I
Is waterfluoridering
Weer een
medisch verantwoord?
PÜP
Juridisch toelaatbaar?
MILIEUHYGIËNISCH
DENKEN EN DOEN
DER MASSA
„smeer-
IS ONTOELAATBAARS
„FLUORIDE? MISSCHIEN! MAAR
DAN NIET IN HET DRINKWATER”
WEINIGEN OFFEREN TOT WELZIJN
„SPELEN MET VUUR”
F»»
ZATERDAG 15 MEI 1971
16
Erbij
e
1
L
MR. J. GEVERS.
H. C. MOOLENBURGH (arts)
Het wenst dat het drinkwater zelf zuiver drink
water zal blijven”.
IS THANS, nu er 2.6 miljoen
Nederlanders gefluorideerd water
drinken, niet de tijd gekomen om
ons te bezinnen? Hoewel deze
maatregel een gunstige invloed
heeft op de remming van de tand-
cariës in het blijvende gebit (het
melkgebit ondervindt er weinig of
geen nut van), is ondanks uitge
breide publikaties op tandheelkun
dig gebied weinig of geen onder
zoek gedaan op medisch gebied.
S TOEVOEGING VAN FLUOR aan het drinkwater
ter voorkoming van cariës (tandbederf) ge
wenst of ongewenst? Een vraag waarover de me
ningen der experts ver uiteenlopen en die dan ook
niet met een categorisch „ja” of „nee” te beantwoorden
is. Reden waarom wij een aantal deskundigen verzoch
ten, elk vanuit het eigen specialisme en de eigen verant
woordelijkheid, hun visie op deze materie te geven. Die
experts zijn in het algemeen tegenstanders van dwang-
Een bron van sterke milieuver
vuiling is de verbrandingsmotor,
die via de uitlaatgassen het gif
tige koolmonoxyde in de lucht
brengt. Door het bijstellen van de
carburateur wordt de lucht-ben-
zine-verhouding gewijzigd, waar
door het percentage kooldioxyde
stijgt. Maar het gevolg is dat hier
door de oorspronkelijke hoeveel
heid stikstofdioxyde (nog giftiger!)
in de uitlaatgassen wordt verdub
beld.
emotioneerde actie tegen elk gebruik van fluoride ter
voorkoming en bestrijding van tandcariës wil voeren.
Niets is minder waar. Het comité erkent dat een ver
standige toepassing van fluoride in tal van gevallen aan
vaardbaar, ja gewenst kan zijn.
PROF. DR. H. A. SCHWEIGART.
president van een internationale vere
niging ter bestrijding der beschavings-
ziekten, ziet in gefluorideerd drinkwa
ter een gevaarlijke beperking van de
menselijke vrijheid!
Wetenschappelijk staat niet met vol
komen zekerheid vast, dat deze wijze
van toediening van fluoriden niet op
den langen duur schadelijk voor de
mens zou kunnen zijn. En: tandbederf
wordt niet veroorzaakt door een tekort
fluor!
matige waterfluoridering, maar hun specifieke bezwaren
daartegen worden dermate grondig geargumenteerd, dat
de objectiviteit van de meningsvorming geen geweld
wordt aangedaan.
Eerst: De doelstelling van het Comité Waakzaamheid
Drinkwater Haarlem e.o., voor ons geformuleerd door
mr. A. W e n s i n g, oud-lid der Provinciale Staten van
Noord-Holland en voorzitter van genoemd Comité:
DE VRAAG is gesteld of het comité een massale ge-
1. Verse granen zoals, tarwe, rogge,
haver, boekweit, gerst Steeds als
volle graankorrel gebruikt Men kar
ze nuttigen als volkorenbrood, maar
ook in brij vorm, door vers gemalen
graankorrels te weken met water en
ze dan te vermengen met melk of
melkprodukten en vruchten.
2. In natuurlijke ongekookte toestand
eetbare voedingsmiddelen Vruchten
uit eigen land: appels, peren, ker-
OP WELKE terreinen moet het on
derzoek naar de gevolgen van water
fluoridering liggen?
