Oppositie: vrijstelling
militaire dienst voor
te sleutelen
Aan maatschappijleer valt nog veel
onderwijzers nodig
MOTIE VAN AFKEURING
VERWORPEN
VUILNISBAKKEN VOOR SURINAME
Overheidsfonds voor slachtoffers delicten
Staatssecretaris legt motie voor pensioen
joodse oorlogsslachtoffers naast zich neer
RUSVRAAGT
ASIEL IN
ONS LAND
3.95
Werkgever is
bang voor
het sociaal
I
■1
CHU-WETSVOORSTEL TER DISCUSSIE
bedreigd
Voorstel vereniging sociaal werk Humanitas:
Openbaar vervoer
Oost-Gelderland
De Vries (CHU)
wil meer geld
voor defensie
WW1'
□to
2
DONDERDAG 25 MAART
1971
APATHIE
Proj. Van Zuthern:
Nood maatregelen
VOORSCHRIFT
riOQROu(}S
1
ADVERTENTIE
ci
o
e
EEN FEEST VAN!:
MAAKT ER
Minister Polak wil, evenals Humanitas,
de vergoeding alleen mogelijk maken
voor slachtoffers van geweldsdelicten. Hij
wil bovendien benadeelden van overtre-
Door de invoering van plastic huis-
vuilzakken in Rotterdam zijn dit jaar
in deze stad 10.000 hvdsvuïlemmers
i
I
1
1
I
c
t<
c
r
g
1
a
a
i
8
2
li
o
r
e
d
i
c
v
r
c
I
X
I
r
t
r
v
r
r
1
I
1
s
t
f
d
e
i
c
1
c
t
V
j
2
A
OP het naast zich neerleggen van de
tweede motie Voogd reageerde drs. Den
Uijl (P.v.d.A.) scherp: „Dat de Kamer
dit heeft gepikt, vind ik een dieptepunt
van wat ik in het parlement heb mee
gemaakt. Een afschuwelijke zaak”, zei
hij gisteravond tijdens zijn werkbezoek
aan Haarlem. Hij vond het onbegrijpelijk
dat de Kamer genoegen nam met het
standpunt van de regering om de tot twee
maal toe aanvaarde motie-Voogd naast
zich neer te leggen. „Wij zullen, als we
in de regering zijn, deze motie zeker
uitvoeren”, aldus de socialist.
de dat een dergelijke motie een slag in
de lucht zou zijn, gezien de naderende
verkiezingen. „Maar ik kan de houding
van de bewindsman niet waarderen”.
Op het congres in Nijmegen zal naast
de stem van de regering, in de persoon
van staatssecretaris Wiersma, ook het ge
luid van de commissie-Binsbergen te ho
ren zijn. Prof L. H. C. Hulsman, hoog
leraar in Rotterdam en lid van die com
missie, zal spreken over de schadever
goeding aan het slachtoffer. De heer
Wiersma is voorzitter van een interdepar
tementale werkgroep die moet bestuderen
hoe dit soort maatschappelijk werk moet
worden opgezet, en ingepast in de be
staande andere sociale voorzieningen.
Op de begroting van Verkeer en Water
staat is zoals gisteren gemeld een
som van 25 miljoen uitgetrokken. De GTW
vindt dat dit bedrag moet worden verhoogd
tot 68 miljoen, waarvan de Gelderse maat
schappij zeven tot acht percent voor zich
opeist. Krijgt de GTW dit niet, dan zullen
alle lijnen met een twee-uursdienst en
enkele met een uurdienst worden opgehe
ven.
De GTW heeft de Tweede Kamer op de
moeilijke situatie gewezen. De gemeente
besturen in het vervoergebied van de GTW
zullen in twee bijeenkomsten worden in
gelicht.
