t visueel sterk maar zwak gespeeld Cathy Berberian alleen al muzikale gebeurtenis Byrds waren Filmfestival van Cannes JOHNNY GOT HIS GUN: NAVRANTE FILM VAN TRUMBO OVER OORLOGSGEWONDE overweldigend Nieuwe „Oedipus” 8 HUGO CLAUS BEWERKTE SENECA RESIDENTIE-ORKEST METFR1S CONCERT Toneelhervormer Guthrie overleden Kunstveiling voor Vietnamcomité Ed van Westerloo chef Brandpunt TV dinsdag Nederland I 8 T.V. vanavond TV maandag Radio dinsdag MAANDAG 17 MEI 1971 Plastisch Jongensportret DEN HAAG „1’Artiste n’a pas le droit d’ennuyer le public”. Dit motto van Eric Satie was groot geprojec teerd zaterdagavond op het podium van het congresgebouw. In de serie „Spelen met Muziek” was een pro gramma opgebouwd rond zangeres Cathy Berberian, wier artistieke per soonlijkheid reeds bij voorbaat ver veling uitsloot. Haar vocale mogelijk heden zijn onvoorstelbaar, haar drang naar creativiteit is zo mogelijk nog groter en grenst soms aan het exhibi tionistische. ROTTERDAM In het program ma van het Nieuw Rotterdams Toneel voor „Oedipus” (naar Seneca bewerkt door Hugo Claus) wordt een artikel van een zekere dr. Karl Harschbarger uit de Tulane Drama Review ge citeerd. Daarin houdt de schrijver zich bezig met de vraag: „Wie ver moordde Lajos?” (Lajos was de voor ganger van Oedipus als koning van Thebe en als echtgenoot van Jokaste) Volgens zijn theorie zou „het koor” m.a.w. het volk van Thebe Lajos hebben gedood en offert de onschul dige Oedipus zich op om de bevolking van haar schuldgevoelens te bevrij den. Een nogal dwaze theorie, maar dat heeft Hugo Claus er niet van weerhouden, op basis daarvan een nieuwe Oedipus-tragedie te schrijven, met gebruikmaking van hetgeen de Romein Seneca op zijn beurt van de Grieken had gegapt. CANNES Een van de boeiendste en belangrijkste aspecten van een filmfestival is altijd het ontdekken van nieuwe talenten. Dit jaar zijn de debutanten echter dun gezaaid. Wel vele grote namen, die ongetwij feld met meer of minder belangwek kende films zullen uitkomen, maar die gemeten zullen worden volgens maatstaven, die ze sinds tien jaar of langer zelf gevestigd hebben. Toch zijn hier ook wel enige nieuwe regis seurs. Daar is er zelfs één bij die tot zijn 66ste jaar heeft gewacht met zijn filmdebuut. In 1938 schreef de Ameri kaan Dalton Trumbo de roman „Johnny got his gun”, over een sol daat wiens beide armen en benen na een explosie in de loopgraven tijdens de eerste wereldoorlog geamputeerd worden en wiens gezicht van wenk brauwen tot kaken een gapend gat is. Deze romp wordt met injecties in leven gehouden, zonder dat de dok toren zich rekenschap geven dat hij psychisch nog steeds functioneert. Als de soldaat dan communicatie gaat zoeken door met zijn schedel morse- signalen te tikken, geeft de legerlei ding opdracht om zijn bestaan angst vallig geheim te houden. Hij is „im mers het eerste monster dat niet door de natuur, maar door de mensen zelf gemaakt is”. Mira mild ontvangen J*.,. J h/VWWWWWW%A/WWWWV i/vvvwvvvvvwvvvvvvvvvwwvw SIMON KOSTER e n a n a CATHY BERBERIAN il overtuigende muzikaliteit, die, r e ll 2 I 10.45 WIM WITTEMAN. 22.55 5 L n n ie g d d e n ij (Van onze Amsterdamse redactie) DE VORM, DIE Claus aan zijn stuk heeft gegeven, heeft voor het grootste deel een sterke dichterlijke, maai- in mindere mate dramatische kwaliteit. Herhaaldelijk wordt het toneelgebeuren slechts gebruikt als „illustratie” van de tekst, of omgekeerd: het koor vertelt, wat de toeschouwers met eigen ogen zien. Ook alles wat praktisch onvertoonbaar is zoals net rituele slach ten en ontleden van de offerdieren of de magische bezwering van de dode Lajos, die uit zijn graf antwoord geeft wordt ons door leden van het koor meegedeeld, zij het dan niet in „bode-verhalen” maar