Franse socialisten
kiezen Mitterrand
tot hun leider
>r
Vietnam-rapport stond ook
bibliotheek Witte Huis
m
Vertrouwenscrisis bij pers in Amerika
Kant en klare
Iv
kunsthars vulpasta
de postgiro
das makkelijk!
Burgerrechten laatste
toeverlaat
Brandt ontmoet senatoren
Gouverneur
van Cairo
achtergrond
o-earresteerd
Taylor vindt kennis „soms schadelijk”
EX-PRESIDENT SKAND ID A AT
I
BEVESTIGT OVERWINNING
Zuidvietnamese
actie rond
Senaat stemt tegen
motie over snelle
terugtrekking
uit Vietnam
Saigon
hB*
OM*
2
si
>55
Altijd makkelijk:
dat u in het buitenland
- zonder kosten - geld kunt
opnemen met
uw girobetaalkaart
f-.‘'jé
3
DONDERDAG 17 JUNI 1971
I
--
j
Exemplaren
„Niet gelezen”
i
Aanval op pers
Regeren per TV
Vele Amerikaanse journalisten zijn verontrust door het steeds duide
lijker wordend verlies aan vertrouwen in de pers zowel door de mensen,
die „het nieuws maken” als door het publiek. Eind 1969 stak aan de an
dere kant van de Atlantische Oceaan tijdens en na de niet zo succesvolle
Republikeinse verkiezingscampagne over de rol van het gedrukte woord
en van de radio en televisie in het brengen van nieuws over de oorlog
in Vietnam en de nationale politiek, een storm op, die nog niet geheel
geluwd is.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
0
7'
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS Francois Mitterrand is
gisteravond in Parys door het cen
trale comité van de vernieuwde en
verbrede socialistische party tot eer
ste secretaris benoemd. Mitterrand
zal voor de dagelijkse leiding van de
party door zes adjudanten worden ge
assisteerd. De helft van hen was al
jarenlang lid van de oude socialisti
sche partij, terwijl twee afkomstig zyn
uit Mitterrands voormalige eigen be
weging en één de uiterst linkse vleu
gel vertegenwoordigt.
I
I
I
I
I
I
I
I
Auto-ongeluk: gezin van
9 personen omgekomen
OÜLraO betaalkaart
1
7'-
Mg
v«n:
(Van onze redacteur in Washington)
van het
L.
groep
oens-
;ie in
i nog
Eco-
sr de
eit in
racht.
at na
aoge-
vesti-
Ver-
dwij-
>r de
trok-
plos-
n op
aagd.
t de
ng in
1 de
wwwwvwwwwwwvwwwwwvwwwwww
WVWWVWMAAWVWWMMWVWVWVWWWWWWVWW
Het is in de Franse binnenlandse poli
tiek intussen nog maar één keer eerder
vertoond dat een nieuwkomer binnen en
kele dagen al de hoogste post in een par
tij wist te veroveren. Dat precedent werd
twee jaar geleden door Jean-Jacques Ser-
van-Schreiber geleverd die als debutant
in de actieve politiek toen onmiddellijk
tot leider van de radicale partij werd uit
geroepen. Een debutant op het politieke
toneel kan men Mitterrand echter moei
lijk noemen en de vrees lijkt voor hem
dan ook eveneens ongegrond dat hij als
partijleider, net als JJSS, een eendags
vlieg zou blijken.
aangezien de Vietcong anders gebruik zou
hebben gemaakt van het onstane politieke
vacuüm.
Andere exemplaren bevinden zich in de
Lyndon Johnson bibliotheek die onlangs
werd geopend in Austin, in het Witte Huis
(hoewel president Nixon zegt het nooit ge
zien te hebben), het Ministerie van Defen
sie (zes exemplaren), en de „Rand Corpo
ration” (een „leverancier” van intellekt,
die ook medewerkers verschafte voor de
samenstelling van de studie).
Ex-minister van Defensie Robert McNa
mara en diens opvolger Clark Clifford heb
ben inmiddels bevestigd dat zij een kopie
van het rapport hadden ontvangen. Ze ont
kenden het ooit gelezen te hebben. McNa
mara zou zijn kopie hebben doorgestuurd
naar het nationale archief, en Clifford zei
dat zijn exemplaar zich in een kluis be
vindt waar niemand behalve hij toegang
toe heeft.
