ONDERZOEK NAAR BAARMOEDERKANKER
KOMT NU OOK IN NEDERLAND OP GANG
VROUW
Wonen is beweging!
ff
lEPTi
Ft
de
rechl
i
18
z
BERGMEUBEL
POPULAIR
O?
Si
Lm
bib
ZATERDAG 15 MEI 1971
Erbij
(Van een medewerkster)
Drempelvrees
Risicogroepen
Nieuw beroep
Zitmeubelen voor het jonge interieur. Op de achtergrond een praktisch bergmeubel
met een aangebouwde eethoek. Een meubel dat weinig ruimte en aandacht vraagt.
Ook hiermee zijn verschillende combinaties te maken.
i
mg
ys
SI fliiiiis?-, M
Het bergmeubel wordt weer compacter. Kleinere eenheden bieden meer variatie
mogelijkheden. Toch blijft ook de mogelijkheid om met deze compactere meubelen
uitgebreide combinaties te maken.
baarmoederkanker.
bevolkin gsonderzoek
Het komt niet alléén door de heersende normen
dat velen nog gebonden zijn aan het kant en
klare interieur.
Het komt ook omdat men bang is dat in een
langzaam groeiende woninginrichting de dingen
niet bij elkaar zullen passen. We voelen ons wat
dit betreft onzeker. Dat is begrijpelijk want het
invloed door het verleden, door wat we gewend
waren in het ouderlijk huis. Het is moeilijk zich
van die vertrouwde, veilige sfeer los te maken,
werkelijk vrij en van deze tijd te zijn.
HIJ NOEMT AMERIKA „een dui
delijke koploper” in deze sector van
het kankeronderzoek. Daar hebben
verscheidene staten al zo’n jaar of
vijftien het „onderzoekprogramma”
voor het opsporen van deze specifieke
vorm van kanker bij de vrouw. Ook
Canada moet in dit verband worden
matig herhaald bevolkingsonderzoek,
deze ziekte van de baarmoedermond
tot nul kunnen worden gereduceerd.
TAPIJT IS TEGENWOORDIG erg populair.
Uit een onderzoek naar koopgewoonten van „de
jonge mevrouw” blijkt dat het merendeel van
die mevrouwen vast tapijt verkiest boven lino
leum, vinyl, zeil of parket. Het heeft dus weinig
zin voor de zoveelste maal de lof van linoleum
of het mooie en oersterke marmoleum te zingen.
Men wil het wel in de keuken hebben maar in
de woonkamer? Nee. Ik heb me af gevraagd of
tapijt een statussymbool is, of het beantwoordt
DE NOG JONGE geschiedenis van
deze vorm van bevolkingsonderzoek
in Nederland is in 1965 begonnen.
Toen heeft het Nederlands Huisart
seninstituut in Utrecht het initiatief
genomen tot een onderzoek naar veel
royalere mogelijkheden voor het op
sporen van kanker van de baarmoe
dermond. Een van de problemen: niet
het maken, maar het nakijken van
de zogenoemde „uitstrijkjes” op het
laboratorium is vrij arbeidsintensief.
Automatisering van dit laboratorium
onderzoek is nog bijzonder moeilijk
en het menselijk oog zal dan ook ze
ker de eerstkomende tien jaar hier
bij nog niet gemist kunnen worden.
OP EEN ZACHTE of ruwe vloerbedekking on
der andere op cocos, moeten ze zich meer afzet
ten zodat ze hun spieren beter gebruiken, zoals
dat ook gebeurt bij het lopen in zand. Het vele
licht in onze huizen is volgens deze arts voor de
kleintjes evenmin goed. Het licht behang, de
lichte verf, lichte vloerbedekking, zonlicht dat
onbelemmerd binnenvalt, maken dat de kleuter
zich nergens veilig en beschut voelt, terwijl hij
daar terwille van zijn harmonische ontwikkeling,
juist grote behoefte aan heeft.
aan de behoefte om „duur” te doen. Mevrouw
V. van der Steen-Van Doornik, voorlichtster bij
de Stichting Wonen, Leidsestraat 5 te Amster
dam, meent echter van niet. „Buitenhuis” zegt
ze „is alles zo hard, kil en hoekig, dat de mensen
misschien daarom verlangen naar zachte dingen
in hun huis. Bij linoleum denkt men direct aan
kil, bij steen trouwens ook. Linoleum en steen
zijn in werkelijkheid helemaal niet kil als men
de verwarming een iètsje hoger zet.
Steen houdt zelfs warmte vast”.