in gedramatiseerde monologen. Dat alles wekt het vermoeden dat de „Oedipus” van Claus, ook door het bijna altijd prachtige taal gebruik, misschien een diepere indruk zal maken bij het lezen dan bij het zien. „Oedipus”, tragedie van Hugo Claus (naar Seneca). Première bij het Nieuw Rotterdams Toneel op 15 mei in de Roterdamse Schouwburg. Regie: Lo- dewijk de Boer. Hoofdrollen: Eric Schneider, Josephine van Gasteren, Bas ten Batenburg. Decor en kostuums: Frank Raven. dere door toepassing van de aleatoriek; in Europa heeft hij vooral de ontwikke ling van Stockhausen belangrijk beïn vloed. In deze Songbooks gaf hij de zan geres een lijst met nummers met de op- der Naam, Paul van Vliet, Jaap v. d. Merwe en violist Theo Ólof. Achter het nieuws sluit hierna het VARA-pro gramma af. Teleac komt na het laar ste nieuws nog met de 12e les Sterren kunde. 22.25 22.50 18.45 18 50 18.55 19.00 19.05 19.30 19.55 20.00 20.15 20.21 21.10 21.35 22.25 22.35 22.40 19.55 20.00 20.15 20.21 21.10 18.45 18.50 18.55 19.00 19.05 19.10 19.30 19.37 19.55 20.00 20.15 20.21 21.11 21.21 22.00 22.50 22.55 g n n n e e e g n P ‘e ie jr n is 'k n le n. !n le .n in sn te is le Tl e. Zo’n voorgeschiedenis maakt het moei lijk om nog iets onvriendelijks over de film te zeggen. Toch is het onmogelijk om op onderdelen geen kritiek te heb ben. De grote boodschap ligt duimendik opgeschept en de vormgeving is vaak al even moeizaam en nadrukkelijk. Toch worden de werking van het onderwerp en de duidelijke oprechtheid erachter hier nauwelijks door ondermijnd. Trum- bo heeft het gelukkige idee gehad om de rol van de soldaat te geven aan een ac teur zonder enige ervaring en zijn on beholpenheid geeft aan het hopeloze han delingsverloop een extra-navrant accent. Wat vooral bijblijft is de scène waarin DE OPVOERING STOND onder regie van bodewijk de Boer en deze heeft daar mee opnieuw getoond dat zijn kracht meer in de visuele vormgeving dan in het leiden en inspireren van acteurs en actrice^ ligt. Visueel waren er prachtige momenten, niet alleen dankzij de aankleding en de belich ting van Frank Raven, maar vooral ook door hetgeen De Boer met spelers en koor aan plastische effecten had bereikt. De spelprestaties bleven daarbij echter dui delijk ten gevolge van een gebrek aan krachtige spelregie heel ver achter. Eric Schneider had op de tragische hoogtepun ten in de tweede helft van het stuk aan grijpende momenten, maar met de „brave” Oedipus, die in de eerste helft zoveel na druk krijgt, wist hij niet genoeg te begin nen om aan zijn tekst de nodige dramati sche overtuiging mee te geven. Josephine van Gasteren speelde Jokaste alsof zij voortdurend aan iets anders liep te denken en miste dan ook volkomen elke aanslui ting bij de tragische ontwikkeling waarvan zij notabene zelf een der hoofdschuldigen is. Bas ten Batenburg (Creon) en Eric van Ingen (Tiresias) vervulden allebei rollen waarvoor zij allerminst de geschiktste ac teurs zijn en waarbij de regisseur hen al evenmin over die moeilijkheid heen had geholpen. HET KOOR (drie vrouwen en vier man nen) verviel nogal eens in hinderlijke man- netjesmakerij, voortvloeiend uit een bewe- gingsregie die zo nadrukkelijk op uiterlijke effecten was gericht dat veel op zichzelf vaak knappe plastiek de indruk maakte van een zielloos gebarenspel. Een lachertje was de quasi „afgrijselijke vreesaanjagende Sfinx”, die aan draden werd neergelaten in de vorm van een grote speelgoedvlieger zoals ze bij de Chinese nieuwjaarsviering als volksvermaak worden gebruikt en dus zo kinderlijk aandeed dat de benauwde angstkreten van het koor wel heel mis plaatst waren. Van de zeven koorleden onderscheidde Cocki Boonstra zich door de gevoeligheid (vooral bij het offerritueel) waarmee zij haar