Betaling aan
slachtoffers
van Softenon
Boston Globe publiceert
vertraagd
Het vrije denken en doen
ook uit geheime stukken
Noodtoestand
in Bolivia
h
Nice
Indo-China-zitting in Oslo
begint met een interne rel
Verbod tegen New York Times en
Washington Post nog van kracht
Weer Russisch
ruimteschot
Anatol Fedossejev minder
belangrijk dan verwacht
valt te betwijfelen hoewel hij wellicht
toch veel interessants kan vertellen ge
zien de grote zwijgzaamheid van de Rus
sen over eigen ruimtevaart.
Thant ziek
zzWandelkoning,/
in
I
Rassenincidenten
PROBLEMEN ROND RUSSISCHE RECHTER
Onderzoek naar
Wereldrecord
Parijs wilde ruimtesamenwerking met
Russen niet laten verstoren
optreden van
Amerikaanse
Kerngeleerden uit
Hongarije niet
naar Engeland
eiervangen
generaal
in Georgia en
Florida
o
W
’Z
3
DINSDAG 22 JUNI 1971
Observatorium Bochum:
Verhaaltje
Beschuldigd van
moorden in Vietnam
I
v
4
(Van onze redacteur in Bonn)
ling
ADVERTENTIE
Bankoverval.
Middenafrikaanse staat
een
leeft
was
lijk
>ora
was
loot
een
Het hof van beroep in Washington heeft de
Washington Post opnieuw verboden de pu
blicatie van geheime Pentagon-documen-
ten te hervatten. Het verbod geldt voorlo
pig weer voor 24 uur. Het hof zal van
daag zelf de vraag bekijken of de mening
van de Amerikaanse regering juist is dat
de publicatie van de Vietnam-documen-
ten onherstelbare schade zal toebrengen
aan de nationale veiligheid.
Weinige uren tevoren had federaal rech
ter Gerhard Gesell voor de tweede keer
ook de Washington Post toestemming ge
geven de publicatie van de documenten te
De directeur van het observatorium, Ka
minski, is van mening dat de nieuwe lan
cering verband houdt met de Russische
ruimtevaartschepen Saljoet-I en Jojoez-II,
die nu om de aarde draaien.
Bochum heeft de nieuwe signalen voor
het eerst vanochtend vroeg opgevangen.
Tegen kwart voor acht had „het nieuwe
Russische ruimteschip” drie banen om de
aarde voltooid, aldus Kaminski.
In Londen acht men het niet uitgesloten
dat de afzeggingen verband houden met de
vlucht van de Russische geleerde Fedos-
sejev naar Engeland. Drie van de Honga
ren droegen financiële redenen aan, de
vierde gaf geen verklaring.
zijn
een
Het
LA PAZ, (Reuter). De Boliviaanse
regering heeft de noodtoestand afgekon-
digd. Naar de Boliviaanse minister van
Binnenlandsche Zaken heeft verklaard is
het doel van deze maatregel een rechts
complot te verijdelen ter verdrijving van
president Juan Torres, waarover de laat
ste dagen geruchten de ronde doen.
De Britse lezing van het geval klopt vrij
wel met de gegevens uit Moskou behalve
dat Fedossejev volgens Londen 52 jaar oud
is en niet 61 zoals Moskou beweert.
Hierop volgden protestbetogingen van
negers, die uitliepen op vernielingen en
brandstichting.
Aardbeving. Bij een aardbeving op Mid-
den-Java, is één dode gevallen en zijn
8.000 mensen dakloos geworden.
iteit
imer
de
iden
me-
was
het
ver-
eer-
ech-
?aat.
5000
irec-
i op
loek
raat,
lan-
man
kon
joor
eer-
noe-
am-
teur
De
■lin-
met
igen
ver-
for-
zijn
■aad
be-
lan-
mag
en
had
ver-
lest-
anse
nee-
land
sge-
zoek
dien
ame
na-
tka-
door
1OU-
die
was
;traf
de-
de
■n.