IN HET voorlichtingsblad „Fluoride-
ringsfeiten”dat aan alle huisartsen
is toegezonden, schrijft professor dr.
P. Muntendam: „Bij het schrijven van
deze bijdrage aan voorlichting inzake
de drinkwaterfluoridering moet ik den
ken aan de in luxe band gebundelde
handtekeningen, duizenden in getal
welke in het begin van deze eeuw de
regering werden aangeboden tenein
de te voorkomen, dat zij wettelijke
maatregelen zou uitvaardigen met be
trekking tot de inenting tegen pokken.
Lange jaren sierde deze leren band
mijn kamer, doch de actualiteit van
de inhoud verdween”.
De glimlach van de Hooggeleerde
zal niet worden gedeeld door de hon
derden ouders die sindsdien een kind
hebben moeten missen of achterlijk
zagen worden door encephalitis post-
vaccinalis. Onze bevolking koopt de
immuniteit tegen de gevreesde pokken
voor de prijs van enkele kinderlevens
per jaar. Dat is een verschrikkelijk
feit. Enkelen moeten sterven om velen
te redden.
aan de Universiteit van Ottawa wer
den bij alle dialysepatiënten die on
derzocht werden in meerdere of
mindere mate botziekten gevonden,
waardoor de botten heel makkelijk
braken; in Rochester N.Y. overleed
zelfs eén patiënt. Conclusie- ons
Haarlems dialyse-centrum wordt
dan wel een groot afnemer van on
gefluorideerd water: 400 liter per
spoeling, dit circa 2 maal oer week,
nu nog voor ongeveer 20 natiënten,
in de komende jaren hopelijk voor
meer: daar kan qua waterverbruik
een huisvrouw niet tegen op.
WAT KAN ER dan in de tussentijd
aan de cariës gedaan worden? Het al
ternatief van de drinkwaterfluoride
ring is het verstrekken van fluorta-
bletten, b.v. aan de meest bedreigde
groepen kinderen. Het voordeel van de
fluortabletten is dat daardoor de fluor-
concentratie in de mond ca. 400 maal
hoger wordt dan bij drinkwaterfluori
dering, waardoor zowel het glazuur
van het melkgebit versterkt wordt als
ook door het ingeslikte fluor het zich
vormende glazuur van het komende
gebit. Als er tijdens deze medicatie on-
Prof. Muntendam’s voorbeeld in ver
band met de fluoridering is niet onge
lukkig gekozen. Integendeel, het is pro
fetisch. Drinkwaterfluoridering mag
voor de massa tamelijk veilig zijn
voor een minderheid is zij dat niet.
De berichten van Engelse, Duitse.
Amerikaanse en Zuidafrikaanse ge
leerden spreken ondubbelzinnige taal:
diarrhoeën, exzemen, migraine, nier-
klachten zijn gezien en bewezen, en
EEN EENVOUDIG rekensommetje
zal dit wel duidelijk maken. Haarlem
zet per jaar 7.700.000 m3 water om en
om deze hoeveelheid te fluorideren is
7.7 ton (TON) fluoride nodig. Voor de
cariësbestrijding is, volgens het rapport
de bevolking, per dag, nodig 1 mg fluo
ride. Dit komt voor de gehele Haar
lemse bevolking van 172.617 inwoners
neer op 63 kg en 5.2 gram fluoride per
jaar. D.w.z. van de 7.700 kg fluoride
wordt 7.637 kg niet gebruikt is dus niet
nodig geweest en komt via het riool
water terug in het milieu (deze cijfers
van wateromzet en inwonertal zijn ge
nomen per 31 dec. 1970). En weer is
de vraag niet beantwoord, wat deze
tonnen fluoride in het milieu gaan doen!
Het fluoride-ion is een bacterie-rem-
DE GANG van de mens over
onze aarde heeft beslist geen lich
tend spoor achtergelaten. Woes
tijnen zijn grotendeels schep
pingen van de mens. Zolang het
aantal mensen in verhouding tot
de natuur, waar hij volkomen van
afhankelijk is, nog piet groot was,
laten wij zeggen tot en met de
negentiende eeuw, zolang waren
er nog geen milieu-hygiënische
problemen. Hoewel, in het boek
Job lezen wij: „De aarde, waaruit
het brood voortkomt onder haar
wordt er gewoeld als door vuur”
(Job 28 :5).