tekst sprak, en Jacques Luyer door zijn volslagen tekortschieten met de monoloog van de uit zijn doods slaap gewekte koning Lajos, zodat er niets terecht kwam van wat bedoeld moet zijn geweest als een schokkende boodschap uit de godenwereld. DUBLIN (AP) Sir Tyrone Guthrie, de beroemde Engelse regisseur, toneelschrijver en theaterdirecteur is zaterdag in zijn wo ning in Newbliss, County Monaghan, op 70-jarige leeftijd overleden. William Tyrone Guthrie was van lers- Schotse afstamming. Door zijn gedurfde opvattingen over de enscenering van klas sieke toneelstukken heeft hij in vele landen grote faam verworven. Guthrie heeft lang gewerkt bij de Old Vic en Sadler Wells. In Londen, New York, Australië, Finland en Israel heeft hij tal loze stukken geregisseerd. Hij is vele malen onderscheiden door Engelse en buitenland se universiteiten. 18.45 NOS: De Fabeltjeskrant. 18.50 STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. VARA: Pipo op Bizarra. Nederland 1. Pipo is de opvolger van meneer de Uil en de nieuwslezer. Deel acht alweer van Pipo op Bizarra. Het tweede halve uurtje voor de klok van achten is voor de bewoners van Coro nation Street. De tien minuten die di rect op het journaal volgen zijn voor Flory Anstadt, die de aangekondigde serie wekelijkse lessen voor ouders die hun kinderen de zwemkunst willen bij brengen, begint. Daarna Ironside. Een uur en vijf minuten stelt de VARA vervolgens beschikbaar voor de actie Kunstenaars voor Vietnam. Rob Touber zit achter de regieknoppen en Yoka Berretty en Koos Postema pre senteren het gebeuren aan de kijker. Tal van kunstenaars willen het Viet namcomité helpen en hebben met dat oogmerk kunstwerken beschikbaar ge steld. Die worden geveild in het Ste delijk Museum in Amsterdam. Tussen de bedrijven door treden uitvoerende kunstenaars op, zoals de Zangeres zon- Nederland I NOS: De Fabeltjeskrant. AMSTERDAM In een tot de nok ge vuld Concertgebouw maakten de Ameri kaanse Byrds, die vooral in Nederland een steeds groeiende populariteit genieten, zich overtuigend waar. De formatie, die ruim 12 jaar bestaat, speelde veel oude nummers, zoals „You ain’t going nowhere”, „Pretty boy Floyd” en „Jesus is just allright”, in een snelle, harde, naar rock neigende stijl. „Mr. Tam bourine man” won het in de versie die de Byrds hier brachten van de bekende pla tenversie. De zeer ijle, haast hemelse stemmen met uiterst subtiele gitaarbegelei- ding, riepen uitzinnig enthousiasme van de zaal op. Vanaf het eerste moment had de ijzer sterke groep het publiek in haar greep. Het nummer „Jesus is just allright” was een regelrechte copulatie van musici met toe hoorders; hier trad niet een groep op voor een publiek, maar de Byrds voor Byrds- fans. „Eight miles high”, grotendeels in strumentaal, was een magistraal meester werk, waarmee de Byrds eens te meer hun creatief en muzikaal vakmanschap bewe zen. De Byrds die door Mojo voor twaalf concerten naar Nederland zijn gehaald, eindigden het eerste optreden in Amster- nam, na een aantal toegiften, waarvoor het publiek zich het eelt op de handen had geklapt en de kelen schor had geschreeuwd, met een beeldschoon vocaal nummer in weemoedige close-harmony. niet heeft verhinderd dat we nu weer pre cies hetzelfde doen, waarschijnlijk ook weer tot groot vermaak van volgende generaties. Hugo Claus is er dus van uitgegaan dat de brave Oedipus Lajos niet heeft gedood (althans het niet tegenover zichzelf wil toegeven, zoals het stuk eveneens sugge reert) en dat Jokaste een gemeen vrouws persoon is, die van begin af aan heeft ge weten dat zij met haar zoon naar bed ging maar dat geheim zorgvuldig heeft bewaard. Ik zie niet in waarom wij met deze nieuwe voorstelling van zaken beter af zijn dan met de