;gde
aor-
we-
400
de
and,
;be-
Dit
igen
LONDEN (DPA). Vier Hongaarse
kerngeleerden hebben gisteren zeer ver
rassend hun deelname aan een interna
tionaal symposium volgende week in Cam
bridge afgezegd.
Fedossejev zou om particuliere redenen
naar Engeland zijn gegaan. Er schijnt
geen reden te bestaan voor het romanti
sche verhaaltje dat hij naar Engeland zou
zijn gekomen wegens zijn amoureuze in
tenties ten opzichte van een Engelse
vrouwelijke tolk die hij in Moskou had le
ren kennen.
Of het Westen veel van hem kan leren
Het pad van een ambitieus prins-gemaal
gaat niet over rozen, dat wil zeggen: als
hij maar nóóit wat zegt, is het allemaal
wel in orde, maar zodra hij een eigen
mening verkondigt is de kans groot dat er
narigheid van komt.
In Engeland is grote beroering ontstaan
over het feit dat prins Philip, de echtge
noot van de koningin, zich al te openhar
tig tegen het Britse lidmaatschap van de
EEG heeft verklaard. Hij deed dat tegen
over een gezelschap Engelse landbouwers
en dat lijkt een beetje op „huilen met de
wolven in het bos”, maar aangezien de
vraag van ja of neen ten aanzien van
het Britse EEG-lidmaatschap op het ogen
blik een uiterst gloeiend hangijzer is, had
prins Philip er waarschijnlijk verstandi
ger aan gedaan alleen over het slechte
weer van de laatste tijd te praten.
Bij dergelijke gelegenheden vraagt men
zich echter wel steeds af, of het aanvaar
den van een huwelijksband met een rege
rende vrouw inderdaad altijd nog het ver
dwijnen van de zelfstandige persoonlijk
heid moet inhouden. Een man die met
een koningin of een troonpretendente
trouwt, kiest niet alleen zelf die status,
hij wordt ook uitverkoren. Want een hu
welijk is ook in koninklijke kringen een
zaak van twee mensen die elkaar moeten
accepteren zoals ze zijn.
De Boliviaanse minister van Binnenland
se Zaken, Jorge Gallardo, heeft de pers
meegedeeld, dat troepen, die naar men
aanneemt trouw zijn aan generaal Torres,
La Paz binnentrekken. De minister voeg
de eraan toe, dat volgens de berichten de
samenzwering tegen de regering vanuit
Cochabamba, de op een na grootste stad
van Bolivië, schijnt te worden georgani
seerd.
In een dezer telegrammen, dat eind ok
tober 1961 werd verzonden, vroeg Taylor
president Kennedy om 6000 a 8000 man
troepen ter leniging van de watersnood
maar tevens om de aanwezigheid van de
Verenigde Staten in Vietnam te accentue
ren.
De andere twee telegrammen bevatten
beschrijvingen van de Noord-Vietnamese
strategie in Vietnam en een antwoord er
op.
In de publicatie van de Globe zijn drie
telegrammen opgenomen van generaal
Maxwell Taylor, de Amerikaanse ambas
sadeur in Zuid-Vietnam tijdens het bewind
van Kennedy.
oorloofd politiek gedrag in de schoenen te
schuiven. Prins Bemhard schijnt in een
verloren ogenblik een bijdrage tot het blad
van de luchtmacht „De Vliegende
Hollander” te hebben geleverd, waarin hij
betoogt dat verhoging van de wedde der
dienstplichtige militairen niet nodig is,
omdat de soldaten hun geld toch maar
verkwisten aan koek en worstjes in de
kantine. Dat is een mening, even goed als
ieder andere. Over de verhoging beslist
de volksvertegenwoordiging, maar dat be
tekent nog niet dat niet iedereen in ons
land de vrijheid heeft er een eigen me
ning over te vormen en te verkondigen.
Een andere kwestie is, of die mening
op gronden van redelijkheid en feiten als
juist kan worden aangemerkt. Maar die
vraag doet zich bij iedere meningsuiting
voor.
