Mannen in de
verpleging
M
de seksualiteit
Gehandicapten
en
Zonnebrillen-grillen
Paella a la
Paquita
WOUW i
«r
dat vindt men nog een beetje vreemd
a
Vrouwelijkheden
z
16
Geld
I - FM
gig
yU'c
ZATERDAG 3 JULI 1971
de
1
Lucht-mode
Spruiten
Graaff, sinds 1 april hoofd verplegings
dienst van Utrechts Academisch Zieken
huis. Want er wordt hem in zijn ken
nissenkring bij herhaling gevraagd: wat
doe jij nou eigenlijk?
collegae-medici voor welke vreem
de confrontaties de verzorgsters
van gehandicapten soms geplaatst
worden. Het komt nogal eens voor
dat een ernstig gehandicapte haar
vraagt, hem behulpzaam te zijn bij
de masturbatie, of zelfs bij een
coïtus ingeval van twee zeer ern
stig gehandicapte huwelijkspart
ners.
EEN PROBLEEM dat zelden in
de openbaarheid komt is de sek
sualiteit van lichamelijk gehandi
capten. Op een medisch congres in
Het Dorp is het onlangs uitvoerig
ter sprake gekomen. Dr. K. Hes
linga, orthopedagoog en staflid van
de Nederlandse Vereniging voor
Revalidatie, onthulde daar voor
(Van een onzer redacteuren)
Krijgen en
houden
(Van een medewerker)
ANNEN IN DE VERPLEGING:
daar wordt nog een beetje vreemd
tegenaan gekeken. Niemand die
dat beter weet dan de heer A. G.
Eilandje
r\MA EN OPA zijn terug
I 1 van hun vroege vakantie
in Spanje. Gezond, ge
bruind. Zes weken zijn eigenlijk
tekort. Terwijl ze vorig jaar drie
maanden hadden overwinterd,
en wij allemaal zaten te huive
ren in de hufterige Hollandse
kou. Drie maanden vonden ze te
lang, zes weken tekort Maar
met de elf pakken koffie die
oma had meegesmokkeld naar
Spanje zijn ze goed uitgekomen.
i
Trouw-dorp
Erbij
1
3
I
w-
GASTON GOURMET
lingen zwerven. Dan komen ae proble
men naar voren, kunnen ze je aanklam
pen. Dan zien ze ook geen pottekijker
in je, maar de vent die met hen de ver-
plegings- en arbeidsomstandigheden zo
regelt dat alles optimaal functioneert.
EN NA die fraaie belijdenis voegt hij
er gelukkig met plezierige zelfspot aan
toe: „Dat lukt niet altijd. Maar ga d’r
ook maar es aanstaan in zo’n omvang
rijk bedrijf”. De best denkbare verzor
ging van de patiënt is alleen bereikbaar
als de hele ziekenhuisorganisatie func
tioneert op de best denkbare manier.
ELF FLESSEN (goedkope, niet wat
kwaliteit betreft) Franse of Spaanse
cognac werden zichtbaar. En daar
stond opa dan in zijn kleurige hemd
en onderbroek. „Wat is dat nou?” zei
DR. HESLINGA refereerde ook aan
een onderzoek (met individuele inter
views en gespreksgroepen gehandicap
ten), in de afgelopen jaren uitgevoerd
de douanier terwijl hij een stukje
speelgoed (voor de kleinkinderen”)
in de hand hield.
EN OPA, die geen vliegtuig had
willen kapen, die geen schietijzers bij
zich had en die baalde van het zwa
re koffers sjouwen was niet zo goed
of hij moest de (ontdoken) invoer-
belasting betalen. Tot de volgende
overwintering zal hij zeker genoeg
hebben aan dit voorraadje.
ZIJ WAS GEEN ster in koken,
maar ze had de kunst goed bij moe
der in Andalusië afgekeken. Samen
met haar op de markt kochten opa
namelijk in
jaar wachten
echtscheiding
DAT ILLUSTREERT wel hoe groot
de nood is in de kringen der gehandi
capten. Gespreksgroepen, zowel van me
dewerkers (verzorgsters, verpleegsters,
opvoeders) als van gehandicapten zou
den hier wellicht heilzaam kunnen wer
ken, meent dr. Heslinga. „Maar voor
alsnog gaan onze gedachten primair
uit naar een „technologische partner,
zoals deze zijn gebruikt en beschreven
door Masters Johnson”.
VANOUDS ZIJN er dan nogal wat
mannen werkzaam in de psychiatrie,
omdat het daar vooral vroeger nog wel
eens letterlijk om mankracht ging en
verder is de laatste tijd in de arbeids-
therapie een steeds ruimer werkterrein
aan het ontstaan dat aansluit bij wat
dan over het algemeen geacht wordt
de mannelijke interessensfeer te zijn.
