Terugtocht van Zuidvietnamezen
HEVIGE GEVECHTEN IN
OOSTEN VAN CAMBODJA
aan
Vaticaan: houdt de
pers onafhankelijk
NAVO vergadert morgen in Lissabon
Spinnen
touwladder
(AN DAG TOT DAG
ommentaar op actuele zaken
Mode, emoties
rechtspraak
en
KEIP
België heeft
stations te
Scheuring in
El Fatah
Brug over de
Straat van
Messina
kJ
koop
Gevangenen in
Egypte
vrijgelaten
achtergrond
Zware verliezen
aan beide kanten
Weer onderzoek
naar massale
Ceausescu dringt
aan op eenheid
onder communisten
slachtpartij
in Vietnam
Hongerstaking om
dochtertje terug
te krijgen
gewonden bij
betogingen in
Costa Rica
Honderden
Optiek
WOENSDAG 2 JUNI 1971
Krijgsgevangenen
Sihanoek
DESNOODS DOOR MIDDEL VAN
SPECIALE WETSMAATREGELEN
Volgens radio-Amman
Frankrijk
V erwarring
Actie van Tsjechisch
ouderpaar
(Van een onzer redacteuren)
De ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO houden morgen
en vrijdag in Lissabon hun jaarlijkse voorjaarsvergadering. Die bijeen
komst is niet in de allereerste plaats interessant omdat Nederlands demis
sionaire minister Luns daar wel tot opvolger van secretaris-generaal
Manlio Brosio zal worden gekozen. Zij ontleent haar belang vooral aan
het nog immer uiterst vage vooruitzicht van een Oost-Westgesprek over
vermindering van de strijdkrachten en een conferentie over de Europese
veiligheid.
Ol<
KEIP
Bij bezoek aan Peking
van een
Volgens da woordvoerder was het een
AMMAN (AFP). Radio-Amman heeft
gisteren melding gemaakt van een scheu
ring in de Palestijnse guerrillabeweging
El Fatah. Een groepering zon zich onder
de naam „Nationaal Bevrijdingsfront van
Palestina” uit de beweging hebben losge
maakt.
Wat dat betreft kan Lissabon een in
teressant licht werpen op de Franse
politiek Parijs immers heeft zich al
tijd verre gehouden van gesprekken
over wederzijdse evenwichtige vermin
dering van strijdkrachten. Nu Breznjev
op handige wijze het woord weer aan
de NAVO heeft gelaten, hoewel zoals
gezegd de werkelijke inhoud van zjjn
woorden nog moet worden vastgesteld,
zullen de Fransen hun positie toch op
nieuw moeten bepalen. Dit klemt te
meer omdat dat Verenigde Staten en
de Sovjet-Unie bjj hun SALT-gesprek-
ken over de beperking van strategische
wapens vermoedelijk een aantal pro
blemen zullen overhouden die beter
passen in een gesprek over de weder
zijdse evenwichtige vermindering van
strijdkrachten.
Maar dan komen de VS op een terrein
waarop zij door het Noord-Atlantisch
bondgenootschap geen eigen heer en
meester zijn. De andere NAVO-landen
zullen er weinig voor voelen om de
Amerikanen alle beslissingen te laten
nemen. Amerikanen overigens die on
danks het mislukken van senator Mans-
De behoedzame manoeuvres in de
richting van een betekenisvol gesprek
over een vermindering van de strijd
krachten zullen om maar iets te noe
men stuiten op problemen als de status
van de DDR. Erkenning van dat land
lijkt onvermijdelijk als het ooit tot een
multilateraal gesprek over wederzijdse
evenwichtige vermindering van strijd
krachten tussen oost en west zal ko
men. Pas daarna kan worden begonnen
met de gigantische taak vast te stellen
wat zo’n aanduiding als „evenwichtig”
in de praktijk gaat betekenen. Kortom,
gespreksstof te over voor de ministers
tuigen omlaaggeschoten. Voorts had het
tien kanonnen van groot kaliber, ruim 500
ton munitie en een grote hoeveelheid an
der materieel buitgemaakt.
Men vermoedt nu, dat deze gevangenen
via Vietcong-kanalen uit Hanoi opdracht
hebben gekregen in Zuid-Vietnam te blij
ven. Kennelijk wil Noord-Vietnam zich
niet in een dwangpositie laten manoeu
vreren.
