Zuster Gerda Schaafsma werkt nu
twee jaar in Lambarene
Ds. Blake
Japanse volgt dr. D. T. Niles op
en
Vrouwelijke
diakenen
over
huiszoekingen
Gereformeerd Vredesberaad doet beroep op de kiezers
Pax Christi vraagt partijen
kiezers: stel vrede centraal
Nieuwe gezangen op de plaat
Conferenties
"Kerk overzee,,
14
ZATERDAG 3 APRIL 1971
Erbij
2
Biafraanse kinderen
Te weinig privacy
Opgewekte patiënten
Lepra-dorp
Vier r.-k. hoogleraren
gehuwde priesters
KATWIJK AAN ZEE Een gesprek met de 30-jarige zuster Gerda
Schaafsma, sedert januari met verlof in Nederland vertoevend, betekent
geconfronteerd worden met de problematiëk van Lambarene en vooral
van de ontwikkelingshulp. Twee jaar lang heeft zuster Schaafsma nu in
Lambarene, in het hospitaal van prof. dr. Albert Schweitzer, gewerkt.
Met plezier, hoewel het lang niet altijd gemakkelijk was, zegt ze er zelf
over. „Zelf heb ik prof. Schweitzer niet meegemaakt, maar je staat er
wel van te kijken wat deze „grand docteur” daar in het verre Lambarene
met primitieve middelen aan medische verzorging destijds heeft weten op
te bouwen. Dat dwingt eerbied af”.
„Hospitaal moet moderner worden opgezet"
Leidse studenten voor
Wereldraad en racisme
aan R.U. Utrecht
WVWWVVWWVVWVVVVWVVWVVVWVVVVWVVW
I
Bep Andreas
zal
zendingsonderwerpen
Hoe is het klimaat?
rwwwwwwwwvwwwvwwwwwwwx/v'
VVVVVVWVVVVVVVVVVVVXAA/VVVVWVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVWVVVWWVVWVVWVV^^
Vier Europese artsen, dertig Europese
en dertig Afrikaanse verpleegkrachten.
Hoewel wij dus zoals gezegd onder pri
mitieve omstandigheden ons werk moe
ten doen, zijn de medische resultaten
goed. We werken ondanks het slechte
klimaat toch vierentwintig uur per dag.
Natuurlijk valt dat wel eens zwaar,
maar je idealisme houdt je op de been
en maakt dat je het volhoudt.”
zijn opgenomen. Dit betekent dat als er
op enig moment iets mis gaat ,of wij het
willen of niet, degenen dje op die partij
programma’s stemmen medeverantwoor
delijk zijn voor het daadwerkelijk ge
bruik van deze wapens door het Wes
ten, althans voor het risico daarvan.
Het is een fictie te menen dat de be
slissing over het gebruik van deze wa
pens uitgesteld zou kunnen worden tot
het moment aanbreekt dat de bevelen
worden gegeven, want dan zal er geen
tijd meer zijn om een eigen beslissing
te nemen.
Met zeer velen in ons land deelt het
Gereformeerd Vredesberaad de afwij
zing van de NAVO-kernwapenstrategie
en van de steun die, direct of indirect,
via de NAVO ten deel valt aan de oor
logen die Portugal voert in Angola, Mo
zambique en in Guinee Bisau.
He Gereformeerd Vredesberaad is er
De Van der Leeuw-stichting zal een
set van twaalf grote (30 cm) grammo
foonplaten uitbrengen ter bevordering
van het zingen van de nu nog onbeken
de liederen in de nieuwe gezangenbun-
Zijn de patiënten moeilijk in de om
gang?
Helemaal niet. Ze hebben er een ont
zettend vermoeiende reis voor over om
naar het hospitaal te komen en ze doen
dat spontaan en met grote opgewekt
heid. Ze staan hier ook open om wat
van ons te leren op medisch-hygiënisch
terrein. Ze beschikken ook over veel
veerkracht en een bepaald soort humor,
die je in het begin wel aangrijpt. Maar
je went eraan. Je doet medisch gezien
wat je kunt voor hen. Als je interesse
voor dat werk hebt, dan is het heerlijk
werken. Tenminste zo denk ik erover,”
zegt ze eenvoudig.