Waarschijnlijk heeft prins Bemhard bij
het schrijven van zijn artikel niet bedacht
dat iedere Nederlander en ook iedere
militair zelf moet uitmaken waaraan
hij zijn geld besteedt. Als het iemands
levensdoel is, zoveel mogelijk koeken en
worstjes naar binnen te werken, dan moet
hij dat zelf weten. Er zijn duizenden soor
ten van levensgeluk en een zeer wijs man
heeft eens betoogd dat „een stoel in een
kroeg de troon van de verschoppeling is.”
De een vindt zijn ontspanning in Porto
Ercole, de ander in een legerkantine. Bij
verhoging van lonen, salarissen, wedden,
gages, honoraria en koninklijke inkomens
mag nooit de vraag worden gesteld wat
de begunstigde ermee denkt te gaan doen.
Als een soldaat de buik vol heeft van
gezamenlijke maaltijden in saaie kazernes
en liever een zakje frites nuttigt aan een
kraampje, mag dat niet worden uitgelegd
als een aanwijzing dat hij over te veel
geld beschikt.
De prins heeft het trouwens allemaal
erg goed bedoeld, want hij heeft aan het
slot van zijn artikel de vraag gesteld of
het (in plaats van die worstjes en koeken)
niet beter zou zijn als de militairen hun
geld zouden sparen voor hun toekomstig
gezin.
Natuurlijk zou dat veel beter zijn, maar
de vraag is hoe lang de diensttijd zou
moeten worden als de soldaat door het
sparen van zijn wedde voldoende zou moe
ten overhouden om een uitzet te bekosti
gen. Zo kan men alles van verschillende
kanten bekijken. Een prins-gemaal en een
soldaat redeneren meestal niet helemaal
volgens dezelfde lijnen. Maar zij hebben
het volste recht om elkander te vertellen
hoe zij erover denken.
VUVUinfVVVVWVVVVWWVWVVIRRAIWVVWWWVWVWWVWWVWWVWVVVVVVVWVVWVVVVVVVVVVVl/WVVVVVVVVVVWWW*
REGINA. (AP) Twee jonge Cana
dezen hebben het wereldrecord eier
vangen verbeterd.
De 23-jarige Dave Eplen gooide een
„groot ei” 48,77 meter ver en het werd
heel en wel opgevangen door de 22-ja-
rige Lance Connell.
Het oude record stond op naam van
twee Britten en was kortgeleden, met
een worp van 38,1 meter en een vlotte
vang, in South Shields gevestigd.
Na de geslaagde recordpoging in Ca
nada werd het ei door de jury gebro
ken. Dit om na te gaan of het wel
ongekookt was geweest.
BOSTON (Reuter) De Amerikaanse krant „Boston Globe” heeft van
daag de rol van wjjlen president Kennedy in de Vietnamese oorlog be
schreven, zoals deze is weergegeven in geheime documenten van het Ameri
kaanse ministerie van Defensie. Uit deze documenten, die 47 boekdelen be
slaan en een analyse van het betrokken raken van de Verenigde Staten
in de oorlog in Vietnam, hebben ook de New York Times en de Washington
Post geput.
hervatten omdat de regering naar
mening te weinig bewijslast tegen
dergelijk besluit had aangedragen,
blad had na deze uitspraak de pagina’s al
klaarliggen.
De behandeling in hoger beroep van de
zaak betreffende de publicatie in de New
York Times is tot vandaag uitgesteld.
Drie rechters van het tweede districts-
hof van beroep in New York lieten giste
ren weten, dat zij de kwestie zo belang
rijk achtten dat alle zeven rechters van het
hof zich er mee bezig zullen houden. Dit
was echter pas vandaag mogelijk.
Volgens de pubokatie van de Globe
hechtte president Kennedy reeds op 11 mei
1961 zijn goedkeuring aan geheime activi
teit zoals het zenden van „agenten” naar
Noord-Vietnam door middel van vliegtui
gen bemand met „gehuurd” burger-perso-
neel en de infiltratie van speciale Zuid-
vietnamese troepen naar Zuidoost-Laos
voor het opsporen en aanvallen van com
munistische bases en verbindingslijnen.
