grote Amerikaanse autofabrikanten
Gedupeerde kopers kunnen
geen rechten doen gelden
van Pompidou
in
M
Tito vandaag
op bezoek
in Italië
Madrid en Moskou gaan
wellicht diplomatieke
betrekkingen aanknopen
Ralph Nader trekt ten strijde tegen
De Gaulle’s posthume memoires verschenen
Dubbelhartig portret
DIJKSTRA
LKMPEN
„Inspanning
Bik w
„GARANTIEBEWIJZEN” STELLEN VAAK NIETS VOOR
Kunst dat ze lacht. Ze heeft net de
beste filter ter wereld ontdekt.
21
DONDERDAG 25 MAART
1971
i
„CITROENEN’’
„INSPECTIES”
Opvallend
99
STATIG
TRAP
EXPLOSIE: DRIE
GEWONDEN
RIVAAL
Commissie benoemd
voor onderzoek in zaak
Willem Arntszhoeve
Roxy Filter.
Nieuw nu met dubbel effectief dual filter
zuiver als goud
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON Je hebt je nieuw-gekochte auto nog maar een paar
dagen wanneer de eerste defecten zich voordoen. Geen zorgen, denk je, dat
zijn de gebruikelijke inrijdingskwalen. Bovendien is er het waterdichte
garantiebewijs van de fabrikant. Je maakt een uitvoerige lijst op van de
mankementen, tot en met het onverklaarbare geratel ergens achter in de
auto, en gaat ermee naar de dealer. Maar dan blijkt dat, hoewel de rekening
dank zij de „garantie” betrekkelijk laag was, er nauwelijks iets aan de
klachten is gedaan. Zo ongeveer begint een zojuist verschenen opzienbaren
de studie van 175 pagina’s over de Amerikaanse automobielindustrie, ge
titeld „Wat te doen met uw slechte auto?”
inMil
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS In een oplage van een
half miljoen exemplaren, waarmee
voorlopig het record voor een eerste
druk in de Franse uitgeverij is ge
slagen, zijn gisteren de twee laatste
hoofdstukken verschenen die gene
raal Charles de Gaulle als memoire-
schrijver voor zijn dood nog had kun
nen voltooien. „l’Effort” („De inspan
ning”) is de titel van dit tweede deel
van zijn naoorlogse gedenkschriften
dat de jaren 1962 tot en met 1964 had
moeten bestrijken. Van de zeven
hoofdstukken waarin hij die periode
na de Algerijnse oorlog oorspronke
lijk had willen beschrijven, heeft De
Gaulle er echter maar twee afge
maakt. De uitgever heeft dan ook wel
een heel groot lettertype moeten ge
bruiken om de 52 bladzijden van het
manuscript over de 240 pagina’s van
het boek uit te kunnen strijken.
Trouwplannenmakersdoen er
goed aan eerst hun licht bij
Dijkstra op te steken.
Onze toonzalen hangen weer vol
strakkeen moderne, klassieke
en romantische, hippeen
speelse lampen.
RW
Bk
mH
(Van onze redacteur in Madrid)
ADVERTENTIE
GEORGES POMPIDOU
...Ui 1141'
MADRID Spanje zal binnenkort een
handelsovereenkomst tekenen met de Sov-
jet-Unie. Waarschijnlijk zal Madrid ook
in de nabije toekomst, zodra de interne po
litieke toestand dit toestaat, de diploma
tieke betrekkingen herstellen die generaal
Franco in 1939, onmiddelljjk na ztfn over
winning in de burgeroorlog, had afgebro
ken.
Officiële rapporten, eigen statistieken,
en zelfs geheime memoranda van de fa
brikanten citerend, meldt Nader dat in
iedere splinternieuwe door Detroit afge
leverde auto een gemiddelde van 36 ge
breken voorkomen, waarvan sommige le
vensgevaarlijk zijn. De gebreken variëren
van lekkage in benzineleidingen en uit
laatpijpen, tot slecht ontworpen stuur
mechanismen, versnellingsbakken die niet
goed gemonteerd zijn, en defecte rem-
systemen. Hij toont aan dat de garantie
bewijzen van de fabrikanten zo goed als
niets waard zijn, dat het vrijwel onmoge
lijk is om het geïnvesteerde geld terug te
krijgen, of de defecte aankoop voor een
nieuwe auto in te ruilen.