HET ZOU interessant zijn in een
apart artikel alle waarschuwende stem
men uit het verre en het naderbij ge
komen verleden eens te herhalen.
Maar nu het aantal mensen sterk is
toegenomen, nu zijn er werkelijk moei
lijkheden. Technisch kan de mens
schier alles, zijn wereld gaat hij ver
ruimen, letterlijk en figuurlijk, maar
diezelfde Job vraagt: „Maar de wijs
heid waar wordt zij gevonden, en
waar toch is de verblijfplaats van het
inzicht?”
Milieu-hygiënisch gezien: waar is de
juiste verhouding tegenover de naaste?
INSEKTEN kunnen nuttig zijn, maar
zijn ook vaak lastig. We kunnen ze be
strijden met DDT. Maar DDT stapelt
zich op in de lichaamsvetten en wordt
dan ook schadelijk voor het lichaam.
De zo noodzakelijke wasmiddelen be
vatten veel fosfaten en na gebruik lo
zen we deze fosfaten in het riool. Het
gevolg is een verstoring van het biolo
gisch evenwicht in het milieu en het
is wéér mis!
Steeds weer komt soms pas na ja
ren aan het licht, dat we het ene
gat van de milieuvervuiling stoppen
met het andere omdat we nog steeds
pas achteraf gaan kijken waar deze
stoffen blijven, wat ze doen en wat we
er voor terugkrijgen.
Hier heb ik slechts drie gevallen ge
noemd, waarvan de laatste twee alge
meen bekend zijn. De eerste is pas
kort geleden gepubliceerd (chemisch
weekblad nr. 13-1967, pag. 13).
Wat ik hier zeggen wil is, dat we
nog steeds alles in ons milieu stoppen,
wat we kwijt willen, zonder van tevo
ren te hebben onderzocht welke veran
deringen deze stoffen eventueel teweeg
kunnen brengen.
Bij de fluoridering van het drinkwa
ter gaat het weer dezelfde kant op.
3. Er moeten onderzoekingen plaats
vinden bij de huisartsen: Shea e.a.
beschrijven uitvoerig 7 patiënten
met ziekteverschijnselen die gena
zen door de fluortoediening te sta
ken. Publikaties van dit soort pa
tiënten zijn er in Nederland nog
niet, wellicht door chronisch tijds
gebrek van de huisarts waardoor
hij zich onvoldoende kan oriënteren,
daardoor minder hierop is gespitst
en in ieder geva] niet toekomt aan
publikaties.
Om deze vraag te beoordelen
moet men rekening houden èn
met het Waterleidingbesluit èn
met de Wet op de Geneesmid
delenvoorziening. Op grond van
het Waterleidingbesluit mogen
aan het water wel stoffen worden
toegevoegd, maar uitsluitend met
als doel bereiding van drinkwater;
voor toevoeging van stoffen met
andere doeleinden is de vooraf
gaande goedkeuring van de mi
nister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid vereist.
verwachte bijverschijnselen optreden,
dan kan op vrij eenvoudige wijze (veel
eenvoudiger dan bij drinkwaterfluori
dering) de fluortoediening gestaakt
worden. Het bezwaar dat er over de
drinkwaterfluoridering wel onderzoek
gedaan is en resultaat bereikt is ter
wijl over de tablettoediening weinig
bekend is, is weinig steekhoudend,
maar behoort alleen een aansporing
te zijn tot verder onderzoek.
Het argument dat de doorsnee moe
der vergeten zou haar kind de fluor
tabletten te geven, getuigt van een
schromelijke onderschatting van de
moederzorg zoals mij uit jarenlange
ervaring op de consultatiebureaus is
gebleken uit de zorgvuldige toediening
van de vitamine A - D-druppels of ta
bletten, 96 percent van de zuigelingen
bezoekt een consultatiebureau.
