Topsporters waardevol
in de strijd tegen
hart- en vaatziekten
Overdaad schaadt
VIANEN
IN FRANSE
DIENST
„Gérard, je kost ons
te veel champagne”
i
t*Ww
ii
ff
Mensen met hoog
prestatieniveau
worden schaars
ito
to
23
ZATERDAG 27 MAART 1971
Erbij
Revalidatie
Aantobben
Geen kapsones
I/W
x Mi*
fcf"1®4". .XV
kI
W ii Sir
Prof. Biersteker: dankbaar voor de medewerking van de topsporters.
THEO KLEIN
wuwuwwuuwwwwvuuwww^^
HANS ROMBOUTS
de Zes Provinciën, de ronde van Zwit
serland en de ronde van het Noorden.
Toen Caballero stopte kwam ook Via-
nen in moeilijkheden. Maar niet voor
lang. Caput had de kracht van de Ne
derlander waargenomen en wilde hem
graag in zijn team hebben.
Als het gesprek op Poulidor komt,
wordt Vianen duidelijk enthousiast.
..Poulidor is een geweldige kerel. Hij
heeft geen kapsones. Hij heeft geen
vedette-allures. Als je met moeilijk
heden zit, zal hij je altijd helpen.
Desnoods haalt hjj je fiets uit elkaar
als het moet. Natuurlijk heeft hij een
bschermde positie in de ploeg, nog
steeds. Hij is de kopman. Maar ik
^VWWWVWWVWVWWVWVWVWWVWVVVVVVMWVWWWWW'WWVVVI
WVVVWVWVVVWWWWWVVWWVWWIMWIAWWVWWVWVWIMftfVW
een etappe in ParijsNice. De
vroegere Caballero-rijder mag die
zeges, naar de aard van zijn be
scheiden karakter, wel wat relati
veren: „Ik heb ook geluk gehad”,
maar ze zijn er toch maar. En ze
tikken aardig aan in een formatie
als die van Mercier.
toch zelf doen. Gé Peters zei ook al
tijd: jullie moeten zelf de koers ma
ken. Het is elke dag weer anders”.
Pellenaars steekt niet onder stoelen
of banken, dat hij Vianen graag er
bij gehad zou hebben. In het Milane
se Castello, waar hij zijn papieren
voor MilaanSan Remo kwam halen,
zei de Pel me: „Wat is het toch zon
de, dat ik Vianen er niet bij heb. Die
reed me toch sterk in ParijsNice.
Dat zou een aanwinst van betekenis
zijn”.
prijs 1968 van de Stichting Voorlich
tingsbureau voor de Voeding.
De Hartstichting probeert die apa
thie met behulp van de sportbonden
te doorbreken. De mensen moeten
wakkergeschud worden. Prof. Bier
steker draagt daar met zijn lezingen
het zijne toe bij. Keiharde cijfers die
nen hem als hulpmiddel. Het zal wei
nigen onberoerd laten uit zijn mond
te horen dat de kans dat iemand die
een zittend bestaan leidt sterft aan
hart- en vaatziekten vier maal groter
is dan bij een mens „in beweging”
Eenzelfde risico loopt hij of zij die
meer dan een pakje sigaretten per
dag rookt, terwijl verkeerde voeding
en te grote spanningen in het dage
lijks leven een verhoging van respec
tievelijk drie en twee maal opleveren.
Iemand, die alles doet wat in het be
lang van zijn eigen gezondheid verbo
den is, loopt een risico dat dertien
maal hoger is dan een Nederlander
met een voorbeeldige levenswandel.
De laatste tien jaar zijn er over de
hele wereld veel onderzoeken ver
richt, die een stormachtige weten
na altijd een gevolg van het niet goed
functioneren van het hart.
Vooral nu men de laatste tijd is af
gestapt van de verouderde opvatting
dat een hartpatiënt alleen met rust
zou kunnen genezen, zijn de ervarin
gen die men met de trainingen van
de topsporters opdoet voor de onder
zoekers erg interessant. Prof. Bierste
ker: „Wij hebben geleerd dat de hart
spier van een hartpatiënt door revali
datie op den duur naar verhouding
dezelfde prestatie kan leveren als de
hartspier van een topatleet.” Het
(Foto Hans Wamas)
ge ontwikkeling meegemaakt. Bier
steker: „Zeven jaar geleden was ik
nog een tegenstander van tempotrai-
ning voor pubers. Toen waren we er
zekér van dat het niet goed was. In
de tussenliggende periode zijn wij er
echter zoveel meer over te weten ge
komen, dat we er nu aan twijfelen of
het slecht is. Als iemand me nu
vraagt of ik tempoti aining voor pu
bers veroordeel, dan moet ik ant
woorden: ik weet het niet meer”.