De studie is het werk van Ralph Nader
en zijn medewerkers, bekend in Amerika
ais „Naders Raiders” (Naders Stropers)
de kampioenen die voor de Amerikaanse
consument in de bres staan, en de schrik
van Detroit, waar alleen al het noemen
van Naders naam ongeveer gelyk staat aan
het uitspreken van een vloek in een ge
heiligde kathedraal.
op zich hebben genomen, kan men zich
toch afvragen of de generaal zelf zijn kopij
in deze vorm al aan zijn uitgever zou heb
ben toevertrouwd.
Het tweede hoofdstuk begint met een
geschreven portret van zijn voormalige
premier en latere rivaal en opvolger Ge
orges Pompidou, die hy in zijn voorlaatste
werking van de regering en het parlement
rekenen, alsmede tenslotte op het welwil
lende begrip van de brede lagen van het
volk die de houding van De Gaulle onder
schreven.
Voormalige Franse president Charles
de Gaulle.
aankoop. Dealer weigert schadevergoe
ding. Bel my voordat u hier koopt.” Een
andere, en blijkbaar welgestelde Chrysler-
eigenaar die onbeantwoorde klachten had
deed zjjn defecte auto cadeau aan de pre
sident van de Chrysler-fabrieken en be
taalde zelfs het transport ervan naar diens
huis. Een teleurgestelde stewardess in Ca-
lifornië ging in hongerstaking om haar
nieuwe, maar defecte auto onder de „ga
rantie” gerepareerd te krijgen haar ge
val liep op niets uit, ze gaf de hongersta
king op en is nu, anderhalf jaar later, nog
bezig met advocaten. Een speciale taktiek
die Nader aanbeveelt is het deelnemen met
defecte auto’s aan autotentoonstellingen
voorzien van een groot affiche met alles
wat er aan mankeert.
Zijn studie is niet bedoeld als een tragi
komische opsomming van de frauduleuze
praktijken van gewetenloze fabrikanten
en dealers en de ergernissen van hun ge
tergde klanten, maar als een handleiding
voor hen die het er voor over hebben om
recht gedaan te worden. Maar juist in dat
opzicht blijkt Naders rapport ontmoedi
gend. Het komt er op neer dat een gekwel
de eigenaar die door zijn dealer in de
steek wordt gelaten, een minimum van
elf klaagbrieven zou moeten schrijven aan
de dealer zelf, tot de fabrikant, senatoren,
en de president van de Verenigde Staten
toe. Pas dan heeft hij nog een kleine kans
dat er iets aan zijn geval wordt gedaan,
na maanden, soms jaren van ongemak.
Triester nog is zyn constatering dat
defecte auto’s in sommige gevallen moed
willig zo gemaakt en afgeleverd worden.
„De meeste nieuwe auto’s, schrijfthij
In drie jaar, tussen september 1966 en
december 1969, werden de Amerikaanse
auto-industrieën na verschillende consu
mentenacties gedwongen bijna 13 miljoen
auto’s, of ongeveer 38 percent van de to
tale productie, terug te nemen voor in
specties en reparatie van gevaarlijke man
kementen. Maar zelfs deze inspecties had
den vaak niets om het lijf. Nader ci
teert gegevens waaruit blijkt dat in wezen
niet meer dan een gemiddelde van 69 per
cent van deze teruggenomen auto’s inder
daad werd geïnspecteerd.
De ergernis van gedupeerde eigenaars
leidde vaak tot bijna komische acties. Een
hunner parkeerde zijn defecte auto tegen
over de showroom van de dealer met een
bord: „Deze auto was ondeugdelijk bij
Ofschoon de weduwe en de beide doch
ters van de oprichter der vijfde republiek
de verantwoordelijkheid van de publikatie memoire-deel vrijwel had doodgezwegen.