VAN MEER BELANG voor een jong gezin is
de vraag of harde, gladde vloerbedekking goed
is voor kleuters. Volgens de kinderarts Fiedeldy
Dop is dit niet het geval.
tomen, een werkgroep gevormd die
met steun van het Koningin Wilhel-
minafonds onder meer een opleiding
tot het nieuwe beroep van „cytolo-
gisch analist” verzorgt. Een opleiding
die als het ware een verlengstuk is
van de algemene opleiding tot me
disch analist en waarin, naast de no
dige theorie, een heleboel praktijk-
werk is verpakt.
zoek naar een bergmeubel dat past in de ruimtf
die er voor beschikbaar is en eventueel kan wor
den uitgebreid. Dit laatste lijkt me voor een
jong gezin heel belangrijk. Verscheidene fabri
kanten hebben zich hierop ingesteld. Zo zijn er
kasten die we kunnen aanvullen, voor allerlei
doeleinden, in verscheidene maten, in blank en
donker hout: sober, doelmatig, niet duur en echt
goed. De kabinette-boekenkasten kan men op
bouwen met inzetkasten tot een wandmeubel
waar men graag naar kijkt. Ook andere fabrie
ken houden rekening met de eventuele wens iets
langzaam op te willen bouwen, zodat we onnodig
ruimte verlies kunnen vermijden.
WAT DAT RUIMTEVERLIES betreft (waar
door we ons niet prettig kunnen bewegen in het
interieur, voortdurend bewust of onbewust ge
hinderd worden door overbodige dingen) tot be
sluit nog dit: geen verstandig mens zal zich zor
gen maken over eventuele bezoekers. Het zou
onwijs zijn daar een grote bank voor aan te
schaffen of stoelen die in de weg staan omdat ze
in het dagelijks leven overbodig zijn. De opklap
bare houten stoelen die ik onlangs in een grote
meubelzaak zag kunnen bij bepaalde gelegen
heden heel goed dienst doen als aanvulling van
het gewone meubilair. Ze zien er aardig uit, je
- zit er prettig op, ze zijn niet duur en kunnen
gemakkelijk worden opgeborgen. Ik vond het
jammer dat ze alleen voorradig waren in wit,
zwart en rood. Wellicht kan men ze, indien daar
vraag naar is, ook van blank en donker hout
maken. Als wij maar beginnen met wat beweeg-
lijker te willen wonen stellen de fabrikanten zich
daar wel op in.
(Van een medewerker)
HET KLINKT ONGELOOFWAARDIG
maar het is werkelijk gebeurd. Twee jonge
mensen die wilden gaan trouwen, een wo
ning hadden en voldoende geld om het
noodzakelijke huisraad te kopen, stelden
hun huwelijk maandenlang uit. Waarom?
Omdat de inrichting van hun huis nog niet
compleet was. Ze konden er best in wonen
maar het nog niet aan vrienden en familie
laten zien als „helemaal af”.
DIT IS NATUURLIJK een extreem voorbeeld.
De behoefte aan volledigheid bjj het inrichten
van een woning is ons echter bekend. Misschien
zjjn we zo gewend aan afbeeldingen van kant en
klare interieurs dat we ons moeilijk kunnen
voorstellen dat er andere mogelijkheden zjjn.
Daar is een zekere vrijheid voor nodig. We dén
ken wel dat we ons niets aantrekken van wat
anderen vinden maar generen ons als we niet
aan bepaalde normen voldoen. Die normen wor
den sterk bepaald door traditie. Al veranderen
de materialen die men toepast, we worden be-
WIE EENMAAL ONTDEKT heeft dat wonen
geen stilstand maar beweging is leert zijn huis
en interieur steeds beter gebruiken zó dat dit
het hele gezin ten goede komt.
is moeilijk om je het totaalbeeld voor te stellen
bij het kopen van een enkel stuk. We zien wèl
details, maar niet hun samenspel. We kunnen
ons daar in oefenen door veel te zien, te ver
gelijken bij een willekeurig bezoek aan een wo-
ninginrichtingzaak of een warenhuis.
Mocht u kamerbreed tapijt bestellen, let dan
op of er niet ergens een streep doorheen loopt
die de indruk van „kamerbreed” teniet doet.
Reclameren over zo’n fabrieksfout als het tapijt
al ligt betekent een heleboel moeite zowel voor
de zaak als voor onszelf.
HET ONDERZOEK OP deze vorm
van baarmoederkanker betekent voor
de huisarts een eenvoudige hande
ling, voor de patiënte een snelle en
pijnloze ingreep. Het bevolkingson
derzoek in Rhenen is zo opgezet dat
elke vrouw door haar eigen huisarts
wordt onderzocht. Bestaat er veel
drempelvrees tegen een dergelijk on
derzoek?