Haarlemse moeders, verdedig u! Laat
zien dat u wilt zorgen voor het gebit
van uw kinderen door minder snoep,
voor het hart van uw kinderen door
minder patat en door op aanraden van
uw arts vitamine A - D en zo nodig
fluor-tabletten te geven.
H. H. GEVERS POTGIESER, arts.
Literatuur:
F. E. Reitsma, Tijdschrift voor Soc. Gen.
k. 47 nr. 11, pg 350.
Shea e.a., Ann. af All. 25, 389.
Feltman en Kosel, Journ. Dent. Med. 16,
190.
Kretchmer e.a., Journ. Adm. Med. Ass.
1963, 1030.
Taves e.a., Arch. Int. Med. 1965. 167.
of nauwelijke gedaan. Wèl is bekend
dat besproeiing met gefluorideerd wa
ter schade berokkent aan planten
speciaal bolgewassen dus vooral
kaskwekers zijn hier nu gewaarschuwd.
Op grond hiervan kan geen andere
beslist niet loze kreet volgen: „Be
zint eer ge begint”.
DRS. G. W. GRIMBERGEN,
bioloog
delijke epidemie, maar tegen tandbe
derf, dat een gevolg is van verkeer
de voeding en niet een gevolg van ge
brek aan fluoride in het water. In
Tiel-Culemborg dan? Het proefobject
bij uitstek? Men bewees daar dat bij
fluoridering van het drinkwater 56 per
cent minder tandbederf onder de jeugd
optrad. Dat wisten we al lang. Het
enige wat van belang was, n.l. in deze
streek met behulp van alle huisartsen
bijverschijnselen op te sporen, heeft
men nauwkeurig achterwege gelaten.
Een laboratorium-arts, die in Tiel
alarm sloeg over chronische diarrhoe-
en werd zelfs ontslagen. Medisch ge
sproken een dilettantenopvoering, om
geen onvriendelijker v oord te gebrui
ken.
Drinkwaterfluoridering wil zeggen:
weinigen opofferen voor een wat be
ter gebit van velen.
Men heeft getracht de tegenstanders
te brandmerken als fanatieke neuroti
ci. Men heeft die groep zelfs psycho
logisch onderzocht, maar geen groot
ste gemene deler kunnen vinden. Ik
zal u zeggen wat die is: die groep be
staat uit hen die menen dat het geluk
van de massa niet gekocht mag wor
den met het opofferen van individuele
enkelingen. Het wordt tijd dat wij
eens psychologist gaan uitzoeken
velke roep giftig natriumsilicofluori-
'p in het drinkwater wil stoppen.
De strijd om zuiver water is oud als de
vereld. Mogen velen beseffen dat het
om meer gaat dan wat uitstel van
tandbederf.
dat bewijs is geleverd met het beruch
te blindonderzoek waarbij de patiënt
in een ziekenhuis werd opgenomen en
afwisselend wel en niet gefluorideerd
water dronk zonder dat hij wist wan
neer. De klachten vlamden op bij ge
fluorideerd water en verdwenen bij
gedestilleerd water. In streken waar
het water al langer gefluorideerd is,
zag men botafwijkingen. De griezeli
ge statistiek van Rapaport over de
toename van het aantal mongoloïde ge
boorten in een gefluorideerd gebied is
nog een twistpunt.
TOEN MEN de pokken-entingen in
voerde wist men niet dat er iets als
encephalitis kon volgen. Bij de fluo
ridering van drinkwater weet men wèl
dat er bijverschijnselen zijn, maar die
komen niet in de voorlichtingspers te
recht. Die pers is in hoge mate ge
kleurd. Let u maar op het bovenge
noemde blaadje. Waarom niet even
erbij gemeld dat het Institut Pasteur
fluoridering voor Frankrijk heeft af
geraden wegens niet bewezen onschade
lijkheid. West-Duitsland staat wel ir
de lijst omdat daar één waterleiding
bedrijfje gefluorideerd is. Waarom ver
zwijgt men dat fluoridering daai vei
der verboden is vegens waarschuwt'
ger van wetenschappelijke zijde?
dat fatsoenlijke voorlichting?
