het werk
HOE LANGER HOE MEER...
Visie van it. J. Pot op ruimtelijke toekomst
Minder gevaar, meer ruimte
een „aantrekkelijker” kosten
PROCES-INDUSTRIE IN ZEE Onbehagen leidt tot
vlucht uit
KNVTO is met
rijkssteun
streekvervoer
tevreden
het
fundament
van uw
vermogen
DSM-kaderleden stellen vast: veel
mensen werken beneden capaciteiten
Indonesië krijgt
135 miljoen DM
van Bonn
Wereldorganisatie
van loodsen
In januari 7205
nieuwe woningen
TUSSEN DE BE
f-
f
13
ZATERDAG 10 APRIL 1971
SANERING
GELD IS ER
AANLEIDING
GOED KLIMAAT
O ntwikkelingshulp
Veiligheidsmaatregelen
in Argentinië
■MB
Spanningen
Te soepel
BI z' sas®
BW i
I 1
-
X
(Van onze Haagse redactie)
ADVERTENTIE
POSTBUS 973 - ROTTERDAM TEL. (010) 28 <7 10
1
DEN HAAG Als het aan de Sllkkerveerse elektrotechnisch Ingenieur J. J. Pot (62)
ligt, bouwt Nederland zo spoedig mogelijk zjjn proces-industrie op eilanden in de
Noordzee. AI enkele jaren propageert de heer Pot deze visie op de naar zijn idee nog
meer geïndustrialiseerde toekomst van Nederland. Nadat er aanvankelijk weinig of
geen reactie kwam is recentelijk meer belangstelling gebleken. Dat kwam omdat
ir. Pot nu een concrete berekening heeft gemaakt voor de bouw van dergelijke eilan
den. In zijn brochure „Industrie-eilanden in de Noordzee, een realiseerbaar alter
natief”, had hij nog globale cijfers genoemd. Dat werkje omvatte een beschrijving
van zijn visie, geplaatst tegen de achtergronden, belicht in Westeuropees verband.
Voorne-Putten en dergelijke zogenoemd
noodzakelijkerwijs en ongemerkt stukje
bij beetje ook nog verloren gaan. En het
beste zou zijn, meent ir. Pot, direct op
internationaal niveau de verkaveling van
de zandbankgebieden in de Noordzee aan
te gaan te gaan vatten.
President DSM. De raad van commissa
rissen van DSM heeft president-direc-
teur dr. A. C. Rottier verzocht nog een
paar jaar aan te blijven wegens de hui
dige problematiek van de onderneming
en de belangrijke herstructurerings-
taken in de naaste toekomst. De werk-
nemersleden van de ondernemingsraad
van DSM hebben het verzoek van de
commissarissen en het bevestigend ant
woord van dr. Rottier toegejuicht. In het
kader van de rationalisatiemaatregelen
geldt voor het hele bedrijf een over-
bruggingsleeftijd van zestig jaar. Onder
deze regeling vallen ook de leden van
de hoofddirectie en de directeuren. Dr.
Rottier is 62 jaar.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Ir. Pot pretendeert niet
dat hij met zijn plan om havens en in
dustrieën in zee te bouwen iets heel
nieuws voorstelt. Integendeel: er zijn al
veel voorbeelden over de hele wereld.
Men denke alleen maar eens aan de
tanker-terminals op vele kilometers uit
de kust van de Arabische olielanden. In
ons land zijn we begonnen met de Maas
vlakte om voor het Rotterdamse in-
dustrie-areaal meer ruimte te maken.
Over de inrichting van dit op de zee
gewonnen gebied en over eventuele uit
breiding is de strijd volop aan de gang.
waarmee we hoe langer hoe meer te ma
ken zullen krijgen, beschouwt ir. Pot de
prognose, dat straks het industriebekken
Moerdijk met zijn Shell-Chemie over wei
nig jaren ingeklemd ligt tussen het naar
het noorden expanderende Breda en het
zuidwaarts uitbreidende Dordrecht.