STEWARDESSEN zijn tegenwoor
dig niet alleen gastvrouwen maar
ook vertegenwoordigsters van een
stukje mode: geen luchtvaartmaat
schappij laat haar stewardessen nog
in strenge fantasieloze uniformkle-
ding de lucht ingaan. De Belgische
luchtvaartmaatschappij Sabena
heeft zo juist weer iets nieuws voor
de vliegende dames laten ontwer
pen. Marie Claire meldt dat we de
Belgische stewardessen binnenkort
kunnen ontmoeten in jersey zomer
jurkjes die tegen de winter verwis
seld zullen worden voor pantalons
rflet tunieken. Ontwerpster van de
nieuwe (Havannakleurige) uniform-
kleding is de 22-jarige Brusselse
stlliste Jacqueline Bémé.
DAT KAN betekenen dat het opname-
beleid (afgezien van spoedgevallen)
soms afgeremd moet worden. Ten slot
te heeft het geen zin patiënten op te
nemen die maar voor de helft verzorgd
kunnen worden. Door verpleegsters die
te zwaar belast zijn. De tegenwoordige
intensieve medische behandelingen ma
ken kortere opnemingstijden mogelijk.
Dat is winst voor de patiënt, maar
voor de verpleegkundige staf is de an
dere kant van de medaille: een voort
durende intensieve belasting. Even uit
hijgen als de patiënt het ergste gehad
heeft is er niet meer bij: dan ligt er al
weer een ander in het bed.
BETER DAN OPA, die bij terug
komst in Nederland danig door de
mand ging. Toekomstige luchtpira
ten poogt men op de nationale lucht
haven te ontdekken met behulp van
een ingenieuze apparatuur, die bon
ken ijzer (allerlei schiettuig) zicht
baar moeten maken, maar voor klei
ne dranksmokkelaars als opa blijft
de getrainde neus van een douane
man de beste detector.
DE GRAAFF: De meeste mensen
zien de verpleging nog te veel als een
vak van wassen en spuiten. Zo ligt het
helemaal niet. Zeker aan de technische
kant is er voor een mannelijke ver
pleegkundige een geweldige inbreng,
mogelijk. Een man kan alle kanten op
in dit vak. Hij kan hoofd van een af
deling worden en zich dan helemaal uit
leven in het leiding geven. Hij kan zich
ook specialiseren in een bepaald vak,
denk maar aan de anesthesie. En de
apparatuur waarmee een moderne ope
ratiekamer uitgerust is trekt ook vaak
mannelijke verpleegkundigen bijzonder
aan.
EEN KARDINAAL punt voor de man
in de verpleging: het geld. De Graaff:
„Vraag jongens waarom er nog zo wei
nig belangstelling voor de verpleging
is en het antwoord is: u betaalt te
weinig. Een Bemetel-jongeman. een jon
gen met een opleiding in de metaal
sector, heeft uitzicht op 18 a 24 dui
zend gulden per jaar. Ze zeggen: dat
kunt u niet bieden en in het algemeen
is dat ook waar. Om financiële rede
nen zien daarom op het ogenblik jon
gens soms af van een loopbaan in de
verplegingssector, terwijl ze er wèl
in geïnteresseerd zijn. Voor meisjes
blijkt dat nog altijd anders te liggen.
Jongens die komen praten of sollicite
ren vragen: wat is het salaris? Wat zijn
de vakanties? Meisjes vragen: wat
voor werk krijg ik? Op welke afdeling
kom ik? En als ze de deur uitgaan moet
je soms vragen: wil je niet weten wat
je verdient? O ja, zeggen ze dan.
TOT IN HET recente verleden is
daarna onder invloed van maatschap
pelijke factoren de ontwikkeling in een
andere richting gegaan, maar de laat
ste jaren zijn de mogelijkheden in het
beroep voor de man snel groter ge
worden en het ziet er naar uit dat dat
door blijft gaan.
pitalen vormt het mannelijke ele
ment de ordebroeder, een niet te on
derschatten aandeel.
HET MOET ALLEMAAL nog groei
en en dat heeft gewoon tijd nodig.
Zoals in de medische sector de vrou
welijke arts nogal eens op onbegrip
stootte maar nu zo langzamerhand als
iets heel normaals aanvaard wordt, zo
moet in de verplegingssector nu gelei
delijk de man, de verpleger aanvaard
worden als een even normaal verschijn
sel. Dat gebeurt ook en zelfs wie er
van uit blijft gaan dat technische be
roepen specifiek mannelijke zouden zijn
en verzorgende beroepen specifiek vrou
welijke, moet dat als een logische
ontwikkeling zien. Want de apparatuur
die bij de moderne verpleging te pas
komt is iets waarvan vrouwen volgens
de klassieke opvattingen horen te zeg
gen: „doodgriezelig”.