vroegere, maar dat zal Claus wel weten, al maakt zijn tekst het dan niet voldoende duidelijk. De tragiek van een man die zichzelf met blindheid straft, niet (zoals bij Sokofles) voor wat hij uit on wetendheid heeft gedaan maar om te boe ten voor de schuld van anderen, die hij daarmee verlost, is ongetwijfeld een boeiend gegeven; maar dan had de schuld van die anderen meer dan een theoretisch uitgangspunten moeten zijn en dramatisch overtuigend vorm hebben gekregen. Juist in dat opzicht blijft het hele stuk van Claus echter in de lucht hangen. DOOR HET HELE programma liep als een rode draad de Songbooks van John Cage. De betekenis van Cage ligt op de eerste plaats in de grote eigen inbreng Idie hij de uitvoerder overlaat onder an- maar ook voorwerpen, acterend en zin gend aan deze nummers te verbinden. Het artistieke resultaat is in dit geval uiter aard practisch geheel afhankelijk van de creatieve mogelijkheden van de uitvoer der, maar aangezien dit in dit geval Cathy Berberian betrof werd iedere „act” steeds weer een grandioze ervaring. Geheel al- EN WAAROM NIET? Het is in de inter nationale toneelwereld nu eenmaal weer in zwang, alle klassieke schrijvers een „nieuwe verstaanbaarheid” te geven door hen zulke grondige bewerkingen te laten ondergaan dat ze „beter aansluiten bij onze eigen tijd”, hetgeen ook weer wil zeggen dat wij te kortzichtig en geestelijk te ge makzuchtig zijn geworden om voldoende begrip op te brengen voor de tijdloze waarden van de klassieke werken in hun oorspronkelijke vorm. Wij zijn daarmee teruggekeerd tot de vervalperiode van de vorige eeuw, toen bijvoorbeeld Shakespeare in de bewerkingen (beter gezegd: vermin kingen) van Ducis veel mooier en accepta beler werd gevonden dan in het origineel een smaakvervalsing waar tientallen jaren later hartelijk om is gedachen. Wat Louis Malle heeft nooit echt bij de Nouvelle Vague behoord, maar door het artistieke en commerciële succes van zijn eerst films heeft hij wel de weg geopend voor vele andere jonge filmers. Later ver bond hij zijn naam aan een reeks dure films met dure sterren, die het in de bioscoop uitstekend deden, maar waarin weinig van het oorspronkelijke ideasme terug te vinden. Pièce de resistance van deze avond werd een werk van haar ex-echtgenoot Luciano Berio, die zich in tal van mees terwerken door haar liet inspireren. En kele commerciële nachtclub-songs door breken een wrange pantomime, die in zijn oorspronkelijke opzet (het werk „Allez hop” dateert reeds uit de vijf tiger jaren) de escalatie verbeeldt van een incident in een variété tot een oor log. Zaterdagavond had het „Werkthea ter” dit scenario omgebouwd van een oor log tot een familie-ruzie, waardoor het geheel wellicht iets te veel in het komi sche werd getrokken. De muziek, die Berio ervoor componeerde, leek bij eer ste horen wat wisselend van niveau, maar vond een zeer sterke afsluiting in grote verschuivende klankvlakken. De werk zaamheden van het „Werktheater”, dat met grote ijver de reusachtige stoel, waarop Cathy Berberian haar eerste song bracht, in felle kleuren beschilderde en vervolgens razendsnel aftuigde, hadden enorm succes bij het talrijke publiek. HILVERSUM. Met ingang van een nog vast te stellen datum is de heer J. Grijpink benoemd tot plaatsvervan gend chef van de Hoofdafdeling In formatieve programma’s KRO-televisie. Met ingang van dezelfde datum zal de heer E. van Westerloo optreden als chef van „Brandpunt”, de actualiteiten rubriek van de KRO-televisie. Hij revancheert zich hier met „Le souffle au coeur”, portret van een adoles centie anno 1954. Hij koos voor juist deze periode, omdat bij een situering in deze tijd of in zijn eigen jeugdjaren tijdens de oorlog hij onvermijdelijk een aantal aspecten