Uitblijven van vijandigheid winstpunt voor Washington
NA BEZOEK VAN ROGERS GEEN
Amerikaanse problemen
KATER IN ARABISCHE LANDEN
teisteren Europa
Onzekere toekomst voor Uruguay
Pompidou
resultaten
bereikt
VS heffen beperkingen
bij handel met China op
VAN DAG TOT DAG
commentaar op actuele zaken
•-
I
Brezjnev
gaat naar
Frankrijk
„Concorde"
„Ontvoerde”
Chinees terug
naar zijn land
Geen concrete
snelverkeer
Proef met
nieuw
in
HHI
Vernietiging van
biologische
wapens in VS
vergt één jaar
telegrammen
Kr-
i
3
ZATERDAG 8 MEI 1971
Speculaties
Begrip
T eleurstelling
1
ft
(Van onze redacteur in Beiroet)
BEIROET Het belangrijkste effect van minister Rogers’ reis door de
Arabische wereld komt waarschijnlijk het best tot uiting in de onbezonnen
hoop onder de Arabische bevolking dat er dank zij de Verenigde Staten
nu toch maar spoedig voortgang in de besprekingen met Israel zal worden
gemaakt. Na de koelere besprekingen in Cairo is de overmatige vrolijkheid
wel wat verdwenen, maar van een kater na de dromen is geen sprake en de
Verenigde Staten zijn voor de Arabische wereld niet alleen meer de vriend
van Israel.
(Van onze redacteur in Montevideo)
MONTEVIDEO De guerrilla-organisatie in Uruguay „Tupamaros”
heeft als een perfect georganiseerde beweging nogal wat weerklank
gevonden in de wereld. In dit Zuidamerikaanse land denkt men er, even
als in Brazilië en Argentinië, anders over. De activiteiten van de Tupa
maros worden in de eerste plaats als een vorm van politieke criminali
teit beschouwd. Nu is het misschien teveel gevraagd als men van de
publieke opinie in de Verenigde Staten en West-Europa verwacht, dat
zij belangstelling aan de dag legt voor de politieke ontwikkelingen in
een van de kleinste landen van Latijns Amerika. Men mag echter niet
vergeten dat de werkelijke betekenis van de Cubaanse revolutie en de
overwinning van het Volksfront in Chili pas werden onderkend, nadat
de omwentelingen zich hadden voltrokken.
Crisis
5
Links front
Machtstrijd
Era
J
'/yvvyyvswwwviA/vwvvvvvwwwwwwwwvwvvvwvv^^
DE PRESIDENT stamt uit een ou
de patriciërsfamilie, maar kan deson
danks niet als een typische afgezant
de resultaten
de Arabische
Dit is echter ook het enige wat lijkt te
zijn gebeurd. Concrete resultaten in de
vorm van overeenstemming over de me
thoden voor het bereiken van vrede met
Israel zijn er niet, terwijl er geen teke
nen zijn dat nieuwe concessies van Ara
bische zijde zijn gedaan. Alleen in Cairo
zou zijn geprobeerd de Egyptenaren aan
te zetten tot soepelheid in hun eisen hun
militairen het Suez-kanaal te laten over
steken wanneer Israel bereid wordt ge
vonden haar troepen terug te trekken.
Het is ook op het punt van de herope-
ving van het Suez-kanaal dat de
VS enige druk hebben uitgeoefend. De
Verenigde Staten zouden voor hun poli
tieke toekomst in de Arabische wereld
dit als een voorlopige basis willen b-
Washington wenst ook rekening te hou
den met de rechten van de Arabieren,
zo wordt gezegd. Hoewel op regerings-
Staten enigszins zijn teruggekeerd tot
resultaten van Rogers’ reis wordt ge
praat hoopt men toch dat de Verenigde
Staten enigszins zijn teruggekeerd op
een wat minder anti-Arabische houding.
enigde Staten om orde op eigen zaken te
stellen gevolgen zou hebben.
Het is een bemoedigend teken dat noch
in Bonn, noch in Parijs besluiten zijn ge
vallen voordat de ministers van de zes
EEG-landen in hun raadsvergadering van
vandaag het probleem en de noodzakelijke
maatregelen onder ogen hebben gezien.