Gerard Vianen had het natuurlijk
wel plezierig gevonden om met zijn
oude kameraden op te trekken („het
is gemakkelijker met Hollanders on
der elkaar buiten de koers”) maar
daar tilt hij toch niet zwaar aan. En
het heeft voordelen om in een Franse
équipe te rijden: „Ik heb het duide
lijk gemerkt in GenuaNice, die ik
won. Mercier is dank zij ook Pou
lidor erg populair. Bij het beklim
men van de Turbie zagen ze het paar
se shirt van mij aankomen. De Fran
sen langs de kant riepen: we duwen
je wel. Daar moest ik vorig jaar in
een Nederlands truitje niet om ko-
Topsporters leveren ook in het
buitenland een belangrijke bijdra
ge in de strijd tegen Volksvijand
nummer één. „Wij maken bij de re
validatie van hartpatiënten dankbaar
gebruik van de ervaringen van top
sporters”, aldus prof. Biersteker. De
oud-Haarlemmer deelt de topsporter
in bij de zeer kleine groep goed ge-
trainden, de „Super Gezonden”, die
steeds grotere lichamelijke prestaties
leveren. Daarna volgt een grote groep
„gezonden”, met als derde categorie
de mensen waarvan het prestatieni
veau ver beneden de normen ligt, bij-
Louis Caput, ploegleider van de
Franse formatie Mercier-Fagor en
zelf eens bekend profcoureur, heeft
de Nederlandse renner Gerard
Vianen lachend het devies voor de
komende dagen meegegeven: „Gé
rard, je mag voorlopig geen klas
siekers meer winnen. Pas in Pa
rijs—Roubaix mag je weer toe
slaan. Anders kost het ons te veel
champagne”. Vianen, even terug in
Nederland, van zijn woonplaats
Kockengen heen en weer gefietst
naar Santpoort om zijn oude (Ca
ballero-) baas Frans van den Enden
op te zoeken grinnikt over die
kreet van zijn directeur sportif.
„Ik zit natuurlijk erg goed op het
ogenblik bij mijn Franse patroon”.
Geen wonder. Vianen rijdt voor
het eerst in het paarse shirt van
Mercier en hij heeft al twee
aantrekkelijke overwinningen in
Frankrijk geboekt: GenuaNice en
Vianen is een typische, nuchtere
Nederlander, die weet hoever zijn
krachten reiken en woekert met zijn
talenten. Vianen is het prototype van
de hardwerkende wielerprof zonder al
te grote pretenties. Was de Utrechter
een middelmatige, toch wel redelijke
amateur, die in de schaduw leefde
van de toenmalige vedetten als Har
ry SteeVens, Eef Dolman en Eddy
Beugels, hij bleek geharder dan zijn
collega’s met de illustere namen in
het moeilijke beroepswerk in het bui
tenland.
Hij fietste als amateur bij Caballe
ro en ging ook in die sportieve groe
pering over naar de profs. Vorig jaar
al bleek, dat hij goed geacclimatiseerd
was. Hij won etappes in de ronde van
Voordat bekend werd, dat Pelle
naars met zijn GoudsmitHoff-équipe
zou komen zette Vianen zijn handteke
ning bij Mercier, al sinds vele jaren
de ploeg van Poulidor. Heeft de Utrech
ter achteraf geen spijt van het feit,
dat hij niet bij zijn vroegere collega’s
in dienst van Pellenaars rijdt? „Nee,
zoals het tot nu toe gaat, bepaald
niet. In een Nederlandse ploeg is de
rivaliteit onderling altijd veel groter.
Ik ben wel content bij Mercier. Pel
lenaars heeft op papier een geweldige
ploeg, maar je moet af wachten of het
er uit komt. De coureurs moeten het
steeds meer slachtoffers eisen in de
leeftijdsgroepen van 30 tot 50 jaar.
„Als de acties om de grote mensen
massa in beweging te krijgen, zouden
mislukken” (wellicht door het tekort
aan accommodaties, red.), zegt prof,
dr. P. A. Biersteker, hoofd van het
Fysiologisch Laboratorium in Utrecht
en in sportkringen vooral bekend om
zijn onderzoekingen voor de Olympi
sche Spelen in Mexico naar de gevol
gen van sportbeoefening op grote
hoogte, „dan voorzie ik dat veel van
wat er door de geneeskunde werd ge
wonnen, aan de andere kant weer
verloren zal gaan. Vooral omdat zo
verschrikkelijk veel jonge mensen
wegvallen zal de hoge gemiddelde
leeftijd die wij nu hebben, weer veel
lager komen te liggen”.
Van de acties waaraan de Neder
landse Hartstichting deelnam, is de
Trimactie die men in de zomer van
’69 in samenwerking met de Neder
landse Sport Federatie lanceerde de
bekendste. Daarnaast waarschuwde
de Stichting onder meer met 200.000
posters voor het dreigende gevaar
voor een „zittend bestaan”. Derge
lijke initiatieven zullen nieuwe gene
raties roeten behoeden voor de ern
stigste en meest langdurige epidemie
die ons land ooit heeft geteisterd.