Te weinig ruimte en te veel overlast
voor de bewoonbaarheid van de minidel
ta, nu zo trots Gouden Delta genoemd. In
de gedachten van ir. Pot hoeft de Hoekse
Waard niet te worden vergraven, blijft
Voorne-Putten ongerept, zou Oost-Zeeuws-
Vlaanderen niet vol milieubelastende indu
strie moeten worden gedrukt
Overname Van Leeuwen. Mammoet Trans
port, de geïntegreerde zwaartransport-
onderneming, gevormd door Van Wezel
Hengelo n.v. en Hijs- en Transportmaat-
schappij Goedkoop n.v., neemt S. A. van
Leeuwen n.v. te Leiden over. De Leidse
vestiging van Mammoet Transport zal
als zelfstandige n.v. worden voortgezet
onder de naam Van Leeuwen n.v. Bij
Van Leeuwen werkt 18 man personeel.
Met de vakbonden is volledige overeen
stemming bereikt over de overneming.
De continuïteit van Van Leeuwen, een
onderneming die zich vooral richt op
industrieel vervoer, wordt door het op
gaan in Mammoet Transport verzekerd,
zo delen beide bedrijven mee.
Indonesië werktuigen moet kopen, die
voor ontwikkelingsprojecten noodzake
lijk zijn.
In totaal heeft de Bondsrepubliek nu
701 miljoen mark aan kapitaalhulp ge
leverd. De Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken Adam Malik sprak
tijdens de ondertekening van het ver
drag de hoop uit dat de Westduitse in
dustrie haar investeringen in Indonesië
in de toekomst zal verhogen. Dr. Eppler
voerde deze week ook besprekingen met
de Indonesische president generaal Soe-
harto.
(Van onze redacteur in Bonn)
BONN. De Westduitse minister van
Ontwikkelingshulp dr. Erhard Eppler,
heeft in Djakarta een verdrag onderte
kend, waarin de Bondsrepubliek 135 mil-
joen mark beschikbaar stelt, waarvoor
Hoe is ir. Pot ertoe gekomen in woord
en geschrift zoals dat dan heet zijn
visie bekend te maken? Het is zijn per
soonlijke betrokkenheid bij het milieu,
die hem tot deze gedachten heeft ge
bracht. Aanleiding was de kwestie Voor
ne-Putten, die zo’n tweeënhalf jaar gele
den speelde.
Plannen van Rotterdam, die toen be
kend werden gemaakt, lieten zien dat
Voorne-Putten grotendeels als haven- en
industriebekken nodig zou zijn, evenals
de Hoeksewaard. De natuurbeschermers
kwamen in de weer vanwege de unieke
waarden van het landschap.
Waar is dan plaats voor de verdere in
dustriële groei dacht ir. Pot. Zo kwam hij
op de gedachte de kustlijn naar voren te
brengen. Het continentale plat ligt ge
reed, ligt als het ware te wachten, zegt
hij. Eeuwen geleden was dit deel van de
delta van Schelde, Rijn, Maas en IJssel
ook land. De rivieren liepen ongeveer bij
Doggersbank in zee.
De ruimtelijke druk in West-Europa
met zijn honderden miljoenen bevolking,
het feit dat sommige havens slechte ver
bindingen hebben met de zee leidt van
zelf tot zoeken van dergelijke alternatie
ven, meent ir. Pot.
Bovendien zijn vele industrieën (staal-
olie- petro-chemie) afhankelijk van aan-
en afvoer over zee en willen zich dus bij
voorkeur aan de kust vestigen.
Juist die petro-chemie is de grootste
potentiële belager van de milieuhygiëne.
Niet alleen gaat het om de vervuiling
van lucht en water, maar ook en dit is
wel het voornaamste argument In de vi-
sie-Pot voor de zee-eilanden zijn de
gevaren van brand, explosie en vergifti
ging dermate groot, dat het voorkeur zou
hebben deze fabrieken ver buiten de kust
lijn in zee te zetten.
IN BELGIË wemelt het van de plannen.
Een project voor de uitbouw van de
haven van Zeebrugge, een voor een zee
stad voor Zeebrugge (haven met 2400
ha grond) een tanker-terminal op 16
km n zee, een haven 25 km uit de kust.
FRANKRIJK is de koploper. Althans
voor wat betreft accommodatie in volle
zee. In het Kanaal, 27 km vóór Le Havre
ligt l’Ile du Parfond, een tanker terminal
van 80 ha (met opslag). Het biedt accom
modatie aan tankers tot 500.000 ton. De
Fransen hebben bovendien een plan voor
een haven op een zandbank, 12 km voor
de kust van Calais.