had moeten aansnij den die van zijn eigenlijke onderwerp zouden afleiden. Dat onderwerp is het volwassen worden van de 15-jarige jong ste zoon uit een bourgeoisgezin. Malle handhaaft de hele film lang een opgewekt ongecompliceerde toon, die „Le souffle au coeur” aspecten van een droom geeft. De film wordt daar niet minder waar door, integendeel. De weg naar de vrouw gaat via de eigen moeder. Malle laat het zien in een discreet gefilmde incest-scène, die echter geen traumatische ervaring wordt, maar eerder bevrijdend werkt. Malle: „Je kunt beter echt met je moeder naar bed gaan dan je leven lang gekweld worden door de onbewuste wens om het te doen.” Maar natuurlijk heeft niet iedereen zo’n moeder als zijn filmheld: Lea Massari, een in vele opzich ten schitterende actrice. AB VAN IEPEREN Fons Rademakers’ film „Mira” hier overigens gepresenteerd als Belgische in zending lijkt redelijk goed ontvangen te zijn. Het publiek in het festivalpaleis volgde de film met rustige aandacht en applaudisseerde na afloop. Gegeven de gulheid, waarmee men hier gewoonlijk een film met gefluit, gejoel en hoongelach ont vangt, is dit een gunstig teken. De stem ming op de persconferentie na afloop was nogal mat, maar hoofdrolspeelster Willeke van Ammelrooy mocht zich verheugen in een grote belangstelling van de fotografen Nederland 2. Van de NOS de Fabel tjeskrant, het journaal en een afleve ring van de serie Kijken naar Kinde ren. De NCRV vervolgt om half acht het programma met Dier en Vriend van Tanja Koen. Na het tweede jour naal een andere vaste maandagavond- uitzending, nl. Memorandum van een dokter. Overigens is het ook hier de laatste aflevering. Vijfentwintig minuten met de actua liteiten van Hier en Nu scheiden de dokters van een documentaire over het werk van het kinderhulpfonds van de Ver. Naties, Unicef. Het recht van de zwakte, zo werd deze documentaire genoemd. We maken erin kennis met allerlei kinderen, die onder minder gelukkige omstandigheden leven dan wij hier in het westen. Wat doet Uni cef voor hen, wat moet er allemaal gebeuren? Ziedaar enkele brandende vragen. De Dagsluiting en het laatste journaal worden gevolgd door de 15e en laatste EHBO-les van Teleac. A/WVWWWWWWWVVWWMWWMVVWMMWWWWMVVWWMVWWWWIMAAJUVWWVVVMVVVVVVVVVVVWVVVVVVVVVVVVVVVWVlAeAeeei^ 18.55 19.00 19.05 19.30 Coronation Street (feuili.). 19.55-- 20.00 20.15 20.20 MUZIKAAL HOOGTEPUNT werd voor mij de eerste beluistering van Louis An- driessens Anachronic I (to the memory 3 ..- of Charles Ives) uit 1966. Steeds weer dracht zelf vrije invallen en associaties, bliikt alles wat uit zijn handen komt -van overtuigende muzikaliteit, die, meer ondanks dan dankzij de technische en ideële uitgangspunten die er aan ten grondslag liggen, de geboren componist verraadt van een niveau dat hier betrek kelijk zeldzaam is. Men kan twisten over de zin van citaten en zich afvragen of zij in het algemeen niet een stijlcrisis moeten dekken, zeker is dat in deze Ana chronic I een hechte muzikale structuur tot stand is gekomen die van begin tot eind weet te boeien. In instrumentatie en samenklank klinkt eerder de grote be wondering door voor de betreurde com ponist van de Sacre du printemps dan de studie genoten bij leermeester Berio. Voor het overige valt op hoe de hechte vriend schap met andere jonge politiek-geënga- geerde componisten, met als belangrijk ste component Peter Schat, tot een soort waarvan wellicht de mindere onder hen kunnen profiteren, die echter de grotere talenten in hun ontwikkeling zou kunnen belemmeren. De allerlaatste werken van Louis An- driessen (manipulaties met Mozart- en Beethoven-composities) geven het angsti ge vermoeden dat de eigen artistieke per soonlijkheid teveel naar de achtergrond wordt geschoven door buiten-muzikale praemissen, door de angst een muziek te schrijven die klinkt voor louter zin-genot, en daardoor een concessie zou zijn aan het establishment. Hoe dan ook, dit was een prachtig werk, waarin de nog jonge Zwitserse dirigent Michel Tabachnik alle gelegenheid kreeg zijn opmerkelijk ta lent te tonen. Met gedegen partituurken- nis en heldere slag-techniek leidde hij het Residentie-orkest, dat zich kennelijk niet liet deprimeren door de beroerde akoestiek. HILVERSUM I 7.00 Nws. 7.11 Het levende woord. 