DE HEER De Graaff benadert het
belang van meer mannen in de ver
pleging van twee kanten. Natuurlijk is
het van belang dat jongéns die zich
tot de verpleegkunde aangetrokken voe
len, daarin hun kansen vinden voor
een voldoening gevend stuk persoon
lijkheidsontplooiing. Maar daarnaast is
dat ook voor het ziekenhuis heel be
langrijk, want wat meer evenwicht tus
sen de twee seksen in de personeels
bezetting geeft een veel grotere stabi
liteit. „Met enkel vrouwen is het moei
lijk een organisatie op te bouwen”,
zegt de heer De Graaff. „Zo heb je
je hele opzet rond, zo gaan ze met
een vriendje mee naar een andere stad
of trouwen en je moet weer gaan
schuiven en passen”.
EVEN ZELDZAAM als vrouwelijke
directieleden van grote ziekenhuizen,
zijn mannelijke hoofden van de verple
gingsdienst van zulke ziekenhuizen. Het
SAZU loopt hier dus voorop in een aan
de gang zijnde ontwikkeling en in dat
opzicht de Amerikaanse toestanden
vooruit, want daar zijn mannen in de
verpleging nog zeldzaam. Toch sluit
de nieuwe ontwikkeling die in Neder
land aan de gang is aan bij historische
toestanden. In de religieuze orden
in zekere zin de bakermat van onze hos
en oma: 1 stuk konijnerug (ongeveer
250 gr.), 2 kippepoten, 1 stukje var
kensvlees (200 gr.) 6 Spaanse worst
jes (te vergelijken met onze borrel-
worstjes), 6 grote garnalen, 'h pond
mosselen. Verder gebruikte Paquita:
een kopje rijst per persoon, 2 papri
ka’s, 4 tomaten, 2 uien, peper, zout,
2 kopjes water p.p. saffraan, 4 teen
tjes knoflook, 4 lepels olijfolie (ge
wone olie, boter of vet).
Konijn en kip werden van het been
ontdaan en in kleine stukjes ver
deeld evenals het varkensvlees. De
olie verwarmd in een grote platte
pan (koekepan of nog beter een ech
te paella-schotel) met twee oren.
Hierin kip, konijn en vlees gebraden.
Daarna fijngesnipperde ui en knof
look erbij. Daarna één kopje rijst per
persoon erin gefruit (saffraan erbij
of de veel goedkopere colorante ad-
ditivio, per kopje rijst twee kopjes
water en vervolgens alles laten gaar
worden op laag vuur in zo’n dertig
tot vijfenveertig minuten.
De schotel tenslotte voorzien van
de in snippers gesneden paprika’s en
tomaten en er een theelepel zout en
een theelepel peper over strooien. In
het laatste kwartier er de worstjes
op leggen en in de laatste vijf minu
ten de schoongewassen en verse mos
selen over de schotel verdelen, tot
dat de schelpen opengaan. Opdienen
met stokbrood en een eenvoudige
rode wijn.
door een speciale commissie uit de Ne
derlandse Vereniging voor Revalidatie.
Een wat uitgebreider wetenschappelijk
onderzoek is nu aan de gang en zal
wellicht volgend jaar voltooid worden.
Voor alles is nodig: betere voorlich
ting der gehandicapten, onder andere
door het verschaffen van visueel illu
stratiemateriaal over gevarieerde
seksuele omgangsmogelijkheden van ge
handicapten. Tijdens het congres bleek
dr. Heslinga (die in het jongste num
mer van Medisch Contact d.d. 25 juni
verslag over dit alles doet) dat men
in Zweden in dezelfde richting denkt,
zodat hij met zijn Zweedse collega’s
kan af spreken, gezamenlijk deze oplos
singen te concretiseren: „Nog maar al
te vaak beschouwt men de gehandicap
te medemens als een sekseloos wezen.
Het congres in Het Dorp heeft in zijn
discussies duidelijk gesteld, dat men er
in ieder land bij de overheid op zal
aandringen dat middelen beschikbaar
komen om op doeltreffende wijze hulp
te kunnen verlenen bij de huwelijks- en
relatie-problematiek der gehandicap
ten.”
UIT SPANJE brachten ze een re
cept mee, dat ik na toetsing en na
het verhaal gehoord te hebben Pael
la a la Paquita genoemd heb.
belangstelling van de (voorna
melijk jeugdige) bezoekers ging
echter vooruit naar de zonne
brillen die zich door hnn mo
dieuze of hippe vormgeving
onderscheidden.
TWEE VAN DE origineelste
monturen ztfn hierbij afge-
beeld. Het ene heeft ovale gla
zen van kunststof die opge
hangen zijn aan een hippe
klemband om het voorhoofd.