Hoe die conferentie zal uitvallen, is
moeilijk te voorspellen, doch financiële en
economische experts van de EEG zijn
uiterst bezorgd voor het gevaar dat één
van de lidstaten zijn munt zou revalueren.
Zij hopen op een gezamenlijke oplossing,
waarmee zou kunnen worden voorkomen
dat de toch al zo moeizaam tot stand ge
komen Europese landbouwpolitiek ineen
zou storten. Er staan trouwens nog meer
Europese belangen op het spel, die door
een eenzijdige actie van belangrijke Euro
pese geldlanden danig in de knel zouden
kunnen raken.
De EEG beleeft op deze manier weer
eens een vuurproef, die vooral een „test
case” zal zijn voor de vraag of de solida
riteit tussen de Europese landen sterk ge
noeg is geworden om een gezamenlijk be
lang te redden boven een nationaal voor
deel. Tevens moet de vuurproef uitwijzen
of een van de stellingen die indertijd door
de Franse president De Gaulle vanuit een
tamelijk eenzame positie voortdurend werd
verkondigd, toch niet zou moeten worden
overgenomen, namelijk: dat Europa door
een sterker eensgezindheid en een krach
tiger houding zich zou moeten verzetten
tegen de Amerikaanse invloeden op het
gebied van de financiën en de economie,
ondanks de overtuiging dat Europa de me
dewerking en de hulp van Amerika op
politiek en militair gebied nog steeds niet
kan missen. De Gaulle wilde die twee din
gen losgekoppeld zien, maar van Ameri
kaanse zijde is begrijpelijkerwijze de ver
weving van economische en politiek-de-
fensieve belangen moeilijk los te laten,
omdat zij een bruikbaar middel is om
eigen nationale belangen te dienen. De
huidige crisis is daarom vooral ook voor
Washington een waarschuwing, dat het
tijd wordt voor een grotere Atlantische
solidariteit ook op het gebied van finan
ciën en commercie.
van München heeft, onder toeziend
oog van de Duitse minister van Ver
keer, Leber, de eerste door magneti-
voeren.
VVVVUVVVWVVVl/VVVVVVWVVV’/VVVVVVVVVVXArWWWWWWWWWWWWWV
Nieuwe omvangrijke wapenleveranties
gevoeld, zouden
de gunstige stemming in
wereld na Rogers’ bezoek
vernietigen.
de Arabische
meteen weer
MOW
Op een proefbaan in de omgeving
Naas het opheffen van de beperking of
het gebruik van dollars zal ook recht
streekse uitvoer naar China worden toe
gestaan. Dat wordt dan voor het eerst in
meer dan twintig jaar. Het ministerie van
Financiën voert ook twee andere beslui
ten van de president uit. Onder Ameri
kaanse vlag varende schepen mogen Chi
nese havens aandoen en Amerikaanse
oliemaatschappijen mogen brandstoffen
verkopen aan Chinese schepen met uit
zondering van die schepen die varen van
of naar Noord-Korea, Noord-Vietnam en
Cuba.
Verwacht wordt dat de Amerikaanse
regering voor het einde van deze maand
zal bekend maken in hoeverre zij bereid
is de beperkingen te verzachten voor de
handel in niet-strategische goederen met
China.
Het nut van Rogers’ bezoek moet ech
ter vooral worden verklaard, uit het feit
dat de Arabieren nu zeker hebben ge
kregen wat zij verwachtten, namelijk
begrip voor hun eisen ten aanzien van
de teruggave van hun gebieden, die
sinds ’67 door Israel worden bezet.
MOSKOU (AFP en TASS). De Rus
sische partijleider Leonid Brezjnev heeft
een uitnodiging van president Pompidou
voor een bezoek aan Frankrijk aanvaard,
derhoud van een half uur dat de Franse
zijde meegedeeld na afloop van het on
derhoud van een halfuur dat de Franse
minister van Buitenlandse Zaken, Mau
rice Schumann, ter afsluiting van zijn
driedaags bezoek aan Moskou met
Brezjnev had.