DIT ALLES om aan te geven dat dit
soort plannen nu wel het stadium van
de science-fiction hebben verlaten en hoe
langer hoe serieuzer worden overwogen.
Nog vormt Nederland enigszins een uit
zondering, al zijn er dan meer mensen,
die er belangstelling voor krijgen. Ge
zien de aard van vele der opgesomde pro
jecten zou he'. wel eens kunnen, dat die
belangstelling spoediger moet worden ge
concretiseerd dan nu kan worden aan
genomen.
De kans dat zoveel buitenlandse havens
straks de gigantische olietankers gemak
kelijk in zee kunnen ontvangen, zal met
name in Rotterdam niet lang afwachtend
worden gadegeslagen. Het verdiepen van
de zogenoemde oliegeul kan niet ongeli
miteerd voortgaan, zodat in de nabije toe
komst zonder twijfel berekeningen voor
een tanker-terminal in zee moeten wor
den gewaagd.
DEN HAAG. In januari 1971 werd
volgens definitieve gegevens van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek met de
bouw van 10351 woningen begonnen en
zijn 7205 woningen voltooid. In januari
1970 waren deze aantallen resp. 7682 en
6025.
Eind januari 1971 waren er 155.480 wo
ningen in aanbouw tegen 147.340 eind
januari 1970. Het aantal begonnen wonin
gen bestond uit 3239 (2956) woningwet
woningen, 5447 (3261) premiewoningen
en 1665 (1465) ongesubsidieerde wonin
gen. Bij het aantal voltooide woningen
waren deze cijfers respectievelijk 2315
2315 (2316), 3479 (2668) en 1411 (1041).
ENGELAND, om wat dichter bij huis
te komen, is bezig met het project-
Maplin Sands. De ondiepten aan de mon
ding van de Theems worden een soort
grote „Maasvlakte”, 12.000 ha met havens,
industrieterreinen, wellicht een vliegveld.
Enkele jaren geleden verscheen een ont
werp voor een „Sea-City” op de Hais-
borough Tail, 25 km uit de oostkust
Zelfs hebben de Engelsen wel eens ge
dacht aan Doggersbank, maar daar krijgt
men te maken met diepten van 36
meter.
AMSTERDAM. Op 12 mei zal in Am
sterdam de International Maritime Pilot
Association worden opgericht, een organi
satie waarbij loodsenorganisaties uit de
hele wereld zich kunnen aansluiten.
De Impa zal, evenals de Europese Ma
ritime Pilot Association, waarbij België,
Duitsland, Engeland, Spanje, Frankrijk,
Italië, Zweden en Nederland zijn aange
sloten met totaal 5500 leden, een advise
rend orgaan zijn.
De reden voor de oprichting van de
Impa is volgens de Vereniging van Ne
derlandse Loodsen het verkrijgen van
een consultatieve status bij de Imco, de
internationale maritieme organisatie
waarbij alle landen, die iets met de
scheepvaart te maken hebben, zijn aange
sloten. De Imco is nauw verbonden me*
de Verenigde Naties.
Unigro dicht. Het fietslampen en dynamo’s
producerend bedrijf n.v. Unigro en Co
26 werknemers in Groningen gaat
sluiten. De fabriek kan de concurrentie
uit Italië niet meer aan. Directie en aan
deelhouders (dat zijn vijf werknemers
van het bedrijf) hebben vrijdagmorgen
met de vakbonden en de werknemers
overeenstemming bereikt over een af-
vloeiingsmaatregel. Men kan uit drie
mogelijkheden kiezen, onder meer een
uitkering ineens. De meeste werknemers
van Unigro hebben meer dan twintig
dienstjaren. Het bedrijf werkt al jaren
met verlies.
Geen dividend Lyempf. Lyempf (Leeu
warder IJs- en Melkprodukten Fabrie
ken) heeft een teleurstellend jaar 1970
achter de rug. In tegenstelling tot vroe
gere verwachtingen is het afgelopen
boekjaar ongunstig verlopen, zodat dit
met verlies zal moeten worden afge
sloten. Over 1970 zal dan ook geen divi
dend kunnen worden voorgesteld, zo
deelt het bedrijf mee.
Voorwaarde voor de vestiging op
Noordzee-eilanden is, zo betoogt ir. Pot
met nadruk, dat de gegadigden de pro
jecten zelf aanpakken. De belastingbeta
ler mag er geen directe gevolgen van
dragen. Industrieterrein in zee wordt
steeds goedkoper naarmate ons land, in
de richting van het jaar 2000, geheel vol
gebouwd raakt.