Generaal Earl Wheeler, die gedurende
een belangrijk deel van de periode die de
studie bestrijkt het hoofd was van de chefs
van staven, zei dat hij nimmer een exem
plaar van het rapport had ontvangen, en
het ook niet had gelezen. Naar zijn weten
hebben de chefs van staven nooit inzage
in de studie gehad.
Dit werpt een nieuwe mysterieuze scha
duw over de samenstelling van de studie,
waar zover bekend ex-minister van Defen
sie Robert McNamara de opdracht gaf.
Maar het is ook bekend dat McNamara al
geruime tijd voordat hij door president
Johnson benoemd werd tot president van
de Wereldbank, het oorlogsbeleid van zijn
president niet meer ondersteunde. Men
speculeert nu dat hij de studie liet samen
stellen uit rancune en in ieder geval mis
schien uit een soort persoonlijke gedre
venheid om alsnog de waarheid vast te leg
gen. Men is het er echter algemeen over
eens dat McNamara niets te maken heeft
met het „lek” dat de studie in handen
speelde van „The New York Times”.
le 225
neen-
eriaal
onale
in de
EI in
rwes-
inclu-
or de
n, die
graad
•zuid-
jaar
ver
in de
CAIRO (AFP) De gouverneur van
Cairo, Wagjih Abaza, is dezer dagen aan
gehouden, zo is van welingelichte zijde in
de Egyptische hoofdstad vernomen. Over
de reden van de arrestatie, die maandag
zou zijn verricht zijn geen aanwijzingen.
Abaza, een oud-luchtmachtofficier, was
sinds vorig jaar gouverneur van de hoofd
stad. Hij volgde toen Saad Zajed op, die
minister van Binnenlandse Zaken werd.
Deze werd vorige maand in hechtenis geno
men, omdat hij zou hebben deelgenomen
aan een complot tegen president Sadat.
r van
even-
idene
Zoom
NEI-
nerkt.
m de
en in
roorts
bied"
1 on-
r zou
orpen
omen
Bies-
maar
kan
fs ais
n”, zo
i liet
we-
van
lede-
d als
laag
zeer-
van
„Emmy"
de „Os-
postgiro
chèques postaux nêertandais
carte de paiement
9234567 TH G LUC
(Van onze redacteur in Washington)
WASHINGTON. Voor de tweede keer
in tien maanden heeft de Amerikaanse
Senaat een motie van de senatoren Mc
Govern en Hatfield verworpen om alle
Amerikaanse troepen per 31 december te
rug te trekken uit Indo-China. De motie
werd “verworpen met 55 tegen 42 stem
men. Nog voordat erop deze motie werd
gestemd, hadden McGovern en Hatfield
hun steun gegeven aan een compromis
voorstel, waarbij voor de Vietnamese oor
log per juni volgend jaar geen geld meer
zou worden gegeven. Maar ook deze motie
werd met 52 tegen 44 stemmen tegenge
houden.
I
De chauffeur van de familie, en diens
twee kinderen die ook in de auto zaten,
werden ernstig gewond.
De rel over „De verkoop
Pentagon”, die morgen door de VARA
wordt uitgezonden, is volgens sommi
gen, zoals Walter Cronkite, chef-redac-
teur van het CBS-avondjournaal en
een van de bekende Amerikaanse jour
nalisten, een onderdeel van een groot
aanvalsplan van de regering-Nixon
om de geloofwaardigheid van de pers
te vernietigen. „De regering probeert
de geloofwaardigheid van de pers min
der te maken, waardoor de eigen be
trouwbaarheid moet stijgen, zodat de
kansen voor de presidentsverkiezingen
in 1972 in eigen voordeel worden om
gezet”. s
TEHERAN (AP). Een gezin van
negen personen is om het leven gekomen
toen hun auto nabij Gorgan, 420 km ten
noordoosten van de Perzische hoofdstad
Teheran, in botsing kwam met een auto
bus.
Daze advertentie past precies in uw paspoort.
Meenemen dus; dan weet u hoeveel u kunt opnemen.