Zuster Schaafsma heeft ook in het le
pra-dorp gewerkt, het dorp dat dr.
Schweitzer destijds heeft gesticht met
het geld dat hij als Nobelprijswinnaar
kreeg. Met het geneesmiddel Lamprene
is lepra tegenwoordig vaak te genezen.
Doch de narigheid is dat er in Lamba
rene gebrek is aan deze broodnodige
medicijn.
In een verklaring bij het naderen
Kamer heeft het Gereformeerd Vre-
van de verkiezingen voor de Tweede
desberaad alle stemgerechtigden op
geroepen bij het uitbrengen van hun
stem prioriteit te geven aan de vragen
van de defensie en het gewenste vei
ligheidsbeleid.
Het vredesberaad bepaalt de kiezers
bij de noodzaak na te denken over de
verantwoordelijkheid ten aanzien van
deze vraagstukken met een verklaring,
waarin onder meer staat:
De voorjaarsconferentie van de sectie
„Kerk overzee” van de Nederlandse
zendingsraad zal van 16 tot 18 april op
de Ernst Sillem Hoeve in Lage Vuursche
worden gehouden. Het onderwerp is dit
jaar: „Latijns-Amerikaanse (R)evolutie”.
Als sprekers zullen fungeren: T. S.
Dankloff; mevr. I. Guanilode Jonge;
rev. Canon Douglas Milmine; pater J. A.
Rutges; drs. F. J. Versteeg; ir. W. G.
Wielemaker. Als conferentiedeelnemers
worden vooral verwacht „allen die er
belangstelling voor hebben om, waar
dan ook ter wereld, in „ontwikkelings
landen” te werken”. Deelnemersprijs
omstreeks f 35,Adres voor nadere
inl.: „Kerk overzee”, Prins Hendrik-
laan 37 Amsterdam-1007.
De Prof. dr. G. van der Leeuw-
stichting bereidt twee hulpmiddelen,
een compendium en een grammofoon
platenset, voor bij het nieuwe inter
kerkelijke gezangboek, dat in verre
gaande staat van voorbereiding is en
waarvoor nu definitief de naam „Lied
boek voor de eredienst in kerk en
huis’’ is gekozen.
ICU bleef ze ook buiten de colleges om
in contact met en zette zij zich in voor
studenten en andere jonge mensen,
waarbij ook de diepe indrukken uit 1939
in Amsterdam hun invloed deden gelden.
Vond ti het werken in het lepra-
dorp moeilijk?
„Neen, helemaal niet. Ten eerste is het
werken met Afrikaanse patiënten heer
lijk en met name vooral in het lepra-
dorp, temidden van die uitgestoten
groep, kun je je volledig aan je taak
als verpleegster wijden. Je zou echter
Een ander punt: de teamgeest is goed,
maar toch heb je in dit hospitaal te
weinig privacy. Het is overal zeer geho
rig en daarnaast is er ook gebrek aan
ontspanning. We hebben weinig vrije
tijd en weinig verdiensten. Dat kan een
voudig ook niet. Bovendien is alles erg
duur in Gabon. Het is ook het enige zie
kenhuis waar ze met blanken werken.
U moet niet vergeten, dat de Gabo-
nezen nog altijd naar Lambarene ko
men ajs ze ziek zijn. Soms wel van vijf
honderd kilometer ver. Ze weten dat
daar altijd wel iemand is die ze helpen
kan en wil.
veel meer willen doen en bereiken”,
zo voegt zij er zuchtend aan toe.
„Als ik deed wat mijn hart mij in
gaf ging ik zo weer terug. Mijn verlof
duurt in feite tot 1 april. Maar ik blijf
langer hier, omdat het noodzakelijk is
hier wat cursussen te volgen om bij te
scholen, zowel medisch als curatief.