Hij zou willen stoppen met vestiging
van milieucontrasterende industrie op het
vasteland. De bestaande zou moeten wor
den gesaneerd in die zin, dat zij schoon
moeten worden. Dat kan technisch alle
maal, vindt ir. Pot, als er maar zeer
strenge eisen worden gesteld en de over
heid daarop venijnig toeziet.
Uitbreidingen van bestaande proces-in-
dustrieën moeten niet meer worden toe
gelaten. Die moeten ruimte vinden in zee,
ver van de bewoonde wereld, op eilanden
in zee. Die eilanden denkt ir. Pot zich
niet onmiddellijk langs de kust. Dan wor
den eb en vloed verstoord, de ecologische
waarde van de kust gaat achteruit, de
recreatieve mogelijkheden verdwijnen.
Tussen de eilanden en de bestaande
kust moet zeker 5, liever 10 kilometer
afstand bestaan. Om luchtvervuiling voor
het vasteland uit te sluiten, moeten uiter
aard ook aan de te vestigen industrieën
de strengste eisen worden gesteld. De ver
bindingen zijn geen probleem. Het gaat
om weinig arbeidsintensieve projecten.
De werknemers kunnen bijvoorbeeld met
luchtkussenvaartuigen af en aan worden
gevoerd. Die varen snel en kunnen ook
bij hoge golven nog navigeren.
Wanneer de uitbouw van de eilanden
voortschrijdt, kan altijd aan een brug
worden gedacht (of tunnel) hoe meer ge
gadigden hoe goedkoper zo’n project naar
verhouding. Technisch zijn er geen pro
blemen. De Zeelandbrug werd ook in zeer
diep water gebouwd. Wat nog de kosten
betreft: verkeersvoorzieningen als bij
voorbeeld ingecalculeerd bij projecten als
Europoort en Maasvlakte zijn niet van
toepassing op de Noordzee-eilanden. Ver
der denke men maar eens aan de grote
bedragen die nodig zouden zijn om ha
vens te graven in bijvoorbeeld de Hoekse
Waard (nadat voor vele miljoenen is ont
eigend) bruggen te bouwen, wegen te
maken.
Het geld voor deze gigantische projec
ten? Dat is er, zegt ir. Pot. We moeten
bedenken dat Duitse banken zich bereid
verklaren een investering van een miljard
te doen in een haven op 26 km voor de
Belgische kunt en de Belgische regerings
commissie voor deze projecten berekent,
dat een haveneiland voor de kust van
Bredere 2,5 3 miljard kost en conclu
deert dat dit economisch realiseerbaar is.
De tijd wordt rijp, meent de Slikker-
veerse elektrotechnisch ingenieur, dat we
ons gaan bezinnen op de mogelijkheden
van het continentale plat voor industrie
vestiging. We moeten dit zien tegen de
achtergrond van de vraag wat het behoud
van ons woon- en leefklimaat in de nabije
toekomst ons waard is.
Hopelijk is er niet eerst een grote ramp
nodig om dit besef algemeen te doen
doordringen, zegt ir. Pot, zoals de bedrei
ging voor Amsterdam de stoot tot de
droogmaking van de Haarlemmermeer
gaf. Zoals de watersnood van 1916 de
aanleiding was tot het starten van de
Zuiderzeewerken. En zoals de februari-
ramp van 1953 het in de la liggende
Deltaplan actueel maakte.
Het Noordzeeplan is een uitweg uit de
impasse, waarin we al meer en meer
gaan verkeren, aldus ir. Pot. De commer
ciële belangen worden ermee gediend, de
leefbaarheid van ons westen wordt ont
zien, er worden geen belangen geschaad,
men bouwt op niemandsland en men kan
daarmee onmiddellijk beginnen.
Liever nog vandaag dan morgen, an
ders zullen gebieden als Hoeksewaard,
DUITSLAND blijft niet achter. Daar
zijn drie grote projecten bekend: een
haven op 60 km in zee, voorbij Helgo
land; een haven- en industriegebied (ana
loog aan de Maasvlakte, maar veel gro
ter), op Wadden aan de monding van
de Elbe (bij Cuxhaven), bestemd onder
andere voor zeer grote tankers; en een
haven in zee buiten Wilhelmshafen.