„DREMPELVREES is er zeker”,
meent dr. De Waard. „Maar daar
hebben we allemaal een beetje last
van als het om het vermoeden van
deze ziekten gaat. Het vertrouwd ra
ken met het begrip kanker gaat erg
langzaam. De vertrouwensrelatie met
de huisarts zal een grote factor kun
nen zijn bij het slagen van een der
gelijk onderzoek. En wij hebben in
Nederland in het algemeen de nei
ging om de huisarts een centrale
plaats te geven in het werk van de
preventieve geneeskunde”.
ER ZIJN IN NEDERLAND al eer
der activiteiten op dit terrein ont
waakt, onder meer in Stolwijk (waar
eind 1969 enkele artsen in een
groepspraktijk een dergelijk onder
zoek zijn begonnen) en in Hoens-
broek. Maar het project waarvan
„Rhenen” een onderdeel is moet de
aanloop worden tot een algemeen
bevolkingsonderzoek.
TOT DE MEUBELEN die het jonge echtpaar
heeft aangeschaft behoort gewoonlijk ook het
bergmeubel, zelfs als men dat niet nodig heeft.
Wie zich niet gebonden voelt door bepaalde nor
men (,,’t hoort er nu eenmaal bij”, „de buren
hebben het ook” enz.) zal de koop van zo’n meu
bel uitstellen tot in het dagelijks leven blijkt
dat er werkelijk behoefte aan bestaat. Als de
boekenvoorraad groeit, als er speelgoed of wat
dan ook moet worden opgeborgen gaan we op
EN SPATELTJE is het wa
pen in de strijd tegen de
Over
het bevolkingsonderzoek naar
baarmoederkanker dat kort ge
leden op gang is gekomen vertelt
dr. F. de Waard, die wetenschap
pelijk hoofdmedewerker is van
het instituut voor sociale genees
kunde in Utrecht. Eén van de be
ginpunten in dit onderzoek is het
medisch centrum in Rhenen.
Daar wil men in twee jaar tijds
alle vrouwelijke ingezetenen tus
sen vijfentwintig en zestig jaar
van die plaats onderzoeken op
kanker van de baarmoedermond.
ker iets mee te maken. Ook het so
ciaal milieu lijkt een rol te spelen”,
zegt dr. De Waard. „Er zijn dus groe
pen aan te wijzen waar het risico
hoger is dan het landelijk gemiddel
de. Al die factoren zijn onderwerp
van intensieve studie. Over een aan
tal jaren weten we er hopelijk zo
veel van dat we bij deze ziekte tot
primaire preventie kunnen komen.
Op het ogenblik is alleen nog maar
secundaire preventie mogelijk.”
MET BEHULP VAN zo’n houten
spateltje wordt uit de baarmoeder
mond een slijmvlokje genomen dat
vervolgens in een laboratorium in
Utrecht wordt onderzocht. Het is bij
dit onderzoek niet alleen de bedoe
ling om bestaande gevallen van deze
vorm van kanker op te sporen. Dr.
De Waard legt uit dat met de hier
toegepaste, hoogst eenvoudige tech
niek bovendien afwijkingen kunnen
worden opgespoord die (meestal pas
jaren later) in kanker kunnen over
gaan. Als ze via een dergelijk on
derzoek tijdig worden herkend kun
nen dergelijke voorstadia van kan
ker van de baarmoedermond gemak
kelijk en definitief worden genezen.
KANKER VAN DE baarmoeder
mond komt minder vaak voor dan
borstkanker, die in de medische we
tenschap nog altijd als „kanker num
mer één bij de vrouw” te boek staat
en elk jaar in Nederland meer dan
tweeduizend sterfgevallen veroor
zaakt. Het aantal vrouwen dat sterft
ten gevolge van kanker aan de baar
moedermond bedraagt in Nederland
ongeveer vierhonderd per jaar. Door
de huidige therapie wordt ongeveer
de helft van alle gevallen genezen.
Maar in principe zou, via een regel-
„SEKSUELE ACTIVITEITEN en
seksuele hygiëne hebben er dus ze-
INTERESSANT ASPECT: de ge
gevens die totnutoe zijn geresulteerd
uit onderzoekingen naar kanker van
de baarmoeder wijzen er sterk op
dat er sprake is van zekere „risico
groepen” bij deze vorm van kanker.
Kanker van de baarmoedermond
komt, om een enkel voorbeeld te noe
men, niet voor bij nonnen. Wel bij
vrouwen die jong huwen en veel kin
deren krijgen.