Wie de partijleider naar Frankrijk zul
len vergezellen, is niet bekend. In het
communiqué dat het persbureau Tass
gisteravond verspreidde, werd uitsluitend
meegedeeld dat „in antwoord op een eer
dere uitnodiging door de president en re
gering van de Franse republiek het Rus
sische bezoek aan Frankrijk in oktober
of november dit jaar zal plaatsvinden.”
Wanneer Brezjnev dit najaar naar Frank
rijk gaat, wordt het zijn eerste bezoek aan
een niet-communistisch land sinds hij in
1964 partijleider werd.
gen gaat deze niet helemaal op. Allen
de is een ervaren en gewiekste poli
ticus die de grenzen van zijn eigen
macht precies kent.
schouwen omdat, wanneer het Suez-ka
naal open is, de kans op successen klei
ner wordt en zij minder nadrukkelijk
wapens aan Israel hoeven te leveren om
het machtsevenwicht te handhaven.
van de oliegarchie worden bestempeld.
Ook zijn grootste vijanden hebben hem
nooit van corruptie beschuldigd.
Niettemin: hij is, ondanks het feit
dat hij 58 ministers binnen een pe
riode van drie jaar heeft versleten, er
niet in geslaagd het evenwicht te her
stellen. Hij zegt de inflatie te hebben
bedwongen, maar in werkelijkheid is
het zo dat hij de lonen- en prij zen
spiraal niet heeft kunnen doorbreken.
De stabiliteit van de Uruguese munt
een van de stokpaardjes van de
president is dermate aangetast dat
de officiële koers van 250 pesos (voor
één dollar) op de zwarte markt door
een koers van 335 pesos wordt over
troffen. Deze cijfers zeggen genoeg als
men bedenkt, dat in het begin van de
vijftiger jaren twee pesos nog een dol
lar waard waren.
Afgezien van de vele schandalen die
het regime in diskrediet hebben ge
bracht, is het dus vooral de met be
drijfssluitingen en grotere werkloos
heid gepaard gaande economische cri
sis, die menigeen uiterst zorgelijk
stemt. Dit heet Pacheco Areco er ove
rigens niet van weerhouden zich op
nieuw kandidaat te stellen voor de pre
sidentsverkiezingen die in november
De gebreken in het mechanisme wer
den, met andere woorden, pas achter-
of ontdekt. Daarbij staat vast dat
als in Uruguay een door Cuba geïn
spireerd bewind de macht zou over
nemen, ook andere Latijns-Amerikaan-
se landen in die richting zouden kun
nen worden meegesleept.
MEN KAN OP het ogenblik in Uru
guay vier machtsblokken onderschei
den: het regime van president Pache
co Areco, de traditionele politieke par
tijen, het naar Chileens voorbeeld
nieuw opgerichte volksfront en de
„Tupamaros.” Nu zou het onjuist zijn
Pacheco Areco als een gewetenloze
dictator af te schilderen. Hij is alleen
een tamelijk geïsoleerde figuur, die
elk gevoel voor politieke verhoudingen
mist. Toen ik onlangs een van zijn
trouwste aanhangers vroeg waarom
Pacheco zich in de huidige, toch zo
alarmerende situatie niet per radio
tot het volk had gericht, antwoordde
hij„Zelfs dat kan hij niet”.
Ofschoon de veelheid van details in aan
leiding en ontwikkeling van de huidige
valuta-crisis zelfs voor experts moeilijk te
overzien en te verklaren zijn, is het wel
duidelijk dat de problematiek zich beweegt
op het gebied van de nationale concur
rentie. De competitie tussen de Europese
landen onderling en tussen deze landen
enerzijds en Amerika anderzijds op het
gebied van de economie en de geldhandel
doet nu en dan knopen ontstaan, die slechts
met groot overleg te ontwarren zijn.
Eind 1969 zaten de Europese financiën
eveneens in zo’n knoop, die ertoe leidde
dat de Duitse mark werd opgewaardeerd
en de France franc moest devalueren. In
de Europese Economische Gemeenschap is
achteraf de klacht gehoord, dat de grote
landen hun beslssing aangaande de stan
daard van hun betaalmiddel zonder over
leg met hun medelidstaten hebben geno
men en een louter nationaal-egocentrische
maatregel hebben getroffen, die op een
gebrek aan solidariteit in de EEG wees.