In deze reeks past ook de visie van de
Rijswijker B. J. Elhorst, die bij de ge
meente Den Haag een ontwerp indiende
voor een uitbouw aan de kust tussen
Monster en Scheveningen, met een capa
citeit van 800 ha, aan zee een nieuwe
kunstmatige duinketen, ruimte voor ho
tels en voor woningbouw. En misschien
ook het zoeken naar ruimte voor een
buitenhaven voor Amsterdam, in de na
bijheid van de verlengde Noordzeekanaal-
pieren.
tewerk gesteld is, het hoogste ziektecijfer
voorkomt. Is de personeelsdienst wel vol
doende doordrongen van de eisen, die
het werk in de diverse afdelingen aan de
mensen stelt, zo vraagt de groep zich af.
De groep merkt verder op, dat er voor
al voor de laagstbetaalden weinig door
stroom- en promotiemogelijkheden zijn.
Velen van hen zouden hoger geclassi
ficeerd werk aankunnen, maar krijgen
daarvoor te weinig of geen kans. Diplo-
ma-eisen staan doorstroming veelal in de
weg. Vele mensen werken daardoor on
der hun capaciteiten, hun vakmanschap
gaat voor het bedrijf verloren, het werk
spreekt niet meer aan, verveling, sleur
en onbehagen nemen toe en een en ander
leidt tot vlucht uit het werk. Volgens de
cijfers van de groep is het ziekteverzuim
het hoogst bij de laagst betaalde groe
pen.
De groep denkt ook aan de snelle ont
wikkelingen op velerlei gebied, die toe
nemende spanningen veroorzaken en aan
de arbeidsmotivatie, die een overwegen
de rol speelt in het ziekteprobleem. Als
de wijze van leiding geven, de organisa
tie van het werk, de informatie-verstrek-
king en de werkbetrokkenheid niet goed
zijn, wordt de werkmotivatie ongunstig
beïnvloed. Er is bij het polychemiebe-
drijf onvoldoende inspraak met betrekking
tot het werk zelf, de planning en orga
nisatie van het werk, de besluitvorming
de plaatsing en overplaatsing van perso
neel en de werkomstandigheden.
Tenslotte noemt de groep de achter
uitgang van het leefklimaat door de ver
vuiling van het milieu door industrie en
verkeer. Hierdoor vermindert de weer
stand tegen ziekte.
Onrustbarend noemt de groep het, dat
onlangs een Limburgs bedrijf moest wor
den gesloten als gevolg van een enorm
hoog ziekteverzuim.
We moeten ervan uitgaan, stelt ir. Pot,
dat Nederland zich nog onderaan bevindt
in de groeikromme van de industrialisa
tie. In Westeuropees verband gezien is
het van het grootste belang, om voor een
gunstig industrieel klimaat te zorgen.
Willen wij geen verdere industrialisatie
dan houden we de groei niet tegen, maar
zet die zich elders voort.
Nu heeft Nederland weinig ruimte. Als
het welvaart wil, dan graag zonder
milieuoverlast. Bovendien is het totdus-
ver ingedijkte deltagebied van ons land
uitermate ongeschikt voor de industrie.
Alles wat men op de klei- en veengrond
bouwt, moet op palen worden gefundeerd.
Meer dan de helft van de kosten zit onder
de grond.
Daar staat tegenover, dat de Noordzee-
bodem voor een groot deel uit zand be
staat. Door opspuiten van zandbanken
kan een vaste ondergrond voor industrie
worden verkregen. Laten wij dus trachten
het continentaal plat als een grote, nieu
we dimensie aan onze ruimte toe te voe
gen. Door zuigen en persen kunnen vaar
geulen uitgediept en uitgestrekte kunst
matige zandbanken boven water worden
gebracht. Daar wordt dan plaats geboden
aan onze milieu-contrasterende activitei
ten, zoals de olie- en chemische industrie,
landingsterreinen voor supersonische
vliegtuigen, militaire oefenterreinen.
Dan, betoogt ir. Pot, kunnen we onze
groene gebieden, die er nog zijn en de
landelijke gebieden tussen de Wadden
eilanden en de Belgische kust worden
gespaard voor woon- en leefruimte. We
moeten er ons van bewust worden hoe
dwaas het in wezen is de grote in
dustrieën in zoals hij het noemt de
minidelta tussen Waterweg en Wester-
schelde te willen frommelen.”