Er is een theorie dat de Fransen Fedos
sejev in overleg met de Britse regering
aan Londen zouden hebben overgedaan en
dat ook de Amerikaanse regering Enge
land de beste plaats voor hem achtte. Het
Franse verzoek zou zijn gedaan op grond
van het feit dat Parijs politieke toenade
ring tot Moskou zoekt, in verband met
Frans-Russische samenwerking op ruim-
tevaartgebied, terwijl de Amerikaanse am
bities al in dezelfde richting gaan. Eén Rus
sische ruimtecapsule heeft Franse instru
menten aan boord en er bestaan plannen
om een Franse satelliet met een Russi
sche raket de ruimte in te sturen.
De noodtoestand, die gisteravond is uit
geroepen moet ook een voorgenomen sa
menkomst vandaag in de Boliviaanse
hoofdstad van de volksassemblee van ar
beiders, boeren en studenten voorkomen.
NEW YORK (AFP). Een woordvoerder
van de Verenigde Naties heeft gisteren
meegedeeld dat secretaris-generaal Oe
Thant sinds zaterdag ziek is. Hij moet rust
houden.
Oe Thant heeft een reis naar de Sovjet
unie, Mongolië en Polen, die hij dinsdag
zou beginnen, afgezegd.
Volgens helikopterpiloten heeft de 47-ja
rige opperofficier tussen november 1968 en
januari 1969 vanuit zijn helikopters op bur
gers geschoten.
Donaldson, die in Vietnam het bevel
voerde over de elfde infanterie-brigade van
de „Americal” divisie, bekleedde tto voor
kort een functie op het bureau van de ge
meenschappelijke chefs van staven.
Het leger heeft ook een onderzoek gelast
naar de gedragingen van luitenant-kolonel
William McCloskey, die in Vietnam Do
naldsons officier voor operaties was. Hij
wordt beschuldigd van moord op twee
Vietnamese burgers. De gevallen van Mc
Closkey en Donaldson zouden niets met
•Ikaar uitstaande hebben.
BONN. Een nieuwe verwikkeling
dreigt in het Westduitse „Softenon”-dra-
ma, nu eindelijk het moment gekomen
leek waarop het voor de misvormde kin
deren bestemde kapitaal (150 miljoen
mark) kon worden uitbetaald. Morgen
debatteert de Bondsdag in Bonn over de
vorming van een stichting „hulpverlening
gebrekkige kinderen”. De kans is echter
groot dat de vertrouwenslieden die het al
beschikbare deel van de tegemoetkoming
beheren, honderd miljoen mark, zullen
weigeren aan die stichting mee te wer
ken.
WASHINGTON (AP). Het Amerikaan
se leger heeft gelast te onderzoeken of
brigade-generaal John Donaldson. die
wordt beschuldigd van moord op zes Viet
namese burgers, zich voor de krijgsraad
moet verantwoorden.
Waarom zou prins Philip eigenlijk niet
een eigen mening kunnen hebben over die
EEG? Het zou wat anders zijn als de
Britse vorstin zelf zou verkondigen dat het
Engelse lidmaatschap van de EEG «een
ongewenste zaak was. Het aanvaarden van
een troon is iets anders dan het sluiten
van een huwelijksband. Wie een troon
bestijgt, accepteert de beperkingen die aan
het koningschap constitutioneel en be-
voegdheidshalve inherent zijn. De per
soonlijkheid van een regerend vorst is
volkomen ondergeschikt aan de functie.
De persoonlijkheid van een echtgenoot
blijft in het huwelijk onverkort en onver
let, als het een goed huwelijk is ten
minste.
Er zijn natuurlijk gedragsregels voor
leden van het Koninklijk Huis en in
Engeland is op dit moment waarschijn
lijk het huis te klein, want de Britse
vorstin schijnt ook als echtgenote niet
gemakkelijk te zijn. Maar het kabaal dat
Engelse voorstanders van het EEG-lid-
maatschap maken over de mening van de
prins lijkt toch een tikje hypocritisch.
