sexfilms te onderscheiden? Wie
maken ze?
kelders en bestiale sex tijdens een per
siflage op de beroemde bedscène. Ove
rigens loopt Cuypers nogal achter met
zijn beschrijving van de sexfilmtaboes.
Een analyse van de Amerikaan Kent
Carroll in Variety komt tot de volgende
actieformule van de sexfilm „Nieuwe
stijl”:
9 Minimaal twee heterosexuele bed
scènes;
één uitgebeelde lesbische scène;
minstens één orgie;
O geweld, waaronder verkrachting,
sado-masochisme en een geselpartij;
BAGDIKIAN stelt voor, permanente
televisiecamera’s in de Senaat en het
Huis van afgevaardigden te installeren,
zodat de burgers voortdurend kunnen
meeluisteren naar de parlementaire
verhandelingen waarvan de kranten nu
dagelijks niet meer dan een fractie
kunnen brengen. Men zal in de toekomst
ook per televisie ieder gewenst ogen
blik een opinieonderzoek kunnen hou
den een gevaar, zegt de auteur,
waarvan een demagogische president
zich zou kunnen bedienen om bijvoor
beeld, na een bijzonder opzwepende
toespraak en een onmiddellijk daarop
gehouden opiniepeiling, tot een dras
tische stap op het internationale vlak
over te gaan, op basis van de uitslag
van die peiling.
Computers zullen in huis automa
tisch alle standen van de gas-, water
en elektriciteitsmeters kunnen aflezen,
de gegevens omzetten in de te betalen
bedragen, en dit weer automatisch kun
nen laten afschrijven van iemands
bankrekening. Ze zullen huisdieren bij
afwezigneid van de eigenaar kunnen
voeden en ook kunnen vaststellen wan
neer dat nog niet nodig is.
DIT ALLES hangt af van wat in
Amerika „kabeltelevisie” heet. Men
verwacht dat de meeste Amerikaanse
huizen over tien jaar zullen beschik
ken over 20 tot 40 televisiekanalen. De
kabels die hiervoor nodig zijn zullen
volgens de studio even belangrijk wor
den als de telefoonlijnen nu. De studie
wijst op het grote belang dat deze mo
gelijkheden voor steeds breder lagen
der bevolking bereikbaar gemaakt
worden om te voorkomen dat de klas-
sescheidingen nog groter worden, waar
door grote groepen vervreemd zouden
kunnen raken van hun omgeving, wel
ke zij in andere termen zien en begrij
pen dan zij, die toegang hebben tot het
computer tij dperk.