Als symptomatisch voor de bezwaren,
JAPAN KENT in zijn binnenzeeën al
diverse kunstmatige eilanden. Voor ad
viezen over de aanleg zijn de Japanners
in Nederland komen kijkenNu draaien
er raffinaderijen in zee voor havensteden
als Kobe en leggen er tankers aan. Er
is voor de aanleg geen zand gebruikt,
maar steen, vrijgekomen bij het af graven
van bergen, waar dan weer terreinen voor
de woningbouw ontstaan. Japan heeft
ruimtegebrek, de bevolking woont hoofd
zakelijk aan de kust.-
DEN HAAG. Vele personeelsleden
van DSM (het staatsmijnbedrijf) hebben
gevolg gegeven aan de oproep van hun
directie om te helpen nadenken over het
ziekteverzuim, dat bij deze onderneming
grote om vang heeft aangenomen (van 4
a 5 percent in 1967 tot thans 10 a 11 per
cent).
Zo heeft een groep wachtchefs, voorlie
den en eerste operators van het polyche-
miebedrijf van DSM zich in een aantal
bijeenkomsten diepgaand met het ver
schijnsel, dat deze groep onrustbarend
noemt, beziggehouden. Aan het rapport,
dat deze groep over haar bevindingen
heeft uitgebracht en dat in het perso
neelsorgaan van DSM is gepubliceerd,
valt te ontlenen, dat men voor wat dit
chemische bedrijf betreft, diverse moge
lijke oorzaken ziet.
In 1967 werd het ziektecontrolesysteem
afgeschaft en vervangen voor een „me
disch begeleidingssysteem” (MBS) en de
groep constateert dat de voortdurende
stijging van het aantal ziektegevallen
toen is begonnen. De groep kan zich
moeilijk aan de indruk onttrekken, dat
het MBS malafide ziektegevallen in de
hand werkt. In de weekeinden namelijk,
wanneer er vrijwel geen controle is, neemt
steeds het aantal ziektemeldingen toe.
Het MBS stelt een groot vertrouwen in
de persoonlijke verantwoordelijkheid van
de mensen, maar de groep betwijfelt, of
daarvoor de juiste mentaliteit bij allen
aanwezig is.
DEN HAAG DE KNVTO-werkgevers-
organisatie in het streekvervoer heeft
verklaard, dat zij niet ontevreden is over
de mededeling van staatssecretaris Keij-
zer van Verkeer en Waterstaat over
maatregelen ten gunste van het streek-,
vervoer.
Uit de mededeling aan de Tweede Ka
mer valt volgens de KNVTO af te lei
den dat de regering streeft naar een 100
percent dekking van de verliezen in 1971
en dus naar een regeling, die het niet
nodig maakt de dienstregeling in te krim
pen.
Het bedrag op de begroting van 25 mil
joen is met 15 miljoen verhoogd. Het eco
nomisch bureau voor het weg- en water
vervoer had berekend dat 40 miljoen ex
tra nodig is.
Uit de mededeling van de staatssecre
taris valt op te maken, dat de 15 mil
joen maar een eerste stap is. Er mag
nog een verdere aanvulling in de loop van
het jaar worden verwacht, aldus de
KNVTO, die verder opmerkt, dat het uit
gangspunt van de regering blijft, dat de
rijkssteun toereikend moet zijn om een
wezenlijke aantasting van het verzor-
gingsniveau te voorkomen.
De hoofddirectie van de Nederlandse
Spoorwegen heeft vrijdagmiddag ver
klaard dat de streekvervoermaatschap-
pijen, die dochters zijn van de spoorwe
gen, hun vervoervoorzieningenniveau in
1971 op dezelfde wijze zullen kunnen hand
haven als de particuliere bedrijven en de
bedrijven waarin de overheid rechtstreeks
deelneemt.
Dit naar aanleiding van vragen al zou
dit niveau voor de dochterondernemingen
van NS, betrokken bij het streekvervoer,
anders zijn.
De groep vindt verder, dat de bedrijfs
leiding een in sociaal opzicht te soepel
personeelsbeleid voert. Dit geldt de plaat
sing van personeel, verplaatsing intern
en het tewerkstellen van minder-validen.