7.16 Óp het eerste gehoor. (7.25 Horen en zien. 7.30 Nws. 7.32 Hier en nu. 8.00 Nws. 8.11 The Deum Laudamus. 8.30 Nws. 8.32 Voor de vrouw. 9.10 Gymn. voor de vrouw. 9.40 Schoolra dio. 10.00 Bijbelse verkenningen. 10.15 Italiaanse Operafragm. 11.00 Nws. 11.03 Franse Operamuz. 11.15 Voor zie ken. 11.55 Meded. 12.00 Van twaalf tot twee. 12.22 Wij van het land. 12.26 Me ded. t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Actualiteiten. 13.00 Raden maar.14.05 Schoolradio. 14.30 Inter lokaal. 16.00 Nws. Overheidsvoorl. 17.00 Nederl. Antillen. 17.10 Voor kin deren. 17.15 Hai! Pol. Partijen. 18.19 P.P.R. 18.30 Nws. 18.41 Actualiteiten. 19.00 Licht ensemble. 19.45 Lichte muz. 20.00 Semi-klass. muz. 21.30 Klass, muz. 21.55 Voordracht gedichten. 22.25 Overweging. 22.30 NQA. 22.38 Den Haag vandaag. 22.50 Kontekst. 23.15 Sticker. 23.55 Nws. HILVERSUM II. 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20 Dag met een plaatje. 8.00 Nws. 8.11 Journaal. 8.20 Dag met een plaatje. 8.30 De groenteman. 8.50 Mörgenwij- I ding. 9.00 Uitgebr. rep. 9.35 Waterstan- 1 den. 9.40 Oude muziek. 10.00 Voor kleu- ters. 10.10 Arbeidsvitaminen. 11.00 Nws. 11.30 Rondom 12. 11.55 Beursber. i 12.30 Overheidsvoorl. Voor de land- bouw. 12.30 Knipperlicht. 13.00 Nws. 13.11 Journaal. 13.30 Den Haag van- daag. 13.35 Spiegel van België. 14.05 Jazz uit archief. 14.30 Promenade Or- kest. 15.00 Leven in de taal. 15.10 Nieu- we platen. 16.00 Nws. 16.03 Slagwerk- I groep Amsterdam. 16.36 Oude Spaanse I muz. 17.05 Kamerkoor. 17.30 Trefount. 17.55 Meded. 18.00 Nws. 18.11 Journaal, j 18.25 De Johan Willem Friso Kapel. 18.55 Amateurs musiceren. 19.25 Pauls vous parle. 19.30 Nws. 19.35 Vanavond. 22.30 Nws. 22.40 Meded. 22.45 Journaal. 22.55 Nws. I HILVERSUM III I 9.00 Nws. 9.03 Plaatjes voor de pep. 10.00 Nws. 10.03 Ekspres. 11.00 Nws. i 11.03 Vrolijke visite. 12.00 Nws. 13.00 Nws. 13.03 De Eddy Becker Show. 14.00 Nws. 15.00 Nws. 15.03 Drie-draai. 16.00 Nws. 16.03 Mix. 17.00 Nws. 17.03 Mix. BRUSSEL 19.00 Nws. en actualiteiten. 19.40 Inter- mezzo. 19.45 Syndicale kroniek. 19.55 I Intermezzo. 20.00 Platenprogr. 22.00 Nws. De Zeven Kunsten. 22.20 Jazzpl. I 23.00 Nws. 23.10 Muz. 23.40 Nws. Trumbo werd in de jaren veertig een zeer prominent scenarioschrijver, maar kwam tijdens de heksenjachten van se nator Joseph MacCarthy wegens linkse sympathieën op de zwarte lijst van Holly wood te staan. Jarenlang kon hij uitslui tend onder pseudoniem schrijven, tot re gisseur Otto Preminger hem weer met zijn eigen naam op de titellijst van zijn film „Exodus” liet zetten. Met een sce- nario-bewerking van „Johnny got his gun” heeft Trumbo vervolgens tien jaar lopen leuren. Er is ooit sprake geweest van een verfilming van Luis Bunnuel, die niet doorging door het failissement van de producent. Uiteindelijk besloot hij om het dan maar zelf te produceren, maar ondanks zijn prominentie als meer voudig Oscar-winnaar was er geen enkele filmmaatschappij die het onderwerp aan durfde. Pas toen de acteurs onder wie beroemdheden als Jason Robards, Donald Sutherland en Diane Varsi zich bereid verklaardene kon een goedkope produktie worden gemaakt. een medelijdende verpleegster de romp in tranen masturbeert. Alberto