BIJ DRINKWATER-fluoridering zul
len weer enkelen lijden om velen te
helpen. Deze keer niet tegen een do-
2. Er moet een beter inzicht komen
in het waterverbruik van zuigelin
gen en kinderen van verschillende
leeftijden in Nederland: het zou
kunnen zijn dat zuigelingen, die cir
ca 1 Itr. water per dag drinken, een
relatief hoge dosering krijgen, ter
wijl anderzijds kleuters, die over
het algemeen weinig water drinken,
te weinig krijgen. Dat toch in Tiel,
ondanks weinig drinken door kleu
ters, een effect van drinkwater
fluoridering te zien is, zou ver
klaard kunnen worden uit de fluor-
stapeling in het bot tijdens het eer
ste aalve ’evensjaar. Op deze rede
nering doorgaand zouden dus on
der de 15-jarigen in Tiel met een
slecht gebit ondanks waterfluoride
ring (ca. 25 percent) een groot aan
tal kinderen moeten zijn die borst
voeding hebben gekregen. Als dit
zo is, is het zinvoller zuigelingen bij
gebleken onschadelijkheid (zie bo
ven) desnoods hoge doseringen in
de fles of bij de borstvoeding te ge
ven dan de gehele bevolking op ge
fluorideerd drinkwater aan te slui
ten! Reeds hieruit blijkt dat het on
derzoek in Tiel eenzijdig tandheel
kundig is opgezet en thans nog me
disch moet worden bewerkt.
mer en het zijn onder andere de bac
teriën, die ons bij de milieuhygiëne be
hulpzaam zijn, bijvoorbeeld, rioolwa
terzuivering. Wordt dit micro-biologisch
evenwicht verstoord, dan zitten we met
de zoveelste oorzaak van milieuvervui
ling, waarvan we nu kunnen zeggen:
„Het is onze eigen schuld, hadden we
de zaak van tevoren maar grondig
moet bestuderen”. Bacteriële en
oecologische onderzoekingen zijn niet
4. Uit onderzoek is gebleken dat fluor
zich opstapelt in de botten. In hoe
verre dit op den duur bij kunstma
tig gefluorideerd drinkwater bot
afwijkingen geeft, waardoor er bij
zonder pijnlijke botuitsteeksels kun
nen ontstaan, is in Nederland on
bekend. Nu, 17 jaren na het begin
van de fluoridering in Tiel, wordt
een begin gemaakt met een bevol
kingsonderzoek aldaar naar de bot
dichtheid (persoonlijke mededeling
van prof. Backer Dirks) Een gun
stige invloed op de ontkalking van
de botten op oudere leeftijd, waar
door ze immers zo gemakkelijk bre
ken, is hier in Nederland nog niet
onderzocht.
5. Dan nog één punt: in Haarlem heb
ben wij een bqzonder mooi centrum
voor kunstnierbehandelingen Nu is
bekend dat tijdens deze behandelin
gen met gefluorideerd water de fluor-
conc^ntratie in ^et bloed en in de
botten zeer hoog wordt; in een rap
port van medische medewerkers
Mag de mens het milieu dat hij delen
moet met de ander zomaar verontrei
nigen? Of is fluor-toevoeging aan wa
ter en bodem soms geen verontreini
ging?
ONZE EEUW heeft inzicht gekregen
in de wonderschone opbouw van alle
levende wezens, ook dat van de mens.
Technisch gesproken is elke plant, elk
dier, elk mens een stukje precisiewerk
van superieure fijntechniek, met eigen
systemen, met eigen wetten, met voorts
eigen regulaties, waar elke vreemde
inmenging verstoring betekent; nog
sterker, elk organisme, dus de mens
ook, is een geheel van delen, dat Ml
zeggen: lijdt één lid, dan lijden alle
leden. Een gebit is een deel van een
geheel lichaam. Kortzichtigheid, een
gevolg van beperkte opleiding, ziet
slechts een deel met voorbijgaan van
het geheel. Tandbederfbestrijding is
noodzakelijk, mag geen dag langer uit
gesteld worden. Oorzaken van dat be
derf: uitsluitend slechte voeding. Re
medie: betere voeding.