„En toch wordt deze noodtoestand
door de bevolking betrekkelijk rustig
aanvaard. Wat alleen te verklaren is
door afstomping van onze gevoelens
en door aanpassing aan wat als on
vermijdelijk wordt beschouwd”, zei
de Leidse hoogleraar dr. J. J. Groen,
reeds bij de uitreiking van de Jaar-
men. Dan schreeuwde ik: poussez-moi,
maar dan riepen de toeschouwers:
courage, sterkteen lieten me aan
tobben”.
Die rit tegen de Turbie op herin
nert Vianen zich nog goed. Hij grijpt
nog naar de hartstreek. „Ik dacht tij
dens die beklimming, dat mijn hart
er uit kwam. Maar toen we over de
top heen waren was het gauw over.
Ik demarreerde met iedereen mee en
won tenslotte ook. Die zege komt ook
voor een groot deel op naam van mijn
ploegmaten. Op een nauw stuk weg
gingen alle Merciers van voren rij
den en er kwam niemand meer langs.
Kijk, bij Nederlandse ploegen is dat
nog wel eens anders”.
De Nederlandse Fransman vindt
dat hij rijper geworden is. „Je gaat
merken, dat je beter rijdt. Ik herin
ner me uit mijn eerste profjaren, dat
ik vlug kapot zat. Als ik toen direct
bij Mercier was gekomen, dan zou ik
rap weer thuis hebben gezeten. Ik
heb de kans gehad om te rijpen”
Frans van den Enden glunderde bij
die opmerking: „Jullie zijn toch niet
verziekt bij je vroegere baas”.
Hoewel Vianen vroeger al Franse
les heeft gehad en de taal tijdens zijn
profcarière zoveel mogelijk probeer
de bij te leren, valt het toch niet
mee om als enige Nederlander tus
sen de Fransen te zitten. „Maar het
leert toch wel vlug aan, nu. De eerste
dagen keek ik op tegen het Frans van
de Belg Peelman en de Duitser Wolfs-
hohl, de enige andere buitenlanders
in de ploeg. Maar nu spreek ik het
al minstens zo goed als Peelman”.
(Van onze sportredactie)
In 1968 (het jongste jaar waarover het Centraal Bureau voor
de Statistiek cijfers kan geven) stierven in ons land 46.977 mensen
aan hart- en vaatziekten. Op de ongeveer 100.000 Nederlanders die in dat
jaar overleden is dat een percentage van 47. De hart- en vaatziekten
bleven daarmee verreweg de grootste volksvijand. Zij eisten alleen al meer
slachtoffers dan kanker en verkeersongevallen samen. In datzelfde jaar
berekende de Nederlandse Sport Federatie dat er in Nederland een tekort
was aan 3.400 sportvelden, 500 sporthallen of zalen, 3.000 gymnastiek
lokalen (er waren 3.300 scholen zonder gymnastieklokaal) en 600 zwem
baden. In de tussenliggende periode is het aantal slachtoffers van hart- en
vaatziekten alweer gestegen, terwijl de achterstand in sportaccommoda
ties vergrootte. Bovendien wordt op de meeste scholen de gymnastiekles
nog steeds stiefmoederlijk bedeeld, wat er mede toe bij zal dragen dat
Nederland ook in de naaste toekomst „prat zal kunnen gaan” op het snelst
stijgende percentage hart- en vaatzieken in West-Europa.
Want naast verkeerde voeding, si
garetten en een te grote spanning in
het dagelijkse leven, is de bewegings
armoede een belangrijke oorzaak van
deze „welvaartsziekten”. Hoe dat te
kort aan beweging ontstond is alge
meen bekend. Door de verregaande
automatisering werd de noodzaak tot
beweging steeds minder. De auto
kwam in de plaats voor de fiets, de
televisie verving in veel gevallen de
lichamelijke oefening en de overalls
maakten plaats voor witte boorden.
Beweging werd een overbodige luxe
en zoals in alle sterk geïndustriali
seerde gebieden kreeg Magere Hein
via die nieuwe achterdeur steeds
meer vat op de Nederlanders.
Beweging in vrije tijd is vrijwel al
tijd synoniem aan sportbeoefening.
Het is daarom zeer begrijpelijk dat
de Nederlandse Hartstichting de na
tionale sportorganisaties als bondge
noot heeft aangetrokken in de strijd
tegen de hart- en vaatziekten, die
woord revalidatie betekent dan ook
niet meer dan „training”. Hoe die re
validatie het best kan worden aange
pakt leert men voor een niet onbe
langrijk deel door observatie van de
oefeningen van de topsporter.