De Tweède Kamer heeft gisteren de
heer Van Thijn (P.v.d.A.) een korte in
terpellatie toegestaan over de dreigende
situatie bij het streekvervoer.
overbodig geworden. Hiervan bleken
3.600 nog bruikbaar te zijn. De bak
ken zijn nu verkocht aan Suriname
ARNHEM De inwoners van rond 25
kerkdorpen en tien buurtschappen in Oost-
Gelderland dreigen binnenkort zonder
openbaar vervoer te raken. De Gelderse
Tramwegen (GTW) zullen de busdiensten
naar deze plaatsen moeten stoppen als niet
op de kortst mogelljke termijn een tekort
van enkele miljoenen wordt aangezuiverd
De GTW vindt dat dat geld uit de over
heidskas moet komen.
s
DEN HAAG. Een overheidsfonds,
waaruit financiële schadevergoeding voor
slachtoffers van geweldsdelicten zou kun
nen worden verstrekt, lijkt de Nederland
se vereniging voor maatschappelijk werk
„Humanitas” voor Nederland zeer ge
wenst. De sectieraad reclassering van de
ze vereniging is tot de conclusie geko
men dat in de Nederlandse strafrechtple
ging te weinig aandacht wordt besteed
aan de benadeelde „die immers door het
delict in de eerste plaats is geschaad.”
Zoals bekend is heeft minister Polak van
Justitie bij de begrotingsbehandeling in
november vorig jaar toegezegd op korte
termijn bij wetsvoorstel met een voorlo
pige regeling van schadevergoeding aan
slachtoffers van delicten te komen.
Staatssecretaris Wiersma van Justitie
zal vrijdag over deze problematiek spre
ken bij de opening van het congres
„Slachtoffers van delicten,” in Nijmegen,
dat twee dagen zal duren. „Humanitas
ziet schadevergoeding door de overheid
aan benadeelden van delicten overigens
DEN HAAG. De 24-jarige Russische
instructeur bij de Komsomol (Russische
jeugdorganisatie) Jevgeni Dimitrievitch
Demchenko heeft de Nederlandse autori
teiten maandag gevraagd in ons land te
mogen blijven. Hij heeft verklaard zich
niet langer te kunnen verenigen met het
systeem in zijn land.
dering van modern onderwijs in So
ciale Wetenschappen (VSW) toonde
zich een fervent voorstandster van het
wetsvoorstel. Zij ging er onder meer
van uit, dat kennis van recht onmis
baar is voor de jeugd, dat het onderwijs
de basiskennis van recht moet bijbren
gen en dat de Mammoetwet het recht
verwaarloost en het rechtssysteem
daarmee ondermijnt. Hieraan zou met
het wetsvoorstel van de C.H.U.-Ka-
merleden een einde komen.
De heer Demchenko was enige dagen
in Nederland na een bezoek met een ge
zelschap Russische studenten aan Chili
en Peru. De dag, voordat het gezelschap
dat bezoeken had gebracht aan Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag naar
de Sovjet-Unie zou terugkeren, meldde
hij zich bij de Nederlandse politie. Hij
verklaarde dat hij dacht buiten de Sov-
jet-Unie meer voor zijn vaderland te
kunnen doen dan daarbinnen. De heer
Demchenko is afkomstig uit Kiev.
De Haagse politie heeft de man, in af
wachting van het naar hem ingestelde
onderzoek, voor zijn eigen veiligheid op
een niet nader te noemen plaats voorlo
pig ondergebracht.
Goedhart en de S.G.P.) echter niet aan
zijn zijde. Mevrouw Dettmeijer: „Er
wordt in feite niet een stukje beleid van
de staatssecretaris afgekeurd, maar het
gehele beleid”. Zij zei juist wel waarde
ring te hebben voor het overgrote deel
van het beleid. De heer Goedhart meen-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Senator De Vries
(C.H.U.) heeft gisteren in de Eerste Ka
mer gepleit voor een verhoging van de
defensieuitgaven in de volgende kabinets
periode tot vier percent van het nationale
inkomen. Dat is bijna een half miljard
meer dan er nu aan de verdediging wordt
uitgegeven. Het huidige defensieplafond
ligt op het niveau van 3,6 percent van
het nationale inkomen.
DEN HAAG Vele organisaties
hebben woensdag de vaste Kamer
commissie van Onderwijs en Weten
schappen in de Tweede Kamer hun
meningen en opvattingen kenbaar ge
maakt over het wetsvoorstel van
C.H.U.-Kamerleden om een gepro
grammeerde maatschappelijke en
staatsburgerlijke vorming in het voort
gezet onderwijs in te voeren. De gehe
le dag werd voor deze hoorzitting ge
bruikt.