Daar in de rimboe is het leven wel
veel ongecompliceerder dan hier in Hol
land, ook op religieus terrein. Het dorp
Lambarene is voor de helft rooms-ka-
tholiek en voor de helft protestant. Er
is nog veel afgoderij en magie. Toch
komen de verschillende stammen lang
zamerhand dichter tot elkaar en wordt
er bijvoorbeeld onderling al getrouwd.
Ze hebben een aangeboren blij le
vensgevoel en veel zin voor humor.
Ze maken geen probleem van het le
ven en leven met de dag. De band tus
sen het Schweitzer-hospitaal en Neder
land is bijzonder sterk. Om nog even op
het lepra-dorp terug te komen. Naar
mijn overtuiging en ondervinding ook,
zou er als het goed was, geen lepra-
dorp moeten bestaan. Er zouden wel
ambulante teams moeten zijn die medi-
Wat voor indruk hebt u tijdens uw
tweejarig verblijf in Lambarene. ge
kregen?
Zuster Schaafsma: „Je doet natuur
lijk veel indrukken op. Ik zou willen
concluderen dat dit hospitaal goed func
tioneert, .alhoewel het als gebouw sterk
is verouderd en een nieuw gebouwcom-
plex een dringende noodzaak is. Wilt u
voorbeelden?
De barakken zijn oud, de huisvesting
slecht, stromend water is er niet. Toen
ik er twee jaar geleden aankwam waan
de ik mij in een volkomen andere we
reld, waaraan je eerst wel erg moest
wennen. Toch zeggen de patiënten al
tijd weer dat de medische behandeling
goed is. Ook heeft het werken in al die
houten gebouwen, met uitzondering van
de eetzaal, wel een speciale charme. Als
je uit Nederland komt, waar men op
medisch terrein zoveel verder is, dan
sta je er wel critisch tegenover en zie je
duidelijk de noodzakelijkheid, dat in
Lambarene het hele hospitaal met alles
erop en eraan veel moderner opgezet
zou moeten worden.
De thans gaande zijnde grootscheep
se actie voor het hospitaal van wijlen
prof. dr. Albert Schweitzer gaat uit
van de in Nederland gevestigde stich
ting „Vrienden van het Hospitaal” en
.«vwwvwwvvwvvvwwvwvwvwvwwwwvww
is een keuze. Naar onze overtuiging zijn
bij deze keuze de volgende vragen de
meest urgente:
Wordt in een bepaald kiezerspro-
gram gekozen voor gerechtigheid in de
verhouding tussen de rijke en de arme
landen, ja of nee?
Wordt gekozen voor de slachtoffers
van racisme en van onrechtvaardige
machtsstructuren, ja of nee’
Wordt gekozen voor een veilig
heidsbeleid, dat principieel afziet van
nucleaire en andere massavernietigings-
middelen, ja of nee?
Het Gereformeerd Vredesberaad con
stateert met verbijstering dat de meeste
politieke partijen, de grote confessionele
partijen inbegrepen, in haar program
ma’s meedoen aan een bewapening
waarin deze massavemietigingsmiddelen
In 1913 bouwde dr. Schweitzer daar
zijn eerste ziekenhuis. In de jaren 1925-
1927 werd het huidige hospitaal vol
tooid. De research en de gezondheids
zorg zijn typisch Frans georiënteerd.
Het ziekenhuis is overigens interna
tionaal en telt medewerkers (sters) van
allerlei nationaliteiten. Zoals bekend
mag worden verondersteld heeft Albert
Schweitzer indertijd veel samengewerkt
met Nathan Söderblom, de bekende
Zweedse theoloog, kerkhistoricus en
pacifist, die in 1930 de Nobelprijs voor
de Vrede verwierf.
Nu is er een internationaal comité ge
vormd, met een goede inbreng van het
kleine Nederland, welk comité voortdu
rend geconfronteerd wordt met de ont
wikkelingsproblematiek in de derde we
reld?