Voor minder-vakbekwamen en voor min
der-validen, zo stelt de groep, is er altijd
wel een plaatsje open. Er zijn afdelin
gen, die minderarbeidsgeschikten in gro
ter aantal krijgen toegeschoven en de
taak is voor deze mensen veelal te zwaar.
Gebleken is, dat juist in die afdelingen,
waar een groot aantal van deze mensen
Een schets van de mogelijkheden in
de Noordzee, waar een gebied tussen
het Noordzeekanaal en de water-
monding, huidige diepte tussen ruim
10 en ruim 20 meter, zou kunnen
worden opgehoogd voor vestiging
van industrieën. Tussen dat areaal
en de huidige kust blijft een zeer
brede zeegeul bestaan.
Ir. Pot wil geen eilanden volgens de
aloude inpolderingstechniek, met dijken
en grond, die pas na jaren ter beschik
king komt. Hij gaat bij zijn ideeën uit
van een project als de Franse tanker-ter
minal He du Parfond, bij Le Havre, waar
de ophoging met caissons wordt be
schermd.
Dit eiland ligt in 14 tot 18 meter diep
water. Bij een omtrek van 5800 meter
wordt een prijs gerekend van 70,4 francs,
voor het fabriceren en afzinken van ge
wapend betonnen caissons 8750 per m)
Deze kosten moeten dan worden geteld
bij de prijs voor Jiet opspuiten.
Het voor kunstmatig eiland (en) in aan
merking komende gebied van de Noord
zee voor de kust van Zuid-Holland is ge
middeld tussen de 15 en de 20 m diep. Om
een eiland geheel op 5 meter boven water
te brengen, moet dus 20 a 25 m3 per vier
kante meter worden opgespoten. Bij een
prijs van een gulden per m3 kost de op
hoging dus 20 25 per m2.
Voor een eiland van twee bij twee ki
lometer komt ir. Pot, bij wijze van voor
beeld, met omslag voor de caissons op
40 a 45 per m2. Ter vergelijking voert
hij aan, dat het industrieterrein langs het
Noordzeekanaal de gemeente Amsterdam
40 per m2 kost.
Voor een eiland van 10 bij 10 km, met
een omtrek van 40.000 m komt ir. Pot op
een prijs per vierkante meter van 24 a
29 per m2. Dit bedrag komt overeen
met de prijs, die in het befaamde rapport
van 20004- van Rotterdam wordt opgege
ven voor de Maasvlakte.
Aromatenfabriek. De oplossingen, die
DSM (Staatsmijnen) zoekt nu de bouw
van een olieraffinaderij samen met de
Shell niet doorgaat, houden o.a. in, dat
DSM zelf een aromatenfabriek wil bou
wen. Dit heeft de directie in een ver
gadering van de ondernemingsraad van
het bedrijf meegedeeld. De reorganisa
tieplannen van DSM zijn gereed en in
de ondernemingsraad zijn de hoofd
lijnen van de voorgenomen herstructu
rering van de onderneming besproken.
Hierover wordt nog niets bekendge
maakt, omdat de raad van commissaris
sen de reorganisatieplannen nog moet
bespreken.
Zoveel gedachten en zo’n „korte” kust.
De regering stelde een commissie in, die
alle plannen bestudeerde en in haar ver
slag kritiek leverde.
Bovendien kwam zij zelf met eigen
voorstellen: een haven 25 km in zee voor
Nieuwpoort en een stad-haven op een
eiland van 8 x 1,5 km, op 4 km in zee
voor Bredene. Dat laatste project omvat
een haven voor passagiersschepen, roll-
on/roll-off-schepen, containerschepen,
tankers tot 15.000, later 200.000 ton
en een kademuur voor diepstekende sche
pen van ongeveer 2 kilometer lengte.
BUENOS AIRES (AFP). Ter voor
koming van verdere sabotagedaden door
stakende arbeiders heeft het leger in Ar
gentinië negen belangrijke telecommuni-
catiecentra bezet. Deze centra verzorgen
het telefoon- en telexverkeer met het
buitenland.
De arbeiders en technici bij deze cen
trales staken om kracht bij te zetten aan
hun looneisen. Als gevolg van sabotage
zijn al 50.000 telefoonverbindingen en tal
rijke telexnetten buiten gebruik.
A'
f
U. I