VATICAANSTAD. (EFE) Het Vati
caan houdt in een herderlijke instructie-
brief over de massacommunicatiemiddelei
die morgen door kardinaal Gray, bisschop
van Edinburgh, aan de pers zal worden
overhandigd, een pleidooi voor het behoud
van de onafhankelijkheid van de kranten
ook als daarvoor speciale wetten nodig
zijn.
Een woordvoerder van El Fatah in Bei
roet heeft de scheuring heftig ontkend en
de berichten daarover „ontsproten aan de
verbeelding van de Jordaanse autoritei-
ROME. (Reuter) De Italiaanse rege
ring heeft gisteren een wetsontwerp goed
gekeurd voor de oprichting van een maat
schappij, die een brug over de Straat van
Messina moet ontwerpen, bouwen en
exploiteren. Deze brug zou Sicilië met het
Italiaanse vasteland verbinden.
Op een vergadering van het Italiaanse
kabinet, die werd bij gewoond door het
hoofd van de Siciliaanse regering, Mario
Fasino, is overeengekomen, dat de Ita
liaanse staat de meerderheid der aandelen
in de nieuwe maatschappij zal hebben.
In april keurde de Italiaanse regering
in beginsel een plan goed voor de bouw
van een brug van 3.2 kilometer lengte.
Politieke waarnemers zijn er dan ook
betrekkelijk zeker van dat de NAVO-
raad het volgende week gemakkelijk
eens zal kunnen worden over een nieu
we verwoording van zijn voorwaarden
tot een gesprek over de Europese vei
ligheid en de wederzijdse evenwichtige
vermindering van strijdkrachten. De
„andere lopende besprekingen” zullen
daarin dan niet meer voorkomen. Het
vrijwel ontbreken van vooruitgang wat
Berlijn betreft zal de NAVO overigens
dwingen op dit punt haar voorwaarden
geenszins te verzachten.
WASHINGTON. (Reuter) Het Ame
rikaanse leger stelt een onderzoek in naar
beschuldiging over een nieuwe massa
moord in Vietnam, waarbij 24 tot 40 bur
gers, onder wie vrouwen en kinderen, door
leden van de Amerikaanse luchtlandings-
brigade zouden zijn gedood.
De terminologie waarvan hij zich be
diende sloot zo dicht aan bij de for
muleringen waarop de NAVO zich
steeds heeft beroepen dat alom nog
steeds koortsachtig wordt beraadslaagd
over de reikwijdte en het eventuele
praktisch nut van Breznjevs verkla
ring.
in bredere zin en van een meer per
manent karakter).
Een gesprek over troepenverminde
ring zou, zo meent men bij de NAVO,
binnen dat raam passen en minder
strijdkrachten zou wat dan wordt ge
noemd „de daadwerkelijke scherpte
van de confrontatie” kunnen wegne
men. Niettemin is de NAVO ook bereid
buiten een veiligheidsconferentie om
over troepenvermindering te spreken
en er zijn dan ook geen voorwaarden
vooraf gesteld.
Duitslanden als het SALT-overleg of
zelfs de onderhandelingen over het
Midden-Oosten heeft bij NAVO en War-
schau-pact tot verwarring geleid.
Deze manoeuvre werd gedekt door een
intensief luchtscherm van Zuidvietnamese
en Amerikaanse vliegtuigen, nadat vorige
week in en rondom Snoei, dat 160 kilome
ter ten noordoosten van Pnom Penh ligt,
zware gevechten waren uitgebroken.
PEKING. (AFP) De Roemeense pre
sident en partijleider Nicolae Ceausescu
heeft in Peking een pleidooi gehouden
voor eenheid in de communistische bewe
ging. Hij sprak tijdens een banket dat hem
op de eerste dag van zijn verblijf in Pe
king werd aangeboden, waarbij ook pre
mier Tsjoe En Lai en een deel van de
leden van het Politburo aanwezig waren.
VS in Europa te verminderen, de druk
van het thuisfront voelen en een op
merkelijke gretigheid hebben getoond
in hun bereidheid om met de Russen
over troepenvermindering te spreken.