Ook in Nederland doet men op dit ogen
blik pogingen om de prins-gemaal onge-
(Van onze redacteur in Londen)
LONDEN. Anatol Fedossejev, die na
de luchtvaartshow in Parijs te hebben
bjjgewoond naar het Westen is uitgeweken
bevindt zich op het ogenblik vermoedelijk
in een grote flat in Londen, toebehorend
aan de Britse geheime dienst. Hij wordt
door een groep leden van die dienst aan
de lopende band ondervraagd.
Het is al komen vast te staan dat Fe
dossejev niet zo’n belangrijke figuur is als
aanvankelijk werd aangenomen. Hij blijkt
niet betrokken te zijn geweest bij de Rus
sische Loena en Saljoet-Sojoezprogram-
ma’s.
Hij is ook niet onder-minister zoals was
gesuggereerd, maar een vooraanstaande
electronische ingenieur met speciale ken
nis van raketten en instrumenten voor
ruimtevaartuigen.
In Jacksonville waar zich sinds begin
vorige week rassenonlusten hebben voor
gedaan was de toestand in het afgelopen
weekeinde minder gespannen. Het enige
ernstige incident dat zich voordeed was
de beschieting van twee politiewagens die
in een negerwijk patrouilleerden. De aan
leiding tot het uitbreken van de onlusten
in Jacksonville was de dood van een jonge
neger, die vorige week door een politie
agent was neergeschoten.
De incidenten in Columbus begonnen za
terdag toen zeven negerpolitieagenten de
schouderdistinctieven, waarop de Ameri
kaanse vlag staat, van hun uniformen ruk
ten. Zij deden dit om te protesteren tegen
rassendiscriminatie waarvan negers die bij
de politie van Columbus werken naar hun
oordeel het slachtoffer zijn.
WASHINGTON (DPA). Bjj rassenin
cidenten in de Amerikaanse stad Columbus
is maandag een jonge neger door een poli
tieagent doodgeschoten. De politie zegt dat
de agent van z«n vuurwapen gebruik
maakte toen de kort tevoren gearresteerde
neger uit een arrestantenwagen vluchtte.
(Van onze redacteur in Scandinavië)
OSLO. In Oslo is tijdens het afgelo
pen weekeinde de tweede zitting van start
gegaan van de internationale Vietnam-
commissie. Deze conferentie zal een week
in beslag nemen en de resultaten presen
teren van onderzoekingen naar Ameri
kaanse oorlogsmisdaden in Indo-China.
Rapporten zullen openbaar worden ge
maakt over de toestand onder de vluchte
lingen in Zuid-Vietnam, Laos en Cambod
ja. Getuigen uit deze drie landen zullen
worden gehoord, evenals een aantal Ame
rikaanse oorlogsveteranen.
eigen gelederen. Eén der commissieleden,
de Russische rechter van het hooggerechts
hof in Moskou, Lev Smirnov, was de oor
zaak van de conflictsituatie die er bijna
toe leidde dat de Noorse deelnemers ver
trokken. Deze rechter blijkt de man te
zijn, die in 1966 de Russische schrijvers
Andrej Sinjavski en Juri Daniel tot res
pectievelijk vijf en zeven jaar dwangar
beid veroordeelde.
De zaak werd bijgelegd nadat de Viet-
nam-commissie bij monde van de Zweedse
econoom professor Gunnar Myrdal ver
klaarde deze vonnissen niet te kunnen
goedkeuren. Smirnovs rol als schrijvers-
berechter, wat toen internationaal als
justitiemoord werd omschreven, werd
eerst bekend na een aantal publikaties in
de Noorse pers. Smirnov werd eerder ge
kozen als lid van de Vietnam-commissie,
omdat hij onder meer openbare aanklager
Op zijn reis om de wereld is de Cana
dese „wandelkoning” Elzear Duquette
in de Franse stad Nice terechtge
komen. De 61-jarige zwerver verliet
twee jaar geleden zijn land om te voet
een wereldreis te maken. Op de hand
kar die hij met zich meevoert staat
een doodskist, met daarin een keu
kentje en een toilet-wc. Duquettes
reisplannen? Een wandeling naar
Parijs.
is geweest tijdens de processen in Neu
renberg en Tokio, direct na de Tweede
Wereldoorlog.