De keus van het eerst nodige: meubels, vloer
bedekking, overgordijnen, hoeft wat dit bij el
kaar passen betreft, geen probleem te zijn. Elke
goede verkoper zal ons, zo mogelijk voor we een
beslissing nemen, de meubels op de vloerbe
dekking laten zien. Het is a 11 ij d verstandig
bij de aanschaf van vloerbedekkingen deze een
flink eind te laten uitrollen en de kleur zo mo
gelijk onder dag- en lamplicht te bekijken voor
dat we tot een definitieve keus overgaan. Het
spreekt ook vanzelf, dat we gordijnen niet aan
de hand van kleine stalen kopen, maar er eerst
een flinke lap van willen zien. We vragen de
verkoper of hij de stof in plooien wil laten val
len. Dat is erg belangrijk omdat sommige pa
tronen in het platte vlak bijzonder aardig kunnen
zijn, terwijl‘ze volkomen worden vertekend en
tegenvallen zodra de stof in plooien hangt. De
meeste woninginrichters laten u nu trouwens al
kiezen uit een serie grote stalen die gemakkelijk
even vallen te plooien of vaak al geplooid zijn.
OMDAT KANKER van de baar
moedermond tot de zogenoemde
vroege kankers behoort, neemt men
als leeftijdsgrenzen bij het bevol
kingsonderzoek vijfentwintig en zes
tig jaar. „Volgens de statistieken zijn
we buiten deze leeftijdsgroepen rede
lijk veilig”, zegt dr. De Waard. „Vijf
entwintig jaar is echt niet te vroeg,
wil je de voorstadia van een even
tuele kanker van de baarmoeder
mond tijdig opvangen. Het lijkt een
veilige termijn om zo’n onderzoek om
de drie jaar te herhalen.” Hij karak
teriseert een bevolkingsonderzoek zo
als dat nu in Rhenen op gang komt
als volgt: „Een prachtige mogelijk
heid om er in veel gevallen zo vroeg
bij te zijn dat definitieve genezing
mogelijk is.”
Het is erg jammer dat op de scholen geen aan
dacht aan het wonen wordt besteed. Dat zou veel
onzekerheid en menige miskoop voorkomen.
GELUKKIG HELPT ons gezond verstand ons
af en toe een eind op weg. Als we een gordijn
hebben met een patroon van bloemen zullen we
ons wel tweemaal bedenken voordat we thuis
komen met een schemerlamp waarvan de kap
ook met bloemmotieven is versierd. Er is niet
veel verbeeldingskracht voor nodig om te be
grijpen dat gordijn èn lamp een onrustig effect
zullen geven.
DAAROM IS, in samenwerking
met gynaecologen en pathologen-ana-
MET SUBSIDIE VAN Sociale
Zaken en Volksgezondheid heeft men
in het pathologisch instituut in
Utrecht een laboratorium kunnen op
richten dat speciaal is ingericht voor
dit onderzoek naar baarmoederkan
ker. In de komende drie jaar zal uil
deze en andere activiteiten de vorm
moeten groeien voor een verdere lan
delijke voortzetting van dit preven
tieve werk.
genoemd. Daar loopt in Brits-Colum-
bia één van de grootste onderzoek
projecten van dit ogenblik.
„IN AMERIKA GAAT zoiets via
een heel andere aanpak”, merkt dr.
De Waard op. „Een dergelijk onder
zoek gaat direct in de publiciteit.
Vrouwenorganisaties bijvoorbeeld
dragen een steentje bij in de propa
ganda, de voorlichting bestrijkt een
veel breder veld. Ik geloof wel dat
wij het in Nederland voorlopig hel
best via de vertrouwensrelatie met
de huisartsen kunnen spelen, al zul
len die het op den duur niet meer
allemaal aankunnen.”
HIER EN DAAR in het buitenland
is men met een dergelijk onderzoek
al een eind verder. In Engeland en
Amerika bijvoorbeeld worden vrou
wen regelmatig onderzocht op deze
specifieke vorm van kanker bij de
vrouw. „Er zijn meer soorten van
baarmoederkanker, maar die van de
baarmoedermond komt in vrijwel
alle landen het meest voor”, zegt dr.
De Waard. „De behandeling is in het
beginstadium niet ingewikkeld. Het
kan dan zelfs zo’n kleine ingreep
zijn dat de desbetreffende vrouw
daarna nog kinderen kan krijgen.”
DAN PAS ONTDEK JE dat wonen geen stil
stand is, maar beweging, en dat beweeglijk wo
nen, waarbij het interieur zich aanpast aan ons
leven, tot een grote mate van woongenot leidt.
Dan durft een jong echtpaar best te beginnen
met een tafel, een paar stoelen en een bed, met
de meest noodzakelijke dingen die langzamer
hand worden aangevuld. Zo’n interieur dat
gaandeweg ontstaat omdat het zich voegt naar
de behoeften, heeft een charme die de meest uit
gekiende, esthetisch-verantwoorde inrichting
vaak mist.