Mevrouw prof. dr. Kiyoko Takeda
Cho (53) uit Tokio, Japan, is gekozen tot
opvolgster van wijlen dr. D. T. Niles als
een van de zes presidenten van de We
reldraad van kerken. Mevrouw Cho
heeft internationaal haar oecumenische
sporen verdiend in de christen studen
tenbeweging, onderwijsorganisaties en
de Wereldraad van Kerken zelf. Zij is
lid van de Verenigde kerk van Christus
in Japan.
Als jonge Japanse van juist 21 jaar
nam Kiyoko in 1939 deel aan de eerste
christelijke jongerenconferentie in Am
sterdam. Op weg daarheen zag zij haar
landgenoten verwoestingen aanrichten
in China. Gedurende geheel de Japans-
Chinese oorlogstijd onderhield zij con
tacten en een gebedsband met vrienden
in China, dat zij pas weer kon bezoeken
tijdens de tijdelijk soepelere periode van
president Mao’s ,,laat duizend bloemen
bloeien".
Kort na „Amsterdam” volgde stude
ren in de Verenigde Staten, waar zij
onder meer colleges volgde bjj de be
kende theoloog Reinhold Niebuhr, wiens
werken mevrouw Cho later in het
Japans vertaalde en daarmee in haar
eigen land ruime bekendheid gaf.
Mevrouw Cho vervulde leidende func
ties in de Japanse christelijke vrouwen
federatie, de wereldfederatie van chris
telijke studenten en internationale in
stellingen voor onderwijszaken. Zij nam
deel aan de assemblees van de Wereld
raad in Evanston (1954), New Delhi
(1961) en Uppsala (1968). Dr. W. A. Vis
ser ’t Hooft van de Wereldraad betrok
haar in 1951 bij de voorbereidingen voor
„Evanston”, bij welke gelegenheid Karl
Barth onder de indruk kwam van haar
buitengewone bekwaamheid grondig in
te gaan op theologische problemen.
Als historica schreef mevrouw Cho
tal van werken over moderniserings
processen. In 1961 werd zij gewoon
hoogleraar van de Internationale Chr.
Universiteit, ICU, in Japan. In datzelfde
jaar verleende de Universiteit van Tokio
haar een ere-doctoraat, voor een vrouw
daar een extra onderscheiding. Aan de
We hebben tachtig Biafraanse kinde
ren in het ziekenhuis gehad en zesdui
zend in het hele land, ze zijn nu weer
terug naar Nigeria. Ze Waren hier goed
op verhaal gekomen, nu hoor je er niets
meer van. Andere problemen en strijd
vragen weer onze aandacht. We leven
immers zo snel in een telkens verande
rende wereld.
Nogmaals vijftien miljoen zijn er no
dig en wjlt U dat nu eens schrijven:
die moeten er ook komen. Niet alleen
van Nederland natuurlijk. Daar moeten
wij met ons allen in de rijke wereld wat
aan gaan doen. Dr. Schweitzer was een
humaan christen. Een voorbeeld voor
ons allen, wiens nagedachtenis wij niet
beter kunnen eren door zijn hospitaal
in Lambarene te moderniseren, tot heil
van de lijdende mensheid aldaar. Ik zie
dat als een ereplicht”.
In een vorig artikel hebben wij al het
gironummer van de penningmeester
„Lambarene in nood” vermeld. Wij her
halen dat nu nog eens. Het luidt:
1540000, te name van de penningmees
ter „Lambarene in nood”, postbus 22,
Buitenpost (Fr.). Daar kan men zich ook
aanmelden als donateur.
In de Leidse studentengemeenten zul
len op korte termijn gehuwde priesters
voorgaan in de eucharistieviering, aldus
een motie die met grote meerderheid
van stemmen (een tegen, twee onthou
dingen), werd aangenomen op een con
gres in Leiden over het functioneren
van gehuwde priesters in plaatselijke
gemeenten in Nederland. Het congres
werd gehouden onder het motto „een
stap verder”.
Het stond onder verantwoordelijkheid
van de r.k. en protestantse studenten
gemeenten in Leiden. In de motie ver
klaren de Leidse studentengemeenten
zich solidair met andere gemeenten, die
deze weg zijn opgegaan en willen op
gaan. Zij zeggen verder zich te zullen
inzetten voor vernieuwingen in de kerk
en verandering van de samenleving.