Drie van de twaalf organisaties stem
den met het wetsvoorstel in. De ande
ren wezen het af. zij het op grond
van verschillende bezwaren. Wel was
iedereen het er over eens, dat het vak
maatschappijleer, dat met de Mam
moetwet het onderwijs was binnenge
haald, een zaak is, die een brede
belangstelling verdient opdat de maat
schappelijke en staatsburgerlijke vor
ming van de jeugd in het voortgezet
onderwijs wordt verbeterd.
Het wetsontwerp van drs. Tilanus,
dr. Schuring, en mr. Bos gaat ervan
uit, dat de vakken staatsinrichting,
recht en maatschappijleer „ernstig in
Ook de anti-revolutionair Elfferich ver
langde duidelijke financiële afspraken
voor de volgende kabinetsperiode. Hij
hield de minister voor dat kostbaar ma
teriaal onvoldoende beveiligd wordt en
dat er nodig een aantal noodzakelijke
aankopen moeten worden gedaan. Ook
moeten er middelen worden gevonden om
de krijgsmacht goed te kunnen laten
oefenen. „Wij staan minstens aan de rand
van het verantwoorde”, aldus de heer
Elfferich.
Mr. Van Wijk (P.S.P.) verlangde op
heldering over de opheffing van het kamp
Vledder. Hij kritiseerde het ontwerp van
de Wet op de Gewetensbezwaren en vond
het verstandiger vrijgestelden buitenge
woon dienstplichtig te verklaren in plaats
van hen in ziekenhuizen of inrichtingen
te plaatsen waar vaak geen passend werk
voorhanden is.
De K.V.P.’er Gooden vroeg zich af of
hte wel verstandig is de artillerie-inrich-
tingen op te heffen. Een beslissing daar
over moet volgens hem worden afgewo
gen tfegen de behoefte aan een eigen pro-
duktie van wapentuig en muhitie in oor
logsomstandigheden. Bij voortdurende
vrede kan men die munitie elders bijna
tegen een kostprijs krijgen, maar er kan
een tijd komen, aldus de heer Gooden,
dat men uitsluitend op de produktie van
de Hembrug is aangewezen.
Minister Den Toom antwoordt de vol
gende week.
Dat betekent niet dat voor alle scha
de, aan wie dan ook toegebracht door
enig strafbaar feit, een beroep op het
fonds mogelijk zou zijn. Rechtspersonen
zouden bijvoorbeeld niet onder deze rege
ling vallen. Bovendien zou schade, waar
tegen men zich gewoon kan verzekeren of
die tot het normale bedrijfsrisico be
hoort, niet voor vergoeding in aanmer
king komen, aldus de commissie-Binsber
gen.
Mevrouw dr. H. Verwey-Jonker wees
erop, dat steeds minder academici voelen
voor een baan in de onderneming, omdat
de kloof tussen de generaties te groot is.
Zij sprak als Kroonlid van de Sociaal-
Economische Raad. Adjunct-directeur dr.
H. Hoelen van het Centraal Brouwerij
Kantoor repliceerde dat de ondernemer
zelf niets torpedeert, maar dat hij zelf
getorpedeerd wordt. Met zijn macht valt
het ook best mee, aldus dr. Hoelen, want
hij wordt door het overheidsbeleid op het
gebied van lonen en prijzen in de tang
genomen. Over de vervuiling zei hij in
antwoord op vragen, dat de consument
die om meer produktie vaagt de echte
vervuiler is, en dat aan hem in de prij
zen de bestrijdingskosten van de milieu
vervuiling moeten worden doorberekend.
De ondernemer handelt terecht vanuit
een strijdpositie want de onderneming is
geen sociaal laboratorium, aldus dr. Hoe
len.