WASHINGTON. Een van de hoofdfi
guren van het zeer geheime Vietnam-rap
port, generaal Maxwell Taylor heeft op
verbeten manier gereageerd op de publi
catie van de studie door het Amerikaanse
dagblad New York Times. Taylor, door
president Kennedy aangesteld als Ameri
kaans ambassadeur in Saigon wordt in de
publicaties verschillende malen genoemd
in verband met oorlogs-akties waaraan
hij zijn steun verleende.
Hij betreurt in de eerste plaats de pu
blicatie van de documenten en is verder
van mening dat de resterende feiten niet
aan de openbaarheid prijs gegeven moe
ten worden. Taylor zei verder dat hij, in
bepaalde gevallen, niet gelooft in het recht
van een volk om te weten wat diens rege
ring beraamt, omdat dit schadelijk zou
kunnen zijn voor dat volk zelf.
Generaal Taylor verdedigde de besluiten
van president Johnson, en ook de geheim
houding die Johnson beval. De generaal
zei dat hij hoewel hij een voorstander was
geweest van de door Johnson begonnen
bombardementen op Noord-Vietnam, hij
tegen het inzetten van een grote Ameri
kaanse troepenmacht had gepleit. Taylor
noemde het een grote fout dat de Ameri
kaanse regering haar medewerking heeft
verleend aan de moord op president Diem,
omdat er na diens eliminatie een grote po
litieke chaos was ontstaan die ondermeer
de oorlogsuitbreiding noodzakelijk maakte,
M
Een groot deel van de controverse
wortelt in de langdurige strijd in Viet
nam en de frustratie die hierdoor is
ontstaan. President Kennedy en ook
zijn opvolger Lyndon Johnson waren
vaak bijzonder kritisch over bepaalde
aspecten in de berichtgeving door de
Amerikaanse pers uit Vietnam. Ook
zij meenden dat het Amerikaanse volk
Met deze promotie van de vroegere kan
didaat voor het Franse presidentschap
werd gisteren de overwinning bevestigd
die Mitterrand het afgelopen weekeinde
op het socialistische partijcongres in Epi-
nay al had geboekt.
Als de verdediger van de regering
staat vice-president Spiro Agnew in de
voorste rijen. Onlangs nog deed hij
een beroep op de nadenkende Ameri
kanen. Hij vroeg hun „de met twee
tongen sprekende commentaarschrij-
vers van de kranten die aan de Ame
rikaanse oostkust verschijnen duidelijk
af te wijzen”. Kort geleden lanceerde
hij ook een scherpe aanval op de CBS.
Deze televisiemaatschappij had een
documentaire vertoond „De verkoop
van het Pentagon” (The Selling of the
Pentagon), waarin een nu niet bepaald
vleiend portret werd geschilderd van
de propaganda-techniek van het Ame
rikaanse ministerie van Defensie.
over het programma terug te nemen.
Hij weigerde ook pertinent al het ge
bruikte en niet-gebruikte filmmateri
aal af te staan aan een rechtbank, zo
als was geëist door een Amerikaanse
afgevaardigde.
Een troost voor CBS was dat de do
cumentaire begin mei de „Emmy”-
onderscheiding kreeg voor de buiten
gewone prestatie op het gebied
nieuwsdocumentaires. En de
kan worden vergeleken met
car” voor de filmindustrie.
Nu staat er in de Amerikaanse
grondwet niets over de verplichting
dat de Amerikaanse president pers
conferenties moet houden. Maar er
staat ook niets over het in het open
baar ondervragen van de president:
Bondskanselier Willy Brandt heeft gisteren in Washington gesproken met leden van
de Amerikaanse Senaatscommissie voor Buitenlandse Betrekkingen. Hij wordt hier
geflankeerd door de senatoren John Sparkman (rechts) en George Aiken (links).
Rinus Wehrmann is weer thuis en daar
is hij beter op zijn plaats dan in de ge
vangenis. Maar hij moet nog terechtstaan
voor het militaire hof, want officieel heeft
hij nog een gevangenisstraf van 21 maan
den tegoed, waartegen hij in beroep is
gegaan. Men kan zich echter nauwelijks
voorstellen dat hem die in de nieuwe si
tuatie, welke door het haastige ingrijpen
van minister Den Toom is ontstaan, niet
zal worden kwijtgescholden.