En omdat de fabrikanten weten dat hun
concurrenten net zulke slechte produk-
ten af leveren, zegt Nader, doet het hun
weinig wanneer iemand schrijft dat hij
nooit meer een Ford of een Chevrolet zal
kopen. „Op deze manier hebben de fabri
kanten niéts van hun concurrent te vrezen,
want ze weten dat ze door hun onderlinge
monopolie door kunnen gaan met het uit
wisselen van ontevreden afnemers”.
Het is een portret geworden waarvoor de
generaal zijn pen in twee verschillende
inktpotten gedoopt lijkt te hebben, waar
van de één met rancune was gevuld. Op
het eerste oog verstrekt de generaal zijn
vroegere rechterhand een brevet van trouw
en ook van competentie, maar bij nadere
lezing neemt de schrijver in tussenwerp
sels, reserves en dubbele bodem-formules
toch weer heel wat van die aanvankelijke
waarderingen terug. Zijn intelligentie en
zijn cultuur stellen hem (Pompidou) in
staat, zo signaleert De Gaulle in gemeen
schap met de hoogste denkbeelden te ver
keren.
Niettemin, zo vervolgt hij, voelt Pompi
dou zich door zijn natuur vooral wel tot de
praktijk der dingen (lees: de platvloerse
politiek) aangetrokken. Wat De Gaulle
Pompidou dus aan erkenning in de eerste
zin hoogmoedig schenkt, wordt zo in de
volgende alinea met de andere hand weer
goeddeels teruggenomen. Even later krijgt
leerling Pompidou van zijn leermeester De
Gaulle te horen dat hij een neiging ver
toont tot zwijgzame voorzichtigheid (lees:
„gebrek aan durf”) en dat, toen hij hem
als premier naar voren schoof, een nieuwe
ling was op het politieke forum. Gelukkig
voor de debutant Pompidou kon hij aan de
hoge top van de staat altijd, zo verneemt
de lezer verder, op een krachtige en
vriendschappelijke steun en op de mede-
HET IS BEKEND dat de staatsman als
schrijver altijd een zwaar gevecht met de
engel van zijn inspiratie moest voeren en
gewend was tot op het allerlaatste moment
soms nog veel In zijn manuscripten te ver
anderen. Literair gesproken vindt men in
deze nagelaten pagina’s weer de klassieke
zinsbouw en de statige stijl terug die de
lezer zich uit alle geschriften en redevoe
ringen van De Gaulle herinnert.
Daarentegen contrasteert de haast ver
blindende agressiviteit waarmee de illu
stere auteur de pers, de televisie, de vak
verenigingen en bovenal natuurlijk de po
litieke partijen te lijf gaat sterk met de
veel serenere toon die het vorige deel van
zijn memoires nog beheerste.
(Van onze redactie in Wenen)
BELGRADO Het bezoek van presi
dent Tito aan Italië, sinds meer dan een
jaar voorbereid en in december j.I. op het
laatste nippertje afgezegd, zal vandaag van
stapel lopen, als tenminste niet opnieuw
een onbedachte opmerking roet in het eten
gooit.
Op 9 december, één dag voor de ge
plande aankomst van de Joegoslavische
president, had de Italiaanse minister van
Buitenlandse Zaken Moro verklaard, dat
hij bij de onderhandeingen met Tito op „de
legitieme nationale rechten van Italië zou
staan”. Deze opmerking, die ook in de
directe omgeving van Moro later als een
slip van de tong werd uitgelegd, sloeg op
de onopgehelderde juridische situatie van
de stad Triëst.
Een dag tevoren hadden neofascisten op
een Joegoslavisch restaurant in Triëst een
bomaanslag gepleegd om tegen het bezoek
van Tito te demonstreren en hadden onge
veer duizend mensen een protestmars ge
houden naar het bureau van de Italiaanse
Socialistische Partij.
Alles bij elkaar waren deze bruskeringen
voor Tito voldoende om zijn reis af te zeg
gen, waarbij het broeiende conflict tussen
de verschillende minderheden in eigen
land vermoedelijk evenzeer een rol heeft
gespeeld.
HAARLEM.