Cambodjaanse troepen hebben gisteren
ten oosten van Pnom Pen 200 communisti
sche strijders gedood. Dit is meegedeeld
door een militaire woordvoerder in de
Cambodjaanse hoofdstad, die het gevecht
het zwaarste noemde dat sinds het begin
van de strijd in Cambodja bij Pnom Penh
is geleverd.
Twee huizen van Amerikanen in Pnom
Penh zijn gisterochtend door bomaansla
gen verwoest. Een Amerikaanse militair
werd daarbij gewond. Op de plaats van de
aanslag zijn pamfletten gevonden waarin
de Cambodianen worden aangespoord de
Verenigde Staten te straffen voor hun in
menging in de strijd in Cambodja.
Vorig jaar hebben de ministers van
Buitenlandse Zaken in Rome hun be
reidheid om tot multilateraal overleg
omtrent de Europese veiligheid te ko
men, afhankelijk gesteld van vooruit
gang bij de onderhandelingen over Ber
lijn en „bij andere lopende besprekin
gen”. Deze uiterst vage formule die naar
believen zowel betrekking kan hebben
Hij zei met nadruk dat de communisti
sche partij en de regering van Roemenië
zeer gehecht zijn aan ontwikkeling van
de vriendschap, het bondgenootschap en de
samenwerking met alle socialistische lan
den, en met alle communistische en ar
beiderspartijen.
Deze passage van zijn rede kreeg van
zijn toehoorders overigens een minder
warm applaus dan zijn andere uitspraken.
Roemenië doet alles om de „moeilijkhe
den die op het ogenblik tussen de socia
listische landen bestaan, te boven te ko
men”, aldus Ceausescu. Hij noemde „de
eenheid van de internationale communis
tische beweging van essentieel belang om
het anti-imperia’listisch front te verster
ken.”
Volgens de radio hebben dit front en een
andere groepering, genaamd „Comité van
Vrije officieren van El Assifa”, in Beiroet
en Damascus pamfletten verspreid waar
in ,de samenzweerders in de leiding van
El Fatah” worden beschuldigd van sa
menspanning met „het internationale im
perialisme en de contra-revolutionnaire
machten in de Arabische wereld”.
Grote Houtstraat 137
(naast Luxor)
De regering in ballingschap van het af
gezette Cambodjaanse staatshoofd prins
Norodom Sihanoek heeft vanuit China la
ten weten, dat „de nationale bevrijdings-
troepen” bij Snoei een grote overwinning
hebben behaald op de Zuidvietnamezen.
In drie uur van verwoede strijd waren
zondag de Zuidvietnamese achtste tacti
sche infanteriegroep en het eerste pantser-
regiment in de pan gehakt. Aan Zuidviet
namese kant vielen 1500 doden en gewon
den. Het „bevrijdingsleger” had driehon
derd krijgsgevangenen gemaakt, bijna 150
militaire voertuigen vernield en vijf vlieg-
Dit is gisteren van goed ingelichte zijde
in Vaticaanstad vernomen. In het docu
ment, zo zei men, wordt erop gewezen dat
de enorme sommen die aan de publciteit
worden verspild, de grondslagen van de
massacommunicatiemiddelen dreigen te
veranderen. „De mensen”, aldus de in-
structiebrief, „zouden zo de indruk kun-
Het heeft de Duitsers wat moeite ge
kost, maar tot kennelijke opluchting
van zijn NAVO-partners, heeft de
Bondsrepubliek besloten deze belang
rijke politieke ontwikkeling niet vooraf
met voorwaarden te belasten. Het is
evenwel duidelijk dat de Amerikanen
in hun reacties op de rede van Brezn
jev enthousiaster zijn gebleken dan de
Europese NAVO-landen. Daar is men er
wel eens beducht voor dat de VS in de
verleiding zouden kunnen komen op
een gegeven moment met de Sovjet-
Unie over hun hoofden een overeen
komst aan te gaan. Zover zal het wel
niet komen, maar het noopt de Euro
pese NAVO-partners wel tot een zeer
zorgvuldig beleid. Binnen dat beleid
moet dan zowel rekening worden ge
houden met de eisen die de militaire
veiligheid stelt als met het feit dat bij
voorbeeld in Nederland om zeer uit
eenlopende redenen vermindering van
de defensie-uitgaven wordt bepleit.