De eerste rapporten, die nu in Oslo op
tafel kwamen, hadden betrekking op het
Amerikaanse zogenoemde pacificerings-
program in Indo-China. De delegatie die
de situatie ter plaatse heeft onderzocht,
omschrijft de gevolgen hiervan als erger
dan de situatie onder de Pakistaanse
vluchtelingen in India. Alleen al in Zuid-
Vietnam, zo schrijft men, zijn rond zes
miljoen mensen verdreven van huis en
haard en gedwongen in kampen en ach
terbuurten te leven. Rond achthonderd
duizend mensen in Laos werden het slacht
offer van de pacificering en bijna één
miljoen in Cambodja. Deze mensen zijn
de dupe geworden van de Amerikaanse
oorlogvoering, terreur tegen de burgerbe
volking, hongersnood, hevige bombarde
menten en chemische oorlogsvoering, al
dus het rapport. De commissie heeft ook
uitvoerig materiaal ter beschikking over
de bombardementen op Noord-Vietnam en
de gevolgen van de chemische oorlogvoe
ring in dat gebied. De woordvoerder, pro
fessor Myrdal, legde er de nadruk op, dat
men geen rechtbank is en dientengevolge
geen oordeel zal vellen. Hij vestigde er
voorts de aandacht op, dat het Zweedse
regeringsvoorstel een internationaal ge
rechtshof voor oorlogsmisdaden op te rich
ten, niet de goedkeuring heeft gekregen
van de Verenigde Naties. Daarom vraagt
de situatie erom, dat privé-personen en
organisaties de waarheid over de oorlog
in Indo-China aan het licht brengen, zo
meende Myrdal.
BOCHUM (Reuter). Het observato
rium in de Westduitse plaats Bochum heeft
vandaag signalen opgevangen van een
nieuw Russisch ruimtevaartuig.
Het medicijn Softenon is al tien jaar
geleden uit de handel genomen. De onge
veer 2500 kinderen, die gebrekkig wer
den geboren nadat hun moeders tijdens
de zwangerschap Softenon hadden ge
bruikt, zijn inmiddels tussen de 9 en 14
jaar oud. Voor de rechtbank van Aken
heeft het Softenon-proces, dat tenslotte
zou uitlopen op een omvangrijke docu
mentatie van juridische onmacht, zich
drie jaar voortgesleept.
Terwijl de juridische strijd nog gaande
was, heeft de producent van het prepa
raat, Chemie Grünenthal, zich verplicht
100 miljoen mark als schadeloosstelling
te betalen. Met het beheer van dat kapi
taal werd een college van drie vertrou
wenslieden belast. Uitgekeerd is tot dus
ver nog geen pfennig.
De regering heeft toegezegd 50 miljoen
mark als tegemoetkoming aan de slacht
offers bij te dragen. Daarvoor zou een
nationale stichting in het leven moeten
worden geroepen, wier activiteit zich ech
ter niet tot de Softenon-kinderen diende
te beperken. Het was de bedoeling van de
regering in totaal honderd miljoen in te
brengen.
Nu het wetsontwerp tot oprichting van
die stichting morgen voor het laatst in de
Bondsdag wordt behandeld, bestaat er
tussen de vertrouwenslieden en de des
betreffende Bondsdagcommissie een diep
gaand verschil van mening. Vandaag zou
nog worden getracht tot een compromis
te komen, want deze week begint de par
lementaire vakantie en een mislukking
van het debat morgen betekent dat de
beschamende behandeling van de Softe-
non-zaak nog eens tot de herfst wordt uit
gesteld.
Twee gewapende mannen
hebben bij een overval op een bank in
Lissabon twee miljoen escudo (bijna
275.000 gulden) buitgemaakt
Cholera. In de
Tsjaad zijn de afgelopen maand 2120
mensen aan cholera overleden. De meeste
ziektegevallen zijn geconstateerd rond
het Tsjaad-meer.
De openingszitting werd daarentegen
grotendeels gewijd aan een conflict in de
4MMNNNM»