De kwestie van de haardracht in het
leger is nu ongeveer geregeld, niet het
minst als gevolg van de druk die de vaste
Kamercommissie voor defensie heeft uit
geoefend op de minister. Maar daarmee
is de kwestie van het absurde krijgsraad-
vonnis nog allerminst afgedaan.
Een rechtspraak die leidt tot gevallep
als dat van Rinus Wehrmann compromit
teert zichzelf in hoge mate. Het is niet
de eerste keer dat de militaire rechtspraak
blijk geeft van een bestraffingsmentaliteit
die als onmaatschappelijk en irreëel moet
worden gekenmerkt, een bestraffingsmen
taliteit die regelrecht in strijd is met de
belangen van samenleving én krijgsmacht.
Als men het vertrouwen en aanzien van
de burgerlijke rechtspraak in Nederland
vergelijkt met die van de militaire recht
spraak, moet het verschil duidelijk opval
len. Dat gebrek aan vertrouwen en aan
zien slaat terug op de hele krijgsmacht en
oefent een kwalijke invloed uit op de
sfeer in het leger.
Het gevoel dat de burger krijgt wanneer
hij uit de maatschappij wordt gelicht en
onder discipline en rechtsmacht van de
strijdkrachten wordt geplaatst, mag niet
overheerst worden door gewaarwordingen
van rechtsonzekerheid en verlies der men
selijke waardigheid. Als dat zo zou zijn,
zouden de strijdkrachten zelf daar de
schadelijkste gevolgen van ondervinden.
Wat Rinus Wehrmann is overkomen en
WMWWVWWVWWWIAAAIWWWMWWWWVWWMVWMMVWWMMWWWVWWW»
v.
Qld
Senator George McGovern, de enige De
mocraat die zich tot dusver kandidaat
heeft gesteld voor het presidentschap van
zijn partij in 1972, zei in een persconfe
rentie na de stemming dat hij en senator
Hatfield in de komende maanden een
reeks moties zouden indienen met verschil
lende data voor cie terugtrekking van de
troepen. „Wij zijn ervan overtuigd dat een
meerderheid in de Senaat uiteindelijk zal
instemmen met een datum”, aldus Mc
Govern.
Oorlogsschepen. DE Mexicaanse admi
raal, Diego Mugivanaranjo, heeft in Lon
den in een toespraak gezegd dat de ver
vuiling van de zeeën voor een groot ge
deelte kan worden toegeschreven aan
oorlogsschepen.
Kernontploffing. In de woestijn van Neva
da heeft de Amerikaanse commissie voor
kernenergie ondergronds een kemlading
tot ontploffing gebracht, die een kracht
had van 20.000 ton tnt.
Betogingen. Ongeveer 15.000 studenten en
arbeiders hebben in Japan betogingen
gehouden om te protesteren tegen het
verdrag tussen Japan en de Verenigde
Staten, waarbij de overdracht van Okina
wa geregeld zal worden.
Rhodesië. De Britse regering heeft meege
deeld dat via de diplomatieke weg ge
tracht zal worden het zes jaar oude ge
schil met de Afrikaanse staat Rhodesië
op te lossen.
Wat slecht te repareren lijkt
lukt met PORTON, de in Zwitserland
ontwikkelde universele kunsthars
VUL/STOP/PLAMUUR-MASSA.
Gebruiksgereed, geen verlies van
resten, onbeperkt houdbaar. On
misbaar bij elk klusje. Hecht op al
les; op hout, steen, beton, metaal,
tegels, glas, noem maar op, en zowel
op droge als vochtige ondergrond.
Onschadelij k voor de handen. Krimpt
niet, zet niet uit, scheurt niet.
PORIOH
In emmertjes van 1 kg f 8.55, 2 kg
f 15.30, 5 kg f29.95, bij dhz-, verf-.
Ijzerwinkels.,
Aan de documentaire van producer
Peter Davis was tien maanden ge
werkt en CBS had hiervoor honderd
duizend dollar uitgetrokken. In het
programma kwam men tot de conclu
sie dat het Pentagon jaarlijks op zijn
minst dertig miljoen dollar en moge
lijk zelfs 190 miljoen dollar uitgeeft
aan propaganda. En die zou er niet al
leen op gericht zijn het publiek voor te
lichten, maar ook om de mensen te
overreden inzake speciale kwesties
over oorlog en vrede.
het Amerikaanse Congres kent geen
„vragenuurtje”.