Volgens een krantebericht speelde de
slachting zich in september 1968 af op een
strand bij Bong Son in de provincie Binh
Dinh. Na een amfibische actie, waarbij
geen contact met de vijand was gemaakt,
rustten de Amerikaanse militairen uit op
het strand in de buurt van een groep
Zuidvietnamezen die verversingen ver
kochten. Om onduidelijke redenen hadden
de Amerikanen plotseling het vuur ge
opend op de burgers, die allen gedood wer
den. Een ex-soldaat sprak van een „hel
van twee minuten”. Het leger deelde gis
teren mee dat een onderzoek naar de be
schuldigingen gaande is en dat het in dit
stadium geen nadere bijzonderheden wilde
verstrekken.
feite wat er gebeurt. De belachelijke
strijdvraag van de huidige tijd over de
haardracht van mannen zal over enkele
jaren volkomen uit de wereld zijn. Dan
zal niemand zich meer kunnen voorstellen
dat in 1971 een jongeman twee jaar de
gevangenis inging, omdat hij meende ook
in militaire dienst nog een minimum van
persoonlijke vrijheid te hebben overgehou-
den. Op dit ogenblik echter is de kwestie
nog bloed-ernstig. De militaire recht
spraak heeft nog niets geleerd van al die
huiselijke tragedies en milieu-opstanden,
die zich afspeelden rondom jongelieden en
hun opvoeders en pedagogen en die de
lengte van de haardos tot inzet hadden.
Hoeveel ouders zouden deze militaire
rechters kunnen vertellen dat de langere
haardracht van de nieuwe generatie niet
een gril, maar een zaak van generatie-
vrijheid is? En hoeveel ouders zouden niet
kunnen getuigen dat die hele haargeschie
denis de moeite niet waard is, omdat het
niet gaat om haren maar om karakters?
Men haalt zich de woede van volks
groepen op de hals, als men het niét eens
is met de stelling dat lange haren „links,
lui en vuil” betekenen. Toch moet de
militaire rechtspraak eindelijk eens bewij
zen dat zij niet vonnist aan de hand van
emotionele vooroordelen, maar aan de
hand van het recht en de objectieve inter
pretatie van de wet.
Maandag had president Sadat opdracht
gegeven, een onderzoek in te stellen naar
alle Egyptenaren die zonder vorm van
proces gevangen zaten, en diegenen vrij
te laten, van wie zou blijken dat zij ille
gaal werden vastgehouden.
STOCKHOLM. (DPA) Door middel
van een hongerstaking in het centrum van
Stockholm willen Anna en Jiri Porizka
bereiken dat hun zesjarig dochtertje
Pavlina, dat zjj vier jaar geleden bij hun
vlucht uit Tsjecho-Slowakije hebben ach
tergelaten, toestemming krijgt zich bij hen
te voegen.
Maandag hebben zij een lijst met 7000
handtekeningen van landgenoten in Zwe
den bij de Tsjechische ambassade af ge
geven.
Enige tijd geleden is het een Grieks
NAVO en Warschau-pact voeren al
jaren een tweegesprek per communi
qué. Zo’n dag of veertien geleden kreeg
het onverwacht wat reliëf toen de Rus
sische partijsecretaris Leonid Breznjev
tg'dens een rede in Tiflis te kennen gaf,
dat er over wederzijdse vermindering
van strijdkrachten in Centraal-Europa
te praten zou zijn.
Wederzijdse evenwichtige verminde
ring van strijdkrachten is een gespreks
onderwerp dat de NAVO destijds heeft
geopperd omdat het goed aansloot bij
het verlangen van de Warschau-pact-
landen om wat wij dan noemen een Eu
ropese veiligheidsconferentie tot stand
te brengen. (Het Westen spreekt overi
gens liever van een conferentie over de
Europese veiligheid omdat het zich niet
wenst te binden aan één enkele bij
eenkomst vol plechtige beloften en ver-
BRUSSEL België heeft 26 stations
te koop. Als gevolg van het inkrimpen
van de spoorverbindingen in de afge
lopen tien jaar is er een aantal lijnen
afgeschaft en de stations op die lijnen
zijn overgedragen aan de dienst der
domeinen. Uit een antwoord op vragen
uit het parlement is nu gebleken dat
er nog 26 van deze stations te koop zijn.