Maar niet alleen de wetenschaps
mensen trekken profijt uit de onder
zoekingen. Ook de topsporters zelf
hebben door de bemoeienissen van
onder meer dr. Biersteker, hun trai
ningsmethoden steeds kunnen verbe
teren. En ook op dat gebied heeft
men de laatste jaren een stormachti-
(Van onze sportredactie)
HAARLEM Waar volledige automatisering toe kan leiden bleek on
langs in de Verenigde Staten, waar een efficiëncybureau in opdracht van
een fabrikant een bedrijf zodanig had ingedeeld dat geen van de werk
nemers meer een stap hoefde te lopen. Men had precies uitgerekend hoe
veel financieel voordeel dat op zou leveren. Toen het bedrijf in de „ideale”
opstelling ging werken, bleek echter het tegendeel waar te zijn. Door de
bewegingsarmoede werden de werkers veel vaker ziek dan vroeger. Het
enorme ziekteverzuim was er oorzaak van dat de economische positie van
het bedrijf na de perfectionering niet vooruit, maar achteruit ging.
schappelijke ontwikkeling teweeg
hebben gebracht. Daarbij kwam men
in de sterk geïndustrialiseerde naties
unaniem tot de conclusie dat de con
ditie van de bevolking schrikbarend
slecht is. In Amerika testte prof. Coo
per 14.000 militairen op hun prestatie
vermogen. De uitkomst was weinig
hoopgevend. Van de deelnemers on
der de dertig jaar voldeed ongeveer
de helft niet meer aan de conditione
le eisen die normaal aan mannen van
die leeftijd gesteld mogen worden.
Ook prof. Biersteker schrikt nog
steeds als hij het resultaat van de on
derzoeken onder ogen krijgt. Hij zegt:
„Het wordt erg moeilijk om mensen
te vinden, die het prestatieniveau nog
halen”. Hij zoekt zijn proefpersonen
dan ook voornamelijk onder de leer
lingen van de academies voor licha
melijke opvoeding en de topatleten.
Biersteker, momenteel bezig met on
derzoekingen voor de Olympische
Spelen in München: „Bepaalde onder
zoeken zouden zonder de medewer
king van topsporters zelfs helemaal
niet meer mogelijk zijn. Zij zijn voor
ons ideaal om mee te werken, omdat
ze vrijwel niets anders doen dan da
gelijks trainen”.
merk zelf al, dat ik na die twee over
winningen en andere goede resulta
ten ook uit de wind gezet wordt in
de koers. Er wachten ook renners op
me, als ik plat rijd”. Kortom, als er
nog wat successes bijkomen, wordt de
zevenentwintigjarige Nederlander een
van de belangrijkste coureurs van
Mercier, temidden van mannen als
Cyriel Guimard (vorig jaar tevergeefs
gepousseerd als Franse toekomsthoop)
Jack Mourioeux (nu weer naar voren
geschoven), Genet, Chappe en Perin.
De van origine huiselijke Vianen
(„ik vind het heerlijk om thuis in de
tuin te rommelen, lekker ontspannen
in huis te zitten”) is 3 februari uit
Kockengen vertrokken naar het trai
ningskamp van Mercier in Cagnes sur
Mer. „Een groot deel daarvan moes
ten we zelf betalen. Daarom was die
training daar ook niet verplicht. Maar
ik deed het wel. Voor mij was het
belangrijk om de taal te leren, het
programma te bekijken, de jongens
te ontmoeten. Ik had wel pech trou
wens op weg naar Zuid-Frankrijk. De
ruit van mijn Toyota ging kapot. En
in heel Frankrijk was geen Toyota-
ruit te krijgen. Mijn vrouw, die op
vakantie naar Cagnes kwam, heeft
een ruit meegenomen”.
Gerard Vianen heeft de kosten voor
dat trainingskamp er al weer royaal
uitgehaald. „Ik rijd nu al veel ster
ker in het voorjaar dan vroeger. Ik
werd o.a. ook tweede in Aix-en-Proven-
ce en achtste in Bésignes”. Morgen
rijdt Gerard Vianen met een bijeen
geraapt gelegenheidsploegje in de Am
stel Gold Race, waar men hem graag
aan de start wilde hebben alp de suc
cesrijkste Nederlandse renner tot nu
toe. „Jammer genoeg kan de Mer-
cier-équipe niet komen, omdat de „Na
tionaal” in Frankrijk wordt gereden,
een belangrijke koers voor de Fran
sen, waarvoor Poulidor favoriet is.
Nu moet ik het doen met Peelman
en jongens als de broers Jongkind uit
Aalsmeer en de Limburgers Habets
en Moonen”. Vianen grinnikt er maar
om.
Mjl ii '3
WW» k
■fe.
ij
!|i
i- -ii