CONCLUSIE: het probleem grondig'
aanpakken; niet aa niapwerk doen met
materiaal dat niet in het lichaam, mi
lieu in engere zin, en niet in aarde en
water, milieu in ruimere zin, thuishoort,
althans niet in die massale hoeveelheid
die fluoriderings-doordrijvers wensen.
P. VAN ZALINGE, bioloog.
De bezwaren echter die het ziet gelden de dwang
matige massale toepassing via het leiding
water zonder medische begeleiding,
en dit dus ook voor personen voor wie het niet nodig is,
ja zelfs gevaarlijk kan zijn.
Het propageert verstrekking en gebruik van fluoride-
tabletten via consultatiebureaus e.d. (dus wèl onder me
dische begeleiding), en voorts het wegnemen van de
belangrijkste oorzaak van tandbederf door een beperking
van het suikergebruik, het snoepen.
1. In de eerste plaats op de zuigelin-
genconsulatiebureaus; komen er
onder de zuigelingen met flesvoe
ding in gefluorideerde streken
(fluoropname per dag tot 0,9 mgr.
volgens het rapport van de Volks
gezondheid 1970, nr. 19 pg 52 is de
aanbevolen dosering in tabletvorm
voor baby’s slechts 0,25 mgr.!)
meer allergische of maag-darmaan-
doeningen voor dan bij kinderen in
niet-gefluorideerde gebieden of bij
borstkinderen? Kosel en Feltman
geven voor een kraamkliniek in
New Yersey 1 percent ziektegeval
len Dij baby’s op die genazen door
geen fluor meer te geven.
sen, abrikozen, pruimen, perziken,
druiven, etc.
Bessenvruchten: aardbeien, frambo
zen, rode en zwarte bessen, bra
men, kruisbessen, rozebottels, etce
tera. Zuidvruchten: sinaasappels,
mandarijnen, druiven, grapefruit,
bananen, ananas, meloenen, citroe
nen etcetera. Salades en bladgroen
ten: kropsla,veldsla, spinazie, tuin
kers, andijvie, witlof, rode en witte
kool, boerenkool etcetera. Kruiden:
peterselie, kervel etcetera. Voorts
bonenkruid, kervel etcetera. Wortel-
achtigen: worteltjes, ramenas, ra
dijsjes, bieten, koolraap, uien, knof
look etcetera. Stengel en bloem-
groenten: rabarber, bloemkool.
Groentevruchten: tomaten, komkom
mers, paprika. Noten: walnoten,
(verse, geen gezwavelde), hazelno
ten, paranoten, amandelen, kokos
noten etcetera (geen pinda’s, dat
zijn geen noten).
3. Verse melk van gezonde koeien.
Liefst als modelmelk. Vlees en vis
kunnen met mate gegeten worden,
wanneer men aan bovenstaande de
grootste plaats inruimt.
4. Aardappelen liefst in de schil ge
kookt. Rijst steeds met zilvervlies
gebruiken daar zich juist daar de
werkstoffen bevinden. Verder moet
steeds langzaam gegeten worden,
men moet grondig kauwen, er moet
een gezellige sfeer heersen aan ta
fel. Zorg iedere dag voor voldoende
lichaamsbeweging, voor een over
maat aan frisse lucht, voor voldoen
de zonbestraling en voldoende nacht
rust!! Vermijd zoveel mogelijk ver
giften, zoals roken, alcohol, insec
ticiden. etcetera, alsook zoveel mo
gelijk alle voeding die wit meel en
witte suiker bevat Wanneer u deze
richtlijnen gaat volgen, dan zal bij
u en uw kinderen het tandbederf ze
ker verminderen. Van nog groter be
lang is, dat uw algemene gezondheid
zal verbeteren en de beschavings-
ziekten minder vat op u krijgen.!.