Liefhebbers kunnen terecht in Aalbe-
ke-Moeskroen, Beaumont, 's Graven-
brakel, Cour-Sur-Heure, Eernegem,
Eigenbilzen, Fauroeulx, Froidchapelle.
Grammene, Hachy. Hamois, Havelan-
ge, Hooglede, Huppaye, Kermt, La Ro
che Moere, Natoye, Nismes, Oostkerke,
Oostrozebeke, Piringen, Plombieres,
Rebecq-Rognon, Snaaskerke en Vlies-
ville.
SAN JOSE (EFE). In San José, de
hoofdstad van de Middenamerikaanse
staat Costa Rica, hebben vannacht onge
veer 500 studenten verwondingen opgelo
pen in gevechten met de politie.
Aanleiding was een manifestatie waar
mee studenten hun solidariteit wilden be
tuigen met de arbeiders op de bananen
plantages van de Amerikaanse „United
Fruit Company”, die al verscheidene da
gen in staking zijn.
Volgens de politie zijn ongeveer 200 be
togers aangehouden. Elf politiemannen
werden gewond.
De studenten bekogelden de Amerikaan
se ambassade met stenen. Ook vielen zij
het kantoor van de genoemde maat
schappij aan, dat zij bezetten.
CAIRO (Reuter). Een eerste groep
politieke en criminele gevangenen die zon
der proces in Egyptische gevangenissen
werden vastgehouden, is gisteren vrijgela
ten. Dit heeft de minister van Binnenland
se Zaken, Mamdoeh Salem, verklaard. Hij
zei niet om hoeveel gevangenen het ging.
Als de militaire rechtspraak zich met
alle geweld belachelijk wil maken, dan
moet zij voortgaan op de weg die zij met
Rinus Wehrmann is ingeslagen. Zij heeft
deze langharige jongeman twee jaar ge
vangenisstraf opgelegd omdat hij weiger
de zijn haren te laten knippen.
Formeel is er niets tegen in te brengen.
Weigering van een dienstbevel iedere
militair in hart en nieren wordt bleek als
hij zoiets hoort, want weigeren
dienstbevel is zo ongeveer de zwaarste
zonde die een mens op deze gemilitari
seerde aarde kan bedrijven. Een verge
lijking met de straffen in de burgerrecht-
spraak maakt dat duidelijk: anderhalf
jaar voor moord met roof, één jaar voor
doodslag, duizend gulden boete voor het
doodrijden van een jongeman, drie maan
den gevangenisstraf voor mishandeling
met dodelijke afloop. Twee jaar gevange
nisstraf wegens het niet opvolgen van een
dienstbevel.
Een dienstbevel is een dogma. Er zijn
tijden geweest dat het niet opvolgen van
een dienstbevel de dood tengevolge had.
Dat was in een periode, die zich ken
merkte door de absolute macht van het
soldatendom. Die absolute macht is in
democratische landen ingeperkt tot binnen
de hekken van de kazernes, maar op dat
territoir waar het gros van onze jonge
mannen terechtkomt heerst in ieder
geval nog rudimentair de geest van de
absolute macht. Een dienstbevel waar het
voortbestaan van de natie van afhangt,
moet on voorwaardelijk worden opgevolgd.
De strijdkrachten bestaan namelijk bij de
gratie van het nationale doodsgevaar. Een
land moet zich kunnen verdedigen en
voorbereid blijven op de bedreiging van
zijn nationale bestaan. Een dienstbevel
moet zinnig zijn. En een dienstbevel dat
de lengte van hoofdharen in absolute zin
wil vaststellen, is niet zinnig, omdat het
niets te maken heeft met de plichtsbe
trachting of de strijdvaardigheid van de
soldaat.
De militaire rechtbank maakt zich tot
speelbal van maatschappelijk-politieke
emoties, wanneer zij onder het argument
dat een dienstbevel in het geding is, een
langharige „opknoopt”. Want dat is in
nen krijgen dat de massacommunicatie
middelen alleen maar bestaan om de be
geerte op te wekken naar de artikelen
die men heeft aangeprezen.” Desnoods
door middel van speciale wetten, zo gaat
de instructiebrief verder, zou men moeten
■romen tot een billijke verdeling van de
uit de publiciteit verkregen inkomsten
tussen de bladen die deze steun verdienen
»n daarmee kunnen voorkomen dat het
ieeuwedeel van deze inkomsten terecht
komt bij de financieel sterksten.