De huidige crisis is van enigszins andere
aard dan die in 1969, maar ook nu hangt
de oplossing af van de vraag wat de in
vloedrijke geldlanden met hun valuta zul
len doen. Het is echter deze keer nog meer
dan voorheen een echte Europese crisis en
geen specifiek Franse of Duitse aangele
genheid. De grondoorzaak van de moeilijk
heden is namelijk, dat Amerikaanse eco
nomische moeilijkheden naar Europa drij
ven op de dollarstroom. Zou het kwaad
aan de wortel moeten worden aangepakt,
dan zouden in de Verenigde Staten belang
rijke monetaire maatregelen en econo
mische ingrepen moeten plaatshebben.
Aangezien Europa met de gevolgen van
die Amerikaanse problemen in een moeilijk
parket is komen te zitten, geldt het parool
om er iets aan te doen eigenlijk meer
Europa als geheel (althans voor zover de
Europese landen in een samenwerkings
verband opereren) dan de Europese „gro
ten” afzonderlijk. Een oplossing in Euro
pees verband zou niet alleen het gevaar
verkleinen dat minder belangrijke landen
door hun afhankelijker positie kinderen
van de rekening worden, maar ook de
kans vergroten dat een beroep op de Ver-
WVVVVVUVWVI/VVWVXrt/WVVVVVWVVVWVVWMWVVVVVVVVVVVVVVWVVWVVMVUVVVVVWWIA/VUVWlAAAA/VVVMVVWVVWWV
WASHINGTON (Reuter). Het Ame
rikaanse ministerie van Defensie heeft
bekendgemaakt, dat men maandag zal
beginnen met de vernietiging van biolo
gische en toxicologische wapens, die in
Pine Bluff in Arkansas zijn opgeslagen.
De vernietiging zal ongeveer een jaar
vergen.
In de Libanese hoofdstad Beiroet wa
ren meer mogelijkheden, want volgené
de uiterst linkse groeperingen lag in de
ze stad hun enige kans. Er zijn wel de
monstraties tegen Rogers’ bezoek ge
houden, maar gevechten bleven uit. Ro
gers had enkele uren vertraging en toen
klopte de planning niet meer. Op het
moment van Rogers’ aankomst zou al
het verkeer in de war worden gestuurd.
Bij het wachten op de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken echter
moesten de „harde” jongens zich terug
trekken vanwege de veiligheidsmaatre
gelen van de Libanese politie.
Van tevoren hadden de Libanese auto
riteiten al laten weten dat iedereen met
een wapen kort voor of tijdens het be
zoek van de minister gesignaleerd zon
der waarschuwing zou worden doodge
schoten. Omdat de Russiche adviezen
niet voldoende betrouwbaar bleken is er
onder de uiterst linkse groeperingen nu
sprake van teleurstelling en dat lijkt op
een andere manier de Amerikaanse po
litiek ten goede te komen.
VVVVVVVVVVVVVWVXAAA/VVVVVWVWVWVWVWVWVVWWWVWVVVWWW^^
Achter deze sterk veranderde stem
ming in de Araoïscne wereld kan wor
den verondersteld dat voor de Ameri
kaanse politiek het doel voor een groot
deel is bereikt met Rogers reis. Het
wordt nog versterkt door net prestige
verlies dat de Russiche diplomatie te
zelfdertijd heeft geleden. De beschuldi
ging over het stoken van Rogers in
net Midden-Uosten is er niet de enige
uiting van, maar ook het uitblijven van
vijandigneid tijdens Kogers aanwezig
heid.
Zowel in Jordanië als Libanon waren
op „advies” van Moskou protestdemon
straties gepland waaroij geweid door de
.Palestijnse commando’s was ingecalcu
leerd.
In Jordanië was de veiligheidsdienst
enkele dagen voor de aankomst van Ko
gers nog eens begonnen met het uitkam
men van Amman op wapens, terwijl
daar elke kans op het zaaien van onrust
bij Rogers aanwezigheid volledig werd
bedwongen door de grote aantallen mi
litairen.