SPAARNE 65.
TEL.(023) 31 93 73
GEOPEND: ELKE DAG
9.00 TOT 6.00 UUR.
OOK ZATERDAGS
Hij gaat Verder: „Hoewel de meeste
auto's met het jaar ingewikkelder worden,
is er geen enkel excuus voor het afleve
ren van modellen die slecht ontworpen
en zelfs gevaarlijk zijn, die nauwelijks zijn
gecontroleerd, en absoluut niet getest zijn
op de weg auto’s die niet te repareren
zijn wanneer er iets aan blijkt te man
keren.”
AMSTERDAM. Op het terrein van
een carbidfabriék in Amsterdam-Noord
hebben woensdagmiddag drie arbeiders
ernstige brandwonden opgelopen toen
een carbidoven, die zij wilden openen,
ontplofte. Zij zijn in een ziekenhuis op
genomen. De ontploffing is te wijten aan
het afspringen van een waterkoelings-
slang op de eerste etage van de oven.
Ten tijde van de explosie stonden de
slachtoffers voor de oven.
Trouw
plannen
makers
AMSTERDAM,
WETERINGSCHANS 84a
TEL, (020) 6 35 10
DEN HAAG,
STATIONSWEG 102,
k TEL.(070) 63 08 59
DEN HAAG. Staatssecretaris Krui-
singa van Sociale Zaken en Volksgezond
heid heeft een commissie benoemd voor
onderzoek in verband met de problemen
die zich bjj de Willem Arntszhoeve in
Den Dolder hebben voorgedaan. In deze
commissie zullen een aantal deskundigen
worden benoemd. Voorzitter is prof. dr.
N. Speijer in Leiden.
Dr. Kruisinga heeft verzocht hem zo
spoedig mogelijk te willen rapporteren
over de gang van zaken bij de Willem
Arntszhoeve, die de laatste tijd nogal in
de publiciteit is gekomen.
Als laatste postume ezelstrap krijgt het
huidige staatshoofd van zijn voorganger
uit het graf dan ook nog de verzekering
mee dat hjj hem beslist geen zes jaren op
zjjn hoge post had gelaten als de zeer bij
zondere politieke omstandigheden hem niet
tot die handhaving hadden verplicht.
In het historische duel, tussen De Gaulle
en Pompidou, waarover sinds jaren, zoals
men weet, zoveel en zelfs een heel boek
geschreven was, is dit portret dat zo dui
delijk vooral wel tussen de regels gelezen
wil worden nu derhalve de laatste degen-
steek of beter sabelhauw geweest.
De Gaulle heeft in de eenzaamheid van
zijn werkkamer zijn hart kort voor zijn
dood dus toch nog eens kunnen luchten,
maar van de kant van zijn nabestaanden
was het misschien ridderlijker geweest het
manuscript met deze posthume aanval on
gedrukt te laten. Want tenslotte kan het
slachtoffer dat model staat voor dit dubbel
hartige portret zich om meerdere redenen
nu moeilijk meer verdedigen.
Dit leidt men in welingelichte kringen in
de Spaanse hoofdstad af na het eerste of
ficiële bezoek dat twee Madrileense top
functionarissen aan Moskou brachten. Jo-
sé-Luis Ceron, directeur-generaal van In
ternationale handelsbetrekkingen van het
ministerie van Buitenlandse Zaken en San
ta Maria, directeur-generaal van Handels
politiek van het ministerie van Handel,
zijn onlangs naar de Russische hoofdstad
gereisd. Officieel voerden zij „voorafgaan
de gesprekken over een mogelijke uitbrei
ding van de handelsbetrekkingen” tussen
beide landen. Over dit onderwerp zijn al
sinds 1969 contacten gaande
In datzelfde jaar kocht Spanje voor 1470
miljoen peseta’s Russische produkten en
verkocht ter waarde van 318 miljoen pe
seta’s. In 1970 kwam de balans iets minder
uit het lood en kocht Spanje voor 681 mil
joen, terwijl voor 318 miljoen peseta’s
werd verkocht. Een dergelijke onevenwich
tige uitwisseling, vooral als er geen ver
dere economische of financiële betrekkin
gen bestaan om het geldverkeer te verge
makkelijken, maakt een handelsovereen
komst wel noodzakelijk.