In de loop van de geschiedenis is
hiervoor echter de presidentiële pers
conferentie gekomen. In januari 1913
hield Woodrow Wilson als eerste Ame
rikaanse president een persconferen
tie. Een voorbeeld dat werd overgeno
men door de volgende presidenten. Het
werd een traditie. Eugene McCarthy
zegt hierover in zijn Dictionary of
American Politics: „de persconferen
ties zijn een belangrijke gewoonte ge
worden, die de natie een inzicht geeft
in het denken van de president en om
gekeerd”.
Nixon heeft zich echter sinds zijn
laatste campagne voor het president
schap voor het merendeel verlaten op
de televisie. En ook als president kiest
hij vaak een belangrijk uur uit om via
de televisie het Amerikaanse volk iets
mee te delen. Deze toespraken of
vraaggesprekken met geselecteerde
journalisten worden zonder uitzonde
ring aangekondigd „als een uiterst be
langrijke toespraak of uitzending”. De
protesten van Amerikaanse journalis
ten over de steeds minder wordende
persconferenties worden meestal afge-
wimpeld. Op het optreden van de pre
sident via de televisie is geen open
baar debat mogelijk, behalve in het
Congres, maar dan ligt er veel tijd
tussen.
In een rapport van Morris Forkosch,
hoogleraar in Amerikaanse recht aan
de rechtenfaculteit van Brooklyn, die
achttien maanden lang het probleem
van de verhouding tussen de Ameri
kaanse pers en regering heeft bestu
deerd, staat te lezen dat de persvrij
heid ernstig wordt bedreigd door de
grote druk van de overheid op de me
dia. De pers moet zich niet laten be
ïnvloeden door de scheldpartijen van
vice-president Agnew, maar zij moet
reageren door het Amerikaanse volk
duidelijk te maken, dat de overheid op
alle mogelijke manieren probeert zich
te mengen in de nieuwsvoorziening.
Het is, aldus professor Forkosch aan
de Amerikaanse pers zelf om te be
slissen of de persvrijheid in de Vere
nigde Staten bewaard blijft.
vaak een onjuist beeld werd gegeven
door onjuiste en fragmentaire nieuws-
meldingen en TV-beelden.
Aan de andere kant menen vele
journalisten dat de regering informa
tie achterhoudt, waarop het publiek
recht heeft. Een sprekend voor
beeld wordt de Zuidvietnamese inval
in Laos genoemd in februari en maart
van dit jaar. President Nixon schil
derde de actie als een succes af, maar
vele verslaggevers noemden het rond
uit een mislukking.
Ondanks incidentele verklaringen
van president Nixon dat hij kritiek
van de pers best kan verdragen,
leeft hij ermee op gespannen voet,
Toen Nixon twee jaar rihdat hij de
presidentsverkiezingen van Kennedy
had verloren er ook niet in slaagde
gouverneur van Californië te worden,
verweet hij de journalisten dat zij had
den meegewerkt aan een samenzwe
ring om zijn ondergang te bewerkstel
ligen. Hij zei toen: Heren, dit is mijn
laatste persconferentie, jullie zullen
niet langer kunnen trappen op Dick
Nixon”.
SAIGON (AP). Meer dan 10.000 Zuid
vietnamese soldaten zjjn ingezet bjj een
van de grootste zuiverings-operaties die
ooit rond Saigon zijn uitgevoerd. De actie
is bedoeld ter beveiliging van de parade
die zaterdag in de Zuidvietnamese hoofd-
stad zal worden gehouden ter gelegenheid
van de dag van de strijdkrachten, zo is
vandaag van militaire zijde vernomen.
Troepen van de militie hebbben dinsdag
in de speciale zone Rung Sat, ten zuid
oosten van Saigon, een groep infiltranten
onderschept. Vanuit de Rung Sat zone
worden dikwijls raketaanvallen op de
Zuidvietnamese hoofdstad ondernomen.
hij is niet de enige die kennis gemaakt
heeft met de Middeleeuws harde hand van
een militair rechter wijst erop dat er
in de integratie tussen leger en burger
maatschappij een schakel ontbreekt. Er zal
moeten worden geijverd voor een situatie,
waarin de militaire rechtspraak gevoegd
is in de normale burgerlijke wetgeving of
althans daarin uitmondt.