Sergni en de kandidaat voor het vi-
ce-presidentschap genieten weliswaar
groot persoonlijk aanzien, maar zou
den in geval van een linkse overwin-
wing waarschijnlijk spoedig plaats
moeten maken voor figuren, die zich
nu nog achter de schermen ophouden.
Dat zou dan misschien het begin kun
nen betekenen van een chaotische
machtsstrijd, want anders dan in
Chili staat in Uruguay geen scha-
duwregering klaar om de leegte op te
vullen. Van de chaos zouden slechts
de Tupamaros kunnen profiteren.
Zij hebben steeds verklaard uitslui
tend heil te zien in geweld, omdat de
„revolutie van het stembiljet” in hun
ogen slechts een hersenschim is. Zo
hebben de „Tupamaros” vorige maand
na de economische deskundige Uli
ses Pereira Reverbel en de Britse di
plomaat Jackson ook de 52-jarige
financier Ricardo Ferres-Vater ont
voerd. Verder heeft de guerrillabe
weging dreigbrieven gezonden naar al
le parlementsleden die niet afwijzend
staan tegenover het door de regering
ingediende wetsontwerp dat een effec
tiever bestrijding van de terreur be
oogt. In dit wetsontwerp wordt voor
gesteld de meerderjarigheid voor het
strafrecht tot 16-jarige leeftijd terug te
brengen en de minimumstraf voor
subversieve activiteiten tot twintig
jaar te verhogen.
Of het parlement nog voor de ver
kiezingen een wet van deze strekking
zal aannemen, is overigens twijfelach
tig. De dreigbrieven hebben echter wel
tot gevolg gehad dat de regering pers
en radio opnieuw heeft verboden om
met uitzondering van officiële medede
lingen nog iets over de Tupamaros
te melden.
Vrijgelaten. De Westduitse industrieel
Jean von Verger die in Bolivia was
ontvoerd is in Bolivia vrijgelaten. De
6-jarige Von Verger was dinsdag in de
omgeving van zijn huis ontvoerd.
Losprijs. De rijke Italiaanse industrieel
Arturo Sutter, wiens 13-jarige dochter
Milena donderdagavond werd ontvoerd
heeft van de ontvoerders vernomen dat
het meisje zal worden losgelaten tegen
betaling van 280.000 gulden.
van dit jaar worden gehouden. Om
herkozen te worden is een grondwets
wijziging noodzakelijk die alleen door
gevoerd kan worden als meer dan de
helft van de kiezers er mee instemt.
De kans dat die meerderheid er komt
wordt echter zo klein geacht dat men
zich afvraagt wat Pacheco nu eigen
lijk nastreeft.
DE TRADITIONELE partijen de
gematigde „Colerados” en „Blancos”
die het staatkundige leven zo lang
hebben beheerst, erkennen nu dat zij
het vertrouwen van het volk hebben
verspeeld. Dat geldt niet voor het
linkse front. De vroeger zo versplin
terde linkse groeperingen met inbe
grip van de christen-democraten, heb
ben elkaar gevonden in een nieuwe
concentratie, die ondanks een nogal
vage opstelling, grote populariteit ge
niet.
Toen de leiders van de tegen het
„imperialisme” gerichte concentratie
zich voor het eerst presenteerden,
hadden zich meer dan honderdduizend
mensen voor het stadhuis van Monte
video verzameld. Een dergelijke me
nigte krijgt men in dit land gewoon
lijk slechts op de been als er een be
langrijke voetbalwedstrijd wordt ge
speeld. Om alle mogelijke beschuldi
gingen over communistische invloed,
bij voorbaat de kop in te drukken,
heeft het linkse front generaal Liber
Sergni, de vroegere garnizoenscom
mandant van Montevideo, als kandi
daat ovor het presidentschap naar voren
geschoven. Een van de meest promi
nente artsen van de hoofdstad is kan
didaat voor het vice-presidentschap.
HET IS VERLEIDELIJK een verge
lijking te maken tussen Uruguay en
Chili, maar zoals zovele vergelijkin-
President Pompidou mag zich het
eerste staatshoofd ter wereld noe
men dat met een snelheid van twee
maal die van het geluid heeft ge
vlogen.