DEN HAAG. Vanuit de oppositie in
de Tweede Kamer is woensdag de wens
tot uitdrukking gebracht aan onderwij
zend personeel en vormingsleiders groot
verlof en vrijstelling van opkomst in mi
litaire dienst te verlenen. De fracties van
P.v.d.A., D’66, de groep Aarden en de
P.S.P., die deze wens in een motie had
den neergelegd, achten dit noodzakelijk
als onmiddellijke bijdrage aan de voor
het welslagen van het onderwijs- en vor
mingsbeleid voor werkende jongeren zo
nodige vermindering van het personeels
tekort.
Staatssecretaris Grosheide van Onder
wijs en Wetenschappen voelde weinig
voor de suggesties om noodmaatregelen
te treffen teneinde tot een groter aanbod
van vormingsleiders te komen. Dat zou
voor de opleiding fnuikend zijn en geen
goed doen aan het imago van het hoger
■LInr'
beoogde doel kan dan ook niet worden
bereikt, meende de FJG.
Het Nederlands Centrum voor De
mocratische Burgerschapsvorming en
de Nederlandse Jeugdgemeenschap
wezen het wetsvoorstel eveneens af
Prof. dr. J. A. Ponsione, voorzitter van
de staatscommisie modernisering leer
plan maatschappijleer wist niet goed
hoe het probleem moest worden aan
gepakt. Hij had evenwel overwegende
bezwaren tegen het wetsvoorstel, om
dat dit geen oplossing biedt.
Uit de kringen van de leraren was
er niemand, die het standpunt van de
VSW bleek te delen. De andere orga
nisaties deelden wel de opvatting, dat
de maatschappelijke en staatsburger
lijke vorming in het onderwijs wel
veel te wensen overlaat. Zij meenden
ook, dat de nadruk dient te liggen op
ode vorming en niet louter op het bij-
brengen van kennis -„Dan weten ze
wel hoe de Kamer werkt, maar ze
gaan niet stemmen”, hield de delega
tie van de Nederlandse Vereniging
van Leraren in de maatschappijleer de
Kamerleden voor.
De Federatie Jongerengroepen
P.v.d.A. (FJG), was tot de conclusie
gekomen, dat het wetsvoorstel beoogt
te bestrijden: de apathie en het ge
brek aan inzicht op het sociale vlak.
Als middel wordt hiertoe recht en
staatsinrichting in het onderwijs ge
zien. Dat men het sociale gebeuren
wellicht beter vanuit de sociale we
tenschappen kan benaderen vond de
FJG een gedachte, die in elk geval
vreemd is aan het wetsontwerp. Het
de verdrukking” zijn gekomen en in
sommige schooltypen in het geheel
niet worden gegeven. De indieners wil
len de wettelijke koppeling van ge
schiedenis met staatsinrichting en die
van economische vakken met recht los
maken. Staatsinrichting wordt thans
door geschiedenis weggedrukt, recht is
een aanhangsel van economie en
maatschappijleer is niet van de grond
gekomen, menen zij.
De K.V.P.-jongerengroepen meen
den, dat de maatschappelijke en staats
burgerlijke vorming van de jeugd veel
te wensen overlaat. Zij oordeelden, dat
het vak maatschappijleer geen inhoud
heeft. Maatschappelijke vorming moet
volgens hen op school worden inge
voerd. Zij zagen hiervoor een eerste
stap in de goede richting in het wets
voorstel. De C.H.-jongeren-organisatie
sloot zich hierbij aan. Ook de V.V.D.-
jongeren achtten het zo noodzakelijk
dit wetsvoorstel te aanvaarden, dat
wachten op een mooiere en meerom
vattende regeling haar onverantwoord
voorkwam.
De nog jonge Vereniging tot Bevor-
wel in een ruimer verband: de oplossing
van het conflict dat door de misdaad is
ontstaan.
De vergoeding voor geleden schade zou
daarom in de eerste plaats door de dader
zelf moeten worden betaald, liefst vrijwil
lig. In ieder geval zal moeten worden ver
hinderd dat, als een vonnis de schade
vergoeding zou opleggen, hierdoor de re
classering van de dader zou kunnen wor
den geblokkeerd.