De motie is ter beslissing over de uit
voering aan de Leidse studentenge
meenten voorgelegd. De voorgangers
van de Leidse studentengemeenten heb
ben zich reeds achter de motie van het
congres gesteld.
„Het klimaat is uitgeproken slecht.
Tropisch heet en bovendien is ’t hospi
taal midden in het oerwoud gebouwd.
Vandaar het gezegde: Lambarene, dat
betekent muggen. Je moet je op een
bepaalde manier instellen om eraan te
wennen. Een voordeel is dat je als me
dicus of verpleegkracht de tropische
ziekte uit de eerste hand leert kennen
en bestrijden.
In medisch technisch opzicht zou er
veel meer bereikt kunnen worden als
wij die kennis op de autochtone bevol
king konden overdragen. Daar moeten
we veel meer op gaan werken. Doch ook
daarvoor ontbreken de middelen. Dat
is nu de ware ontwikkelingshulp
meent zuster Schaafsma met overtui
ging.
Hoeveel mensen werken er in het
ziekenhuis?
wel onder de namen „Albert Schweit
zer Vriendenkring” en zoals reeds ge
noemd „Lambarene in nood”.
Het zijn vooral de heren J. Zijlstra
en de Groningse student Peter von
Meyenfeldt, die geen moeite teveel is
om geld te vergaren voor Lambarene.
Von Meyenfeldt is secretaris van het
actiecomité, een langharige student met
enthousiaste en serieuse inbreng ten ba
te van het noodlijdende hospitaal in
Lambarene. Hij laat er zelfs momenteel
zijn studie voor varen om het secre
tariaat goed te kunnen runnen. Dat ook
de jeugd van vandaag bereid is zich
voor een dergelijk mooi en humaan doel
in te zetten, mag beslist als een verheu
gend verschijnsel worden aangemerkt.
Het adres van Peter von Meyenfeldt
luidt: Kraneweg 19, Groningen, telefoon
050-181595.
„Bij het naderen van de verkiezingen
hebben wij alleó de roeping verkiezings
programma’s te toetsen aan de beloften
en eisen van het Evangelie van Jezus
Christus. Het uitbrengen van een stem
En zij die genezen zijn,' kun je ook niet
zo maar naar huis sturen. Vóórdat zij in
de maatschappij terugkeren, moeten zij
eerst een fysio-therapeutische behan
deling ondergaan. In het lepra-dorp
zelf zijn ook vaak chirurgische ingrepen
nodig. Ook die kosten veel geld. Een
fysiotherapeut is in Lambarene nog
niet aanwezig. Ook ontbreekt een diag
nostisch centrum en bijvoorbeeld een
colorimeter voor bloedonderzoek. Ook
hier is het weer het geld dat ontbreekt.
Vijftien miljoen zou er nodig zijn om
een en ander te realiseren.
van overtuigd dat het bezitten van, het
dreigen met en het gebruiken van mas-
savernietigingsmiddelen in strijd zijn
met Gods wil en dat alleen die politiek
voor God en de mensen verantwoord is
die aankoerst op snelle, desnoods een
zijdige afschaffing van deze wapens. Het
feit dat een ander eventueel niet bereid
is naar Gods gebod te handelen kan
moeilijk een argument zijn om het dan
zelf ook niet te doen.
Het Gereformeerd Vredesberaad
waarvan thans prof. dr. J. Verkuyl voor
zitter en ds. R. J. v. d. Veen vice-voor-
zitter is, kwam in het najaar van 1966
tot stand, toen een aantal leden van de
gereformeerde kerken in ons land zich
aaneensloot in het besef, dat „de be
angstigende ontwikkeling van nucleaire
en biochemische massavernietigings-
middelen dwingt tot nieuwe ethische
bezinning en nieuwe beslissingen”.
camenten gingen uitdelen aan de lepra-
lijders.