Het andere model heeft een
„vizier” van transparant ge
kleurd plastic waarin ook de
neus van de draagster is op
genomen: ideaal volgens de
fabrikant om verbranding
en vervellen van het reukor
gaan te voorkomen. De prijzen
van deze „inne” modellen wa
ren respectievelijk f 10,75 en
f 15.
dat (volgens Elle) „een
eilandje” op twee passen
van Saint Germain des
Vrienden en familieleden komen en
gaan of blijven logeren, haar huis is
„de haven van de ontheemden”, een
stukje van het verloren land. Melina
heeft een nieuwe langspeelplaat ge
maakt met chansons over de liefde
en de ballingschap. Ze wijdt zich
helemaal aan het chanson, treedt
voor radio en tv op, prepareert zich
voor elk optreden alsof het om een
recital gaat. Melina: „Mijn voor
naamste eigenschap is een Griekse
eigenschap: ik heb geen gevoel voor
eigendom. Vandaag leef ik in dit
huis, morgen ergens anders, maar
overval creëer ik mijn eigen sfeer.”
Op de vraag hoe ze zichzelf over
tien jaar ziet, zegt ze: „Ik ben jong.
Alleen burgermensen maken zich
bezorgd over de toekomst.”
EEN VAN DE oplossingen: meer ver
pleegkundigen. Meer meisjes, meer
jongens die het verplegingsvak kiezen.
De Graaff: „We zouden eigenlijk veel
meer aan voorlichting moeten doen.
Ook op middelbare scholen. Misschien
zou dat iets zijn voor alle Utrechtse
ziekenhuizen gezamenlijk. Of misschien
zouden we ook gewoon met ons eigen
ziekenhuis de boer op moeten gaan.”
OP HET GEBIED van de
zonnebril-excessen hebben we
nu wel alles gehad (dachten
w(j). Maar een speciale „Sun-
glasses-Exposition”, een dezer
dagen in Londen gehouden, be
wees dat de fantasie van de
ontwerpers der brilcouture nog
lang niet uitgeput is. Niet min
der dan 500 nieuwe modellen
en varianten werden daar ge
toond, van super-de-luxe tot
heel eenvoudige.
DUURSTE SPECIMEN was
een met de hand gemaakt
exemplaar van 24 karaats
wit goud met „handgeslepen”
optische glazen van een licht
paarse,-„in de massa geverfde”
tint, dat gegarandeerd een uni
ca is en 856 pond sterling
6350) moest opbrengen. De
DE HEER De Graaff is sinds 1
augustus 1969 aan het Academisch Zie
kenhuis verbonden. Tot 1 april was
IN PARIJS LEEFT de actrice Me
lina Mercouri in een appartement,
(volgens Elle) „een Grieks
afstand
Prés is.
hij coördinerend hoofdverpleegkundige
voor de afdelingen psychiatrie, neurolo
gie en neurochirurgie, obstetrie en gy
naecologie. Tweeëndertig jaar jong is hij
nu hoofd van de hele verplegingsdienst
(rond 800 verpleegkundigen) en zijn
voornaamste probleem is een dubbel
probleem: hoe krijg je ze, hoe houd je
ze. Krijgen is al verschrikkelijk moei
lijk; houden soms nog moeilijker. Be
langrijk daarvoor is de sfeer, het werk
klimaat.
De heer De Graaff zegt: Het klinkt
arrogant, maar je moet zorgen dat ze
zich happy voelen en niet ondergaan in
een anonieme massa. Je moet zorgen
dat je weet wie wie is. En als je bij
achthonderd mensen niet precies ieders
naam weet, moeten ze in ieder geval
de jouwe weten. Een coördinerend
hoofdverpleegkundige moet niet achter
zijn bureau zitten, maar langs de afde-
MET MANNEN is het juist het te
genovergestelde het geval. Je hoeft niet
bang te zijn dat ze weglopen als ze
zich gaan verloven. En afgemeten aan
het kinderen krijgen zou je haast zeg
gen dat er iets waars zit in de oude
aanduiding van de man als vertegen
woordiger van het sterke geslacht.
Want noch het kinderen krijgen noch
het vaderschap zelf benadeelt zijn werk
prestaties. Meestal is ook al weer
een kwestie van stabiliteit het tegen
deel het geval.
DE HEER ROBERT BOUVET,
burgemeester van de Franse ge
meente Novel in Hoog-Savoye,
maakt van zijn dorp een tweede Las
Vegas. Zonder veel omslag trouwt
hij gelieven wanneer ze hun verhou
ding om bepaalde redenen (zwan
gerschap, echtscheiding van een der
partners) snel gelegaliseerd willen
zien. Volgens Paris Match loopt het
aantal huwelijksvoltrekkingen op
het dorp in de honderden per maand
en zijn de voornaamste gegadigden
Zwitsers. Die moeten
hun eigen land drie
voordat ze na een
kunnen hertrouwen.
Oefenen met een plastic baby.