Hij maakte gistermiddag een vlucht
in het Franse prototype van het
Frans-Britse supersonische verkeers
vliegtuig Concorde.
Boven de Atlantische Oceaan gaf
Pompidou via de met de Franse om
roep verbonden radio zijn indrukken
weer. Hij zei dat in het vliegtuig van
de hoge snelheid weinig te merken
was. „Ik heb vertrouwen in de toe
komst van de „Concorde" en ik zal
alles doen deze toekomst te helpen
verwezenlijken"aldus Pompidou.
Het Britse prototype van de „Con
corde" moest gisteravond de reis van
Toulouse in Frankrijk naar Engeland
afbreken omdat na het opstijgen de
kleppen van het landingsgestel zich
niet wilden sluiten. Testpiïoot Trub-
shaw besloot terug te keren naar
Toulouse, waar het vliegtuig nog een
half uur rondcirkelde om vervolgens
veilig te landen.
Egypte zou hebben besloten om het
evenwicht te herstellen tussen de Ame
rikaanse en Russische invloed. Vooral
na het terugzetten van vice-president
Ali Sabri zou de mogelijkheid van eco
nomische samenwerking met de rege
ring in Washington groot zijn, temeer
omdat Rogers bij zijn besprekingen eco
nomische hulp aan Egypte zou hebben
aangeboden.
Hoewel het nadrukkelijk terugkeren
naar de neutraliteitsfilosofie van Nasser
op het eerste gezicht geen groot voor
deel voor de Amerikaanse politiek bete
kent, lijkt dat in werkelijkheid wel het
geval. De Russiche diplomatie immers
zou zich spoedig meester in Cairo heb
ben gewaand.
PARIJS (Reuter). Tsjang Sji Joeng,
die vorige week tijdens een gevecht met
Chinese diplomaten op het vliegveld Orly
door de Franse politie werd ontzet, is gis
teren naar zijn land teruggekeerd. Hij
heeft een week in een ziekenhuis in Pa
rijs gelegen om van de gevolgen van het
incident te herstellen.
De 31-jarige Sji Joeng zou onder in
vloed van verdovende middelen zijn ge-
weest toen een aantal Chinese functiona
rissen hem in de Franse hoofdstad op een
vliegtuig naar Sjanghai probeerden te zét
ten.
Sji Joeng zou op de Franse ambassade
in Algiers politiek asiel hebben gevraagd.
Hij werkte als technisch adviseur in Al
gerije. Zijn aanvraag zou Chinese func
tionarissen ter ore zijn gekomen, zij be
sloten hun landgenoot via Parijs onder ge
leide naar China te repatriëren. Op het
vliegveld Orly bemerkte de politie dat hij
kennelijk verdoofd was. Zij zou later spo
ren van injecties hebben aangetroffen.
Toen de politie de man uit het vliegtuig
haalde, stuitte dit op heftig verzet van
het Chinese gezelschap.
De Chinezen bestormden het politiebu
reau op de luchthaven om hun landge
noot te ontzetten, maar zij werden door
de politie weggejaagd. China diende later
een protest in waarin van „ontvoering”
door de Franse autoriteiten werd gespro
ken. Het Franse ministerie van Binnen
landse Zaken maakte echter bekend dat
de Chinees vrij was te gaan of te blijven.
Sji Joeng heeft tegenover Franse func
tionarissen verklaard dat hij van zijn asiel
aanvraag afziet en naar China wil terug
keren.
WASHINGTON. Het Amerikaanse
ministerie van Financiën heeft gisteren
alle beperkingen die er bestaan voor het
gebruik van dollars bij de handel met
China opgeheven. Dit is de eerste stap
van de Amerikaanse regering na de ver
klaring van president Nixon op 14 april.
De Amerikaanse president had toen ge
zegd de betrekkingen met China te wil
len verbeteren.
KM -z-, 1
sche velden geleide trein ter wereld
een snelheid van 100 km per uur be
reikt. De bedoeling is in de tachtiger
jaren de snelheid tot 500 km op te
aan Israel, zo wordt
Bij het projecteren van
van Rogers’ bezoek aan
wereld op de toekomst zijn er nog al
wat speculaties. Bijvoorbeeld, dat
''M A