Bevilacqua ging voor zijn debuut ook al uit van een eigen roman: „La Califa”. Een fabrieksdirecteur en de weduwe van een arbeider neergescho ten bij vakbondsdemonstraties con fronteren elkaar. Een botsing van twee sterke persoonlijkheden waaruit een ver liefdheid groeit die een democratischer houding van de magnaat tot gevolg heeft. Bevilaqua heeft voor zijn onder werp een lyrische vormgeving gekozen (opgelegde mooifilmerij en alles over spoelende muziek van Ennio Morricone) die nogal op de lachlust werkt, te meer omdat zijn scenario zeer chaotisch is op gebouwd. Hij heeft zijn film ook gelar deerd met een groot aantal gepeperde erotische scènes, waardoor „La Califa” in Italië een van de grootste bioscoop successen van de laatste maanden is ge worden. Romy Schneider laat in de titel rol bij vlagen erg goed spel zien, maar haar rol beperkt zich overwegend tot bars kijken en zich uitkleden. STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. VARA: Zelf uw kind zwemmen leren (1). 20.30 Ironside (film). 21.20 Kunstenaars voor Vietnam. Gro te veiling Sted. Mus. Amsterdam. Achter het Nieuws. NOS: Journaal. 22.55 TELEAC: Sterrekunde (12). Nederland II NOS: De Fabeltjeskrant. STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. NOS: Kijken naar kinderen. NCRV: Dier en vriend (serie). STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. NCRV: Memorandum van een dokter (feuili.). Hier en Nu. Film over rechten van het kind. Ander Nieuws. NOS: Journaal. TELEAC: EHBO (15). en 14.00 NOS-NOT: School- televisie 18.45 NOS: De Fabeltjeskrant. 18.50 STER: Reclame. 18.55 NOS: Journaal. 19.00 STER: Reclame. 19.05 AVRO: De schat van het kasteel zonder naam (serie). 19.30 TopPop. STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. AVRO: Peyton Place (feuili.). Muziek is Troef. 22.00 AVRO’s Televizier Magazine. 22.50 NOS: Journaal. TELEAC: Nascholing huis artsen (4). Nederland II NOS: De Fabeltjeskrant. STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. NOS: Den Haag vandaag. Kunstsignalering. KRO: Tekenfilm. Het verre Westen. STER: Reclame. NOS: Journaal. STER: Reclame. KRO: Andy Williams Show. Brandpunt. Dr. A. Terruwe - Menselijk Geluk, documentaire. Paul Vlaanderen (serie). NOS: Journaal. TELEAC: En Francais (18). leen realiseerde ze daar een muzikale gebeurtenis die talloze componisten in doorwrochte partituren niet zullen bena- deren. In dit frisse, ook wel enigszins modieuze, programma mocht uiteraard I de naam van Charles Ives niet ontbre- I ken. „Decoration day” is een zeer karak- I teristiek werk voor deze merkwaardige randfiguur, die vanuit een mist van onbe- kendheid thans plotseling, posthuum door lichte overschatting wordt bedreigd. Al- les was weer aanwezig: de citaten, de marsmuziek, de collages, in een hoogst origineel, maar zelden geheel bevredigen- I de muziek, die alle stadia doorloopt, die I men kan bedenken tussen fijnzinnig im- I pressionisme en banaliteit. Dit laatste is ‘i ook van toepassing op Milhauds „l’Homme i et son désir”, dat men na tientallen ja- ren weer eens uit de kast gehaald had, waarschijnlijk ook meer vanwege de ori ginele bezetting (vier zangsolisten; klein instrumentaal ensemble; vijftien slagwer kers) dan om de muzikale merites. Hij behoort tot de tragische veelschrijvers, die door slechts één werk (in dit geval zijn „Création du monde”) in de geschie denis zullen blijven voortbestaan. De hele slagwerk-batterij, die indertijd zo’n schan daal veroorzaakte blijkt thans een vrij machteloos effect te hebben door een te eenzijdige behandeling; men zou zonder werkelijke muzikale schade deze zetting kunnen omwerken voor een of twee exe cutanten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1971 | | pagina 9