OPTIEK
Uit Saigon wordt gemeld, dat Zuid-Viet
nam zijn aanbod om vrijdag 570 gewonde
Noordvietnamese krijgsgevangenen te re
patriëren handhaaft ondanks het feit dat
slechts dertien van hen te kennen hebben
gegeven dat zij naar Noord-Vietnam wil
len terugkeren.
Amerikaanse functionarissen toonden
zich teleurgesteld over het mislukken van
het repatriëringsplan nadat de Verenigde
Staten eerder de Zuidvietnamese regering
onder druk hadden gezet de gevangenen
vrij te laten in de hoop dat Hanoi dan
Amerikaanse krijgsgevangenen zou laten
gaan. Aanvankelijk zag het ernaar uit dat
de Noordvietnamese regering wel voor een
dergelijke uitwisseling voelde, doch Rode-
Kruisfunctionarissen die de Noordvietna
mese krijgsgevangenen hebben onder
vraagd, kwamen tot de verbazingwekken
de ontdekking dat slechts dertien van hen
bereid waren aan repatriëring mee te wer
ken.
SAIGON (Reuter) Amerikaanse en Zuidvietnamese jachtbommen
werpers en helikopters hebben bij het dekken van de terugtocht van Zuid
vietnamese regeringstroepen uit de in het oosten van Cambodja gelegen
stad Snoei zevenhonderd Noordvietnamese militairen gedood. Dit maakte
een militaire woordvoerder gisteren in Saigon bekend. Deze cijfers zijn,
zo verklaarde hij, gebaseerd op luchtwaarneming. De Noordvietnamezen
hadden zich samengetrokken langs weg no. 13, waarlangs Zuidvietnamese
pantsertroepen en infanterie zich maandag terugtrokken.
u
tof*.
Vliegende spinnen noemt men deze
Amerikaanse luchtlandingstroepen die
hier langs touwladders naar boven
klimmen om met de reusachtige
transporthelikopters te worden ver
voerd. Men maakt op het ogenblik in
Vietnam veel gebruik van deze ma
nier van troepenvervoer.
terugtocht volgens plan en geen terugtrek
king onder militaire druk. De plannen
hadden betrekking op een hergroepering
van de strijdkrachten vóór het regensei
zoen, dat operaties in dit gebied nagenoeg
onmogelijk maakt. Zuidvietnamese troe
pen die vorig jaar in het gebied van Snoei
opereerden, trokken zich omstreeks deze
tijd ook op de grens terug, zei hij.
De terugtrekking verliep zonder noe-
menswaardige tegenstand, hoewel er een
volledige divisie van tienduizend man
Noordvietnamezen in de buurt van Snoei
gelegerd moet zijn.
Het militaire opperbevel in Saigon zegt,
dat sinds de strijd in en bij Snoei vorige
week woensdag losbrandde, meer dan dui
zend Noordvietnamezen in dit gebied zijn
gesneuveld. De verliezen aan Zuidvietna
mese kant werden opgegeven als 37 doden
en 167 gewonden.
En afgezien van dit alles kan men ook
nog even wijzen op het maatschappelijk
niet te rechtvaardigen euvel dat een
jongeman die een blanco strafblad heeft
en zich nooit aan enig misdrijf heeft
schuldig gemaakt, twee jaar naar een
„corrigerende” instelling der natie wordt
gestuurd, waar de echte misdadigers te
recht voor hun daden boeten. In dat milieu
komt een jongen terecht, die gemeend
heeft dat zijn eigen lijf (met haar) zijn
absolute eigendom was, ook in de gelede
ren van de krijgsmacht.
Een troost bij dit alles is, dat de tijden
onherroepelijk veranderen. Onze nationale
held Michiel de Ruyter, wiens weelderige
lokken op zijn schouders vielen toen hij
zeeslagen won, getuigt daar van in onver
gankelijk steen te Vlissingen.
door middel van een hongerstaking een
dochter uit Griekenland te krijgen.
„Radio-Amman en radio Tel Aviv als eni
ge dergelijke geruchten verspreiden”.
3?