In het gestabiliseerde lepradorp
geen mensen meer worden opgenomen,
kunnen thans door gebrek aan geld
del, die 493 oude (bekende) en nieuwe
gezangen zal omvatten. Voor deze
grammofoonplaten is ruim de helft van
de opnamen inmiddels reeds gemaakt,
op verschillende plaatsen in Nederland
en Vlaanderen, en met medewerking
van allerlei cantorijen en gemeentezang-
groepen.
De Van der Leeuw-stichting kreeg
daarbij goede medewerking, waarvan
het bestuur zegt: „Over het algemeen
hebben de zangers daar met toewijding
aan gestudeerd, terwijl een instrumen
tale begeleiding hier en daar bepaald
allure kreeg”
Het ligt in de bedoeling, dat de op
namen nog vóór Pasen 1971 worden vol
tooid; daarna wordt het dan de vraag,
hoe snel opdracht tot persen van de
platen zal kunnen worden gegeven, om
dat er met de vervaardiging een ge
weldige investering is gemoeid. Afgezien
van (onzekere) subsidies is de „Prof. dr.
G. van der Leeuw-stichting, ontmoe
tingscentrum van kerk en kunst”, aan
gewezen op de inkomsten uit de ver
houdingsgewijs kleine kring van dona
teurs.
De Van der Leeuw-stichting is ook
bezig met het samenstellen van een
compendium bij het komend interker
kelijk liedboek. Nu de preciese omvang
en de volgorde, waar binnen de diverse
betrokken kerken verschillend over
werd gedacht, tenslotte zijn vastgesteld,
kunnen de registers (o.a. een alfabeti
sche lijst van beginregels) worden ge
maakt en in de op te nemen artikelen
over dichters en componisten de juiste
verwijzingen worden ingevuld
De financiering van de uitgavt van
dit compendium dat betaalbaar moet
blijven voor de geïnteresseerde kerk
leden, onderwijzers, organisten enz., is
nog een probleem.
Op 17 augustus 1970 werd herdacht
dat de staat Gabon tien jaar geleden
zelfstandig werd. Ter gelegenheid
daarvan werd in het hospitaal in
Lambarene een tentoonstelling in
gericht.
De Amerikaanse r.k. bisschoppen
conferentie, het nationale bisschoppen-
overleg van de r.k. „kerkprovincie” van
dat land, heeft besloten om voortaan
ook vrouwen tot diaken te laten wij
den. Dit besluit viel na bestudering van
een daartoe door Amerikaanse theo
logen opgesteld rapport. Dit rapport
legt er grote nadruk op, dat in het
beginstadium van de (r.k.) kerk de wij
ding van vrouwen tot „diaken” ook ge
oorloofd was.
De (r.k.) diaken had vooral een die
nende taak aan de eucharistietafel. Als
zelfstandige functie is het cflakenschap
verregaand verdwenen, de wijding tot
„diaken” was tot vóór kort voor r.k.’
priesters een stap op weg naar het vol
ledige officiële priesterschap en deze
„lagere wijding” stond dan ook niet
(meer) open voor vrouwen.
Mgr. Unterkoefler, Verenigde Staten,
heeft bij het besluit van de Amerikaan
se bisschoppenconferentie de aanteke
ning gemaakt, dat de uiteindelijke be
slissing voor openstelling van dit ambt
binnen de r.k. kerk ook voor vrouwen
door het Vatikaan genomen zal moeten
worden. Het tekort aan (mannelijke)
priesters heeft de nu gevallen princi
piële uitspraak van de Amerikaanse
r.k. bisschoppen in die richting be
vorderd.
Van 16 tot en met 18 april wordt in
het conferentieoord van het (geref.)
Zendingscentrum te Baarn een speciaal
„Indonesië-weekend” gehouden voor
jongeren. Daar zullen dan spreken: ds.
Ype Schaaf, adj.-algemeen secretaris
van het Nederlands Bijbelgenootschap,
die nog kort geleden een reis door Indo
nesië maakte en mevr. C. L. Manuputty-
Manusama, rectrix van de theologische
hogeschool te Makassar. Naast allerlei
algemene
vooral de functie van de kerk(en) in
Indonesië, mede in verband met de
„opbouw van de natie”, aan de orde
komen. Kosten f 30,— per persoon.