Een autonome militaire rechtspraak is
een ouderwetse weelde, die de moderne
samenleving zich niet meer kan veroor
loven omdat in de loop der jaren het
militaire bedrijf zowel als de aard van
gewapende conflicten de gehele burger
maatschappij hebben betrokken bij alles
wat de krijgsmacht betreft. De integratie
heeft zich niet het minst duidelijk af ge
speeld bij de oorlogshandelingen van de
laatste halve eeuw. Een geheel volk, mili
tair of niet, wordt direct en optimaal hevig
door een oorlog opgeslokt. Een krijgs
macht in vredestijd kan in geen enkel
opzicht meer een staatje in de staat zijn;
organiek, logistiek, strategisch en men
taal vormt een volk in oorlog één geheel,
zowel als doelwit als bij de verdediging.
Er gaat ook van de militaire overheden
en het beroepskader steeds sterker een
neiging tot integratie uit, die zich in aller
lei facetten manifesteert. De opleiding in
het leger en de marine is vaak logisch
gericht op burgerberoepen, de propaganda
voor dienstneming spreekt zelfs van de
mogelijkheid dat een jongeman een nuttig
vak kan leren waarvan hij na het einde
van zijn diensttijd kan profiteren.
Over propaganda gesproken: de voor
lichting aan recruten en hun ouders
zwijgt tactisch over de militaire recht
spraak, maar slaat een pedagogische toon
aan en verzekert de achterblijvende dier
baren dat hun jongen in veilige handen
komt, die een man van hem zullen kne
den. Dat de mogelijkheid groot is, dat dit
kneden met behulp van de gevangeniscel
gebeurt, zullen weinig ouders zich kunnen
voorstellen. En de jongens? Niemand licht
hen in over het enorme gevaar dat boven
hun hoofd hangt in de vorm van een
eigenmachtige militaire rechtspraak, waar
op geen beroep mogelijk is.
Dat laatste beroep op een burgerrech
ter dient zonder uitstel aan de militaire
rechtspraak te worden toegevoegd. De
maatschappij-vreemdheid, waarvan mili
taire rechters blijk geven, noopt daartoe.
Uit kringen van beroepsonderofficieren
wordt daar ook op aangedrongen. Natuur
lijk. Iedere militair van hoog tot laag loopt
dagelijks langs de rand van het ravijn,
waarin een rechtspraak-met-oogkleppen
hem kan doen neerstorten.
De woorden van 1962 zijn niet hele
maal vergeten. In december van het
vorig jaar beschuldigde Nicholas
Johnson, die deel uitmaakt van de fe
derale commissie voor communicatie,
president Nixon ervan, dat hij „per
televisie regeert”. Of de beschuldiging
waar is of niet, een feit is dat in de
eerste 22 maanden van zijn president
schap Nixons slechts elf persconferen
ties heeft gehouden en vijf minder for
mele bijeenkomsten met journalisten.
President Kennedy hield er in de ver
gelijkbare periode 44 en Eisenhower
53.
De reacties op het programma wa
ren niet mis. TV-critici van de dag
bladen prezen het programma, als
„een van de beste sinds vele jaren”
(New York Times). Agnew was het
hiermee niet eens en noemde „The
Selling of the Pentagon” een subtiele,
maar lafhartige aanval op het defen-
sie-apparaat van de natie. In de op
schudding rond het programma wei
gerde directeur Richard Salant van
de CBS-nieuwsdienst ook maar iets
1
STATIONSSTRAAT 33 LOOWOUDF. 9999
8
fiMt ptttrek
•n.H S r -< H' I-
15 Engelss Ponden,100 Duitse Marken, 200 Franse Francs,
2000 Luxemburgse Francs, 200 Deense Kronen, 200
Noorse Kronen, 200 Zweedse Kronen, 100 Finse Marken.
En vanaf 1 juli a.s.1000 Oostenrijkse Schillingen.