R. W. J. SCHREUDER, (arts)
(Zie ook de volgende pagina)
EXTRA TOEVOEGING van fluoriden
zal het tandbederf tegengaan, maar
ons lichaam zal blijven lijden onder
de werkelijke oorzaak van het tand
bederf, die gevormd wordt door een
onvolwaardige gebreksvoeding, pro-
dukten gemaakt van wit meel en de
industrie-suikers: snoep, chocolade,
gebak, wittebrood, gezoete frisdran
ken etc. Deze voeding bevat vele
brandstoffen, maar de werkstoffen zo
als: vitaminen, enzymen, fermenten en
mineralen vertonen grote tekorten.
Vogens prof. Schweigart is het toe
voegen van fluoriden aan het drinkwa
ter, een spel met vuur dat een risico
oplevert, met geen enkele kans op een
volwaardige oplossing!
EEN GEZONDE voeding, die ons
lichaam fit en actief houdt, moet be
staan uit natuurprodukten, die zo na
tuurlijk mogelijk geconsumeerd moeten
worden. Alleen aan deze voeding heeft
de mens zich al miljoenen jaren aan
gepast.
Basis voor een gezonde voeding vor
men:
Waterleidingbedrij f Midden-Neder-
land heeft daarom goedkeuring ge
vraagd om fluoride aan het drinkwa
ter toe te voegen, daar deze toevoe
ging dient om de cariës tegen te
gaan; de goedkeuring is verleend on
der voorwaarde dat de fluoridering zal
geschieden door toevoeging van na-
triumsilicofluoride.
Tegen deze beslissing zijn bezwaren
ingediend bij de Kroon als zijnde de
hoogste instantie voor dit soort zaken
(niet de Hoge Raad, zoals onlangs in
een perspublikatie abusievelijk werd
vermeld). Bij dit bezwaar kwam on
dermeer ter sprake dat de goedkeu
ring van de minister in strijd zou zijn
met de Wet op de Geneesmiddelen
voorziening. Op grond van deze wet
mogen bepaalde aangewezen stoffen
slechts worden verstrekt door in de
wet genoemde personen. Hieronder
valt niet het Waterleidingbedrijf, zodat
als brandende vraag resteert of de toe
te voegen stof valt onder de „aange
wezen” stoffen; als dit zo zou zijn,
zou de minister inderdaad ten onrech
te goedkeuring hebben verleend.
ONDER DIE „aangewezen” stoffen
silicofluoride; de vraag is dus hoe het
natriumsilicofluoride zich in het water
gedraagt. De meningen hierover zijn
verdeeld: volgens de deskundigen die
blijkens de uitspraak zijn gehoord, ge
draagt het natriumsilicofluoride in het
water zich als fluoride-ionen, volgens
de bezwaarden als natriumfluoride.
Onder de „aangewezen” stoffen vallen
niet fluoride-ionen, maar natriumfluo
ride is wel een „aangewezen” stof. Het
ingediende bezwaar is dus op deze for
mele grond afgewezen; anderzijds
geeft de Kroon toe dat fluoridering een
maatregel van medische aard is en
daarom stelde zij de eis dat ook on
gefluorideerd drinkwater aan of in huis
ter beschikking moet worden gesteld
voor hen die bezwaar hebben tegen ge
fluorideerd drinkwater.
AANGEZIEN deze laatste eis, be
taalbaar ongefluorideerd drinkwater
aan of in huis praktisch onuitvoerbaar
is, kan tegen een gemeente die toch
tot fluoridering overgaat met redelij
ke kans op succes een kort geding
aanhangig worden gemaakt. Laat
Haarlem niet de verliezende gemeente
worden.
VOORDAT men overgaat tot een
verdere uitbreiding van de drinkwa
terfluoridering, is het mijns inziens
noodzakelijk de publikaties over na
dere onderzoekingen af te wachten, zo
dat niet de situatie ontstaat zoals bij
de „pil” die miljoenen vrouwen reeds
„zonder schade” gebruikten voordat
bleek dat enkelen van hen overleden
aan een longembolie; hierna werd
de samenstelling gewijzigd!