Adres voor opgaven en nadere inl.:
Geref. zendingscentrum, Wilhelmina-
laan 3, Baarn; tel. 02154-4051.
Het Oecumenisch centrum „Hemmen”
(post Zetten; tel. 08880-1873) heeft de
volgende activiteiten op het programma
staan:
8-12 april: paasgastendagen. (Voor
nadere inlichtingen: Vraag „Hemmen”).
23-24 april: studiedagen voor leden
van raden en kerken. Kosten f 25,
(Idem).
In het kader van het gentleman’s
agreement tussen de rooms-katholieke
theologische hogeschool Utrecht
(KTHU) en de theologische faculteit
van de Utrechtse rijksuniversiteit zijn
vier’r.-k. professoren benoemd tot bui
tengewoon hoogleraar. Het zijn prof,
dr. H. Wegman voor liturgie, prof. dr.
G. de Stroete voor het Oude Testament,
prof. dr. J. Kok voor kerkgeschiedenis
en prof. dr. Th. de Kruijf voor het Nieu
we Testament. De overeenkomst voor
ziet behalve in de benoeming van vier
buitengewone hoogleraren ook in de be
noeming van zes r.-k. wetenschappe
lijke medewerkers.
Het gentleman’s agreement kwam in
september 1969 tot stand. Het baptis
ten seminaire „De Vinkenhof” te Bosch
en Duin (Utr.) en het oud-katholieke
seminarie te Amersfoort besloten om
streeks die tijd eveneens voor hun stu
denten (meer) gebruik te gaan maken
van de opleidingsmogelijkheden binnen
de Utrechtse theologische faculteit. In
de zomer van 1970 kwam van de con
gregatie voor het onderwijs voor de
r.-k. partners de Vatikaanse goedkeu
ring voor deelname af. De overeen
komst is in werking getreden in sep
tember 1970 bij het begin van de nieu
we cursus en geldt voor de duur van
vijf jaar. Wanneer de samenwerking
tussen de KTHU en de faculteit tot bei
der tevredenheid verloopt zal de sa
menwerking definitief worden en de
vroegere r.-k. priesteropleiding volle
dig in deze tak van rijksonderwijs wor
den opgenomen.
Bij gelegenheid van de komende
verkiezingen voor de Tweede Kamer
heeft de r.-k. vredesbeweging Pax
Christi zich met een manifest gericht
tot de politieke partijen en de kiezers
in ons land. Zij willen hiermee bevor
deren, dat de vraagstukken van vrede
en rechtvaardigheid steeds meer cen
traal komen te staan, zowel in de ver
kiezingstijd als in de komende rege
ringsperiode.
Uitgangspunt van het manifest is,
dat vrede en rechtvaardigheid alleen
bereikt kunnen worden door een syste
matisch streven naar verandering, door
verzet van allen tegen de steeds ernsti
ger tendenzen in de richting van con
flict, bewapening en oorlog, die ken
merkend zijn voor de wereld van van
daag:
De voortgaande bewapeningswed
loop en wapenhandel; de wedloop
in de strategische wapens dreigt mo
menteel een dusdanige omvang aan
te nemen, dat het zogenaamde af-
schrikkingsevenwicht tussen oost en
west doorbroken wordt. Dan gaat
een volkomen instabiele situatie ont
staan waarin elk van de beide par
tijen de andere met een eerste klap
kan uitschakelen;
De steeds toenemende verschillen in
welvaart en economische macht,
nationaal en internationaal, gepaard
De 200.000 dollars, die de Wereldraad
van Kerken verleden jaar onder meer
aan een aantal bevrijdingsbewegingen
in Zuidelijk Afrika schonk, blijft nog
steeds veel gemoederen beheersen.