Mocht blijken dat de dader geen of te
weinig vergoeding zou kunnen betalen,
dan moet het slachtoffer toch aan zijn
trekken kunnen komen. Voor dat geval
zou een aanvullend beroep moeten kun
nen worden gedaan op een overheids
fonds, vindt Humanitas.
I
experiment
(Van onze redactie economie)
UTRECHT. De westerse werkgever
is bang voor het sociaal experiment. Als
hij zo doorgaat, wordt hij echt een boos
doener. Het gaat om meer dan alleen
maar produktie en winst en continuïteit.
Hebben de ondernemers wel door dat de
maatschappij er niet meer is voor de on
derneming maar andersom. Ze dragen
niet bij aan de oplossing van fundamen
tele problemen van de maatschappij en
er zijn grote verschillen tussen wat on
dernemers zeggen en wat ze in de prak
tijk doen. Voor problemen als het onder
wijs, de milieuverontreiniging en de kloof
arm-rijk hebben «e nog geen juist ant
woord gevonden. Dat zei gisteren prof,
H. van Zuthern. hoogleraar in de socio
logie gisteren in Utrecht tijdens de jaar
vergadering van de contactgroep werkge
vers metaalindustrie.
De motie kwam op tafel tijdens het de
bat over de nota inzake onderwijs- en ar-
beidsmaatregelen voor werkende jonge
ren. De uitvoering van de daarin ge
stelde voornemens en maatregelen ten
aanzien van het algemeen funderend on
derwijs en van de invoering van een par
tiele onderwijsplicht is, naar de mening
van de oppositiepartijen, in sterke mate
afhankelijk van het voorhanden zijn van
voldoende geschikt personeel.
De heer Masman (P.v.d.A.) toonde
zich over de inhoud van de regeringsno
ta teleurgesteld Hij constateerde een te
kort aan op de toekomst gerichte maat
regelen. op veel plaatsen onduidelijkhe
den en een te beperkte planning. Mej.
Kessel (groep-Aarden): „De regering
houdt te veel slagen om de arm. Zij be
weegt zich uiterst voorzichtig. De zorgen
over het participatie-onderwijs lijken mij
een doekje voor het bloeden”. Mej. Ba-
rendregt (P.v.d.A.) vond dat de geleide
lijkheid van staatssecretaris Grosheide
afdruipt”. Zij voelde een ernstig gemis
aan gegevens over het arbeidsmarktbe
leid. aan een inzicht ook over de maat
regelen die de regering denkt te treffen.
Bij amendement bepleitte zij vijf weken
doorbetaalde bedrijfsvakantie, een ver
betering die voor alle werkende jongeren
mogelijk moet zijn.
De drie confessionele partijen hadden
de heer Engels (K.V.P.) als woordvoer
der. Hij meende dat de regering woord
had gehouden en zijn fractie zag in de
hele nota slechts één probleem: „Dat we
niet nog meer konden doen”. Verbaasd
was hij over het feit dat voor het ko
mende jaar slechts één experiment met
een middenschool op stapel gaat, paar
hadden we wel meer van verwacht”, al
dus de heer Engels.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Over het beleid van staatssecretaris Van de Poel (CRM)
heeft gisteren de PvdA'er Voogd in de Tweede Kamer een motie van af
keuring ingediend nadat de Kamer voor de tweede maal een motie over een
pensioenregeling voor joodse oorlogsslachtoffers had aangenomen, maar
die de staatssecretaris opnieuw7 niet wil uitvoeren. De motie van afkeuring
werd echter niet gesteund door de meerderheid van de Kamer. Behalve van
de PvdA kreeg drs. Voogd de steun van D'66, PSP, CPN, Boerenpartij,
groep-Harmsen en de PPR.
Zoals ook vorig jaar stemde de VVD voor de nieuwe motie-Voogd waarin gevraagd
wordt om een pensioenregeling voor diegenen die wegens hun geloof, ras of wereld
beschouwing tjjdens de oorlog werden vervolgd en als gevolg daarvan nu geheel of
gedeeltelijk invalide zijn. Opmerkelijk was dat ditmaal ook freule Wttewaal van
Stoetwegen (CHU) niet meer het standpunt deelde van haar eigen fractie en die van
de ARP en KVP. „Ik heb er zeer over nagedacht. Maar de slachtoffers van joodse
origine gaan mjj nu eenmaal zeer ter harte”, aldus de freule.