Bovendien hebben beide landen al via
hun respectievelijke ambassades te Parijs
een overeenkomst getekend om hun koop
vaardijvloot wederzijdse steun te verlenen.
Langs diezelfde weg onderhouden beide
landen ook al een handjevol officiële ver
tegenwoordigers in hun wederzijdse hoofd
steden. Verder hebben hun staatspersbu-
reaus, Tass en EFE, correspondenten uit
gewisseld.
Het is echter opvallend dat het Krem
lin nu al voor die paar scheepvaartexperts
een gebouw van vijf verdiepingen in het
centrum van Madrid optrekt. Madrid heeft
verder diplomatieke betrekkingen hersteld
(zij het alleen op consulair niveau) in ver
scheidene satellietstaten in Oost-Europa.
En de Spaanse minister van Buitenlandse
Zaken, Lopez Bravo, had op 26 december
1969 tijdens een tussenlanding een gesprek
van verscheidene uren met de Russische
onderminister van Buitenlandse Zaken op
het vliegveld van Moskou. Dit alles, samen
met het feit dat Ceron bepaald niet alleen
een handelsexpert is zoals zijn belangrijke
rol in de afgelopen onderhandellngen tus
sen Spanje en de EEG heeft aangetoond,
versterkt de indruk dat Madrid naar een
herstel van de diplomatieke betrekkingen
met Moskou toewerkt.
Een belangrijk deel van zijn studie is
gewijd aan de „garantiebewijzen” die de
eigenaar van een nieuwe auto zouden moe
ten vrijwaren tegen fabrieksfouten, maar
die hem in wezen ieder recht op aan
spraak ontnemen. „Bijna ieder ander pro-
dukt dat je koopt moet functioneren of
het kan teruggeven worden, maar dat is
niet het geval met auto’s,” aldus Nader.
„Een van de redenen: het contract dat je
tekent wanneer je een nieuwe auto be
stelt, ontneemt je de meeste rechten en
machten die je anders zou hebben..” Een
van de voorbeelden die hij hiervan geeft,
is een „geheime” brief die door de Che-
vrolet-fabrieken op 5 december 1969 naar
alle dealers werd gestuurd en waarin hun,
gezien het grote aantal klachten dat bin
nen was gekomen, werd aangeraden al
leen reparaties onder garantie uit te voe
ren wanneer de eigenaar zich ervan be
wust was dat de gebreken van ernstige
aard waren. Met andere woorden, zegt
Nader, zo lang de eigenaar niet wist dat
er levensgevaarlijke mankementen aan
zijn auto waren, diende hij daar ook niet
door de dealer op te worden gewezen (de
brief is later, onder pressie, ingetrokken.)
Het Amerikaanse woord voor een nieu
we auto met ingebouwde defecten is „Le
mon” citroen. „Citroenen”, schrijft Na
der, „komen hoofdzakelijk in twee soor
ten voor. De eerste soort is een auto met
bekende gebreken, gebreken die een
voortdurende bron van ellende zullen zijn
voor de eigenaar. De tweede soort is ge
vaarlijker, omdat de gebreken zo goed als
niet ontdekt kunnen worden Het is
zeldzaam dat de oorzaak van ongelukken
ter plaatse goed wordt uitgezocht. De
meeste ongelukken worden gewoonlijk
gezien als fouten van de bestuurders en
niet als mankementen aan de auto.”
zjjn of slecht geïnspecteerd of helemaal
niet door de dealers gecontroleerd (de dea
lers moeten de auto rijklaar maken met
een uitvoerige checklijst waar vrijwel
nooit de hand aan wordt gehouden). In
gewijden schatten dat minder dan 25 per
cent van de vereiste controles worden uit
gevoerd”.
I
Rtiton RO1354:
een wasautomaat met een
1000-toeren trommel die uw was
werkelijk stri jkdroog aflevert
Ruton wasautomaten
reeds v.a.f 718.—