Daarom heeft het Landelijk Centrum
voor Gereformeerd Jeugdwerk het laat
ste nummer van het gespreksblad
„Kwik” aan het onderwerp „Wereld
raad en racisme” gewijd.
In dit Kwiknummer worden allereerst
nog eens de argumenten die de Wereld
raad tot dit besluit joracht, kort weer
gegeven. Zé worden vervolgens aange
vuld met een aantal pro- en contra-
reacties. Eén van de bijlagen bevat de
volledige tekst van een nota met criti-
sche vragen van de staf van de Sectie
Internationale Hulpverlening van de
Nederlands Hervormde Kerk.
De redactie van Kwik hoopt met dit
nummer een bruikbare documentatie te
hebben gegeven van gebeurtenissen,
informatie en meningen die afgestemd
zijn op het gebruik binnen gespreks
groepen.
Losse Kwiknummers zijn verkrijg
baar door f 2.50 te storten op giro
475060 t.n.v. Gereformeerd Jeugdwerk,
Driebergen onder vermelding van
Kwik-racisme.
Chirurgische ingrepen zijn vaak
nodig om de. lepralijders het leven
draaglijker te maken. Schone ver
banden zijn dagelijks in groten ge
tale nodig.
gaande met overheersing en uitbui
ting;
Het intensiever worden en escaleren
van zogenaamde beperkte conflic
ten, zoals de oorlog in Indo-China
en het conflict in het Nabije Oosten;
9 De onderdrukking van radicale,
etnische en godsdienstige groepe
ringen;
Het ontbreken van een werkelijke
dialoog tussen de volken.
Aan deze ontwikkelingen een halt
toe te roepene, vereist denkwerk, vol
harding, bereidheid offers te brengen,
én op realistische wijze risico’s te ne
men. Dit geldt niet alleen voor de po
litici, maar ook voor de publieke opi
nie. Vredespolitiek is alleen mogelijk,
als de bevolking daarachter staat.
Het manifest wil, zonder aanspraak
te maken op volledigheid, en zonder op
onrealistische wijze te pleiten voor een
zijdige ontwapening, voorstellen doen
voor concrete stappen, die in de eerst
komende jaren genomen kunnen wor
den, en waarbij ons land en het westen
als geheel initiatieven kunnen nemen.
Het westen neemt immers nog steeds
de sterkste en meest bevoorrechte po
sitie in de wereld in, en het heeft in
veel opzichten de leiding in de bewa
peningswedloop.
Het manifest, dat verkrijgbaar is op
het secretariaat van Pax Christi, Cele-
besstraat 60 in Den Haag, omvat de
volgende hoofdstukken
Naar een wereldwijde en rechtvaar»
dige samenleving.
Naar een wereldwijd welzijn.
Naar een nieuw systeem van vei
ligheid en samenwerking in Europa.
Conclusies voor onderwijs, vorming
en voorlichting.
Secretaris-generaal dr. E. C. Blake
van de Wereldraad van Kerken heeft
de overtuiging uitgesproken dat de re
cente huiszoekingen door de Zuidafri-
kaanse veiligheidspolitie, bij het
Christelijk instituut in Kaapstad en
Johannesburg en een groot aantal an
dere kerkelijke en (andere) christelijke
pro-interraciale instellingen en bij een
aantal dominees en priesters en twee
critische journalisten van naam thuis,
de bezinning op de apartheidspolitiek
van de regering van Zuid-Afrika, ook
bij de voorstanders van deze harde hou
ding tegenover niet-blanken, zal bevor
deren.
Onder invloed van het politie-optre-
den, aldus dr. Blake in een commen
taar, zullen vermoedelijk ook diegenen
in christelijke kring, die tot nu toe de
apartheidspolitiek van de regering van
Zuid-Afrika hebben ondersteund, hun
standpunt moeten overwegen. „Het is”,
aldus dr. Blake woordelijk, „een zwarte
dag voor een regering als zij in tegen
stelling tot de door haar verkondigde
christelijke beginselen een politiek van
lastig vallen en intimidatie op touw zet
tegenover kerken, die zich openlijk in
zetten voor de verzoening”.