Bij de hoofdstedelijke stemming bleek
dat de nieuwe motie, die iets anders
geformuleerd was omdat mr. Van de
Poel de vorige te onduidelijk vond, op
nieuw door een meerderheid werd aan
genomen: 69 stemmen vóór en 51 stem
men tegen. Evenals dinsdagavond ver
klaarde de staatssecretaris dat hij ook
deze motie naast zich zou neer leggen.
„De uitslag van de stemming betekent
geen wijziging in het standpunt van het
kabinet dat de motie niet moet worden
uitgevoerd”, aldus mr. Van de Poel.
Daarop verklaarde drs. Voogd: „Alles
hebben we geprobeerd om in gemeen
overleg met de staatssecretaris tot een
goed resultaat te komen”. Hij voegde
eraan toe: „Wij kunnen alleen maar
constateren dat de staatssecretaris geen
bereidheid heeft gehad het uiterste te
doen om tot overeenstemming met de
Kamer te komen. Dat de bewindsman
weigert een tot twee keer toe aangeno
men motie ten uitvoer te brengen, is een
politiek feit van geen geringe beteke
nis”. Vervolgens diende hij zijn motie in,
waarin afkeuring wordt uitgesproken over
het „op dit punt gevoerde beleid”.
Ditmaal kreeg de heer Voogd mevrouw
Dettmeijer (evenals de freule, de groep-
dingen buitensluiten. Hij vindt dat het
niet de minister moet zijn, die bepaalt in
welke gevallen schadevergoeding wordt
gegeven, en hoeveel. Dit moet volgens
hem in een wettelijk voorschrift worden
vastgelegd. Hij zei in november in de
Tweede Kamer te denken aan een instan
tie die los van de minister staat, en die
zelfstandig kan beslissen over de uitke
ringen. „De privacy van de betrokkenen
eist dat over de zaak zo weinig mogelijk
naar buiten komt,” aldus de bewindsman.
Een voorstel over deze kwestie in het
nog niet gepubliceerde tweede interim-
rapport van de commissie Binsbergen
vond de heer Polak echter „wat al te
ver gaan.” Die commissie wil in veel
meer gevallen schadevergoeding uit een
overheidsfonds mogelijk maken dan de
regering. Uit mededelingen van minister
Polak blijkt dat zij geen onderscheid
maakt tussen misdrijven en overtredin
gen. Ook wil de commissie-Binsbergen
geen verschil maken tussen geweldsdelic
ten en andere delicten.
voor de prijs van 80 cent (nieuwe
bakken kosten elf gulden). Is dit nou
ontwikkelingshulp?
beroepsonderwijs. Om bijvoorbeeld in
een tijdsbestek van een paar maanden
een sociale academie als dependance van
een bestaande uit de grond te stampen
is een onmogelijke zaak, zei hij.
Minister Roolvink van Sociale Zaken
meende dat de doorbetaling van lonen
voor alle deelnemers aan het vormings
werk een zware last op het bedrijfsleven
zal wentelen. Hij sloot zich aan bij het
SER-advies dat zegt degenen, die loons-
vergoeding hebben, deze te laten behou
den, maar geen nieuwe gevallen meer te
creëren.
Hij kondigde aan na september, als het
onderzoek op zijn departement dienaan
gaande zal zijn afgerond, een adviesaan
vrage naar de Stichting van de Arbeid
zal uitgaan inzake het minimumjeugd
loon. Het amendement van mej. Baren-
dregt om de minimum vakantieduur voor
werkende jongeren van 3 op 5 weken te
brengen ontraadde de bewindsman. Mej.
Barendregt diende tenslotte een motie in,
waarin de regering wordt uitgenodigd de
Stichting van de Arbeid te horen over
de invoering van een minimum jeugd
loon waarbij aan de hand van de leef
tijden de lonen worden vastgesteld en
een dergelijke regeling met spoed vast
te stellen.
K- J
